Cuốn sách nhỏ cung cấp tới bạn đọc những phát hiện chính của chúng tôi cùng với thông điệp: "Tạo cơ hội cho giới trẻ hiểu biết càng nhiều về bản thân là sự hỗ trợ rất lớn không chỉ với riêng vị thành niên, thanh niên mà còn với cả gia đình và cộng đồng". Do đó, chúng tôi muốn khuyến khích áp dụng mô hình hữu ích này tại các vùng miền khác trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

1. VÌ LỢI ÍCH CỦA THANH THIẾU NIÊN
VIỆT NAM – HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH!
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU GIỚI, GIA ĐÌNH VÀ
MÔI TRƯỜNG TRONG PHÁT TRIỂN (CGFED)
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 1 23/03/12 11.02

2. LỢI ÍCH CHO CỘNG ĐỒNG
Từ năm 2003, Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Môi Với mục tiêu cải thiện chất lượng cuộc sống của nam, nữ
trường trong Phát triển (CGFED) đã triển khai một số mô vị thành niên – thanh niên, mô hình đẩy mạnh giáo dục
hình can thiệp nhằm cải thiện các vấn đề về Giới và Sức giới tính toàn diện và vấn đề công bằng giới cho vị thành
khỏe sinh sản tại các vùng nông thôn Việt Nam. niên, thanh niên cùng các bậc cha mẹ đã được CGFED
thực hiện tại bốn tỉnh, thành trên cả nước thông qua dự án
“Nâng cao kiến thức, kỹ năng và năng lực của vị thành
niên-thanh niên, cha mẹ và cộng đồng về Giới, Quyền sức
khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục và Phòng chống HIV/AIDS
ở khu vực nông thôn Việt Nam”, gọi tắt là dự án “Giới và
Phòng chống HIV/AIDS”.
Thông qua các hoạt động dự án, CGFED đã xây dựng và
hoàn thiện một mô hình giúp giải quyết các vấn đề về Giới
và Sức khỏe sinh sản tại các vùng nông thôn Việt Nam.
Trong quá trình thực hiện dự án, chúng tôi luôn coi trọng
việc thúc đẩy sự tham gia tích cực, chủ động của vị thành
niên, thanh niên, cha mẹ và cộng đồng vào dự án. Đồng
thời, tại mỗi địa bàn dự án, CGFED thường xuyên phối hợp
chặt chẽ với các cấp chính quyền, các nhà lập chính sách
và những người ra quyết định, lãnh đạo các trường Trung
học cơ sở, Trung học phổ thông, đội ngũ cán bộ y tế và cán
bộ truyền thông nhằm đạt được kết quả tốt nhất.
2 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 2 23/03/12 11.03

3. Cuốn sách nhỏ này cung cấp tới bạn đọc những phát hiện
chính của chúng tôi cùng với thông điệp: Tạo cơ hội cho
giới trẻ hiểu biết càng nhiều về bản thân là sự hỗ trợ
rất lớn không chỉ với riêng vị thành niên-thanh niên mà
còn với cả gia đình và cộng đồng. Do đó, chúng tôi muốn
khuyến khích áp dụng mô hình hữu ích này tại các vùng
miền khác trên toàn lãnh thổ Việt Nam.
Thông qua cuốn sách, bạn đọc có thể tìm hiểu nhiều hơn
về mô hình của chúng tôi cũng như cách áp dụng những ý “Thanh niên, vị thành niên là tương lai của mọi quốc gia.
tưởng trong tài liệu này vào cộng đồng nơi bạn đang sống. Với nỗ lực hướng tới thế hệ trẻ, CGFED đã chứng minh
cách tiếp cận cùng tham gia, đem đến những thay đổi mong
đợi không chỉ về kiến thức mà còn làm chuyển biến về thái
độ, hành vi vì một cuộc sống khỏe mạnh, an toàn cho vị
thành niên và thanh niên ở bốn địa bàn dự án. Những câu
chuyện về sự thay đổi, những thực hành tốt của các bên
tham gia dự án, đặc biệt trực tiếp của chính vị thành niên
và thanh niên là rất đáng được tham khảo và chắc rằng sẽ
khích lệ nhiều sáng kiến hơn nhằm đảm bảo sức khỏe và
quyền sinh sản, tình dục”.
Ts. Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Tư liệu Dân số, kiêm
Tổng biên tập Tạp chí “Dân số và Phát triển”, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa
Gia đình, Bộ Y tế
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 3
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 3 23/03/12 11.03

4. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CỦA CHÚNG TÔI
Trong những năm qua, dự án đã được triển khai tại bốn Vì vậy, chúng tôi đã thực hiện các hoạt động nâng cao
tỉnh, thành của Việt Nam với nhóm hưởng lợi chính là vị nhận thức đối với các bậc cha mẹ và ông bà trong gia
thành niên từ 12-19 tuổi và thanh niên từ 19-22 tuổi. đình, giáo viên trong nhà trường, cán bộ chủ chốt tại địa
bàn, các lãnh đạo địa phương, các tổ chức đoàn thể và
Chúng tôi thấy rằng, để có thể thực hiện thành công lãnh đạo thôn, xã. Từ đó, tạo một môi trường thuận lợi để
việc giáo dục giới tính cho vị thành niên - thanh niên thì thực hiện giáo dục giới tính cho vị thành niên - thanh niên.
không chỉ hướng dẫn và dạy cho các em về sức khỏe
sinh sản, sức khỏe tình dục, mà còn cần phải thực hiện Bốn tỉnh, thành phố CGFED đã triển khai dự án có
đồng bộ các hoạt động nâng cao nhận thức cho cộng những đặc thù khác nhau và đại diện cho các vùng miền
đồng về vấn đề này. tại Việt Nam. Do đó, chúng tôi tin rằng các bài học kinh
nghiệm từ dự án có thể được áp dụng dễ dàng tại các
khu vực khác trên cả nước.
4 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 4 23/03/12 11.03

5. Các địa bàn dự án trên bản đồ Việt Nam:
HUYỆN LỤC NGẠN, TỈNH BẮC GIANG:
đại diện khu vực trung du miền núi
phía Bắc
HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH:
đại diện khu vực đồng bằng sông
Hồng
Dự án
Nâng cao kiến thức, kỹ năng và năng
lực của vị thành niên - thanh niên, cha
mẹ và cộng đồng về Giới, Quyền sức THỊ XÃ SÔNG CẦU, TỈNH PHÚ YÊN:
khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục và
Phòng chống HIV/AIDS ở khu vực nông
đại diện khu vực ven biển miền
thôn Việt Nam Trung
HUYỆN BÌNH CHÁNH,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH:
đại diện khu vực đồng bằng Nam Bô
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 5
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 5 23/03/12 11.03

6. CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH CỦA DỰ ÁN
Tại các địa bàn dự án, tám “Câu lạc bộ Các bậc cha mẹ các bậc cha mẹ, vị thành niên - thanh niên tại địa bàn dự
và Sức khỏe vị thành niên - thanh niên” được thành lập án về Giới, Quyền sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục
như một sân chơi chung và bổ ích cho cả vị thành niên và Phòng chống HIV/AIDS.
- thanh niên và các bậc cha mẹ. Hàng tháng, câu lạc bộ
tổ chức hai buổi sinh hoạt cho các vị thành niên – thanh Để nâng cao năng lực cho các đối tác, các cán bộ chủ
niên và một buổi cho các bậc cha mẹ. Để hỗ trợ cho chốt tại địa bàn dự án, CGFED tổ chức các khóa tập
những hoạt động của câu lạc bộ, CGFED thường xuyên huấn với các chủ đề: “Thúc đẩy sự tham gia của vị thành
mời các chuyên gia tư vấn đến nói chuyện về những chủ niên - thanh niên” (phối hợp với Hội Kế Hoạch Hóa Gia
đề liên quan đến sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục Đình Đan Mạch), “Quyền sức khỏe sinh sản, sức khỏe
và giải đáp những khúc mắc cho các thành viên. tình dục”, ...
Chúng tôi đã xây dựng được tám tủ sách cộng đồng tại Đồng thời, CGFED cũng tích cực hỗ trợ các đối tác tại
các địa bàn dự án nhằm cung cấp các loại sách, tài liệu địa bàn dự án trong các hoạt động truyền thông và vận
liên quan đến những chủ đề được thảo luận trong các động chính sách ở cấp trung ương và địa phương.
buổi sinh hoạt câu lạc bộ. Các tài liệu của tủ sách rất đa
dạng và thích hợp với nhiều lứa tuổi khác nhau trong
cộng đồng.
CGFED cũng tổ chức những buổi tập huấn cho các tập
huấn viên địa phương với mục đích sau khi được tập
huấn, họ có đủ kiến thức và kỹ năng để tập huấn cho
6 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 6 23/03/12 11.03

7. TRÍCH PHÁT BIỂU CỦA ĐẠI DIỆN
BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐỊA PHƯƠNG:
Lãnh đạo luôn bám sát với cộng đồng,
với nhân dân. Họ cũng có con trong độ
tuổi vị thành niên - thanh niên và các em
cũng được hưởng lợi từ những tiến bộ kể
từ khi dự án được triển khai tại địa bàn
Bà Phạm Kim Thục, Chủ tịch Hội Phụ nữ huyện, Phó ban thường trực
”
– Ban quản lý dự án, huyện Ý Yên.
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 7 23/03/12 11.03

