Ευριπίδη Ελένη, Β΄ Επεισόδιο, 5η σκηνή, στ. 1140-1219

2. σελ. 143
«Ο άδικος ποτέ χαρά δε βλέπει, μονάχα με το δίκαιο η σωτηρία»
σελ. 49

3. Μενέλαος (Αντώνης
Καφετζόπουλος), Ελένη (Πέμη
Ζούνη), ΔΗΠΕΘΕ
ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ – ΔΗΠΕΘΕ
ΑΓΡΙΝΙΟΥ, καλοκαίρι 2013,
σκηνοθεσία Βασίλης Νικολαΐδης

5. Να σχολιάσετε το στίχο σε σχέση με το ήθος των ηρώων
και τις απόψεις του Ευριπίδη.

6. Να σχολιάσετε το στίχο σε σχέση με το ήθος των ηρώων και τις απόψεις του Ευριπίδη.

7. Σε τι εξυπηρετεί η στιχομυθία;

8. Σε τι εξυπηρετεί η στιχομυθία;
Η στιχομυθία αναπτύσσεται μέσα σε ένα κλίμα αντιρρήσεων και
αμφισβητήσεων. Ο Μενέλαος διακόπτει συνεχώς την Ελένη,
διατυπώνει επιφυλάξεις ενώ η Ελένη αναγκάζεται να απαντά, να
ανατρέπειαμφιβολίες και να δίνει οδηγίες. Έτσι όμως
αποκαλύπτοντας το σχέδιό της στίχο στίχο καταφέρνει να το
επιβάλει και πείθει όχι μόνο το Μενέλαο αλλά κι εμάς.
- Ο σχεδιασμός της απόδρασης αποκτά ζωντάνιακαι
αμεσότητα.
- Αναδεικνύει συναισθήματακαι το χαρακτήρα των ηρώων.

13. Ήθος Μενελάου – συμβολή του στην κατάστρωση
του σχεδίου απόδρασης:

14. Επιπόλαιος, παρορμητικός, αφελής (τα σχέδιά του είναι
ανεφάρμοστα). Ο τρόπος σκέψης του είναι απλοϊκός (απόδραση
από ξηρά, χρήση βίας). Γενικά δε φαίνεται ικανός για
σχεδιασμό. Υποτάσσεται στην Ελένη. Αφήνει για άλλη μία φορά
την πρωτοβουλία των κινήσεων στη σύζυγό του. Αν και δείχνει
επιφυλακτικός στο σχέδιό της τελικά πείθεται να το
ακολουθήσει. Είναι κάπως κωμικό πρόσωπο: μη λησμονούμε
πως όταν πρωτοεμφανίστηκε στη σκηνή κόμπαζε και
παρουσιάστηκε ως αρχιστράτηγος στην Τροία κι εδώ δεν είναι
σε θέση να οργανώσει ένα σχέδιο απόδρασης.
Ήθος Μενελάου – συμβολή του στην κατάστρωση
του σχεδίου απόδρασης:

16. Τρόπος - μέσο διαφυγής = δόλος.
Μενέλαος: θα αποκρύψει την ταυτότητά του και θα
παρουσιαστεί ως αγγελιαφόρος του θανάτου του.
Ελένη: θα παίξει το ρόλο της χήρας και θα ζητήσει ένα
καράβι από το Θεοκλύμενο για να κάνει δήθεν τιμητική
νεκρική τελετή για τον άντρα της. Έτσι θα αποδράσουν.

18. Ο δόλος δεν είναι εντελώς αρνητικός για τους
αρχαίους Έλληνες. Σημαίνει εξαπάτηση,
ύπουλη ενέργεια αλλά και τέχνασμα που βγάζει
τον άνθρωπο από το αδιέξοδο. Η χρήση δόλου
είναι θεμιτή όταν πρέπει να αποκατασταθεί το
δίκαιο.

