In deze nieuwsbrief: AANKONDIGING 01 nieuwjaarsborrel: going culinair 05 triz for booosting IN DE PRIJZEN 04 studentenstaalprijs 2002: moveyou 10 bouwcontact innovatieprijs 2002: waterblock VERSLAG 07 drijvende wegen NIEUWS 03 productontwikkeling: vernieuwing geremd door grondschaarste 13 www.moooi.com 14 anyware 15 desert storm BOOOSTING 04 antwoordkaart 11 agenda, colofon 12 participanten Voor meer nieuws: www.booosting.nl

2. ar vast aan,
ineert het nu
nair wordt tij

3. r
War bepaalr de rrends in resrauranrs en archirecruur, war is her verschil russen een
srerrenresrauranr en een middenklasser? Hoe verdien je een srer of een bouwprijs?
Kan een kok revens in de bediening sraan? Is de ontwerper revens de uirvoerder?
Hoe uir zich snobisme in beider branches? Welke rechnieken en indusrrialisarie zijn
verantwoord en war doer afbreuk aan de kwalireir? War is dar eigenlijk kwalireir?
Dir en nog veel meer komr op rafel rijdens deze bijeenkomsr, waarbij bijzondereculinaire hoog-
srandjes de papillen en de geesr dienen re prikkelen om samen, u als Booosring aangeslorene mer uw
panner (!), antwoord re vinden op al deze vragen. De discussie wordr geleid door Joep Habets en Els
Zijlstra, direcreur van Mareria, adviesbureau voor bijzondere marerialen en producren.
Reserveert u vast even: Donderdag 9 januari 2003 in de namiddag
Nieuwjaarsborrel voor aangeslotenen van Booosting en hun partners.
Locatie nog nader te bepalen.
PRO G RAM MAP ROG RAM MAP ROG RAM M A
~. ' ~ :'. .~ -
!- ., '• .~
. .
:: "~',
. .
~: , , ' -" ., . " , . ,
Geïnteresseerd in deelname? Inschrijving via deze antwoordkaart.

4. ••••••••!• • • 0 n t wi k k e 1 n 9 I . ,
Vernieuwing gerem
door
d
grondschaarste
AIs je op het laatste moment voor een belangrijke voetbal final e nog aan kaartj es probeert te komen
komt er vrijwel altij d een illegale straathandel op gang, waarbij kaartjes va n € 75,- plotseling voor een
paar honderd Euro wo rden aangeboden. Na het overlijden van Prins C laus was al snel in het nieuws
dat op de markt van D elft ramen aan televisieploegen werden verhuurd voor € 1.500,- per raam. Bij
dit soort praktij ken wo rdt over het algemeen heftig gereageerd. Grond kan zo ndermeer aan dit rijtje
worden toegevoegd.
Speculanten verwerven de grond van boeren, die daarmee hun pensioen veûig stellen. Gemeenten eten
vervolgens flink mee uit de ruif en de projectontwikkelaar confronteert uiteindelijk de consument met
de door gecumuleerde winsten en onduidelijke marges vrijwel onbetaalbare grond. Voo r een vrij e kavel
is het inmiddels gangbaar dat men al minimaal een Euroton of twee kwij t is en dan moet het bouwen
nog beginnen. We zijn dat nog normaal gaan vinden ook.
Stel je eens voor wat het betekent als bij voorbeeld 75% van dat bed rag beschi kbaar zou komen voor
het bouwen zelf. En waarom zou dat niet kunnen? Prijsvergelijkingen met andere locaties tonen di t
ook aan. Er is maar één factor die het grote verschil bepaalt en dat is de schaarste.
Bij grond zij n het in een bepaalde tegio vaak enkele grondbezitters die de dienst ui tmaken en in
principe de macht hebben om de markt te reguleren. Doot de grond gedoseerd aan te bieden en te
ontwikkelen, wordt de markt steeds afgeroomd. Zo is er ook ruimte om de hongerige gemeente,
oorspronkelijke eigenaar en andere belanghebbenden mee te laten profiteren.
Je hoeft geen PVDA te stemmen om het absoluut onrechrvaa rdig en onnodig te vinden dat partij en
zich verrijken over de rug van de zich diep in de schulden stekende koper. En dat onder het toeziend
oog van de overheid. Sterker nog, de overheid profiteert driftig mee en spekt de gemeentekassen met
van woonconsumenten afkomstige middelen. Telwijl diezelfde overheid met subsidies, groen-
hypotheken en belastingvoordelen de consument verleidt om in dat stuk grond met stulp te investeren.
Een vreemde omweg om rij ksgelden in de gemeentekas te krijgen.
Booosting staat voor versnelling van de vooruitgang en een gevolg van de genoemde schaarste is dat
het de vrij e marktwerki ng, en daarmee veel latente innovaties, juist in de weg staat. H et helpen
opheffen van die barricade zou wel eens een veel grotere impact op het innovatieklimaat in de bouw
kunnen hebben dan alle concrete productontwikkelingsinsparmingen bij elkaar. Natuurlijk m oeten
we daar vooral ook mee doorgaan , maar het geeft toch te denken.
Een licht overaanbod van grond zou een vrije marktwerking kunnen creëren. Dit kan uiteindelijk
leiden tot genormaliseerde prijzen en een situatie waarbij de betaler (de consument) ~an kiezen. D e
consument heeft nu namelijk nauwelijks invloed op de woning waarvoor hij, na vele slapeloze nachten,
blijkt te zijn ingeloot. M eer vrij e keuze en meer ruimte voor het bouwbudget leiden tot persoonlijke
wensen, waarop aanbieders actief kunnen inspelen. Over innovatieprikkels gesproken ...
Jos Lichtenberg, directeur A + I Voorzitter Booosting

