Naar aanleiding van een interview met oud-bestuurslid en industrieel ontwerper Marcel Vroom, drie korte overwegingen: ... toekomst voorspellen ... vectorial bodies ... materiaal als interface

1. FOR GETTING
FASCINATIES
2019
...TOEKOMST VOORSPELLEN
...VECTORIAL BODIES
... MATERIAAL ALS INTERFACE
Marcel Vroom
Managing Partner
+31(0)6 22 465 161
+31(0)10 453 13 97
mv@mvavd.nl
mvavd.nl
Lambertweg 22
3062 RA Rotterdam
The Netherlands
MVAVD
design

2. De titel van de editie 115 uit oktober 2012 van Technology Review van MIT is zowel humoristisch als veelzeggend: ‘You
promised me Mars colonies. Instead, I got Facebook’. Dit naar aanleiding van een interview met Buzz Aldrin, de 2e man op
de maan, over het vraagstuk waarom het de mensheid niet lukt de grote problemen op te lossen.
Er zijn meer van dit soort vragen die kunnen worden gesteld. Peter Thiel, mede-oprichter van PayPal, stelde het zo: ‘We
wanted flying cars—instead we got 140 characters’. Chriet Titulaer beloofde ons slimme woningen, maar we komen niet
verder dan de Philips Hue lampen (die volgens de reclame van Woonveilig rood gaan branden als er wordt ingebroken. Sic.).
Niet alleen lijken we het lastig te vinden om grote problemen op te lossen, we zijn ook niet in staat om goed in te schatten
welke technologische en sociaal-maatschappelijke veranderingen ons over een langere periode te wachten staan. Onze
verwachtingen over de nabije toekomst (ca. 2 jaar) blijken te hoog en we kunnen de innovaties die over 10 jaar ons leven
gaan bepalen niet goed inschatten. Dit is volgens de wet van Amara (Roy Amara, o.a. president of the Institute of the Future):
‘We tend to overestimate the effect of a technology in the short run and underestimate the effect in the long run.’
https://en.wikipedia.org/wiki/Roy_Amara
Lukt het ons werkelijk niet om grote problemen op te lossen? De Deltawerken en het overzetten van huishoudens van
stadsgas naar aardgas worden momenteel als voorbeelden genoemd dat het wel degelijk mogelijk moet zijn om grote
vraagstukken op te lossen. Zijn de grote windmolenparken op zee de nieuwe Deltawerken? Is de waterstof-economie de
reddende engel voor de energietransitie? Is Cleantech het alomvattende concept om de materiaalschaarste te beheersen?
Mijn bijdrage is voorlopig de H2arvester, die in samenwerking met Rob Jacobs van L’Orèl wordt ontwikkeld: rijdende
zonnepanelendieautonoombewegenoverlandbouwgrond,zodatgeenlandbouwgrondverlorengaatendeenergie-opbrengst
teelt-ondersteunend is. De opgewekte elektrische energie wordt omgezet en opgeslagen in waterstof, het nieuwe aardgas.
TOEKOMST
VOORSPELLEN
MVAVD
design

