M.s.u.t

АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР

АÀÃ-ÃÀБ/2012/ГА-05 2012 оны 09 дугаар сар


АГУУЛГА

Тайланг бэлтгэсэн: Товчилсон үгийн тайлбар ........................................................ 2

Àðõàíãàé àймгийн
Оршил ..................................................................................... 4
аудитын газар

Аудитын менежер Аудитын зорилт, хамарсан хүрээ, арга зүй ............................ 5
Ä.Íýðã¿éáààòàð
Аудитын тайлан ..................................................................... 5
Ахлах аудитор Төсөвт зардлыг бодитой төлөвлөсөн байдал
Ä.Óëàìáàÿð Төсөв хөрөнгийн хувиарлалт, зарцуулалт зохих хууль
дүрмийн дагуу явагдсан байдал
Шинжээч Төсөвт хөрөнгийн зарцуулалт болон хөрөнгийн
Í.Ýíõ÷èìýã өөрчлөлтийг үнэн зөв тайлагнаж байгаа эсэх
П.Цэцэгдулам
Б.Бадарч Дүгнэлт .................................................................................. 13
2012 оны 09 дугаар
сар Зөвлөмж ................................................................................ 14

Уг тайланг АГ-ын Веб Холбогдох байгууллагын санал ........................................... 15
сайт-аас үзнэ үү.

www.arkhangai.au.mn Аудитын газрын тайлбар ........................................... 18

Аудитын тайлан, Ерөнхий аудиторын тушаал ....................................... 19
дүгнэлттэй холбоотой
асуудлаар нэмж Хавсралтууд ......................................................................... 20
тодруулах, асууж лавлах
зүйл байвал 70332458
дугаарын утас, 70333141
дугаарын факсаар
харилцана уу

ХАЯГ:
Ýðäýíýáóëãàí ñóì
Àéìãèéí ÇÄÒÃ-ûí
áàéð 3-ð äàâõàð 313
òîîò

АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 2


Товчилсон үгийн тайлбар

МБСГ Мэргэжлийн боловсролын сургалтын газар
МСҮТ Мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төв
ТБОНӨХБАҮХАТ Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил
үйлчилгээ худалдан авах тухай
АШБ Анхан шатны баримт
БӨМ Барилгын өргөн мэргэжил
БСШУЯ Боловсрол соёл шинжлэх ухааны яам
ХО Хөрөнгө оруулалт



ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН АУДИТЫН ТАЙЛАН

Àóäèòûí íýð:

Àéìãèéí Ìýðãýæëèéí Ñóðãàëò ¯éëäâýðëýëèéí òºâèéí 2010-2011 îíû ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë
àæèëëàãààíû ¿ð ä¿í.

Àóäèòûí êîä: ÀÀÃ-ГАБ/2012/ГА-05

Àóäèò õèéõ ¿íäýñëýë, á¿ðýí ýðõ

Àéìãèéí Àóäèòûí газар Ерөнхий аудиторын баталсан 2012 îíд нийлүүлэх
á¿òýýãäýõ¿¿í, àæèë ¿éë÷èëãýýíèé òºëºâëºãººã ¿íäýñëýí, Төрийн аудитын тухай хуулиар
олгогдсон бүрэн эрхийн хүрээнд хийж гүйцэтгэлээ.

Ã¿éöýòãýëèéí àóäèòûí çîðèëò

Ìýðãýæëèéí Ñóðãàëò ¯éëäâýðëýëèéí òºâèéí 2010-2011 îíû ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààíû
¿ð ä¿íä øàëãàëò õèéæ ¿íýëýëò ä¿ãíýëò ºãºõ, ä¿íã õîëáîãäîõ àëáàí òóøààëòàíä òàíèëöóóëæ,
ñàíàë çºâëºìæ áîëîâñðóóëàí үр дүнг тооцон биелэлтийг хангуулан ажиллахад àóäèòûí çîðèëò
÷èãëýãäлээ.

Ýíýõ¿¿ çîðèëòûã õàíãàí áèåë¿¿ëýõèéí òóëä äàðààõ äýä çîðèëòûã äýâø¿¿лсэн.

