Quarter 3 Edukasyon sa Pagpapakatao Grade 10

1. D
EPED
C
O
PY
i
Edukasyon sa Pagpapakatao
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga
edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan at pamantasan.
Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na
mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa
action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
10
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Gabay sa Pagtuturo
Yunit
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
VISIT DEPED TAMBAYAN
http://richardrrr.blogspot.com/
1. Center of top breaking headlines and current events related to Department of Education.
2. Offers free K-12 Materials you can use and share

2. D
EPED
C
O
PY
ii
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang
Gabay sa Pagtuturo
Unang Edisyon 2015
ISBN:
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas
Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang sipi sa ano mang
akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot
ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa
pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing
ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan,
ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula,
atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon.
Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright
Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng
pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin
ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring
iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Mga Bumuo ng Gabay sa Pagtuturo
Mga Konsultant: Manuel B. Dy Jr., PhD at Fe A. Hidalgo, PhD
Editor: Luisita B. Peralta
Mga Manunulat: Mary Jean B. Brizuela, Patricia Jane S. Arnedo,
Goeffrey A. Guevara, Earl P. Valdez, Suzanne M. Rivera,
Elsie G. Celeste, Rolando V. Balona Jr.,
Benedick Daniel O. Yumul, Glenda N. Rito, at
Sheryll T. Gayola
Tagaguhit: Gilbert B. Zamora
Naglayout: Jerby S. Mariano
Mga Tagapamahala: Dir. Jocelyn DR. Andaya, Jose D. Tuguinayo, Jr.,
Elizabeth G. Catao, at Luisita B. Peralta
Inilimbag sa Pilipinas ng FEP Printing Corporation
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat
(DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

3. D
EPED
C
O
PY
Ikatlong Markahan
Modyul9:AngMaingatnaPaghuhusga..........................................................94
.
Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? ...............................................96
Paunang Pagtataya ..................................................................................96
Pagtuklas ng Dating Kaalaman ................................................................97
Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa .........................98
Pagpapalalim ............................................................................................98
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto ..........................................................101
Modyul 10: Ang Pagmamahal sa Bayan ................................................104
Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? .............................................106
Paunang Pagtataya ................................................................................107
Pagtuklas ng Dating Kaalaman ..............................................................108
Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa .....................110
Pagpapalalim ..........................................................................................112
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto ..........................................................114
Modyul11:AngPangangalagasaKalikasan...................................................120
Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? .............................................122
Paunang Pagtataya ................................................................................122
Pagtuklas ng Dating Kaalaman ..............................................................123
Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa .......................124
Pagpapalalim ..........................................................................................125
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto ..........................................................127
Modyul12:EspiritwalidadatPananampalataya..............................................132
Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? .............................................134
Paunang Pagtataya ................................................................................135
Pagtuklas ng Dating Kaalaman ..............................................................136
Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa .......................137
Pagpapalalim ..........................................................................................138
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto ..........................................................139
Talaan ng Nilalaman
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

4. D
EPED
C
O
PY
RepublikangPilipinas
KagawaranngEdukasyon
DepEdComplex,MeralcoAvenue
LungsodngPasig
Disyembre2013
Kto12GabayPangkurikulum
EDUKASYONSA
PAGPAPAKATAO
Baitang10
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

5. D
EPED
C
O
PY
viii
Kto12BASICEDUCATIONCURRICULUM
ANGBATAYANGKONSEPTWALNGEDUKASYONSAPAGPAPAKATAO
Angtunguhino”outcome”ngpag-aaralsabatayangedukasyonayangpanlahatangpag–unladtaglayangmgakasanayansaika–dalawampu’tisangsiglo.
Taglayitongisangmag-aaralkungmayroonsiyangmgakakayahangpangkaalaman,pandamdaminatpangkaasalannamagbibigaysakanyangkakayahan
upang:
1.mamuhayatmagtrabaho
2.malinangangkanyangmgapotensiyal
3.magpasiyanangmapanuriatbataysaimpormasyon
4.makakilosnangepektibosalipunanatpamayanansakontekstongsandaigdiganupangmapabutianguringkanyangpamumuhayatngkanyang
lipunan(LiteracyCoordinatingCouncil,Setyembre1997).
IbinatayangkahuluganatanglimangpalatandaannitosaApatnaBatayan(Pillar)ngEdukasyonatsakonseptongUNESCOtungkolsamga
panghabambuhaynakakayahan(lifeskills)nabinuongInternationalCommissiononEducationparasaika-21siglo.Angsumusunodanglimangpalatandaan
nito:(a)maykakayahangmakipagtalastasan,(b)nag-iisipnangmapanuriatmaykakayahanglumutasngsuliranin,(c)ginagamitangmgalikasnayaman
nangmapanagutanparasasusunodnasalinlahiat(d)produktibo,napauunladangsariliatangpakikipagkapwa,at(e)maymalawaknapananawsadaigdig.
SaEdukasyonsaPagpapakatao(EsP),angpalatandaanobatayangkakayahanngfunctionalliteracyaynagpapasyaatkumikilosnangmapanagutantungosa
kabutihangpanlahat.Ibigsabihin,nilalayonngEsPnalinanginatpaunlarinangpagkataongetikalngmag-aaral.AngEsPaynaglalayonggabayanangmag-
aaralnamahanap/matagpuanangkabuluhanngkanyangbuhay,angpapelniyasalipunangPilipinoupangmakibahagisiyasapagtatayongpamayanang
pinaiiralangkatotohanan,kalayaan,katarunganatpagmamahal.Upangmaipamalasito,kailangangtaglayniyaanglimangpangunahingkakayahan(macro
skills)*:pag-unawa,pagninilay,pagsangguni,pagpapasiyaatpagkilos.
1.Pag-unawa.Mahalagangmaipamalasniyaangkakayahangmahinuhaangmgakonseptoatprinsipyongnagbibigay-paLiwanagsasarilingkaranasan,
mgasitwasyongnamasid,sinuriatpinagnilayangamitangobhektibongpamantayanngmoralnapamumuhay.
2.Pagninilay.Sagitnangmabilisnadaloyngimpormasyonatingayngkapaligiran,kailangangmag-ukolngpanahonangmag-aaralsamaingatat
malalimnapag-iisipsamgasitwasyongnaobserbahanatmgakonseptongnatutuhantungkolsamoralnapamumuhay.
3.Pagsangguni.Kailanganghumingisiyangpayoogabaysamgataongmayhigitnakaalamanokasanayansamoralnapamumuhayatmarunong
magsala(weigh)ngmgaimpormasyongmulasaiba’tibanguringmediabataysaobhektibongpamantayanngmoralnapamumuhay.
4.Pagpapasiya.Kailangangmatutosiyangbumuongsarilingposisyon,paniniwala,paninindiganokilosnaisasagawabataysaobhektibongpamantayan
ngmoralnapamumuhay.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

6. D
EPED
C
O
PY
ix
Kto12BASICEDUCATIONCURRICULUM
5.Pagkilos.Mahalagangmailapatniyaangkonseptooprinsipyongnahinuhamulasamgakonkretongsitwasyonngbuhayatmaipakitaangkahandaang
isabuhayangmgamabutingugali(virtues)nanatutuhanbataysaobhektibongpamantayanngmoralnapamumuhay.
Angmgapangunahingkakayahangitoaynililinangsaapatnatemasabawattaonsaparaang“expandingspiral”mulaKindergartenhanggangGrade12.Ang
sumusunodangapatnatema:(a)PananagutangPansariliatPagigingKasapingPamilya,(b)PakikipagkapwaatKatataganngPamilya,(c)PaggawaTungosa
PambansangPag-unladatPakikibahagisaPandaigdigangPagkakaisa,at(d)Pagkamaka-DiyosatPreperensyasaKabutihan.Pitongpangunahing
pagpapahalaga(corevalues)angnililinangsamgatemangito:KalusuganatPakikiisasaKalikasan,KatotohananatPaggalang,PagmamahalatKabutihan,
Ispiritwalidad,KapayapaanatKatarungan,Likas-kayangPag-unlad,Pagkamaka-PilipinoatPakikibahagisaPambansangPagkakaisa(ValuesEducationforthe
Filipino:1997RevisedVersionoftheDECSValuesEducationProgram,ph.10-11).
AngPilosopiyaatmgaBatayangTeoryangPagtuturo-Pagkatuto
AngBatayangKonseptwalngEdukasyonsaPagpapakataoaybataysapilosopiyangPersonalismotungkolsapagkataongtaoatsaEtikangKabutihangAsal
(VirtueEthics).AyonsapilosopiyangPersonalismo,nakaugatlagisapagpapakataoangatingmgaugnayan.Nililikhanatinangatingpagpapakataosaating
pakikipagkapwa.SaVirtueEthicsnaman,sinasabingangisangmabutingtaoaynagsasabuhayngmgavirtueomabutinggawi(habits)atumiiwassamga
bisyoomasamanggawi.Samakatwid,angnagpapabutisataoayangpagtataglayatangpagsasabuhayngmgamabutinggawi.
Samurangedadna6hanggang12taon,maaaringhindipalubosnamaunawaanngisangbataangkanyangpagkataobilangtaoayonsapaLiwanagng
pilosopiyangPersonalismo.Ngunitmaaarisiyangsanayinsamgavirtueatpagpapahalagaupanglumakisiyangisangmabutingtao.Samgaedadnaito,
mauunawaanniyanadapatsiyangmagpakabutihindilamangsapagkatitoanginaasahansakanyanglipunankundidahiltaosiya-maydignidadatlikas
angpagigingmabuti.Maydignidadangtaodahilsiyaaybukod-tangiatmayugnayansakanyangkapwa,saDiyos,atkalikasan.
AngInteraktibongTeoryangPagkatuto(SocialLearningTheory)niAlbertBandura,PagkatutongPangkaranasan(ExperientialLearning)niDavidKolb,
Konstruktibismo(Constructivism)atTeoryangPamimilingKurso(TheoryofCareerDevelopment)niGinzberg,et.al.atSuperangibapangteoryana
nagpapaLiwanagkungpaanonatututoangmag-aaralsaEsP.
AyonsapaLiwanagngInteraktibongTeoryangPagkatuto(SocialLearningTheory)niAlbertBandura,maaaringmakuhasapagmamasidsaibangtaoang
mgapagkatutotuladngpagkakaroonngmabutingugaliatbagongimpormasyon.Ayonparinsateoryangito,mahalagaangmgainiisipngtaosakanyang
pagkatutongunithindinangangahulugangmagbubungaitongpagbabagosakilos.
AngmgakaranasandinangpinagkukunanngmgapagkatutoayonkayDavidKolbatsaTeoryangPagkatutongKonstruktibismo.AyonsaTeoryang
PagkatutongPangkaranasanniKolb,angmganasaedad(adults)aynatututosapamamagitanngkanilangpagninilaysakanilangmgakaranasan,pagbuong
mgakonklusyonoinsightmulasamgaito,atpaglalapatngmgaitosaangkopnamgasitwasyonngbuhay.SinusuportahanangpananawniKolbngTeorya
ngKonstruktibismo.Sinasabingteoryangitonanagkakaroonngpagkatutoangtaoatgumagawangkabuluhan(meaning)bataysakanyangmgakaranasan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

7. D
EPED
C
O
PY
x
Kto12BASICEDUCATIONCURRICULUM
Naipamamalasitosapagtuturosapamamagitanngpagbibigayngtuonsamag-aaral.Nagkakaroonsiyangmgabagongpagkatutogamitangmgatanongng
guroatngkanyangmalikhaingparaan.
Nailalapatangmgapagkatutongitosapaggawangmgapasiyatuladngkukuningkursoopropesyon.AyonsaTeoryangCareerDevelopmentninaGinzberg,
et.al.atSuper,dumadaansaiba’tibangyugtoangpagpapasyangbataukolsakursoopropesyonbataysakanyangpagtinginsasarili(self-concept),
saloobin(attitude)atmgapagpapahalaga.Tinatanggapotinatanggihanniyaangisangkursootrabahobataysaobserbasyonniya(halimbawa,mgakilosng
kanyangmagulangayonsapropesyonnito)atsatinuturingniyangmahalaga(halimbawa,malakingsweldoopaglilingkodsalipunan).
MgaDisiplinangEdukasyonsaPagpapakatao
AngnilalamanatistrakturangEdukasyonsaPagpapakataoaynakaanklasadalawangdisiplina:EthicsatCareerGuidance.AngEtikaayangsiyensyang
moralidadngkilosngtao.SamantalangCareerGuidancenamanangpaggabaysamag-aaralnamagpasiyangkursongakademiko,siningatisportso
teknikal-bokasyonalnatugmasakanyangmgatalento,kakayahanataptitudeatmgatrabahongkailanganngindustriya.
MgaDulogsaPagtuturo
Angmgapangunahingdulognagagamitinsapagtuturongmgakonseptoayangpagpapasyangetikal(ethicaldecisionmaking)sapamamagitanngpagsusuri
ngsuliraninoisyu),angPanlipunan–PandamdamingPagkatuto(Social-EmotionalLearning),atpagpaplanongkursongakademikooteknikal-bokasyonal.
Angpaggawangpagpapasyangetikalomoralayangpagbuongpasiyanamaypreperensyasakabutihanatmagpapatingkadomaglilinangngpagkataong
tao.Prosesoitonakinapapaloobanng(a)pag-alamsamgadetalyengsitwasyonat(b)maingatnapagsasaalang-alangngmgamoralnapagpapahalagana
mahalagasaisangsitwasyon.Mahalagarinditoangpagigingsensitibosamgaaspetongmoralngmgasitwasyonsapang-araw-arawnabuhayatang
kamalayansamgataoopangkatnamaaapektuhanngpasiya.
AngPanlipunan–PandamdamingPagkatuto(Social-EmotionalLearning)ayangpagkakaroonngmgakakayahangkailangansapagkilalaatpamamahalang
sarili,paglinangngpagmamalasakitsakapwa,paggawangmapanagutangpasiya,pakikipag-ugnayan,atpagharapnangepektibosamgamapanghamong
sitwasyon.Paraanitongpaglinangngmgakakayahanngmag-aaralupangmagtagumpaysamgagawainsabuhay.Nahahatisalimanguriangmga
kakayahangito:KamalayangPansarili,PamamahalangSarili,KamalayangPanlipunan,PamamahalangPakikipag-ugnayanatMapanagutangPagpapasiya.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