8. SỰ THAM GIA CỦA VỊ THÀNH NIÊN - THANH NIÊN:
MỘT GIÁ TRỊ CỐT LÕI
Thế nào là “Sự tham gia của vị thành niên - thanh niên”? Khi câu lạc bộ mới thành lập, các Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ
phối hợp với Ban quản lý dự án tại địa bàn để hướng dẫn
Sự tham gia là hoạt động tập thể nhằm đạt được những mục nhóm vị thành niên - thanh niên nòng cốt về nội dung các buổi
tiêu chung. Nghĩa là, tất cả vị thành niên – thanh niên có sinh hoạt, các chủ đề chính cần thảo luận và phương pháp,
chung mối quan tâm đều tham gia hành động. Các em đều cách thực hiện buổi sinh hoạt.
tham gia vào quá trình lập kế hoạch, ra quyết định, thực hiện
và đánh giá các hoạt động đó. Khi vị thành niên - thanh niên được tham gia vào toàn bộ quá
trình lập kế hoạch, thiết kế các hoạt động thì dự án đạt được
Chúng tôi thường xuyên mời các em vị thành niên - thanh kết quả tích cực hơn. Điều này được phản ánh rõ qua số
niên tham gia vào các hoạt động của dự án. Sự tham gia của lượng thành viên tham gia sinh hoạt câu lạc bộ và các hoạt
các em là một trong những nền tảng cốt lõi của dự án trong động khác của dự án.
những năm qua. Tạo cơ hội cho vị thành niên - thanh niên
nêu ý kiến về cách thức triển khai các hoạt động, những vấn “Khi vị thành niên, thanh niên nòng cốt tham gia vào quá
đề cần thảo luận và nên mua gì liên hoan trong giờ giải lao trình lập kế hoạch cho các hoạt động của câu lạc bộ và tự
giữa các buổi sinh hoạt cho thấy đây là một chiến lược rất đứng ra điều hành các buổi sinh hoạt đã thu hút rất đông
quan trọng dẫn đến thành công của dự án. các bạn khác đến tham gia. Các bạn nòng cốt có vốn kiến
thức tốt hơn về những chủ đề mà lứa tuổi vị thành niên -
Các câu lạc bộ có vai trò trọng tâm trong dự án nhằm thu hút thanh niên như chúng em thấy hấp dẫn và lôi cuốn”.
và lôi cuốn sự tham gia của vị thành niên - thanh niên. Ý kiến của một vị thành niên huyện Bình Chánh
8 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 8 23/03/12 11.04

9. “Chúng tôi luôn duy trì một nhóm nòng cốt gồm 8-10 em
vị thành niên - thanh niên và dần dần trao quyền cho các
em tự đứng ra điều hành sinh hoạt, xây dựng kế hoạch và
lên khung chương trình cho mỗi buổi sinh hoạt của nhóm
vị thành niên - thanh niên. Ngoài ra, chúng tôi cũng thống
nhất phân bổ một số lượng kinh phí nhỏ cho các em quản
lý và có thể tự mua các món quà nhỏ, hoặc bánh kẹo cho
buổi sinh hoạt”.
Ý kiến của một cán bộ chủ chốt huyện Lục Ngạn
Đến tháng 12/2011:
Sự tham gia không chỉ mang lại lợi ích cho vị thành niên -
• 1.335 vị thành niên – thanh niên tham gia tập
thanh niên mà còn giúp lãnh đạo địa phương xây dựng các
huấn (đạt 167% so với chỉ tiêu dự án)
chiến lược hành động cho vị thành niên - thanh niên trong • 949 vị thành niên – thanh niên tham gia câu lạc bộ
cộng đồng nói chung. Thái độ tích cực đối với vị thành niên - (đạt 119% so với chỉ tiêu dự án).
thanh niên là một trong những yếu tố giúp họ xây dựng một • 52.655 vị thành niên – thanh niên tham gia các
cộng đồng tốt đẹp hơn. hoạt động mở rộng trong trường học và cộng
đồng (so với chỉ tiêu là 800 em)
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 9
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 9 23/03/12 11.04

