Beleidsplan icmt beleid obs de molenwerf 2008-2012 versie 2

Beleidsplan ictm - obs de Molenwerf 2008-2012
versie 2.8 - februari 2008

Beleidsplan obs de Molenwerf m.b.t. het gebruik
van ICT en Multimedia

Theo van Bijsteren / Bert van der Neut – vs. 2.8

1


Inhoud
Inleiding
ICTM – kansen en bedreigingen
Nadruk op de informatie en communicatie
De waarde van ICT en multimedia voor het leerproces
Stand van zaken
Aanwezige ICTM-hardware
Aanwezige software
Huidige ICTM-gebruik in de groepen
Overig ICTM-gebruik op school
Netwerkbeheer
Beveiliging
Veiligheid van de leerlingen tijdens het computergebruik
De gewenste situatie
Officiële einddoelen ICTM
Onze eigen ICTM-doelen
Onze aanpak
Doorlopende leerlijnen
Doorlopende leerlijn ICT en multimedia-onderwijs obs De Molenwerf
De ‘netiquette’
ICTM-competentieprofiel voor leerlingen
OpenSource en ‘gratis’ software
Scholing van de leerkrachten
De stimulerende en activerende rol van de ictm-coördinator
Financiële paragraaf

Bijlagen
Bijlage
Bijlage
Bijlage
Bijlage
Bijlage

1.
2.
3.
4.
5.

Mediawijsheid
Protocol mbt computeren internetgebruik
Contract voor computeren internetgebruik
Spelregels voor het gebruik van computers en internet door derden
Brief voor ouders van leerlingen groep 5 over computeren
internetgebruik op school
Bijlage 6. Brief voor de ouders van leerlingen van groep 6 over het werken
met het digitale portfolio

2


Inleiding
In dit beleidsplan beschrijven we ons beleid met betrekking tot ICT én multimedia voor
de komende vier jaar.
Tot voor kort beperkten we ons beleid tot het terrein van ICT. Met het naar elkaar
toegroeien van ICT en multimedia (m.n. door de digitalisering van de multimedia), is er
binnen de schoolomgeving vaak geen duidelijke scheidslijn meer te
trekken. Met dit beleidsplan willen we inzicht geven in hoe wij als school
de komende jaren willen omgaan met de ontwikkelingen op het gebied
van ICT en multimedia - kortweg ICTM - en op welke wijze de
beleidsdoelen in onze dagelijkse schoolpraktijk worden gerealiseerd.
Omdat de huidige technieken veel mogelijk maken en ook een zekere aantrekkelijkheid
hebben, is het goed om de (sub)doelen voor het ICTM steeds 1:1 te relateren aan de
doelstellingen zoals deze geformuleerd zijn in ons schoolplan voor de komende jaren. Dit
voorkomt dat ICTM een ding op zich wordt in onze organisatie.
Als we kijken naar het schoolplan, dan worden daar vier hoofddoelen benoemd:
1. Nog meer uitgaan in ons onderwijs en onze organisatie rond het onderwijs van het
kind. Daarbij gaat het ondermeer om ons streven om leerlingen van de
bovenbouwgroepen zich meer verantwoordelijk te laten voelen voor hun eigen
leer- en ontwikkelingsproces.
2. Effectiever inrichten van processen
3. Het (nog) beter borgen van processen
4. Doen wat we wettelijk moeten doen (b.v. het voldoen aan de nieuwe kerndoelen).
ICTM kan o.i. een belangrijke bijdrage leveren aan het effectueren van alle vier deze
doelstellingen, zij het steeds vanuit een iets andere insteek.
ICTM – kansen en bedreigingen
Het gebruik van ICT en multimedia is op onze school niet meer weg te denken. Door de
verregaande integratie van de techniek doen zich nieuwe mogelijkheden voor, maar
ontstaat ook de noodzaak om nadrukkelijker met leerlingen stil te staan bij de keerzijde
van al die mogelijkheden. Allereerst wordt er dagelijks een stortvloed van informatie over
hen uitgestort. Hoe kan je als kind daaruit de belangrijkste informatie filteren? Ten
tweede is nieuws niet altijd feitelijk en soms zelfs helemaal niet waar. Beelden op tv,
maar ook nieuwsitems in de krant, worden gemakkelijk
(digitaal) gemanipuleerd. Ook is er de ontwikkeling van
sociale netwerken, zoals Hyves, MSN, Yahoo en is er een
scala aan open beeldbanken, zoals YouTube, Google-video
en Flickr. De wereld ligt open, maar daarin schuilen wel de
nodige gevaren. Gevaren die je noch als ouder, noch als
school weg kunt organiseren en waarmee je kinderen dus op
een goede manier moet leren omgaan.

3


Nadruk op de informatie en communicatie
Op het terrein van ICT hebben we als school de afgelopen jaren flinke stappen gezet.
Waren we een paar jaar geleden nog vele uren per week kwijt aan het beheer en
onderhoud van ons computerpark, inmiddels hebben we een krachtige infrastructuur en
nauwelijks meer uitval door storingen. Daarnaast zijn leerkrachten gewend geraakt aan
de computer in de klas en zijn ze de didactische mogelijkheden van computers steeds
beter gaan benutten. Het feit dat het netwerk een zeer hoge betrouwbaarheid heeft,
werkt daarbij positief door. Je kan als leerkracht het ‘oefenen op de computer’ nu met
een gerust hart opnemen in je planning.
Met betrekking tot multimedia is er nog veel terrein te ontginnen. We gebruiken op
school veel kant en klare content (KlasseTV, schooljournaal, dvd’s met
achtergrondinformatie e.a.), maar het creëren van eigen content is nog beperkt. Met de
aanschaf van twee digitale schoolborden hebben we in ieder geval een stap gezet waarbij
leerkrachten gemakkelijk eigen lesmateriaal kunnen creëren en tonen, maar de rol van
de leerlingen is nog beperkt. Daar willen we de komende jaren verandering in brengen.
Het is bij toekomstige ontwikkelingen op het gebied van multimedia belangrijk dat
multimedia geen doel wordt, maar een middel blijft. Bij ICT zijn we inmiddels zover. De
focus is daarbij gericht op de inhoud. Dit moet straks voor ons gehele beleid gelden;
technologie en multimedia

™zijn ondersteunend, de I van informatieΘ staat voorop en

© staat in ons beleid en handelen steeds centraal.

de C van communicatie

De waarde van ICT en multimedia voor het leerproces
We zien dat ICTM-middelen op meerdere niveaus iets toevoegen aan het leerproces:
• in sociaal opzicht: als voorbereiding op de samenleving; ook buiten school hebben
kinderen immers volop te maken met informatie en communicatie via verschillende
media.
• in pedagogische en didactische zin: als medium en middel bij het onderwijzen en
studeren. ICT sluit goed aan bij de huidige ontwikkelingen in het onderwijs, zoals
aandacht voor het jonge kind, basisontwikkeling, adaptief onderwijs, zorg op maat,
zelfstandig werken en thuisstudie.
• ICT en multimedia bieden de mogelijkheid om de fysieke grens van de school te
overschrijden. Email-, of Vmail-contacten met leerlingen elders in Nederland, of
wellicht zelfs aan de andere kant van de wereld, bieden ongekende mogelijkheden.
• ICT en multimedia zijn van deze tijd, spreken kinderen aan en werken doorgaans
motiverend
• ICT als middel verhoogt de effectiviteit en
doelmatigheid
• ICT en multimedia vervangen een deel van de
reguliere hulpmiddelen.
• Het ontwikkelen van ICT en multimediavaardigheden zijn arbeidsmarkt-relevant: ze
bereiden kinderen voor op het leren op het
voortgezet onderwijs en later in een
beroepspraktijk.

4


Mocht iemand nog twijfelen aan de noodzaak om ambitieus1 te zijn op het terrein van
ICTM, dan is dit wellicht een geruststellende opsomming. Goed gebruik van ICTM kan
veel aan het leerproces op school toevoegen.

Stand van zaken
Op de Molenwerf is veel nieuw beleid op de rails is gezet. Er is de afgelopen jaren veel
aandacht geweest voor inzet van computers in het onderwijs. Er is in deze periode veel
geïnvesteerd in nieuwe computers en in software. Er is ervaring opgedaan met het
gebruik van internet door leerlingen.

Met de recente aanschaf van één en binnenkort een tweede digitaal schoolbord, voegen
we een nieuw hoofdstuk toe. Geleidelijk aan zal het aantal digiborden groeien en zal het
onderwijs multimedialer worden.
Ook naar buiten toe laat de school zien dat zij ICT belangrijk vindt: de school heeft een
actieve website (http://www.demolenwerf.nl) en een weblog
(http://demolenwerf.blog.com).