8. D
EPED
C
O
PY
xi
Kto12BASICEDUCATIONCURRICULUM
Figure1.AngBatayangKonseptwalngEdukasyonsaPagpapakatao
PilosopiyangPersonalismo
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

9. D
EPED
C
O
PY
xii
Kto12BASICEDUCATIONCURRICULUM
DeskripsyonngAsignatura
AngEdukasyonsaPagpapakatao(EsP)ayisasamgaasignaturangPinaunladnaProgramangBatayangEdukasyonnaKto12nagagabayat
huhubogsamgakabataan.Tunguhinnitoangpaghubogngkabataangnagpapasyaatkumikilosnangmapanagutantungosakabutihangpanlahat.
Nangangahuluganitonalilinanginatpauunlarinangpagkataongetikalngbawatmag-aaral.Upangmaipamalasito,kailangangmagtaglaysiyanglimang
pangunahingkakayahan(macroskills):pag-unawa,pagninilay,pagsangguni,pagpapasyaatpagkilos.
NililinangsaapatnatemasabawatantasmulaKindergartenhanggangBaitang10angmgapangunahingkakayahangito:(a)PananagutangPansarili
atMabutingKasapingPamilya,(b)Pakikipagkapwa-tao,(c)PaggawaTungosaPambansangPag-unladatPakikibahagisaPandaigdigangPagkakaisa,at(d)
PananaligatPagmamahalsaDiyosatPaninindigansaKabutihan.
MGAPAMANTAYANSAPROGRAMA(LEARNINGAREASTANDARDS)
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgakonseptosapananagutangpansarili,pamilya,kapwa,bansa/daigdigatDiyos;nakapagpapasiyaat
nakakikilosnangmapanagutantungosakabutihangpanlahatupangmamuhaynangmaayosatmaligaya.
PANGUNAHINGPAMANTAYANNGBAWATYUGTO(KEYSTAGESTANDARDS)
K–Baitang3Baitang4–6Baitang7–10
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasa
konseptoatgawaingnagpapakitangpananagutang
pansarili,pampamilya,pagmamahalsakapwa/
pamayanan,sabansaatsaDiyostungosamaayos
atmasayangpamumuhay.
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasa
konseptoatgawaingnagpapakitang
pananagutangpansarili,pampamilya,
pagmamahalsakapwa,sabansa/daigdigatsa
Diyostungosakabutihangpanlahat.
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasa
mgakonseptosapananagutangpansarili,
pagkataongtao,pamilyaatpakikipagkapwa,
lipunan,paggawaatmgapagpapahalagangmoral
atnagpapasiyaatkumikilosnangmapanagutan
tungosakabutihangpanlahatupangmamuhay
nangmaykaayusanatkaligayahan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

10. D
EPED
C
O
PY
xiii
Kto12BASICEDUCATIONCURRICULUM
ANGBATAYANGKONSEPTWALNGEDUKASYONSAPAGPAPAKATAO
GradeLevelStandards(PamantayansaBawatBaitang/Antas)
BAITANGPAMANTAYAN
K
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasapagkakaroonngkamalayansapaggalangatpagmamahalsasarili,kapwaatDiyosbilang
gabaytungosamaayosatmasayangtahanan.
1
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgaparaanngpaggalangsasarili,kapwa,bansaatDiyosbilanggabaytungosamaayosat
masayangtahananatpaaralan.
2
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasapagpapakikitangmgakilosnanagpapahalagasasarili,kapwa,bansa,Diyosatsa
Kanyangmganilikhabilangpatnubaysamaayosatmasayangpaaralanatpamayanan.
3
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgagawainnanagpapakitangpagpapahalagatungosamaayosatmasayang
pamumuhaynamaymapanagutangpagkilosatpagpapasiyaparasasarili,kapwa,pamayanan,bansaatDiyos.
4
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgamakabuluhanggawainnamaykaakibatnapagpapahalagatungosawasto,
maayos,masayaatmapayapangpamumuhayparasasarili,kapwa,bansaatDiyos.
5
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamasusingpagsusurisapagpapahayag,pagganapngtungkulinnamay
pananagutanatpagsasabuhayngmgaitotungosamasaya,mapayapaatmaunladnapamumuhayparasasarili/mag-anak,
kapwa/pamayanan,bansa/daigdigatDiyos.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

11. D
EPED
C
O
PY
xiv
Kto12BASICEDUCATIONCURRICULUM
BAITANGPAMANTAYAN
6
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgagawainnatumutulongsapag-angatngsarilingdignidad,pagmamahalsakapwa
namaymapanagutangpagkilosatpagpapasiyatungosamaayos,mapayapaatmaunladnapamumuhayparasakabutihangpanlahat.
7
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgaangkopnainaasahangkakayahanatkilossapanahonngpagdadalaga/
pagbibinata,kakayahanattalento,hiligatpagkataongtaotungosapagtupadngmgatungkulinsasarili,sakapwa,sabansa/
daigdigatsaDiyosatpagtatakdangmithiinupangmapanagutanangkahihinatnanngmgapasyaatkilos.
8
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasalayuninatkahalagahanngpamilyaatpakikipagkapwaupangmagingmapanagutansa
pakikipag-ugnayansaibatungosamakabuluhangbuhaysalipunan.
9Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgakonseptotungkolsalipunanatpaggawabilangpaglilingkodtungosa
tamangpagpilingkursoohanapbuhaynamagigingmakabuluhanatkapaki-pakinabangsakanyaatsalipunan.
10
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgakonseptotungkolsapagkataongtao,makataongkilos,pagpapahalagangmoral
atmgaisyungmoralatnagpapasyaatkumikilosnangmaypreperensyasakabutihanupangmagingmatatagsagitnangmgaisyungmoral
atimpluwensyangkapaligiran.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

12. D
EPED
C
O
PY
xv
GABAYPangkurikulumsaEdukasyonsaPagpapakatao(ESP)
BAITANG10
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
UNANGMARKAHAN:AngMoralnaPagkatao
Pamantayang
Pangnilalaman
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgakonseptotungkolsapagpapakataoatpagkatao
ngtaoupangmakapagpasiyaatkumilosnangmaypreperensyasakabutihan.
BatayangKonsepto
Angpag-unawasakahalagahanngpagkilosayonsapagkataongtaoaydaantungosapagiging
moralnanilalang.
1.AngmgaKatangian
ngPagpapakatao
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamga
katangianng
pagpapakatao.
Nailalapatngmag-
aaralangmga
tiyaknahakbang
upang
paunlarinangmga
katangianng
pagpapakatao.
1.1Natutukoyangmgakatangianng
pagpapakatao
EsP10MP
-Ia-1.1
1.2Nasusuriangsarilikunganong
katangianngpagpapakataoang
makatutulongsapagtupadngiba’t
ibangpapelsabuhay(upang
magampananangkaniyangmisyon
sabuhay)
EsP10MP
-Ia-1.2
1.3Napatutunayannaangpag-unlad
samgakatangianngpagpapakatao
ayinstrumentosapagganapngtao
sakaniyangmisyonsabuhaytungo
sakaniyangkaligayahan.
EsP10MP
-Ib-1.3
1.4Nailalapatangmgatiyakna
hakbangupangpaunlarinangmga
katangianngpagpapakatao
EsP10MP
-Ib-1.4
Pangkalahatang
Pamantayan
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgakonseptotungkolsapagpapakatao,
makataongkilos,pagpapahalagangmoralatmgaisyungmoralatnagpapasiyaatkumikilosnang
maypreperensyasakabutihanupangmagingmatatagsagitnangmgaisyungmoralat
impluwensyangkapaligiran.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

13. D
EPED
C
O
PY
xvi
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
2.AngMataasna
GamitatTunguhin
ngIsipatKilos-Loob
(Will)
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamga
konseptotungkolsa
paggamitngisipsa
paghahanapng
katotohananat
paggamitngkilos-
loobsapaglilingkod/
pagmamahal.
Nakagagawaang
mag-aaralngmga
angkopnakilos
upangmaipakita
angkakayahang
hanapinang
katotohananat
maglingkodat
magmahal.
2.1Natutukoyanggamitattunguhin
ngisipatkilos-loobsaangkopna
sitwasyon
EsP10MP
-Ic-2.1
2.2Nasusurikungginamitnangtama
angisipatkilos-loobayonsa
tunguhinngmgaito
EsP10MP
-Ic-2.2
2.3Naipaliliwanagnaangisipatkilos-
loobayginagamitparalamangsa
paghahanapngkatotohananatsa
paglilingkod/pagmamahal
EsP10MP
-Ic-2.3
2.4Nakagagawangmgaangkopna
kilosupangmaipakitaang
kakayahanghanapinang
katotohananatmaglingkodat
magmahal
EsP10MP
-Ic-2.4
3.Paghubogng
Konsensiyabataysa
LikasnaBatasMoral
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasakonsepto
ngpaghubogng
konsiyensiyabatay
saLikasnaBatas
Moral.
Nakagagawaang
mag-aaralng
angkopnakilos
upangitamaang
mgamaling
pasiyangginawa.
3.1Nakikilalaangmgayugtong
konsensiyasa
pagsusuriopagninilaysaisang
pagpapasiyangginawa
EsP10MP
-Id-3.1
3.2Nakapagsusuringmgapasiyang
ginawabataysamgaPrinsipyong
LikasnaBatasMoral
EsP10MP
-Id-3.2
3.3Napatutunayannaang
konsensiyangnahubogbataysa
LikasnaBatasMoralaynagsisilbing
gabaysatamangpagpapasiyaat
pagkilos
EsP10MP
-Ie-3.3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

14. D
EPED
C
O
PY
xvii
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
3.Paghubogng
Konsensiyabataysa
LikasnaBatasMoral
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasakonsepto
ngpaghubogng
konsiyensiyabatay
saLikasnaBatas
Moral.
Nakagagawaang
mag-aaralng
angkopnakilos
upangitamaang
mgamaling
pasiyangginawa.
3.4Nakagagawangangkopnakilos
bataysakonsensiyangnahubogng
LikasnaBatasMoral
EsP10MP
-Ie-3.4
4.AngMapanagutang
PaggamitngKalayaan
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasatunayna
kahuluganng
kalayaan.
Nakagagawaang
mag-aaralngmga
angkopnakilos
upangmaisabuhay
angpaggamitng
tunaynakalayaan:
tumugonsatawag
ngpagmamahalat
paglilingkod.
4.1Natutukoyangmgapasiyaatkilos
natumutugonsatunaynagamit
ngkalayaan
EsP10MP
-If-4.1
4.2Nasusuriangtunaynakahulugan
ngkalayaan
EsP10MP
-If-4.2
4.3Naipaliliwanagnaangtunayna
kalayaanayangkakayahang
tumugonsatawagngpagmamahal
atpaglilingkod
EsP10MP
-Ig-4.3
4.4Nakagagawangmgaangkopna
kilosupangmaisabuhayang
paggamitngtunaynakalayaan:
tumugonsatawagngpagmamahal
atpaglilingkod
EsP10MP
-Ig-4.4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

15. D
EPED
C
O
PY
xviii
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
IKALAWANGMARKAHAN:AngMakataongKilos
Pamantayang
Pangnilalaman
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgakonseptotungkolsamakataongkilosupang
makapagpasiyanangmaypreperensyasakabutihansagitnangmgaisyungmoralatimpluwenysa
ngkapaligiran.
BatayangKonsepto
Angpag-unawasamgakonseptongmoralidadngkilosaygabaysapagpilingmoralnapasiyaat
kilossagitnangmgaisyungmoralatimpluwensyangkapaligiran.
5.AngPagkukusang
MakataongKilosat
MgaSalikna
Nakaaapektosa
PananagutanngTao
saKahihinatnanng
KilosatPasiya
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasakonsepto
ngpagkukusang
makataongkilosat
mgasaliksa
nakaaapektosa
pananagutanngtao
sakahihinatnanng
kilosatpasiya.
Nakapagsusuriang
mag-aaralng:
a.sarilingkilosna
dapat
panagutanat
nakagagawang
paraanupang
maging
mapanagutan
sapagkilos
b.sarilibataysa
mgasalikna
nakaaapektosa
pananagutan
ngtaosa
kahihinatnanng
kilosatpasiya
atnakagagawa
5.1Nakikilala:
a.namaypagkukusasa
makataongkiloskung
nagmumulaitosamalayang
pagsasagawangkilos-loobsa
pamamatnubayngisip.
b.angbawatsaliknanakaaapekto
sapananagutanngtaosa
kahihinatnanngkaniyangkilosat
pasiya
EsP10MK
-IIa-5.1
5.2Nakapagsusuring:
a.mgakilosnamaypanagutan
b.mgasitwasyongnakaaapektosa
pagkukusasakilosdahilsa
kamangmangan,masidhing
damdamin,takot,karahasanat
gawi
EsP10MK
-IIa-5.2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