10. CÁC HOẠT ĐỘNG SÔI NỔI, SINH ĐỘNG
DÀNH CHO VỊ THÀNH NIÊN - THANH NIÊN
Bài học kinh nghiệm từ dự án là chúng ta chỉ đạt được “Bình thường trong các hoạt động thì bọn em vẫn tổ chức
những kết quả tốt nhất khi sử dụng những phương pháp những tiết mục như ca nhạc, hip-hop, trò chơi để các bạn
giảng dạy lôi cuốn, hấp dẫn và sinh động đối với nhóm vị thấy vui vẻ tham gia vào và như thế thì bọn em không phải
thành niên - thanh niên. Hơn nữa, các hoạt động nên được đi vận động từng người. Bạn em nghe thấy sinh hoạt có trò
triển khai phù hợp với thời gian và độ tuổi của các em. chơi nên thích lắm, muốn xin tham gia”.
Thảo luận nhóm vị thành niên - thanh niên huyện Lục Ngạn
Các hoạt động của nhóm vị thành niên - thanh niên như
sinh hoạt câu lạc bộ, tập huấn, hoạt động giao lưu trong “Trong việc xây dựng tiểu phẩm, đóng kịch, vị thành niên -
trường học và ngoài cộng đồng nên được tổ chức một thanh niên là những người trực tiếp viết kịch bản cho tiểu
cách lôi cuốn, sinh động, hấp dẫn và gần gũi với các em phẩm, đồng thời cũng là những người trực tiếp sắm vai
như sắm vai, giải ô chữ, đố vui, … cho những tiểu phẩm đó. Hiệu quả đạt được của hoạt động
này khá cao vì các bạn có thể tự điều chỉnh nội dung cho
Những hoạt động này không chỉ giúp chuyển tải kiến phù hợp, phản ánh đúng nhu cầu của các bạn vị thành niên
thức mới về quyền sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục - thanh niên. Tiểu phẩm hài hước, phù hợp với lứa tuổi
một cách tự nhiên và dễ hiểu, mà còn dễ dàng lôi cuốn nên thu hút đông các bạn vị thành niên - thanh niên tham
các em tham gia. gia. Đồng thời thông qua hình thức tiểu phẩm này, vị thành
niên cũng tiếp thu kiến thức dễ hơn, hiểu sâu hơn và nhớ
lâu hơn là một buổi sinh hoạt bình thường”.
Thảo luận nhóm vị thành niên - thanh niên huyện Ý Yên
10 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 10 23/03/12 11.04

11. “Việc thay đổi hình thức sinh hoạt như để vị thành niên
sắm vai, đóng kịch, sử dụng tranh ảnh màu, làm tờ rơi,
giải ô chữ, ... mặc dù không làm số lượng vị thành niên
tăng thêm nhưng có sự thay đổi về mức độ tham gia: nhiều
em vị thành niên mạnh dạn hơn, tham gia rất hào hứng và
thích thú, tự tin phát biểu, chia sẻ quan điểm hơn trước”.
Thảo luận nhóm cán bộ chủ chốt huyện Bình Chánh
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 11
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 11 23/03/12 11.04

12. CHÌA KHÓA CHO LÃNH ĐẠO ĐỊA PHƯƠNG
TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG
Một phần không thể tách rời của dự án là mối liên hệ chặt chẽ niên, giáo viên, nhà trường, ngành giáo dục và cán bộ y tế
giữa cộng đồng và lãnh đạo địa phương trong việc cùng gánh đều được huy động tham gia vào hoạt động dự án nhằm
vác trách nhiệm nâng cao sức khỏe và kiến thức cho vị thành nâng cao kiến thức và hiểu biết về Giới, Sức khỏe sinh sản/
niên - thanh niên và cha mẹ của các em. sức khỏe tình dục và Phòng chống HIV/AIDS. Từ đó, họ có
thể khuyến khích và thúc đẩy vị thành niên – thanh niên của
Ngay từ giai đoạn đầu của dự án, lãnh đạo địa phương như cộng đồng tham gia dự án.
các nhà lập chính sách, những người ra quyết định, các tổ
chức đoàn thể như Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh Sự tham gia của chính quyền và các tổ chức đoàn thể xã hội
rất quan trọng để duy trì các hoạt động của dự án. Ví dụ, sự
phối hợp giữa dự án và hệ thống các trường trung học cơ sở,
trung học phổ thông tại địa bàn khi tổ chức các hoạt động là
yếu tố quan trọng đảm bảo tính bền vững của dự án.
Tại các địa bàn dự án, đại diện của Hội Phụ nữ và Đoàn
Thanh niên có mặt trong phần lớn các ban quản lý dự án và
trong tất cả ban chủ nhiệm câu lạc bộ.
Dựa trên kinh nghiệm thực hiện dự án giai đoạn một và từ
các kết quả tham vấn với các đối tác dự án, mỗi địa bàn đã
thành lập một ban quản lý dự án, gồm đại diện từ Ủy ban
12 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 12 23/03/12 11.04

13. Nhân dân, Phòng Y tế, Phòng Giáo dục – Đào tạo, Trung tâm
Dân số - Kế hoạch hóa Gia đình, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh
niên, cơ quan truyền thông cấp huyện/thị xã.
Hơn nữa, các cán bộ chủ chốt từ các tổ chức đoàn thể cũng
được mời tham gia vào các hoạt động cụ thể, các cuộc họp
với ban quản lý dự án khi cần thiết.
Tại mỗi địa bàn dự án, một cơ quan được chỉ định làm cơ
quan điều phối hỗ trợ ban quản lý dự án huyện/thị xã như
sau: “Việc bổ sung thành phần ngành giáo dục vào ban quản
• Huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang: Hội Phụ nữ huyện lý dự án tại địa bàn giúp tăng cường sự tham gia của các
• Huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định: Hội Phụ nữ huyện lãnh đạo ngành giáo dục cũng như lãnh đạo các trường
• Thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên: Trung tâm Dân số - Kế học tại địa bàn. Sự chỉ đạo của lãnh đạo phòng giáo dục
hoạch hóa Gia đình thị xã đào tạo tới lãnh đạo các trường đã tạo điều kiện thuận
• Huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh: Phòng Y tế lợi và ủng hộ vị thành niên - thanh niên tham gia các hoạt
huyện động tập huấn, hoạt động ngoại khóa được tổ chức tại
trường. Đây là yếu tố góp phần thúc đẩy sự tham gia của
vị thành niên - thanh niên một cách hiệu quả”.
Cán bộ chủ chốt huyện Ý Yên
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 13
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 13 23/03/12 11.04

