Wat is digitale transformatie? Hoe goed zijn we in staat om transformatieprojecten tot een goed einde te brengen? Wat is daar voor nodig? Deze slides zijn gebruikt bij een lezing aan de Hogeschool Utrecht. Presentatoren: Hans Somers en Bas van Gils
De Master Spreekt over Succesvolle Digitale Transformatie
1. De Master Spreekt over
SUCCESVOLLE DIGITALE TRANSFORMATIE
Dr. Bas van Gils
Hans Somers MBI / B.ec
2.
3.
4. Transitie: van papier naar digital
Maar hoe zit het met “echt”
digitaal (samen)werken?
5. God zal ons bewaren:
minister wil strafrecht ‘digitaliseren’
en ‘transparanter’ maken
Vorige digitaliseringsproject rechtspraak (KEI) kostte
belastingbetaler 220 miljoen euro, faalde, stekker er uit
https://politiek.tpo.nl/2018/06/29/god-zal-ons-bewaren-minister-wil-strafrecht-digitaliseren-en-transparanter-maken-295-miljoen-euro/
6. Voorbeeld: de BV NL?
• Binnenlands bestuur:
• Uitwerking digitaliseringsstrategie ontbreekt
• Medilease:
• Digitalisering in de zorg hapert en brengt onnodig veel
werk met zich mee
14. Jeanne Ross (nieuw onderzoek)
• Up to 5% of established companies have a sound
digital offering. 100% of start-ups have it.
• Only 28% of “old companies” have done a good job
at digitization. 72% of the companies are still
working on this, and it is biting them in the butt.
16. Definitie volgens Proper & Van Gils
• Digital transformation: transformation of the enterprise with a
major impact on digital resources and capabilities of the
enterprise.
• Transformation of the enterprise: the coordinated effort to change
the architecture of the enterprise.
• Capability: a concept that defines the abilities that an enterprise
must possess in order to achieve its goals, independent of how
they are implemented in the enterprise
34. Nieuw
product
Welke markt?
Hoe gaan we
het
organiseren?
Welk
segment?
Processen
Mensen
Data
Systemen
Moet het nu?
Hoeveel werk
is het?
Past het in
het portfolio?
Waar loop je tegenaan?
Time to
market?
35. Conclusie 3:
Je moet ‘holistisch’ kijken, alleen door het
geheel te bezien kan je succesvol zijn
40. Procesbloem Belastingdienst
•15
Onze visie:
de “procesbloem”
Model van de enterprise,
proces is leidend
Creëer “overlays” met
diverse aspecten voor
meer inzicht
Incrementeel ontwikkeld
voor verschillende
domeinen
42. Meer en betere inzichten
leidt tot meer ideeën voor
het runnen en verbeteren
van de business
Gedeeld beeld leidt tot
betere beslissingen en
daardoor tot effectievere
processen
Communicatie binnen
teams en tussen teams
zorgt voor verhoging van
hun effectiviteit
43. Conclusie 5:
‘Oude’ skills – modelleren, faciliteren van group
model building – worden weer steeds
belangrijker
44. Effective Enterprise Transformation
• Theorie en praktijk
• Gebaseerd op onze ervaringen bij de
Belastingdienst
• Bevat een uitgebreide case study die de
werking van de Navigator illustreert
• Neem contact op als je meer wil weten!
49. ‘Oude’ skills – modelleren, faciliteren van group model
building – worden weer steeds belangrijker
50. Organisaties zullen aan de gang moeten met digitale
transformatie.
Het is niet zo eenvoudig om hier succesvol mee te zijn:
1. Strategy before IT
2. Planning is easy, execution is not
3. Nieuwe capabilities benodigd
Maar let op
51. Ask yourself the following questions
1. How to align strategy and execution?
2. How to create and sustain focus and energy in
your organization?
3. How to create a structure for involving talent
without dissipating momentum?
