Suche senden
Hochladen
Э.Хонгорзул - МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа
•
5 gefällt mir
•
5,589 views
B
batnasanb
Folgen
Bildung
Technologie
Business
Melden
Teilen
Melden
Teilen
1 von 7
Empfohlen
С. Баасанбат Д. Баяр-Уянга - ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГЫН...
С. Баасанбат Д. Баяр-Уянга - ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГЫН...
batnasanb
дипломын ажил 1-1
дипломын ажил 1-1
E-Gazarchin Online University
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Ankhbileg Luvsan
курсын ажил валютын зах зээл түүнийг сайжруулах арга зам.
курсын ажил валютын зах зээл түүнийг сайжруулах арга зам.
Prime Rose Snowdrop
оуб лекц №12
оуб лекц №12
Khaliuna Khina
Татвар бидний амьдралд
Татвар бидний амьдралд
Shunkhlai Group LLC
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
Гончигжавын Болдбаатар
дипломын ажил 1
дипломын ажил 1
E-Gazarchin Online University
Empfohlen
С. Баасанбат Д. Баяр-Уянга - ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГЫН...
С. Баасанбат Д. Баяр-Уянга - ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГЫН...
batnasanb
дипломын ажил 1-1
дипломын ажил 1-1
E-Gazarchin Online University
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Жижиг дунд бизнесийн хүний нөөцийн менежментийн зарим асуудал
Ankhbileg Luvsan
курсын ажил валютын зах зээл түүнийг сайжруулах арга зам.
курсын ажил валютын зах зээл түүнийг сайжруулах арга зам.
Prime Rose Snowdrop
оуб лекц №12
оуб лекц №12
Khaliuna Khina
Татвар бидний амьдралд
Татвар бидний амьдралд
Shunkhlai Group LLC
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
Бизнес төлөвлөгөө боловсруулах гадаад орчны шинжилгээ
Гончигжавын Болдбаатар
дипломын ажил 1
дипломын ажил 1
E-Gazarchin Online University
ТООН МЭДЭЭЛЭЛД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ГАРЫН АВЛАГА
ТООН МЭДЭЭЛЭЛД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ГАРЫН АВЛАГА
Mr Nyak
дампуурал
дампуурал
Turu Turuu
сэдэв 1-хотш
сэдэв 1-хотш
Byambadrj Myagmar
Дипломын ажил
Дипломын ажил
Prime Rose Snowdrop
Lecture 16
Lecture 16
Tj Crew
инфляци
инфляци
tulgaa14
Лекц №4 Санхүүгийн зах зээл
Лекц №4 Санхүүгийн зах зээл
Gunjargal
Санхүүгийн шинжилгээ /санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ, харьцаа, санхүүгийн хү...
Санхүүгийн шинжилгээ /санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ, харьцаа, санхүүгийн хү...
Adilbishiin Gelegjamts
Бизнес төсөл
Бизнес төсөл
Nael Narantsengel
цалингийн хүснэгт
цалингийн хүснэгт
Моёко Хакер
Lecture 5
Lecture 5
enkhtuyagerel01
Sanhuugiin tailangiin butets zohion baiguulalt
Sanhuugiin tailangiin butets zohion baiguulalt
E-Gazarchin Online University
удирдлагын зохион байгуулалтын бүтэц
удирдлагын зохион байгуулалтын бүтэц
Lkhamaa Emma
зээлийн хүүгийн түвшин
зээлийн хүүгийн түвшин
Mr Nyak
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
batnasanb
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
NYAM-OCHIR BOLD
Санхүүгийн үндэс лекц №1
Санхүүгийн үндэс лекц №1
E-Gazarchin Online University
A.pa631
A.pa631
Ochbayar
өрхийн төсөв
өрхийн төсөв
Gerlee IP
Бүлэг5
Бүлэг5
Burnee Oogii
Diplomnii etsii huvilbar
Diplomnii etsii huvilbar
Enhmandah Hemeelee
Jijig Dund Yildverlel
Jijig Dund Yildverlel
Jigmee
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
ТООН МЭДЭЭЛЭЛД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ГАРЫН АВЛАГА
ТООН МЭДЭЭЛЭЛД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ГАРЫН АВЛАГА
Mr Nyak
дампуурал
дампуурал
Turu Turuu
сэдэв 1-хотш
сэдэв 1-хотш
Byambadrj Myagmar
Дипломын ажил
Дипломын ажил
Prime Rose Snowdrop
Lecture 16
Lecture 16
Tj Crew
инфляци
инфляци
tulgaa14
Лекц №4 Санхүүгийн зах зээл
Лекц №4 Санхүүгийн зах зээл
Gunjargal
Санхүүгийн шинжилгээ /санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ, харьцаа, санхүүгийн хү...
Санхүүгийн шинжилгээ /санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ, харьцаа, санхүүгийн хү...
