การออกแบบพัฒนา Digital Collection มีกี่ลักษณะ ควรใส่ใจประเด็นใดบ้าง กรณีตัวอย่างที่น่าสนใจจากการปฏิบัติจริงมาแล้วมีอะไร ...

1. การพัฒนาคลังเอกสารดิจิทัล
บุญเลิศ อรุณพิบูลย์
รองผู้อานวยการฝ่ ายบริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
สานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
boonlerta@gmail.com
http://www.thailibrary.in.th
http://facebook.com/boonlert.aroonpiboon

2. ข ้อมูล/สารสนเทศ/ความรู้ คลัง .. ข ้อมูล/สารสนเทศ/ความรู้
Infrastructure
ซอฟต์แวร์ระบบ
กระบวนการ
Digital Collection
Digital Library
Digital Archives
eMuseum
Knowledge Bank/Repository
Research Repository
Institutional Repository
Emerging Technology
User Interface/Experience
Decision Support Systems

3. Digital Collection Model
ILS
Digital
Library
DRM
Digital
Files
Museum
KM
Research
Repository
Institutional
Repository
Archives
Film Collections
…. Collections

4. ปัญหาจากระบบที่มีหลากหลาย

5. ปัญหาจากระบบที่มีหลากหลาย
เชื่อมระบบ ก็เป็นไปได ้ยาก เพราะ
•ใช ้ฟิลด์แตกต่างกัน ... FirstName, F1, FName
• วิธีการให ้ข ้อมูล (ลงรายการ) แตกต่างกัน ...
นายบุญเลิศ, บุญเลิศ, นาย บุญเลิศ
• ความรู้ในการพัฒนาให ้สามารถเชื่อมระบบกันได ้

6. Data Clean Up ประเด็นสาคัญที่ต้องดาเนินการ

7. Online Database ชั้นนายังต้อง Clean Up

8. ความสะอาดข้อมูล

10. ตัวอย่างเสนอแนะเพื่อประยุกต์ใช ้งาน
Library Museum Archive eLearning
Data Structure MARC, DC CDWA ISAD(g) DC
Data Content AACR2, RDA CCO DACS LOM
Data Format XML XML XML XML
Data Exchange Z39.5, OAI OAI OAI OAI

11. Metadata
http://www.dlib.indiana.edu/~jenlrile/metadatamap/

13. Data Provider
Services Provider

14. เครือข่ายองค์กรบริหารงานวิจัยแห่งชาติ : ๖ ส วช.
สานักงานคณะกรรมการนโยบาย
วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี
และนวัตกรรมแห่งชาติสานักงานคณะกรรมการ
การอุดมศึกษา
สานักงาน
คณะกรรม
การวิจัยแห่งชาติ
สานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
แห่งชาติ
สถาบันวิจัย
ระบบ
สาธารณสุข
สานักงานกองทุน
สนับสนุนการวิจัย
สานักงานพัฒนา
การวิจัยการเกษตร

15. OAI-Based
DBs
ฐานข ้อมูล
ของแต่ละหน่วยงาน
TNRR
OAI Harvester & One Search
BasedOAI-Based
DBs
IR Data
Center
โดย วช.
Non
OAI-Based
DBs
Non
OAI-Based
DBs
CSV Import
Harvesting
http://tnrr.in.th

16. คณะทางานเพื่อพัฒนาและบูรณาการ
ระบบข ้อมูลวิจัยของประเทศ
วช.
• คณะทางานโครงการวิจัยที่ดาเนินการเสร็จแล้ว
สวทช.
• คณะทางานฐานข้อมูลนักวิจัยและ Expert Finder
สกว.
• คณะทางานโครงการวิจัยที่อยู่ระหว่างดาเนินการ
สวรส.
• คณะทางาน Single Window & Data Entry
สวทน.
• คณะทางานฐานข้อมูลสิทธิบัตรและ Utilization & Commercialization

23. ฐานข ้อมูลนักวิจัย
http://tnrr.in.th/researcher

25. ระบบค ้นหาผู้เชี่ยวชาญ
http://tnrr.in.th/expertfinder

28. ระบบทุนวิจัยแบบที่เดียว
http://tnrr.in.th/project

30. ข ้อมูลที่เชื่อมโยง กรณี TNRR
• ข ้อมูลการวิจัยที่ดาเนินการเสร็จสิ้นแล ้ว และ
เปิดเผยได ้
• ยกเว ้น
– กรณีที่มีผลกระทบต่อความมั่นคงของประเทศ
– การยื่นจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา

