1. SİNİR SİSTEM İSİNİR SİSTEM İ

2. SİNİR SİSTEMİ
Santral Sinir Sistemi Periferik Sinir Sistemi

4. Santral sinir
sistemi
beyin Spinal kord
Periferik sinir
sistemi
Kranyal sinirler Sipinal sinirler
Duysal lifler Motor lifler
Somatik sistem
(iskelet
kaslarına)
Otonom sistem
(düz kaslara, kalp
kasına ve bezlere)
Sempatik sistem Parasempatik sistem

5. SANTRAL SİNİR SİSTEMİ
• Beyin ve medulla spinalisdeki nöronlar
ve nöglia denen destek hücrelerden
oluşur.
• Tüm uyarılar SSS’de toplanır.
• Uygun yanıtlar gönderilir.

6. BEYİN (Serebrum)
• Yüzeyi meninks adlı zarlarla çevrili iki
hemisferden oluşmuştur.
• Anatomik olarak 5 bölgede incelenir:
• Myelensefalon
• Metensefalon
• Mezensefalon
• Diensefalon
• Telensefalon

9. Dorsal
Lateral
Medial
Ventral

10. Telensefalon Diensefalon Mesensefalon
Metensefalon
Myelensefalon

11. MYELENSEFALON
• Medulla oblongata burada bulunur.
• Medulla spinalisin hemen üzerindeki 3 cm.lik
kısım.
• Piramidal yol lifleri burada çaprazlaşır.
• Solunum ve dolaşımı düzenleyen hayati
merkezler bulunur.
• Uyku uyanıklık ritmini ayarlayan retiküler
formasyon lifleri buradan köken alıp
hipotalamusa gider

13. Medulla oblongata
(Myelensefalon)

14. METENSEFALON
• Pons ve serebellum (beyincik) oluşturur.
• Serebellum
– motor fonksiyonu düzenler,
– kasların koordine hareketini sağlar,
– kas tonüsü, gücü hareketlerdeki koordinasyon ve hareket
hızından sorumludur.
– dengeden sorumludur.
– Bilinçsiz, otomatik hareketleri düzenler.

15. Pons
Serebellum
Medulla oblongata

16. Cerebellum

17. MESENSEFALON
• Çeşitli refleks ve koordinasyon merkezleri bu
bölümdedir.
• Ekstrapiramidal sistemde rol oynayan
çekirdeklerin bazıları burada bulunur

18. • Ekstrapiramidal sistem:
• Motor hareketlerin ince ayarı
• Koordinasyon
• Serebellumla birlikte kas tonüsü ve postür
üzerinde etkili olur.

20. ÜST COLLİCULİ BÖLGESİNDEN MESENSEFALON KESİDİ
ALT COLLİCULİ BÖLGESİNDEN MESENSEFALON KESİDİ

21. DİENSEFALON
• Beynin 3. Ventrikülünü çevreler
• Talamus ve hipotalamus bu bölgededir.

22. • Talamus :
• Bilincin kapısıdır.
• Tüm afferent liflerden gelen uyarılar buraya uğrar,
süzülür ve korteksin ilgili bölümlerine gönderilir.
– Derin ve yüzeyel duyular,
– koku duyusu hariç başa ait duyular,
– beyin ve beyinciğin motor uyarıları
– ekstrapiramidal lifler, talamusa uğrar.

25. • Hipotalamus :
• Üçüncü ventrikülün önündedir.
• Otonomik fonksiyonları düzeler.
• Otonom sinir sisteminin üst düzey merkezidir.
• Ön hipofiz bezi aracılığı ile endokrin sistemi de
kontrol altında tutar.
• Ekstrapiramidal ve motor fonksiyonlarla da
bağlantılıdır.

26. Hipofiz

28. TELENSEFALON
• Beynin iki hemisferi,
• korteksi oluşturan gri madde
• ekstrapiramidal sisteme ait bazal ganglionların
bazıları
• limbik sistem burada bulunur.

30. • Bilinç zeka algılama vb. üst düzey görevler
korteksin vazifesidir.
• Kortekste motor, duysal ve bağlantı bölgeleri
bulunur.
• Görme, işitme, tat ve koku merkezleri de burada
bulunur.
Motor beceriler dokunma
görme
işitme

31. Entelektüel
fonksiyonlar
(Frontal korteks
Hareket
(Somatomotor merkez
Duysal
(Somatosensory merkez
Görme
(Visual merkez)
İşitme
(Akustik merkez)
İşitme, dil ve algılama
(Temporal lop) Koordinasyon, denge, postür
(Beyincik)

33. • Limbik sistem:
• Anksiyete, saldırganlık vb. duygusal yanıtlardan
sorumludur.