4. How to provide maximum freedom for key
people without losing control?
5. How to measure and manage the organization’s
overall capability.
BG
Plantin Moretus in Antwerpen
Sinds 1555 een goed business model in de wereld van uitgeverij
Groot deel markt wetenschap / religie in handen
BG
Geleid tot een veelheid en rijkdom aan informatie
Ontsluiten altijd een vraagstuk en digitalisering heft daar een enorme rol in gespeeld
We produceren nu meer per dag dan in de afgelopen millenia bij elkaar
BG
Er wordt wel flink gedigitaliseerd – ook in bedrijven – maar het voelt nog wel wat beperkt
Vaak gaan we alleen van papier naar PDF. Wat heb je dan gewonnen?
Hoe zit het met echt vernieuwen?
BG
In de veiligheidswereld zijn nog kilometers archieven die nog gedigitaliseerd moeten worden (gaat toch ook over een rechtzaak digitaal voeren?)
Juridische waarborgen maakt at dat niet heel eenvoudig is
Maar echt digital samenwerken blijkt nog een stap te ver te zijn: we krijgen het simpelweg nog onvoldoende voor elkaar
Maar hoe komt dat nu?
Waarom is het blijkbaar (te) moeilijk? Terwijl het wel een belangrijke vraag/eis/(business)requirement is van de rechters, OvJ’s, advocaten en andere juridische medewerkers.
De eerste pilot is door aantal betrokken wel als zeer gewenst betiteld, maar het is te complex geworden (uit scope, uit budget en uit tijd gelopen).
BG
BG
BG
HS
HS
Inspireren!
HS
BG
Vraag voor het publiek
Haal in 2-3 minuten wat meningen op
BG
Het boek van Gouillart en Kelly is al behoorlijk oud
Eén van de eerste auteurs die iets substantieels over transformatie zeggen, vooral langs de as van het transformatieproces
Rouse is min of meer het standaardwerk tot op heden. Gaat in op verschillende niveaus van transforamtie en de capabilities die daar voor nodig zijn
In toenemende mate ook aandacht voor de menselijke kant van transformatie: vooral op het niveau van leiderschap. Dat verdient nog meer aandacht
Onderzoek van Westerman et al. Wijst uit dat je digital capability en leadership capacity sterk ontwikkeld moet zijn, maar heb je dit voor iedere organisatie nodig (fit for purpose).
Het gaat niet vanzelf en moet sterk geleid worden. Hierbij geldt dat het niet IT is maar veel meer de strategie is die leidend moet zijn om hier stappen te zetten om tot sustainable te worden.
BG
Boek is nog niet uit
BvG doet nu een review
Data komt uit de presentatie van mw Ross in voorjaar op Schiphol
BG
In haar nieuwe boek gaat ze in op de vraag wat er nodig is om succesvol te zijn met transformatie, vanuit een strategisch perspectief
Daar komen deze elementen uit voort
Dit bouwt verder op het verhaal rond operating models
BG
Als je dit zo leest kunnen de volgende key-questions worden gedestilleerd:
-Realiseert een bedrijf/onderneming zich voldoende waarschijnlijk andere (wellicht onvoldoende beschikbare) capabilities vereist?
-Dat dit een majeure verandering in zich heeft als men zich wil transformeren?
-Dat je je nulpositie heel erg scherp in beeld moet hebben tot een gewenste enterprise architecture te komen?
-Hebben de bedrijven en of organisatie zicht op de huidige (beschikbare) capabities en welke capabilities in de soll situatie benodigd zijn?
HS
Port of Rotterdam,
Heel veel partijen (rederij, ontvangende partij, douane, havenmeester)
Allemaal behoefte aan informatie
Boot te lang stil liggen = erg duur
Hoe zorg je ervoor dat het SYSTEEM als geheel goed werkt?