5. V;fj Vl
c
<IJ
Vl
Vl
:::>
2002 -""
Met het project BIO-DYNA-SCAPE-2001 heeft Moveyou de Studenrenstaalprijs 2002 in de
categorie 'architectuur op universitair niveau' gewonnen. Innovatieve toepassingen van staal in het
project zijn twee 120 meter hoge kern loze torens met Infra+ vloeren en wanden. Deze vloeren en
wanden, welke bestaan uit stalen liggers gecombineerd met een betonschil, reguleren de temperatuur
en de venrilatie van de torens. Dan zijn er de beweegbare kussen huiden van de sporrfaciliteiten. Als
de huid van een mens reguleren deze kussens de
vochtigheid, temperatuur en lichttoetreding
van het sportprogramma. Meer innovaties zijn
te vinden op de website.
zie ook Booostingnieuwsbrief 68, augustus 2002
? info
Jereoen van Nieuwenhuizen
I www.moveyou.nu
NAAM
BEORIJF
I I
AORES
POSTCOOE WOONPLAATS
TELEFOON
E- MAIL
Booosting
o komt op donderdag 9 januari naar de Nieuwjaarsborrel Going Culinair Postbus 596
van 17.00 tot 20.00 uur met /zonder* partner. AVA (zie pag. 01-02)
2600 AN Delft
o komt op woensdag 19 februari naar de 'TRIZ for Booosting' workshop
van 14.00 tot 19.00 uur met personen. (zie pag. 04-05)
o onrvangt graag informatie over participatie bij Booosting.
*) doorhalen wat niet van toepassing is.
AVA staat voor ALLEEN VOOR AANGESLOTENEN
L ..J

6. • ,
."1i4:mM,,~i. 19 februari 2003
'~nk~ndiging van de Booosting TRIZ workshop op woensdag 19 februari 2003
van 14.00 tot 19.00 uur, op een nog nader te bepalen locatie in NL
~-------------,- -" - ,,- -~--,-~~---~~~~-~~
l~lil for Booosting
Work s hop over het doorbreken van barrières bij bouwinnovaties
TRIZ i s een
innovatiemethode uit
Ru sla nd , welke aan
een enorme opmars
be zig i s in de
technische
di sc ipline s van het
We ste r se
bedrijf sle ven .
TRIZ is ontstaan door het achterhalen van de principes welke (onbewust) tot succesvolle
u
probleemoplossingen en innovaties hebben geleid in velerlei technische disciplines, Deze principes
blijken universeel toepasbaar te zijn, en zijn omgezet tot een tooibox, Gebruik van deze tooibox leidt '"
E
Q)
tot het bewust toepassen van de complete set van innovatieprincipes en leidt daarmee tot identificatie .....
Ul
»
van het échte kernprobleem en het vinden van de beste oplossingsrichting hiervoor. V)
TRIZ heeft zijn waarde bewezen in het analyseren en oplossen van diverse complexe vraagstukken in
bijvoorbeeld de metaal-, vliegtuigbouw-, en consumentenproductenindustrie, als ook in de chemie,
Tijd dus voor een kennismaking met de bouwwereld" ,
Wat i s TRI Z?
• TRIZ is een tooibox met 'alle' conceptuele oplossingen voor 'alle' problemen, opgebouwd door een
analyse van problemen en hun oplossingen in vele technische disciplines,
• TRIZ is een methodiek waarin gebruik wordt gemaakt van bestaande concepten achter inventieve
oplossingen voor complexe problemen en (design) vraagstukken uit velerlei disciplines; concepten die
identiek blijken ondanks de inhoudelijke verschillen tussen vakgebieden,
• Onderzoek aan generaties technische systemen heeft geleid tot de Trends van evolutie van
technische systemen, Deze trends hebben universele waarde bij het 'voorspellen' van de volgende
generatie van een proces, product of service,
L .J
11