Aanwezige ICTM-hardware
Momenteel beschikt de school over de
volgende hardware:
• In de groepen 1 t/m 8 staan er
sinds 2006 18 nieuwe
multimediacomputers. Deze
computers zijn aangesloten op
een computernetwerk, met
toegang tot het internet. Het
beheer van dit officiële
schoolnetwerk is uitbesteed aan
de firma Actacom uit Maarsen.
• Daarnaast heeft de school de
beschikking over een
computerruimte met twaalf
computers. Deze computers komen voort uit een samenwerking met de stichting
Mozaïek. De twaalf computers vormen samen een eigen netwerk. Deze computers
1

Bij het herformuleren van de missie van de Tielse openbare basisscholen, hebben we met
elkaar afgesproken om ambitieus te zijn bij de doelen die we stellen. Dat zijn we! We
willen als school niet volgend zijn op deze terreinen, maar actief een bijdrage leveren aan
vernieuwing en de ontwikkeling van kennis op het terrein van ICTM en bij het genereren
van (les)materialen.

5


•
•
•
•
•
•
•

zijn toegewezen aan leerlingen van groep 5 t/m 8. Een groepje van soms 4, soms
5 leerlingen draagt zorg voor het gebruik en ‘onderhoud’ van deze computers.
Ook deze computers zijn P4 met Windows XP als OS en hebben verbinding met
het internet en zijn aangesloten op een printer.
Er zijn op school twee laptops beschikbaar voor leerlingen. Deze kunnen
facultatief worden aangesloten op deze netwerken.
Voor schooladministratieve doeleinden zijn 2 computers en een laptop in gebruik.
Alle computers die verbonden zijn het het schoolnetwerk, zijn aangesloten op een
laser- en een kleuren inktjetprinter. Ook het kopieerapparaat kan via dit netwerk
aangestuurd worden.
We hebben de beschikking over één A4-scanner en ook via het kopieerapparaat
kan gescand worden.
In iedere groep is een digitale camera aanwezig om van speciale momenten
opnames te maken.
De school beschikt over twee grote tv’s, gekoppeld aan een VHS-videorecorder en
een DVD-recorder.
We beschikken – zoals al eerder gesteld - momenteel over één en binnenkort over
meerdere digitale schoolborden.

Aanwezige software
De school beschikt over de volgende software:
Software
Ik kan toveren
Lekker weertje
koekepeertje
Woordenrijk
Schatkist met de muis
Veilig leren lezen
Estafette interactief
Spellinghulp
Taalaktief spelling
Taalaktief woordenschat
Hoofdwerk 3
Maatwerk
Dartel
Wereld in getallen
Educat B
MS Office 2003
Paint
Cito, werken aan techniek
Verkeersexamen
Zo werkt het
Esis
Cito, LVS

Vakgebied
Muisbeheersing
Taalontwikkeling

Bestemd voor
1,2
1,2,3

Lokaal /server
Lokaal
Server

Taalontwikkeling
Taalontwikkeling
Leesonderwijs
Leesonderwijs
Taal RT
Taal
Taal
Hoofdrekenen
Rekenen RT
Rekenen
Rekenen
Bibliotheek

1,2
1,2,3
3
4 t/m 6
4 t/m 8
4 t/m 8
4 t/m 8
3 t/m 8
3 t/m 8
4 t/m 8
1 t/m 8
4 t/m 8
3 t/m 8,
admin.
1 t/m 8
7,8
7
7,8
administratie
Administratie

Server
Server
Server
Server
Server
Server
Server
Server
Server
Server
Server
Server
Server

Tekenen
Techniek
Verkeer
Techniek

Server
Server
Server
Lokaal
Server

6


Huidig ICT-gebruik in de groepen
•

•

•

Groep 1 en 2: leren omgaan met de muis (Ik kan toveren);
gebruik van software (b.v. Schatkist met de muis) en oefenen met
getallen en woorden;
Via schoolTV worden diverse programma’s gevolgd
Groep 3:
gebruik voor differentiatie;
voor uitbreiding en vervanging van de reguliere lesstof en voor
extra zorg binnen de groep;
oefeningen bij Veilig leren lezen;
Via schoolTV wordt het speciale journaal en andere programma’s
gevolgd.
Groep 4-8: gebruik voor differentiatie;
voor uitbreiding en vervanging van de reguliere lesstof en voor
extra zorg binnen de groep;
voor informatie via Internet (Internet Explorer);
gebruik scanner, printer, digitale camera;
In de groepen 7 en 8 wordt les gegeven in internetgebruik, Word en
powerpoint
Via schoolTV worden diverse programma’s gevolgd.
Via KlasseTV hebben de leerkrachten en leerlingen sinds kort de
toegang tot een grote hoeveelheid digitaal beeldmateriaal. Dit
materiaal is deels verbonden aan de lesmethode, deels thematisch
van aard.

Overig ICTM-gebruik op school
•
•
•
•
•

De ib-er en de remedial teacher/leerkracht gebruiken de computer voor diverse
remediërende programma’s.
De directie, het secretariaat en de leerkrachten maken gebruik van ICT ten
behoeve van de registratie van vorderingen van leerlingen, lesvoorbereidingen,
leerlingenadministratie en leerlingvolgsysteem, e-mail, informatie (Internet).
De teamleden communiceren tamelijk intensief met elkaar via een digitaal kantoor
(wboffice). Met name vanwege het feit dat we relatief veel parttimers hebben, is
dit van toegevoegde waarde.
De school onderhoudt een website en een weblog voor de informatie en
communicatie naar ouders, bestuur en belangstellenden.
Foto’s worden via Jalbum (flash) gepubliceerd en zijn te downloaden door
leerlingen en hun ouders.

Netwerkbeheer
De netwerken van de school werken binnen de Actanet-omgeving. In dit netwerk draait
de server onder Windows 2003 en de clients onder Windows XP. Het beheer van netwerk
wordt gedaan door de firma Actacom uit Maarsen. De meeste handelingen kunnen op
afstand vanuit Maarsen worden gedaan. De ICT-coördinatoren hebben een interne cursus
bij Actacom gevolgd, zodat deze de meest voorkomende werkzaamheden op school zelf
kunnen doen.
Zoals eerder reeds gesteld zijn wij momenteel zeer tevreden over de betrouwbaarheid
van ons systeem.

7


Beveiliging
Wij hebben uitgebreide maatregelen getroffen voor de beveiliging van gegevens en
hardware. Toch blijven we als school kwetsbaar. Ons gebouw staat dagelijks open, er
lopen per dag 180 mensen rond en we hebben niet overal fysieke of softwarematige
sloten op.
Vanuit deze wetenschap proberen we in ieder geval behoedzaam om te gaan met privacy
gevoelige informatie. Dit is dus een kwestie van gedrag en met name van discipline en
afspraken.
Technisch hebben we een aantal maatregelen getroffen:
1. Om het verlies van data en gegevens tegen te gaan wordt er meerdere malen per
week een backup van de server gemaakt. Deze backuptape wordt door de ICT’er mee
naar huis genomen, zodat gegevens bij een calamiteit (bv. Brand of inbraak)
teruggezet kunnen worden.
2. De server bevindt zich in een met metalen deur beveiligde ruimte Deze ruimte heeft
een permanente luchtverversing. Uiteraard is het systeem beveiligd met een firewall
en een virusscanner. De data van buiten komt binnen via een goed beveiligde
CiscoRouter. Personeelsleden kunnen van huis uit de server benaderen via een VPNtunnelverbinding.
3. Bij de clients is het niet mogelijk om buiten het Actanet te komen. (bv. in windows)
Alle personeelsleden hebben hun data in een persoonlijke map staan. Deze map is
met een persoonlijke inlogcode en wachtwoord beveiligd. De data van de directeur is
extra beveiligd.
4. De leerlingen hebben geen eigen inlogcode, maar hebben beperkte toegang tot het
netwerk. Zo kunnen zij geen USB-stick gebruiken of extra mappen aanmaken.
5. Ieder personeelslid heeft een eigen e-mailadres.
6. Omdat de TFT-schermen tamelijk kwetsbaar zijn, zijn er op maat gemaakte
overzetschermen van perspex aangebracht.
7. Op de twaalf computers van het “mozaïek netwerk” is het programma Illusion ‘99
geinstalleerd om te voorkomen, dat leerlingen gewild of ongewild systeeminstellingen
veranderen. Dit programma zorgt ervoor, dat de computer na het opstarten weer met
de oorspronkelijke instellingen opstart.

Veiligheid van de leerlingen tijdens het computergebruik.
Om te voorkomen dat de leerlingen op een verkeerde manier met internet omgaan
hanteert de Molenwerf het bovenschoolse Internetprotocol. (zie bijlage)
De leerlingen vanaf groep 5 krijgen instructie over dit protocol en zetten daarna hun
‘handtekening’ eronder. Hiermee geven ze te kennen dat ze zich volgens dit protocol
willen gedragen. Aan het begin van ieder schooljaar daarna, wordt het protocol opnieuw
onder de aandacht van de leerlingen gebracht.
Om te voorkomen, dat de leerlingen gewild of ongewild met twijfelachtige
internetinformatie in aanraking komen is er een internetfilter (schools-inn) op het
systeem aangebracht.