16. D
EPED
C
O
PY
xix
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
5.AngPagkukusang
MakataongKilosat
MgaSalikna
Nakaaapektosa
PananagutanngTao
saKahihinatnanng
KilosatPasiya
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasakonsepto
ngpagkukusang
makataongkilosat
mgasaliksa
nakaaapektosa
pananagutanngtao
sakahihinatnanng
kilosatpasiya.
ngmga
hakbangupang
mahubogang
kaniyang
kakayahansa
pagpapasiya
5.3Napatutunayanna:
a.Angmakataongkilosaysinadya
(deliberate)atniloobngtao,
gamitangisip,kaya
pananagutanniyaang
kahihinatnannito(kabutihano
kasamaan).
b.Nakaaapektoang
kamangmangan,masidhing
damdamin,takot,karahasanat
gawisapananagutanngtaosa
kahihinatnanngkaniyangkilos
dahilmaaaringmawalaang
pagkukusangkilos.
EsP10MK
-IIb-5.3
5.4Nakapagsusuring:
a.sarilingkilosnadapatpanagutan
atnakagagawangparaanupang
magingmapanagutansa
pagkilos
b.Sarilibataysamgasalikna
nakaaapektosapananagutanng
taosakahihinatnanngkilosat
pasiyaatnakagagawangmga
hakbangupangmahubogang
kaniyangkakayahansa
pagpapasiyanangtamaat
mabuti
EsP10MK
-IIb-5.4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

17. D
EPED
C
O
PY
xx
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
6.Layunin,Paraan,
Sirkumstansiya,at
Kahihinatnanng
MakataongKilos
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasalayunin,
paraanatmga
sirkumstansiyang
makataongkilos.
Nakapagsusuriang
mag-aaralng
kabutihano
kasamaanng
sarilingpasiyao
kilossaisang
sitwasyonbataysa
layunin,paraanat
sirkumstansiya
nito.
6.1Naipaliliwanaganglayunin,paraan
atsirkumstansiya,atkahihinatnan
ngmakataongkilos
EsP10MK
-IIc-6.1
6.2Nakapagsusuringkabutihano
kasamaanngsarilingpasiyaokilos
saisangsitwasyonbataysa
layunin,paraan,sirkumstansiya,at
kahihinatnannito
EsP10MK
-IIc-6.2
6.3Napatutunayannaanglayunin,
paraan,sirkumstansiya,at
kahihinatnanngkilosay
nagtatakdangpagkamabutio
pagkamasamanito
EsP10MK
-IId-6.3
6.4Nakapagtatayangkabutihano
kasamaanngpasiyaokilossa
isangsitwasyongmaysuliranin
(dilemma)bataysalayunin,paraan
sirkumstansiya,atkahihinatnan
nito
EsP10MK
-IId-6.4
7.AngKabutihano
KasamaanngKilos
AyonsaPaninindigan,
GintongAralat
Pagpapahalaga
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasakabutihan
okasamaanngkilos
ayonsa
pagpapahalaga.
Naitatamang
mag-aaralang
isangmalingkilos
sapamamagitan
ngpagpapasiya
gamitangmas
mataasna
pagpapahalaga.
7.1Natutukoyangbatayansa
paghusgasakabutihano
kasamaanngkilosayonsa
panininindigan,GintongAralat
mataasnaPagpapahalaga
EsP10MK
-IIe-7.1
7.2Nakapagsusurikungpaanopaiiralin
angmasmataasnapagpapahalaga
saisangsitwasyongmayconflict
EsP10MK
-IIe-7.2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

18. D
EPED
C
O
PY
xxi
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
7.AngKabutihano
KasamaanngKilos
AyonsaPaninindigan,
GintongAralat
Pagpapahalaga
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasakabutihan
okasamaanngkilos
ayonsa
pagpapahalaga.
Naitatamang
mag-aaralang
isangmalingkilos
sapamamagitan
ngpagpapasiya
gamitangmas
mataasna
pagpapahalaga.
7.3Naipaliliwanagnakasamasa
nararapatnagamitingbatayansa
paghusgangkabutihanokasamaan
ngkilosangKautusangWalang
Pasubali,GintongAralatmga
pagpapahalaga
EsP10MK
-IIf-7.3
7.4Naitatamaangisangmalingkilossa
pamamagitanngpaggawangmga
tiyaknahakbangbataysa
paninidigan,GintongAral,atmas
mataasnapagpapahalaga
EsP10MK
-IIf-7.4
8.MgaYugtong
MakataongKilosat
MgaHakbangsa
Moralna
Pagpapasiya
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamga
yugtongmakataong
kilosatmga
hakbangsamoral
napagpapasiya.
Nakapagsusuriang
mag-aaralng
sarilingkilosat
pasiyabataysa
mgayugtong
makataongkilosat
nakagagawang
planoupang
maitamaangkilos
opasiya.
8.1Naipaliliwanagangbawatyugtong
makataongkilosatmgahakbang
samoralnapagpapasiya
EsP10MK
-IIg-8.1
8.2Natutukoyangmgakilosat
pasiyangnagawana
umaayonsabawatyugtong
makataongkilos
EsP10MK
-IIg-8.2
8.3Naipaliliwanagnaangbawatyugto
ngmakataongkilosaykakikitaan
ngkahalagahanngdeliberasyonng
isipatkatataganngkilos-loobsa
paggawangmoralnapasiyaat
kilos
EsP10MK
-IIh-8.3
8.4Nakapagsusuringsarilingmgakilos
atpasiyabataysamgayugtong
makataongkilosatnakagagawang
planoupangmaitamaangmga
kilosopasiya
EsP10MK
-IIh-8.4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

19. D
EPED
C
O
PY
xxii
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
IKATLONGMARKAHAN:MgaPangunahingBirtudatPagpapahalagangMoral
Pamantayang
Pangnilalaman
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgakonseptotungkolsamgapagpapahalagang
moralupangmakapagpasiyaatmakakilostungosamakabuluhanatmabutingpakikipag-ugnayansa
Diyos,sakapwaatsakapaligiran.
BatayangKonsepto
Angpag-unawasamgakonseptotungkolsamgapagpapahalagangmoralaykailanganupang
makapagpasiyaatmakakilosnangmaypreperensyasakabutihan.
9.Maingatna
Paghuhusga
(Prudence)
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamaingat
napaghuhusga
(prudence).
Nakagagawaang
mag-aaralngmga
angkopnakilosna
nagpapakitang
maingatna
paghuhusga.
9.1Natutukoyangmgakilosna
nagpapakitangmaingatna
paghuhusga
EsP10PB
-IIIa-9.1
9.2Nasusuriangmgakilosna
nagpapakitangmaingatna
paghuhusga
EsP10PB
-IIIa-9.2
9.3Napatutunayannaangmaingatna
paghuhusgaaymahalagang
kasanayansatamangpagpapasiya
upangmapaunladangpaninindigan
sapagpapakatao
EsP10PB
-IIIb-9.3
9.4Nakagagawangmgaangkopna
kilosnanagpapakitangmaingatna
paghuhusga
EsP10PB
-IIIb-9.4
10.Pagmamahalsa
Bayan
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasa
pagmamahalsa
bayan.
Nakagagawaang
mag-aaralng
angkopnakilos
upangmaipamalas
angpagmamahal
saBayan
(Patriyotismo).
10.1Nakikilalasasariliangmga
indikasyonngpagmamahalsa
bayan
EsP10PB
-IIIc-10.1
10.2Nahuhusgahanangangkopna
kilosotugonsamgasitwasiyong
kailanganangmapanuringpag-
iisipbilangpagpapakitang
EsP10PB
-IIIc-10.2
EsP10PB
-IIIc-10.2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

20. D
EPED
C
O
PY
xxiii
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
10.Pagmamahalsa
Bayan
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasa
pagmamahalsa
bayan.
Nakagagawaang
mag-aaralng
angkopnakilos
upangmaipamalas
angpagmamahal
saBayan
(Patriyotismo).
pagmamahalsabayan
10.3Nahihinuhanaangpagmamahalsa
bayanaymasasalaminsa
pagsisikapnamaisabuhayangmga
pagpapahalagaatnakaaambagsa
pag-angatngkulturangPilipinoat
kaunlaranngbansa
EsP10PB
-IIId-10.3
10.4Nakagagawangmgaangkopna
kilossapamayananobarangay
upangmaipamalasang
pagmamahalsabayan
EsP10PB
-IIId-10.4
11.Pangangalagasa
Kalikasan
.
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasa
pangangalagasa
kalikasan.
Nakagagawaang
mag-aaralng
angkopnakilos
upang
maipamalasang
pangangalagasa
kalikasan.
11.1Nakapagpapaliwanagng
kahalagahanngpangangalagasa
kalikasan
EsP10PB
-IIIe-11.1
11.2Natutukoyangmgapaglabagsa
pangangalagasakalikasanna
umiiralsalipunan
EsP10PB
-IIIe-11.2
11.3Napangangatwirananna:
a.Lahattayoaymamamayanng
iisangmundo,dahilnabubuhay
tayosaiisangkalikasan(Mother
Nature)
b.InutusantayongDiyosna
alagaanangkalikasan
(stewards)athindimaging
tagapagdominaparasasusunod
nahenerasyon.
c.Binubuhaytayongkalikasan
EsP10PB
-IIIf-11.3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

21. D
EPED
C
O
PY
xxiv
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
11.Pangangalagasa
Kalikasan
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasa
pangangalagasa
kalikasan.
Nakagagawaang
mag-aaralng
angkopnakilos
upang
maipamalasang
pangangalagasa
kalikasan.
11.4Nakagagawangmgaangkopna
kilosupangmaipamalasang
pangangalagasakalikasan
EsP10PB
-IIIf-11.4
12.Espiritwalidadat
Pananampalataya
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasa
pananampalatayaat
espiritwalidad.
Nakagagawaang
mag-aaralng
angkopnakilos
upangmapaunlad
angsariling
pananampalataya
atespiritwalidad.
12.1Natutukoyangmgakatangianng
taobilangespiritwalnanilalang
EsP10PB
-IIIg-12.1
12.2Nasusuriangsarilingugnayansa
Diyos
EsP10PB
-IIIg-12.2
12.3Nahihinuhana:
a.Nasapagsisikapnahanapinang
kahuluganngbuhay,hindiang
mgabagaynamateryal,ang
pagigingespiritwalngtao.
b.Angpagsisikapnamapanatili
angugnayansaDiyos,bilang
indikasyonngpagigingispiritwal,
angnagpapatibaysaating
pananampalataya.
c.Naipakikitaangtunayna
pananampalatayasapag-ibigsa
kapwaatpreperensyasa
kabutihan.
EsP10PB
-IIIh-12.3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

22. D
EPED
C
O
PY
xxv
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
12.Espiritwalidadat
Pananampalataya
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasa
pananampalatayaat
espiritwalidad.
Nakagagawaang
mag-aaralng
angkopnakilos
upangmapaunlad
angsariling
pananampalataya
atespiritwalidad.
12.4Nakagagawangmgaangkopna
kilosupangmapaunladangsariling
pananampalatayaat
espiritwalidadEsP10PB
-IIIh-12.4
IKAAPATNAMARKAHAN:AngAkingPosisyonsamgaIsyungMoral
Pamantayang
Pangnilalaman
Naipamamalasngmag-aaralangpag-unawasamgaisyungmoralupangmagkaroonngmatatagna
paninindigansakabutihansagitnangiba’tibangpananawsamgaisyungitoatmgaimpluwensya
ngkapaligiran.
BatayangKonsepto
Angpag-unawasamgaisyungmoralaynakatutulongsapagbuongmapaninindigangpananaw
bataysaapatnapangunahingbirtudougali(cardinalvirtues)atanimnapangunahing
pagpapahalagangmoral(coremoralvalues).
13.MgaIsyuTungkolsa
Buhay(Paggamitng
droga,Aborsyon,
Pagpapatiwakal,
Euthanasia)
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamga
gawaingtaliwassa
batasngDiyosatsa
kasagraduhanng
buhay.
Nakagagawaang
mag-aaralng
sarilingpahayag
tungkolsamga
gawaingtaliwassa
batasngDiyosat
sakasagraduhan
ngbuhay.
13.1Natutukoyangmgagawaing
taliwassabatasngDiyosatsa
kasagraduhanngbuhay
EsP10PI
-IVa-13.1
13.2Nasusuriangmgagawaingtaliwas
sabatasngDiyosatsa
kasagraduhanngbuhay
EsP10PI
-IVa-13.2
13.3Napatutunayanna:
Angpagbuongposisyontungkolsa
mgaisyungmaykinalamansa
paninindiganngtaosapagmamahal
niyasabuhaybilangkaloobng
Diyosaykailanganupang
mapatibayangatingpagkilalasa
EsP10PI
-IVb-13.3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

23. D
EPED
C
O
PY
xxvi
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
13.MgaIsyuTungkolsa
Buhay(Paggamitng
droga,Aborsyon,
Pagpapatiwakal,
Euthanasia)
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamga
gawaingtaliwassa
batasngDiyosatsa
kasagraduhanng
buhay.
Nakagagawaang
mag-aaralng
sarilingpahayag
tungkolsamga
gawaingtaliwassa
batasngDiyosat
sakasagraduhan
ngbuhay.
Kaniyangkadakilaanat
kapangyarihanatkahalagahanng
taobilangnilalangngDiyos.
13.4Nakagagawangsarilingpahayag
tungkolsamgagawaingtaliwassa
batasngDiyosatsakasagraduhan
ngbuhay
EsP10PI
-IVb-13.4
14.MgaIsyuTungkol
saSekswalidad
(Pre-maritalsex,
pornograpiya
Pang-aabusong
Seksuwal,
prostitusyon)
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamgaisyu
tungkolsa
sekswalidad(pre-
maritalsex,
pornograpiyapang-
aabusongsekswal,
prostitusyon).
Nakagagawaang
mag-aaralng
malinawna
posisyontungkol
saisangisyusa
kawalanng
paggalangsa
dignidadat
sekswalidad.
14.1Natutukoyangmgaisyungkaugnay
sakawalanngpaggalangsa
dignidadatseksuwalidad
EsP10PI
-IVc-14.1
14.2Nasusuriangmgaisyungkaugnay
sakawalanngpaggalangsa
dignidadatseksuwalidad
EsP10PI
-IVc-14.2
14.3Angmalawaknakaalamansamga
isyungmaykinalamansakawalan
ngpaggalangsaseksuwalidaday
daanupangmagkaroonng
malinawnaposisyonsa
kahalagahanngpaggalangsa
kabuuanngpagkataongtaosa
tunaynalayuninnito
EsP10PI
-IVd-14.3
14.4Nakagagawangmalinawna
posisyontungkolsaisangisyusa
kawalanngpaggalangsadignidad
atseksuwalidad
EsP10PI
-IVd-14.4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