7. r ,
• Kerngedachte van TRIZ is idealiteit: zo hoog mogelijke functionaliteit tegen de geringste kosten. Een
'ideaal' idee blijkt vaak een contradictie om op te lossen - tegenstrijdige eisen aan een product of
proces, bijvoorbeeld licht én sterk, snel én secuur etc.. Traditioneel zijn technici geneigd tot een
compromis (optimalisatie) maar middels de zogenaamde Inventieve Principes van TRIZ is er een
systematische weg naar compromisloze, dus bétere oplossingen.
• Wanneer we een goede formulering van doelstelling & randvoolwaarden hebben én de juiste
probleemdefinitie, kan deze tooIbox ons leiden van 'fuzzy' situatie naar het 'beste' idee!
TRIZ for Booosting
Net als in vele bedrijfstakken zijn er in de bouwwereld paradigma's en technische problematiek welke
de doorbraak van proces- en productinnovaties in de weg staan. Een systematische analyse van de
huidige werkwijze in het algemeen, en van reeds herkende kernaspecten in het bijzonder, zoals
• Faalkostenreductie en productiviteitsverbetering,
• Agile en lean construction,
• Consumentgericht bouwen - hoe vertaal je een eigen of klantwens naar ontwerp en specificaties?
kan leiden tot het identificeren van nieuwe effectieve routes naar bouwprocesinnovatie.
De Booosting TRIZ workshop
Booosting organiseert op woensdag 19 februari 2003, in samenwerking met Original Copy vof, een
halfdaagse workshop. Frank Agterberg en zijn collega Patrick Hendriks van Original Copy vof zullen
zorgdragen voor een goede facilitering.
De workshop biedt u een kennismaking met de TRIZ methodiek en bestaat uit een vier uurssessie
met twee onderdelen: Inleiding TRIZ, iets uitgebreidere kennismaking met twee TRIZ tools, waarin
een inleiding in T RIZ zal worden gepresenteerd waarin een tweetal TRIZ tools in meer detail wordt
behandeld: 'Contradicties en de veertig Innovatieve PrincipeS: en 'S-curve analyse en de Evo/utietrends:
De gefaciliteerde 'brainstorm'
Het tweede deel bestaat uit een gefaciliteerde, zeer interactieve, discussie waarin een begin wordt
gemaakt met het herkennen van barrières bij bouwinnovaties en hoe TRIZ een toegevoegde waarde
zou kunnen hebben in het tackelen hiervan. Er zal een begin worden gemaakt met de identificatie van
wensen, de analyse van innovatiebelemmerende contradicties en het herkennen van innovatie-
mogelijkheden vanuit trends in de bouwwereld, gecombineerd met de TRIZ evolutietrends.
PRO G RAM MAP ROG RAM MAP ROG RAM M A
14:00 Ontvangst, op een nog nader te bepalen locatie
14:15 Deel 1 Inleiding TRIZ
15:00 Deel 2 Brainstormsessies
19:00 Evaluatie & borrel
Voorwaarden
Deelname aan deze workshop is voor Booostingaangeslotenen gratis. Overige belangstellenden betalen
€ 25,- pIp. In verband met de verstrekking van een buffet en versnaperingen, zien wij graag uw
bevestiging vóór 3 februari 2003 tegemoet. Annuleringen zijn na deze datum niet meer mogelijk.
Vanzelfsprekend kunt u wel een collega voor u in de plaats laten komen.
Geïnteresseerd in deelname? Inschrijving via de antwoordkaart.
L ...I

8. • ,
Verslag van de bijeenkomst bij Bayards Aluminium Constructies te
Nieuw Lekkenland over Drijvende Wegen op 30 mei
Drijvende
wegen
Het was weer een zogenaamde Branchevreemde
activiteit; het zoeken naar noviteiten aan de
randen van de bouw. Eduard Böhtlingk geeft in
zijn inleiding een voorzet. Met een schets toont
hij aan dat eigenlijk alle wegen drijven en dat is
op weg naar Bayards goed te merken!
Militair werk
Overste Theo van Wijk, Hoofd Kenniscentrum
van het Gen ie Opleidingscentrum van de
Koninklijke Landmacht (KL), wordt als '" " rugzakbrugje
deskundig vader geïntroduceerd. Hij geeft ons
een overzicht van de defensiemiddelen door de
jaren heen. Er blijkt een groot verschil te zijn in
techniek en tactiek. Militairen werken met
verkeersklassen, die het gewicht aan geven dat
een brug of werk kan dragen. Tactiek en tijd zijn
zeer bepalend. Als een brug gelegd is, en gespot
is door de vijand aan gene zijde, moet die snel
zijn weg te halen. Kleur is, in verband met
radarreflectie, ook belangrijk. Criteria: onzink-
baar, mobiel, snel te repareren, easy to handle,
materiaal en bouwtijd. De aansluiting tussèn nat
en droog dient zo bedekt mogelijk te zijn.
De militaire bruggen blijken beschikbaar op
wiel- en pantservoertuigen. Er volgt een fraai
overzicht vanaf 1893. Met de meeste bekende
brug van Sir Henry Bailey uit 1943 rot steeds
flexibeler en snellere systemen die na WO II
beschikbaar kwamen door de Amerikanen. In
1962 wordt het 1e aluminium type geïntrodu-
ceerd, voorheen was alles van staal. Nu zijn twee
operationele eenheden met 210 meter vouwbrug
in gebruik. Oefenen doet men met Baileys,
",militaire drijvende brug M3
waarvan zo'n drie kilometer beschikbaar is.
T
L .J