14. SỰ THAM GIA CỦA CÁC BẬC CHA MẸ
Qua quá trình triển khai, việc tích cực huy động sự tham gia “Chúng tôi nhận thấy có nhiều thay đổi trong nhận thức
của vị thành niên - thanh niên vào việc lập kế hoạch và thực của các bậc cha mẹ và vị thành niên -thanh niên khi tham
hiện dự án đã mang lại lợi ích rất lớn. Đó cũng là một yếu tố gia dự án. Không chỉ có các thành viên trong gia đình của
quan trọng trong việc thu hút sự tham gia của các bậc cha thôn dự án tham gia câu lạc bộ mà còn cả những người từ
mẹ, giúp họ nâng cao kiến thức, nhận thức về quyền sức các thôn lân cận cũng tham gia. Tại các gia đình luôn có
khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục. không khí hòa thuận trong cuộc sống gia đình và có sự bình
đẳng hơn trong quan hệ giữa cha mẹ và con cái, đó là điều
Sự tham gia giúp các bậc cha mẹ có sự hiểu biết hơn về rất tốt dự án đã mang lại. Chúng tôi có thể nói chuyện với
quyền sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục, HIV/AIDS, v.v… nhau thoải mái hơn về những vấn đề này”.
Do đó, họ có thể ủng hộ và nói chuyện với con cái về những Ý kiến của ông bố huyện Ý Yên
vấn đề này và khuyến khích con cái tham gia vào các hoạt
động của dự án. “Phương pháp huy động sự tham gia của mọi người đã
mang lại hiệu quả cao bởi các thành viên trong ban chủ
nhiệm câu lạc bộ đều là những người có uy tín trong cộng
đồng. Hơn nữa, khi đã được tiếp cận đầy đủ các thông tin
và kiến thức, các bậc cha mẹ có thể tự nhận thấy những
lợi ích mà dự án mang lại cho bản thân, gia đình và cộng
đồng. Vì thế, có nhiều bậc cha mẹ đã khuyến khích và hỗ
trợ con em mình mạnh dạn tham gia các hoạt động của dự
án. Là vị thành niên, chúng em cũng có nhiều cơ hội được
bày tỏ quan điểm, ý kiến của bản thân với cha mẹ mình”.
Vị thành niên huyện Bình Chánh
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 14 23/03/12 11.04

15. “Đầu tiên khi mở câu lạc bộ dành cho cha mẹ, tôi đi trước,
tôi học được nhiều điều hay thấy được tầm quan trọng
trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản của con và khuyên con
cái tham gia vì các nội dung của dự án rất hay, rất bổ ích”.
Thảo luận nhóm cha mẹ thị xã Sông Cầu
“Bây giờ các cháu có điều kiện truy cập internet và tiếp cận
nhiều nguồn thông tin và hình ảnh đa dạng lắm. Điều quan
trọng là chúng ta, với tư cách là các bậc cha mẹ, có thể cung
cấp cho con mình những thông tin đúng về sức khỏe sinh “Tôi và con trai đều tham gia vào câu lạc bộ. Con tôi tham
sản. Lúc đầu, các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản, gia các hoạt động dành cho vị thành niên, thanh niên, còn
chẳng hạn như con trai, con gái và bao cao su, là những tôi tham gia các hoạt động dành cho bậc cha mẹ. Thỉnh
vấn đề rất nhạy cảm để trao đổi với con cái. Khi đó, đây là thoảng, chúng tôi có những buổi sinh hoạt thảo luận chung
những vấn đề kỳ lạ trong xã hội chúng ta; và chúng tôi đã rất giữa cha mẹ và vị thành niên - thanh niên. Những hoạt
do dự để quyết định có tham gia vào câu lạc bộ hay không. động như thế này giúp tôi hiểu được những nguyện vọng
Nhưng khi được các anh chị trong ban chủ nhiệm câu lạc bộ của con mình hơn. Sau đó, tôi có thể định hướng các mối
đến tận nhà thuyết phục và mời tham gia các buổi sinh hoạt quan hệ bạn bè của con mình ở cùng độ tuổi và mối quan
tại câu lạc bộ thì chúng tôi cũng đi tham gia sinh hoạt. Và hệ với những người ít hoặc nhiều tuổi hơn”.
chúng tôi đã rất vui khi tham gia câu lạc bộ, được cung cấp Ý kiến của ông bố huyện Ý Yên
những thông tin, kiến thức đúng về sức khỏe sinh sản, và giờ
đây chúng tôi muốn tới câu lạc bộ thường xuyên hơn”.
Bậc cha mẹ huyện Ý Yên
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 15
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 15 23/03/12 11.04