Adilbishiin Gelegjamts
Бизнес төсөл
Бизнес төсөл
Nael Narantsengel
цалингийн хүснэгт
цалингийн хүснэгт
Моёко Хакер
Lecture 5
Lecture 5
enkhtuyagerel01
Sanhuugiin tailangiin butets zohion baiguulalt
Sanhuugiin tailangiin butets zohion baiguulalt
E-Gazarchin Online University
удирдлагын зохион байгуулалтын бүтэц
удирдлагын зохион байгуулалтын бүтэц
Lkhamaa Emma
зээлийн хүүгийн түвшин
зээлийн хүүгийн түвшин
Mr Nyak
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
batnasanb
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
NYAM-OCHIR BOLD
Санхүүгийн үндэс лекц №1
Санхүүгийн үндэс лекц №1
E-Gazarchin Online University
A.pa631
A.pa631
Ochbayar
өрхийн төсөв
өрхийн төсөв
Gerlee IP
Бүлэг5
Бүлэг5
Burnee Oogii
Was ist angesagt?
(20)
ТООН МЭДЭЭЛЭЛД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ГАРЫН АВЛАГА
ТООН МЭДЭЭЛЭЛД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ГАРЫН АВЛАГА
дампуурал
дампуурал
сэдэв 1-хотш
сэдэв 1-хотш
Дипломын ажил
Дипломын ажил
Lecture 16
Lecture 16
инфляци
инфляци
Лекц №4 Санхүүгийн зах зээл
Лекц №4 Санхүүгийн зах зээл
Санхүүгийн шинжилгээ /санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ, харьцаа, санхүүгийн хү...
Санхүүгийн шинжилгээ /санхүүгийн тайлангийн шинжилгээ, харьцаа, санхүүгийн хү...
Бизнес төсөл
Бизнес төсөл
цалингийн хүснэгт
цалингийн хүснэгт
Lecture 5
Lecture 5
Sanhuugiin tailangiin butets zohion baiguulalt
Sanhuugiin tailangiin butets zohion baiguulalt
удирдлагын зохион байгуулалтын бүтэц
удирдлагын зохион байгуулалтын бүтэц
зээлийн хүүгийн түвшин
зээлийн хүүгийн түвшин
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
Э. Чанцалдулам - БҮС НУТАГТ ЖИЖИГ ДУНД ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ ЗАРИМ АСУУДАЛ
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн
Санхүүгийн үндэс лекц №1
Санхүүгийн үндэс лекц №1
A.pa631
A.pa631
өрхийн төсөв
өрхийн төсөв
Бүлэг5
Бүлэг5
Andere mochten auch
Diplomnii etsii huvilbar
Diplomnii etsii huvilbar
Enhmandah Hemeelee
Jijig Dund Yildverlel
Jijig Dund Yildverlel
Jigmee
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
batnasanb
Дипломын ажил
Дипломын ажил
Prime Rose Snowdrop
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
batnasanb
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
Шинэбаяр Найдан
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
jintana pinjaikul
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
batnasanb
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА ЭНЭ ХЭСГИЙН...
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА ЭНЭ ХЭСГИЙН...
batnasanb
A.bayartsetseg holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
A.bayartsetseg holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
batnasanb
งานนำเสนอ อาย
งานนำเสนอ อาย
jintana pinjaikul
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
batnasanb
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
batnasanb
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
batnasanb
Torquest ’13 elims answers
Torquest ’13 elims answers
Omkar Yarguddi
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
batnasanb
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
batnasanb
Zandargiiraa - НИЙСЭЛЛИЙН НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН ГАЗРЫН ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ СИСТЕМИЙГ Ш...
Zandargiiraa - НИЙСЭЛЛИЙН НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН ГАЗРЫН ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ СИСТЕМИЙГ Ш...
batnasanb
จินตนา ปินใจกุล
จินตนา ปินใจกุล
jintana pinjaikul
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
batnasanb
Andere mochten auch
(20)
Diplomnii etsii huvilbar
Diplomnii etsii huvilbar
Jijig Dund Yildverlel
Jijig Dund Yildverlel
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
Х.Булга - ЖИЖИГ БИЗНЕС ХӨГЖЛИЙН ГАРЦ
Дипломын ажил
Дипломын ажил
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
Э.Эрдэнэбямба - Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
งานนำเสนอ จินตนา ปินใจกุล
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
Э.АНАРДАРЬ, Г.СОЛОНГО - БҮС НУТАГ ДАХЬ АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН ПАРКАД ТҮШИГЛЭН ЛОГИСТИК...
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА ЭНЭ ХЭСГИЙН...
Отгонзаяа, Байгальмаа - МОНГОЛЫН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЭЭДРЭЭТ БАЙДАЛ БА ЭНЭ ХЭСГИЙН...