3. In zijn boek ‘Architecture Goes Wild’ is een artikel van architect Kas Oosterhuis uit 1999 voor het tijdschrift Archis opgenomen.
Wat mij toendertijd in zijn tekst trof, was niet zo zeer de vergelijking tussen auto’s en gebouwen en met name het ontbreken
van analogieën (die discussie kan ik me nog levendig herinneren uit de periode dat ik betrokken was bij de oprichting van
de Booosting, stichting Industrieel Bouwen Nederland). Alleen al zijn observatie dat je een gebouw meestal via de voorkant
binnenkomt en een auto via de zijkant, kan verhelderend werken.
Oosterhuis ziet de carrosserie van auto’s als een vectoriëel lichaam die gestuurd wordt door de rijrichting van het voertuig,
en analyseert de belijning van de carrosserie onder invloed van autodeuren, ramen en de verlichtingselementen. Met name
zijn analyse van de toen net geïntroduceerde Renault Mégane familie heeft mijn ‘ogen geopend’ voor het op een andere
manier kijken naar auto’s.
Sinds die tijd ben ik een nauwkeurig observeerder van het design van de achterlichten van auto’s: daarin bevindt zich
zoveel informatie over vormgevingstrends en technologie, dat je het zou kunnen beschouwen als een design-barometer.
Koplampen van auto’s trouwens zijn lastiger te observeren, vooral als je op de weg rijdt en in de file staat; achterlichten zijn
veel langer in beeld en dan kun je makkelijk de tijd nemen om eens goed te kijken.
Verder is de belijning van de carrosserie van de originele Ford Ka met de invulling van
functionele elementen een fraai staaltje design: iedere ‘snijlijn’ staat voor een overgang
van materiaal of functie. Geen lijn te veel, geen styling nodig!
Bij veel industrieel ontwerpers staat werken voor de automotive industrie op de bucket
list, en voor mij is dat niet anders. Na mijn lezing tijdens Material Xperience 2018 in
Ahoy Rotterdam ben ik in contact gekomen met de design manager van een groot Duits
chemieconcern. Zij willen hun technologie in een nieuw auto-dashboard demonstreren en
hebben gevraagd daarvoor ontwerpvoorstellen te ontwikkelen en een model te bouwen.
Doel is te laten zien wat er met hun technologie, zoals pigmenten, liquid crystal en oled
allemaal kan worden gedaan.
VECTORIAL BODIES
MVAVD
design

4. De magie van de Beogram 4000 platenspeler van Bang & Olufsen zit ‘m zowel in de bediening als ‘onder de motorkap’. Dat
laatste was me opgevallen tijdens een prakticum (lees workshop) op de TU Delft, tijdens mijn studie Industrieel Ontwerpen.
De tangentiale beweging van de naaldarm kwam in al zijn eenvoud en vernuft tot stand door een klein wieltje, geïntegreerd
in de ophanging van de naald-arm, te laten rijden over een lange as. Telkens als de groeven van de grammofoonplaat de
naald-arm iets uit koers duwden, stond het wieltje niet haaks op de lange as en ging het wieltje de naald-arm zodanig
verplaatsten dat deze weer haaks op de as stond. En dit in hoog tempo, waardoor in principe de naald altijd ‘haaks’ op de
groeven staat. Geniaal!
De bediening van de platenspeler wordt gerealiseerd met ‘toetsen’, die zijn ontstaan uit het insnijden van een dunne plaat
RVS. De lippen die zo ontstaan, zijn de bediening, geheel anders dan alle audio-apparatuur uit die tijd. Met materiaal als
interface: geen knopjes die je indrukt (zoals in een Braun rekenmachine), maar het materiaal van het product vervormen.
Futuristisch!
Inmiddels zijn we 40 jaar verder en zie ik een grote toekomst voor glas als materiaal dat, behalve zijn prachtige standaard
eigenschappen (transparant, warmtegeleidend, hard, breekbaar), constructief en als interface zal worden aangewend.
Constructief in de architectuur en constructief in de producten, zoals inmiddels bekend uit de iPhone-X serie).
Door de ‘versmelting’ van functies in diverse dunne lagen die vrijwel onzichtbaar op elkaar kunnen worden gelegd, ontstaat
een hoeveelheid nieuwe en verbeterde functies in dit oer-oude materiaal: beeldscherm, bediening, feedback (haptics),
licht, geluid, transparantie in vele gradaties, energie-opwekking, temperatuur (warmte-koeling), antenne, optiek (mogelijk
spoedig als complete camera), microfoon en chip (chip-on-glass wordt al toegepast in sensoren).
Qua vorm en functie zullen de toepassingsmogelijkheden zich nog verder ontwikkelen: vlak, gebogen, free-form, dik en
uiterst dun; in producten, architectuur, automotive, retail en vast ook in kleding met nieuwe texturen en kleuren. Het is al
mogelijk om glas te 3D-printen…
MVAVD
design
Glas