16. BỐ MẸ ĐÃ KHUYẾN KHÍCH EM THAM GIA
Câu chuyện của em Nguyễn Thùy Trang, 15 tuổi Sau khi tham gia các khóa tập huấn, em thấy mình tự tin
hơn. Em đã học được nhiều điều về Giới và Sức khỏe sinh
Em bắt đầu tham gia các buổi sinh hoạt câu lạc bộ ở trường sản. Chúng em đang ở trong giai đoạn của tuổi dậy thì. Do
từ năm học lớp 7. Em muốn tìm hiểu thêm các kiến thức đó, giờ đây em có thể nhận thấy sự thay đổi của cơ thể ở
liên quan đến vấn đề giới và giáo dục giới tính, cũng như tuổi dậy thì giữa các bạn nam và các bạn nữ ở độ tuổi này.
cơ chế hoạt động của cơ thể. Đầu tiên, em không hiểu gì về
vấn đề này. Và em cũng có ấn tượng không mấy tốt đẹp về Bố mẹ đã động viên em tham gia các hoạt động của dự án
những người có HIV. Bản thân em và các bạn thậm chí còn này. Bố mẹ muốn em học được nhiều hơn nữa – và bố mẹ
không dám động chạm hay giao tiếp với những người có cũng tham gia vào các buổi sinh hoạt câu lạc bộ. Sau mỗi
HIV. Nhưng bây giờ, sau khi bọn em được học rất nhiều từ buổi sinh hoạt, em thường tâm sự với mẹ về những vấn đề
các khóa tập huấn, em cảm thấy thoải mái hơn khi giao tiếp này. Đặc biệt, em cũng thường xuyên chia sẻ với mẹ về các
với người có HIV. vấn đề về Giới.
Em cũng nói chuyện với các bạn của mình về các chủ đề
liên quan đến giáo dục giới tính. Chúng em cũng hay nói
với nhau rằng chuyện gì sẽ xảy ra nếu mình và bạn trai có
quan hệ tình dục sớm? Có thể sẽ có nhiều hậu quả nghiêm
trọng xảy ra sau đó, chẳng hạn như mang thai ngoài ý
muốn, mắc bệnh giang mai hoặc các bệnh lây truyền qua
đường tình dục khác, thậm chí là HIV.
16 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 16 23/03/12 11.04

17. Sau khi tham gia các khóa
tập huấn, em thấy mình tự tin
hơn. Em đã học được nhiều
điều về Giới và Sức khỏe
sinh sản
”
Nguyễn Thùy Trang, 15 tuổi
Bản thân em tin mình sẽ không quan hệ tình dục quá sớm những vấn đề này, đó là điều rất tốt cho bản thân họ, cha
bởi hiện tại em đã có vốn hiểu biết tương đối tốt về những mẹ của họ và cả cộng đồng. Rõ ràng, hành vi sẽ thay đổi
nguy cơ và hậu quả do quan hệ tình dục sớm mang lại ở độ và vị thành niên - thanh niên sẽ không phạm phải quá nhiều
tuổi này. sai lầm như các bạn chưa được học.
Nếu dự án này được nhân rộng tới các vùng miền khác trên
toàn quốc thì sẽ có rất nhiều bạn trẻ có cơ hội được học về
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 17
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 17 23/03/12 11.04

18. NHÂN RỘNG MÔ HÌNH DỰ ÁN
TỚI CÁC VÙNG MIỀN KHÁC TẠI VIỆT NAM
Qua dự án, chúng tôi đã tìm ra phương pháp cho sự phát • Huyện Ý Yên: 36 câu lạc bộ trên toàn huyện, do Hội Phụ
triển của vị thành niên -thanh niên và cộng đồng một cách nữ huyện Ý Yên chịu trách nhiệm tổ chức và duy trì
tổng thể. • Thị xã Sông Cầu: 21 câu lạc bộ mới trên toàn tỉnh
Phú Yên, do Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa Gia đình
“Chúng tôi tin rằng việc lãnh đạo địa phương có chiến tỉnh Phú Yên duy trì và phát triển
lược huy động sự tham gia của vị thành niên - thanh niên
là rất quan trọng; bởi nó sẽ giúp các lãnh đạo địa phương
xây dựng các chiến lược dành cho vị thành niên - thanh
niên nói chung. Nếu lãnh đạo địa phương chú trọng tới sự
tham gia của vị thành niên - thanh niên vào cộng đồng, các
hoạt động của họ sẽ hiệu quả và có tiếng vang”.
Ý kiến của giám đốc CGFED
Với mô hình 8 câu lạc bộ được thành lập từ đầu
dự án, tính đến tháng 12/2011, chúng tôi đã nhân
rộng được 72 câu lạc bộ mới tại bốn địa bàn dự
án, cụ thể như sau:
18 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 18 23/03/12 11.05

