Weitere ähnliche Inhalte
Ähnlich wie ขุมทรัพย์ซอฟต์แวร์องค์กร (20)
Mehr von Boonlert Aroonpiboon (20)
ขุมทรัพย์ซอฟต์แวร์องค์กร
- 1. สารบัญ
ขุมทรัพยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวร................................................1
หลากหลาย OSS & Freeware ที่มีคุณภาพสําหรับคอมพิวเตอรใชงาน..............................................4
เว็บ STKS ยุคใหมรวมสรางสรรค.....................................................................................................8
STKS e-Learning แหลงเรียนรูออนไลนโดย ศวท..........................................................................10
Moodle รวมสรางสรรคและเรียนรู e-Learning...............................................................................16
สงเสริมความรู OSS for Library .....................................................................................................17
จัดการความรูดวย OSS....................................................................................................................19
บริการจัดการงาน ศวท. ดวย Dokuwiki..........................................................................................20
หองสมุดดิจทัลดวย Greenstone......................................................................................................21
ิ
Koha ระบบหองสมุดอัตโนมัติของ ศวท.........................................................................................22
PHPMyLibrary ระบบหองสมุดขนาดเล็กแตมากดวยความสามารถ...............................................22
Institutional Repository ดวย Dspace..............................................................................................22
สงทาย “OSS & Freeware” เพือคนไทย..........................................................................................23
่
- 2. คํานํา
ขุมทรัพยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร – โอเพนซอรสและฟรีแวร แนวทางสงเสริม
การใชงานโปรแกรมในกลุมโอเพนซอรส และฟรีแวรที่ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและ
เทคโนโลยี (ศวท.) สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.) ไดศึกษา วิจย ั
และเลือกนํามาใชเปนระบบงานตางๆ จนสามารถแนะนําและสงเสริมใหทาน หรือหนวยงานของ
ทานเลือกใชตามความเหมาะสม
ทั้งนีศนยบริการความรูทางวิทยาศาาสตรและเทคโนโลยี ขอขอบพระคุณ ศ.ดร.ศักรินทร
ู้
ภูมิรัตน ผูอํานวยการ สวทช. ที่ใหความสําคัญและประกาศนโยบายการใชโอเพนซอรสใน สวทช.
อยางเปนรูปธรรม ดร.ทวีศักดิ์ กออนันตกูล รองผูอํานวยการ สวทช. ผูบุกเบิกการใชโอเพนซอรส
และเปนครูแนะนําความรูโอเพนซอรสใหกับผูเขียนเสมอมา อาจารยประดิษฐา ศิรพนธ รักษาการ
ิ ั
ผูอํานวย ศวท. ที่กรุณาใหโอกาสผูเ ขียนไดเขียนและพิมพเผยแพร รวมทั้งทุกๆ ทานทั้งในและนอก
ศวท. ที่กรุณาสนใจอาน และแนะนําเพื่อการปรับปรุงในโอกาสตอไป
จากประสบการณการใชงานภายใน ศวท. ผูเขียนจึงหวังวาเอกสารฉบับนี้จะเปนสื่อกลาง
ถายทอดความรูจากประสบการณจริงใหทานไดพอสมควร และหากมีขอผิดพลาดใดผูเขียนขอนอม
รับไว ณ ที่นี้ และหวังวาทานจะแนะนํากลับมาที่ boonlert@nstda.or.th
ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
7 กรกฎาคม 2551
- 3. คํานิยม
ผมขอชื่นชมกับศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ที่ไดใหความสําคัญกับ
นโยบายสงเสริมการใชโอเพนซอรสและฟรีแวรของ สวทช. และไดปฏิบัติอยางเปนรูปธรรม อีกทั้ง
เปนกําลังสําคัญในการเผยแพรความรูสูหนวยงานภายนอก โดยเฉพาะสถานศึกษาอันจะเปนแหลง
ตนน้ําที่ชวยกระจายความรูสาขานี้ตอไป
การสงเสริมการใชโอเพนซอรสและฟรีแวรจะเปนจุดเริมตนในการใชไอซีทีอยางมี
่
คุณธรรม จริยธรรม และลดคาใชจายงบประมาณของหนวยงานลงไดอยางมาก สวทช. และ ศวท.
หวังวาเอกสารเลมนี้จะเปนตัวกระตุนใหกับหนวยงานตางๆ เพื่อนําไปปฏิบัติไดอยางเปนรูปธรรม
(ศักรินทร ภูมิรัตน)
ผูอํานวยการ
สํานักงานพัฒนาวิทยาศาตรและเทคโนโลยีแหงชาติ
9 กรกฎาคม 2551
- 4. คํานิยม
ขุมทรัพยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร – โอเพนซอรสและฟรีแวร นับเปนเอกสารที่มี
คุณคาของ สวทช. ฉบับหนึงที่ชวยสงเสริม สนับสนุนการใชไอซีทีอยางมีคุณธรรม จริยธรรม และ
่
ลดคาใชจายงบประมาณของหนวยงาน เรียบเรียงโดยนางสาวสุภาพร ชัยธัมมะปกรณ และ
นายบุญเลิศ อรุณพิบูลย ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
สวทช. หวังวาเอกสารเลมนี้ จะสนับสนุนใหมการใชงานโอเพนซอรสและฟรีแวรใน
ี
ประเทศไทยอยางเปนรูปธรรม ถือเปนกาวสําคัญของการใชคอมพิวเตอรของคนไทย และการใช
ไอซีทีอยางมีคุณคาของประเทศไทย คณะผูจัดทํา หวังวาจะมีประโยชนตอทุกทานในการทํางานเพื่อ
ประเทศไทยตอไป
(ทวีศักดิ์ กออนันตกูล)
รองผูอํานวย
สํานักงานพัฒนาวิทยาศาตรและเทคโนโลยีแหงชาติ
9 กรกฎาคม 2551
- 5. ขุมทรัพยซอฟตแวรเพื่อใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวร
OSS หรือ Open Source Software ซอฟตแวรที่เปดเผยตนฉบับ มีเสรีภาพในการแจกจาย
เผยแพรและปรับปรุง นับเปนนวัตกรรมอันยิ่งใหญนวัตกรรมหนึ่งทีไดรับการยอมรับอยางกวาง
่
ขวาง จากทุกวงการ ทุกประเทศ อีกทั้งยังสอดคลองกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดําริ
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทีไดพระราชทานแกพสกนิกรชาวไทย รวมทั้งยังเปนแนวทางที่เปน
่
รูปธรรมในการใช ICT อยางมีคณธรรมและจริยธรรม
ุ
ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี (ศวท.) หนวยงานสังกัดสํานักงาน
พัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.) ไดใหความสําคัญกับการใชงาน และสงเสริม
การใชงาน OSS และ Freeware ตั้งแตระดับบุคคล หนวยงาน องคกร และพันธมิตร โดย ศวท. ได
นําซอฟตแวรตางๆ ในกลุม OSS มาประยุกตใชและพัฒนาระบบงานตางๆ อันเปนการปรับตนเอง
และระบบงานขององคกร ในระยะเวลาอันสั้น แตไดผลอยางรวดเร็ว เพราะไมตองมาเริ่มตน
วางแผนพัฒนาจากเริ่มตน เนื่องจาก ศวท. ไดดําเนินการศึกษาความสามารถ คุณสมบัติ และฟงกชัน
การทํางานของซอฟตแวรในกลุม OSS และเลือกใชงานซอฟตแวรที่ศึกษาดําเนินการติดตั้ง
ปรับปรุง และใชงาน ทั้งนีระบบงานที่ ศวท. ใชประกอบดวยระบบทีเ่ ปนระบบงานสํานักงาน เชน
้
ซอฟตแวรจัดการงานเอกสาร งานคํานวณ สื่อนําเสนอ งานกราฟก บริหารโครงการ และระบบงาน
ออนไลนดวยเทคโนโลยีอินเทอรเน็ต ไดแก เว็บไซต ศวท. ระบบ e-Learning ระบบบริหารจัดการ
ความรู และระบบอินทราเน็ต ศวท.