9. r ,
De ontwerpeisen aan militair werk zijn dus heel anders dan bij civiel werk: zo is 30 cm water maken
geen probleem. Voor de toekomst van de KL schetst Van Wijk een behoefte aan mobiele,
luchttransportabele systemen. Nieuwe systemen worden in internationaal verband ontwikkeld, binnen
de NATO en WEU, en in samenwerking met TNO.
De drijvende weg
Jan Brouwer, XX architecten, start met het juist aanduiden van het ontwerpteam van de winnende
drijvende weg 'De Bouwsteencombinatie (BSC)'. Naast hem, Bayards Aluminium Constructies, waar
we vandaag te gast zijn, TNO Bouwen DHV. 'Het monster van lighrness' gaat over de lichtheid in
de bouw, waar we volgens hem veel te zwaar aan ti llen. Lucht is een belangrijk constructiemiddel.
Carchitecture heeft de toekomst. Een ook van Jan een mooi overzicht, over de voorlopers van licht
bouwen: Buckminster FuUer, Jean Prouvé, Future Syrems met een weg op drijvers.
l(U<l'.Htotoeln~~el
e.eo~IIQeflI)('tM·1I)boul~nIH2
I KO~t<IOO~IOOl'>
~"
r---;t
.... ...
~
,
Doorsnede "C"
"0 Ol , . , .~.
• basiselement van de brugsectie
Het Rijkswaterstaat (RWS)ptogramma 'Wegen van de toekomst' is een interessant programma. Naast
'geluidloze en modulaire wegen' was een ander onderdeel 'de drijvende weg'. De wegbreedte van 'De
Bouwsteencombinatie' is voor eenrichtings- en personenverkeer. De maximum toegestane snelheid
is 80 km/uur. Er is een te openen deel met standaardunits en verschillende typen elementen voor het
beweegbare deel en voor de aanlandingsdelen. Het basiselement is een aluminium doos die
eenvoudig te koppelen is met een specifiek wegdekprofiel. Deze container (L x B x H = 5,3 x 3,5 x
1 meter) is gevuld met polystyreen, daardoor dus onzinkbaar en simpel
te vervoeren. Omdat er zowel horizontaal als verticaal veel verschil is
in waterniveau, zijn er vier punten hydraulisch verankerd. De dozen
zijn stijf aan elkaar gekoppeld met speciale mechanische elementen.
A l umin i u m
Dick de Kluyver, commercieel directeur van Bayards Aluminium Constructies, benut zijn spreektijd
om weer eens wat te doen aan het imago van zijn favoriete materiaal, aluminium. Vanaf 1963 is
Bayards actief in een aantal sectoren; scheepsbouw, offshore, transport, tanks & vessels voor de
procesindustrie, defensie (het amfibiemateriaal van Overste van Wijk blijkt hier al jaren in
onderhoud) en civiele werken als bruggen of drijvende wegen. Met aluminium kan veel! Door extrusie
zijn alle vormen in principe mogelijk, ook grote afmetingen. Verschillende functies zijn in een profiel
te integreren. De optimale aluminiumconstructie begint op de tekentafel en wordt gerealiseerd in de
werkplaats; waar deskundig personeel, m.n. lassers, een must is. Nieuws in dit vakgebied is FSW
Friction Stir Welding, plat vertaald als 'roerlassen', waarbij in één keer twee materialen aan elkaar gelast
worden. Het fenomenale is dat het resultaat lijkt op een geheel vlakke plaat!
L. .J

10. r ,
Andere pluspunten van aluminium: het roest niet, is goed recyclebaar, duurzaam, licht en sterk.
Matrijzen zijn echter duur, maar relateer je de kosten aan de arbeidskostenbesparing en de
mogelijkheden die het biedt aan functie-integratie, dan kom je positief uit. 'Het vooroordeel is nog
steeds dat aluminium duur is, daarom wordt er door weinig architecten in aluminium gedacht. Interactie
in een vroeg stadium tussen ontwerper en producent, waarbij een slimme combinatie tussen vorm,
techniek en gewicht wordt gemaakt, kan juist besparen' volgens De Kluyver.
EgonJamsen van TNO Bouw licht de constructie toe. Aluminium is drie maal lichter maar ook drie
maal slapper dan staal. Voor elke situatie dient een optimale legering gekozen te worden. Er blijken al
eerder drijvende wegen te zijn gemaakt, een schipbtug in Arnhem, een snelweg van betonnen pontons
in Seattle.
Eén op de tien elementen is op een buispaal geplaatst. Er is geen drempelvorming in het wegdek door
de toepassing van een aandraaispindel: een klauw die naar elkaar toedraait. De randconsttuctie vormt
Cl>
een barrier voor de auto's. Voor wat betreft de verankering zijn spudpalen gebruikt. De palen worden
::>
'-
.0
in een soort slobgat geplaatst; dit maakt beweging van de weg mogelijk, vooral ook bij warm weer als
0.
.s:: er uitzetting van het materiaal optreedt, is dat van belang. De klapbrug heeft een doorvaart van tien
u
meter voor plezierscheepvaart. Zel&.oekende pennen in de brug zorgen voor een perfecte sluiting. Binnen
...
V>
90 seconden kan het brugdeel open ·en dicht. De
onderkant van de elementen is geperforeerd, dit in
verband met buiswater. Het begin- en eindponton zijn
zwaarder uitgevoerd. De totale lengte is 500 meter.
Egon vetwacht dat er een markt voor drijvende wegen
zal ontstaan, hij denkt aan tijdelijke situaties als
brugonderhoud, een onder water gelopen gebied etc.
De 2 e drijvende weg Via Amfibia
In de tegenlezing komt Via Amfibia 0fA), de 2e drijvende weg aan bod. De staalbetonvariant van IV-
Infra en HBG Civiel-, staalbouw. Het vergelijken van twee geheel verschillende scenario's is voor Jeremy
Augustijn van N-Infra lastig. Van een tegenlezing is dan ook niet echt sprake. VI wordt namelijk in een
te graven geul (twee meter diep, iets lager dan het maaiveld) gefundeerd op grondwater. Het is dus geen
tijdelijke maar permanente toepassing. VA heeft twee rijstroken en is toegankelijk voor vrachtverkeer
tot 15 ton, met 80 km/uur. Een bouwtijd van twee maanden, vindt Augustijn op zich een pluspunt,
maar durft het na de supertijden waarmee de Landmacht werkt bijna niet uit te spreken. Hier zijn het
gestaffelde drijvers onder de rijweg en hoofdliggers die de barrier vormen. De landhoofden bevinden
zich op de fundering en de draagconstructie zit aan de zijkant, in tegenstelling tot de BSC.
Een zeer leerzame branchevreemde-middag, waarbij maar weer duidelijk is gebleken dat we van elkaar
kunnen leren. Het leger ziet wel wat in de rugzakbrug: niet om het water over te steken maar om door
een mijnenveld kunnen lopen. En de ontwerpers moeten wat minder bevreesd zijn om in aluminium
te denken. Dat heeft Bayards ons laten zien.
Eduard Bóhtlingk, architect, bestuurslid Booosting & Jolanda Steenhouwer, secretariaat Booosting
•