8


De leerkrachten letten erop, dat de leerlingen niet te lang achtereen bij een computer
zitten om allerlei problemen te voorkomen.
We informeren onze leerlingen over de digitale mogelijkheden, maar ook over de
gevaren. In het beleidsplan voor 2008-2012 staan voor de bovenbouwgroepen een aantal
‘netiquette’lessen gepland. Ieder jaar met een andere focus. Meer hierover vindt u in
hoofdstuk ‘onze aanpak’.

De gewenste situatie
Hoewel we als school stappen hebben gezet en tevreden zijn over een aantal zaken,
hebben we de ambitie om de kwaliteit van het onderwijs steeds verder te verbeteren.
Voor de komende jaren zien wij de verdere ontwikkeling van ICTM als een belangrijke
pijler voor verdere kwaliteitsverbetering.
Officiële einddoelen ICTM
We streven er naar om ruim te voldoen aan de kerndoelen primair onderwijs, zoals door
de minister zijn vastgesteld. Dit betekent dat de leerlingen op onze school verantwoord
en doelbewust gebruik moeten leren maken van communicatiemiddelen waaronder
nieuwe media:
• de leerlingen kunnen een tekst maken en bewerken met een tekstverwerkingsprogramma op de computer,
• de leerlingen weten globaal welke mogelijkheden (digitale) informatiemedia er
zijn,
• leerlingen kunnen met behulp van een computer digitale leermiddelen gebruiken.
Onze eigen ICTM-doelen
Naar de toekomst toe willen we dat ICTM een nog duidelijkere plaats krijgt in ons
onderwijs en in onze organisatie.
Hierbij gelden zeven subdoelen:
1. Het gebruik van ICTM wordt nadrukkelijker ingezet bij het zelfstandig werken.
2. ICTM wordt nog gerichter ingezet wanneer er sprake is van differentiatie van
niveaus in een groep (adaptief leren).
3. Leerlingen leren om te gaan met nieuwe vormen van communicatie en
informatieverwerving en -verwerking.
4. Vanuit school wordt leerlingen - middels ICMT – de gelegenheid geboden om ook
thuis gericht aan schoolwerk te werken.
5. Communicatie met ouders/verzorgers via digitale snelweg wordt geïntensiveerd
6. De komende jaren gaan we leerkrachten nadrukkelijk scholen om hun ICTMkennis te verdiepen en hen ICTM-vaardiger te maken.
7. We willen de komende jaren bereiken dat leerkrachten nog meer gebruik gaan
maken van de informatiesystemen die het leerproces van leerlingen volgen én
daarop hun beleid op uit zetten.

9


Ad 1.

Ad 2.

Ad 3.

Ad 4.

Ad 5.

Ad. 6.

Ad. 7.

Het gebruik van ICTM wordt nadrukkelijker ingezet bij het zelfstandig werken.
Als het kan werken we met methoden die leerlingen op niveau ‘bijsturen’ en hen
feedback geven over de voortgang en eventuele hiaten in kennis of vaardigheid.
Hoewel het leerproces in belangrijke mate gestuurd wordt door de leerkracht, is
het goed om het gevoel van verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces te
versterken. Dat kan juist door de inzet van ICTM gestimuleerd worden.
Bij het aanschaffen van software wordt dit derhalve een belangrijke
overweging.[verantwoordelijkheid bij: ict-coördinator & portefeuillehouder per
kerndoel2]
ICTM wordt nog gerichter ingezet wanneer er sprake is van differentiatie van
niveaus in een groep (adaptief leren). We willen de mogelijkheden om digitaal te
toetsen (b.v. bij dictee en rekenen WIG) optimaal benutten. In het verlengde
hiervan wordt ICTM ook ingezet wanneer er extra ondersteuning nodig is bij het
leerproces (remediale & préteaching). [verantwoordelijkheid bij: ib-er, ictcoördinator, bouwcoördinator]
Leerlingen leren om te gaan met nieuwe vormen van communicatie en
informatieverwerving en -verwerking. Op basis van een digitaal portfolio (v.a.
groep 6) gaan leerlingen aan de slag met internet en andere media (radio, film en
tv). Niet alleen de mogelijkheden, ook bij de regels (netiquette) en gevaren wordt
structureel stil gestaan.
[verantwoordelijkheid bij: directie (lesgebonden uren) en ict-coördinator]
Vanuit school wordt leerlingen - middels ICMT – de gelegenheid geboden om ook
thuis gericht aan schoolwerk te werken. Dit kan werk zijn in het kader van:
projecten, werkstukken, spreekbeurten
de eerder genoemde pré- en remediale teaching
huiswerk
wanneer een leerling langere tijd ziek is en er achterstand dreigt te ontstaan.
[verantwoordelijkheid bij: ict-coördinator, directie (projecttaak)]
De communicatie met ouders/verzorgers via digitale snelweg wordt
geïntensiveerd. We gebruiken hiervoor het weblog van school, de website van
school, de nieuwsbrief via de email, persoonlijke blogs van leerlingen, alsmede het
groepsweblog. Deze twee laatste kanalen worden ontwikkeld in het kader van het
digitale portfolio.
[verantwoordelijkheid bij: directie en leerkrachten bovenbouw]
De komende jaren gaan we leerkrachten nadrukkelijk scholen om hun ICTMkennis te verdiepen en hen ICTM-vaardiger te maken. De leerkrachten van onze
school beheersen de basisvaardigheden op dit terrein. Dat zien we als een groot
goed. Maar de ontwikkeligen gaan door. Met name het leren werken met digitale
portfolio’s en digitale schoolborden, zijn topics voor de komende vier jaar.
[verantwoordelijkheid bij: ict coördinator en de bouwcoördinator]
We willen de komende jaren bereiken dat leerkrachten (nog) meer gebruik gaan
maken van de informatiesystemen die het leerproces van leerlingen volgen én
daarop hun beleid op uit(leren)zetten. Dit gebeurt momenteel wel, maar niet altijd
systematisch. Wij willen bereiken dat leerkrachten over vier jaar zelf in staat zijn

2

Verantwoordelijkheid voor deze doelen betekent met name dat deze functionaris zorg
draagt voor de voortgang. Het betekent niet automatisch dat de functionaris het allemaal
zelf hoeft uit te voeren. Met name de belasting voor de ict-coördinator zou daarmee
onevenredig groot worden.

10


om resultaten te interpreteren en hiernaar te handelen. Ook het maken van
groeps- of individuele handelingsplannen zal binnen nu en vier jaar grotendeels
digitaal gebeuren. Dit moet leiden tot efficiëncywinst. Leerkrachten zijn nu relatief
veel tijd kwijt aan het schrijfwerk, terwijl er vaak sprake is van – jaarlijkse herhaling.
[verantwoordelijkheid bij de ib-er en de bouwcoödinator]

Onze aanpak
Dit beleidsplan geldt voor de komende vier jaar. Dat betekent dat we enige tijd hebben
om onze doelen te realiseren. De functionarissen die verantwoordelijkheid hebben voor
de realisatie van de doelen, zullen soms zelf, soms met een delegatie van het team,
afspraken moeten maken voor de planning van activiteiten. Jaarlijks wordt deze planning
besproken in het team en vastgesteld in het mt.
Doorlopende leerlijnen
Belangrijk is dat we – net als bij de andere leerdomeinen – streven naar doorlopende
leerlijnen. Bij de methodegebonden software is dat automatisch het geval. Met
betrekking tot de ontwikkeling van internet- en computervaardigheid hebben we een
eigen doorlopende leerlijn uitgezet. De rode draad daarbij is het ontwikkelen en
onderhouden van een eigen digitale werkomgeving en digitaal portfolio3. In de groepen
1-5 ontwikkelen leerlingen basisvaardigheden. Basisvaardigheden die nodig zijn om
vanaf groep 6 zelf aan de slag te kunnen met het digitaal portfolio. In dit portfolio is
nadrukkelijk ruimte voor multimediale zaken, zoals fotografie, audio, film/video e.a.
Naast technische overdracht, vindt er vanaf groep 5 ook overdracht plaats rond de
spelregels en gevaren van met name internetgebruik (netiquette). Jaarlijks worden
daarbij specifieke thema’s aangesneden.
Het overzicht van de leerlijnen - zoals we daarmee vanaf het schoolseizoen 2008-2009
aan de slag gaan - vindt u op de volgende pagina’s. Bewust hebben we gekozen voor 9
niveaus van ontwikkeling (1-8, 8+). Deze niveaus lopen enigszins parallel met het
jaarklassensysteem (groep 1
niveau 1 / groep 2
niveau 2), maar er is zeker de
mogelijkheid voor snellere en minder snelle ontwikkelingstrajecten. Het streven is dat de