24. D
EPED
C
O
PY
xxvii
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
15.MgaIsyungMoral
TungkolsaKawalan
ngGalangsa
Katotohanan
Pagsasabingtotoo
parasakabutihan-
whistleblwoing,
plagiarism,
intellectualpiracy)
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamgaisyu
tungkolsapaglabag
sakatotohanan
(pagsasabingtotoo
parasakabutihan-
whistleblowing,
plagiarism,
intellectualpiracy).
Nakabubuoang
mag-aaralngmga
hakbangupang
maisabuhayang
paggalangsa
katotohanan.
15.1Natutukoyangmgaisyungkaugnay
sakawalanngpaggalangsa
katotohanan
EsP10PI
-IVe-15.1
15.2Nasusuriangmgaisyungmay
kinalamansakawalanngpaggalang
sakatotohanan
EsP10PI
-IVe-15.2
15.3Napatutunayanna:Angpagiging
mulatsamgaisyutungkolsa
kawalanngpaggalangsa
katotohananaydaanupangisulong
atisabuhayangpagiging
mapanagutanattapatnanilalang
EsP10PI
-IVf-15.3
15.4Nakabubuongmgahakbangupang
maisabuhayangpaggalangsa
katotohanan
EsP10PI
-IVf-15.4
16.MgaIsyutungkol
saPaggawa
(Paggamitng
kagamitanatoras
satrabaho,Sugal,
Gameofchance,
Paggamitngorasat
kagamitansa
trabaho,
Magkasalungatna
interes(Conflictof
interest)at
Naipamamalasng
mag-aaralangpag-
unawasamgaisyu
tungkolsapaggawa
(Paggamitng
kagamitanatoras
satrabaho,Sugal,
Gameofchance,
Paggamitngorasat
kagamitansa
trabaho,
Nakagagawaang
mag-aaralng
posisyontungkol
saisangisyusa
paggawaat
paggamitng
kapangyarihan.
16.1Natutukoyangmgaisyutungkolsa
paggawaatpaggamitng
kapangyarihan
EsP10PI
-IVg-16.1
16.2Nasusuriangmgaisyutungkolsa
paggawaatpaggamitng
kapangyarihan
EsP10PI
-IVg-16.2
16.3Napatutunayanna:
Angpagkakaroonngmatibayna
paninindigansapaggawaattamang
paggamitngkapangyarihanay
daanparasamapanagutang
paglilingkod.
EsP10PI
-IVh-16.3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

25. D
EPED
C
O
PY
xxviii
NILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(ContentStandard)
PAMANTAYAN
SAPAGGANAP
(Performance
Standard)
MGAKASANAYANG
PAMPAGKATUTO
(LearningCompetencies)
CODE
Paggamitng
Kapangyarihan
(Pakikipagsabwatan,
Panunuhol,Bribery,
Kickback,
Nepotismo)
Magkasalungatna
interes(Conflictof
interest)at
Paggamitng
Kapangyarihan
(Pakikipagsabwatan
,Panunuhol
(Bribery),Kickback,
Nepotismo).
16.4Nakabubuongmatatagnaposisyon
tungkolsamgaisyusapaggawaat
paggamitng
kapangyarihan
EsP10PI
-IVh-16.4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

26. D
EPED
C
O
PY
xxix
Kto12BASICEDUCATIONCURRICULUM
CODEBOOKLEGEND
Sample:EsP10PB-IIIg-12.1
LEGENDSAMPLE
FirstEntry
LearningArea
andStrand/
Subjector
Specialization
Edukasyonsa
Pagpapakatao
EsP
10
GradeLevelBaitang10
UppercaseLetter/s
Domain/Content/
Component/
Topic
AngPagpapahalaga
atBirtud
PB
-
RomanNumeral
*Zeroifnospecific
quarter
QuarterIkatlongMarkahanIII
LowercaseLetter/s
*Putahyphen(-)in
betweenlettersto
indicatemorethana
specificweek
WeekIkapitonglinggog
-
ArabicNumberCompetency
NakapagpapaLiwanag
ngkahalagahanng
pangangalagasa
kalikasan
12.1
DOMAIN/COMPONENTCODE
TungkulinKoSaAkingSariliatPamilyaPKP
MahalKo,KapwaKoP
ParaSaKabutihanngLahat,SumunodTayoPPP
PaggawangMabuti,KinalulugdanngDiyosPD
PagkilalaatPamamahalasamgaPagbabagosa
Sarili
PS
AngPagkataongTaoPT
AngPagpapahalagaatBirtudPB
AngPakikipagkapwaP
MgaIsyusaPakikipagkapwaIP
AngPapelngLipunansaTaoPL
AngTungkulinngTaosaLipunanTT
MgaKaugnaynaPagpapahalagasaPaggawaKP
MapanagutangPagpaplanongKursong
AkademikooTeknikal-Bokasyonal,Siningat
Isports,NegosyooHanapbuhay
PK
AngMoralnaPagkataoMP
AngMakataongKilosMK
AngAkingPosisyonsamgaIsyungMoralPI
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

27. D
EPED
C
O
PY
104
Edukasyon sa Pagpapakatao Baitang 10
Ikatlong Markahan
Gabay sa Pagtuturo sa Modyul 10
PAGMAMAHAL SA BAYAN
Bilang ng Oras: 8
I. Pag-uugnay ng mga Pamantayan sa Pagkatuto at mga Kasanayang
Pampagkatuto
Pamantayan sa pagkatuto
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa
sa pagmamahal sa bayan (Patriyotismo).
Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ang mag-aaral ng angkop na kilos
upang maipamalas ang pagmamahal sa Bayan (Patriyotismo).
Ano ang pinakamahalagang mensahe na dapat maunawaan at maipamalas
ng mag-aaral?
Ang pagmamahal sa bayan ay maipamamalas sa pagsisikap na maisabuhay
ang mga pagpapahalaga sa pakikibahagi sa pag-angat ng kulturang Pilipino
at kaunlaran ng bansa.
Ano ang patunay ng pag-unawa?
Nakagagawa ng mga angkop na kilos sa pamayanan o barangay upang
maipamalas ang pagmamahal sa bayan.
Anong kakayahan ang dapat maipamalas tungo sa pag-unawa?
Nahuhusgahan ang angkop na kilos o tugon sa mga sitwasyong kailangan
ang mapanuring pag-iisip bilang pagpapakita ng pagmamahal sa bayan.
Anong kaalaman ang kailangan upang maipamalas ang pag-unawa?
Nakikilala sa sarili ang mga indikasyon ng pagmamahal sa bayan.
Batayang konsepto
Pagsasabuhay ng mga pagkatuto
Kakayahan
Kaalaman
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

28. D
EPED
C
O
PY
105
II. Pag-uugnay ng mga Kasanayang Pampagkatuto sa Pagtatasa
Mga Kakayahang
Pampagkatuto:
KP1: Nakikilala sa sarili
ang mga indikasyon ng
pagmamahal sa bayan
KP2: Nahuhusgahan ang
angkop na kilos o tugon sa
mga sitwasyong kailangan
ang mapanuring pag-iisip
bilang pagpapakita ng
pagmamahal sa bayan.
KP3: Nahihinuha na ang
pagmamahal sa bayan ay
masasalamin sa pagsisikap
na maisabuhay ang
mga pagpapahalaga at
nakaaambag sa pag-angat
ng kulturang Pilipino at
kaunlaran ng bansa
KP4: Nakagagawa ng
mga angkop na kilos sa
pamayanan o barangay
upang maipamalas ang
pagmamahal sa bayan
Pagtatasa:
KP1: Pagsusuri ng mga katangian na
angkop sa pagkilala sa sarili bilang
isang indibidwal na may pagmamahal
sa bayan at paramihan ng kaalaman
sa mga bagay na may kaugnayan
sa bayan sa pamamagitan ng laro at
pagbibigay ng personal na opinyon
sa pamamagitan ng pagsagot sa mga
katanungan pagkatapos ng bawat
gawain.
KP2: Pagsusuri ng mga sitwasyon na
karaniwang nararanasan, nakikita, at
napapag-usapan at ng isang awitin na
ang tema ay pagmamahal sa bayan sa
pamamagitan ng pagiging mabuting
mamamayan at pagbibigay ng
personal na opinyon sa pamamagitan
ng pagsagot sa mga katanungan
pagkatapos ng bawat gawain.
KP3: Pagbuo at pagpapaliwanag ng
Batayang Konsepto.
KP4: Pagbuo o paggawa ng mga
angkop na kilos na isasabuhay bilang
pagpapamalas ng pagmamahal sa
bayan. Sa pagsasagawa ng mga
ito kailangan ang patunay gaya ng
larawan, mga dokumento, o kaya
video.
Mas magiging madali at maayos ang
pagsasabuhaynitokungmaykasamang
magboboluntaryong isagawa ito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

29. D
EPED
C
O
PY
106
III. Plano ng Pagtuturo-Pagkatuto
A. ANO ANG INAASAHANG MAIPAMAMALAS MO?
Upang maipaunawa ang halaga ng pagkatuto ng modyul na ito, mahalagang
mapukaw ang isipan at damdamin ng mga mag- aaral sa panimula pa lamang upang
matiyak na mapanatili ang kanilang interes at atensiyon para sa pagsasagawa ng mga
gawain.
Kaya ko silang tularan, magiging bayani rin ako tulad nila! Makikilala ako
bilang makabagong Jose Rizal o Andres Bonifacio! Ako ang susi sa minimithing
pagbabago ng bansa, ang pagmamahal ko sa bayan ang magdadala upang
isakatuparan ang pangarap na ito. Marahil ang mga salitang ito ay minsan nang
namutawi sa iyong bibig. Sa mga nangyayari sa kasalukuyan, kailangang kumilos
at napapanahon nang isabuhay ang pagmamahal sa bayan, ngunit paano kaya
ito isasakatuparan?
Paano nga ba ipakikita at isasabuhay ito? Kailangan din bang magsulat, at
hikayatin ang iba na magpunit ng sedula, humawak ng baril, at gumamit ng tabak
upang ipakita ang pagmamahal na ito?
Paalala para sa Guro: Ipatukoy sa mga mag-aaral ang Mahalagang Tanong na
dapat masagot pagkatapos ng gagawing pag-aaral sa modyul.
Mga Kasanayang Pampagkatuto
A. Ipabasa ang apat na Kasanayang Pampagkatuto (KP) at ang mga kraytirya sa
pagtataya ng output sa ikaapat na Kasanayang Pampagkatuto (10.4).
Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na
kaalaman, kakayahan, at pang-unawa:
10.1 Nakikilala sa sarili ang mga indikasyon ng pagmamahal sa bayan
10.2 Nahuhusgahan ang angkop na kilos o tugon sa mga sitwasyong kailangan ang
mapanuring pag-iisip bilang pagpapakita ng pagmamahal sa bayan
10.3 Naipaliliwanag ang Batayang Konsepto ng aralin
10.4 Nakagagawa ng mga angkop na kilos sa pamayanan o barangay upang
maipamalas ang pagmamahal sa bayan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

30. D
EPED
C
O
PY
107
Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul ang kabuuan ng ikatlong Kasanayang
Pampagkatuto (KP3) upang maiwasan na mailahad sa mga mag-aaral ang
Batayang Konsepto. Mahalagang matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at
kabuuan ng aralin, mahihinuha ng mga mag-aaral ang Batayang Konsepto.
Narito ang mga kraytirya ng pagtataya ng output sa Kakayahang
Pampagkatuto 10.4:
a. Nakapagtatala ng mga angkop na kilos sa pagsasabuhay ng pagmamahal sa
bayan.
b. Naisagawa ang hakbang na ginawa ng may patunay gaya ng larawan,
dokumento, o video.
c. Nakahikayat ng isa o dalawang indibidwal na magsasabuhay ng mga angkop
na kilos na ito.
Para sa Guro na itatanong sa mga Mag-aaral: Mayroon ba kayong gustong
linawin tungkol sa mga layuning binasa at mga kraytirya sa pagtataya ng output?
Paunang Pagtataya
Layunin: Tayahin ang kaalaman ng mag-aaral tungkol sa paksa sa antas ng
KAALAMAN, KASANAYAN (process/skills), at PAG-UNAWA (understanding of
concepts).
Paalala para sa Guro: Ipaunawa sa mga mag-aaral na ang layunin sa pagbibigay
ng Paunang Pagtataya ay upang mataya ang kanilang mga dating kaalaman lalo
na sa nilalaman ng aralin.
1. Ipabasa ang panuto para sa Paunang Pagtataya sa pahina 186 ng modyul.
2. Itanong kung may nais linawin ang mga mag-aaral tungkol sa panuto.
3. Pasagutan ang bilang 1 hanggang 10 sa loob ng 10 hanggang 15 minuto.
4. Bigyan ng sapat na oras ang mga mag-aaral upang masagot ang mga
tanong.
5. Pagkatapos ipasagot sa mga mag-aaral, ipaskil o isulat sa pisara ang tamang
mga sagot sa Paunang Pagtataya.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