34. LİMBİK SİSTEM

35. LİMBİK SİSTEMİN KARMAŞIK NÖRONLARI

36. • Telensefalon iki yarı küreden oluşmuştur (hemisfer)
• İki hemisfer ortada corpus callosum denen bir yapı
ile birleşirler.

37. • Hemisferlerde dışta korteks adı verilen gri madde
içte medulla adı verilen ak madde bulunur.
• Gri madde aksonun ilk kısmı ve nöron
gövdelerinden, ak madde miyelinli liflerden oluşur
• Hemisfer yüzeyleri girus adı verilen kırışıklıklarla
kaplıdır.
Gri madde
(hücre gövdeleri)
Ak madde
(akson-miyelin)

38. • Hemisferler:
– Frontal lob (1)
– Paryetal loblar (2)
– Oksipital lob (1)
– Temporal lob (2)
gibi kısımlarda incelenirler.

39. • Telensefalonda ekstrapiramidal sistemin bazal
gangliyon adı verilen çekirdekleri de bulunur.
– Kaudat Nukleus
– Lentiform Nukleus
– Nukleus Ruber
– Nukleus Nigra
– Bu sistemin en üst düzenleyicisi, globus pallidusu
kontrol eden “korpus sitriatum” dur.
Putamen
Globus pallidus

41. • Beyin, yaklaşık 1400 gr ağırlığındadır.
• Milyarlarca sinir hücresi (nöron) içerir.
• Bu nöronların yaklaşık % 20’sinin işlev
gördüğü varsanılmaktadır.

42. DAHA BASİT OLARAK BEYİN KATMANLARI
BEYİN KABUĞU: Düşünce ve Mantık
MEZOLİMBİK SİSTEM: İçgüdü dürtü ve
duygulanımla ilgili işlevler
HİPOTALAMUS: Temel yaşamsal işlevler
O S S HİPOFİZ
Sempatik S. Parasempatik S. Hormonlar
ORGANLAR Dış ortama uyumDış ortama uyum

43. Talamus
Beyin kabuğu
Mesolimbik
sistem
Talamus
Beyin sapı
Serebral korteks

45. MEDULLA SPİNALİS
• Omurga kanalı içinde yer alır.
• Erişkinde 1 cm çapında, 40-50 cm uzunluğunda
bir kordon şeklindedir.
– Servikal,
– Torasik
– Lomber,
– Sakral olarak dört bölümden oluşur.
• 2. Ve 3. Lomber vertebralar hizasında son bulur ve
lifler halinde devam eder.

47. MEDULLA SPİNALİS
• Gri madde içte, beyaz madde dıştadır.
• Gri madde; nöron gövdelerinden oluşur.
• Ön, arka ve yan boynuzları var
• Ön boynuz: Motor nöronlar
• Arka boynuz: Duyu nöronları
• Yan boynuzlar: Otonomik sistem nöronları

48. Dorsal
boynuz
Ventral boynuz Lateral boynuz

50. MEDULLA SPİNALİS
• Ak madde; miyelinli sinir liflerinden oluşur.
• Ana görevleri, segmentler arası reflekslerdir.
• Omurilik içinde traktus denen sinir demetleri
vardır.
• İstemli hareketleri oluşturan piramidal ve
ekstrapiramidal traktuslardır. (efferent)
• Duysal lifler de afferent traktuslar oluşturur.
• Refleks olayların merkezleri de medulla
spinalisdedir.

52. SİNİR TRAKTUSU
• Benzer fonksiyon gören nöronların myelinli
liflerinin oluşturduğu demetlerdir.

53. Spinal korddaki traktuslar
1. Fasciculus gracilis 2. Fasciculus cuneatus 3. Tractus spinocerebellaris dorsalis
4. Tractus corticospinalis lateralis 5. Tractus spinothalamicus lateralis
6. Tractus spinocerebellaris ventralis 7. Tractus rubrospinalis
8. Tractus spinotectalis 9. Tractus corticospinalis anterior 10. Tractus olivospinalis
11. Tractus spinoolivaris 12. Tractus tectospinalis 13. Tractus reticulospinalis
14. Tractus vestibulospinalis 15. Tractus spinothalamicus anterior

54. PERİFERİK SİNİR SİSTEMİPERİFERİK SİNİR SİSTEMİ
• Vücut ve SSS
arasındaki bağlantıyı
sağlar.

55. PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ
• Kranyal sinirler (12 kafa çifti)
• Spinal sinirler (31 - 32 çift)
• Sinir uçları (Reseptörler, Motor son plak)