นอกจากการเลือกซอฟตแวรในกลุม OSS แลว ศวท. ไดจัดกิจกรรมสงเสริมการใชงาน
OSS และถายทอดความรูใหกบพันธมิตร โดยเฉพาะภาควิชาบรรณารักษ สํานักหอสมุด หองสมุด
ั
สํานักวิทยบริการ ศูนยสารสนเทศ และผูสนใจทัวไป ใหเห็นคุณคาและความสําคัญของการใช ICT
่
อยางมีคณธรรมและจริยธรรม การใชซอฟตแวรที่ถูกกฏหมายโดยหลักสูตรและกิจกรรมสัมมนา
ุ
ฝกอบรมทั้งภาคทฤษฏี และปฏิบัติ ทั้งภายในเขตพื้นที่และตางจังหวัดอยางสม่ําเสมอ โดยไดรับ
การตอบรับเขาอบรมเปนอยางดี รวมทั้งผูเขารับการอบรมหลายทานก็นําความรูที่ไดรับไปประยุกต
ใชและเผยแพรตอในองคกร นับเปนการขยายฐานความรูการใช OSS สําหรับการบริหารจัดการ
ทรัพยากรสารสนเทศของ ศวท. อยางเต็มรูปแบบ
ศวท. ยังเลือกใชซอฟตแวรในกลุม Freeware ซึงเปนซอฟตแวรที่อนุญาตใหใชงานไดฟรี
่
ไมเสียคาใชจาย และถูกกฏหมายเปนอีกซอฟตแวรทางเลือกที่ ศวท. เลือกใชงานรวมกับ OSS เพือ
่
ใหเหมาะสมกับความตองการและระบบงานของ ศวท. สูงสุด
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 1
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 6. ตารางระบบงานและซอฟตแวรที่ ศวท. เลือกใช
ระบบงาน ซอฟตแวร ประเภท
ซอฟตแวรในกลุม Client
ระบบงานเอกสาร สื่อนําเสนอ OpenOffice.org OSS
เว็บเบราวเซอร Mozilla FireFox OSS
ปองกัน/กําจัดไวรัส AVG Free Freeware
สรุปการประชุม FreeMind OSS
Compress/Uncompress 7-Zip, IZarc OSS
จัดการคลังภาพ XnView Freeware
ออกแบบตกแตงผลงานกราฟก GIMP OSS
วาดแผนผัง Dia OSS
บริหารจัดการโครงการ OpenProj OSS
Flash Learning Object CamStudio OSS
PDF Converter PDFCreator OSS
Text Editor NotePad ++ OSS
FTP WinSCP, Filzilla OSS
Thai/Eng Dictionary LexiTron Freeware
Citation TextCite, Zotero OSS
Sound Editor Audacity OSS
Screen Capture MWSnap Freeware
Web Generator/Editor NVU, Kompozer OSS
จําลองเครื่องแมขายเว็บ AppServ, XAMPP OSS
Telnet Putty OSS
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 2
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 7. ซอฟตแวรในกลุมเว็บ
ระบบปฏิบัตการเครื่องแมขายเว็บ
ิ Ubuntu OSS
เว็บไซต ศวท. Joomla OSS
e-Learning LearnSquare, Moodle OSS
Knowledge Community Wordpress, DokuWiki OSS
STKS Intranet Dokuwiki OSS
Digital Library Greenstone OSS
ILS Koha, PHPMyLibrary OSS
Institutional Repository Dspace OSS
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 3
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 8. หลากหลาย OSS & Freeware ที่มีคณภาพสําหรับคอมพิวเตอรใชงาน
ุ
สามารถกลาวไดเต็มปากเต็มคําก็วาไดสําหรับ ศวท. วาเปนกรณีศึกษาในการปรับเปลี่ยน
ระบบการทํางานของบุคลากร ศวท. ภายในระยะเพียงไมถึงปใหยอมรับและใชงาน OSS &
Freeware ดวยความรูสึกที่ดีและเปนรูปรางอยางแทจริง
การเริ่มตนที่ดีของบุคลากร ศวท. ในการใชงานซอฟตแวรอยางเชน OpenOffice.org Writer
พิมพงาน สรางสรรคเอกสาร สรางสื่อนําเสนอดวย OpenOffice.org Impress เลือกใช 7-zip หรือ
Izarc บีบอัดและคลายแฟม .zip แสดงผลภาพจํานวนมากและจัดการภาพดวย XnView และสราง
เอกสารฟอรแมต PDF ดวย PDFCreator ทําใหการใช OSS ใน ศวท. เปนไปอยางธรรมชาติ เมื่อมี
การปรับเปลี่ยนระบบใหญที่ทํางานผานเว็บไซต จึงสามารถกาวสูระบบดังกลาวไดงาย และรวดเร็ว
ปจจุบันคอมพิวเตอรใชงานของบุคลากร ศวท. และคอมพิวเตอรบริการผูใชไดรับการติดตั้ง
ซอฟตแวรในกลุม OSS และ Freeware พรอมใชงาน โดยแตละซอฟตแวรมจุดเดน ดังนี้
ี
โปรแกรมหลักในการจัดการงานเอกสาร งานคํานวณ และสื่อนํา
