Weitere ähnliche Inhalte Ähnlich wie Digital Content and Website Standard (20) Mehr von Boonlert Aroonpiboon (20) Digital Content and Website Standard1. นโยบายเกี่ยวกับ
Digital content & Website
บุญเลิศ อรุณพิบูลย
ศูนยบริการความรูทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ
http://stks.or.th
boonlert@nstda.or.th
2. บุญเลิศ อรุณพิบูลย
• 2536 – 2551 • 2551 – ปจจุบัน
– NECTEC – STKS / NSTDA
• เจาหนาที่ระบบคอมพิวเตอร • นักวิชาการ
• วิทยากร ศูนยฝกอบรม • รักษาการหัวหนางานพัฒนา
คอมพิวเตอรเนคเทค และบริการสื่อสาระดิจิทัล
• รักษาการหัวหนางาน
สนับสนุนทางเทคนิค
• รักษาการหัวหนางานวิชาการ
• รักษาการหัวหนางานพัฒนา
สื่อสาระดิจิทัล
• นักวิชาการ
3. Digital Content
มุมมองจากผูอํานวยการ สวทช.
• การจัดพื้นที่ การทําหนาตาของหองสมุด
ใหเปนที่นาสนใจ
• การบริหารจัดการบริการออนไลนที่
เชื่อมโยงกับหองสมุด
• การบริหารจัดการฐานขอมูลขนาดใหญ
หรือ Digital Archive
4. การจัดพืนที่ การทําหนาตาของ
้
หองสมุดใหเปนที่นาสนใจ
หองสมุดหลายแหงจะทยอยกันยกเลิกพื้นที่วาง
หิ้งหนังสือในหองสมุด เปลี่ยนเปนที่วาง
คอมพิวเตอรแกผูใช ดวยเหตุผลที่วา หนังสือ
ยอดนิยม และหนังสือเกาแกโบราณมากๆ หาก
มาทําเปน eBook ก็จะสามารถใชงานไดดีเทากัน
ประหยัดกระดาษ และไมตองเดินไปหาให
เสียเวลา และที่สําคัญคือ เครื่องคอมพิวเตอรมัน
ทํางานไดหลายอยาง และคนยุคใหมอาจจะอาน
ดวยวิธีทตางไปจากคนรุนเกาๆ
ี่
5. Welcome to the library.
Say goodbye to the books.
James Tracy ครูใหญโรงเรียน Cushing Academy เมือง Ashburnham
มลรัฐ Massachusetts สหรัฐอเมริกา กลาววา เขาตั้งใจจะเปลี่ยนหองสมุดคูบุญของ
โรงเรียน อายุกวาหนึ่งรอยปแหงนี้ใหเปนหองสมุดไรหนังสือ (เลม) ดวยเขาเห็น
ปญหาความลาสมัยที่เกี่ยวโยงกับหนังสือ (เลม)เหลานั้น นอกจากนี้หนังสือที่เพิมขึ้น
่
ทุกวัน ทําใหพื้นที่ใชสอยลดลงตามไปดวย โรงเรียนนี้จึงมีนโยบายที่จะเปลี่ยน
หองสมุด (Library) ใหเปนศูนยการเรียนรู (Learning center) ดวยงบประมาณ
หาแสนเหรียญ (ประมาณ ๑๗.๕ ลานบาท) สวนใหญเปนคาใชจาย อุปกรณ
อิเล็กทรอนิกสตางๆ เชนทีวีจอแบน แล็พท็อป และเครื่องอานหนังสือดิจิทัล
กับการจัดหาหนังสือดิจิทัลกวาลานเลม
โครงการนี้สรางความกังวลใหกับหลายๆ
คนทียังคงรักการสัมผัสเลมของหนังสือ..
่
กังวลวานักเรียนจะขาดชวงเวลาที่ได
เรียนรูและคิดไปกับไอเดียของผูเขียน …
เสียสายตา .. นักเรียนอาจไมมีสมาธิใน
การอานหนังสือผานหนาจอนานเทากับ
อานหนังสือเลม ฯลฯ แมจะมีผคัดคาน
ู
อยางมาก นักเรียนหลายคนตั้งตาคอยกับ
ปรากฎการณใหมทจะเกิดขึ้นกับโรงเรียน
ี่
ของตนเอง
Abel, David. “Welcome to the library. Say goodbye to the books.” The Boston Globe 276, 66 (Sep. 4, 2009).
