4. MADDENIN YAPISI NASILDIR?
Çevrenizde, çok farklı maddeler görebilirsiniz.
Kalem serttir. Tuttuğunuzda şekli bozulmaz. Bu
sayede yazı yazabilirsiniz. İplik ise yumuşaktır.
İplikten örülmüş kazak vücudunuzun şeklini alabilir.
Kalemi sıktığınızda şekil değiştirmez. Pamuğu
sıktığınızda pamuğun sıkışarak küçüldüğünü
gözleyebilirsiniz. Pamuğun sıkışması, kalemin
sıkışmaması hangi özelliklerinden kaynaklanabilir.
Bu maddelerin farklı özellikler göstermelerini
sağlayan nedir? Bu maddelerin gözle
göremediğimiz iç yapısı nasıldır? Bu ünitede,
maddelerin iç dünyasında neler olduğunu anlamaya
çalışacaksınız.
6. MADDENIN HALLERI VE TANECIKLI YAPISI
Maddeler katı, sıvı ve gaz olmak üzere 3 halde
bulunurlar.
Katı: Maddenin, atomları arasındaki boşluğun en
az olduğu halidir. Bu haldeki maddelerin kütlesi,
hacmi ve şekli belirlidir. Bir dış etkiye maruz
kalmadıkça değişmez. Fiziksel yollarla, diğer iki hal
olan sıvı ve gaza dönüştürülebilirler. Altın demir gibi
madenler katı maddelere örnektir. Ayrıca katı
maddeler atomlarının en yavaş hareket edebildiği
haldir
7. MADDENIN HALLERI VE TANECIKLI YAPISI
Sıvı: Maddenin ana hallerinden biridir. Sıvılar, belli
bir şekli olmayan maddelerdir, içine konuldukları
kabın şeklini alırlar, akışkandırlar. Sıvı molekülleri,
sıvı hacmi içinde serbest hareket ederler, fakat
partiküllerin ortak çekim kabiliyeti, hacmin izin
verdiği ölçüdedir.Sıvılar sıkıştırılamazlar.Sıvının
hacmi, onun sıcaklık ve basıncına bağlıdır.
Sıvılar iletkendir. Fakat iletkenlikleri içlerine konulan
maddelerle değişebilir. Katılara göre daha
fazla,gazlara göre ise daha az boşluklu yapıya
sahiptir
8. MADDENIN HALLERI VE TANECIKLI YAPISI
Gaz: Gaz haldeyken maddenin yoğunluğu çok
az, akışkanlığı son derece fazladır. Gaz halindeki
maddelerin belirli bir şekli ve hacmi
yoktur. Hacimleri dolayısıyla yoğunlukları basınç ve
sıcaklıkla orantılıdır. Taneciler arasında en fazla
hareket bu haldedir. Sıkıştırılabilirler.
9. FIZIKSEL VE KIMYASAL DEĞIŞIM
Fiziksel Değişim: Maddelerin yapısı değişmeden
sadece hal, biçim, şekil, dış görünüşünde meydana
gelen değişimlere verilen isimdir. Fiziksel
değişmeler sonucunda yeni maddeler oluşmaz.
Yalnızca maddenin renk, şekil, büyüklük gibi
özellikleri değişir. Diğer bir ifadeyle fiziksel değişim
sonucunda maddenin kimliği
değişmez. Kağıdın yırtılması,tebeşirin
kırılması,mumun erimesi,
kalemin kırılması, suyun buza dönüşmesi, çözünme
olayı gibi değişiklikler fiziksel değişime örnektir.
Fiziksel değişimin geri dönüşümü vardır. Tüm hal
değişimleri fizikseldir.
10. FIZIKSEL VE KIMYASAL DEĞIŞIM
Kimyasal Değişim: Bir maddenin çeşitli etkilerle
başka maddelere dönüşmesine kimyasal değişim
denir. Yanma, çürüme, paslanma, bileşik yapma
gibi özellikler kimyasal özelliklerdir.
11. YOĞUNLUK
Bir maddenin birim hacmindeki kütlesidir. Başka bir
ifadeyle bir cismin kütlesinin cismin
hacmine oranıdır. Bir maddenin yoğunluğu bulunurken
aşağıdaki eşitlik formülü kullanılır.
Kütlenin birimi gram (g), hacmin birimi cm3 olarak alınırsa
yoğunluk birimi g/cm3 olur.