เสนอดวยโปรแกรม OpenOffice.org Writer, Calc และ Impress
ตามลําดับ ดวยความสามารถที่แลกเปลี่ยนแฟมเอกสารกับ
Microsoft Office ได รวมทั้งสงออก (Export) เอกสารเปน PDF ได
ทันที ทําใหสามารถรองรับงานตางๆ ของ ศวท. ไดสะดวก
Mozilla Firefox เว็บเบราวเซอรจวแตมากดวยความสามารถ โดย
ิ๋
เฉพาะการเพิ่มเติม Add-on ที่เหมาะสมกับลักษณะงาน เชน
FireBug ผูชวยมือฉมังสําหรับ Web Master ที่ควรติดตังเสริมใหกบ
้ ั
FireFox หรือ Zotero โปรแกรมเสริมจัดการรายการอางอิงหรือ
บรรณานุกรมที่สุดเจง บันทึกและสรางรายการบรรณานุกรมได
หลากฟอรแมต รวมทั้งฟงกชนพืนฐานเชน สังพิมพเอกสารเว็บได
ั ้ ่
โดยไมมีปญหาเนือหาตกขอบกระดาษ ระบบสืบคนอัตโนมัติของ
้
Google และ Dict-Longdo ทําใหสืบคนขอมูลไดเร็วและสะดวก
การจัดการเว็บไซตดวยแท็บ และระบบบุคมารคเว็บไซต
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 4
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 9. ปญหาไวรัสคอมพิวเตอรเปนปญหาใหญที่แกไมตกมานานแลว
การปองกันคือวิธีที่ดีที่สด ดังนันคอมพิวเตอรทุกเครื่องควรติดตัง
ุ ้ ้
โปรแกรมตรวจสอบและปองกันไวรัสคอมพิวเตอร และควรหมัน ่
ปรับปรุงฐานขอมูลไวรัสสม่ําเสมอ AVG Free เปนซอฟตแวรตัว
เลือกที่โดดเดนและนาสนใจมากโปรแกรมหนึง ่
การประชุมระดมความคิดแลวสรุปออกมาในรูปของผังความคิด
หรือ MindMap ไดรับการยอมรับวาเปนรูปแบบการนําเสนอ
แนวคิดการประชุมที่ไดผลมากวิธหนึ่ง FreeMind โปรแกรมชวย
ี
สรางสรรคผงความคิดที่สวยงาม ใชงานงาย สงออกผังความคิด
ั
เปนรายงานสรุปในรูปแบบเอกสาร Word ฟอรแมต
OpenOffice.org Writer และนําเสนอผานเว็บดวย FreeMind Flash
Browser
7-Zip และ Izarc โปรแกรมชวยเหลือขนาดเล็กแตแจว สนับสนุน
การบีบอัด (Compress) และคลายขอมูล (Uncompress) ขอมูลได
หลายฟอรแมต โดยเฉพาะ .zip ที่ไดรับความนิยมสูง จึงควรเปน
ซอฟตแวรประจําเครื่องอยางแทจริง
ภาพจํานวนมากจากกลองถายภาพดิจิทัล หรือเครืองสแกนภาพ
่
เปนปญหาใหญของเกือบทุกคนมาชานาน โดยเฉพาะการจัดการ
ภาพจํานวนมาก เชน การเปลี่ยนชือภาพ การยอภาพ หรือการ
่
สืบคนภาพดวย Image Metadata เชน EXIF หรือ IPTC แตดวย
ความสามารถของ XnView ทําใหงานดังกลาวเปนเรืองงาย
่
GIMP โปรแกรมสุดเจงสําหรับการออกแบบ ตกแตง สรางสรรค
งานกราฟกหลากฟอรแมต พรอมดวยเครื่องมือและฟงกชันทีหลาก
่
หลาย สนับสนุนฟอรแมตภาพสําหรับ Adobe PhotoShop ทําให
สามารถทํางานรวมกันไดเปนอยางดี
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 5
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 10. Dia หรือ Diagram วาด/ออกแบบแผนผังตางๆ ไดงายและรวดเร็ว
จากแมแบบแผนผังที่หลากหลายชุด
โครงการตางๆ บริหารจัดการไดงาย สราง Grant-chart รวดเร็ว
ตองเลือก OpenProj โปรแกรมบริหารจัดการโครงการที่มากดวย
ความสามารถที่หลากหลาย นับเปนอีกโปรแกรมที่ไมควรมองขาม
สือการเรียนการสอนออนไลน หรือ e-Learing Courseware นับ
่
เปนสื่อหนึ่งที่มีความสําคัญสูงมากในการเรียนรูดวยตนเองผาน
ระบบ e-Learning การออกแบบสื่อที่ผูเรียนเห็นภาพการทํางาน
ของโปรแกรมตางๆ เสมือนจริง จึงเปนจุดเดนของการพัฒนา
CamStudio นับเปนตัวเลือกที่นาสนใจมากโปรแกรมหนึ่ง เลือก
ฟอรแมตผลงานไดทั้ง .avi และ .swf
PDFCreator อีกหนึงซอฟตแวรเสริมที่ควรมีประจําเครื่อง ชวย
่
ใหการแปลงเอกสารจากโปรแกรมตางๆ เปน PDF เปนเรื่องงาย
และรวดเร็ว
NotePad ++ โปรแกรมจัดการเอกสารหลากฟอรแมต โดยเฉพาะ
เอกสารเว็บทั้ง .html, .xml, .css ชวยใหสามารถสราง และแกไข
เอกสารไดงาย รวดเร็ว และสะดวกดวยการบงชี้ดวยสีที่แตกตาง
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 6