31. ระบบต้นแหล่ง
http://nstda.or.th/thairesearch/

32. ระบบต้นแหล่ง
http://nstda.or.th/thairesearch/

33. แนวปฏิบัติการลงรายการ

34. ระบบต้นแหล่ง
http://research.trf.or.th/

35. Raw Data : Storage & Backup System
Digital
Archives
Management
System
Document
Management
System
Digital Library /
IR – Institutional
Repository /
Digital Repository
/ Research
Repository / KM
ระบบปิด ระบบเปิด
Open Technology, Open System
Data Exchange & Interoperability ?
การส่งต่อของ “คลังเอกสารดิจิทัล”
Z39.5
OAI-PMH
XML Services

36. NSTDA KM

37. 3.จัดทารายงานเชิงวิเคราะห์ และผลประกอบ
การในเชิง R&D เพื่อการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์
3. For Decision
Maker at all level
2.สนับสนุนกระบวนการเลื่อนตาแหน่งวิชาการ
2. For Knowledge
Provider
1. แหล่งเก็บสะสมองค์ความรู้ ผ่านกระบวนการ
ลงทะเบียนผลงานวิชาการ
1. For Organization
ความสาคัญของระบบ

38. Registration Workflow
1.กรอก
User กรอกข้อมูล metadata
และแนบไฟล์ จะได้ KRRN
2.ทาน
KM Auditor ตรวจทานความครบถ้วน
ถูกต้องของ metadata และไฟล์แนบ
3.ตรวจ
คณะกรรมการฯ พิจารณา
และให้คะแนนผลงาน
4.ลงทะเบียน
ได้เลขทะเบียน KM ID
และขึ้นทะเบียนองค์ความรู้
5.สืบค้น
สืบค้นองค์ความรู้ของ สวทช.
5.สืบค้น
สืบค้นองค์ความรู้ของ สวทช.

39. เก็บ “ความรู้” ลักษณะใด
• Basic Knowledge
• Working Knowledge
• Expert Knowledge
• ความรู้จากผู้รู้
• ความรู้จากผู้ปฏิบัติ
• ความรู้ที่ชัดแจ ้ง
• ความรู้ที่ฝังในบุคคล
= People knowledge
= Media-basedExplicitExplicit
Written down
Implicit /TacitImplicit /Tacit
in People’s head
Individuals
Paper-based
Multimedia
Digitally-Indexed
Digitally-Active
Intellectual Property © ™ (sm)
Patents
Groups
• ความรู้ใช ้ภายในองค์กร
• ความรู้เผยแพร่ต่อ
สาธาณะ

40. Taxonomy - ผลงาน
•บทความตีพิมพ์ในวารสารนานาชาติ
•หนังสือ
•บันทึกวิจัย/รายงานเชิงเทคนิค/รายงานประจาปีของ
โครงการวิจัย
ผลงานผลงาน
•ห ้องปฏิบัติการ
•ภาคสนาม
•อุตสาหกรรมต ้นแบบต ้นแบบ
•สิทธิบัตร
•มูลค่าเงิน
•การถ่ายทอดเทคโนโลยี/ความรู ้อื่นๆ

41. หน้าลงทะเบียนผลงาน
1
2
3
4

42. BibTeX
ScopusEXPORT DATE: 27 April 2015@ARTICLE{Charoensapsri201539,author={Charoensapsri,
W. and Sangsuriya, P. and Lertwimol, T. and Gangnonngiw, W. and Phiwsaiya, K. and Senapin,
S.},title={Laminin receptor protein is implicated in hemocyte homeostasis for the whiteleg
shrimp Penaeus (Litopenaeus) vannamei},journal={Developmental and Comparative
Immunology},year={2015},volume={51},number={1},pages={39-
47},doi={10.1016/j.dci.2015.02.012},note={cited By
0},url={http://www.scopus.com/inward/record.url?eid=2-s2.0-
84924236058&partnerID=40&md5=da0db6c9326691b2caff55e083e0976f},document_type={
Article},source={Scopus},}

43. โครงสร ้างหน้าลงทะเบียน
ส่วนกรอกข้อมูลทั่วไป
ส่วนแสดงสถานะเอกสาร
ส่วนกรอกข้อมูลเฉพาะ/ผู้มีส่วนร่วม
ส่วนเลือกการจัดการผลงาน
ส่วนระบุชั้นความลับของเอกสาร

44. Taxonomy –
Industrial Classification
• Agriculture, Forestry, Fishing and Hunting
• Mining
• Utilities
• Construction
• Manufacturing - Machinery
• Manufacturing - Computer and Software
• Manufacturing - Construction
• Manufacturing - Medical Equipment