11. .~. Bouwcontact
Innovatieprijs 2002
Op dinsdag 5 november 2002 werd in Maastricht de Bouwcontact Innovatieprijs uitgereikt. De prijs
had een hoog Booostinggehalte. In de jury zaten namelijk twee Booostingieden; te weten Jos
Lichtenberg(voorzitter) en JooP Petitvan Snelder, Vola, Petit architecten.
Winnaar werd Waterblock uit Etten Leur met WatershelI, een systeem van verloren bekistings-
elementen, waarmee gewelven worden gevormd. Waterblock realiseert hiermee ondergrondse
wateropslag en buffers voor infiltratie.... ~ _ : 1I11~ ' ~IIIUL ' PIl.r#.~TI~~!j~:;;iI
Onder de genomineerden zat ook Octatube (Mick Eekhout / Karel Vollers) met 3-D gebogen
aluminium panelen voor toepassing in blobs. ~
De andere genomineerden waren ... Nathan - van
architectenbureau Humblé Neuhof - bouwdeel-activering
(in beton ingestorte slangen (Nathan import en exportals)
onderdeel van een energiebesparend installatieconcept voor
vetwarm ing en koeling) en Anyware BV uit Maastricht met
een e-business platform voor gestructureerde bedrijfs-
overschrijdende communicatie tijdens het bouwproces.
(zie ook pagina 14 van deze nieuwsbrief)

12. _~J.t.i."i"il'_,---__...ca:..:g,-e_n_d_a__----,
Activiteiten
donderdag 9 januari 2003 Nieuwjaarsborrel Going Culinair (AVA) (zie pagina 01-02)
woensdag 19 februari 2003 TRIZ for Booosting, workshop over het doorbreken
van barrières bij bouwinnovaties (zie pagina 05-06)
(AVA) staat voor Alleen Voor Aangeslotenen van Booosting
_-=-="':"'::~::"":"''':'''':''':'':''::~-.J ____________ _
·
bo0 0 5 t In9
Op 3 1 augustus 1988 is Booosting opgericht vanuit een
gecombineerd initiatief van industrie, industrieel ontwerpers en
architecten. Booosting heeft zich als doel gesteld het proces van
vernieuwing en verbetering in de bouw wezenlijk te versnellen; daarvoor wil zij ideeën en projecten op het gebied
van Onderzoek, Ontwerp en Ontwikkeling initiëren en faciliteren. Door haar structuur en de stimulerende
en activerende initiatieven die zij ontplooit heeft Booosting een unieke positie binnen de bouw verworven.
Aangeslotenen wordt de gelegenheid geboden om hun eigen bouwwereld te vergroten door ervaringen te delen,
ideeën op te doen en banden aan te gaan met aanpalende disciplines. _________________ _
...
Booosting colofon
: Delftechpark 22 Postbus 596 2600 AN Delft
telefoon 0152629033 telefax 015 2629034 E-mail booosting@ooo.nl
homepage www.booosting.nl
Contactpersoon: Jolanda Steenhouwer
bereikbaar ma en di van 9.00 tot 17. 00 uur en op wo van 9.00 tot 13.00 uur
Redactie: Jolanda Steenhouwer
Vormgeving: Patricia Brouwer Design
Druk: Drukkerij Hans Truijen
Met dank aan: Herbert van Arke/, Jeroen van Nieuwenhuizen, JooP Petit,
Dirk Jan Poste/, Paul Straeten
.. Voorzitter
Secretaris
Jos Lichtenberg
Maarten Willems
A+
TU Eindhoven
Penningmeester André Roelofien Neonis Designers
Lid Tijs Verburg Verburg Hoogendijk architecten
Lid . Harm Boomsma Boomsma Innovations
Lid NicoNoort Corus Colors
.L. .J