31. D
EPED
C
O
PY
108
Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung anuman ang
maging resulta ng paunang pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay
ng marka, kundi isang mahalagang pagbabatayan ng kaniyang pag-unlad.
Pagkatapos ng Pagpapalalim, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang
pagtataya upang malaman ang antas ng kanilang pag-unawa sa mga konsepto
at kung nagkaroon ng pag-unlad ang kanilang kakayahan.
B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Layunin: Tayahin ang mga dating kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa paksa
na nakabatay sa karanasan upang matukoy ng guro ang mga maling kaalaman
ng mga mag-aaral. (KP1)
Gawain 1 – Ako ba ito?
A. Ipagawa ang Gawain 1 sa mga mag-aaral. (Maaari ding itong ibigay bilang
takdang-aralin, ngunit tiyakin na lubusang naunawaan ng mga mag-aaral
ang panuto bago sila hayaang gawin ang gawain sa kanilang bahay).
B. Basahin o ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto.
C. Tanungin ang mag-aaral kung nauunawaan ba nila ang panuto?
D. Matapos bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral upang unawain
ang panuto, ipagawa na ang gawain.
E. Pagkatapos maisagawa ang gawain, ipasagot sa mga mag-aaral ang mga
tanong na may kaugnayan sa gawaing isinagawa at ipasulat ang mga sagot
sa kuwaderno.
Paalala: Talakayin ang ilan sa mga sagot ng mga mag-aaral upang lalo nilang
maunawaan at maintindihan ang nilalaman ng modyul at maging maayos ang
daloy ng pagkatuto. Ang bawat bilang ay nakaayos ayon sa dimensiyon ng tao at
mga pagpapahalaga na nakapaloob sa 1987 Konstitusyon ng Pilipinas.
Para sa Guro na sasabihin sa mga Mag-aaral: Kung ano ang naging resulta
o kinalabasan ng Gawain, hindi ibig sabihin, hindi na maaaring baguhin ito.
May magagawa ka pa para magkaroon ng kasanayan sa kahalagahan ng
pagsasabuhay ng pagmamahal sa bayan. Ngayon, subukin naman nating gawin
ang susunod na gawain.
Gawain 2 - Pasyal at Laro Tayo!
A. Hatiin ang klase sa apat o limang pangkat, kailangan ang bawat pangkat ay
may panulat at papel.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

32. D
EPED
C
O
PY
109
B. Magtalaga ng mga lugar sa loob ng paaralan na pupuntahan ng bawat grupo.
Sa bawat lugar, lagyan ito ng marka kung anong lugar o probinsiya, gawain
(tasks) na gagawin at ang tanong na sasagutin bago lumipat sa susunod na
lugar. Gawing gabay ang nasa ibaba.
Pangkat 1 Pangkat 2 Pangkat 3 Pangkat 4
Stage
Pampanga
Flag Pole
Quezon City
Canteen
Luneta
Garden
Bulacan
Stage
Pampanga
Flag Pole
Quezon City
Canteen
Luneta
Garden
Bulacan
Awitin ang Ako’y Isang
Pinoy
Anong kasabihang
Pilipino ang karaniwan
kapag wika ang pinag-
uusapan?
Isadula ang pagbaril
kay Dr. Jose Rizal
Kailan binaril si Dr.
Jose Rizal?
Sumayaw na parang
palaka
Anong probinsiya
ang tinaguriang
Lantern Capital of
the Philippines?
Sumayaw ng
Tinikling
Gumawa ng isang tulang
makabayan at sabay-
sabay itong bigkasin.
Sa mga perang ginagamit
sa bansa, alin sa mga ito
ang may larawan ng
lumang simbahan?
Gumawa ng isang tulang
makabayan at sabay-
sabay itong bigkasin.
Sa mga perang ginagamit
sa bansa, alin sa mga ito
ang may larawan ng
lumang simbahan?
Sumayaw na parang
palaka
Anong probinsiya
ang tinaguriang
Lantern Capital of
the Philippines?
Tinikling
Awitin ang Ako’y Isang
Pinoy
Anong kasabihang
Pilipino ang karaniwan
kapag wika ang pinag-
uusapan?
Isadula ang pagbaril
kay Dr. Jose Rizal
Kailan binaril si Dr.
Jose Rizal?
Canteen
Luneta
Stage
Pampanga
Garden
Bulacan
Flag Pole
Quezon City
Isadula ang pagbaril
kay Dr. Jose Rizal
Kailan binaril si Dr.
Jose Rizal?
Sumayaw na parang
palaka
Anong probinsiya
ang tinaguriang
Lantern Capital of
the Philippines?
Gumawa ng isang tulang
makabayan at sabay-
sabay itong bigkasin.
Sa mga perang ginagamit
sa bansa, alin sa mga ito
ang may larawan ng
lumang simbahan?
Awitin ang Ako’y Isang
Pinoy.
Anong kasabihang
Pilipino ang karaniwan
kapag wika ang pinag-
uusapan?
Paalala: Maaaring palitan ang mga lugar, mga gawain, at tanong na nasa itaas
ng mga lugar na kilala sa probinsiya o bayang kinabibilangan at mga gawaing
karaniwang isinasagawa rito. (Pamamaraang Localization)
C. Matapos bigyan nang sapat na panahon ang mga mag-aaral upang unawain
ang panuto, ipagawa na ang gawain.
Flag Pole Canteen Stage Garden
Kailan binaril si
Dr. Jose Rizal
Kailan binaril si
Dr. Jose Rizal
GardenFlag Pole
Flag PoleGarden
Canteen
Stage Canteen
Stage
Kailan binaril si
Dr. Jose Rizal
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

33. D
EPED
C
O
PY
110
D. Pagkatapos maisagawa ang gawain, ipasagot sa mga mag-aaral ang mga
tanong na may kaugnayan sa gawaing isinagawa sa kuwaderno.
Paalala: Talakayin ang ilan sa mga sagot ng mga mag-aaral upang lalo nilang
maunawaan at maintindihan ang nilalaman ng modyul at maging maayos ang
daloy ng pagkatuto.
Para sa Guro na sasabihin sa mga Mag-aaral: Ang pagkakaroon ng sapat
na kaalaman sa mga lugar sa bansa na karaniwang kilala dahil sa ganda,
kasaysayang taglay ng mga ito na nakaugat na sa ating pagkatao ay isang
simpleng pagpapakita ng pagpapahalaga sa bansa, isama pa ito ang pagkilala sa
mga tradisyon at kultura na karaniwang kinagigiliwan lalo na ng mga dayuhang
bumibisita sa atin.
C. PAGLINANG NG MGA KAALAMAN, KAKAYAHAN,
AT PAG-UNAWA
Layunin: Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at
paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral
na hango sa karanasan. (KP2)
Gawain 3: Pag-aralan at Unawain!
A. Basahin o ipabasa ang panuto sa mga mag-aaral.
B. Bigyan nang sapat na oras ang mga mag-aaral upang maunawaan ang mga
sitwasyon na nasa modyul. Mas makatutulong kung may kopya ng mga
larawan na nakapaskil sa pisara o kaya mga video clips na may kaugnayan sa
mga sitwasyon.
C. Pagkatapos unawain at basahin ang mga sitwasyon, ipasagot sa mga mag-
aaral ang mga tanong sa kanilang kuwaderno.
Gawain 4: Halika at Umawit Tayo!
A. Ipabasa, iparinig, o kaya ipaawit ang awiting “Ako’y Isang Mabuting Pilipino”
ni Noel Cabangon ng dalawang beses sa mga mag-aaral.
Paalala: Huwag madaliin ang mga mag-aaral sa pagsasagawa ng gawaing
ito. Bigyan nang sapat na oras upang maisagawa ang gawain. Mahalaga ang
magiging tugon ng bawat mag-aaral sa bawat sitwasyon na kanilang babasahin,
pag-aaralan, at uunawain.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

34. D
EPED
C
O
PY
111
B. Mas makatutulong kung ipatutugtog ang na-download na kopya ng awit na
may kasamang liriko at video presentation (videoke style)
C. Itanong sa mga bata ang mga inihandang katanungan upang ang daloy ng
pagkatuto at pag-unawa ay hindi maputol bilang paghahanda sa bahaging
pagpapalalim.
D. Magkaroon ng malayang talakayan.
Paalala: Maaari ring iparinig ang awiting may pamagat na “Mga Kababayan Ko” na
pinasikat ni Francis Magalona o kaya ibang awitin na ang tema ay makabayan. Sa
bahagi ng pagtatanong, maaaring gumawa ang guro ng malikhaing pamamaraan
upang maging kawili-wili ang talakayan sa mga mag-aaral.
Chorus
Mga kababayan ko
Dapat lang malaman nyo
Bilib ako sa kulay ko
Ako ay pilipino
kung may itim at puti
Mayron naman kayumangi
isipin mo na kaya mong
Abutin ang yung minimithi
I
Dapat magsumikap para tayo’y di maghirap
Ang trabaho mo pagbutihin mo
Dahil pag gusto mo ay kaya mo
At kaya nating dalawa
Magaling ang atin
Yan ang laging iisipin
Pag-asenso mararating
Kung handa kang tiisin
Ang hirap at pagod sa problema
Wag kang malunod
Umaahon ka wag lumubog
Pagka’t ginhawa naman ang susunod
Iwasan mo ang ingit
Ang sa iba’y ibig mong makamit
Dapat nga ika’y matuwa sa napala ng iyong
kapatid
Ibig kong ipabatid
Na lahat tayo’y kabig - bisig
[ repeat chorus ]
II
Respetuhin natin ang ating ina
Ilaw siya ng tahanan
Bigyang galang ang ama
At ang payo n’ya susundan
At sa magkakapatid
Kailangan ay magmahalan
Dapat lang ay pag-usapan ang hindi
nauunawaan
Wag takasan ang pagkukulang
Kasalan ay panagutan
Magmalinis ay iwasan
Nakakainis marumi naman
Ang magkaaway ipagbati
Gumitna ka at wag kumampi
Lahat tayoy magkakapatid
Ano mang mali ay ituwid
Magdasal sa Diyos Maykapal
Maging banal at wag hangal
Itong tula ay alay ko
Sa bayan ko at sa buong mundo
[ repeat chorus ]
Mga Kababayan Ko
Nilikha ni: Francis Magalona
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

35. D
EPED
C
O
PY
112
D. PAGPAPALALIM
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at
paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang babasahin na naglalaman ng
kaalaman at malalim na paliwanag tungkol sa Pagmamahal sa Bayan (KP3)
Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral
bilang Takdang-Aralin.
1. Makatutulong kung ang klase ay hahatiin sa apat na pangkat na siyang
magpapalitan ng kuro-kuro sa kung ano ang nilalaman ng pagpapalalim na
kanilang babasahin.
Paalala: Makatutulong kong ang bawat grupo ay aatasan na gumawa ng output sa
kung ano ang naunawaan nila sa kanilang binasa at kung paano nila ito iuugnay
sa mga gawaing una na nilang nagawa. Mas maganda kung ang bawat grupo
ay may kani-kaniyang paraan ng presentasyon ng output o maaaring atasan na
sila kaagad kong ito ba ay sa pamamagitan ng maikling dula, awit, tula, at iba pa.
2. Bago simulan ang pagpapalalim, makatutulong kung magpapaskil o magpakita
ng sumusunod:
a. Damit na may temang makabayan
b. Mga larawang may temang makabayan gaya ng 3 stars and a flag
c. Baller
d. Maaari ding gumawa ng simpleng presentasyon na larawan ng mga bayani,
compilation ng mga kasabihang may temang pagka-makabayan
e. Ipabasa ang kuwento ni Mang Ben
3. Pagkatapos maipakita ang mga ito. Itanong sa mga mag-aaral kong sa
pamamagitan ba ng mga ito naipakikita ang pagmamahal sa bayan?
Paalala: Talakayin ang ilan sa mga sagot ng mga mag-aaral upang lalo nilang
maunawaan at maintindihan ang nilalaman ng modyul na pag-aaralan bilang
paghahanda sa susunod na gawain at sa bahaging pagpapalalim ng modyul.
Magkaroon ng malayang talakayan.
4. Bigyan ng sapat na oras ang mga mag-aaral upang mabasa at maunawaan
ang nilalaman ng modyul.
5. Magkaroon ng malayang talakayan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