6. การบริหารจัดการบริการออนไลน
ที่เชื่อมโยงกับหองสมุด
จะมุงเห็นบริการโดยไมทราบวาตองทําอะไรบาง
กอนหนานั้นคงจะไมได บริการออนไลนกวาจะ
เกิดขึ้นได ตองทําบุญลวงหนากันหลายป นั่นก็
คือ การวางแผนใหมี digital contents กันใน
ภาพรวมกอนครับ หนวยงานใดมาพูดเรื่องบริการ
ออนไลนแบบเอาความโกเปนหลัก หนวยงานนั้น
ตองบอกวา “กลวงโบ” เพราะจะจบดวยการซื้อ
เครื่องมือ ซือโปรแกรม และซื้อเนื้อหาที่เปน
้
digital content จนกระทั่งเอาตัวไมรอดแนนอน
7. การบริหารจัดการบริการออนไลน
ที่เชื่อมโยงกับหองสมุด
• ประเทศไทยใชคอมพิวเตอรชวย
เรียงพิมพกันกวา 30 ปแลว
• การผลิตหนังสืออิเล็กทรอนิกสที่ได
มาตรฐานเพิ่งจะเริ่มขึน และเปนสวนนอย
้
• งบประมาณตางๆ ลดลงทุกป
• กําลังคนลดนอยลงทุกป
10. แนวโนมการใชอนเทอรเน็ต/เว็บไซต
ิ
ดร.พันธศักดิ์ ศิริรัชตพงษ ผูอํานวยการเนคเทค กลาววา “สําหรับ
แนวโนมการใชอินเทอรเน็ตในปหนานัน จะมีการขยายตัวของการใช
้
อินเทอรเน็ตเพื่อการติดตามขาวสารและขอมูลรวมถึงการเรียนรูผาน
อินเทอรเน็ตเพิมมากขึ้น ผานทางอุปกรณเคลือนที่พกพาที่รองรับการ
่ ่
ใหบริการขาวออนไลนและหนังสืออิเล็กทรอนิกส (e-Book) ที่
หลากหลาย เชน เครื่องอานอิเล็กทรอนิกส (e-Reader) สมารตโฟน
และพีดเอโฟน เปนตน อันจะนํามาซึ่งการสรางสรรคเนื้อหาดิจิทลของ
ี ั
ไทยอีกมากและเปนสวนหนึ่งของ สังคมอุดมปญญาของประเทศใน
อนาคต จึงเปนความทาทายของทุกภาคสวนในการเตรียมความพรอม
เชิงนโยบายและเชิง ปฏิบติในการกระตุนและพัฒนาใหเกิดการ
ั
สรางสรรคเนือหาดิจิทัลและแอพพลิเคชั่นทีมคณภาพ รวมถึงแนวทาง
้ ่ ี ุ
การกลั่นกรองความเหมาะสมของเนื้อหาดิจิทล โดยไมใหกระทบตอ
ั
การแสดงความคิดเห็นอยางเสรีของภาคประชาชน และใหสอดคลอง
กับความตองการของประชาชนภายในประเทศ”
ผลการสํารวจกลุมผูใชอนเทอรเน็ตป 2552
ิ
14. การหลอมรวมของสือ
่
รายการโทรทัศนเสนอขาวที่มาจาก
เว็บ
ดูวิดีโอ ทีวี ไดทางเว็บ
พูดโทรศัพททางอินเทอรเน็ต
ประหยัด
สตางค
ดูหนังฟงเพลงผานมือถือ
สงขอความสั้นใหเพื่อนผานเว็บฟรี
สงภาพจากกลองมือถือไปออกใน
โทรทัศน
16. นโยบายเกี่ยวกับ
Digital content & Website
• งบประมาณ/กําลังคนมีจํากัด
• ความตองการที่หลากหลายของผูใช
(สิทธิ์อันชอบธรรม)
• ลิขสิทธิทรัพยสินทางปญญา
์
• ความหลากหลายของระบบ
• ขอกําหนดมีการปรับเปลี่ยน