Antwoord: de partijen hebben samen geínvesteerd in een open informatiesysteem
Vanuit BD: als je een schip wil doorlichten dan al heel vroeg aanmelden -> zodat de rest doorloopt
DIT KAN ALLEEN OPTIMAAL LOPEN ALS JE HET HELE SYSTEEM DIGITALISEERT
HS
Smart Health
Veel innovaties in de zorgsector
U denkt misschien aan EPD, maar dat is slechts het (mislukte) topje van de ijsberg
Gaat zeker ook om meten in het huis, sensoren op het lichaam en daarop beslissingen nemen
Bijvoorbeeld: hoe lang doet iemand er over om zijn tanden te poetsen / billen af te vegen
Als dat teveel oploopt zou dat een indicatie kunnen zijn dat er wat aan de hand is
Hier zie je dat internet of things een enorme impact heeft
Merk op: de mens / patient staat centraal
HS
Deze slide is de samenvatting van “impact van digitale transformatie” waarbij je naar 3 aspecten kijkt.
Tech: meer en meer verbonden, open standaarden worden belangrijk. Nadruk op snel nieuwe configuraties maken experimenteren wat werkt en wat de klant wil
Strategie & leiderschap : battle met de start-ups. We weten domweg vaak niet hoe we met startups om moeten gaan die low-cost vanalles kunnen uitproberen. Leiders worstelen bovendien met de vraag hoe om te gaan met de balans tussen in de lucht houden van noodzakelijke legacy versus echte innovatie
Maatschappelijk niveau: steeds meer digitaal maar toch ook wel een tegenbeweging: gaat het wel goed met de privacy? Willen we wel altijd en overall bereikbaar en in beeld zijn? Échte aandacht voor de mens is het nieuwe grote goed in veel kringen
BG
Onderzoeken wijzen uit dat:
Veel projecten niet op tijd, binnen budget en/of met gewenste kwaliteit worden opgeleverd
-Chaos report
-Parlementair onderzoek ICT (per jaar 1 tot 5 miljard ‘verspilling’)
Conclusie verzint eer ge begint!
BG+HS
Vraag voor het publiek
Haal in 2-3 minute wat meningen op
BG
1e golf: veel “oude” organisaties zijn hier nog steeds mee bezig. Ingewikkeld. Moeizaam.
2e golf: hier worden “oude” organisties ingehaald door de startups. Denk aan Fintechs, platform economy
Een eerste conclusie: het is nog niet zo simpel
BG
Volgend het onderzoek van Ross – bevestigd middels andere bronnen – is een groot deel van de ‘oude bestaande’ bedrijven nog aan het worstelen met e 1e golf van transformatie. Daarin gaat het om het digitaliseren van processen, het ontwarren van de haarbal-architectuur en het opbouwen van een foundation for execution. Ook deze bedrijven worden bevraagd alsof ze de tweede golf al succesvol hebben oorgemaakt. Dat zorgt, op zijn zachtst gezegd voor spanning.
BG
Om een klein voorbeeld te noemen hoe alomtegenwoordig computing en digitaal tegenwoordig is: iedereen die Kinderen heeft weet dat hotel/camping zonder wifi eigenlijk niet meer kan. We kunnen online aanmelden (no-brainer) en dan is er geen Wifi? Hoe haal je het in je hoofd. Het lijkt er soms op at we vanuit onze tent – back to nature, lekker keutelen – toch nog het liefst de appie app gebruiken, want we willen natuurlijk wel de luxe van het modern bestaan.
BG
HS
HS
Impact van DT is overall te merken
Het is echt een maatschappelijk ding
We zouden ons druk moeten maken over de vraag: trekken we dit wel als maatschappij
Je zag bijvoorbeeld in de troonrede dat de Koning ook aandacht schonk aan digitalisering en digitale veiligheid
Veel mensen dreigen buiten de boot te vallen. Als je niet kan lezen heb je een problem. Veel ouderen hebben moeite met bijv. Pinnen en digitaal bankieren. Laat staan met verdere digitalisering van het (sociale) leven
HS
Als je in zoomt op bedrijven dan krijg je de vervolgvraag: trekken onze managers dat wel?