36. D
EPED
C
O
PY
113
6. Makatutulong ang larawan o illustration sa ibaba sa pagtalakay sa mga
pagpapahalagang nakapaloob sa Panimula ng Konstitusyon ayon sa Dimensiyon
ng Tao.
Pananampalatay
a Katotohan
an
Kasipagan,
Pangangalaga sa
Kalikasan at
Kapaligiran
Paggalang
Katarungan
Kapayapaan
Kaayusan
Pagkalinga sa
Pamilya
Pagpapahalaga sa Buhay
Pagkakaisa
Kabayanihan
Kalayaan
Pagsunod sa Batas
Paalala: Mapapansin na may bahagi sa Pagpapalalim na ang nilalaman ay
mga katanungan (Mga Paglabag sa Pagsasabuhay ng Pagmamahal sa Bayan)
ito ay upang makapagnilay, magkaroon ng realisasyon at upang magamit ang
malikhaing pag-iisip ng mga mag-aaral. Ang mga paglabag na tinutukoy ay ang
mga: sobrang makapamilya, pagtatwa sa pagka-Pilipino, walang pakialam sa
mga isyu at problemang umiiral sa lipunan, pakikisabwatan sa krimen o illegal na
gawain, pagkalat at pagsira sa kalinisan ng kapaligiran.
Para sa Guro na sasabihin sa mga Mag-aaral sa bahagi ng modyul na
ang paksa ay ang pangingibang bansa ng ibang Pilipino: Ang pagpili na
magtrabaho at manirahan sa ibang bansa ay hindi direktang sumasalungat sa
pagsasabuhay ng pagmamahal sa bansa. Kapag natutulungan ang mga kamag-
anakan dito sa bansa ay para na ring tinulungan ang bayan. Lalo na kung ang
pagtulong na ginagawa ay nagiging daan upang gumanda, umangat ang buhay
nila at ginagawa nila ito bilang paraan para matulungan naman ang iba. Bukod
dito malaki rin ang naiaambag nila sa bansa sa pamamagitan ng buwis at mga
padala (remittances) nila. Ipinakilala rin ng mga Pilipinong nangingibang bansa
na ang lahi natin ay masisipag, matatalino, at magaling makipagkapuwa. Ang
pangingibang bansa ng mga Pilipino ay isang sitwasyon na ginamitan ng maingat
na paghuhusga.
Pagmamahal at
Pagmamalasakit sa
Kapuwa
Dimensiyon ng Tao
Paggalang
Katarungan
Kapayapaan
Kaayusan
Pagkalinga sa
Pamilya
Pananampalataya
Katotohanan
Pagkakaisa
Kabayanihan
Kalayaan
Pagsunod sa Batas
Kasipagan
Pangangalaga sa
Kalikasan
Pagpapahalaga sa Buhay
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

37. D
EPED
C
O
PY
114
7. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga tanong na nasa Tayahin ang iyong Pang-
unawa sa kanilang kuwaderno. Talakayin ang ilan sa mga sagot na mga ito.
Para sa Guro na sasabihin sa mga Mag-aaral: Ang pagiging Pilipino ay isang
biyaya. Sabi nga, ang mga pangyayari sa buhay ng tao ay hindi aksidente,
nakaplano ito ayon sa kagustuhan ng Diyos. Ang pagmamahal sa bayan ay
ikalawang bagay na dapat gawin pagkatapos ng pagmamahal sa Diyos. Mahalin
ang bansa nang higit sa sarili, ito ay ipinagkaloob sa tao bilang natatanging paraiso,
malaya niyang isasabuhay rito ang pagiging tao tungo sa kaniyang kaganapan.
Ang pagmamahal sa bayan ay nakaugat sa pagkatao ng tao bilang tao, nasa
bansa man o wala, maipapakita at maisasabuhay ito. Kaya mo, kaya nila, kaya
natin kasi tao tayo at tayo ay Pilipino.
Paalala: Itanong sa mga mag-aaral kung mayroon silang gustong linawin o kaya
ay idagdag bilang tanda ng pagkatuto.
8. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa Paghinuha ng Batayang Konsepto,
sa pamamagitan ng paggawa ng web concept.
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) sa
pamamagitan ng paghinuha ng Batayang Konsepto.
Ang
Pagmamahal sa
Bayan
E. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsasagawa ng PAGGANAP o
PRODUKTO, ang pagpapamalas ng mga angkop na kilos tungo sa paglinang at
pagpapaunlad ng pagmamahal sa bayan na nakapaloob sa paksa at paghikayat
sa ibang kabataan na isabuhay ito. (KP4)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

38. D
EPED
C
O
PY
115
Pagganap
Layunin: Naipamamalas ng mag-aaral ang kakayahan at angkop na kilos na
lilinang o magpapaunlad ng Pagmamahal sa Bayan.
Para sa Guro na sasabihin sa mga Mag-aaral: Ngayong alam mo na kung ano
angibigsabihinngpagmamahalsabayan,bilangisangmag-aaral,maymagagawa
ka upang ito ay maisabuhay at maging instrumento upang maimpluwensiyahan
ang iba na isabuhay din ito. Makatutulong sa pagsasabuhay na ito ang gawain
na iyong isasagawa.
Gawain 5
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto.
2. Makipag-ugnayan sa punong guro upang maisagawa ang gawain.
3. Gabayan ang bawat kilos na gagawin ng mga mag-aaral upang ang gawain ay
maging matagumpay.
4. Maglaan ng oras pagkatapos ng isang linggo para pag-usapan ang naging resulta
ng gawain.
Pagninilay
Layunin: Nakapaglalaan ng panahon upang makapagnilay sa konseptong
natutuhan at ang kahalagahan ng pagsasabuhay nito.
Gawain 6
Pagawan ng liham pasasalamat sa Diyos ang mga mag-aaral sa mga biyayang
ipinagkaloob ng Maykapal bilang isang mamamayang Pilipinong may pagmamahal
sa bayan.
Pagsasabuhay
Layunin: Nailalapat ang mga pagkatuto sa tunay na buhay upang maging
halimbawa na maaaring pamarisan ng ibang kabataan sa pagsasabuhay ng
Pagmamahal sa Bayan.
Gawain 7
1. Bubuo o gagawa ang mga mag-aaral ng mga angkop na kilos na isasabuhay
bilang pagpapamalas ng pagmamahal sa bayan.
2. Sa pagsasagawa ng mga ito, kailangan ang patunay gaya ng larawan, mga
dokumento, o kaya video.
3. Mas magiging madali at maayos ang pagsasabuhay nito kung may kasama na
magboboluntaryong isagawa ang mga ito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

39. D
EPED
C
O
PY
116
Gawain 8
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto.
2. Makipag-ugnayan sa kasamang guro na nagtuturo ng asignaturang kompiyuter
upang maisagawa ang gawain.
3. Gabayan ang bawat kilos na gagawin ng mga mag-aaral upang ang gawain ay
maging matagumpay.
4. Maglaan ng oras pagkatapos ng isang linggo para pag-usapan ang naging resulta
ng gawain.
Rubrik sa Pagsasabuhay
10 Puntos 7 Puntos 3 Puntos
1. Nakapagtala ng
angkop na mga kilos
sa pagsasabuhay
ng pagmamahal sa
bayan.
Nakabuo ng
limang angkop na
kilos na malinaw,
napapanahon,
kayang gawin, at
katanggap-
tanggap.
Nakabuo ng apat
o tatlong angkop
na kilos ngunit
hindi ganoon
kalinaw, di
ganoon kadaling
magawa.
Nakabuo ng dalawa
o isang angkop na
kilos na malabong
maisagawa.
2. Naisagawa ang
angkop na kilos
nang may patunay:
larawan, dokumento,
o video.
Nakapagpasa
ng mga larawan
at dokumento
sa guro na may
kalinisan at
kagandahang
taglay.
Nakapagpasa
ng mga larawan
at dokumento
sa guro ngunit
hindi maayos at
malinis.
Nakapagpasa
ngunit hindi sapat
ang larawan at
dokumento. Hindi
rin maayos at
malinis ang gawain.
3. Nakahikayat
ng isa o dalawang
indibidwal na
nagboluntaryo
upang isabuhay ang
mga hakbang na
ito.
Nakahikayat at
naisama ito sa
gawain nang
tuloy-tuloy.
Nakapaghikayat
ngunit hindi
naisama sa
gawain.
Walang nahikayat
sapagkat kulang
ang oras na inilaan.
Susi sa Pagwawasto para sa Paunang Pagtataya
Paksa Kasanayan Sagot
1. Ang Pagmamahal sa Bayan Kaalaman d
2. Ang Kahalagahan ng Pagmamahal sa Bayan Pagsusuri b
3. Ang Kahalagahan ng Pagmamahal sa Bayan Pagsusuri a
4. Ang Kahalagahan ng Pagmamahal sa Bayan Pagsusuri b
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

40. D
EPED
C
O
PY
117
5. Mga Pagpapahalaga na Indikasyon ng
Pagmamahal sa Bayan
Pagsusuri C
6. Ang Pagmamahal sa Bayan Pagbubuo a
7. Angkop na Kilos Bilang Pagpapamalas ng
Pagmamahal sa Bayan
Pagbubuo a
8. Mga Pagpapahalaga na Indikasyon ng
Pagmamahal sa Bayan
Ebalwasyon c
9. Mga Pagpapahalaga na Indikasyon ng
Pagmamahal sa Bayan
Ebalwasyon c
10. Mga Pagpapahalaga na Indikasyon ng
Pagmamahal sa Bayan
Ebalwasyon a
BATAY SA BALANGKAS NG MODYUL 10: PAGMAMAHAL SA BAYAN
Ano ba ang Pagmamahal sa Bayan?
1. Ang pagmamahal sa bayan ay ang pagkilala sa papel na dapat gampanan ng
bawat mamamayang bumubuo nito.
2. Tinatawag ding patriyotismo mula sa salitang “pater” na ang ibig sabihin ay “ama”
na karaniwang iniuugnay sa salitang pinagmulan o pinanggalingan.
3. Pagmamahal sa bayang sinilangan.
4. Naisasabuhay sa pamamagitan ng marubdob na paggawa sa trabahong pinili o
ibinigay, pakikilahok sa interes ng mayorya, o kabutihang panlahat, pagsasawata
sa mga kilos na di makatarungan at di moral.
5. Ang pagkakaiba ng patriyotismo at nasyonalismo.
Nasyonalismo – tumutukoy sa mga ideolohiyang pagkamakabayan at damdaming
bumibigkis sa isang tao at sa iba pang may pagkakaparehong wika, kultura, at mga
kaugalian o tradisyon.
Patriyotismo – isinaalang-alang nito ang kalikasan ng tao, kasama rito ang
pagkakaiba-iba sa wika, kultura, at relihiyon na kung saan tuwiran nitong binibigyang-
kahulugan ang kabutihang panlahat.
Ang Kahalagahan ng Pagmamahal sa Bayan
1. Nagiging daan upang makamit ang mga layunin.
2. Pinagbubuklod ang mga tao sa lipunan.
3. Naiingatan at napahahalagahan ang karapatan at dignidad ng tao.
4. Napahahalagahan ang kultura, paniniwala at pagkakakilanlan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

41. D
EPED
C
O
PY
118
Mga Pagpapahalaga na Indikasyon ng Pagmamahal sa Bayan Ayon sa
Dimensiyon ng Tao
I. Hinihikayat ang lahat na isabuhay ang mga birtud na makatutulong sa
pag-unlad ng bansa na nakapaloob sa Panimula ng 1987 Konstitusyon ng
Pilipinas. Sa kabuuan, ito ay birtud na inuugnay (ni Santo Tomas De Aquino)
sa patriyotismo.
1. Buhay (Pangkatawan)
a. Isang moral na obligasyon sa Diyos – nagmula ito sa Kaniya at walang sinuman
ang maaaring kumuha o bumawi kundi Siya.
b. Pagpapanatili ng malusog na pangangatawan at isipan.
c. Protektahan ang buhay bilang pagkilala sa dignidad ng tao.
2. Katotohanan (Pangkaisipan)
Integridad, hindi mapagkunwari, mapaghanap ng kaalaman.
3. Pagmamahal at pagmamalasakit sa kapuwa (Moral)
Tulungan at ipadama sa iba na sila ay bahagi ng ating pagkatao bilang ka-kapuwa
4. Pananampalataya (Ispiritwal)
Tiwala at pagmamahal sa Diyos.
5. Paggalang (Panlipunan)
Pagpapahalaga sa karapatan at dignidad ng tao.
6. Katarungan (Panlipunan)
Pagbibigay sa tao kung ano ang para sa kaniya at para sa iba nang walang labis
walang kulang, walang pagmamalabis, hindi nandaraya, at tinutupad ang mga
pangako.
7. Kapayapaan (Panlipunan)
Katahimikan, kapanatagan, at kawalan ng kaguluhan.
8. Kaayusan (Panlipunan)
Pagiging organisado ng ideya, salita, kilos na may layuning mapabuti ang
relasyon sa kapuwa at pagiging disiplinado sa lahat ng oras.
9. Pagkalinga sa pamilya at salinlahi (Panlipunan)
Pagpapahalaga sa pamilya at pangangalaga sa pisikal, moral, ispiritwal, at
panlipunang pag-unlad ng bawat miyembro nito.
10. Kasipagan (Pang-ekonomiya)
Matiyaga at buong husay na pagsasagawa ng mga gawain.
11. Kalikasan at kapaligiran (Pang-ekonomiya)
Pangangalaga sa kalikasan at kapaligiran.
12. Pagkakaisa (Pampolitikal)
Pakikipagtulungan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

42. D
EPED
C
O
PY
119
13. Kabayanihan (Pampolitikal)
Bansa, sunod ang kapuwa bago ang sarili.
14. Kalayaan (Pampolitikal)
Walang pumipigil sa tao na gawin ang dapat niyang gawin
15. Pagsunod sa batas (Pampolitikal)
Pagsasabuhay ng makataong lipunan.
16. Pagsusulong ng kabutihang panlahat
Sama-samang pagkilos upang mahikayat ang lahat na lumahok sa mga
pagkakataong kinakailangan para sa ikabubuti hindi lamang ng sarili, pamilya
kundi ng lahat
II. May pagmamahal sa bayan kung nauunawaan ang pangangailangang
maglingkod sa bayan at sa kapuwa.
1. Alam kung kailan kikilos dahil sa angking karunungan.
2. Ibibigay ang nararapat para sa iba.
3. Kokontrolin ang sarili sa mga sitwasyong siya lang ang makikinabang.
4. Ginagawa ang tama at mabuting paghuhusga para sa kabutihang panlahat.
Mga Angkop na Kilos Bilang Pagpapamalas ng Pagmamahal sa Bayan
1. Pagpapayaman ng kaalaman. Mag-aral nang mabuti.
2. Huwag magpapahuli, ang oras ay mahalaga.
3. Magkaroon ng disiplina sa pagpila at pumila nang maayos.
4. Pag-awit ng Pambansang Awit nang may paggalang at dignidad.
5. Katapatan. Maging totoo at tapat. Huwag mangopya o magpakopya.
6. Maging responsable sa paggamit ng pinagkukunang yaman, magtipid ng tubig,
magtanim ng puno at huwag magtapon ng basura kahit saan.
7. Iwasan ang mga gawain at libangang hindi kapaki-pakinabang.
8. Pagtangkilik sa sariling atin.
9. Pagpili ng tamang pinuno.
10. Paggalang sa kapuwa.
11. Pagdarasal para sa bansa at kapuwa mamamayan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

