ΣΔΕ Γεωγραφία Β΄ φύλλο εργασίας Μ.Δ. τελικό

1. 1
ΜαλαματήΔίτσιου,Χριστίνα Παπαζήση,ΣχολικέςΣύμβουλοι[Πληκτρολογήστε κείμενο]
Σελίδα 1
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1.ΤΙΤΛΟΣ: Η παραγωγήκαι η κατανάλωση ενέργειας στην Ευρώπη,
Μάθημα42.
2.ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Το θέμα αυτό ανήκει στην ενότητα 4 του σχολικού βιβλίου «Οι
οικονομικές δραστηριότητες των Ευρωπαίων»
3. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
α) Οι μαθητές να αναγνωρίσουν τη σημασία των ανανεώσιμων και μη ρυπογόνων
πηγών ενέργειας και την εξάρτησή τους από τις κλιματικές συνθήκες.
β) Οι μαθητές να αποσαφηνίσουν τον ρόλο της ενέργειας στην ανάπτυξη μιας
χώρας, όπως για παράδειγμα της Ελλάδας.
Πρώτη ώρα
4.ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (προαιρετικές) & ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΜΕ
ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ-ομαδική εργασία (οι ερωτήσεις αφορούν μόνο τον/την
εκπαιδευτικό). Στους μαθητές δίνουμε μόνο φωτοτυπία της σελίδας 147 του
βιβλίου και του κειμένου που ακολουθεί
Η Ελλάδα πρώτη στην Ευρώπη για μια μέρα στην παραγωγή
Αιολικής Ενέργειας
Μια ευτυχής συγκυρία χάρισε στις 29 Μαΐου στην Ελλάδα μια πρωτόγνωρη πρωτιά: Οι
άνεμοι φύσηξαν δυνατότερα στη χώρα μας απ’ ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη, ανεβάζοντάς την
στο βάθρο της πρώτης θέσης στην παραγωγή αιολικής ενέργειας,καθώς κάλυψε το 20%
της ζήτησης για ηλεκτρισμό την ημέρα αυτή.
«Αυτό που έγινε τη Δευτέρα είναι καθαρά θέμα ημέρας, τα κάναμε πλακάκια με το θεό
Αίολο«,ήταν το σχόλιο του προέδρου της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής
Ενέργειας. «… Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι κέντρο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,
θα μπορούσαμε να εξάγουμε καθαρή ενέργεια αντί να ασχολούμαστε με κατασκευή
αγωγών και μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου».
Πέρα όμως από τις αντικειμενικές δυσκολίες που συναντά η ανάπτυξη των ανανεώσιμων
πηγών ενέργειας,σημειώνονται και πολλές αντιδράσεις από πολίτες,που αντιστέκονται στη
δημιουργία αιολικών πάρκων στην περιοχή τους.
«Η αιολική ενέργεια δεν έχει τίποτα το εξωτικό, δεν προκαλεί καμία βλάβη στον άνθρωπο
και στο οικοσύστημα. Παράγει καθαρή ενέργεια χωρίς αέριους, υγρούς και στερεούς
ρύπους. Θα μπορούσε να αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας,να δημιουργήσει
πλεόνασμα, να συμβάλλει στην έξοδο από την κρίση, προστατεύοντας παράλληλα και το
περιβάλλον. Είναι ένας τρόπος για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή,που δεν
είναι πλέον προ των πυλών αλλά εντός του σπιτιού μας. Πρέπει να σταματήσουμε να
εκπέμπουμε διοξείδιο του άνθρακα,τα 2/3 του οποίου προέρχονται από τον ενεργειακό
τομέα».