3

De niet methodegebonden leerlijn m.b.t. computeren internetgebruik, loopt uit in een door de
leerling zelf bij te houden digitaal portfolio. Dit portfolio is ingebed in een digitale werkomgeving.
We gebruiken hierbij iGoogle (een dienst van Google) als basis. Over de opzet, de ontwikkeling en
het beheer van digitaal portfolio’s, hebben we inmiddels een seperate beleidsnotitie neergelegd,
alsmede een presentatie voor ouders en leerkrachten (ppt), een beheerdershandleiding en een
(concept) lespakket.
Deze stukken zijn via internet te downloaden: http://public.box.net/obsdemolenwerf

11


leerlijn die toewerkt en uitmondt in een eigen digitaal portfolio, over vier jaar volledig
geïmplementeerd is. Activiteiten op niveau 8+ zijn bedoeld voor leerlingen die veel
affiniteit hebben met ICTM en zich tijdens de basisschoolperiode hier verder in willen
bekwamen. Op dit niveau worden in potentie een aantal workshops aangeboden
(facultatief), maar leerlingen kunnen ook zelf met voorstellen komen. De technologische
ontwikkeling gaat zo snel dat het zelfs voor de periode van de komende vier jaar niet te
voorspellen valt wat er allemaal mogelijk (én interessant) is. Leerlingen op niveau 8 en
8+ zullen zeker gevraagd worden om jongere leerlingen te ondersteunen bij hun
leerproces.
Doorlopende leerlijn ICT en Multimedia-onderwijs obs De Molenwerf

Niveau 1

Niveau 2

Niveau 3

Niveau 4

Doelen
o
de computer aan- en
uitzetten;
o
leren omgaan met de
muis en het
toetsenbord;
o
programma’s opstarten
en programma's
afsluiten;
o
leren omgaan met
eenvoudige interactieve
programma's;
o
leren wat je wel en niet
met een computer kan
en mag doen.

Doelen
o
als bij niveau 1

Doelen
o
Gebruik van
methodegebonden en
methodeondersteunende software bij:
De Wereld in Getallen;
Eduroms

Doelen
o
Als bij niveau 3
o
Halen van typediploma
of in ieder geval een
bewijs van voldoende
deelname

Aanbod
o
Spelletjes tbv
muisgebruik

Aanbod
Verplicht::
o
Ordenen
o
Cijfers
o
Letterspelletjes

Aanbod
Verplicht:::
o
Tangram

Aanbod
Verplicht::
o
Cursus typen
o
Word (deel 1)

Indien geïndiceerd:
o
Klankie

Facultatief:
o
Werken met Scratch of
een ander eenvoudig
animatieprogramma

Ondersteunende werkvorm


Indien geïndiceerd:

Klankie


12


Niveau 5

Niveau 6

Niveau 7

Groep 8

Doelen
o
Maken van een
werkstuk in Word
o
Gebruik van
internetbrowser
inclusief
zoekfunctie
o
Verzenden en
ontvangen van
email

Doelen
o
Maken van
minimaal 1
werkstuk in Word
en het maken van
een presentatie
hierover in
Powerpoint – evt.
inclusief
eenvoudige
animaties
o
Schrijven van een
verhaal, verslag
of gedicht voor de
schoolkrant of
school weblog.
o
Bijhouden van
eigen blog
o
Bijhouden van
eigen resultaten
en ontwikkeling

Doelen
o
Maken van
minimaal 1
werkstuk in Word
en het maken van
een presentatie
hierover in
Powerpoint – evt.
inclusief
eenvoudige
animaties / filmpje
o
Maken van een
beeldverslag (met
foto’s of video)
over een nader te
bepalen
onderwerp
o
Actief
onderhouden van
eigen portfolio en
digitale
werkomgeving

Doelen
o
Het maken van
een persoonlijke
crossmediale
eindpresentatie
als terugblik op
de basisschool.
o
Actief
onderhouden van
eigen portfolio en
digitale
werkomgeving

Aanbod
Verplicht :
o
Word (deel 2)
o
Leren surfen
o
Leren emailen
o
Digitaliseren van
‘oud’
werk tbv digitaal
portfolio
o
Leren zoeken
met Davindi –
Google e.a.

Aanbod
Verplicht::
o
Werken met
Powerpoint
o
Start werken met
digitale portfolio

Aanbod
Verplicht::
o
Bouwen van
webpagina
o
Werken met
spreadsheets

Aanbod
Verplicht::

Aanbod
Verplicht::

Facultatief:
o
Workshop Swish
o
Workshop
Scrapbook
o
Workshop digitale
fotografie
o
Workshop beeldbewerking

Facultatief:
o
Workshop Swish
o
Workshop
digitale
filmmontage
o
Workshop
Sketchup

Facultatief
o
Workshop
digitale
filmmontage
o
Workshop
Sketchup

Facultatief
o
Maken van een
eigen – al dan
niet educatieve game

Toetsing
Extern:
o
Toets-it.nl
o
Eigen
competentieprofiel up to date
houden

Toetsing
Extern:
o
Toets-it.nl
o
Eigen
houden

Facultatief:
o
Workshop beeldbewerking
o
Workshop digitale
fotografie

Toetsing
Intern:
o
Eigen
compentieprofiel
invullen op
internet

Niveau 8 +

o

Lesondersteuning
ICT en
multimedia in
groep 5 en 6

Toetsing
Extern:
o
Toets-it.nl
o
Eigen
houden

13


Vervolg

Niveau 5

Niveau 6

Niveau 7

Groep 8

Netiquette
o
eerste verkenning
van gevaren
m.n. van digitaal
pesten. (zie
paragraaf over
Netiquette)

Netiquette
o
uitgebreidere
verkenning van
gevaren
(wachtwoord, op
pagina’s komen
met vervelende
inhoud e.a.)
(mediawijzer !)
o
leerlingen nemen
deel aan toets die
moet leiden tot
diploma ‘veilig
internetten)

Netiquette
o
Herhaling van
vorige punten,
maar ook
aandacht voor
zaken als
bronvermelding,
het hergebruiken
van informatie
e.a.

Netiquette
o
Nadruk op
kwaliteit van
informatie die je
gebruikt (niet
alles wat Google
vindt is waar),
kwaliteit van
berichten in
andere media
e.a.

Ondersteunende
werkvorm(en)

Ondersteunende
werkvorm(en)
o
Emailrelatie met
leerling(en) op
school in België
of Nederland

Ondersteunende
werkvorm(en)
o
Emailrelatie met
leerling(en) op
school in België
of Nederland
o
Deelname
webquest

Ondersteunende
werkvorm(en)
o
Emailrelatie met
leerling(en) op
scholen in
engelstalige
gebieden
o
Deelname
webquest
o
Zelf maken van
uitnodiging voor
musical voor
ouders / één voor
medeleerlingen
e.a.

Niveau 8 +

Extra werkvormen
o

o

Schrijven van
eigen webquest
voor lln van de
lagere groepen
Beheer van eigen
podcast of
videocastkanaal
tbv schooluitzendingen

De ‘netiquette’
We vinden het als school uitermate belangrijk om onze leerlingen op jonge leeftijd om te
leren gaan met de nieuwe media. Tot en met groep vier is het gebruik van media vaak
nog onschuldig en ouders zien voor zichzelf dan vaak nog een rol weg gelegd bij de
bewaking van het aanbod. Als kinderen ouder worden en zeker wanneer er een tv,
spelcomputer of pc op de eigen kamer staat, wordt dat lastiger. Ouders hebben soms
enige schroom om ook hun oudere kinderen te controleren, maar uit veel voorbeelden
wordt duidelijk dat het geen kwaad kan om het kijkgedrag en het gebruik van internet
van kinderen te blijven volgen.
Hoewel ouders daarbij een belangrijke rol hebben, is het nog belangrijker dat kinderen
zelf leren wat de mogelijkheden en gevaren zijn. Net als met het op straat oversteken
komt een kind op oudere leeftijd steeds vaker in de situatie om zelf verantwoordelijkheid
te nemen. Als ouder hoop je dan dat de wijze les over ‘eerst links, dan rechts gekeken’ er
goed in zit. Met het gebruik van nieuwe media is dit ook zo. Je hoopt dat de lessen
overkomen. Anders dan bij het oversteken, waar eigenlijk vooral gevaar dreigt, dreigt bij