• Òºñºâò çàðäëûã áîäèòîй òºëºâëºñºí áàйäàë
• Òºñºâ õºðºíãèéí хуваарилалт, çàðöóóëàëò çîõèõ õóóëü ä¿ðìèйí äàãóó
явагдсан áàéäàë
• Òºñºâò õºðºíãèéí çàðöóóëàëò áîëîí õºðºíãèéí ººð÷ëºëòèйã ¿íýí çºâ
òàйëàãíàæ áàйãàà ýñýõ



Àóäèòûí õàìðàõ õ¿ðýý:

Аóäèòад Àðõàíãàé àéìãèéí Ìýðãýæëèéí Ñóðãàëò ¯éëäâýðëýëèéí òºâèéí 2011 оны 1-
9 сарын хүнсний материалын, 7-9 сарын барилга, аж ахуй, бичиг хэрэг, эм гэх мэт
материалын тайлангуудаас бусад 2010-2011 îíû ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààны баримт
материалыг õàìðууллаа.

Àóäèòûí àðãà ç¿é:

Аóäèòûã гүйцэтгэхэд Төрийн аудитын тухай Монгол Улсын хууль, Òºðèéí õÿíàëò
øàëãàëòûí ñòàíäàðò, ã¿éöýòãýëèéí àóäèòûí арга зүйг ашиглан Ìýðãýæëèéí ñóðãàëò
¿éëäâýðëýëèéí òºâèéí 2010-2011 îíû ñàíõ¿¿ төсвийн үйë àæèëëàãààг хир зохистой, үр
ашигтай удирдсан эсэхэд дүгнэлт өгөх тохиромжтой түүвэрлэлт хийх улмаар судалгаа
øèíæèëãýý тооцооллыг õèéж, хөөн шалгах, òóëãàí áàòàëãààæóóëàõ, õîëáîãäîõ õ¿ì¿¿ñýýñ
àñóóæ òîäðóóëàõ, òàéëáàð àâàõ, øààðäëàãàòàé áîë õîëáîгдох òàëûí áàðèìòàар нягтлан øàëãàõ,
äàõèí òîîöîîëîõ çýðýã àðãà ç¿éã àøèãëàí ã¿éöýòãýлээ.

Төрийн хяналт шалгалтын стандарт, гүйцэтгэлийн шалгалтын журамд заасны дагуу
аудитын дүн, дүгнэлтэд дэмжлэг болохуйц нотлох зүйлс, холбогдох мэдээ судалгааг ажлын
баримт материалд хавсаргав.

Оршил

Аймгийн мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төв нь 2010 онд 59 багш, 14 мэргэжлээр
852 суралцагчидад мэргэжлийн анхан шатны болон ерөнхий эрдэмийн боловсрол олгох
сургалттайгаар үйл ажиллагаа явуулан 881,972.7 мянган төгрөгийн санхүүжилт авснаас
суралцагчдын тэтгэлгээр 287,670.8 мянган төгрөг, үндсэн ажил үйлчилгээний орлогоор
6,710.1 мянган төгрөг, туслах үйл ажиллагааны орлогоор 7,059.4 мянган төгрөг нийт
1,071,642.8 мянган төгрөгийн орлого төвлөрч, 1,072,044.1 мянган төгрөгийг зарцуулсанаар
төсвийн гүйцэтгэлийн тайланд тайлагнажээ.

2011 онд 764 суралцагчидтай үйл ажиллагаагаа явуулан 734,745.9 мянган төгрөгийн
санхүүжилт авснаас суралцагчдын тэтгэлгээр 202,667.2 мянган төгрөг, өөрийн орлогоор
18,742.3 мянган төгрөг, бусад орлогоор 46,667.6 мянган төгрөг нийт 1,002,833.3 мянган
төгрөгийг зарцуулсанаар төсвийн гүйцэтгэлийн тайланд тайлагнажээ.



Зорилт
Төсөвт зардлыг бодитой төлөвлөсөн байдал

МСҮТ хувьсах зардлыг төлөвлөхдөө ЗГ-ын тогтоолоор батлагдсан хувьсах зардлын
нормативыг мөрдөөгүй байна.

1.1 Төсвийн төлөвлөгөө, гүйцэтгэлийг хувьсах зардлуудын дүнгээр гаргаж, суралцагчдын
тоонд харьцуулбал нэг суралцагчдад ноогдох хувьсах зардал дараах байдалтай байна.