13. • IJ ,
_~J.uuWiih._ participanten I
Nieuwe participanten
Poly Products contactpersoon : Jan Schrama , dir ec teur
lJü2J
Poly Products
Poly Products is een sterk groeiende organisatie die zich al meer dan
dertig jaar richt op het ontwikkelen en produceren van objecten,
constructies en bekl edingen van vezelversterkte kunststof. D e
organisatie heeft zich gespecialiseerd in het bedenken van oplossingen
Bruningsstraat 10 op maat. Poly Products levert toepassingen in zeer verschillende
4251 DB Werkendam branches, waarbij het enerzijds technische toepassingen betreft en
T 0183 503355 anderzijds toepassingen waarbij de vormgeving centraal staat.
F 0183 503018 D e laatste jaren was Poly Producrs betrokken bij een aantal
E info@polyproduct s .nl bouwprojecten waa rbij de specifieke eigenschappen van vezel-
www.polyproducts.nl versterkte kunststof gebruikt worden om vrij e vormgeving mogelijk te
maken. Zo maakte het bedrijf kunststofmallen voor de Rib-Cage
bruggen van XX architecten in Leidschenveen en is Poly Producrs nu betrokken bij de realisatie van
het futuristische busstation van Nio architecten in Hoofddorp. Poly Products wil binnen Booosring
haar bijdrage leveren aan innovatie op het gebied van vrije vormgeving. Booosting is daarentegen voor
Poly Products een platform om de bouwwereld beter te leren kennen.
,I • : • . Limburgia Deuren Böhtlingk architectenbureau
A + Bureau voor Limelight Bul/horsr Architecten en Stedenbouwers
Bouwproduktontwikkeling 'Mat Afbouw CEPEZED
ABTAdviesbuTl!au voor Bouwtechniek MBI COURAGE
Aldus bouwinnovatie De Meeuw Oirschot EGM Architecten
BDA Groep Octatube Space Structum Homan/Osorio Lobato Architecten
Boomsma Innovations Optifloor Hubert-Jan Henket Architecten
Corsmit RAadgevend Ingenieursbureau Oskomera JMDS
D3BNCl Plastica Plaat MUA, Maurer United Architects
dgmr raadgeventk ingenieurs •Platinox Special Próducts RPHS architecten
ing. Karel H. Dekker Polyblock Snelder Vola Petit Architecten
dorsserbksgraaf Polynorm Bruynzeel Jan Timmers
Filfade Consulting & Engineering Poly Products Tuns + Horsting Architecten
GeNie Consult en Partners RCSystem Verburg Hoogeiulijk Architecten
Kmlitz Adviezen Rrynolds Architectuursystemen Van Waes, Buro voor Architektuur
Leylandi Consultancy Rockwool XX architecten en bouwmanagement
Materia SAB-Profiel Atelier Zeinstra, van der Pol
RGD, Directie Ontwerp & Techniek Saint-Gobain Glass • • 0';.
Schoontkrbeek & Partners Advies SBM Nederland Friso Kramer
H. de Wit Consultancy Slavenburgs Bouwbedrijven Koning Industrial Design
Ingenieursbureau Zonneveld Somfy Nederland Marcel Vroom Design (j- Technology
..•• ;, : '0 Trespa International Neonis Ind. Design (j- Corporate Graphics
Beamix Ubbink Nederland Robin Hood Produkties
BRS Staalwerken UnicomNL TNO Industrie
Bruynzeel Keukens en Kasten VEBO Beton & Staal ;" ,.
BSN Wagenbouw Accommodaties Aedes, vereniging van woningcorporaties
~ CVK Kalkzandsteen Wentzei Bouwen met Staal
- ciJrus Colors Ytong nl Centrum Hout
~ ,./;.~
c: Ho<" ...geis en Janssen - Wayers ZNS Van Dam Geveltechniek I I •
:: Hoesch Bouwsystemen Nederland Zoontjens Hogeschool Brabant
~ Hokc Laagspanning : . Saxion Hogeschool Enschede
.ä Holonite Archipel Ontwerpers TU Delfi, vakgroep Bouwtechnologie
• Hunter Douglas Architectenbureau Boesten-van Vliet TU Delft, Faiulteit Lucht- en
wco Zonwering Het Architecten Consort ruimtevaarttechniek
L Limburg Kozijnen Arconiko Architecten TU Eindhoven, faculteit Bouwkunde .J