14


de nieuwe media ‘de verleiding’. Er is zoveel mogelijk, alles is zo aantrekkelijk gemaakt
én bovendien “iedereen mag het toch …….”. Het wordt voor mensen in het algemeen,
maar voor kinderen in het bijzonder heel lastig om daar nog de gevaren bij te
onderscheiden.
Als school willen we daarom actief insteken op de kansen, de onmetelijke mogelijkheden,
maar ook op de gevaren van nieuwe media en internet in het bijzonder. Niet om kinderen
bang te maken, maar wel om hen bewust te maken.
Ieder schooljaar opnieuw en zonodig ieder moment waarop dit speelt, wordt er aandacht
besteed aan het mediawijs4 worden. We beginnen hier nadrukkelijk mee in groep 5 en
gaan daarmee door tot en met groep 8. Hoewel we daarbij een leerlijn hanteren,
aarzelen we niet om daar van af te wijken als de praktijk daar om vraagt.
ICTM competentieprofiel voor leerlingen
We willen dat leerlingen hun eigen leerproces gaan volgen binnen het digitale portfolio,
inclusief resultaten en competentieontwikkeling. Met betrekking tot ICTM zal binnen nu
en een jaar een competentieprofile ontwikkeld worden. Leerlingen van groep 6 t/m 8
doen in dat kader mee aan een externe toets. Momenteel zouden we daarbij kiezen voor
Toets-IT. Of een instrument als Toets-IT ook op langere termijn blijft bestaan en of het
het meeste aansluit bij ons leerproces, zal per jaar bekeken moeten worden.
Opensource en ‘vrije’ software
Op het gebied van educatieve software is er ongelofelijk veel te koop. Allereerst is er
een breed aanbod van methodegebonden, of –ondersteunende ICTM-media. Voor een
school is het het gemakkelijkst om de methodengebonden software te kopen. Dat scheelt
een hoop gedoe. Je installeert de software (of laat dat zelfs doen) en de leerkrachten en
leerlingen kunnen aan de gang.
Aan de andere kant worden we als school, door het kopen van
methodengebonden software, nog afhankelijker van de grote
uitgevers. We kopen er dan niet alleen de boeken, de aan de
methode gebonden werkboeken, maar ook nog eens de
softwarelicenties. Al met al gaat het om een zeer groot bedrag
dat jaarlijks ten laste gebracht moet worden van het
onderwijsleerpakket en het ICTM-budget.

De haast onweerstaanbare druk van
de uitgevers

De huidige situatie lijkt bovendien bijna onomkoombaar omdat
ook Actacom, de netwerkbeheerder, een beperkt aantal
softwareprogramma’s ondersteunt. Vanwege de aantallen kiezen zij daarbij voor de
veilige weg en ondersteunen software van met name de grote uitgevers. In zekere zin
zitten we als school, of misschien wel alle scholen, tamelijk klem.

4

Zie bijlage 1 over ‘mediawijsheid’

15


Toch is er een soort van ‘hoop’. Er wordt momenteel ook veel gratis of goedkope
opensource software aangeboden, waarvan een deel webbased en op basis van de open
standaard web2.0. Je kunt werkelijk van alles krijgen. Van besturingssysteem tot
volwaardige officepakket, je kan het allemaal ‘krijgen’. Ook op het terrein van educatieve
software zijn er ontwikkelingen. Van sommige opensource software komt er maandelijks
een nieuwe release uit (vergelijk dat eens met gevestigde partijen) en sommige
pakketten kunnen moeiteloos wedijveren met de producten van commerciële
leveranciers. Sowieso is er voor wie een beetje zoekt, al veel gedigitaliseerd lesmateriaal
te vinden. Gratis en voor niets (zie b.v. http://dekrachtvanobotiel.yurls.net)
Als het even kan zullen we - daar waar mogelijk - kiezen voor ‘vrije’ software. Materiaal
dat we zelf ontwikkelen, zullen we eveneens gratis aan derden aanbieden.
Scholing van de leerkrachten
Om de beleidsdoelen te realiseren zal er aandacht besteed moeten worden aan de
scholing en de begeleiding van teamleden op het terrein van het gebruik van software en
de klassenorganisatie.
Streefdoelen vaardigheden voor leerkrachten:
1. Beheersing CITO-leerlingvolgsysteem en andere toetssystemen, inclusief
interpretatie en het leren omzetten naar concrete handelingen.
2. In staat tot voldoende inzet en gebruik van de methodegebonden software in de
klas
3. Beheersing van WORD (vaardigheden leerkracht, kennisoverdracht naar
leerlingen)5
4. Basiskennis internetgebruik (kennis, vaardigheden leerkracht, kennisoverdracht
naar leerlingen)
5. Kennis van e-mail (intern gebruik door leerkracht; e-mailadres voor leerlingen van
de groepen 5 t/m 8; kennisoverdracht naar leerlingen)
6. Kennis en vaardigheid met PowerPoint (vaardigheden leerkracht,
kennisoverdracht naar leerlingen groep 6-8)
7. De leerkracht is in staat om kleine storingen zelf te verhelpen
8. De leerkracht is in staat om het digitale schoolbord te gebruiken ter
ondersteuning van zijn of haar lessen
Globale vaardigheidseisen / cursusinhoud (leerkrachten)
Ad 1. CITO-Leerlingvolgsysteem: Leerlingen plannen; planning wijzigen, planning
wissen; resultaten invoeren, wijzigen, wissen; groeps- en leerlingrapporten kiezen
en afdrukken.

5

De streefdoelen 3-6 vormen feitelijk een cluster van digitale vaardigheden. Het kan zijn
dat we als school de komende jaren overgaan op een geïntegreerd systeem (b.v.
iGoogle). De deelaspecten hieronder worden dan onderdeel van de vaardigheid om te
kunnen gaan met de ICTM-infrastructuur.

16


Ad 2. Educatieve software:
Schatkist met de muis: mogelijkheden van dit programma benutten; integratie
met Schatkist.
Overige educatieve software: Geïntegreerd gebruik van: Wereld in Getallen
Ad 3. WORD: invoegen afbeeldingen; werken met kolommen en tabellen,
Opmaakmogelijkheden (koppen, alinea, opsommingen, randen en arceringen,
kleuren), Invoegen van teksten en tekstvakken. Invoegen en bewerken van
afbeeldingen en foto’s. Gebruik van WordArt. WORD gebruiken voor websites.
Ad 4. Internet: Veilig gebruik van Internet. Leerkrachten van groep 5 t/m 8 hebben
kennis van de netiquette en zijn in staat om leerlingen mediawijs te maken.
Zoekprogramma’s: geavanceerd gebruik.
Kopiëren, downloaden.
Ad 5. E-mail en Webmail: Risico’s van Virussen, het gebruik van Webmail, Attachments
en Adresboek, post doorsturen.
Ad 6. PowerPoint: presentatie maken: foto’s invoegen, tekstvakken maken, WordArt,
Dia- overgangen, animaties. Gebruik van beamer.
Ad 7. Kleine reparaties: stekkertjes aan de achterzijde van de kast, haperende muis
schoonmaken, instellen beeldscherm, instellen schermresolutie.
Ad 8. Beheersing van de basisfuncties van het Starboard. In staat om zelf verzamelde of
gegenereerde lesstof via het bord te behandelen.
De stimulerende en activerende rol van de ICTM-coördinator
Binnen onze schoolformatie is één leerkracht een aantal uur per week vrij geroosterd
voor ICTM-activiteiten. Dit is geen functie, maar een taak; de taak van ICT-coördinator.
De schoolleiding stelt de ICTM-coördinator in staat een leidende rol te spelen bij de
ontwikkeling van de ICTM-toepassingen binnen de school. De schoolleiding bewaakt de
ontwikkelingen die binnen de doelstellingen geformuleerd zijn. In overleg met de ICTMcoördinator zullen vraagstukken over techniek, personeel, gebouw, onderwijs en geld
(vaker dan nu het geval is) aan de orde komen.
De ICTM-coördinator begeleidt het team, zorgt voor de terugkoppeling aan de hand van
de doelstellingen en neemt initiatieven bij nieuwe ontwikkelingen op ICTM-gebied. Zijn
taak ligt hierbij dus vooral op het gebied van didactiek, nieuwe projecten, nieuw
lesmateriaal en ondersteuning van de leerkrachten. Het onderhoud van de hardware
wordt gedaan door de systeembeheerder (Actacom). Kleine storingen kunnen soms door
de coördinator verholpen worden.
Het is de bedoeling dat praktische ICTM-ervaringen en knelpunten in het bouwoverleg
besproken worden. In het overleg worden deze gebundeld en doorgespeeld naar de ICTcoördinator. In maandelijks overleg wordt overleg gevoerd tussen een vertegenwoordiger
van het mt en de ICTM-coördinator over het sturen van de ontwikkelingen in de groepen.
Geregeld vinden in plenaire teamvergadering evaluaties en zonodig bijstellingen plaats
van het ICTM-jaarplan.
Specifieke taken ICTM- coördinatoren:
• initiëren van ICTM-beleid.
• maken van een financiële vertaling van de plannen.