• ตอบรับเทคโนโลยีอบติใหม
ุ ั
• การบริหารองคกรยุคใหม/ภาพลักษณองคกร
18. ประเด็นลิขสิทธิกสําคัญ
์ ็
• Copy คนอืนมาโดยไมไดขออนุญาต แต
่
เผยแพรในชื่อคนเองและใสสญญา
ั
อนุญาต
• เผยแพรอยางไร ไมใหถกละเมิดลิขสิทธิ์
ู
• มีเนื้อหาอยากเผยแพร แตไมอยากตอบ
ใหเอาไปขาย ทําอยางไรใหงายๆ
19. มิติของลิขสิทธิ์
• ผูสรางสรรค • ผูใช
– ตองการประกาศใหชัดเจนวา – เห็นประกาศที่ชัดเจนของ
ผลงานของตนอนุญาตให ลิขสิทธิ์
ใชไดระดับใด – มั่นใจวาผลงานที่นํามาใช
– ไมตองการจายคาเอกสาร ไดใชอยางเหมาะสม ถูกตอง
ประกาศลิขสิทธิ์ใหสํานักงาน กติกา
กฎหมาย – สืบคนสื่อที่อนุญาตไดงายจาก
– มีระบบตรวจสอบที่ชัดเจน อินเทอรเน็ต
– ไมตองการอนุญาตการขอใช
ผลงานรายชิ้นทุกกรณี
20. ครีเอทีฟคอมมอนส
Creative Commons
• http://creativecommons.org/
• รูปแบบ “สัญญาอนุญาต” (license agreement) ทีทกคน
่ ุ
นําไปใชกับงานของตัวเองไดฟรี
• คิดคนโดยองคกรการกุศลชือเดียวกัน
่
• กอตั้งโดยนักกฎหมายและผูเชียวชาญดานคอมพิวเตอรและ
่
เทคโนโลยีชาวอเมริกนกลุมหนึ่ง นําโดย ลอวเรนซ เลสสิก
ั
(Lawrence Lessig) อาจารยกฎหมายประจํามหาวิทยาลัย
สแตนฟอรด ผูรณรงคแนวคิด “วัฒนธรรมเสรี” (free culture)
22. หนวยงานของทานกําหนดนโยบาย
การเผยแพรสื่ออยงไร
• Copyright
• Public Domain
• Creative Commons
• ประเภทเอกสาร
• รูปแบบการกําหนดสิทธิ์
• การเผยแพรใหความรูกับทุกสวน
23. ขอกําหนด/เทคโนโลยีอุบัติใหม
• Data/Knowledge/Technology Mining/Visualization
• OAI-PMH, Z39.88, SRW/SRU, Linked Data
• Open Access/Open Data/Open Document
• Open Search, SEO
• DRM, Copyright
• Web 2.0/Web 3.0/Web 4.0/Semantic Web
• Integrated Metadata
25. มาตรฐานทีควรพิจารณา
่
• ชื่อโฟลเดอร/แฟมเอกสาร
• การสรางเอกสารงานพิมพ
• การสรางเอกสาร PDF
• การสรางสื่อนําเสนอ
• ภาพดิจิทัล
• การสรางเอกสารเว็บ
• สื่อมัลติมีเดียดิจิทัล
• ระบบจัดเก็บ/คลังเอกสาร
29. การจัดเก็บเอกสาร
เก็บเขาตูเอกสาร
จัดเก็บ
เขาระบบ
จัดเก็บ
เอกสาร จัดเขาแฟมเอกสาร
แยกกันเก็บ ไมเปนระบบ
Drive / Folder / Sub-Folder
Directory
31. ชื่อหนาเอกสารออนไลน
• Namespace – Wiki
• Pagename
• Alias
• Permalink
• ผลกระทบตอการนํา URL มาอางอิง
คุณชอบ ...
