1. Boletín do Equipo de Normalización e Dinamización Lingüística
CEIP de Randufe Nº 31 febreiro de 2012
"¿O galego ha de seguir mantendo unha liña autó-
noma na súa evolución como idioma, ou ha de pender a
máis estreita similaridade co-a lingua falada, e sobre to-
do escrita, de Portugal e-o Brasil. [...]. A ninguén se lle
oculta que, da parte da Galiza, hai a gañar moito máis
que a perder si a relación entre a unha e outra fala se
avivece e sostén"
Valentín Paz Andrade
Escultura de Valentín Paz Andrade na praza de San Xosé de Pontevedra.

2. SER E ESTAR
Dous verbos fundamentais na sintaxe galega e, con todo, unha parte importante dos seus usos está con-
dicionada pola sintaxe do castelán. Mais é posíbel e aconsellábel recuperarmos os usos máis propios des-
tes dous verbos.
O verbo estar indica o lugar a respecto de suxeitos móbeis e a transitoriedade nos suxeitos:
O libro está encol da mesa. Alberte está en Santiago. A carne está no frigorífico.
A auga do caldeiro está morna. Es serio pero estás alegre.
Por iso cando nos referimos a un suxeito inmóbil, o indicado sería usar o verbo ser, e non “estar”
a imitación do castelán:
Xoán está en Nova York, onde é a sede das Nacións Unidas.
Aínda que estou a traballar en Betanzos, a miña casa é na Coruña.
As Illas Cíes son na ría de Vigo.
E tamén para indicar propiedades de seu dos suxeitos, e usamos “estar” para apreciacións:
O leite é branco, mais non está quente. A camisa é nova e, non obstante, está rota.
O coche é novo / O coche está novo. Elisa é linda / Elisa está linda.
Mais tamén debemos empregar o verbo ser en casos como:
“É prohibido fumar” no canto de “Está prohibido fumar”, aínda que o mellor sería: “Prohíbese fumar.”
“A ONU é formada polos estados do mundo”, “Lémbrome de cando o meu avó era vivo”,
“Es casado?”, e compárese con: “estás cansado?” En definitiva, debemos usar o verbo ser para indi-
car a permanencia e a esencia, e co verbo estar indicamos a transitoriedade e a valorización.
(Tomado de L.C. Carballal en http://debullandoafala.blogspot.com/2012/01/ser-e-estar.html)
As torres Xemelgas eran
en Nova York e as Canda os
torres Petronas nosos avós a
son en Kuala Lumpur. escola era
noutro edificio.