56. KRANYAL SİNİRLER
• Drekt beyinden veya beyin sapından çıkarlar.
– Koku (olfaktor) ve görme (optik) duyusu sinirleri,
– Göz kaslarının motor sinirleri, (okulomotor, troklear, abdusens)
– Yüzün duyu siniri, (Trigeminal sinir)
– Çiğneme kaslarının (trigeminal) ve mimik kaslarının motor ve
tükürük bezlerinin motor siniri, (fasiyal)
– İşitme (akustik) ve tat duyu siniri, (glossofaringeal)
– Paratiroidin salgı, (glossofaringeal)
– Dilin motor siniri ve (hipoglossal)
– İç organların parasempatik uyarılarının büyük kısmı (vagus)

58. SPİNAL SİNİRLER
• Medulla spinalisin ön köklerinden motor, arka
köklerinden duyu sinirleri çıkar.
• Servikal, brakial, lumbar ve sakral pleksusları
oluşturur.
• Vücudun en uzun siniri SİYATİK sinir sakral
pleksusdan çıkar

60. SPİNAL SİNİRİN KISIMLARI
Arka kök
Arka kök
ganglionu
Ön kök
Sempatik
ganglion
Abdominal iç
organlar
Kan
damarları
İskelet
kası
Duyu
ucu
Spinal sinir

61. Ön
boynuz
Arka
boynuz
Gri
madde
Ak
madde
Santral
kanal
Arka kısım
Ön kısım
Ara nöron
Arka
kök
Arka kök
ganglionuDuysal
nöron
Motor
nöron
Reseptör
Kas
Karışık
periferik sinir

62. SERVİKAL SİNİRLER
Baş ve boyun
Diafram
Deltoid ve bisepsler
Bilek ekstensörleri
Triseps
El
TORASİK SİNİRLER
Göğüs kasları
Karın kasları
LUMBAR SİNİRLER
Bacak kasları
SAKRAL SİNİRLER
Barsak ve mesane
Cinsel fonksiyon

65. SİNİR UÇLARI
• Ağrı, ısı, basınç, dokunma vb duyuları alan
çıplak sinir uçları veya enkapsüle
reseptörlerdir.
• Motor son plak; motor sinir uyarılarını asetil
kolin aracılığı ile kaslara iletir.

66. Motor son plak

67. ANA SİNİR HÜCRESİ: NÖRON
• Duysal nöronlar
• Motor nöronlar
• Ara nöronlar
(Bağlantı nöronları, Konnektör nöronlar)

69. Ara nöronlar
(bipolar)
Duysal nöronlar
(unipolar)
Motor nöronlar
(multipolar)
Piramidal
hücreler
ANA NÖRON TİPLERİ

70. NÖRONLARIN GÖREVLERİ:
• Periferden gelen uyarıları duysal afferent liflerle
SSS’ne iletmek
• SSS’nin emirlerini motor efferent liflerle effektör
organlara (kas veya salgı bezleri vb.) iletmek

71. SALGILAMA GÖREVİ OLAN SİNİR
HÜCRELERİ
• Hormon salgılar
Hipotalamus
Hipofiz

72. DIŞ UYARILARA KARŞI
ÖZELLEŞMİŞ SİNİR HÜCRELERİ
• Tüm vücut yüzeyine yayılmışlardır.
• Üç tip duysal reseptörleri vardır.
• Eksteroseptif sistem:Eksteroseptif sistem:Vücut yüzeyinden
uyarı alır.
• İnteroseptif sistem:İnteroseptif sistem:İç organlardan uyarı
alır.
• Proprioseptif sistem:Proprioseptif sistem: Kaslardan, tendon
ve eklemlerden uyarılar alır.

73. NÖRON:
• Genelde tek çekirdekli (Nadiren 2-4)
• Perikaryonda Nörofibriller, Nissl
cisimleri, Golgi cismi, Mitokondri,
Sentrozom, İnklüzyon cisimleri bulunur.
• Dendritler: Alıcı
• Akson: İletici

74. Dendrit
Nukleus
Miyalin kılıf
Akson
Ranvier düğümü
Sinaps
Kas

76. Dendrit
Perikaryon
(sitoplazma)
Akson
Miyelin kılıf
(schwann hücresi)
Ranvier
düğümü
NÖRON:
Nukleus

78. • Sinir sisteminde 14 milyar
nöron vardır.