14. • ,
Het gebruik van de drie O's heb ik altijd wat melig en studentikoos gevonden. Lokt uit tot flauwe
constateringen wals: 'Beste Booostuurders: er was een enorme Booolangstelling ... '. Totdat ik ontdekte
wat de drie 0 's betekenen: Ontwerpen, Ontwikkelen en Onderzoeken. Het woord Booosting met
drie O's kon ik daarna wel waarderen als onderscheid van het Engelse woord 'boosting' (opjagen,
aanjagen, versterken). Ik vind dat Engelse woord nu zelfs al een beetje gek wnder drie O's.
Waarom zo'n woord ook met drie O's' Ook dat ben ik gaan begrijpen: Moooi is Booostingmooi.
Iets wat een echte Boooster mooi vind en dat is niet zomaar van alles. In deze rubriek zijn w gedurende
een aantal jaren diverse voorbeelden door leden gepresenteerd, die gezamenlijk het Booostingmooi
moeten vertegenwoordigen . Heb ik altijd met veel interesse gelezen.
www.moooi . cam
Nu is er al een tijdje nog een andere Moooi en zelfs een www.moooi.com op de markt. Onze
voorzitter vertelde mij dat hij vanaf de rijksweg ons woord Moooi op een bedrijfspand had zien staan.
Dat bleek van Lensvelt te zijn en dat behoeft verklaring. Marcel Wanders, succesvol meubelontwerper
van het vroegere 'WandersWonders', heeft onze Moooi met dri e O's geadopteerd om daarmee zijn
hele collectie interieurontwerpen te benoemen. Hij omschrijft Moooi als: "Eén van de redenen waarom
design bestaat, is dat mensen individuen willen zijn. Ze willen anders zijn dan de buren, ze willen hun
eigen keuze maken. Maar tegelijkertijd willen ze weten of ze de goede keuze gemaakt hebben. Dat
iemand, die bij hen op bewek komt, waardeert wat hij ziet en het niet alleen gek vindt. En dat lijkt
een verschrikkelijke tegenstelling waar je niet uitkomt. Maar voor mij is dat het goede nieuws. Volgens
mij moeten ontwerpers daar antwoorden op bedenken.' Als je zijn producten ziet, heb je deze
omschrijving niet eens nodig. Ze zijn Moooi.
Inmiddels heeft Wanders het zakelijke gedeelte van Moooi aan Lensvelt, een fabrikant van
kantoormeubilair, verkocht en treedt alleen nog op als creatief directeur. Daarom is Moooi nu ook
te lezen op de gevel van dit bedrijf. Gelukkig is het ook volgens onze Booostingbegrippen een Moooi
bedrijf, dus mag 'Moooi' er wat ons betreft op blijven staan.
L .J
11

15. Anyware
H et Internet biedt ongekende mogel ijk-
heden om te communiceren en sa men te
werken. Daarom heeft JooP Petit va n
_
~lJondvIoetV'Ofm . deleh~e
.... .-........- ......... . _..- ................. "
Snelder Vola Petit architecten, het initiatief
genomen om, in opdracht van diverse grote
Nederlandse bouwbedrijven, Anyware te
ontwikkelen. Anyware is een professionele
webdienst voor documentenbeheer en -
distributie in een projectmatige omgeving.
Via de website, Any-ware.biz, kan binnen
enkele minuten een project startklaar zijn.
H et enige dat daarvoor nodig is, is een computer met in ternetaansluiting en een browser. D aarna
kunnen projectdeelnemers direct uitnodigd worden om informatie uit te wisselen.
Anyware' verkort dOOl'loop tijden, reduceert administratieve rompslomp en met behulp van het
activiteitenrapport is de status van een document geheel duidelijk. Met behulp van Anyware is er altijd
en overal toegang tot cruciale projectinfo rmati e.
Enkele voorbeelden van de tools en fun cties die in een Anyware zitten:
• Documentregi strati e H et aa nleggen van docum enren met behulp van een voorgedefini eerde
metastructuut waarop status, documentgroep, producentgegevens e.d. kunnen worden aangegeven.
• Document flow Hier kunnen diverse begeleidende schrijvens worden gegenereerd voor bepaalde
doelgroepen, met daaraan gekoppeld een retoureis. Dit is dus meer dan het doorgeven van een document.
Je zegt nu bijvoorbeeld ook: 'Ik wil hem over vijf dagen goedgekeurd terug' .
• Docu mentdi st ri but i e H et distribueren van fYs ieke documenten aan deel nemers, gekoppeld aan een
voll edige geïntegreerd bestelsysteem. Via een on-line betalingssysteem kunnen afdrukken worden
besteld via het dichtstbijzijnde reprocenter. Zo is er geen afhankelijkheid meer van planningen van derden.
• Eventnot i fi cat i e In geval van wijzigingen kunnen participanten geïnformeerd worden via e-mail of SMS.
• Infosysteem Dit geeft de mogelijkheid om diverse voortgangrapportages te genereren ten behoeve van
bouwbesprekingen. Bijvoorbeeld: nog te ontvangen documenten voor goedkeuring, laatste stand van
revisie, laatste stand van plandatum per constructieonderdeel, totaal aantal reprokosten per gebruiker etc.
Anyware richt zich vooral op de ondersteuning van bedrijfsprocessen in de bouw en niet op PIM
(personal information manager) activiteiten. D eze zijn beter geregeld via Microsoftfuncties.
Anyware is platform onafh ankelijk (Windows, U nix, Linux, MAC), stelt zeer hoge veiligheidseisen
en past de nieuwste versleutelingstechnieken toe om te voorkomen dat buitenstaanders ziçh toegang
verschaffen tot uw informatie.
? info &
Anyware Snelder Vola Petit Architecten
PauL Straeten Victor Laudy
T 043 32 33 793 T 043 32 19 341
E sales@myqps.com E vlaudy@sneldervolapetit. com