17


•
•
•
•
•

organiseren van het veranderingsproces in samenwerking met het mt.
evalueert het ICTM–veranderingsproces met team en bouwgroepen.
assisteren van gebruikers (leerkrachten, leerlingen en ouders).
deelname aan Werkgroep ICT(m) van het Openbaar Basisonderwijs Tiel.
voorstellen doen t.a.v. aanschaf van hardware en software - ter zake doende
informatie verzamelen
• Verhelpen van eenvoudige storingen, uitvoeren eenvoudige reparaties.
Bovenschools is er een werkgroep ICT ingesteld. De ICTM-coördinator van de Molenwerf
maakt onderdeel uit van deze groep. De werkgroep ICT stelt zich ten doel de scholen
(ICT-'ers) te begeleiden bij het invoeren, ontwikkelen en stimuleren van Informatie - en
Communicatie Technologie binnen het onderwijs op de scholen van het Openbaar
Onderwijs. Het is niet de bedoeling dat de werkgroep zich direct bemoeit met de
praktische, inhoudelijke invulling van ICT-onderwijs per school, maar meer
voorwaardenscheppend werk verricht. Het is echter niet uitgesloten, dat hierover binnen
de werkgroep wel van gedachten wordt gewisseld.
Om de omschreven doelstelling te verwezenlijken kunnen voor de komende jaren een
aantal actiepunten omschreven worden:
• Gezamenlijke beoordeling en aankoop van hardware (computers, netwerken) en
software.
• Coördinatie overleg met netwerkbeheerder Actacom
• Stimulering van computergebruik
• Uitwisseling / gebruik van apparatuur (b.v. beamer)
• Uitwisseling lesmateriaal op gebied van ICT.
• Uitwisseling ideeën over toepassingsmogelijkheden van ICT

18


Financiële paragraaf
Het geld dat een school structureel voor ICTM ontvangt, kan naar eigen inzicht ingezet
worden. Voor de ontwikkeling en het onderhoud van ICTM ontvangt onze school in het
schoolseizoen 2007-2008 circa € 9000,= De verwachting is dat we ook de komende vier
jaar een vergelijkbaar bedrag voor ICTM ontvangen.
Dat het geld naar eigen inzicht te besteden is, is betrekkelijk. Van dit bedrag wordt
namelijk jaarlijks al 50% gereserveerd voor het onderhoud door Actacom en de
vervanging van de huidige ICTM-middelen. We willen het huidige machinepark de
komende jaren in ieder geval op het huidige niveau houden. Obo Tiel hanteert voor de
afschrijving van ICT een afschrijvingstermijn van 5 jaar. In het schoolseizoen 2006-2007
heeft de vervanging plaats gevonden van de computers binnen het schoolnetwerk
(n=18). In het seizoen 2011-2012 moet er voldoende gespaard zijn om vervanging
mogelijk te maken.
Van de overige 50% betaalt de ICTM-coördinator de rekeningen voor educatieve- en
administratieve software. Met name de licenties voor de methode-ondersteunende
software en voor de toetsen, zijn duur. Feitelijk betekent dit dat er maar een klein
bedrag per jaar (doorgaans minder dan 1000 euro nog vrij te besteden is). Voor de inkt,
de vervanging van kapotte onderdelen van onze overige apparatuur (b.v. de 12
machines die we via Mozaïek hebben gekregen) en soortgelijke zaken, zijn we dit bedrag
vaak al gauw kwijt.
Jaarlijks stelt de ICTM-coördinator een begroting op.
Digitale schoolborden
Momenteel beschikt onze school over één digitaal schoolbord. Dit bord hangt in het
computerlokaal. Alle groepen kunnen in principe gebruik maken van dit bord. Het ligt in
de bedoeling om het komende jaar nog een tweede bord in gebruik te nemen. Het
bestuur heeft hiervoor extra middelen ter beschikking gesteld. Waar dit tweede bord
komt te hangen is nog niet besloten. Vanuit de praktijk zijn zowel de bovenbouwgroepen
(6-8) en groep 3 interessante opties.
De aanschaf van deze twee borden moet gezien worden als een cadeau aan de school.
Willen we als school meer borden aanschaffen, dan zullen deze ten laste komen van ons
eigen budget. Ook voor de vervanging van de borden die we nu cadeau krijgen, zal
gespaard moeten worden. Dit betekent dat de hardware een nog groter beslag gaat
leggen op onze ICTM-middelen. Over de aanschaf van nieuwe afspeelapparatuur, tv’s
(mp4/mp3) hebben we het dan nog niet eens gehad. Om dit mogelijk te maken zijn er
twee opties. Eentje is gerichte sponsoring. Een tweede optie is om te besparen op de
kosten voor educatieve en administratieve software. Eerder in dit beleidsplan werd al de
mogelijkheid genoemd om met OpenSource-software te gaan werken.

19


Een tweede optie is om met andere scholen samen (wellicht in breder organisatorisch
verband) eigen educatieve software te ontwikkelen. Dat brengt t.z.t. een interessante
discussie met zich mee.

20


Bijlage 1: mediawijsheid
Voor kinderen zijn internet, podcasts en mobiele telefoons de normaalste zaak van de
wereld. Maar bijna net zo normaal is het klakkeloos knippen en plakken van informatie,
met het grootste gemak downloaden en onbedoeld delen van vaak privacygevoelige
informatie. Voor leerlingen is de grens tussen fictie en werkelijkheid, gewenst en
ongewenst mediagedrag lastig te beoordelen.

Maar wat is mediawijsheid nu eigenlijk?
'Mediawijsheid staat voor 'het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee
burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke
en fundamenteel gemedialiseerde wereld'.
Het gaat er om dat we in staat zijn om oude (televisie, radio, pers) en nieuwe media
(internettoepassingen, sms) te gebruiken en dat we een gezonde mentaliteit ten opzichte
van deze media hebben, waarbij we ons bewust zijn van de mogelijkheden en van de
context van informatie.'
De vaardigheden met betrekking tot nieuwe media kunnen worden ingedeeld in ICTvaardigheden, informatievaardigheden en veilig mediagebruik.
•
•
•

Informatievaardigheden: Zoeken, selecteren, interpreteren en verwerken van
informatie.
ICT-vaardigheden : Vaardigheden in het bedienen van de computer en het
gebruik van diverse software om zelf media te maken.
Veiligheid: Netiquette, gezond computeren, digitaal pesten, auteursrechten,
veiligheid en de invloed van manipulatie met behulp van digitale media.

21


Bijlage 2. protocol m.b.t. computeren internetgebruik
Wij zijn ons er van bewust dat het internet enerzijds een verrijking is en anderzijds ook
risico's met zich mee brengt. Om die reden is dit protocol opgesteld.
Het protocol wordt met alle gebruikers besproken en wordt ieder schooljaar opnieuw
onder de aandacht gebracht. Het voorstel is om leerlingen van de groepen 5, 6, 7 en 8
het protocol te laten tekenen. Deze getekende documenten worden bewaard in het
leerlingendossier.
Op niveau van de zes scholen voor Openbaar BasisOnderwijs in Tiel (kortweg: OBO
Tiel) zijn spelregels opgesteld voor het gebruik van ICT. Deze spelregels zijn
uitgewerkt naar verschillende groepen gebruikers:
voor de leerlingen van de groepen 1 t/m 4 geldt als aanvullende regel, dat ze
altijd toestemming aan de leerkracht moeten vragen als ze gebruik willen maken
van het internet
de regels voor leerlingen van de groepen 5 t/m 8 zijn vastgelegd in een contract.
Deze leerlingen ondertekenen dit contract ieder schooljaar opnieuw
de regels voor medewerkers zijn vastgelegd in het gedragsprotocol voor
medewerkers
de regels voor stagiaires zijn vastgelegd in het stagecontract
de regels voor andere gebruikers vastgelegd in een gebruikerscontract. Deze
regels worden ook opgenomen in de (volgende) schoolgids
De hierboven genoemde documenten (i.c. het contract voor leerlingen, het
gedragsprotocol voor medewerkers, het stagecontract voor stagiaires en het
gebruikerscontract voor derden), vormen integraal onderdeel van het ‘protocol m.b.t.
computeren internetgebruik op onze school’.
Alle gebruikers dienen zich aan de spelregels te houden. De enige uitzondering op de
regels ligt besloten in de taak-, c.q. functionele verantwoordelijkheid van de ICT-er(s)
en de directie waar het gaat om het installeren van software en andere
beheersmatige handelingen.
Gebruikers van onze ICT-faciliteiten zijn mede verantwoordelijk voor het gebruik en
onderhoud ervan. Dit betekent ondermeer:
gebruikers melden storingen zo snel mogelijk bij de ICT-er
gebruikers zorgen zelf voor het onderhoud en beheer van de hen toegewezen
mappen (oude informatie verwijderen e.a.)
gebruikers houden de aan hen uitgereikte inlognamen en paswoorden voor
zichzelf
In situaties die niet omschreven staan in de regels, worden gebruikers gevraagd te
handelen in de geest van de regels
Tiel, april 2007
De directie van . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . (Directie)