A.bayartsetseg holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
A.bayartsetseg holland uwchin ba mongolyn ediin zasag
งานนำเสนอ อาย
งานนำเสนอ อาย
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
Доржийн Солонго - ЦАХИМ КОМПАНИ, ТҮҮНИЙ БИЙ БОЛОХ ҮЗЭГДЭЛ
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
О.Энхбаяр - Магадлалын тусламжтайгаар үнэт цаасны үнийн модыг байгуулах нь
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
Х. СҮГЖЛХАМ - МОНГОЛ УЛСЫН ӨМЧИЙН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТҮҮХЭН ЭКСКУРС
Torquest ’13 elims answers
Torquest ’13 elims answers
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
Т. Оюун-Эрдэнэ - АЖИЛЛАГЧДАД ХУВЬЦАА ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨР
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
Баатар-Очирын Наранцацрал - БАЙГУУЛЛАГАД ЗАН ТӨЛӨВ, ХАРИЛЦААНЫ ДЭВШИЛТЭД ЗАГВ...
Zandargiiraa - НИЙСЭЛЛИЙН НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН ГАЗРЫН ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ СИСТЕМИЙГ Ш...
Zandargiiraa - НИЙСЭЛЛИЙН НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН ГАЗРЫН ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ СИСТЕМИЙГ Ш...
จินตนา ปินใจกุล
จินตนา ปินใจกุล
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
Ähnlich wie Э.Хонгорзул - МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Ankhbileg Luvsan
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
Unuruu Dear
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
The Business Council of Mongolia
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
The Business Council of Mongolia
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
The Business Council of Mongolia
МБЗ Мэдэгдэл
МБЗ Мэдэгдэл
The Business Council of Mongolia
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
The Business Council of Mongolia
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
The Business Council of Mongolia
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
The Business Council of Mongolia
шинэ иргэншил дээд сургу уль
шинэ иргэншил дээд сургу уль
OsKe Itely
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
Bilguun Jargalsaikhan
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
batnasanb
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
Buka King
Tusviin il tod bdal 2013
Tusviin il tod bdal 2013
Batka Ayush
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
batnasanb
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Adilbishiin Gelegjamts
Inv fin mkt_2
Inv fin mkt_2
Adilbishiin Gelegjamts
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
batnasanb
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
batnasanb
Б.Золзаяа Б.Нандин - Монгол Улсын макро эдийн засгийн өнөөгийн байдал
Б.Золзаяа Б.Нандин - Монгол Улсын макро эдийн засгийн өнөөгийн байдал
batnasanb
Ähnlich wie Э.Хонгорзул - МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа
(20)
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
Дархан үйлдвэрлэл технологийн паркийн хууль, эрх зүй, бодлогын орчинг сайжруу...
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваа
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
Хувийн хэвшлийн саналыг төрийн бодлогод тусгах нь чухал
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
2013.04.19 Гадаадын хөрөнгө оруулалтын өнөөгийн байдал, хэтийн төлөв, С.Болд
МБЗ Мэдэгдэл
МБЗ Мэдэгдэл
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
2012.05.23 Монгол улсын гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчин, Ё. Мөнхтуяа
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
Хөрөнгө оруулалтын байнкны тухай хуулийн төсөлтэй холбоотой Монголын Бизнеёий...
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
МБЗ-ийн Анхдугаар Чуулганаас Гарсан Санал-2016
шинэ иргэншил дээд сургу уль
шинэ иргэншил дээд сургу уль
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
бизнес эрхлэлтийн орчин дахь авлигын нөхцөл байдлын судалгаа (2013 1)
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
Б. Нармандах - БИЧИЛ БИЗНЕСИЙГ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ НЬ
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
бичил бизнесийг дэмжих, ядуурлыг бууруулах нийслэлийн хөтөлбөр, бичил бизнеси...
Tusviin il tod bdal 2013
Tusviin il tod bdal 2013
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
С.Мягмарсүрэн П.Давгадорж Г.Гүнбилиг Ч.Отгонжаргал - Төгрөгийн хадгаламжинд н...
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Хөрөнгө оруулалтын орчин
Inv fin mkt_2
Inv fin mkt_2
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
П.Мөнхтулга - Хөрөнгө оруулалт , Орчин, Хөрөнгө оруулалтын нөхцөл, Тулгарах б...
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
А.Баярцэцэг М.Монголжин - АЖ ҮЙЛДВЭРИЙН САЛБАРЫН ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРЫН ҮНЭЛГЭЭ
Б.Золзаяа Б.Нандин - Монгол Улсын макро эдийн засгийн өнөөгийн байдал
Б.Золзаяа Б.Нандин - Монгол Улсын макро эдийн засгийн өнөөгийн байдал
Mehr von batnasanb
Red arrow international company presentation
Red arrow international company presentation
batnasanb
Mtvf panel on piracy and copyright mr final
Mtvf panel on piracy and copyright mr final
batnasanb
Bei Bei Fan - Warner Bros
Bei Bei Fan - Warner Bros
batnasanb
Saskia van Lier - Endemol Asia
Saskia van Lier - Endemol Asia
batnasanb
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
batnasanb
Final overview img mongolia v2
Final overview img mongolia v2
batnasanb
Dai Huang - Sony Pictures Television
Dai Huang - Sony Pictures Television
batnasanb
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
batnasanb
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
batnasanb
David Kao - Television Industry Technologies
David Kao - Television Industry Technologies
batnasanb
Peter Markey - Building success in the digital era
Peter Markey - Building success in the digital era
batnasanb
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
batnasanb
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
batnasanb
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
batnasanb
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
batnasanb
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
batnasanb
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
batnasanb
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
batnasanb
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн салбарт ...