Het is niet zo moelijk om te realiseren dat dat een uitdaging is. Managers zijn groot geworden en opgeleiden in een bepaalde periode, en bij radicale veranderingen / veranderingen die veel sneller gaan wordt het spannend. Het wordt alleen maar erger, dat hebben we al gezien. De vraag is dus gerechtvaardigd.
Je ziet een aantal trends. Steeds jongere mensen worden topmanager / betrokken bij topmanagement bijvoorbeeld in aan adviserend rol. Of: het wordt ploeteren. Defensief “pleisters plakken” en voor de bühne wat experimenten met big data. Maar écht digitaliseren wordt lasting. Niet omdat we niet willen, maar omdat we het als mens gewoon moeilijk vinden om in het diepe te springen.
HS
Hier kunnen we ook inbrengen:
Bas en Hans hebben in London beargumenteerd dat buiten de mens je ook processen centraal zou moeten stellen.
Data management without Process management is unlikely to be successful.
Nader toelichten
BG
Het “normale”process is het steeds meer afwisselen van SD en SR. Dit zie je bij veel consultancy partijen wel terug, en zo wordt het ook onderwezen. Er is echter meer aan de hand.
We willen allemaal dat de resultaten van onze transformatie sustainable zijn: (1) het is blijvend en verkruimeld niet als we er even geen aandacht aan besteden, en (2) het is verantwoord naar de toekomst toe.
Dat is niet eenvoudig. Hoe voorkom j onrealistische beelden die door template-ridders zijn opgeschreven waarna een initiatief als een pudding in elkaar zakt na verloop van tijd? Juist! Door de mens central te zetten
Je moet dus zorgen dat je de organisatie aanhaakt. In de volle breedte. Kijk eens naar de professional die misschien wel beter weet dan management hoe iets gaat werken. Zorg dat je van papier naar werkelijkheid gaat, en dat je van je veranderteam de hele organisatie aanhaakt
Dat kan alleen maar met goed leiderschap. Goed leiderschap is niet alleen hierarchies. Iedereen is een leider. Hierbij hoort een bepaalde mentale volwassenheid en balans. Naast de opkomst van dingen als design thinking en experimentation zie je bijvoorbeeld ook steeds meer aandacht voor meditatie om beslissers te helpen het hoofd koel te houden in deze turbulente tijden.
BG
Laten we nog wat verder inzoomen. Hoe ziet het spel van strategierealisatie – in ons beeld de kern van DT – er dan uit
REALIZE = samengestelde aanpak op basis van SAFE, TOGAF, MSP, ArchiMate etc.
Iteratief en incrementeel: 4 dagen voor eerste loop (verkennen), 4 weken voor tweede loop (uitdiepen, opbouwen veranderteam), 4 maanden voor derde loop (4 resultaten halen)
BG
Digitale transformatie gaat om het opbouwen van effectieve gedigitaliseerde capabilities. Door die capabilities goed in te zetten is de organisatie succesvol. Denk bijvoorbeeld aan de marketing, logistiek, en support capabilities van coolblue
Hoe doe je dat? Je moet je realiseren dat jeresources moet hebben met de juiste abilities, maar dat die resources ook voldoende beschikbaar zijn. Anders gaat het niet werken.
Verandering in focus: er is ook zo iets als een transformatie-capability, de dingen die je nodig hebt om te kunnen transfomreren. Daar zoomen we nu op in.
BG
Daar even op inzoomen. Als je aan professionals vraagt: wat moet je goed kunnen voor succesvolle transformatie dan heb je te maken met het wc-eend verschijnsel.
Veel disciplines moeten samen aan e bak om er een success van te maken. Om er een paar te noemen:
Strategie gaat over richting en business modellen. Wat willen we bereiken? In welke markt? Voor welke klanten?