2. 2
ΜαλαματήΔίτσιου,Χριστίνα Παπαζήση,ΣχολικέςΣύμβουλοι[Πληκτρολογήστε κείμενο]
Σελίδα 2
Και δεν είναι μόνο η αιολική ενέργεια την οποία μπορεί να εκμεταλλευτεί η Ελλάδα: Ηλιακή,
γεωθερμική, βιομάζα,υδροηλεκτρική και κυματική ενέργεια θα μπορούσαν να οδηγήσουν
στην κάλυψη του 100% των ενεργειακών αναγκών της χώρας από ανανεώσιμες πηγές
ενέργειας.
Μπορεί να πλησιάζουμε το στόχο της κάλυψης του 18% της συνολικής κατανάλωσης
ενέργειας από ΑΠΕ έως το 2020, για την ηλεκτρική ενέργεια όμως ο στόχος είναι στο 40%,
και η Ελλάδα καλύπτει σήμερα μόλις το 25-26%.
http://www.ert.gr/eidiseis/evzoia/perivallon/ellada-proti-stin-evropi-gia-mia-mera-stin-paragogi-eolikis-energias/ (απόσπασμα
του κειμένου αυτού)
 Εντοπίστε 5 πηγές ενέργειας μέσα στο κείμενο του βιβλίου(σελ 147)
 Ποιες από αυτές τις πηγές ρυπαίνουν το περιβάλλον;
 Εντοπίστε τις ανανεώσιμες πηγές και βάλτε τες σε κύκλο στο βιβλίο σας
 Τι εννοούμε όταν λέμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ποια είναι τα
χαρακτηριστικά τους
 Ποιες από αυτές ρυπαίνουν το περιβάλλον και γιατί;
 Η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει κέντρο ανανεώσιμων πηγών
ενέργειας και γιατί;
Δεύτερη ώρα
5. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (να απαντηθούν ατομικά από τους μαθητές/τριες)
1.Ποιες είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και γιατί ονομάζονται έτσι;
2. Να συμπληρώσεις τον παρακάτω πίνακα με ένα ΝΑΙ ή ένα ΟΧΙ στα αντίστοιχα
κουτάκια για τις διάφορες πηγές ενέργειας
ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΡΥΠΟΓΟΝΕΣ
(πχ καυσαέρια, απόβλητα
κλπ)
ΕΞΑΡΤΩΜΕΝΕΣ
ΑΠΟ ΤΙΣ
ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ
ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Ορυκτά καύσιμα
Ήλιος
Άνεμος
Πτώση νερού
Πυρηνική ενέργεια
3. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με μεγάλη ηλιοφάνεια στην Ευρώπη. Ο μέσος όρος
ετήσιας ηλιοφάνειας στην Ελλάδα είναι περίπου 2800 ώρες, ενώ αντίστοιχα στη
Μεγάλη Βρετανία είναι περίπου 1200 ώρες.
Τι ρόλο μπορεί να παίξει στην ανάπτυξή της Ελλάδας το πλεονέκτημα αυτό
και γιατί;

3. 3
ΜαλαματήΔίτσιου,Χριστίνα Παπαζήση,ΣχολικέςΣύμβουλοι[Πληκτρολογήστε κείμενο]
Σελίδα 3
6. ΠΗΓΕΣ
1.Ασλανίδης,Α κ.ά . Γεωλογία-Γεωγραφία Β΄ Γυμνασίου. ΟΕΔΒ, Αθήνα
2. Σκαλιώνη, Δ. (2017)Η Ελλάδα πρώτη στην Ευρώπη για μια ημέρα στην παραγωγή
αιολικής ενέργειας.http://www.ert.gr/eidiseis/evzoia/perivallon/ellada-proti-stin-evropi-gia-mia-mera-stin-paragogi-
eolikis-energias/
Τρίτη ώρα (προαιρετική)
Ανατροφοδότηση από την/τον εκπαιδευτικό, αξιολόγηση και παρουσίαση εφόσον
το ζητήσουν οι μαθητές
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ένα ακόμη παράδειγμα σχετικής θεματικής ενότητας
Απαιτείται προσοχή από τους εκπαιδευτικούς!
δεν δίνουμε μια ΣΔΕ στους μαθητές για την οποία είτε δεν έχει επαρκή
πληροφόρηση το βιβλίο, είτε δεν έχουμε ασχοληθεί εκτενώς στην ανακεφαλαίωση-
με λίγα λόγια δεν ξαφνιάζουμε τους μαθητές μας.