19. • Huyện Lục Ngạn: 11 câu lạc bộ trên toàn huyện, do Hội
Phụ Nữ huyện Lục Ngạn chịu trách nhiệm tổ chức và
duy trì
• Huyện Bình Chánh: 4 câu lạc bộ mới trên toàn xã
Hưng Long, do Ủy ban Nhân dân xã Hưng Long quản lý
và duy trì.
Phương pháp huy động sự tham gia của vị thành niên - thanh
niên cũng được áp dụng tại các câu lạc bộ mới thành lập.
CGFED cũng phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo của tỉnh
Nam Định và Phú Yên, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện
Lục Ngạn và Bình Chánh để thực hiện các hoạt động ngoại Hơn nữa, để tạo cơ hội cho vị thành niên - thanh niên tại
khóa về giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình bốn địa bàn dự án dễ dàng tiếp cận các thông tin và tư vấn
dục theo các nội dung và phương pháp của dự án. Các nội về quyền sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục, chúng tôi
dung giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục đã thành lập 28 góc tư vấn thân thiện tại các khu dân cư,
của dự án cùng với phương pháp thúc đẩy sự tham gia của trường học hoặc trung tâm y tế.
vị thành niên – thanh niên đã được 152 trường trung học
cơ sở, trung học phổ thông ở bốn địa bàn dự án áp dụng Để tạo thuận lợi cho những hoạt động nói trên, CGFED đã
thường xuyên trong các giờ học ngoại khóa của trường. tổ chức những buổi tập huấn cho các ban chủ nhiệm câu
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 19
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 19 23/03/12 11.05

20. lạc bộ mới và các thầy cô giáo về quyền sức khỏe sinh sản/ “Trước đây, trong các hoạt động ngoại khóa, các cô giáo
sức khỏe tình dục, cách sử dụng phương pháp giảng dạy thường nói thao thao bất tuyệt từ đầu đến cuối, sau đó hỏi
tích cực để huy động sự tham gia của nhóm đối tượng đích. các em có thắc mắc gì không, khiến các em học sinh không
thực sự hứng thú với các hoạt động ngoại khóa này. Sau
“Sau khi được tham gia tập huấn và đọc toàn bộ tài liệu khi được tham gia khóa tập huấn cho tập huấn viên của dự
hướng dẫn cho giảng viên về Giới, Quyền sức khỏe sinh án, em đã chia sẻ những phương pháp giảng dạy đã được
sản/sức khỏe tình dục và phòng chống HIV/AIDS cho vị học với các đồng nghiệp của mình trong trường (như sắm
thành niên - thanh niên, bản thân em thấy tài liệu này rất vai, thảo luận). Từ đó, các em học sinh đã thích thú hơn
cần thiết để dạy con, dạy học trò của mình sau này. Chúng với các hoạt động ngoại khóa. Từ bây giờ, em được giao
em thường tổ chức các buổi nói chuyện, tư vấn liên quan trực tiếp phụ trách hoạt động ngoại khóa liên quan đến
đến chủ đề quyền sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục trong giáo dục giới tính trong nhà trường bởi em đã được dự án
các hoạt động chào cờ đầu tuần. Trong các buổi này, giáo đào tạo”.
viên sẽ có vai trò là người hướng dẫn các em, động viên, Cô giáo phụ trách hoạt động giáo dục giới tính trong trường học huyện Bình Chánh
khuyến khích các em mạnh dạn tham gia cũng như không
quên nói với các em đừng ngại ngần đặt câu hỏi hay chia
sẻ với thầy cô giáo, với bố mẹ nếu các em có những thắc
mắc về vấn đề gì đó. Thậm chí, có những học sinh không
thuộc lớp em dạy cũng đã mạnh dạn đến gặp em nhờ tư
vấn về những lo lắng, băn khoăn của các em. Điều đó cho
thấy các em học sinh rất quan tâm đến những vấn đề này”.
Ý kiến của cô giáo phụ trách hoạt động giáo dục giới tính tỉnh Nam Định
20 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 20 23/03/12 11.05