2010 оны төсвийн Гүйц 2011 оны төсвийн Гүйц
Төсөл төл гүйц төл төсөл төл гүйц төл
МСҮТ-ийн тооцсоноор нэг суралцагчид 474,1 436,4 556,4 120,0 701,6 581,7 654,7 73,0
352,9 352,9 352,9 453,4 453,4 453,4
ноогдох хувьсах зардал /мян.төг/
ЗГ-ын тогтоолоор батлагдсан нэг
суралцагчийн хувьсах зардлын
норматив/мян.төг/
Зөрүү /мян.төг/ 121,2 83,5 203,5 248,2 128,3 201,3

Эндээс үзэхэд:
• МСҮТ нь хувьсах зардлыг батлагдсан нормативтай харьцуулахад 2010
онд 121,2-83,5 мянган төгрөг буюу 25,6-19,1%-иар, 2011 онд 248,2-
128,3 мянган төгрөг буюу 35,4-22,1%-иар хэтрүүлэн төлөвлөж,
батлуулсан байна.
• Гүйцэтгэлийг нормативтай харьцуулахад 2010 онд 203,5 мянган төгрөг
буюу 36,6%-иар, 2011 онд 201,3 мянган төгрөг буюу 30,7%-иар
хэтрүүлсэн байна. /хавсралт 1/
Нийт хувьсах зардлыг нормативт хувьсах зардалтай харьцуулж тооцсон суралцагчийн тоог
МСҮТ-ийн төсөв, балансад тусгагдсан суралцагчийн тоотой харьцуулбал дараах байдалтай
байна.

2010 оны төсвийн 2011 оны төсвийн
Төсөл төл гүйц төсөл төл Гүйц
Нийт хувьсах зардлыг ЗГ-ын тогтоолоор 1343 1237 1343 1416 1026 1016
батлагдсан нэг суралцагчийн хувьсах зардлын
нормативтай харьцуулсан суралцагчийн тоо
МСҮТ-ийн төсөв, тайлан балансанд тусгасан 1000 1000 852 994 869 764
суралцагчийн тоо
Зөрүү 343 237 491 422 157 252
Зөрүүг ЗГ-ын 2009 оны 190р тогтоолын 4р 121,044.7 83,637.3 173,273.9
хавсралтаар хувьсах зардлын дундаж
норматив 352,9 мян.төг-р тооцоход
Зөрүүг ЗГ-ын 2010 оны 342р тогтоолын 4р 191,334.8 71,183.8 114,256.8
хавсралтаар хувьсах зардлын дундаж
норматив 453,4 мян.төг-р тооцоход



Эндээс үзэхэд:
• Батлагдсан төлөвлөгөөний хувьд Нийт хувьсах зардлаас нормативт хувьсах зардлаар
тооцсон суралцагчийн тоог МСҮТ-ийн төсөв, балансаарх суралцагчийн тоотой
харьцуулахад 2010 онд 237-оор, 2011 онд 157-оор илүү өөрөөр хэлбэл хувьсах
зардлыг 2010 онд 83,6 сая төгрөгөөр, 2011 онд 71,2 сая төгрөгөөр тус тус илүү
баталжээ. Харин гүйцэтгэлээр үзвэл 2010 онд 491-ээр, 2011 онд 252-оор илүү байна.
Өөрөөр хэлбэл 2010 онд 173,3 сая төгрөг, 2011 онд 114,3 сая төгрөгөөр илүү
зарцуулсан тооцоо гарч байна. /Хавсралт 1/

Хичээл үйлдвэрлэлд шаардагдах материалын тогтоосон норм норматив
тодорхойгүйгээс тухайн зардлын төлөвлөлт үндэслэл муутай хийгдэж улмаар төсвийн
зарцуулалтын үр дүнд сөрөгөөр нөлөөлж байна.