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 11. เอกสารเว็บฟอรแมตตางๆ เมื่อสรางหรือปรับแตงแลวยอมตอง
โอน (FTP) เขาเครื่องแมขายเว็บ โปรแกรม WinSCP หรือ FilZilla
นับเปนโปรแกรมทางเลือกที่นาสนใจ รองรับ Secure FTP และ
หลากหลายฟงกชันการทํางาน
คนหาคําศัพทไทย อังกฤษ ทั้งโดยการปอน การคลิกเลือก หรือ
Cross Search ไมใชเรื่องยากดวย Lexitron โปรแกรมพจนานุกรม
ไทย อังกฤษที่พัฒนาโดยนักวิจยจากเนคเทค
ั
นักวิจัย นักวิชาการยอมมีปญหากับการทํารายการอางอิง หรือ
บรรณานุกรมจากเอกสารจํานวนมาก หรือเว็บไซตหลากแหลง แต
ดวยความสามารถของ TextCite หรือ Zotero ขณะที่ทองเว็บ หรือ
อานหนังสือสามารถบันทึกรายการอางอิงไดทันที สงออกเปน
รายการอางอิงไดหลายฟอรแมต แบบนีแลวยังไมรีบติดตั้งใชงาน
้
อีกหรือครับ
Audacity โปรแกรมบันทึก ตัดตอเสียงในกลุม OSS ที่มากดวย
ความสามารถจัดการกับเสียง รองรับฟอรแมต .mp3 อีกหนึง ่
โปรแกรมที่ควรศึกษาและเลือกใชงาน
เอกสารคูมือ สื่อนําเสนอยอมหนีไมพนการจับภาพจากจอภาพ
คอมพิวเตอรมานําเสนอ MWSnap โปรแกรม Screen Capture ที่มี
ลูกเลนที่นาสนใจสําหรับทุกทานที่ตองการจับภาพจอภาพมาแปลง
เปนงานพิมพ
ฝกหัดใชงานโปรแกรมเว็บ (Web Application) ไมใชเรืองยาก ดวย
่
การจําลองพีซีธรรมดาเปนเครื่องแมขายเว็บจําลองของ AppServ
หรือ XAMPP
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 7
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 12. เว็บ STKS ยุคใหมรวมสรางสรรค
เว็บไซตของศูนยบริการความรูทาง
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ทีมี URL ในการ
่
เขาถึง คือ http://stks.or.th ไดมีการปรับ
เปลี่ยนทั้งเทคนิควิธีการพัฒนา และการ
สรางสรรคโดยเลือกใชซอฟตแวรในกลุม
Open Source CMS คือ Joomla ซึ่งไดรับ
รางวัล The Best Open Source CMS Award
2007 เปนเครื่องมือในการพัฒนา ดวยความ
สามารถการจัดการเอกสารเว็บที่เปนหมวด
หมู รองรับการนําเขา สรางเอกสาร และตรวจ
สอบเอกสารกอนเผยแพร ทําใหการรวม
สรางสรรคเว็บไซตของบุคลากร ศวท. เปน
ไปไดอยางรวดเร็ว ไดเนือหานําเสนอตาม
้
ภาระความรับผิดชอบของบุคลากรทุกคนใน
ศวท. จึงเปนการนําเทคโนโลยีมาผสมผสาน
กับแนวทางการทํางานรวมกันแบบออนไลน
อยางแทจริง
การพัฒนาเว็บไซต ศวท. ดวย
Joomla ใชเวลาไมนานก็สามารถเปดเว็บไซต
ได (ธันวาคม พ.ศ. 2550) และดวยความรวม
มือของทุกคนใน ศวท. ที่ชวยกันสรางสรรค
เนื้อหา ทําใหจํานวนเนื้อหาในเว็บไซตมี
จํานวนพอสมควรในเวลาอันสั้น และเปน
ขอมูลที่หลากหลาย หลากหมวดหมู หลาก
ฟอรแมต สงผลใหจํานวนผูเ ขาชมเว็บ ศวท.
มีจํานวนเพิมขึ้นตามลําดับ
่
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 8
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 13. ไตรมาส เดือน จํานวนคน จํานวนคนตอวัน
1 ธ.ค. 7,475 249
2 ม.ค. 27,547 918
2 ก.พ. 87,126 2904
2 มี.ค. 178,237 5941
3 เม.ย. 167,692 5590
3 พ.ค. 203,280 6776
3 มิ.ย. 340,357 11345
ขอมูล ณ วันที่ 2 กรกฎาคม 2551
เนื้อหาที่นําเสนอในเว็บไซต ศวท. มีหลากหลาย สามารถแบงเปนหมวดใหญๆ ไดดังนี้
● แนะนํา ศวท. และกิจกรรมตางๆ ของ ศวท.
● คลังดาวนโหลด คลังภาพ คลังขาว และคลังเว็บไซตแนะนํา
● คลังความรู ที่บริการสาระความรูหลากหลายรูปแบบ ทั้งหนังสือแนะนํา สื่อสาระ
ความรูออนไลน สารสนเทศวิเคราะห e-Book e-Presentation และ e-Learning
● ฐานขอมูลออนไลนที่ ศวท. บอกรับเปนสมาชิกและพัฒนาขึ้นมา
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 9
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 14. STKS e-Learning แหลงเรียนรูออนไลนโดย ศวท.