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн салбарт ...
batnasanb
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
batnasanb
Mehr von batnasanb
(20)
Red arrow international company presentation
Red arrow international company presentation
Mtvf panel on piracy and copyright mr final
Mtvf panel on piracy and copyright mr final
Bei Bei Fan - Warner Bros
Bei Bei Fan - Warner Bros
Saskia van Lier - Endemol Asia
Saskia van Lier - Endemol Asia
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
Jargalan.B - Hollywood movie supply in Mongolian Market
Final overview img mongolia v2
Final overview img mongolia v2
Dai Huang - Sony Pictures Television
Dai Huang - Sony Pictures Television
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
Delgertsoo.D - Legal regulation of Intellectual Property Rights
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
Khishigsuren Yadamsuren - Current Overview of Mongolian Television Industry
David Kao - Television Industry Technologies
David Kao - Television Industry Technologies
Peter Markey - Building success in the digital era
Peter Markey - Building success in the digital era
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
Б.БАЛГАНСҮРЭН - Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
Ц.ЖАДАМБАА - Телевизийн шинэчлэл улсын хөгжилд
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
А.Анхбаяр - Алтны үнийн хэтийн төлөв хандлага
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
М.Маргадмөн Х.Нямжаргал - ВАЛЮТЫН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЖ, ИРЭЭДҮЙН ТААМАГЛАЛЫ...
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Б.ЗАМАНДИЙЖАВ - КОМПАНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
Э.Энхжаргал Г. Энхзаяа - БАГАНУУР ХУВЬЦААТ КОМПАНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ШИ...
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
Ч.Сосорбарам С.Дашзэвэг - Валютын ханшинд нөлөөлөгч хүчин зүйлсийг тодорхойло...
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн салбарт ...
С.Сарангэрэл - Технологийн түвшний үнэлгээний арга зүйг уул уурхайн салбарт ...
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
Г.Мөнгөнцэцэг - CAPM ЗАГВАР ба ӨРГӨТГӨЛ
Э.Хонгорзул - МУ-д жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа
1.
МУ-д жижиг, дунд
үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх боломжийн судалгаа ШУТИС, ҮТДС Э.Хонгорзул Khongorzul_en@yahoo.com Хураангуй. Үндэсний үйлдвэрлэлийн өсөлтийг хангах, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээг нэмэгдүүлэх, хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийг сайжруулах зорилтын хүрээнд жижиг, дунд үйлдвэрийн хөгжлийг дэмжих нь нийгэм, эдийн засгийн бодлогын хувьд төрөөс нэн тэргүүнд тавих зорилтуудын нэг болоод байна. Нийгэм эдийн засгийн хөгжилд жижиг, дунд үйлдвэрийн эзлэх байр суурийг бэхжүүлэх, цаашдын хөгжлийн чиг хандлагыг тодорхойлж, төрөөс тодорхой дэмжлэг үзүүлэх, тэдний эрх ашигт нийцсэн бизнесийн таатай орчинг бүрдүүлэх зайлшгүй шаардлага байна. МУ-н эдийн засгийн амьдралд жижиг дунд үйлдвэрийн гүйцэтгэх үүрэг Олон улсын хэмжээнд ЖДҮ –ний хөгжлийн түвшинг голчлон ДНБ болон ажил эрхлэлтэнд оруулж байгаа хувь нэмрээр нь үнэлдэг. Дэлхийн банкнаас хийсэн судалгаанаас харахад ЖДҮ-ийн хөгжил буурай хөгжилтэй орнуудад бага, хөгжингүй орнуудад илүү сайн хөгжил байна. 70 60 50 40 ДНБ-д ЖДҮ-ийн оруулж байгаа хувь нэмэр 30 Ажил эрхлэлтийн түвшинд ЖДҮ-ийн эзлэх хувь 20 10 0 Áóóðàé õº ãæèë òýé Õº ãæèæ áàéãàà óëñ óëñ î ðí óóä î ðí óóä Õº ãæèí ã¿é óëñ î ðí óóä Зураг 1 Гадаад улс орнуудын ЖДҮ-ийн хөгжлийн түвшинд хийсэн судалгаа Эх үүсвэр нь: WB (Дэлхийн банк),2008 Буурай хөгжилтэй улс орнуудад дунджаар ДНБ-ний 18%-ийг, ажил эрхлэлтийн түвшний 30%-ийг ЖДҮ бүрдүүлдэг бол хөгжиж буй орнуудад ДНБ-ий 40%-ийг, ажил эрхлэлтийн түвшний 60%-ийг, хөгжингүй орнуудад ДНБ-ий 51%-ийг, ажил эрхлэлтийн түвшний 64%ийг бүрдүүлж байна.