21. Δικαιολογείται ψυχολογικά η προσευχή της Ελένης;
Η Ελένη ξέρει ότι και σε ένα τέλειο σχέδιο υπάρχει και ο
απρόβλεπτος παράγοντας. Γι’ αυτό προσεύχεται ώστε και
οι θεοί να τη στηρίξουν.
Στατήρας της Ολυμπίας, με τη μορφή της Ήρας και αετού, 356 π.Χ.

23. Η Γέννησητης Αφροδίτης είναι πίνακας ζωγραφικής τουΙταλού
καλλιτέχνητης Αναγέννησης, ΣάντροΜποτιτσέλι.Φιλοτεχνήθηκε
περίπουτο 1485–1486.Σήμερα βρίσκεται στη συλλογήτου μουσείου
Ουφίτσι στη Φλωρεντία.Η θεά Αφροδίτηαναδύεται απότο νερό
μέσασε ένα όστρακοπου φυσούνο Ζέφυρος και η Αύρα προςτην
ακτήτης Κύπρουή τωνΚυθήρων.Στηνακτήτηνυποδέχεταιμια από
τις Ώρες,θεότητες τωνεποχών,πουτης προσφέρειένανμανδύα.

24. •Η Ελένη, πριν αποχωρήσει από τη σκηνή,
προσεύχεται στις θεές. Με βάση το περιεχόμενο
της προσευχής της, ας φανταστούμε τη στάση της
και τον τόνο της φωνής της.

25. •Η Ελένη, πριν αποχωρήσει από τη σκηνή,
προσεύχεται στις θεές. Με βάση το περιεχόμενο
της προσευχής της, ας φανταστούμε τη στάση της
και τον τόνο της φωνής της.

27. - Από την επινοητικότητα της Ελένης
- Από τη σιωπή της Θεονόης
- Από την εύνοια των θεών.
Η μοίρα του ανθρώπου εξακολουθεί να
εξαρτάται από τη θέληση των θεών με τη
διαφορά όμως τώρα ότι ο άνθρωπος με τη
βοήθεια των θεών και τη δική του σωστή
κρίση μπορεί να πάρει την τύχη στα χέρια
του. Από εδώ και πέρα οι κρίσεις και οι
αποφάσεις του θα παίξουν καθοριστικό ρόλο.

28. Ήθος Ελένης:

29. - Κολακεύει στην αρχή τον άντρα της και του ζητά να σχεδιάσει αυτός.
- Έξυπνη, εύστροφη: αντιλαμβάνεται αμέσως τις αδυναμίες και το
ανεφάρμοστο των σχεδίων του Μενελάου.
- Με διακριτικότητα και χωρίς να υποτιμά τον άντρα της παίρνει την
κατάσταση στα χέρια της. Είναι αποφασιστική, δραστήρια, επινοητική,
εφευρετική. Καταστρώνει αμέσως σχέδιο που στηρίζεται στο δόλο και
το θέτει σε εφαρμογή.
- Είναι οργανωτική, αφού προγραμματίζει όλες τις ενέργειες που πρέπει
να γίνουν και αναθέτει ρόλους στην ίδια, το Μενέλαο, τους
συντρόφους του.
- Δε δρα επιπόλαια και παρορμητικά. Έχει επίγνωση ότι αν αποτύχει θα
πεθάνει. Πάντως έχει αυτοπεποίθηση και είναι μαχητική.
- Παρουσιάζεται ευσεβής, όταν προσεύχεται στην Ήρα και την
Αφροδίτη. Ο λόγος της είναι μαχητικός και επικριτικός. Ξέρει να
διεκδικεί τη σωτηρία της.
Ήθος Ελένης:

30. Νομίζετε ότι θα πετύχει το σχέδιο της Ελένης; Γιατί;
Επιχειρήστε μια αλλαγή: Το σχέδιο απόδρασης
καταστρώνει ο Μενέλαος… (δημιουργική γραφή).

31. https://www.facebook.com/groups/171963619635880/?fref=ts
(Πηγή εικονογραφικού υλικού)