ศวท. ใหความสําคัญกับการพัฒนาสื่อการเรียนการสอน และสือเรียนรูดวยตนเองดวย
่
เทคโนโลยี e-Learning ในระบบเปด โดยเลือกใชโปรแกรม LearnSquare ซึ่งเปนซอฟตแวรบริหาร
จัดการการเรียนการสอนระบบเปด (Open Source LMS: Learning Management System) ที่พฒนา ั
โดยนักวิจยจากศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ (เนคเทค) นํามาพัฒนาเปน
ั
เว็บไซตเรียนรูออนไลนของ ศวท. ที่เรียกชมไดที่ http://stks.or.th/elearning
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 10
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 15. เนื้อหาที่นําเสนอประกอบดวยเนือหาหลากหลายสาขา โดยเฉพาะสาขาเทคโนโลยี
้
สารสนเทศ และคอมพิวเตอร โดยพัฒนาสือในฟอรแมตตางๆ อันเปนผลจากการศึกษาและพัฒนา
่
ตามภาระงานพัฒนาสื่อสาระดิจิทัล เพื่อศึกษาและเลือกใชสอที่เหมาะสมกับผูเรียนและเทคโนโลยีที่
ื่
แตกตางกัน นอกจากนีเ้ นื้อหาทุกเนือหาสามารถสงออกเปนบทเรียนออฟไลน (Offline) ตาม
้
มาตรฐาน SCORM ไดทันที ซึ่งจะสงตอยอดใหเกิดคลังวัตถุการเรียนรูระบบเปด (Open Digital
Learning Object Repository) ของ ศวท. ตอไป
ปจจุบันเนือหาที่นําเสนอในเว็บไซต STKS e-Learning มีดังนี้
้
1. การออกแบบพัฒนาเว็บไซต
dw001 : Macromedia Dreamweaver
●
● dw002 : การจัดการไฟลเอกสารเว็บ
● dw003 : การสรางเว็บไซต
● dw004 : เทคนิคการสรางเว็บดวย Dreamweaver
● dw005 : เทคโนโลยีเว็บ
● dw006 : ความรูเกียวกับภาษา HTML
่
● dw008 : เว็บสําเร็จรูปดวย CMS & Generator
● dw009 : JavaScript
2. การพัฒนาหนังสืออิเล็กทรอนิกส
●eb001 : หนังสืออิเล็กทรอนิกส
● eb002 : การพัฒนา Multimedia e-Book ดวย FlipAlbum
● eb003 : การสรางเอกสาร PDF
● eb004 : Multimedia e-Book ดวย Desktop Author
● eb005 : เอกสารอิเล็กทรอนิกสเพื่อการเรียนรู (e-Book)
3. e-Learning
● el001 : ความรูเกียวกับ e-Learning
่
● el002 : การนําบทเรียนเขา LearnSquare
● el003 : ซอฟตแวรจัดการ e-Learning : Moodle
● el004 : การฝกอบรมดวยสื่อมัลติมีเดีย
● el005 : การพัฒนาสือเรียนรูดิจิทัล (e-Courseware)
่
● el006 : การสรางสื่อ e-Learning ดวย Macromedia Captivate
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 11
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 16. el007 : ซอฟตแวรจัดการระบบการเรียนการสอนอิเล็กทรอนิกส
●
LearnSquare
● el008 : หลักการและวิธีการพัฒนา e-Learning
4. Mutimedia ดวย Flash
fl001 : เริมตนกับ Flash
● ่
● fl002 : การทํางานกับไฟล Flash
● fl003 : ทํางานกับ Multimedia
● fl004 : สรางสรรค Flash Movie ดวย Swish
● fl005 : Macromedia Flash for e-Learning
● fl006 : Flash ActionScript
● fl007 : สรางสรรคผลงานดวย Flash
5. GreenStone หองสมุดดิจทัล
ิ
gs001 : สรางหองสมุดดิจิทัลดวย Greenstone
●
● gs002 : การปรับแตงระบบ
6. Graphics Tools
gt001 : การใชงานโปรแกรม XnView
●
● gt002 : เทคนิคการสรางงาน Graphics ดวย Photoshop
● gt003 : ความรูเกียวกับงานกราฟก
่
● gt004 : GIMP
● gt005 : จับภาพใสจอดวย Screen Capture
● gt006 : สรางสรรคงานกราฟกดวย Adobe Photoshop
● gt007 : PhotoShop ActionScript
7. การประยุกตใช ICT ในการเรียนการสอน
● ed001 : สไลดความรูตางๆ ในสาขาเทคโนโลยีการศึกษา
● ed002 : พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542
● ed003 : OSS & Feeware เพือการเรียนการสอน
่
8. ความรูเกียวกับคําสั่งของ Linux
่
● li001 : คําสั่งเบื้องตนของ Linux
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 12
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 17. 9. OpenOffice.org
● oo000 : เริ่มตนกับ Open Source Software & OpenOffice.org
● oo001 : เริ่มตนกับ OpenOffice.org Writer
● oo002 : การสรางจดหมายราชการ
● oo003 : การสรางรายงานการประชุม
● oo004 : การสรางรายงานบัญชี
● oo005 : การสรางบัญชีรายชื่อ
● oo006 : การทํา Mail Merge
● oo007 : การสรางแผนพับ
● oo008 : การออกแบบโปสเตอร
● oo009 : แบบฟอรมและแมแบบเอกสาร
● oo010 : เอกสารรูปเลม
● oo011 : เริ่มตนกับ OpenOffice.org Calc
● oo012 : การสรางรายงานประจําปดวย OpenOffice.org Calc
● oo013 : การนําเสนอขอมูลดวยกราฟ
● oo014 : การจัดการฐานขอมูลดวย OpenOffice.org Calc
● oo015 : สูตรการคํานวณของ OpenOffice.org Calc
● oo016 : ฟงกชันการคํานวณของ OpenOffice.org Calc
● oo017 : การสรางฟอรม
● oo018 : การสราง Mail Merge ดวย OpenOffice.org Calc
● oo019 : จําไดไหมรูจัก Impress ครังแรก เมื่อไร อยางไร
้
● oo020 : ปรับเปลี่ยนงานพรีเซนเทชั่นอยางไร ใหนาสนใจ และตรงใจ
● oo021 : พลิกโฉมงานพรีเซนเทชันในสไตลตวเอง
่ ั
● oo022 : พิมพงานอยางสรางสรรค สําหรับงานพรีเซนเทชัน ่