79. • Aksonda miyelin kılıf varsa, ileti hızlıdır.
• Aksondan ayrılan dallar bazen diğer sinir
hücrelerinin gövdelerini saran sert bir yapı
oluşturur......Sinir PleksusuSinir Pleksusu

80. Brakial pleksus

81. • Gerek miyelinli gerek miyelinsiz tüm
sinir aksonları Schwann Kılıfı ile
sarılıdır.
• Periferik sinirler, perinöryum denilen
bağ dokusu ile çevrili sinirsinir fasiküllerindefasiküllerinde
bir araya gelirler.

84. K+
HÜCRE İÇİ HÜCRE DIŞI
Na+
Cl-
+
+
+
- 70 mV (Potansiyel farkı)
Hücre zarı sodyuma geçirgen değil
POLAR HÜCRE

85. DEPOLARİZASYONDA
UYARI
Na+Na+
-59 mV (Aksiyon potansiyeli)

86. • Sinir uyarısı (İMPULS), sinir lifleri
tarafından iletilen fizikokimyasal bir
değişimdir.

88. ---------++++++++-----------------------------------------------------
++++++-------------+++++++++++++++++++++++++++++++
NORMAL İLETİM: (Miyelinsiz sinirlerde)
Ranvier Düğümü
+
- +
-
+
-
+
-
ATLAMALI İLETİM: (Miyelinli sinirlerde)

89. Dendritler
Nöron gövdesi
Sinyal
İlerleyen aksiyon
potansiyeli
Refrakter membran
Uyarılabilir membran
Miyelinsiz sinirlerde ileti

90. Miyelinli sinirlerde atlamalı iletim:

92. SİNAPS:
• İki nöron arasında ileti geçişinin sağlandığı
ilişki bölgeleridir.

93. Uyarı
Presinaptik nöron
Mitokondri
Sinaptik
vezikül
Sinaps aralığı
Postsinaptik nöron / Effektör organ
Nöromediyatör
SİNAPSSİNAPS

94. Mikrotübüller
Mitokondri
Nörotransmitter
Sinaptik vezikül
Sinaps aralığı
Presinaptik
nöronun aksonu
Postsinaptik nöron veya effektör organ
Reseptörler

96. SİNAPS:
• Presinaptik nörondan sinaps aralığına
salgılanan ve ileti geçişini sağlayan
kimyasal maddelere nörotransmitternörotransmitter
denir.
• Hücre içinde endoplazmik retikulumdaendoplazmik retikulumda
yapılırlar.

99. A: Sinaptik aralık,
B: reseptörler
C: Nörotransmitter
D: Akson terminali

100. NÖROTRANSMİTERLER:
1)Eksitatör nörotransmiterler:1)Eksitatör nörotransmiterler:
• Hücre zarını sodyum iyonuna geçirgen hale
getirir.
• Uyarılabilme ve uyarının devamını sağlar.
• Post sinaptik nöronun hücre içi negatifliği
azalır.
• İstirahat potansiyeli eşik değere yaklaşır.

101. 2)İnhibitör nörotransmiterler:2)İnhibitör nörotransmiterler:
• Hücre zarını potasyum ve klor iyonlarına
geçirgen kılar.
• K dışarı, Cl içeri geçer.
• Hücre içi negatiflik artar.
• Hücrenin uyarılabilirliğini azaltır ve uyarının
sönmesini sağlar.
NÖROTRANSMİTERLER:

102. EKSİTATÖR
NÖROTRANSMİTERLER
• Asetilkolin (Ach)
• Noradrenalin (Norepinefrin)
• Adrenalin (Epinefrin)
• Dopamin
• Histamin
• Prostoglandin
• Glutamat
• Aspartat
• Seratonin

103. İNHİBİTÖR
NÖROTRANSMİTERLER:
• GABA (Gama amino bütirik asit)
• Glisin (Daha çok omurilik düzeyinde)
• Taurin
• Prolin

104. ORTAMA SALINAN
NÖROTRANSMİTER’E NELER OLUR?
1) Post sinaptik reseptörlere
bağlanarak ileti geçişi ve
etki oluşturur.
Uyarı

105. Uyarı
2) Presinaptik reseptörlere bağlanarak
presinaptik nörona geri alınır (REUPTAKE)(REUPTAKE)
ve kendi salınımını durdurur.(- FEEDBACK)(- FEEDBACK)

106. 3) Sinaps boşluğundaki enzimler tarafından
ortadan kaldırılır.
NA.....COMT
ACH.......Asetilkolin esteraz
Uyarı