http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0
%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99
หรือ
http://th.wikipedia.org/wiki/ทุเรียน
34. Thai Encoding
เอกสารเว็บของทาน
กําหนด Encoding หรือไม
หากกําหนดระบุเปนอะไร
37. Thai Encoding
สื่อ PPT
Database Web
TIS-620 ISO-8859-1
สื่อ Word
Database Web
Windows-874 Windows-874
สื่อ Excel
Web
Database
ไมระบุ
UTF-8
สื่อ Web
41. Style หัวใจงานพิมพ
• ปรับแกไขไดงาย
• เอกสารไมเสียฟอรแมต
• สรางสารบัญไดทนที
ั
• แปลงเปนเอกสารเว็บ
ที่คนตาบอดอานไดดวย
Screen Reader ไดงาย
• แปลงเปน Digital Library
Content มาตรฐานพรอม
สารบัญอัตโนมัติ
(Greenstone)
43. เอกสาร PDF
• หนวยงานของทานกําหนดนโยบายการสราง
เอกสาร PDF หรือไม อยางไร
– การฝงฟอนต
– การเขาถึงทีสะดวกดวย Bookmark
่
– การสนับสนุนการสืบคนดวย Metadata
– การกําหนดสิทธิ์การเขาถึงเอกสาร
• รหัสผานสําหรับเอกสารบางประเภท
• พิมพดวยความละเอียดต่ํา หรือหามพิมพ
• หามคัดลอก
44. มาตรฐานรูปแบบการนําเสนอภาพ
ภาพ ภาพ ภาพสําหรับ Presentation Database Website Preview
ตนฉบับ สื่อสิ่งพิมพ Digital
Archive
Format JPG, TIFF TIFF, BMP JPG JPG JPG GIF GIF
TIF TIF JPG JPG
PNG PNG
Resolution Up to 350 Up to 350 72 – 150 72 – 150 72 – 150 72, 96 72
(dpi)
Color RGB/CMYK CMYK RGB/CMYK RGB RGB RGB RGB
Size Up to Up to Up to Up to ≈ 300 × ≈ 300 × ≈ 100 ×
(pixels) 1840 × 1840 × 1232 1024 × 768 1024 × 768 250 250 100
1232
Folder original dtp archive present database web preview
File Name ตามจริง เปลี่ยนตามขอกําหนด โดยแยกเปนโฟลเดอรเฉพาะ
46. Meta Tags
• Metadata สําหรับการนําเสนอบนเว็บ
• บรรจุไวใน Head
• รูปแบบทั่วไป
<META NAME=“dataname” CONTENT=“datavalue”>
www.submitexpress.com/analyzer
47. ตัวอยาง
<head>
<title>Meta Tags-Metadata Elements</title>
<meta name="description" content=“meta tags.">
<meta name="keywords" content="meta data,
metadata, meta tag, meta-tag, search-engine">
<meta name="author" content="Keith Brooke">
</head>
50. เพิ่มมูลคาใหเว็บดวย OpenURL
<meta name="DC.title" content=“รายละเอียด" />
<meta name="DC.creator" content=“รายละเอียด" />
<meta name="DC.description" content=“รายละเอียด" />
<meta name="DC.keywords" content=“รายละเอียด" />
<meta name="DC.description" content=“รายละเอียด" />
51. <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-874">
<title>Faculty of Science, Mahidol University - Most Recent and Most Cited
Articles</title>
<META NAME="Author" CONTENT="Faculty of Science, Mahidol University">
<META NAME="Keywords" lang="en" CONTENT="Faculty of Science, Mahidol
University, Mahidol, Thailand, Research, Publications">
<META NAME="Description" CONTENT="Research Outputs of Faculty of Science,
Mahidol University">
<META NAME=“DC.title” CONTENT=“Faculty of Science, Mahidol University - Most
Recent and Most Cited Articles”>
<META NAME="Author" CONTENT="Faculty of Science, Mahidol University">
<META NAME=“DC.Keywords" lang="en" CONTENT="Faculty of Science, Mahidol
University, Mahidol, Thailand, Research, Publications">
<META NAME=“DC.Description" CONTENT="Research Outputs of Faculty of Science,
Mahidol University">
58. แหลงขอมูลเพิ่มเติม
• http://stks.or.th/wiki
• http://stks.or.th/blog
• http://stks.or.th/
• http://slideshare.net/boonlert