4. 4
ΜαλαματήΔίτσιου,Χριστίνα Παπαζήση,ΣχολικέςΣύμβουλοι[Πληκτρολογήστε κείμενο]
Σελίδα 4
ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Δίνουμε φωτοτυπία του μαθήματος σ. 147, 149 και φωτοτυπία του φύλλου
εργασίας που ακολουθεί
(Υπενθύμιση, οι ερωτήσεις πάντα καθορίζονται από τους στόχους που βάζουμε)
Στόχοι:
1. Οι μαθητές να προσεγγίσουν το θέμα της Ενέργειας διαθεματικά
2. Οι μαθητές να αποσαφηνίσουν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα α)των
ανανεώσιμων και μη ρυπογόνων πηγών ενέργειας, β) της πυρηνικής ενέργειας
3. Οι μαθητές να εξασκηθούν στην κατανόηση ενός κειμένου και να μπορούν να
αιτιολογήσουν την άποψή τους
4.Οι μαθητές να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη
Διάβασε προσεκτικά τα δύο παρακάτω κείμενα και απάντησε τις ερωτήσεις:
α) Οι χώρες της ΕΕ προτιμούν τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εσύ
συμφωνείς με την πρακτική αυτή, ναι ή όχι και γιατί;
β)Τι έκανε την καγκελάριο Μέρκελ να αλλάξει τη γνώμη της σε σχέση με την
παραγωγή ενέργειας;
γ) Μήπως λαμβάνοντας υπόψη το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις επιπτώσεις
που έχει στον πλανήτη μας, θα έπρεπε να δούμε θετικά την πυρηνική ενέργεια; Ναι
ή όχι και γιατί;
Από το σχολικό εγχειρίδιο, Γεωλογία-Γεωγραφία , Β΄Γυμνασίου,σελ.147
« Πράσινη επανάσταση με σημαία τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία
όμως δεν θα αποκλείει την πυρηνική ενέργεια, κήρυξε χθες η Ευρωπαϊκή
Ένωση δια στόματος της Γερμανίδας καγκελαρίου και προεδρεύουσας της
Ε.Ε. Άνγκελα Μέρκελ. Οι χώρες μέλη της Ε.Ε. πρέπει να διασφαλίσουν ότι
έως το 2020 το 20% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας θα προέρχεται
από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας…» ΤΑ ΝΕΑ, 10-11 Μαρτίου 2007
30/5/2011, http://www.defence-point.gr/news
Στην οριστική απόφαση εγκατάλειψης της πυρηνικής ενέργειας κατέληξε η
Γερμανία, όπως ανακοινώθηκε νωρίτερα σήμερα.
Συγκεκριμένα, η απόφαση καλεί για το κλείσιμο και των τριών τελευταίων εκ
του συνολικού αριθμού των 17 πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας τα οποία διαθέτει η χώρα, το 2022. Η γερμανική
κυβέρνηση μάλιστα, στην ανακοίνωση της απόφασης τη χαρακτήρισε ως

5. 5
ΜαλαματήΔίτσιου,Χριστίνα Παπαζήση,ΣχολικέςΣύμβουλοι[Πληκτρολογήστε κείμενο]
Σελίδα 5
«οριστική». Είναι η πρώτη μεγάλη βιομηχανική δύναμη στον κόσμο που
αποφασίζει να εγκαταλείψει την πυρηνική ενέργεια, τη φθηνότερη μορφή
ενέργειας παρά τα ρίσκα που εμπεριέχει η αξιοποίησή της. Ενώ η τεχνολογία
πλέον εξασφαλίζει τον χρήστη σε πολύ μεγάλο βαθμό, το πρόβλημα είναι ότι
σε περίπτωση που κληθεί κανείς να αντιμετωπίσει το ελάχιστο ποσοστό σε
περίπτωση ατυχήματος, τότε οι συνέπειες είναι δυσανάλογα υψηλές,
δημιουργώντας έτσι ένα μεγάλο δίλημμα.
Η απόφαση συνιστά μια θεαματική στροφή για την κυβέρνηση της Άγκελας
Μέρκελ, αφού μόλις στα τέλη του προηγούμενου χρόνου είχε ανακοινώσει ότι
σκοπεύει να επεκτείνει τη ζωή των υπαρχόντων μονάδων μέχρι τα μέσα της
δεκαετίας του 2030.
Είναι προφανές ότι το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας
άλλαξε τα πράγματα δραματικά, τόσο στο επίπεδο της σκέψης για το
πρόβλημα ασφάλειας που προκύπτει, όσο και στο επίπεδο του πολιτικού
κόστους για μια κυβέρνηση η οποία κατακρημνίζεται στις δημοσκοπήσεις, να
λαμβάνει αντι-δημοφιλείς αποφάσεις…
Επιπλέον υλικό για ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Οι οδηγίεςδιδασκαλία παραπέμπουν στοΚΠΕ Καστοριάς. Επιπλέον υλικό: Ελληνικό
Αειφόροσχολείο, WWF-Ελλάς,άρθροΕλ.Σβορώνου –Σχετικά κεφάλαιαστη ΦυσικήΒ
Γυμνασίου(Ενέργεια/Θερμότητα)
WWF–Ελλάς http://www.wwf.gr/enviromental-education/env-edu-climate
Κλιματικές Αλλαγές, ΚατανάλωσηκαιΑειφορία
Αυτοτελείς εκπαιδευτικές δραστηριότητες για όσους από εσάς δεν μπορούν να αφιερώσουν περισσότερο
χρόνο για να κάνουν ένα πλήρες πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Οι δραστηριότητες αυτές έχουν
μεταφραστεί από τις αντίστοιχες του WWF UK.
Πηγαίνοντας με τα πόδια στο σχολείο (για παιδιά 5-16 ετών)
Οικολογικό αποτύπωμα (για παιδιά 8-13 ετών)
Οράματα για το μέλλον (για παιδιά 8-13 ετών)
Η ιστορία ενός t-shirt (για παιδιά 8-13 ετών)
Ποιος αποφασίζει για σένα (για παιδιά 8-13 ετών)
Πάρε θέση (για παιδιά 8-13 ετών)
Κλιματική αλλαγή: προβλήματα & λύσεις (για παιδιά 7-9 ετών)
Κλιματική αλλαγή: προβλήματα & λύσεις (για παιδιά 9-16 ετών)
Κλιματική αλλαγή: χάρτης ιδεών (για παιδιά 7-16 ετών)
Κλιματική αλλαγή: φώτα, κάμερα, πάμε! (για παιδιά 7-11 ετών)
Κλιματική αλλαγή: φώτα, κάμερα, πάμε! (για παιδιά 12-16 ετών)
Παγκόσμια διάσταση (για παιδιά 7-14 ετών)
Προστατεύοντας το περιβάλλον (για παιδιά 11-14 ετών)
Τοπική ευημερία (για παιδιά 7-14 ετών)
Ερωτήσεις