45. Taxonomy – Knowledge
Biological sciences Animal biotechnology and related animal science Animal breeding
Biological sciences Animal biotechnology and related animal science Animal diseases
Biological sciences Animal biotechnology and related animal science Animal production
Biological sciences Animal biotechnology and related animal science Entomology
Biological sciences Animal biotechnology and related animal science Livestock
Biological sciences Biological nanosensor technology Biological nanosensor technology
Biological sciences Biology and biochemistry Biochemistry
Biological sciences Biology and biochemistry Biology
Biological sciences Biology and biochemistry Cell biology
Biological sciences Biology and biochemistry Developmental biology
Biological sciences Biology and biochemistry Molecular biology
Biological sciences Biology and biochemistry Reproductive biology
Biological sciences Clinical medicine Genetic diseases

46. หน้าลงทะเบียน – ส่วนเลือกชั้นความลับเอกสาร

47. รู้จักกับสัญญาอนุญาต
สงวนลิขสิทธิ์
Copyright (c)
CreativeCommons
(cc)
สมบัติสาธารณะ
Public Domain (pd)

48. หน้าลงทะเบียน – ส่วนระบุการมีส่วนร่วม
(ประเภทงานเขียน)
ระบุร้อยละการมีส่วนร่วม
ระบุบทบาท
การมีส่วนร่วมของผู้เขียน

49. เกณฑ์การมีส่วนร่วมในเอกสารความรู้
วัตถุประสงค์
• เพื่อให ้เป็นมาตรฐานเดียวกันและอิงเกณฑ์สากล
• เพื่อช่วยให ้การประเมินผลการดาเนินงานของพนักงานสายวิจัย
วิชาการในเชิงวิชาการเป็นไปตามหลักธรรมาภิบาล
• เพื่อสะท ้อนการมีส่วนร่วมในงานวิชาการที่แท ้จริง
อ ้างอิงจากแนวคิดของ Friedman (2006) Spiegel และ Keith-Spiegel (1997)
และ Winston (1985)

50. Generation of
hypotheses and
design (18%)
Establishing the
procedure and
collecting the data
(40%)
Analyzing the data
(8%)
Writing the
Manuscript
(34%)
1) เป็ นผู้ให้องค์ความรู้/กรอบความคิดหลักในการทางานชิ้นนี้ (18%)
2) เป็ นผู้ดาเนินการค้นคว้า ศึกษาข้อมูล/สารสนเทศที่มาก่อน (7%)
3) เป็ นผู้ออกแบบระเบียบวิธีการศึกษา/วิจัย (11%)
4) เป็ นผู้คัดเลือก/ออกแบบ/สร้างเครื่องมือในการศึกษาวิจัย (18%)
5) เป็ นผู้คัดเลือกวิธีการในการวิเคราะห์ข้อมูล (4%)
8) เป็ นผู้ยกร่างบทความ/รายงานผลการศึกษา (ร่าง 1) (18%)
9) เป็ นผู้ทบทวนร่างบทความ/รายงานผลการศึกษา (ร่าง 2) (11%)
10) เป็ นผู้ปรับปรุงบทความ/รายงานผลการศึกษา (Final Draft) (5%)
11) เป็ นผู้เก็บรวบรวมผลงานและลงทะเบียนเข้าระบบ (0%)
6) เป็ นผู้วิเคราะห์ข้อมูลและประมวลผล (4%)
7) เป็ นผู้ตีความผลการวิเคราะห์ข้อมูลและสังเคราะห์ผลลัพธ์ (4%)
A weighted points system suggested by
Winston (1985)

51. ตรวจสอบจาก KM Auditor

52. ประมวลผลต่อผู้บริหาร

53. สารสนเทศวิเคราะห์
ฐานข้อมูลออนไลน์
สารสนเทศวิเคราะห์
แผนที่สิทธิบัตร

54. วัฒนธรรมความรู้ สวทช.
การเข ้าถึงได ้อย่าง
ทั่วถึง ซึ่งข ้อมูล
องค์ความรู้
ความเชี่ยวชาญ
ประสบการณ์ของ
องค์กร ที่จาเป็น
ต่อการตัดสินใจ
ตามภารกิจที่
บุคลากรได ้รับ
มอบหมาย
– ข ้อมูล องค์ความรู้ ความเชี่ยวชาญ ประสบการณ์
ขององค์กร มีการถ่ายทอดและจัดเก็บอย่างเป็ น
ระบบ
– มีมาตรฐานเพื่อการนามาใช ้ใหม่หลายๆ ครั้งได ้
– มีการไหลเวียนผ่านกระบวนที่สร ้างคุณค่า อันจะ
ส่งผลถึงประสิทธิภาพโดยรวมที่สูงขึ้นของสวทช.
(= เกิดอานาจต่อรองกับผู้มีส่วนได ้ส่วนเสีย)
กระบวนการที่เกี่ยวข ้องถูก
ออกแบบบนความไว้เนื้อเชื่อ
ใจซึ่งสร ้างแรงบันดาลใจใน
การสร ้างสรรค์ผลงานให ้กับ
พนักงาน
มีการใช ้เทคโนโลยี
เป็นเครื่องมือ เพื่อ
ช่วยแปลงความ
ซ้าซ้อนในการทางาน
เป็นความร่วมมือ