● oo023 : เครืองมือเด็ดโดนใจ สรางพรีเซนเทชันอยางมือโปร
่ ่
● oo024 : เคล็ด(ไม)ลับพิชิตงานพรีเซ็นเทชัน ่
● oo025 : ทํางานกับ OpenOffice.org Calc
● oo026 : การสรางสูตรสมการดวย OpenOffice.org Math
● oo027 : แนะนํา OpenOffice.org Base
10. เรียนรูกับ MicroWorlds Pro
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 13
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 18. ●cs000 : รูจักกับ MicroWorlds
● cs001 : สรุปคําสังพี้นฐาน
่
● cs002 : ตัวอยางผลงาน
11. Microsoft Office
● ms001 : Microsoft Excel
● ms002 : Microsoft Word
● ms003 : เทคนิคการใชงาน MS Excel
12. Joomla เครืองมือพัฒนาเว็บมืออาชีพ
่
● jo001 : พัฒนาเว็บไซตดวย Joomla
13. สนุกกับภาษาไทย
● th001 : รูจักกับสุภาษิต สํานวน คําพังเพยไทยผาน flash movies
14. Blog ชุมชนออนไลน
● bl001 : สรางสรรเว็บชุมชนออนไลนดวย Blog
15. Multimedia Tools
mm001 : สื่อมัลติมีเดียดวย Macromedia Director
●
● mm002 : เทคโนโลยีเสียง
16. Web Accessibility
● wa001 : การลงรหัส HTML ตามมาตรฐาน Web Accessibility
17. Computer Technology
●cp001 : ประวัติคอมพิวเตอร
● cp002 : ระบบคอมพิวเตอร
● cp003 : ระบบจํานวน
● cp004 : การประยุกตใชงานคอมพิวเตอร
● cp005 : เทคโนโลยีสารสนเทศ
● cp006 : บทความ สาระนารูเกียวกับเทคโนโลยี ECTI
่
18. การจัดการสารสนเทศ
● lb001 : CyberTools
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 14
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 19. 19. Open source software
● os001 : ความรูเกียวกับ Open Source
่
● os002 : เครืองมือจัดการเว็บไซต
่
● os003 : สือกราฟกและมัลติมเี ดีย
่
● os004 : จําลองเครืองพีซีเปน Server
่
● os005 : บีบอัดไฟลใหเล็กกอนใชงาน
● os006 : รักษาความปลอดภัยคอมพิวเตอรดวย OSS
รูปบทเรียน Flash Movie “กบในกะลา”
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 15
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 20. Moodle รวมสรางสรรคและเรียนรู e-Learning
การจัดการเรียนการสอนในรูปแบบ e-Learning สําหรับหนวยงานพันธมิตรที่ตองการ
ระบบการเรียนการสอนแบบรวมสรางสรรคและเรียนรูผานเครื่องมือที่หลากหลาย เพือให่
สอดคลองกับระบบการเรียนการสอนที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ ศวท. ไดแนะนําใหหนวยงานดังกลาว
เลือกใช Moodle ซอฟตแวรจัดการการเรียนการสอนอิเล็กทรอนิกส (LMS: Learning Management
System) ตัวอยาง การแนะนําใหกับโรงเรียนจิตรลดา ฝายประถม พัฒนาเว็บไซต e-Learning ดวย
Moodle อันจะเปนชองทางสรางสรรคความรูรวมกันทั้งครู และนักเรียน หรือนักเรียนกับนักเรียน
Moodle เปน LMS ที่พัฒนาขึ้นมาเพื่อใหจัดกระบวนการเรียนการสอนในรูปแบบ
อิเล็กทรอนิกสที่สอดรับกับปรัชญาการศึกษาทั้งรูปแบบการเรียนรูแบบสรางองคความรูดวยตนเอง
(Constructivism) การเรียนรูแบบคิดเอง สรางเอง (Constructionvism) การเรียนรูแบบสราง
องคความรูในสังคม (Social Constructivism) หรือการเรียนรูรวมกันเปนหมูคณะ และการเรียนรู
แบบเชื่อมโยงและการแยกสวนความรู (Connected and Separated Knowing)
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 16
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 21. สงเสริมความรู OSS for Library
กิจกรรมเดนอีกกิจกรรมหนึ่งของ ศวท. คือ การสงเสริมความรูเกี่ยวกับการประยุกตใช
OSS & Freeware ออกสูภายนอก ศวท. และสวทช. ผานหลักสูตรฝกอบรมสัมมนาและใหบริการ
ความรูในการเปนวิทยากรหนวยงานตางๆ
ในชวง 3 ไตรมาสของปงบประมาณ 2551 ศวท. ไดจัดกิจกรรมฝกอบรม 57 ครั้งโดยแบง
เปนการอบรมที่เกียวกับ OSS จํานวน 21 ครั้ง รายละเอียดดังนี้
่
ประเภท ไตรมาส 1 ไตรมาส 2 ไตรมาส 3 ยอดรวม
หลักสูตร OSS 3 11 7 21
หลักสูตรอื่นๆ 9 22 5 36
รวม 12 33 12 57
1. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัย
เกษตรศาสตร วันที่ 4 ตุลาคม 2550
2. หลักสูตรการสงเสริมการใช OSS ในหองสมุดงานสัมมนาวิชาการ วันที่ 16
ธันวาคม 2550
3. หลักสูตรการสงเสริมการใช Greenstone วันที่ 17-18 ธันวาคม 2550
4. หลักสูตร Open Source Software & OpenOffice.org งานประชุมวิชาการ
WUNCA#18 วันที่ 10 มกราคม 2551
5. หลักสูตร Open Source Software & OpenOffice.org (ภาคปฏิบัติ) งานประชุม
วิชาการ WUNCA#18 วันที่ 11 มกราคม 2551
6. หลักสูตร OpenOffice.org การบินไทย วันที่ 21 - 22 มกราคม 2551
7. หลักสูตร OpenOffice.org การบินไทย วันที่ 31 มกราคม - 1 กุมภาพันธ 2551
8. หลักสูตร Open Souce Software & OpenOffice.org วันที่ 7 - 8 กุมภาพันธ 2551
9. โครงการอบรมมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตรหลักสูตร ตูเอกสาร