1.2 Мэргэжлийн багш нарын гаргасан хичээл үйлдвэрлэлийн сургалтанд шаардагдах
материал, хэрэгслийн захиалга нь хичээл үйлдвэрлэлийн зардлын төлөвлөлтийн
үндэслэл болдог ч энэ нь тодорхой баримталсан норматив, тооцоо судалгаагүй
хийгдэж байна. Тухайлбал:
БӨМ-ын ангийн захиалгад дадлагын хичээлийн нэр нь
тодорхойгүй гэтэл хэрэглэгдэх материалд 200 уут цемент
бичигдсэн бөгөөд нэг хүүхдэд 6,6 уут буюу 333 кг цемент
оногдож байна.
Барилга гэр ахуйн мужааны ангийн захиалгад мөн л дадлагын
хичээлийн нэр нь тодорхойгүй гэтэл хэрэглэгдэх материалд
120м3 банз бичигдсэн нэг хүүхдэд 1,3м3 банз оногдож байна.
/нотлох баримт 1/

1.3 2010 оны төсвийн төлөвлөгөөнд гэрээтийн цалин гэсэн зардлын зүйлд 13,753.3
мянган төгрөг, 2011 онд 16,934.6 мянган төгрөг гэж батлуулсан ч түүнийг
хэрэгжүүлэх, тооцоо, хуваарь нь тодорхойгүй байна.



Зорилт 2 Төсөв хөрөнгийн хуваарлалт, зарцуулалт зохих хууль
дүрмийн дагуу явагдсан байдал

ТБОНӨХБАҮХАТ хуулийн 33.1, 33.2-т заасны дагуу худалдан авах ажиллагааг
зохион байгуулаагүйгээс төсвийн зарцуулалтыг үр ашигтай, хэмнэлттэй байх зарчим
алдагдаж, төсвийг үр ашигтай, зохистой удирдаж чадаагүй байна.

2.1. 2010 онд 140,303.3 мянган төгрөг, 2011 онд 87,704.8 мянган төгрөг нийт 228,008.1
мянган төгрөгийн бараа ажил үйлчилгээний худалдан авах ажиллагааг ТБОНӨХБАҮХАТ
хуулийн 33.1, 33.2-т заасны дагуу зохион байгуулаагүйгээс худалдан авах ажиллагааны үр
ашигтай, хэмнэлттэй байх зарчим алдагдаж байгууллагын төсөвт тодорхой хэмжээний
хэмжигдэхүйц хохирол учруулсан байна. Жишээ нь: 2011 онд Захирал Д.Тунгалаг, нягтлан
бодогч Д.Жаргалсайхан нар дараах худалдан авалтыг хууль зөрчиж хийжээ.
1-рт. 2011 оны 12 сарын 7-нд “Карголэнд” ХХК-аас 17,8 сая төгрөгийн тоног
төхөөрөмжийг шууд худалдан авсаны дотор 2-р хоолны тогоо 2-ыг нэг бүрийг 1,6 сая
төгрөгөөр, 1-р хоолны тогоо 1-ыг 2,1 сая төгрөгөөр авсан бөгөөд өнөөг хүртэл бүтэн
нэг жилийн хугацаанд хичээл үйлдвэрлэлд огт ашиглагдаагүй байгаа нь хэрэгцээ
шаардлагаа тооцоогүй бэлтгэснийг харуулж байна.



2-рт. “ВSВ” ХХК-аас Gadywaylyss нөтбүүкийг 1,499.9 мянган төгрөгөөр, Samsung
ML1670 принтерийг 205,0 мянган төгрөгөөр авсан баримттай ч тус компаний тухайн
хугацаан дахь сайтын үнийн мэдээллээс харахад принтер нь 85-110 мянган төгрөгөөр
хямд үнэтэй байжээ. Мөн 2011 оны 12 сарын 7-нд “Гост-трейд” ХХК-аас авсан 8
компьютерын 4 нь “acer” брэндийн гэх боловч дэлгэц, процессор нь өөр, нөгөө 4 нь
“Hasee” брэндийнх боловч хүчин чадлын үзүүлэлтээрээ зөрүүтэй байхад үнэ нь бүгд
ижил 618,2 мянган төгрөг, баталгаат хугацаа байхгүй, өнөөдрийн байдлаар 2-оос
бусад нь ашиглагдаагүй, 11 сар хадгалагдаж байна.