22


Bijlage 3: contract voor computeren internetgebruik op school
Naam van de leerling:
Op school hebben we regels voor het gebruik van computers en voor het emailen en
surfen via internet. Als je je aan de regels houdt, mag je gebruik maken van de
computers op school. Daardoor wordt het leren op school leuker en afwisselender.
Hieronder vind je de regels. Als een regel niet duidelijk is, vraag dan je juffrouw of je
meester om de regel uit te leggen. Als alle regels duidelijk zijn en je zeker bent dat je je
aan deze regels kunt houden, vragen we je om dit formulier te ondertekenen. Dat doe je
door duidelijk je voornaam en achternaam onderaan het formulier te zetten en de datum
waarop je het formulier tekent. Daarmee spreek je af om de regels op onze school mee
te bewaken.
Het formulier wordt door de juffrouw of meester bewaard. Ieder schooljaar vragen we je
om de regels opnieuw een keertje door te lezen en ieder schooljaar vragen we je om het
formulier opnieuw te tekenen. Je hebt dan een geheugensteuntje.
De regels waaraan je je belooft te houden zijn:
1. Ik werk rustig en stoor anderen niet
2. Ik houd wachtwoorden en gegevens over mijzelf en van de school geheim
Denk bijvoorbeeld aan:
- je adres
- je telefoonnummer
- je persoonlijke emailadres
- je geboortedatum
Tip: Als je al een keertje een naam wilt gebruiken, gebruik dan een zelfgekozen
bijnaam.
3. Ik bezoek alleen kindvriendelijke websites
Sommige sites zijn minder geschikt voor kinderen (geweld, racisme etc.). Wanneer je per
ongeluk op zo’n site terechtkomt, klik de site dan weg door op de knop 'vorige'
te klikken. Lukt het niet, waarschuw dan de juffrouw of meester.
4. Ik maak geen contact op het internet met onbekenden
Stuur geen informatie naar anderen over jezelf, je familie, je vrienden en school.
Verstuur zonder toestemming geen digitale foto’s naar anderen.
5. Zonder toestemming van de juffrouw of meester zal ik niet chatten
Chatten mag alleen als je de opdracht krijgt van je juf of meester. Zonder toestemming
is het niet toegestaan om vanaf één van de computers op school deel te nemen aan
chatboxen, MSN of andere messengerprogramma's.
6. Ik zal nooit iets via het internet bestellen. Ook niet voor de grap.
Je mag geen spullen via het internet bestellen via de schoolcomputers. Tegen het voor
de grap bestellen van spullen op naam van anderen wordt serieus opgetreden.

23


7. Ik zal geen programma’s van thuis op de schoolcomputer installeren
De verspreiding van virussen via school kan zeer snel gaan en ernstige gevolgen
hebben.
8. Ik beloof om niets te downloaden.
Bestanden van Internet naar je eigen computer halen heet downloaden. Op vragen om te
"downloaden" is het antwoord altijd nee. Je mag dus geen bestanden downloaden. De
enige uitzondering is als je van de juffrouw of meester toestemming hebt om dit te doen.
9. Ik verstuur alleen mail via de groepsemail
Wanneer je wilt e-mailen, doe dit dan via het emailadres van de groep en nooit via je
eigen emailadres. Beantwoord nooit email berichten die onprettig zijn. Vertel het meteen
aan je meester of juf als je onprettige berichten krijgt, zodat er maatregelen genomen
kunnen worden.
10. Ik zal niet zomaar printen
Printen is kostbaar en het verbruik van papier en inkt is slecht voor het milieu. Denk
daarom goed na of je iets echt moet printen. Je mag op school alleen iets printen als je
toestemming heb van de juf of meester.
11. Als er iets kapot is, dan meld ik dat direct
Soms werkt software niet meer, of is er iets anders aan de computer kapot. Meld dit
a.j.b. direct bij de leerkracht of noteer het in het logboek. We kunnen dan maatregelen
nemen om het probleem te verhelpen.
12. Wat doe ik met verzamelde informatie?
Mocht je op het internet informatie tegenkomen die nuttig is voor de les, of een eigen
werkstuk, sla die informatie dan alleen op in overleg met de leerkracht.
13. Ik weet dat het gevolgen heeft wanneer ik me niet aan de regels houd
Wanneer je je bewust niet aan de regels houdt, zal de juffrouw of meester een straf
opleggen. Meestal betekent dit dat je langere tijd niet meer op de schoolcomputers mag
werken.
Als je overtreding ernstig is, of wanneer je de regels meer dan één keer overtreedt,
maakt de juffrouw of meester daarvan een aantekening.

Ik maak hierbij de afspraak dat ik me aan deze regels zal houden:
Mijn voornaam:

Mijn achternaam:

Datum:

……………………………………

………………………………………

…… / …… / …...

……………………………………

………………………………………

…… / …… / ……

……………………………………

………………………………………

…… / …… / …….

24


Ik werk rustig en stoor anderen niet

Ik houd paswoorden, gegevens over mijzelf en van de school geheim

Ik bezoek alleen kindvriendelijke websites

Ik maak geen contact op het internet met onbekenden

Zonder toestemming van de juffrouw of meester zal ik niet chatten

Ik zal nooit iets via het internet bestellen. Ook niet voor de grap.

Ik zal geen programma’s van thuis op de computer installeren

Ik beloof om zonder toestemming geen software te downloaden

Ik verstuur alleen mail via de groepsemail

Ik zal niet zomaar printen

Als er iets kapot is, dan meld ik dat direct

Ik verzamel bruikbare informatie

Ik weet dat het gevolgen heeft wanneer ik me niet aan de regels houd

25


Bijlage 4. Spelregels voor het gebruik van computers en internet
door derden.
Op onze school beschikken we over diverse ICT-faciliteiten. Voor het gebruik van deze
faciliteiten heeft de organisatie waar onze school onderdeel van uitmaakt, spelregels
opgesteld.
De regels voor het gebruik van computers- en internet zijn opgenomen in het
gedragsprotocol voor medewerkers. Stagiaires op onze school zijn hiervan op de hoogte
en kennen de inhoud. De leerlingen van groep 5 t/m 8 tekenen jaarlijks een contract.
Ook andere gebruikers (denk daarbij bijvoorbeeld aan (hulp)ouders, deelnemers aan de
computercursus van Mozaiek) zijn gehouden aan deze regels. Bij gebruik van de
computers en internetvoorziening op onze school, onderschrijft iedere gebruiker
onderstaande regels.
Wanneer een gebruiker zich niet aan de regels houdt, heeft dit consequenties. De directie
van de school zal afhankelijk van de situatie handelen. Uitsluiting van verder gebruik is
daarbij mogelijk.
De regels met betrekking tot computeren internetgebruik door derden, worden
eenmalig bekend gemaakt via een mailing aan de ouders/verzorgers. Deze regels zijn
opgenomen op de website van onze school.
De onderstaande regels gelden voor alle gebruikers, tenzij er andere afspraken zijn
gemaakt met de directie.
De regels:
1.
U mag via de computers van de school niet chatten
2.

Via de computers van de school mogen geen bestellingen geplaatst worden

3.

Via de computers van de school mag geen e-mail verstuurd worden naar derden

4.

Er mogen op de schoolcomputers geen programma’s geïnstalleerd worden

5.

De teamleden besluiten over het aansluiten van usb-sticks e.d.

6.

Illegale software mag niet op onze computers afgespeeld worden

7.

Er mogen geen websites bezocht worden met seksistische, racistische en/of
gewelddadige inhoud

8.

Er mag alleen geprint worden na overleg

9.

Als er iets kapot is, vragen we de gebruiker om dit te melden bij de ICT-er of de
directie

10.

Maak geen misbruik van vertrouwelijke informatie die op de computers wordt
aangetroffen.