56. โครงการระบบสื่อสาระออนไลน์เพื่อการเรียนรู้ทางไกล
เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ในโอกาสฉลองพระชนมายุ ๕ รอบ ๒ เมษายน ๒๕๕๘
คลังทรัพยากรการศึกษาเบบเปิด
Repository for Open
Educational Resources
คลังบทเรียนออนไลน์แบบเปิด
Repository for Open
Courseware
ครู อาจารย์ นักวิชาการฯลฯ
สร้างสื่อ
นาเข้า
ครู อาจารย์
นักวิชาการ ฯลฯ เลือก
ทรัพยากรมาสร้างหลักสูตร/
เนื้อหาวิชา
และนาเข้า
เลือกเนื้อหาบทเรียน
MOOCs
Massive Open Online Courses
MOOCs
Massive Open Online Courses
กำหนดเปิดระบบมีนำคม 2558 กำหนดเปิดระบบสิงหำคม 2558

57. OER กลาง
Submit/Import/
Harvesting
• UI
• Visualization
• API
• Authoring
• MOOCs
• LMS
• LibreOffice
• OER หน่วยงาน
• (cc) – Integrated
• User Feedback
• QR Code + Stat
• CopyCat, UREKA,
… ผลงานวิจัย
พัฒนา ของ
ศอ.
OER
หน่วยงาน
OAI-based
harvesting
OER
หน่วยงาน
OAI-based
OER
หน่วยงาน
Non-OAI-
Web
Authoring
Authoring
Tools
MOOCs
MOOCs
หน่วยงาน
MOOCs
หน่วยงาน
API
Member
• Member Group
• Learner
• Creator
• Teacher
• ...
Infrastructure & Cloud Server/Guideline/Best Practices
API
Graphics, Assets, Course Design
• Statistics/BI
• ePortfolio
• Social
Network
บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ : 2

58. http://learn.in.th/oer

59. งานประชุมวิชาการ สวทช. ๒๕๕๘ 59

61. ฟิลด์เพิ่มเติมกับ OAI-PMH
Scholarly MetadataScholarly Metadata
Additional FieldsAdditional Fields
Photo
DC: Dublin Core MetadataDC: Dublin Core Metadata
Metadata Mapping
DC.Title
DC.Contributor
DC.Title
DC.Creator
DC.Subject
DC.Identifier
DC.Description
DC.Publisher
DC.Date
DC.Rights
DC.Type
DC.Source
DC.Relation
DC.Coverage
DC.Language
DC.Format
DC.Contributor
XML
For OAI-PMH

62. Metadata Mapping

63. Metadata Mapping
• Structure, View, View OAI-PMH, Edit

66. IPTC & XMP Image Metadata

67. Image Metadata

68. Raw Data : Storage & Backup System
Digital
Archives
Management
System
Document
Management
System
Digital Library /
IR – Institutional
Repository /
Digital Repository
/ Research
Repository / KM
eLearning
ระบบปิด ระบบเปิด
Data Exchange & Interoperability ?
สื่อดิจิทัลกับคลังเอกสารดิจิทัล
Word
PDF
PDF/A
ฝังฟอนต์
Word
ฝังฟอนต์
JPG
High Quality
Z39.5
OAI-PMH
XML Services

69. ตัวอย่าง การเตรียมเอกสารที่ถูกต ้อง
• เอกสารจาก Microsoft Office Word/PowerPoint
สร ้างเอกสารแบบ Style
กาหนด Metadata
บันทึกเอกสารแบบฝังฟอนต์
ส่งออกเป็น PDF/A

70. อย่าทาคลังความรู้ดิจิทัล
เป็นคลัง “ขยะดิจิทัล” และ
“คลังของเถื่อน”
นะครับ

71. ขอขอบคุณ
• boonlerta@gmail.com
• http://thailibrary.in.th
• http://facebook.com/boonlert.aroonpiboon
71