Мөн ТБОНӨХБАҮХАТ хуулийг зөрчиж хийсэн худалдан авалтууд нь ихэнхдээ эх
баримт гэж огт байхгүйгээс нягтлан бодох бүртгэлийн хууль зөрчигдөхөд хүргэсэн.
Тухайлбал:
2011 онд Улаанбаатар хотын “Карголэнд” ХХК-аас 35,733.4 мянган
төгрөгийн бараа, ажил үйлчилгээг 2 удаа худалдан авсан бөгөөд нярав
З.Цогзолмаа бэлтгэн нийлүүлэгчийн зарлагын падаан эх баримтгүйгээр 2 өөр
үнээр бүртгэж орлогын баримт бичсэн, сантехникийн засвар гэсэн утгатай
төлбөрийн шилжүүлэг хийсэн ч тайланд үзэхэд 17,904.1 мянган төгрөгөөр
ваакум цонх авсан, ямар ч гэрээ нотлох баримтгүй.



2010 онд 46,139.5 мянган төгрөг, 2011 онд 30,555.6 мянган төгрөгийн бүгд
64,043.2 мянган төгрөгийн нүүрсийг бэлтгэн нийлүүлэгчийн үндсэн эх баримт,
зарлагын падаангүйгээр орлого авсан,
Мөн НИК ХХК-ны шатахууны нэхэмжлэлээр нүүрсний орлого авсан.
Үүнээс гадна МСҮТ-ийн ирүүлсэн тайлбартай танилцахад 17,9 сая төгрөгөөр “Карголэнд”
ХХК-аар ваакуум хийлгэхдээ худалдан авах ажиллагааг хуулийн дагуу зохион байгуулсан,
үнийн санал авсан гэх баримт үзүүлсэн ч тендерийн урилга албан ёсоор хүргүүлээгүй, тухайн
компаниууд урилга хүлээн авсан тухайгаа үнийн саналийн хамт албан бичгээр ирүүлээгүй
зэргээр хуулийн шаардлагыг хангаагүй байх тул хууль зөрчсөн худалдан авалт болсон гэж
үзэх үндэслэлтэй байна.

Төсвийн хөрөнгийн зарцуулалтанд тавих дотоодын хяналт орхигдсон нь төсвийн
хөрөнгийн зарцуулалтын үр ашиг, хэмнэлттэй байх зарчим зөрчигдөж, улмаар
байгууллага хохирч байна.

2.2. Төсөвт хөрөнгийн зарцуулалтыг шалгах явцад захиргаа аж ахуйн ажилчдын цалин хөлс,
илүү цагийг тооцож олгохдоо АШБ-ыг үндэслэхгүйгээр илүү олгосноос 2010 онд 907,9
мянган төгрөг, 2011 онд 1,611.5 мянган төгрөг бүгд 2,519.4 мянган төгрөгийн зөрчил илэрч
төлбөрийн акт тогтоолоо. Үүнээс гадна 162.4 мянган төгрөг нь илүү цагийг дутуу тооцож
олгосон байлаа. Эдгээр нь аж ахуй эрхэлсэн дэд захирал Б.Батсүхийн ажлын хариуцлагагүй
үйл ажиллагаатай шууд холбоотой байна. Мөн нягтлан бодогч Д.Жаргалсайхан 2011 онд
950,0 мянган төгрөгийн урьдчилгаа цалин хөлсийг бүрэн суутгаагүй, санхүүгийн тайланд
авлага, өглөг бүртгээгүй, шууд зардал болгосонд акт тогтоолоо.

2.3 Хүнсний материалын тайланд 19-63%-ийг багш ажилчид, дотуур байрны хүүхдийн
хоолны зардал эзэлж байна.Хоолны материалын зарцуулалтыг түүврийн аргаар зөвхөн 1
сарын байдлаар шалгахад тогооч Долгоржавын тайлангийн зарлага нь хоолны цэс,
технологийн картаар тооцсон хоолны материалын зарлагаас багш ажилчдын хоолны
хувьд мах 21,3кг, төмс 35кг, байцаа 78,9кг, манжин 39,4кг-аар, дотуур байрны хүүхдийн
хоолны хувьд мах 38,4кг, төмс 134,4кг, байцаа 256,2кг, манжин 127,1 кг-аар тус тус илүү,
өөрөөр хэлбэл зарцуулалт нь АШБ-аар бүрэн нотлогдохгүй байгаа тул давтан аудитаар
дахин шалгахаар аудитын зөвлөмж хүргүүллээ./хавсралт 5/

Энд төсвийн хөрөнгийг үр ашигтай зарцуулах дотоодын хяналт орхигдсон, нэгж
зарцуулалтын норм нормативыг дагаж мөрддөггүйтэй шууд холбоотой байна.