2.
Хүснэгт 1. ЖДҮ-ийн
эдийн засагт оруулж буй хувь нэмэр /улс орноор/ АНУ Япон Энэтэхэг Тайван Сингапур Өмнөд Солонгос Малайз Индонези Австрали Герман Польш Турк Нийт аж ахуй ДНБ-ний Ажил Экспортын нэгжийн тоонд хэмжээнд эзлэх эрхлэлтийн орлогод эзлэх эзлэх хувь хувь түвшинд эзлэх хувь хувь 98% 53% 99% 52% 72% 13% 95% 40% 45% 35% 97% 81% 79% 48% 97% 32% 58% 16% 90% 33% 51% 40% 92% 99% - 13% 36% 23% 43% 49% 27% 17% 45% 50% 70% 69% 61% 15% 11% Эх үүсвэр: MPRA,2008 Дээрх судалгаанаас харахад ЖДҮ нь аль ч улс орны эдийн засагт чухал үүрэг гүйцэтгэдэг болох нь харагдаж байна. Иймээс улс орон бүр ЖДҮ, бизнес эрхлэгчээ дэмждэг. Аливаа улс орны ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд тулгардаг нийтлэг саад, бэрхшээлүүд байдаг. ЖДҮ-ийн хөгжилд учирч байгаа саад бэрхшээлийн талаар явуулсан дэлхийн банкны судалгаагаар хөгжингүй орнуудын хувьд хууль эрх зүй, татварын орчин хамгийн их саад бэрхшээл болдог бол хөгжиж буй орнуудад авилгал, хууль эрх зүйн орчин, буурай хөгжилтэй орнуудад санхүүжилт, цахилгаан хангамж тус тус хамгийн их бэрхшээл болж байна. Хууль эрх з үй Тээвэр Ц ах илгаан х ангамж С анх үү жилт Áóóðàé õº ãæèëòýé î ðí óóä А лбан бус с ектор дах өрс өлд өөн Õº ãæèæ áóé î ðí óóä Õº ãæèí ã¿é óëñ î ðí óóä А вилгал Татвар 0 10 20 30 40 50 Зураг 2. Гадаад улс оронд ЖДҮ-ийн хөгжилд учирч байгаа саад бэрхшээлүүд Эх үүсвэр: Дэлхийн банк, 2009 Монгол улсын эдийн засагт жижиг, дунд үйлдвэрийн хөгжил нь чухал байр суурийг эзэлдэг. 2010 онд нийт 15 чиглэлээр 73822 аж ахуй нэгж, байгууллага бүртгэлтэй
3.
байгаагаас 40921 ААН
үйл ажиллагаа явуулж байна. Үүнээс 1-9 хүнтэй ААН нь 85.1 %-г эзэлж байна. 2010 оны байдлаар ЖДҮ эрхлэгчид 9205 ажлын байрыг шинээр бий болгосон байна. Хүснэгт 2 ЖДҮ-д ажиллагсдын тоонд хийсэн судалгаа д/д 1 2 3 Ажиллагсдын тооны бүлэг 1-9 хүртэл 10-49 хүртэл 50-иас дээш Нийт ААН-ийн тоо 34827 4918 1176 40921 Эзлэх хувь /%/ 85,1% 12,0% 2,9% 100% Зураг3.Нийт аж ахуйн нэгжид ЖДҮ-ийн эзлэх хувь /ажилчдын тоогоор/ Эх сурвалж: Үндэсний Статистикийн Газар Улсын хэмжээгээр 50 хүртэлх сая төгрөгийн борлуулалтын орлоготой ААН нийт татвар төлөгчдийн 86.3 %-г эзэлж байна. Хүснэгт 3.ААН-үүдийн борлуулалтын орлогын судалгаа д/д 1 2 3 4 5 Борлуулалтын орлого /төгрөг/ ААН-ийн тоо Эзлэх хувь /%/ 1-50 сая хүртэл 39134 86,3 50 сая-100 сая хүртэл 1950 4,3 100 сая- 1тэрбум хүртэл 3329 7,3 1тэрбум- 2тэрбум хүртэл 404 0,9 2 тэрбумаас дээш 481 1,06 2011 онд нийслэлд 37 тэрбум төгрөг ЖДҮ-дэд хувиарласан. 2011 оны 11 дүгээр сарын байдлаар нийслэлд дөнгөж 7,8 тэрбум төгрөг үйлдвэрлэгчдээ хүрсэн байна.1 20092010 онд нийт 913,8 тэрбум төгрөгийн 11970 иргэн аж ахуйн нэгжийн хүсэлт ирснээс 6,6% нь хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдсан. Хөдөө, орон нутагт үйлдвэрлэл хөгжүүлэх нөхцел байдал хүнд байгаагаас шалтгаалан жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдийн тоо хот, суурин газруудынхаас харьцангуй бага байна. 2008 оны байдлаар жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдийн 80.0 гаруй хувь нь Улаанбаатар хотод, 20.0 орчим хувь нь хөдөө, орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж байна. Хөдөө орон нутгаас нийслэл хот руу шилжих хөдөлгөөнийг багасгах, орон нутагт 1 ЖДҮ газрын судалгаа, 2011 он
4.
хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих
зорилгоор жижиг, дунд үйлдвэрийг орон нутгийн онцлог, нөөц боломжид нийцүүлэн хөгжүүлэх асуудал төрийн бодлогын нэг чухал хэсэг болж байна. Иймээс сүүлийн жилүүдэд хөдөө, орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж буй ЖДҮ эрхлэгчдэд олгох хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн байна. Хүснэгт 4. Орон нутагт олгосон зээлийн хэмжээ /салбараар / Салбар 2009 онд олгосон дүн /сая төг/ хувь 2010 онд олгосон дүн /сая төг/ хувь Хүнсний үйлдвэрлэл 10017.8 24.7 7799.12 24.6 Хөдөө аж ахуй 12321.76 30.3 9682.116 30.6 Худалдаа үйлчилгээ 3068.42 7.6 3106.01 9.8 Хөнгөн үйлдвэрлэл 7767.21 19.1 7203.701 22.7 Ахуйн үйлчилгээ 3231.41 8.0 1535.048 4.8 Барилгын материал 3971.83 9.8 2154.624 6.8 Эм био бэлдмэл 248.57 0.6 191.881 0.6 НИЙТ 40627 100.0 31672.5 100.0 Зээлийн олголтын дүнг 2009 онтой харьцуулахад ерөнхийдөө өссөн дүн харагдаж байна. Дэлхийн банкны “Хувийн хэвшлийг хөгжүүлэх“, Японы ЗГ-н “Байгаль орчин, ЖДҮ-г хөгжүүлэх” зэрэг олон улсын шинжтэй төслүүд нь аймаг, орон нутгийн хөгжлийн сангаар дамжуулан өнгөрсөн 2 жилд 55,8 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг хийсэн байна2. Монгол улсын Засгийн газраас Жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих бодлого, хөтөлбөрийн хүрээнд нэлээдгүй олон арга хэмжээ, ажлуудыг авч хэрэгжүүлж байна. • Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих эрх зүйн таатай орчинг бүрдүүлэх ажлын хүрээнд үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж, сэлбэг хэрэгслийг 3 жилийн хугацаатай “Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай”, “Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай ” хуулийн төслийг боловсруулж, 2009 оны 07 дугаар сарын 12-ны өдөр улсын их хурлаар батлуулсан. Жижиг дунд үйлдвэрийн тухай”, “Зээлийн батлан даалтын тухай”, “Санхүүгийн түрээс /лизинг/-ийн тухай ” хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах санал боловсруулсан. • Төрийн захиргааны байгууллагаас жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдэд үзүүлж байгаа үйлчилгээг шуурхай чирэгдэлгүй болгох ажлын хүрээнд Улаанбаатар хотод дүүрэг бүрт “Нэг цэгийн үйлчилгээ” болон www.sme.gov.mn вэб сайт ажиллуулж үйлдвэр эрхлэгчдийг шаардлагатай мэдээлэлээр хангаж байна. 2 “Арилжааны банк болон төслийн байгууллагуудын санхүүжилт”, ЖДҮГ-н 2010 оны судалгаа
5.
• Жижиг дунд
үйлдвэрийг татвар, санхүүгийн бодлогоор дэмжих ажлын хүрээнд 2009-2010 онд нийслэлд 12,04 тэрбум төгрөг, орон нутагт 23,7 тэрбум төгрөг, арилжааны банкны оролцоотой 10,72 тэрбум төгрөг, нийт 46,45 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэр бүрдсэнээс 2761 төсөлд 45 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийг 1528 аж ахуйн нэгж, иргэдэд олгосны үр дүнд 839 үйлдвэр шинээр байгуулагдаж, 1813 аж ахуйн нэгж техник технологи, тоног төхөөрөмжөө шинэчилсэн. • Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн сургалт явуулах, мэдээллээр хангах, зөвөлгөө өгөх ажлын хүрээнд Монгол- Японы төв, Европын сэргээн босголт банк, Хаан банкны Инкубаторын газар, МУИС, ХААИС, ШУТИС-тай хамтран чиглэл бүрийн сургалтууд явуулж байна. Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа ЖДҮ-ийн өнөөгийн хөгжил, тулгарч байгаа саад бэрхшээл болон санхүүжилтийн нөхцөл байдлыг тогтоох зорилготой түүвэр судалгааг орон даяар явуулсан3. Судалгаанд нийт 2224 ЖДҮ эрхлэгч иргэн, ААН хамрагдсан болно. Судалгаанд хамрагдсан ЖДҮ эрхлэгчдийн дийлэнх буюу 67% нь манай улсад бизнес эрхлэх эдийн засгийн таатай орчин хангалттай бус бүрдсэн гэж үзжээ. 