1. 1
Nieuwe
technologie &
21 mei 2014 Rens Jan Kramer en Nicole Niessen

2. Eigentijds onderwijs
De VO-raad wil dat er haast wordt gemaakt met
het gebruiken van tablets en smartphones in het
voortgezet onderwijs.
Paul Rosenmöller, voorzitter VO-raad (Volkskrant
29.11.2013):
“Ik zou zeggen sluit aan bij de belevingswereld
van jongeren en gebruik de smartphone of iPad
in de les”, aldus Rosenmöller. En, “het verbaast
mij dat de inhoud van de schooltas nog hetzelfde
is als 40 jaar geleden”.
2

3. Centrale vraagstelling
Hoe zorg je voor een veilig en
verantwoord gebruik van nieuwe
technologie en social media
in de schoolcontext en
welke regels zijn daarvoor nodig?
3

4. Agenda
• Kansen en risico’s
• Schoolregels
• Leerling
• Docent
• Privacy
• Intellectueel eigendom
• Toezicht & handhaven
• Casus
• Tips & tricks
4

5. Kansen / Risico’s
- Digitaal
leerlingvolgsysteem
- Betrokkenheid ouders
- Up-to-date
lesmateriaal
- Kostenbesparing
leermiddelen
- Aansluiten bij wereld
van leerlingen
- Interactieve lessen
- Online colleges
- Discussie- en
huiswerkgroepen
5
- Fraude
- Cyberpesten
- Identiteitsdiefstal
- Privacyschending
- Schending auteurs-,
portret-, IE-rechten
- Naming & shaming
- Ongewenste contacten
& intimiteit
- Verstoring lessen

6. Grijs gebied
School verantwoordelijk voor
fysieke en sociale veiligheid
in en om de school
Waar ligt de grens tussen
binnen- en buitenschools?
6

7. RULES, toezicht & sancties
- Schoolplan en -gids, art. 24 en 24a sub g Wvo
- Klachtenregeling, art. 24b Wvo
- Leerlingenstatuut, art. 24g Wvo
- Schorsing en verwijdering, art. 27 Wvo
- Schoolveiligheidsplan, art. 18.6 CAO VO
- Social media protocol, art. 7:660 BW
- (Cyber)pestbeleid
- Meld- en aangifteplicht, art. 3 Wvo
- Vertrouwensinspecteur, art. 6 WOT
- Goed werknemer-/werkgeverschap, art. 7:611 BW
- Auteurs-/portretrecht
- Notice and take down
- Smaad, laster, Wetboek van Strafrecht
7

8. Social media protocol
• Social media = technologie onafhankelijk
• Werkingssfeer binnen én buiten schooltijd
• Span of control school  privacy?
• Wat, hoe en wanneer online?
• Afspraken online werktijden (Twitterspreekuur)
• Medezeggenschapsraad, art. 10 en 11 Wms
• Betrek personeel, leerlingen én ouders
• Juridisch bindend (≠ papieren tijger)
• Consequenties  disciplinaire maatregelen
8

9. (0n)gewenste intimiteit
• Online = offline  bewaak professionele afstand
• RBGEL, 11.09.2013:3061  Van docent is primair van
belang dat deze volkomen integer moet zijn en zeker
in de omgang met studenten nooit de grens van het
betamelijke mag overschrijden. Een docent verkeert
immers in een machts- en afhankelijkheidsrelatie met
studenten en mag niet de schijn van misbruik van die
relatie wekken. Dit wordt niet anders als het gaat om
(jongvolwassen) meerderjarige studenten en evenmin
is doorslaggevend dat die studenten hiertegen
mogelijk geen bezwaar hebben (gemaakt).
9

10. Digitaal leerlingdossier
Let op privacy!
• Verwerking persoonsgegevens, art. 1 sub b Wbp
• Behoorlijk en zorgvuldig verwerken, art. 6 Wbp
• Voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en
gerechtvaardigde doeleinden, art. 7 Wbp
• Niet verwerken, tenzij …, art. 8 Wbp
• Cbp 2013, beveiliging HU en HA onvoldoende:
– Onbevoegde toegang
– Toegang registreren
– Toegangsrechten periodiek evalueren
• Passend onderwijs: afspraken gegevens delen
10