26


Bijlage 5. Brief voor ouders van leerlingen groep 5 over computeren internetgebruik op school.
Tiel, …………..(datum)

Aan de ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 5
Beste ouders,
Kinderen in deze wereld groeien op met internet, pc’s, een breed aanbod aan tvprogramma’s en gamecomputers. Op school gebruiken we een deel van deze media ook
bij het leren. We vinden het belangrijk om onze leerlingen technisch vaardig te maken,
maar ook om hen bewust(er) te maken van de gevaren.
Om die reden praten we met leerlingen over deze zaken én hebben we regels
geformuleerd voor het gebruik van de computers op school.
Omdat leerlingen vanaf groep 5 meer ruimte en verantwoordelijkheid krijgen, willen we u
graag op de hoogte stellen van ons beleid in deze. Dat beleid is gebaseerd op heldere
afspraken, een stuk vertrouwen, maar ook duidelijke consequenties wanneer een leerling
de verantwoordelijkheid (nog) niet aan kan.
Hieronder schetsen we op hoofdlijnen ons beleid met betrekking tot het gebruik van pc’s
en internet:
We beginnen al jong met het aanleren van basisvaardigheden
Kinderen leren bij ons op school in groep 1 al met de computer te werken. Tot en met
groep 4 maken leerlingen daarbij gebruik van de computers die aangesloten zijn op het
schoolnetwerk en werken ze met name met methodegebonden softwareprogramma’s. Dit
netwerk is beveiligd tegen ‘inbrekers’.
We stimuleren kinderen op onze school tot zelfstandigheid en we geven hen geleidelijk
meer verantwoordelijkheid. Dat betekent dat er op de computers gewerkt mag worden
zonder dat de leerkracht permanent toezicht houdt. Dit kan omdat er feitelijk ook niet
zoveel mis kan gaan.
Afspraken met leerlingen over computeren internetgebruik
We hebben – zoals gezegd - op school een reglement met spelregels voor het gebruik
van pc’s en internet.
Vanaf groep 5 mogen leerlingen ook op de computers werken die niet gekoppeld zijn aan
het schoolnetwerk. Hoewel er ook op deze computers een filter geïnstalleerd is, werken
leerlingen op deze computers vooral op basis van vertrouwen.
Leerlingen van de groepen 5 t/m 8 beloven zich te houden aan de regels voor het
gebruik van computers en internet op onze school. Dit doen ze door een contract met de
regels te ondertekenen. Ieder schooljaar worden de regels weer even onder hun
aandacht gebracht en ieder jaar vragen we hen – als geheugensteuntje - om de regels

27


opnieuw te onderschrijven. De getekende contracten worden bewaard in het
leerlingendossier van een leerling. Leerkrachten maken hierop zonodig aantekeningen
wanneer een situatie hierom vraagt.
Op deze manier denken wij een goede vorm gevonden te hebben om enerzijds de
veiligheid van leerlingen bij m.n. het surfen op internet en e-mailen te waarborgen en
anderzijds het verantwoordelijkheidsgevoel van kinderen te stimuleren.
Als u nog vragen heeft...
Als u behoefte heeft aan meer toelichting dan kunt u het best even contact opnemen met
de heer Theo van Bijsteren, of met Bert van der Neut. Ook als u suggesties heeft, bent u
van harte welkom.
Namens het team van de Molenwerf
Bert van der Neut (directeur)

28


Bijlage 6. Conceptbrief voor ouders van leerlingen groep 6 en 7
over het werken met digitale portfolio
Tiel, …………..(datum)

Aan de ouders van de leerlingen van groep 6 en 7
Beste ouders,
Als school willen we onze leerlingen steeds het beste onderwijs bieden. Onderwijs dat
aansluit bij de ontwikkelingen in de samenleving en dat een uitstekende basis biedt voor
het vervolgonderwijs van uw zoon of dochter.
Zoals u weet proberen we op onze school kinderen niet alleen goed onderwijs te bieden,
maar proberen we hen ook bewust te maken van het feit dat zij zelf verantwoordelijk zijn
voor hun eigen leerproces.
Die bewustwording is zeer belangrijk. Het rendement van leren ligt namelijk veel hoger
wanneer je je bewust bent van hoe je leert, wat je leert en waarom je iets leert. In iets
algemenere zin: als mensen kunnen reflecteren op hun eigen gedrag en eigen leerproces,
heeft dat een positief effect op hun leerproces.
Aanvullend op dat wat we nu al doen om leren succesvol te maken, willen we dit jaar op
school starten met de invoering van een zogenaamd ‘portfolio’. Een portfolio kunt u zien
als een verzamelmap waar leerlingen de resultanten van hun eigen werk in bewaren. Het
bewaren van het werk is echter maar één ding en zeker niet het belangrijkste doel. Aan
de hand van het portfolio zullen we leerlingen regelmatig uitdagen om na te denken over
hun werk, over hoe ze het werk zelf waarderen en over de vraag wat ze er van geleerd
hebben. Het reflecteren.
Iedere leerling een eigen verzamelmap op internet
Het portfolio waarmee de leerlingen van groep 6 en 7 aan de slag gaan, is niet zomaar
een verzamelmap. We leggen namelijk voor iedere leerling een digitale verzamelmap
aan. In die digitale map is ruimte voor foto’s, werkstukken, verslagen en het bijhouden
van de eigen schoolresultaten. Indien mogelijk voegen leerlingen ook werk van de eerste
schooljaren toe aan het portfolio (b.v. door foto’s te nemen, werkstukken te scannen).
Als een leerling in groep 8 van school gaat heeft hij of zij een waardevolle verzameling
van herinneringen en werk opgebouwd.
De verzamelmappen die wij aanleggen, staan op internet. We hebben gekozen voor het
creëren van een digitaal portfolio binnen iGoogle, een dienst van het bekende Google.
Door te werken met hun eigen portfolio zijn kinderen niet alleen bewuster bezig met hun
eigen leerproces, ze oefenen tevens op een hele intensieve manier alle ict- en
multimediavaardigheden die leerlingen aan het eind van de basisschool moeten
beheersen. Hoewel de praktijk dit nog moet uitwijzen, denken we dat onze leerlingen
straks zelfs boven het gewenste niveau zullen zitten.

29


De technische realisatie
De manier waarop het portfolio technisch gestalte krijgt, laat zich slechts ten dele op
papier uitleggen. We proberen hieronder de grote lijnen te schetsen, maar beloven
gelijktijdig dat we het u graag een keertje in de praktijk laten zien (zie de uitnodiging
onderaan deze brief).
Eigenlijk bieden we leerlingen via het gebruik van iGoogle een volledige werkomgeving.
Leerlingen hebben een eigen (school)mailadres, een plek om stukken te schrijven, om
presentaties te maken, om foto’s te bewaren, om een webpagina te bouwen en te
beheren en om een eigen weblog bij te houden. De werkomgeving is voor iedere leerling
apart beveiligd met een loginnaam en een wachtwoord. De loginnaam en het wachtwoord
wordt ook aan u als ouders gegeven (om goed te bewaren).
Het weblog dat hierboven genoemd wordt is een soort logboek dat een leerling op het
web bijhoudt. Op het moment dat de leerling dat zelf wil, of wanneer het binnen de les
past, zet de leerling het resultaat op zijn of haar weblog. hET weblog is via internet door
anderen te bekijken. Ouders, opa’s en oma’s en anderen kunnen thuis meekijken. Het
weblog is dus eigenlijk een soort persoonlijk visitekaartje; een plek om te laten zien waar
je mee bezig bent.
Het stimuleren van de taligheid van leerlingen
De belangrijkste reden om te starten met een portfollio is, zoals eerder genoemd, de
bewustwording van het eigen leerproces. Het opdoen van ict- en multimediale
vaardigheden, het laten zien waar je mee bezig bent en het opbouwen van een
waardevol dossier voor later, zijn belangrijke subdoelen.
Het starten met een digitaal portfolio heeft nog een belangrijk doel. We denken namelijk
dat het leerlingen stimuleert om nog meer en nog bewuster met taal bezig te zijn. Het
werken in schriften en het maken van spellingsdictees hebben hun waarde, maar
vanwege het feit bijvoorbeeld het weblog ook door derden gelezen kan worden, geeft dit
een extra stimulans om het goed te doen. Uw kind krijgt met het portfolio een
permanent podium om op een leuke en goede manier met taal aan de slag te zijn.
Kortom
Wij denken dat het digitaal portfolio iets toevoegt aan ons onderwijs. Wij zijn enthousiast
over de mogelijkheden en natuurlijk erg nieuwsgierig of het in de praktijk ook zo gaat
werken. Voorlopig zien we dit schooljaar als een testjaar. De leerlingen van groep 6 en 7
zullen dit jaar nog les krijgen in het werken met iGoogle en vanaf volgend jaar moet het
systeem volledig in de lucht zijn.
Graag nodigen we u uit
Als u meer wilt weten en vooral iets wilt zien van het digitale portfolio, dan nodigen we u
graag uit voor een informatieavond.
Aanstaande ……..
bent u om …….. uur welkom op school. We zullen dan een
demonstratie geven en er is een uitgebreid ruimte voor eventuele vragen.

Namens het team van de Molenwerf
xxxx

30

Beleidsplan icmt beleid obs de molenwerf 2008-2012 versie 2

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (7)

Ähnlich wie Beleidsplan icmt beleid obs de molenwerf 2008-2012 versie 2

Ähnlich wie Beleidsplan icmt beleid obs de molenwerf 2008-2012 versie 2 (20)

Mehr von Bert van der Neut

Mehr von Bert van der Neut (9)

Beleidsplan icmt beleid obs de molenwerf 2008-2012 versie 2