21. “Việc nhân rộng mô hình dự án đã được các địa phương Nếu bạn là người có ảnh hưởng ở cộng đồng mình và thực
hưởng ứng và tiến hành, hứa hẹn những tiền lệ tốt đẹp sự mong muốn áp dụng những ý tưởng hay này cho cộng
cho các chương trình giống như mục tiêu của CGFED đồng của bạn, hãy liên hệ với CGFED để tìm hiểu thêm về
đang thực hiện. Giáo dục về sức khỏe sinh sản và tình dục những ý tưởng và lợi ích của dự án này.
cho vị thành niên và thanh niên theo cách thức thúc đẩy
sự tham gia của chính đối tượng sẽ tạo môi trường thuận Bạn cũng có thể làm những điều tốt đẹp cho cộng đồng
lợi cho các trường cung cấp kiến thức và kỹ năng cho học bằng cách thúc đẩy sự tham gia của thanh thiếu niên, các
sinh của mình. Các em chắc chắn sẽ hào hứng và chủ động quyền về sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục và công
hơn trong việc tiếp cận thông tin và thực hành các hành vi bằng giới cho vị thành niên - thanh niên và các bậc cha mẹ
hướng tới hoàn thiện bản thân. Sẽ có những chuyển biến - Bạn sẽ thấy những kết quả tích cực cho cộng đồng.
mạnh mẽ và tích cực trong việc giải quyết các vấn đề nổi
cộm liên quan đến sức khỏe sinh sản và tình dục ở lứa tuổi
vị thành niên, thanh niên khi nhà trường, các đoàn thể, các
ban ngành, các bậc cha mẹ ủng hộ và vận dụng giáo dục
giới tính, giáo dục sức khỏe sinh sản và tình dục theo mô
hình này!”.
Ts. Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Tư liệu Dân số, kiêm
Tổng biên tập Tạp chí “Dân số và Phát triển”, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa
Gia đình, Bộ Y tế
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 21
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 21 23/03/12 11.05

22. 22 VÌ LỢ I ÍCH CỦ A THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 22 23/03/12 11.05

23. CGFED
Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Môi trường Trong nhiều năm qua, cùng với các cơ quan, tổ chức của
trong Phát triển (CGFED) là một tổ chức xã hội dân sự Việt Nam và quốc tế, CGFED đã thực hiện thành công
làm việc về giới, tập trung vào các hoạt động nghiên cứu nhiều chương trình về quyền sức khỏe sinh sản/tình dục
ứng dụng và vận động chính sách, với mong muốn thúc như “Nâng cao kiến thức, kỹ năng và năng lực của vị thành
đẩy mỗi cá nhân và cộng đồng tạo dựng hạnh phúc trên niên-thanh niên, cha mẹ và cộng đồng về Giới, Quyền sức
nền tảng Bình Đẳng Giới. khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục và Phòng chống HIV/AIDS
ở khu vực nông thôn Việt Nam”.
Với hành trình 18 năm theo đuổi công bằng và bình đẳng
giới trên nền tảng quyền con người, hoạt động nghiên cứu Dự án được thực hiện với sự hỗ trợ kỹ thuật của Hội Kế
và can thiệp của CGFED hướng đến giải quyết các vấn đề hoạch hóa gia đình Đan Mạch (Danish FPA), một tổ chức
giới trong cộng đồng xã hội, gia đình và giữa các cá nhân: phi chính phủ của Đan Mạch làm việc vì một thế giới mà
Giới và Sức khỏe, Giới và Môi trường, Giới trong Dân số và mọi người đều có cơ hội tiếp cận thông tin và các dịch vụ
Phát triển... chăm sóc sức khỏe liên quan đến tình dục, mang thai và
sinh nở - cũng như đấu tranh cho quyền sức khỏe sinh sản/
sức khỏe tình dục của mọi người.
HÃY GIÚP CÁC EM HIỂU RÕ VỀ BẢN THÂN MÌNH! 23
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 23 23/03/12 11.05

24. CUỐN SÁCH NÀY CÓ THỂ TRỞ THÀNH CÔNG CỤ
QUAN TRỌNG ĐỐI VỚI CỘNG ĐỒNG CỦA BẠN
Trong cuốn sách nhỏ này, bạn có thể tìm hiểu các thông tin về dự án mà CGFED đang triển khai tại bốn khu vực của
Việt Nam, nơi chúng tôi đã và đang thúc đẩy các quyền về sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục và công bằng giới
cho vị thành niên - thanh niên và các bậc cha mẹ.
Từ năm 2003, rất nhiều vị thành niên - thanh niên và các bậc cha mẹ đã được hưởng lợi từ dự án mà chúng tôi đã
triển khai. Từ đó, chúng tôi muốn áp dụng những ý tưởng hay này đến các vùng miền khác trên đất nước Việt Nam.
Chúng tôi hy vọng bạn đọc sẽ có được đầy đủ các thông tin về công việc và những ý tưởng của chúng tôi và áp
dụng những ý tưởng đó vào cộng đồng bạn. Như thế, bạn sẽ giúp cộng đồng của mình phát triển.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về dự án của chúng tôi, xin liên hệ chúng tôi qua các địa chỉ sau:
Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Môi trường trong Phát triển (CGFED)
Địa chỉ: Số 19 - A26, Nghĩa Tân, Cầu Giấy, Hà Nội
Điện thoại: 04 37565929; Fax: 04 37565874
Email: cgfed1993@gmail.com TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU GIỚI, GIA ĐÌNH VÀ
Website: www.cgfed.org.vn
MÔI TRƯỜNG TRONG PHÁT TRIỂN (CGFED)
12981_SM_Vietnamesisk folder.indd 24 23/03/12 11.05