11. Online
Naming & shaming
Uitlatingen op internet
worden extra zwaar aangerekend,
want (risico van) wijdere verspreiding
en daardoor grote impact.
11

12. Naming & shaming (1)
door werknemer
RBARN: 10.03.2012:BV9483  ontbinding
arbeidsovereenkomst vanwege grovelijke
belediging van werkgever.
Uitlating van werknemer heeft niets uit te staan
met vrijheid van meningsuiting. Facebook is
slechts in beperkte mate privédomein
werknemer. Begrip ‘vrienden’ bij Facebook is
betrekkelijk. Bovendien risico van re-tweeten.
12

13. Naming & shaming (2)
door docent
CRVB:07.06.2012:BW7554 blogspot van
echtgenoot docent:
Inhoud getuigt van gebrek aan loyaliteit aan
medewerkers en school, schaadt goede naam
school, creëert onveilige sfeer voor directie en
docenten. Belang van corrigerend optreden ter
bescherming van een goed functioneren van de
school. Echtgenoot heeft geput uit verhalen die
docent over de school vertelt, zij is
medeverantwoordelijk. Ontslag docent.
13

14. IE: wat geef je prijs?
• Facebook: bij openbaar profiel  wereldwijd
overdraagbaar gebruiksrecht m.b.t. alle werken
van auteursrecht: foto’s, video’s, teksten.
• Twitter: idem, plus onbeperkt recht van Twitter
om content te hergebruiken, aan te passen etc.
• Materiaal uploaden: wie is maker of
(portret)rechthebbende?
• Is leerling auteursrechthebbende van eigen werk?
14

15. IE: wat mag je gebruiken?
• Auteursrechtcontent – wat? Bijna alles (Endstratoets)
• Zonder toestemming kopiëren/openbaar
maken alleen ter toelichting bij onderwijs. Niet als
vervanging!
• Youtube-filmpje in les geen openbaarmaking; content
op Youtube plaatsen wel
• Moet door beoogde, niet-commerciële doel worden
gerechtvaardigd (dus proportioneel)
• Mits billijke vergoeding voor maker (Buma c.s.)
• Bronvermelding, waaronder naam maker
15

16. Notice and take down/
verbod social media
• Artikel 6:196c BW: geen aansprakelijkheid
provider/tussenpersoon mits prompte
verwijdering onrechtmatige inhoud.
• Kan altijd in kort geding worden gevorderd.
• Daarnaast ruime mogelijkheden jegens pleger.
Extreem rechtspraakvoorbeeld: 1 jaar sociale
mediaverbod! RBAMS 04.12.2012:BY9149.
16

17. Project P: Stop Het Pesten
• Verbod uitzending verborgen camerabeelden en
opname confrontatie leerlingen met heimelijk
gemaakte beelden, k.g. RBMNE:16.05.2014:1940
• Persoonlijke levenssfeer leerlingen weegt zwaarder
dan vrijheid van meningsuiting en persvrijheid RTL
• Leerplichtige leerlingen, geen toestemming ouders
• Veilige (leer)omgeving, school ≠ openbare ruimte
• Risico verspreiding beelden via sociale media
• Verbod uitzending op straffe van dwangsom
17

18. Fraude
• Plagiaat  copy & paste
• Voorkennis digitaal delen  examenfraude 2013
• Preventie & toezicht  adequate beveiliging
• Sanctie  ongeldig examen / niet diplomeren of
intrekken diploma, art. 29 lid 3 Wvo,
Eindexamenbesluit VO
18

19. Tips & tricks
19
Transparante
regels helder
communiceren
Consequenties
bij
misbruik
Betrek
docenten,
ouders en
leerlingen
Technologie
onafhankelijk
formuleren
Let op!
privacy, IE
professionele
afstand
offline/online

20. 20
onderwijs@boelszanders.nl
niessen@boelszanders.nl
kramer@boelszanders.nl