2010 оны дэлхийн банкны бизнесийн үйл ажиллагаанд учирч буй бэрхшээл болон таатай нөлөө үзүүлж байгаа хүчин зүйлийг судалж үзэхэд Монгол улс дэлхийн 183 орноос бизнес эрхлэх боломжоор 73-т жагсаж, өмнөх оныхоос 10 байраар ухарсан нь бизнес эрхлэх таатай орчин улам муудсаныг харуулж байна. Судалгаанд оролцогчдын дийлэнх хувь нь бизнес эрхлэх таатай нөхцөл манай оронд бүрдээгүй гэж хариулсан байна. Хүснэгт 5. ЖДҮ эрхлэгчдийн бизнесийн орчинд хийсэн судалгаа /-2-маш муу, -1-муу, 0- боломжийн, 1-сайн, 2-маш сайн/ № Үзүүлэлтүүд Индекс 1 Олон улсын байгууллагын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц -1.01 2 Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц -0.97 3 Төрийн байгууллагын үйлчилгээ -0.66 4 Санхүүжилтийн хүү -0.65 5 Зам тээврийн хөгжил -0.58 6 Хөрөнгийн зах зээлээс санхүүжилт авах -0.58 7 Санхүүжилтийн хугацаа -0.54 8 Хууль эрх зүйн орчин -0.54 9 Татварын тогтолцоо -0.50 10 Санхүүжилтийн хэмжээ -0.48 11 Санхүүжилтийн барьцаа хөрөнгө -0.47 12 Гадаад худалдаа хийх нөхцөл -0.46 13 Газар эзэмших -0.44 14 Шударга өрсөлдөөн -0.42 15 Хяналт шалгалтын тогтолцоо -0.42 16 Өөрийн хөрөнгийн хүрэлцээ -0.41 17 Хэрэглэгчдийн худалдан авах чадвар -0.39 18 Бусад банк бус санхүүгийн байгууллагын зээл -0.39 19 Даатгалын үйлчилгээ -0.39 20 Зээлийн батлан даалт -0.38 3 Монгол банк ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011 он, УБ
6.
21 22 23 24 25 26 27 Зах зээлийн багатаамж -0.38 Зээл
олгох үйл ажиллагаа -0.33 Дулаан, усан хангамж -0.31 Технологийн дэвшил -0.26 Банкны зээл олголт -0.20 Цахилгаан хангамж -0.05 Мэдээлэл холбооны хөгжил 0.24 Эх үүсвэр: Монгол банк, ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011 Дээрх судалгаанаас харахад ихэнх бизнесийн орчны хүчин зүйлсийн индекс хасах утгатай гарсан байна. Харин мэдээлэл холбооны хөгжлийн үзүүлэлтийн индекс нэмэх 0.24 гэсэн утгатай байна. Хөнгөн үйлдвэрийн салбар дахь ЖДҮ-н хөгжил, төлөвшил Дээрх судалгаанаас харахад Монгол улс ЖДҮ-ээ хөгжүүлэх чиглэлээр нэлээдгүй ажил хийж байна. Тухайлбал, сүүлийн жилүүдэд ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд олгох хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн хэдий ч нийт зээл хүсэгчдийн дөнгөж 6.6 %-д зээл олгожээ. Нийт зээл хүсэгчдэд бүгдэд нь хөнгөлттэй зээл олгох боломжгүйгээс зээл авах процедурыг энгийн, хялбар, үйл ажиллагаа нь хэвийн байгаа ААН-д зээл авах боломжыг бүрдүүлэх тал дээр ажиллах нь зүйтэй. Төр, ЗГ-аас ЖДҮ бизнес эрхлэгчдэд зориулж олон чиглэлийн сургалтууд зохион байгуулж байгаа хэдий ч үйлдвэр эрхлэгчдийн хамрагдалт хангалтгүй байна. Иймээс сургалтын агуулга, хэлбэрийг өөрчилж, ажлын байран дээр нь сургах, улмаар орчин үеийн сургалтын хэлбэрүүдийг түлхүү ашиглах, сургалтаа чанаржуулах тал дээр анхаарах хэрэгтэй. Дэлхийн банк, Монгол банкнаас бизнесийн орчинд хийсэн судалгаагаар 183 орноос бизнес эрхлэх боломжоор 73-т орж өмнөх оноос 10 байраар ухарсан төдийгүй, бизнесийн орчин хангалттай бус, таатай бус гэсэн дүнтэй гарчээ. Энэ нь төр, засгаас хэрэгжүүлж буй ажлыг өөр нэг талаас нь үнэлсэн үнэлгээ юм. Тухайлбал, Олон улсын байгууллагын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-1.01, Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-0.97, Төрийн байгууллагын үйлчилгээ-0.66, Татварын тогтолцоо-0.5, Санхүүжилтийн хэмжээ0.48 гэсэн хасах индекстэй буюу ихэнх үзүүлэлт нь хангалтгүй үнэлгээтэй гарчээ. Иймээс төр, засгаас авч хэрэгжүүлж буй бодлого, хөтөлбөр нь бизнесийн орчинг сайжрууулах, бодит үр дүнд чиглэсэн байх нь чухал байна. Ашигласан ном, материал [1] ХХААХҮЯ-ны мэдээлэл, 2010 он, УБ [2] Б.Цэцэгмаа , “Жижиг дунд бизнесийн менежмент” сурах бичиг, 2008 [3] Гаалийн ерөнхий газрын мэдээ, 2010, УБ [4] Үндэсний статистикийн газрын мэдээ, 2010 [5] ЗГ-ын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Жижиг дунд үйлдвэрийн газрын мэдээлэл, 2011 [6] Эрдэм шинжилгээний бүтээлийн эмхэтгэл, 2009 [7] www.mongolbank.com, 2011 [8] www.sme.gov.mn, 2011 Удирдагч: П.Жаргалтуяа /ҮТДС-н ТМПБ-ийн дэд проф, доктор (Ph.D)/
7.
