1. Wykorzystanie technologii
mobilnych w bibliotece
Bożena Jaskowska
Rzeszów, 16 listopada 2012

2. Świat oszalał
na punkcie
mobilności
fot. http://www.latest-techtips.com

3. • 6 mld urządzeo mobilnych na świecie w 2011*,
a wg prognoz w 2012 liczba ta wzrośnie do 6,5 mld**
• Penetracja – ok. 87%
• W 2011 r. sprzedano na świecie 491 mln smartfonów
(wzrost o 61% w porównaniu do 2010)
*The International Telecomunication, 2011
** Mobile FactBook, Portio Research, 2012

4. Rynek mobilnych systemów operacyjnych
Źródło: http://www.mobilestatistics.com

5. Źródło: http://www.mobilestatistics.com

6. Tabletowy boom

7. Polska nadąża…

8. • Wg Pyramid Research w 2015 r. smartfony
stanowid będą nawet 60% polskiego rynku, a ich
sprzedaż osiągnie poziom 8 mln sztuk
• Polska stad się ma najszybciej rozwijającym się
rynkiem smartfonów w Europie Środkowo-
Wschodniej
• Badanie Generation Mobile 2012 (PBI,
NoNoobs.pl, Antyweb.pl, marzec 2012)
– 43% internautów posiada smartfona

13. MOBILNA BIBLIOTEKA?
fot. Burke

14. fot Scotish Libraries, Flickr

15. fot Utah State Library, Flickr

16. Za Oceanem…
Czy twoja biblioteka akademicka oferuje lub
planuje wdrożenie usług dedykowanych
użytkownikom urządzeo mobilnych?
35%
L. C. Thomas „Mobile Library Survey 2010”
44%
21%
obecnie oferuje w planach nie oferuje, i nie ma takich planów

17. Za Oceanem…
Czy twoja biblioteka publiczna oferuje lub planuje
wdrożenie usług dedykowanych użytkownikom
urządzeo mobilnych?
L. C. Thomas „Mobile Library Survey 2010”
34%
44%
22%
obecnie oferuje w planach nie oferuje, i nie ma takich planów

18. BO CHODZI O…

19. • aby użytkownikom dad usługi, których
potrzebują tu i teraz
• a także, by wykorzystad wszystko to co
najlepsze z mobilnych usług i narzędzi
i zaproponowad użytkownikom coś więcej…

20. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

21. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

22. Strona mobilna czy aplikacja?
• Strona mobilna – łatwiejsza do stworzenia,
uniwersalna, do wykorzystywania na wszystkich
systemach operacyjnych, interaktywna,
intuicyjna
• Aplikacja – stworzona musi byd pod każdy
system operacyjny oddzielnie (dziś m. in. na iOS i
Android), może nieśd ze sobą wiele nowych i
niestandardowych rozwiązao, raczej droga
• Najlepiej  strona mobilna i aplikacja 

24. Inna filozofia korzystania z serwisu
• Do zaspokojenia doraźnych potrzeb tu i teraz
• Musi byd kwintesencją całego serwisu, a
nawet i istoty działania biblioteki
• Nie ilośd a jakośd – idea Luka Wroblewskiego
„mobile first”

25. mobilne treści
• godziny otwarcia
• informacje teleadresowe
• mobilny katalog
• ask a librarian
• aktualności
• polecane zasoby mobilne
• aplikacje biblioteczne
• inne usługi, narzędzia i gadżety mobilne

26. Mobilizacja
Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego
http://m.bur.univ.rzeszow.pl
(by Drupal)

27. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

28. fot. http://newzar.wordpress.com
aplikacje przybliżające własne zbiory

29. linki do mobilnych zasobów sieciowych (komercyjnych i otwartych)

30. podcasty
fot. http://www.googletutor.com
audioprzewodniki

31. • Virtual reference service
– SMS
– Komunikator
– Telefon
– Media społecznościowe
ask a librarian

32. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

33. Boopsie, Primo (Mobile), Aleph (Mobile), AirPac, BookMyne, Library Anywhere, Mobile PAC

34. Mopac
• Przeglądanie zasobów
• Zamawianie książek
• Sprawdzanie konta czytelnika
• Funkcjonalności społecznościowe
• Lokalizacja miejsca przechowywania dokumentu
• Integracja informacji o zasobach offline i online
• Opłaty?
• Zdjęcia okładek?

35. Mobilny mak+
• Aplikacja przeszukująca
zasoby bibliotek
wykorzystujących mak +
(ponad 700 placówek)
• Wyszukiwanie wg autora,
tytułu oraz lokalizacji
• Zamawianie dokumentów
dla zalogowanych
użytkowników
• Sprawdzanie statusu
zamówionej książki
• Dostępna w AppStore w
wersji na iPhona i iPada

36. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

37. Kody QR
• Quick Response czyli szybka odpowiedź
• Dane zakodowane mogą byd nie tylko w
postaci horyzontalnej, ale również wertykalnej
tj. dwuwymiarowo
• Kodowanie wizytówek, odnośników do
zasobów internetowych, filmów, zniżek i
rabatów, formularzy

39. Jak korzystad z fotokodu?
• najpierw należy w telefonie komórkowym
zainstalowad bezpłatną aplikację do zczytywania
QR kodów
– w zależności od systemu operacyjnego, na którym
pracuje nasz telefon zainstalowad specjalne aplikacje
np. UpCode (Symbian), Qreader (iOS), QR Droid
(Android)
• następnie skierowad "obiektyw" telefonu na QR
kod i aplikacja automatycznie zeskanuje fotokod i
przeniesie pod wskazany adres

40. QR kody w bibliotece
Kodujemy:
• linki do mobilnej witryny
• podstawowe informacje
teleadresowe i godziny otwarcia
• informacje bibliograficzne w
katalogu OPAC
• linki do audioprzewodników
• formularze np. do rezerwacji sali
• linki do innych zasobów sieciowych
(materiały wideo, profile
społecznościowe – lubię to!)

42. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

43. SMS w bibliotece
• Usługi informacyjne w czasie (prawie) rzeczywistym –
SMS-owa odpowiedź bibliotekarza na konkretne zapytania
użytkownika wysłane drogą SMS
• RSS-y wysyłane SMS-em
• Integracja SMS z katalogiem OPAC
– automatyczne alerty
– zarządzanie kontem czytelniczym za pośrednictwem
dedykowanych komend wysyłanych SMS
• Wysyłanie „paczek” SMS-ów do dużej liczby użytkowników
– informacje organizacyjne, zaproszenia na imprezy

44. Fot. Mink, Flickr

45. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

46. Jak to działa?
• Serwisy geolokalizacyjne istnieją na granicy
świata wirtualnego i rzeczywistego
• Dzięki wykorzystaniu funkcji GPS w telefonie
komórkowym pozwalają użytkownikom
„meldowad się” w konkretnych miejscach, a
firmom i instytucjom dają możliwośd
tworzenia programów lojalnościowych dla
osób które robią to najczęściej

47. Zamelduj się w bibliotece!

48. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

49. Wirtualne wycieczki
• Prawie jak przewodnik ;)
• Geolokalizacja + dźwięk, zdjęcia, multimedia
• Interakcja z użytkownikiem
• Walory informacyjne, edukacyjne i promocyjne

51. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

52. • Grywalizacja to dodanie tzw. mechaniki gier
(wyzwanie, punkty, poziomy, tabele wyników,
adrenalina i zabawa, nagrody itp.) do aspektów życia,
które do tej pory z graniem nie miały wiele wspólnego
– wyrzucanie śmieci,
– wchodzenie po schodach,
– robienie zakupów
– wypożyczanie książek?
• Wstrzykiwanie frajdy do czynności, które do tej pory
frajdy nie sprawiały (P. Tkaczyk)

53. Reguły gry
• Fabuła gry – zaprojektowanie ciekawości
• Możliwośd zanurzenia się
• Struktura gry
– Nagrody
– Informacja zwrotna
– Statusy i poziomy
– Osiągnięcia i wyzwania
– Tabela wyników
– Wirtualne dobra i prezenty
• To coś ;)

54. Grywalizacja w bibliotece
• Promowanie usług bibliotecznych
• Zwiększenie stopnia korzystania z zasobów
• Usprawnianie procesów bibliotecznych
• Edukacja informacyjna
• Budowanie marki instytucji

55. Aplikacja LemonTree testowo wdrożona
w Library of University of Huddersfield

56. Digitalkoot

57. Find the Future – NY Public Library

59. fot. Jonathan Blanc, NYPL

60. fot. Allison Meier

62. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

63. • Tablety i czytniki do wypożyczania w bibliotece
• Szkolenia (dla seniorów) z obsługi tabletów i
czytników
• Udostępnianie czytelnikom e-booków, audiobooków i
czasopism do „ściągnięcia” na tablety i inne
urządzenia mobilne
• Wersja witryny i katalogu OPAC dostosowana do
tabletów
• Zasoby biblioteki cyfrowej w formie dostosowanej do
tabletów i czytników

64. Tabletowe książki

65. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

66. pamiętaj o social mediach

67. • Promuj mobilną bibliotekę na stronie
www, profilach społecznościowych,
w drukowanych materiałach
promocyjnych
• Edukuj i wyjaśniaj co to mobile
• Pomyśl o „wabikach” zachęcających do
korzystania z mobilnej witryny i usług
• Buduj mosty i wykorzystuj synergię pomiędzy
tym co online, offline i mobile

68. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

69. A gdyby tak…?
• Za nieterminowy zwrot książek zapłacid
komórką?
• Telefon komórkowy byłby kartą biblioteczną?
• T-Mobile Wallet

70. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

71. Rozszerzona rzeczywistośd
• system łączący świat rzeczywisty z generowanym
komputerowo
• wykorzystuje obraz z kamery, na który nałożona
jest generowana w czasie rzeczywistym grafika
3D wzbogacająca „skanowane” otoczenie o
dodatkowe informacje, obrazy, a nawet i dźwięk
• przeglądarka rozszerzonej
rzeczywistości – Layar.com

72. Biblioteki i AR?
• Biblioteczne eksperymenty z Layar np.
– londyoska Welcome Library
– amerykaoska Calimesa Public Library
– warstwa pozwalająca odnaleźd biblioteki w
Vancouver
– aplikacje LibraryThing i Europeana
• Aplikacja ShelvAR - opracowana przez zespół
Miami University Augmented Reality Research
Group pod przewodnictwem prof. Bo Brinkmana

73. ShelvAR

74. MOBILE
TO WCALE NIE JEST TAKIE TRUDNE…

75. mobilna
edukacja mobilne
witryna
i promocja zasoby
augmented ask a librarian
reality
mobilny
m-płatności OPAC
mobilna QR kody
społecznośd
tablety
SMS
i czytniki
aplikacje geolokalizacja
grywalizacja wirtualne wycieczki

77. oprócz podpatrywania najmłodszych…

78. • Zacznij od własnych eksperymentów i testów
mobilnych usług
• Ucz się od najlepszych
– zbiór dobrych bibliotecznych praktyk mobilnych
http://www.libsuccess.org/
• I wyciągaj wnioski

79. Dziękuję za uwagę
Bożena Jaskowska
bjasko@univ.rzeszow.pl
http://jaskowska.pl