43. D
EPED
C
O
PY
120
Edukasyon sa Pagpapakatao Baitang 10
Ikatlong Markahan
Gabay sa Pagtuturo sa Modyul 11:
PANGANGALAGA SA KALIKASAN
I. Pag-uugnay ng mga Pamantayan sa Pagkatuto at mga Kasanayang
Pampagkatuto
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang
pag-unawa sa pangangalaga sa kalikasan.
Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ang mag-aaral ng angkop
na kilos upang maipamalas ang pangangalaga sa kalikasan.
Ano ang pinakamahalagang mensahe na dapat maunawaan at
maipamalas ng mag-aaral?
Napangangatwiranan na:
a. Lahat tayo ay mamamayan ng iisang mundo, dahil nabubuhay tayo sa
iisang kalikasan (Mother Nature).
b. Inutusan tayo ng Diyos na alagaan ang kalikasan (stewards) at hindi
maging (tagapagdomina) para sa susunod na henerasyon.
c. Binubuhay tayo ng kalikasan.
Mga Pamantayan sa Pagkatuto
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto
Kakayahan
Kaalaman
Batayang konsepto
Ano ang patunay ng pag-unawa?
Nakagagawa ng angkop na kilos upang maipamalas ang pangangalaga
sa kalikasan.
Anong kakayahan ang dapat maipamalas tungo sa pag-unawa?
Nakapagpapaliwanag ng kahalagahan ng pangangalaga sa kalikasan.
Anong kaalaman ang kailangan upang maipamalas ang pag-unawa?
Natutukoy ang mga paglabag sa pangangalaga sa kalikasan na umiiral
sa lipunan.
Bilang ng Oras: 4
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

44. D
EPED
C
O
PY
121
II. Pag-uugnay ng mga Kasanayang Pampagkatuto sa Pagtatasa
Mga Kasanayang Pampagkatuto
KP1: Nakapagpapaliwanag ng
kahalagahan ng pangangalaga sa
kalikasan
KP2: Natutukoy ang mga paglabag
sa pangangalaga sa kalikasan na
umiiral sa lipunan
KP3: Napangangatwiranan na:
a. Lahat tayo ay mamamayan ng
iisang mundo, dahil nabubuhay tayo
sa iisang kalikasan (Mother Nature)
b. Inutusan tayo ng Diyos na
alagaan ang kalikasan (stewards) at
hindi maging (tagapagdomina) para
sa susunod na henerasyon.
c. Binubuhay tayo ng kalikasan.
KP4: Nakagagawa ng angkop
na kilos upang maipamalas ang
pangangalaga sa kalikasan.
Pagtatasa
KP1: Pagsiyasat sa mga
pagkakaiba-iba ng mga larawan
may kaugnayan sa kalikasan at
pangangalaga rito.
KP2: Pagtukoy ng mga paalalang
nakikita sa komunidad na may
kaugnayan sa pangangalaga sa
kalikasan.
KP3: Pagpapaliwanag ng
Batayang Konsepto gamit ang
graphic organizer.
KP4: Pagninilay sa mga
sawikaing may kaugnayan sa
pangangalaga ng kalikasan at
paggawa ng mga hakbang kung
paano ito pangangalagaan.
Pagpaparating sa kinauukulan ng
mga obserbasyon sa komunidad
na kinakikitaan ng pangangalaga
sa kalikasan.
Pagguhit at pagpapaliwanag
sa kung paano patitibayin ang
ugnayan sa Inang Kalikasan.
Paggawa ng isang simpleng
pag-aaral at pakikipag-ugnayan
sa guro at isang local na
namumuno upang makatulong sa
pangangalaga sa kalikasan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

45. D
EPED
C
O
PY
122
III. Plano ng Pagtuturo-Pagkatuto
A. ANO ANG INAASAHANG MAIPAMAMALAS MO?
Layunin: Ipakilala ang paksa at ilatag sa mag-aaral ang dapat niyang maipamalas
bilang indikasyon ng pag-unawa, ang apat na Kasanayang Pampagkatuto (KP)
batay sa apat na Antas ng pagtatasa (Four Levels of Assessment sa DepEd
Order No. 73, s.2012) at kraytirya sa pagtataya ng output sa Produkto/Pagganap
1. Talakayin ang panimula sa pahina 209 ng Modyul 11. Mahalagang makita ng mga
mag-aaral ang mga pagbabagong nakikita nila sa kapaligiran upang maipaunawa
sa kanila ang halaga ng pagkatuto mula sa mga ito at ang kaugnayan nito sa
kasalukuyang modyul. Mahalagang mapukaw ang kanilang isip at damdamin sa
panimula pa lamang upang matiyak na makuha ang kanilang interes para sa
pagsasagawa ng mga gawain.
2. Ipabasa sa mga mag-aaral nang paisa-isa ang mga layuning pampagkatuto para
sa modyul na ito.
3. Ipaliwanag sa kanila ang mga kraytirya ng pagtataya ng output sa Kakayahang
Pampagkatuto 11.4.
4. Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning binasa?
Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Pagkatuto ang kabuuan ng KP3 upang
maiwasan kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang Konsepto.
Mahalagang matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin,
mahihinuha nila ang Batayang Konsepto.
Paunang Pagtataya
1. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya na nasa pahina 210 - 211
sa kanilang kuwaderno.
2. Ipaunawa sa mga mag-aaral ang layunin sa pagbibigay ng Paunang Pagtataya.
3. Ipabasa ang Panuto sa bawat bahagi at sabihin: Mayroon bang kailangang
linawin sa Panuto?
4. Maglaan ng 15 minuto para sa Pagtataya. Pagkatapos, iwasto ang kanilang mga
sagot.
Layunin: Tayahin ang kaalaman ng mag-aaral tungkol sa paksa sa antas ng
KAALAMAN, KASANAYAN (Process/Skills), at PAG-UNAWA (understanding
of concepts.) Self-assessment sa mga kakayahan tungkol sa paksa at Multiple
Choice Test gamit ang Bloom’s Taxonomy.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

46. D
EPED
C
O
PY
123
5. Gamiting gabay ang resulta ng Pagsusulit upang mataya ang mga kasanayang
nangangailangan ng mas malalim na pagtalakay.
6. Palagdaan sa mag-aaral ang ginawang pagtataya at atasan silang itabi ito upang
magamit sa paghahambing sa Panghuling Pagsusulit.
Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung anuman ang maging
resulta ng paunang pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka,
kundi isang mahalagang pagbabatayan ng kanilang pag-unlad.
Pagkatapos ng Pagpapalalim, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya
upang malaman ang antas ng kanilang pag-unawa sa mga konsepto at kung
nagkaroon ng pag-unlad ang kanilang kakayahan sa pagkamit at pagpapanatili
ng kabutihang panlahat.
B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Gawain 1
Layunin ng gawaing ito na masiyasat ng mga mag-aaral ang pagbabagong
nagaganap sa kalikasan sa pamamagitan ng pagsusuri sa mga larawang may
kaugnayan dito. Layon nitong makita kung saan maaaring magsimula ang guro sa
pagtatalakay ng mga puwedeng gawin upang mapangalagaan ang kalikasan.
1. Bago ipagawa ang gawaing ito, ang guro ay kinakailangang maghanda ng mga
larawang nagpapakita ng kalikasan noon at ngayon. Ipagawa ang Gawain 1 sa
bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman.
2. Ipabasa ang Panuto at saka sabihin: Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?
Pasagutan sa kanila ang mga katanungan sa kanilang kuwaderno.
3. Bigyan nang sapat na panahon ang mga mag-aaral na maisagawa ang Gawain 1.
4. Talakayin ang sagot ng mga mag-aaral sa mga katanungang nakapaloob sa
gawain.
5. Mahalaga ring maitanong sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng pangangalaga
sa kalikasan.
Gawain 2
Sa gawaing ito ay inaasahang matukoy ng mga mag-aaral ang mga karaniwang
paalala tungkol sa pangangalaga ng kalikasan na karaniwang nakikita nila sa kanilang
komunidad.
Layunin: Tayahin ang mga dating kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa paksa
na nakabatay sa karanasan upang matukoy ng guro ang mga maling kaalaman
ng mga mag-aaral (misconceptions o alternative conceptions).
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

47. D
EPED
C
O
PY
124
1. Bago ipagawa ang Gawain 2, maaaring magbigay ang guro ng takdang-aralin na
magdala ng diyaryo o larawan ng mga paalala o signages tungkol sa kalikasan.
Ipagawa ang Gawain 2 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman. Ipabasa ang
Panuto at sabihin: Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?
2. Bigyan ng 10 minuto ang mga mag-aaral upang isagawa ang gawain.
3. Pagkatapos matukoy ang mga larawan, pasagutan sa mga mag-aaral ang
mga tanong sa kanilang kuwaderno. Tumawag ng piling mga mag-aaral na
magbabahagi ng kanilang sagot sa mga tanong.
4. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiugnay
ito sa mga susunod na gawain.
C. PAGLINANG NG MGA KAALAMAN, KAKAYAHAN,
AT PAG-UNAWA
Layunin: Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at
paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral
na hango sa karanasan.
Gawain 3
Ang gawaing ito ay naglalayong makagawa ang mag-aaral ng maaari nilang
itugon sa mga pangangailangan ng kalikasan base sa isang isyu na kanilang napili.
1. Maaaring simulan ang bahaging ito sa pamamagitan ng pagpapangkat sa buong
klase na binubuo ng 5 - 8 miyembro. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto at
tanungin sila kung ito ba ay kanilang naunawaan.
2. Sabihing maaari silang pumili ng gagawin nilang paglalahad ayon sa kagustuhan
ng grupo.
3. Ipagawa sa mga mag-aaral ang paglalahad na kanilang napili.
4. Pagkatapos na ito’y maisagawa, papaghandain sila sa presentasyon ng kanilang
nalikhang paglalahad sa buong klase.
5. Pagkatapos ng mga paglalahad o presentasyon, pasagutan sa mga mag-aaral
ang mga katanungang kaugnay ng gawaing isinagawa.
Gawain 4
Ang gawaing ito ay naglalayong makita at maunawaan ng mga mag-aaral ang
liriko ng awiting Kalikasan na makatutulong sa kanila upang maisapuso at maisabuhay
ang pangangalaga sa kalikasan.
1. Nararapat na maihanda ng guro ang kopya ng kantang ito o kaya nama’y maaari
itong ibigay sa mga mag-aaral bilang takdang-aralin para sa pagkakaroon ng sipi
ng awiting ito.
2. Maglagay ng liriko ng awitin sa pisara o kaya ay bigyan ng sipi ng liriko ang mga
mag-aaral. Maaari itong patugtugin ng ilang ulit hanggang maging pamilyar sa
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

48. D
EPED
C
O
PY
125
kanila ang tono.
3. Pasagutan sa mga mag-aaral ang mga katanungang inihanda.
4. Tumawag ng mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang mga sagot sa buong
klase.
D. PAGPAPALALIM
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong
(MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahing
naglalaman ng mga kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa mga
disiplina ng EsP- ang Etika at Career Guidance.
Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral
bilang takdang-aralin. Mahalaga ang pagpapakita ng malikhaing presentasyon
o video upang mapukaw ang kanilang interes sa paksa, ngunit kailangan pa ring
malinang ang kanilang kakayahan sa pag-unawa sa paksa gamit ang sanaysay.
1. Balikan ang mga gawaing isinagawa ng mga mag-aaral at iugnay ito sa
tatalakaying pagpapalalim.
2. Tanungin ang mga mag-aaral kung pamilyar sila sa kuwento ng paglikha o
paglalang.Tumawag ng mga mag-aaral na maaaring magbahagi ng kuwento.
Itanong sa kanila kung ano ang kaugnayan nito sa kalikasan.
3. Muli silang tanungin kung ano ba ang pagkaunawa nila sa kalikasan. Ano ang
pagkaunawa nila rito? Kanino ito nagmula? Ano ang mahalagang papel na
ginagampanan dito ng tao? At ano na ang nangyayari rito?Linawin sa mga mag-
aaral na ang kalikasan ay kaloob sa atin ng Diyos upang mabuhay tayo. Tanungin
sila kung ano ang mga ginagawa ng tao sa kalikasan.
4. Isa-isahin ang pagtalakay sa mga maling pagtrato ng tao sa Kalikasan. Magiging
mas kawili-wili ang pagtatalakay kung magpapakita ng mga larawan o video na
tungkol sa mga maling pagtratong ito. Paalala: Mahalagang panoorin muna ng
guro ang video upang masigurong kaaya-aya ang mga larawan at wikang ginamit.
Maaari itong gawin sa loob ng 10 minuto lamang.
5. Talakayin ang bahaging “Ang tao bilang tagapangalaga ng Kalikasan” at ang
“Sampung utos para sa kalikasan.”
6. Maging malikhain upang hindi maging kabagot-bagot sa mag-aaral ang bahaging
ito. Ito ang mahalagang nilalaman ng aralin dahil ito ang magbibigay ng mga
etikal na konsepto tungkol sa paksa.
7. Mahalagang tiyakin na ang mga mag-aaral ang makatutuklas ng mga konsepto at
hindi lamang tuwirang ibibigay ng guro.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