16. Als sluitsteen in het stadshartplan zal in Alphen, aan de oever van de Rijn een theater-bioscoop
complex verrijzen. Dirk Jan Poste4 architect en directeur van Kraaijvanger Urbis, ontdekte al snel dat
het programma van eisen veel te zwaar was voor het kleine stuk grond dat beschikbaar was.
Ontwerp
De eerste stap in het ontwerp was dan ook om ondergronds te gaan. De drie bioscoopzalen komen
onder de grond, de grote theaterzaal op de begane grond en de kleine zaal zal bereikbaar zijn op de
eerste verdieping. De tweede stap in het ontwerp was de toneel toren. Er is lang gezocht naar een
integratie van de toneelroren in het ontwerp. Door uitbreiding van deze ruimte met een inpandige
installatieruimte doet de compositie zich voor als een volume, en niet als onvermijdelijke toevoeging.
En dan het derde probleem: welke gevelplaat (voor de prijs van baksteen!) past bij die plek aan het
water en komt goed tot haar (of zijn? Misschien is deze gevelplaat inderdaad wel vrouwelijk) recht aan
het grote plein (40x60 meter; 1500 m').
Postel won advies in bij Materia en kreeg ideeën voor vier material·en: polyester versterkt beton,
polyester, staal of aluminium bewerkt door rubberpersen of explosief omvormen. Het gevelmateriaal
moest licht zijn, bij voorkeur een metalen uitdrukking hebben en een hoge vlamdovendheid kunnen
garanderen. Om diverse redenen viel de keuze op de laatste mogelijkheid van Exploform, het explosief
omvormen. Geïnspireerd door de natuur, een
vloedlijn, golven en misschien nog wel meer een
woestijnlandschap gevormd door een zandstorm, is
men uitgekomen op prachtige aluminium platen
met een golfpatroon, getiteld Desert Storm.

17. II
Ontwi kkel i ngsbudget
Gestart in 1999 is her onrwerp nu (oktober 2002)
vastgelegd. 'Een onrwikkelingsrraject start bij de
onrwerper. Maar als er geen geld voor vrij wordt
gemaakt dan kun je nooit een experiment aangaan.
Vandaar dat in het totaalbudget een overigens zeer
bescheiden onrwikkelingsbudget werd opgenomen
voo r de gevelplaten. Exploform heeft voor de
proeven een bijdrage gekregen voor de mal kosten, en
het te onrwikkelen prototype. Indien het experiment
niet zou slagen, zouden de partijen uit elkaar gaan
zonder verdere verplichtingen', aldus Postel.
Er is getest met staal en aluminium. De keuze is gevallen op aluminium omdat dat op de knip niet
roest en rek beter aan kan dan staal. Na zo'n drie maanden onrwikkelen is 'de lijn nu mooi omfloerst"
volgens PosteI, 'de scherpte is goed en de vouw is mooi scherp met een kleine buigstraal'. Maar daar
is uiteraard nog wel wat aan vooraf gegalU1. Postel betreurt het achteraf dat voor het eerste experiment
geen goedkope mal is gemaakt waarmee verschillende gevelversies zouden kunnen worden vergeleken.
Exploform is gestart met het maken van een massief stalen mal. De computertekeningen van
Kraaijvanger Urbis werden omgezet naar CAM, van waaruit direct een stalen plaat werd gefreest. Het
uitsnijden leverde echter veel problemen op en dus was de proefplaat niet op tijd klaar om aan de
opdrachtgever te tonen. 'Nadeel is niet al leen de denkfout dat je in een keer een definitieve mal wilt
maken, maar met één exemplaar ontbreekt ook vergelijkingsmateriaal. Dergelijke technische haast is
funest voor een onrwerper'. In allerijl werd een rweede mal van MDF gemaakt, in schaal 1:2. De
golflengte die nu zes in plaats van rwaalf cm was, bleek echter veel mooier. Bij deze plaat is het
golfpatroon op grotere afstand niet direct duidelijk en 'onrwikkelt' de plaat zich naarmate men het
gebouw nadert.
Op basis van deze toevallige proef is nu een definitieve mal gemaakt, met een kleinere golflengte.
Hierop komt een iets te korte staalplaat. Indien de aluminiumplaten, vijf tegelijk, met de explosie
worden gevormd, is hiermee op simpele en slimme wijze, tegelijk een overloop (zgn. 'joggel') gemaakt.
Wens
PosteIs wens is om meer verschil in de vorm van de platen te kunnen aanbrengen. In dit project was
dat niet nodig, de diversiteit van het plein en de omgeving aan de Rijn, rechtvaardigen de
regelmatigheid van deze grote serie volledig. Maar de Exploformtechniek laat series van één toe en ook
het aanbrengen van meer natuurgetrouwe onregelmatigheden. Hij wil niet zozeer het resultaat van een
storm, maar de storm zélf kunnen verwerken. Méér van die gigantische jaarlijkse zandstormen en die
krachtige gigawind die zo'n supersuperlawaai maakt (doet Exploform ook) en die alle kanten op rolt
en dondert en maar doorraast, het landschap continue veranderend. Het is één groot levendig
krachtenspel van vorm, licht en schaduw. Meer aan toeval kunnen overlaten wat zou dat een
onrwerpperspectieven bieden! En nou niet gelijk zeggen dat toeval niet bestaat. We kunnen beter
werken aan de komst van flexibele mallen.
? info
Eerste stap: 1999 Kraaijvanger Urbis
Eerste proef: maart 2000 Dirk Jan Postel
Start bouw: mei 2003 (zie ook www.exploform.nl) T 010 498 9292
Oplevering: mei 2005 E info@kau-nl.com
~. I www.dirkjanpostel.nl