Architectuur kijkt naar de samenhang der dingen. Past het allemaal nog wel. Maken we goede afwegingen tussen centraal/ decentral, flexibel/ geoptimaliseerd etc.
Vanuit BPM wordt vooral een doorkijk gegeven naar het procesperspectief: wie doet wat, in welke volgorde?
Vanuit DM wordt vooral een doorkijk gegeven naar het data perspectief: welke data zijn onze key assets? Zijn we in control op het beheer ervan? Zijn we in staat om de waarde ervan uit te nutten?
Vanuit verandermanagement wordt vooral gekeken naar de vraag: hoe zorgen we dat de college’s in de organisatie zich anders gaan gedragen, zodat we in een nieuwe werkelijkheid het success kunnen maken
Vanuit portfoliomanagement wordt het geheel aan veranderactiviteiten beheerd en wordt bewaakt of we voldoende voortgang maken richting realisatie van strategie
Je kan er bijna niet tegen zijn om al deze disciplines samen in te zetten. Moet je wel zorgen dat iedereen in zijn kracht staat.
BG
Als je die zaken een beetje achter elkaar plakt in een volgorde dan loop je achtereenvolgens tegen een aantal problemen aan.
Als je goed kijkt zal je zien dat hier de verschillende disciplines een rol in spelen.
BG
HS
Vraag voor het publiek
Haal in 2-3 minute wat meningen op
HS
HS
Bij paars: stel je bijvoorbeeld voor dat je een information-supported VP hebt uitgewerkt. Deze leidt tot een BMC met veel data-assets die van strategisch belang zijn.
Bij Grijs: in de DEMO/ArchiMate uitwerking zal dat zichtbaar worden. Data-assets krijgen een centrale plaats en worden gelinkt aan bedrijfsfuncties en processen
Bij Geel/Blauw: op basis van geschetste samenhang zal dit verder uitgewerkt worden in bijv. BPMN en ORM2 tot het punt dat we genoeg weten om tot realisatie over te gaan (oranje)
Het staat er lineair, maar je doet het natuurlijk iteratief
HS
Modellen kunnen erg waardevol zijn. We kijken zo naar een voorbeeld
Je kan echter de vraag stellen, zeker in een agile wereld, of het proces van modelleren niet veel belangrijker is
Het gaat om het gedeeld beeld in een groep
Wat dat betreft is brown paper in combinatie met geeltjes simpelweg niet te kloppen.
HS
Start with a risk that occurs. Something ‘bad’ happens and we need to (quickly) assess the impact.
In eerste instantie wordt een aanknopingspunt in de Guides gevonden (voorbeeld)
Van daaruit kun je uitzoomen naar het proces waarna je door kunt analiseren richting (bekende) risico’s, impact op organisatie en context, en uiteindelijk het applicatielandschap
HS
Om dat type analyse mogelijk te maken heb je een effective software omgeving nodig waarin het mogelijk is om tussen modellen heen-en-weer te navigeren op een inituitieve manier. Het voorbeeld laat zien hoe dit er uit kan zien:
Aan algemene landingspagina met ingangen voor verschillende processen, en de mogelijkheid om in te zoomen op organisatie, systemin etc.
Aarnaast zijn er onderliggende modellen zoals gedetailleerde processen en een applicatielandschap
De opzoektijd voor relevante informatie bij incidenten en analyses kan hiermee significant verkleind worden. Min of meer: van dagen/weken tot uren.
HS
Het werken met een navigator heft heel veel voordelen. We pakken er drie uit
[teksten spreken voor zich]
Als conclusie: het is veel werk om een Navigator te maken, maar het is goed te doen om m bij te houden. De benefits zijn enorm. Het brengt mensen in de organisatie biij elkaar (rally to the flag).
MERK OP: het boek in de tas gaat er dieper op in!