อิเล็กทรอนิกสในระบบ Open Source Dspace วันที่ 27 มีนาคม 2551
10. หลักสูตร Open Source & OpenOffice.org สํานักหอสมุด ม.เกษตรฯ วันที่ 4 - 5
มีนาคม 2551
11. หลักสูตร Joomla กับ Web Accessibility วันที่ 7 มีนาคม 2551
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 17
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 22. 12. หลักสูตรการพัฒนา Digital Library ภาควิชาบรรณารักษ ม.บูรพา วันที่ 14
มีนาคม 2551
13. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare สํานักงานปองกันและควบคุม
โรคที่ 8 นครสวรรค วันที่ 17 - 19 มีนาคม 2551
14. หลักสูตร OpenOffice.org Calc บริษัทการบินไทยจํากัด (มหาชน) วันที่ 24 - 25
มีนาคม 2551
15. หลักสูตร OpenOffice.org บริษัทการบินไทยจํากัด (มหาชน) วันที่ 1 - 4 เมษายน
2551
16. หลักสูตรการพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla วันที่ 9 - 10 เมษายน 2551
17. หลักสูตรการพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla วันที่ 19 - 20 เมษายน 2551
18. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare สํานักงานปองกันควบคุมโรคที่
8 จ.นครสวรรค 23 เมษายน 2551
19. หลักสูตรการพัฒนาหองสมุดดิจทัลดวย Greenstone วันที่ 7 - 8 พฤษภาคม 2551
ิ
ณ สํานักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฎรําไพพรรณี
จันทบุรี
20. หลักสูตรการพัฒนา e-Learning ดวย LearnSquare คณาจารยมหาวิทยาลัยราชภัฎ
พระนคร วันที่ 11 พฤษภาคม 2551
21. หลักสูตรการพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla วันที่ 16 พฤษภาคม 2551
ผลที่ไดจากการจัดหลักสูตรฝกอบรมสัมมนา และใหบริการความรูคือ หนวยงานหลาย
หนวยงานใหความสนใจนําซอฟตแวรในกลุม OSS & Freeware ที่ ศวท. แนะนํากลับไปปรับระบบ
การใหบริการผูใช และเลือกใชโปรแกรมหลายโปรแกรมพัฒนาระบบงานออนไลน เชน การพัฒนา
หองสมุดดิจทัลดวย Greenstone ของมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ และกรมสุขภาพจิต กระทรวง
ิ
สาธารณสุข การพัฒนาเว็บไซตดวย Joomla และบางสถาบันการศึกษาก็นําไปใชเปนเครื่องมือ
การเรียนการสอน การวิจยของนักศึกษาทั้งระดับปริญญาตรี และปริญญาโท เชน ภาควิชา
ั
บรรณารักษศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม มหาวิทยาลัยขอนแกน มหาวิทยาลัยราชภัฏรําไพพรรณี
มหาวิทยาลัยบูรพา มหาวิทยาลัยแมโจ และมหาวิทยาลัยหอการคาไทย เปนตน
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 18
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 23. จัดการความรูดวย OSS
การจัดการความรู (Knowledge Management) ปจจัยสําคัญในการนําพาองคกรสูองคกร
แหงเรียนรูเปนภารกิจหนึ่งที่ ศวท. ใหความสําคัญและสนใจ โดยเลือกใชซอฟตแวรที่เหมาะสมจาก
กลุม OSS มาพัฒนาเปนเครื่องมือสําหรับจัดการความรูของบุคลากรทั้งภายในและภายนอก ศวท.
เครื่องมือสําคัญชิ้นหนึ่งของ ศวท. คือ เว็บไซต STKS Blog พัฒนาจากซอฟตแวร Wordpress ที่มา
ดวยฟงกชันการทํางานหลากหลาย สรางและแบงปนเนือหาความรูไดดวยจากระบบ WYSIWYG
้
Editor ทําใหบุคลากร ศวท. มีความสนุกกับการรวมกันเขียน รวมกันบอกเลา แบงปนความรูของ
ตนเองใหกับผูอื่นๆ และแลกเปลี่ยนเรียนรูดวยกัน
WordPress เปนซอฟตแวรในกลุม OSS ที่รองรับ
การสรางสรรคเนื้อหารูปแบบ Blog (Web Log) หรือไดอารี
ออนไลนประจําตัว จึงออกแบบมาใหรองรับการใชงานจากผูใช
ทุกกลุมดวยเครื่องมือทํางานที่คลายกับการพิมพงานดวย Word
Processor ที่คนเคยกันอยูแลว แตมีความสามารถจัดหมวดหมู
ุ
เอกสาร การกรองเนือหาตามวันที่สรางเอกสาร และการระบุคําคน
้
ดวย Tag เพื่อแสดงถึงจํานวนเนื้อหาดวย Tag Clound
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 19
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 24. บริการจัดการงาน ศวท. ดวย Dokuwiki
ศวท. ไดจัดทําระบบบริหารจัดการงานภายใน ศวท. เชน รายงานการประชุม การติดตาม
งาน การนําเสนอโครงการและพิจารณาโครงการ ตลอดจนการสื่อสารภายในทุกหมวดเนื้อหาภาย
ใตเว็บไซต STKS Intranet โดยเลือก OSS ที่ทํางานในลักษณะ Wiki มาเปนเครื่องมือหลัก
Dokuwiki คือ ซอฟตแวรจัดการ Wiki ในกลุม OSS ที่เลือกใช ดวยความสามารถการจัดการ
หมวดหมูเ อกสาร การจัดการบัญชีผูใช การกําหนดสิทธิ์การเขาถึงเนื้อหาแตละหนาเอกสาร อีกทั้ง
รูปแบบคําสังที่งายในการปอนหรือสรางเอกสาร และฟงกชันเสริมที่หลากหลาย เชน การนําเสนอ
่
ออนไลนจากเนื้อหาที่สรางตามฟอรแมต Wiki การสงออกเอกสารเปน OpenOffice.org Writer
เปนตน
นอกจากนี้ Dokuwiki ยังบันทึกการแกไขขอมูลทุกเวอรชั่น ทําใหแสดงประวัติการแกไข
ขอมูลและยอนขอมูลกลับไดทุกเวอรชั่น เหมาะสําหรับการทํารายงานการประชุมออนไลน หรือ
การจัดการบริหารโครงการของหนวยงาน นับเปนระบบอินทราเน็ต (Intranet) หนวยงานฉบับเล็ก