21 22 23 24 25 26 27 Зах зээлийн багатаамж -0.38 Зээл
олгох үйл ажиллагаа -0.33 Дулаан, усан хангамж -0.31 Технологийн дэвшил -0.26 Банкны зээл олголт -0.20 Цахилгаан хангамж -0.05 Мэдээлэл холбооны хөгжил 0.24 Эх үүсвэр: Монгол банк, ЖДҮ эрхлэгчдийн түүвэр судалгаа, 2011 Дээрх судалгаанаас харахад ихэнх бизнесийн орчны хүчин зүйлсийн индекс хасах утгатай гарсан байна. Харин мэдээлэл холбооны хөгжлийн үзүүлэлтийн индекс нэмэх 0.24 гэсэн утгатай байна. Хөнгөн үйлдвэрийн салбар дахь ЖДҮ-н хөгжил, төлөвшил Дээрх судалгаанаас харахад Монгол улс ЖДҮ-ээ хөгжүүлэх чиглэлээр нэлээдгүй ажил хийж байна. Тухайлбал, сүүлийн жилүүдэд ЖДҮ, бизнес эрхлэгчдэд олгох хөнгөлттэй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн хэдий ч нийт зээл хүсэгчдийн дөнгөж 6.6 %-д зээл олгожээ. Нийт зээл хүсэгчдэд бүгдэд нь хөнгөлттэй зээл олгох боломжгүйгээс зээл авах процедурыг энгийн, хялбар, үйл ажиллагаа нь хэвийн байгаа ААН-д зээл авах боломжыг бүрдүүлэх тал дээр ажиллах нь зүйтэй. Төр, ЗГ-аас ЖДҮ бизнес эрхлэгчдэд зориулж олон чиглэлийн сургалтууд зохион байгуулж байгаа хэдий ч үйлдвэр эрхлэгчдийн хамрагдалт хангалтгүй байна. Иймээс сургалтын агуулга, хэлбэрийг өөрчилж, ажлын байран дээр нь сургах, улмаар орчин үеийн сургалтын хэлбэрүүдийг түлхүү ашиглах, сургалтаа чанаржуулах тал дээр анхаарах хэрэгтэй. Дэлхийн банк, Монгол банкнаас бизнесийн орчинд хийсэн судалгаагаар 183 орноос бизнес эрхлэх боломжоор 73-т орж өмнөх оноос 10 байраар ухарсан төдийгүй, бизнесийн орчин хангалттай бус, таатай бус гэсэн дүнтэй гарчээ. Энэ нь төр, засгаас хэрэгжүүлж буй ажлыг өөр нэг талаас нь үнэлсэн үнэлгээ юм. Тухайлбал, Олон улсын байгууллагын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-1.01, Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн олдоц-0.97, Төрийн байгууллагын үйлчилгээ-0.66, Татварын тогтолцоо-0.5, Санхүүжилтийн хэмжээ0.48 гэсэн хасах индекстэй буюу ихэнх үзүүлэлт нь хангалтгүй үнэлгээтэй гарчээ. Иймээс төр, засгаас авч хэрэгжүүлж буй бодлого, хөтөлбөр нь бизнесийн орчинг сайжрууулах, бодит үр дүнд чиглэсэн байх нь чухал байна. Ашигласан ном, материал [1] ХХААХҮЯ-ны мэдээлэл, 2010 он, УБ [2] Б.Цэцэгмаа , “Жижиг дунд бизнесийн менежмент” сурах бичиг, 2008 [3] Гаалийн ерөнхий газрын мэдээ, 2010, УБ [4] Үндэсний статистикийн газрын мэдээ, 2010 [5] ЗГ-ын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Жижиг дунд үйлдвэрийн газрын мэдээлэл, 2011 [6] Эрдэм шинжилгээний бүтээлийн эмхэтгэл, 2009 [7] www.mongolbank.com, 2011 [8] www.sme.gov.mn, 2011 Удирдагч: П.Жаргалтуяа /ҮТДС-н ТМПБ-ийн дэд проф, доктор (Ph.D)/