49. D
EPED
C
O
PY
126
Sa pagitan ng mga pagtalakay ay may mga tanong na magagamit upang
mataya ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa bawat bahagi ng babasahin.
Nagsisilbing formative assessment ang mga ito. Mahalagang hindi pilitin
na matapos sa isang araw ang pagtalakay dito upang hindi magkaroon ng
information overload ang mga mag-aaral at lalong hindi makamit ang layuning
ganap na maunawaan ng mag-aaral ang kabuuan ng Batayang Konsepto.
8. Matapos ang pagtalakay ay pasagutan sa kanila ang mga tanong sa Tayahin ang
Pag-unawa. Hinihikayat din ang guro na maging malikhain sa pagsasagawa ng
bahaging ito.
9. Mahalagang unti-unting magabayan ang mga mag-aaral na mahinuha ang
Batayang Konsepto sa bahaging ito.
10. Ibigay sa bahaging ito ang Mahalagang Tanong.
Paghinuha ng Batayang Konsepto
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT)
sa pamamagitan ng paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang graphic
organizer.
1. Pangkatin ang mga mag-aaral. Bawat pangkat ay nararapat na may limang
miyembro.
2. Atasan ang mga mag-aaral ipaliwanag ang mensaheng nakapaloob sa larawang
nakikita nila sa modyul. Bigyan sila ng 15 minuto upang ito ay buuin.
3. Ipasulat sa mga grupo ng mag-aaral ang mga konseptong nakuha nila mula sa
mensahe ng larawan. Ipapaskil sa pisara o iba pang prominenteng lugar sa silid-
aralan ang mga nabuong konsepto.
4. Tawagin ang mga pangkat upang magbahagi sa klase ng konseptong
pakahulugan nila sa larawang nakita.
5. Pagkatapos na magbahagi ng mga pangkat, sa paggabay ng guro, buuin ang
Batayang Konsepto ng aralin. Isulat ito sa pisara. Gabayan ang mga mag-aaral
sa paggawa nito.
6. Mahalagang tandaan na hindi maaaring lagpasan ang bahaging ito. Sa
pamamagitan lamang ng bahaging ito, matitiyak ang pag-unawa ng mga mag-
aaral sa Batayang Konsepto.
7. Ang bahaging ito rin ang magdidikta kung maaari nang magtungo sa susunod
na bahagi ng aralin o kailangang mas pagyamanin pa ang pagtalakay sa paksa.
8. Pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bahaging Pag-uugnay ng
Batayang Konsepto sa Pag-unlad Ko bilang Tao.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

50. D
EPED
C
O
PY
127
E. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO
Layunin: Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsasagawa ng PAGGANAP o
PRODUKTO, ang pagpapamalas ng mga angkop na kilos tungo sa paglinang o
pagpapaunlad ng birtud o pagpapahalaga na nakapaloob sa paksa at paghikayat
sa ibang kabataan na isabuhay ang mga pagpapahalagang nakapaloob sa paksa.
Pagganap
Gawain 5: Tree Planting at Eco-walk
Ang gawaing ito ay naglalayong matutuhan ng mga kabataan ang kahalagahan
ng mga puno at kung paano magtanim at alagaan ito para sa kinabukasan.
1. Magtalaga ng tatlong mag-aaral sa klase na siyang makikipag-ugnayan sa
barangay para sa gawaing ito. Ipa-schedule ito sa kanila.
2. Bigyan sila ng instruksiyon na maghanda ng sulat para sa namumuno ng barangay.
Gayundin naman, makipag-ugnayan sa DENR o kaya sa iba pang grupo na
namimigay ng mga punla ng punongkahoy na gagamitin sa Tree Planting.
3. Ihanda ang mga mag-aaral sa gawaing ito sa pamamagitan ng pagbibigay ng
mga dapat at hindi dapat gawin habang isinasagawa ang mga ito.
4. Magbigay ng paalala na ang lahat ay kinakailangang sumali at makiugnay sa
gawaing ito bilang pagpapakita ng pagmamahal sa kalikasan.
Gawain 6
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain 6.
2. Maaaring ibigay ang gawaing ito bilang takdang-aralin.
3. Pangkatin ang mga mag-aaral sa grupong binubuo ng limang miyembro. Ipabasa
nang tahimik sa mag-aaral ang Panuto. Bigyan sila ng 3 minuto sa pagbasa.
Pagkatapos, sabihin: “Mayroon bang hindi malinaw sa Panuto?”
4. Bigyan ng sapat na oras ang mga mag-aaral upang magplano ng kanilang
gagawin.
5. Ipasulat ang kanilang mga obserbasyon sa kanilang kuwaderno.
6. Tulungan ang mga mag-aaral na iparating sa lokal na pinuno ang kanilang mga
obserbasyon upang mabigyang pansin.
Pagninilay
Gawain 7A
1. Bago isagawa ang gawain sa Pagninilay, ang guro ay nararapat na magbigay
ng takdang aralin sa mga mag-aaral na magdala ng maikling bond paper at mga
pangkulay.
2. Ipabasa ang panuto at tiyaking ito ay nauunawaan ng mga mag-aaral.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

51. D
EPED
C
O
PY
128
3. Ipaliwanag sa mga mag-aaral na ang kanilang kasagutan sa tanong na ibinigay
ay kanilang iguguhit at ipaliwanag.
4. Pagkatapos ng gawain, ipaskil ang kanilang mga larawan/poster sa pisara.
Tumawag ng mga mag-aaral na maaaring magbahagi ng larawang kanilang
nabuo at ipaliwanag kung bakit ito ang kanilang isinalarawan.
5. Tumawag ng mga mag-aaral na bubuo ng kasagutan sa tanong na pinagnilayan.
Gawain 7B
1. Maaaring hatiin sa limang pangkat ang buong klase. Ipabasa ang panuto sa
kanila at ipaliwanag kung ano ang kanilang gagawin.
2. Bigyan ang mga mag-aaral ng 15 minuto upang suriin ang sitwasyon at magbuo
ng kanilang pagpapasiya.
3. Ibahagi sa klase ang napag-usapan sa bawat pangkat.
4. Tutulungan ng guro ang mga mag-aaral sa pagbubuo ng isang pasiya ng buong
klase tungkol sa sitwasyong ibinigay sa kanila.
5. Maaaring gamitin ng guro ang batayan sa ibaba ukol sa tamang pasiya para sa
sitwasyong ibinigay sa mga mag-aaral.
Talaan: Ang Layunin, Paraan, Sirkumstansiya, at Kahihinatnan ng Kilos
Layunin
Mapaunlad ang naghihirap
na lugar at magkaroon
ng trabaho ang mga
mamamayan
Mapaunlad ang
naghihirap na lugar at
magkaroon ng trabaho
ang mga mamamayan
Mga Pagpipilian / Paraan
Pagtatayo ng
establisimyentong
komersiyal
Hindi pagpayag
na maitayo ang
establisimyentong
komersiyal
Sirkumstansiya
Pagputol ng mga
punongkahoy upang maitayo
ang establisimyentong
komersiyal
Ang pagputol ng
mga punongkahoy
ay magdudulot
ng pagkasira ng
ecosystem ng lugar
Kahihinatnan
Mapapaunlad ang lugar
ngunit mawawala ang mga
punong may mahalagang
ginagampanan sa
kapaligiran
Mapapanatili ang
kagandahan ng
kagubatan ngunit
mananatili pa ring
mahirap ang mga
mamamayan.
Resolusyon
a. Una, ang kilos na isasagawa ay nararapat na likas na mabuti. Madali itong
patunayan dahil ang isang kilos na masama ay mananatiling masama kahit pa
mabuti ang layunin nito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

52. D
EPED
C
O
PY
129
Sa isyu ng kaunlaran laban sa pagsira ng kalikasan, mabuti na ang tao
ay maghangad ng kaunlaran at pagkakaroon ng hanapbuhay. Ito ay naglalayong
magkaroonangmgamamamayanngmarangalnabuhaygayundinngpamumuhay
na may dignidad.
Ngunit kinakailangan pa ring matugunan ang tatlo pang natitirang
kondisyon upang masabing ang nilalayon o gustong maganap ay tama at mabuti.
b. Ikalawa, ang masamang epekto ay hindi dapat direktang nilayon para sa sarili
ngunit pinapayagan lamang mangyari dahil bunga lamang ito ng naunang kilos
na may layuning mabuti.
Sa isyung nabanggit, hindi masamang maghangad ng kaunlaran. Ito ay
makabubuti lalo pa kung ito naman talaga ang nilalayon ng pagpapatayo ng mga
establisimyentong komersiyal. Ang pagpuputol ng mga puno ay maaaring maging
mabuti kung ang naglalayong magpatayo ng mga establisimyento ay hindi lamang
ang sarili ang iniisip sa pagsagawa nito.
c. Ikatlo, ang mabuting layunin ay hindi dapat makuha sa pamamagitan ng
masasamang gawain.
Saisyungibinigaysamgamag-aaral,angpagpuputolngmgapunongkahoy
ay maituturing na masamang kilos lalo pa kung ang lugar ay itinuturing na
isang forest reserve. Maaaring payagang magtayo ng mga establisimyentong
komersiyal kung iingatan ang mga puno lalo na iyong malalaki at matatagal nang
nabubuhay sa lugar na nabanggit. Sa pagtayo ng nasabing proyekto, maaari ding
isaalang-alang ng mga tagapagtayo ang kahalagahan ng lugar na nabanggit sa
pamamagitan ng rehabilitasyon dito kung sakaling ito ay maaapektuhan. Ang
rehabilitasyon ay maaaring gawin sa muling pagtatanim ng mga puno bilang
kapalit ng mga nauna nang pinutol.
d. Ikaapat, kinakailangan ang pagkakaroon ng mabigat at makatuwirang dahilan
upang maging katanggap-tanggap ang masamang epekto.
Sa isyung nabanggit, hindi masasabing makatuwiran ang pagpuputol ng
mga puno kung ito ay gagawin nang walang habas at hindi isasaalang-alang
ang maaaring idulot nito. Kung makasarili ang intensiyon ng mga tagapagtayo,
ang pagputol ng mga puno sa forest reserve ay hindi moral na gawain. Sapagkat
magdudulot ito ng mga epektong hindi kaagad mararamdaman o mararanasan
katulad ng global warming at land slide kapag may mga malalakas na pag-ulang
darating.
Sa huli, maaari pa ring maghanap ng mga paraang makatutugon sa mga
layuning ninanais na hindi makaaapekto lalo na sa kapaligiran. Sapagkat may
mga pagkakataong hindi man natin maranasan ngayon ang epekto nito, ang
mga tao naman sa hinaharap ang maaaring makaranas ng dusa at paghihirap.
Gayundin naman, isaalang-alang din na maaaring mapaunlad ang buhay hindi
lamang sa pagkakaroon ng mga establisimyentong komersiyal. Maraming paraan
upang mapaunlad ang buhay at kabuhayan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

53. D
EPED
C
O
PY
130
Gawain 8
Ang gawaing ito ay naglalayong makagawa ang mga mag-aaral ng realisasyon o
pag-unawa sa mga sawikaing nauukol sa kahalagahan ng kalikasan sa ating mga tao.
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagganap bilang takdang
gawain o maaari din namang talakayin ang kanilang sagot sa klase. Maaari nila
itong gawin sa isang short bond paper, sa papel, o kaya ay sa kanilang kuwaderno.
2. Ipabasa nang tahimik ang Panuto. Bigyan sila ng 3 minuto sa pagbasa.
3. Mahalagang maunawaan nang mabuti ng mga mag-aaral ang kanilang gagawin,
kaya kailangang maging bukas sa kanilang mga katanungan.
4. Ipaalala sa mga mag-aaral na mahalagang mailapat ang mga pagkatuto sa
modyul sa pagsasagawa ng gawaing ito.
5. Matapos bigyan ng panahon ang mga mag-aaral ay atasan silang ibahagi sa
klase ang kanilang mga sagot.
6. Pagnilayan sa klase ang naging karanasan sa pagsasagawa ng gawain at iugnay
ito sa aralin.
Pagsasabuhay
Gawain 9
Ang gawaing ito ay naglalayong makagawa ang mga mag-aaral ng isang pag-
aaral at makipag-ugnayan sa mga lokal na namumuno upang makagawa ng pagtulong
sa pangangalaga sa kalikasan.
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagsasabuhay. Ipabasa
nang tahimik sa mag-aaral ang panuto. Bigyan sila ng 3 minuto sa pagbasa.
2. Pangkatin ang klase sa apat. Hayaan silang magplano ng kanilang gagawin.
Atasan ang mga mag-aaral na ipa-check muna sa guro ang kanilang gagawin
bago ito tuluyang isagawa.
3. Tapusin ang aralin sa pamamagitan ng pagbabahagi ng halaga ng pagkatuto sa
Batayang Konsepto.
Talaan ng Ispesipikasyon / Susi sa Pagwawasto
Paksa Kasanayan Sagot
Pangangalaga sa Kalikasan Pagsusuri c
Pangangalaga sa Kalikasan Pag-unawa c
Epekto ng pagmaltrato sa kalikasan Pagbubuo c
Pangangalaga sa Kalikasan Pag-unawa d
Pangangalaga sa Kalikasan Pagsusuri c
Kalikasan Kaalaman d
Pangangalaga sa Kalikasan Ebalwasyon c
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.