6. 6
ΜαλαματήΔίτσιου,Χριστίνα Παπαζήση,ΣχολικέςΣύμβουλοι[Πληκτρολογήστε κείμενο]
Σελίδα 6
1.Παρατηρείστετοσχήμα 42.6. του βιβλίουσας.Κατατάξτετουςδιαφορετικούςτομείς
ανάλογα μετοποσοστόευθύνηςτους στην εκπομπήτων αερίων του θερμοκηπίου.
2. Βλέπονταςτηνκατάταξηπουκάνατε,τιθα μπορούσατενα κάνετεεσείςπροσωπικά για
τηνμείωση των εκπομπών αυτών;
3. Γράψτετιςπηγές ενέργειαςπουείναιαπαραίτητεςγια να λειτουργήσουν
το αυτοκίνητο ----------------------------------------------------------------------------
το καλοριφέρ ----------------------------------------------------------------------------
το ιστιοφόρο ----------------------------------------------------------------------------
ο ανεμόμυλος ----------------------------------------------------------------------------
το ποδήλατο ----------------------------------------------------------------------------
η ηλεκτρικήκουζίνα -----------------------------------------------------------------
ο ηλιακόςθερμοσίφωνας ------------------------------------------------------
ο υδρόμυλος ----------------------------------------------------------------------------
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Ενότητα Γ1.5. Που είναι κτισμένες οι μεγάλες πόλεις του πλανήτη;
3 ώρες (βλΟδηγίεςδιδασκαλίας)
Η/ο εκπαιδευτικός καθορίζει τους διδακτικούς στόχους των ΣΔΕ βάσει των
οποίων, επιλέγει από τις παρακάτω ερωτήσεις ή διαμορφώνει τις δικές του.
Ερωτήσεις
1. Ποιοι είναιοι σημαντικοίπαράγοντεςπουπαίζουν ρόλογια την επιλογή της θέσης
μιας μεγάληςπόλης;
2. Ποιοι παράγοντεςεπηρέασαν κατάτηγνώμησου την επιλογή της Αθήναςως
πρωτεύουσαςτηςΕλλάδας;
3. Γιατίλέμε ότι μια πόλημοιάζει με ένα ζωντανόοργανισμό;
4. Ποια είναιτα προβλήματα πουαπασχολούν μια μεγάληπόλη,ποια απόαυτά
υπάρχουνκαιστηνΑθήνα;
5. Πιστεύετεότιο πληθυσμός της γης μπορείνα συνεχίσεινα αυξάνεταιδιαρκώς;
(σχετικόςπίνακας,Κλωνάρησ.59,ψηφιακά στοαρχείο«Οικάτοικοιτηςγης»)

7. 7
ΜαλαματήΔίτσιου,Χριστίνα Παπαζήση,ΣχολικέςΣύμβουλοι[Πληκτρολογήστε κείμενο]
Σελίδα 7
6. Γιατίπιστεύετεπαρομοιάζουν τηγημε ένα μεγάλοδιαστημόπλοιο;