แตมากดวยความสามารถไดงาย และรวดเร็ว
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 20
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 25. หองสมุดดิจทลดวย Greenstone
ิ ั
หองสมุดดิจทัล นวัตกรรมหนึ่งในวงการหองสมุดที่ไดรับความนิยมสูงมานวัตกรรมหนึง
ิ ่
โดยการสรางชุดขอมูล หรือ Collection ที่ตองการแลวในฟอรแมตดิจิทัลแลวใชเครื่องมือมาบริหาร
จัดการ จัดหมวดหมู และบริการสืบคนออนไลน
Greenstone นับเปนเครื่องมือจัดการหองสมุดดิจิทัลฉบับออนไลนที่มีความสามารถมาก
รองรับเอกสารดิจิทัลไดทกฟอรแมต อีกทั้งสนับสนุนชุดเมทาดาทาไดตามความตองการของผูใช
ุ
เชน Dublin Core หรือ LOM (Learning Object Metadata) สําหรับวัตถุการเรียนรู (Learning
Objects) ผลงานของ Greenstone สามารถสงออก (Export) เปนสื่อ CD หรือ DVD พรอมใชงานได
Greenstone นอกจากทําหองสมุดดิจิทัลที่ใหบริการจัดเก็บ และสืบคนเอกสารดิจิทัลหลาก
ฟอรแมต หลากเมทาดาทาแลว ยังเหมาะสําหรับนําไปพัฒนาหอจดหมายเหตุฉบับออนไลนไดอก ี
ดวย จึงเปนเครืองมือที่นาสนใจมาก
่
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 21
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 26. การจัดการหองสมุดอัตโนมัตดวย Koha
ิ
Koha เปนโอเพนซอรสซอฟตแวรในการจัดการหองสมุดอัตโนมัติแบบบูรณาการตัวแรก
ซึ่ง ศวท. ไดศึกษาและพัฒนาจนสามารถรองรับการทํางานของหองสมุดในโมดูลตาง ๆ นับวาเปน
ความภาคภูมิใจของ ศวท. ที่เปนผูบุกเบิกการพัฒนาและการใชโปรแกรมหองสมุดอัตโนมัติแบบ
บูรณาการที่เปนโอเพนซอรสและเต็มรูปแบบเปนแหงแรกในประเทศไทย และยังเปนหองสมุด
ตนแบบสําหรับหองสมุดขนาดกลางและหองสมุดขนาดเล็กในการนําโปรแกรมหองสมุดอัตโนมัติ
มาใชโดยไมตองเสียคาใชจายเทากับโปรแกรมหองสมุดอัตโนมัติเชิงพาณิชยทใชกนอยางแพรหลาย
ี่ ั
ในประเทศไทย นอกเหนือจากการศึกษาและพัฒนาโปรแกรมเพื่อการใชงานแลว ศวท. ยินดีที่จะ
เปนศูนยประสานงานและเผยแพรการใชโปรแกรม Koha ในประเทศไทย เพื่อเผยแพรการใช ฝก
อบรมใหแพรหลายในวงกวางมากขึน และรวมพัฒนาโปรแกรมดวยกัน
้
PHPMyLibrary ระบบหองสมุดขนาดเล็กแตมากดวยความสามารถ
นอกจาก Koha แลว ศวท. ยังไดศึกษาระบบหองสมุดอัตโนมัติสําหรับหองสมุดขนาดเล็ก
แตตองการความสามารถยืม/คืน จัดการบัตรรายการ และวารสารพรอมระบบ Web OPAC โดยได
แนะนํา PHPMyLibrary ซอฟตแวรจัดการหองสมุดอัตโนมัตอีกโปรแกรมใหกับผูสนใจอีก
ิ
โปรแกรมหนึ่ง
DSpace กับการจัดการภูมิปญญาดิจิทัล สวทช.
ภูมิปญญาอันเปนทรัพยสนจากความคิด การคนควา การวิจัย ของบุคลากร สวทช. นับวา
ิ
เปนขุมทรัพยของการวิจัยตามยุทธศาสตรของประเทศชาติ ซึ่งถามิไดมการวางแผนในการบริหาร
ี
จัดการ นับวันทรัพยสินทางความคิดเหลานั้น ก็จะสูญหายไปจากโลก ศวท. จึงไดนาโปรแกรม
ํ
DSpace มาใชในการจัดเก็บภูมปญญาดิจทัลเหลานีไว ดวยการทํางานของโปรแกรมที่สามารถรับ
ิ ิ ้
ผลงานของชุมชนใน สวทช. ไดโดยตรง มีระบบการประเมินผลงาน มีระบบสงวนรักษาแฟมขอมูล
ที่นําเขาในรูปแบบตาง ๆ กัน ทําให DSpace นอกเหนือจากการทําหนาที่เปนคลังเก็บ (Repository)
ยังสามารถนําไปพัฒนาเปนระบบ Knowledge Repository ไดตอไปอีกดวย โดย ศวท. ทําหนาที่ใน
การพัฒนาระบบการทํางานใหสอดคลองกับสภาพแวดลอมของ สวทช. และใหเอื้อประโยชนสูงสุด
กับชุมชน และสังคมภายนอกในการใชความรูจากคลังปญญาดิจิทัล สวทช.
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 22
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย
- 27. สงทาย “OSS & Freeware” เพื่อคนไทย
ศวท. หวังวาการเริ่มตนกับ OSS & Freeware ของ ศวท. คงเปนจุดเริ่มตนสําหรับทุกทาน
และทุกหนวยงานไดเปนอยางดี ทั้งนี้ ศวท. พรอมที่จะรวมกาวเดินไปบนถนนเสน OSS &
Freeware กับทุกทานในรูปแบบความรวมมือทางวิชาการเพื่อพัฒนานวัตกรรมนีใหยืนยาว และ้
มั่นคง ทั้งนีเ้ นื้อหาตางๆ ทีเ่ กี่ยวกับซอฟตแวรที่ไดแนะนําในเอกสารฉบับนี้ ศวท. ไดจัดทําและ
นําเสนอผานเว็บไซต ศวท. (http://stks.or.th) และเว็บไซต e-Learning (http://stks.or.th/elearning)
อยางไรก็ตาม “การเลือกใช OSS & Freeware” ไมไดหมายความ ทานหรือหนวยงานของ
ทานจะไมตองเสียคาใชจายใดๆ คือไดฟรีทุกอยาง แต ศวท. อยากใหคําแนะนําวา ทานยังคงตอง
มีการจัดสรรงบประมาณเพือการพัฒนา OSS ใหเหมาะสมกับความตองการของทาน เพียงแต
่
คาใชจายระยะยาว เชน คาดูแลรักษา รายจายรายปจะลดนอยลงอยางเชนไดชด
ั
นอกจากนี้ซอฟตแวรที่แนะนําสวนมากยังทํางานกับระบบปฏิบัติการ Micrsoft Windows
ซึ่งทานยังคงตองจายคาลิขสิทธิ์โปรแกรมนีเ้ ชนกัน ดังนั้นการเริ่มตนกับ OSS & Freeware
ศวท. หวังวา ทานคงจะเปดใจที่จะพัฒนาดวยเงินงบประมาณสวนหนึง และความคุมทุนจะตามมา
่
ในปถัดไปเองครับ
เรื่อง: ขุมทรัพยซอฟตแวรเพือใชงานในองคกร - โอเพนซอรสและฟรีแวรขม
่ ุ 23
โดย: บุญเลิศ อรุณพิบูลย