Хичээл үйлдвэрлэлийн зардлыг захиалгын дагуу зарцуулдаггүй нь зориулалт бус
зарцуулах нөхцөлийг бүрдүүлжээ.

2.5. 2010 оны хичээл үйлдвэрлэлийн зардлын гүйцэтгэлийг харилцах дансны гүйлгээгээр
үзвэл 71,1 сая төгрөг зарцуулсаны 61,9% буюу 44,0 сая төгрөгийг зориулалтын дагуу,
38,1% буюу 27,1 сая төгрөгийг гадаад томилолт, байр унаа, бусад жижиг эд хогшил

АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 10


худалдан авахад зарцуулж, зардлын зориулалт, захиалгыг зөрчсөн зориулалт бус зарцуулалт
болсон байна. /хавсралт 2 /

2011 онд хичээл практикийн зардалд 12 мэргэжлийн ангид үйлдвэрлэлийн дадлага хийхэд
зориулан 100.9 сая төгрөгийн бараа материалын захиалга хийгдсэнээс 95.6 сая төгрөг
батлагдажээ. Гүйцэтгэлийг харилцах дансны гүйлгээгээр үзвэл 87,2 сая төгрөг зарцуулсан
байна. Нийт зарцуулалтын 16,3% буюу 14,2 сая төгрөгийг зориулалт бус хичээл сургалттай
шууд хамааралгүй зардалд зарцуулсан. Тухайлбал: захирлын өрөөний тавилга авахад
2,979.9 мянган төгрөг, тодбичиг сэтгүүл авахад 1,958.0 мянган төгрөг, гадаад
сургалтад 3,895.0 мянган төгрөг, багш нарын баяр тэмдэглэхэд 2,964.4 мянган төгрөг
г.м. Зөрүү 83,7% буюу 73,0 сая төгрөгийн 32,7 сая төгрөгийг хичээл үйлдвэрлэлд
шаардагдах үндсэн хөрөнгө, жижиг эд хогшил авахад зарцуулсан боловч энэ нь хичээл
үйлдвэрлэлийн материалын захиалгад тусгагдаагүй тул зориулалт бус зарцуулалт, үлдэх 40,3
сая төгрөг буюу 46,2%-ийг л хичээл үйлдвэрлэлийн бараа материал авахад зарцуулжээ.

2010-2011 онд хичээл үйлдвэрлэлийн зардлын зарцуулалтыг үндсэн захиалгатай
харьцуулахад нийт батлагдсан зардлын 61,9-46,2%-ийг л суралцагчдын хичээл
үйлдвэрлэлийн дадлагад шууд зарцуулж, үлдэх хувийг зориулалт бус зарцуулж
ирсэн байна. /хавсралт 2/

Захирлын тушаал л гарсан бол ямар ч хөрөнгийн зарцуулалт “зөв” байх мэт
ойлголттойгоор төсөв хөрөнгийн зарцуулалтад хандаж байгаа нь учир дутагдалтай
бөгөөд энэ нь байгууллагын төсвийг хохироох, зардлыг зүйл ангийн хувьд зориулалт
бус зарцуулах эрх зүйн нөхцөлийг бүрдүүлсэн байна.

Материалын зардлыг зүйл ангийн хувьд зориулалт бус зарцуулаад хичээл
үйлдвэрлэлийн дадлагад зарцуулснаар тайлагнаж байна.

2.6. 2010, 2011 онд хичээл үйлдвэрлэлд шууд зарцуулж байгаа бараа материалын дийлэнх
хувийг барилгын ангийн хичээлийн дадлагатай холбоотой материал эзэлж байгаа тул
зарцуулалтыг түүвэрлэх аргаар АШБ руу хөөн шалгалаа. /хавсралт 3/

Барилгын материалын тайлангаар хичээл үйлдвэрлэлийн зардалд
тайлагнасан дүн нь үйлдвэрлэлийн дадлагын захиалгын дагуу барилгын
мэргэжлийн багш нарын бичсэн захиалга шаардахаас зөрүүтэй. Өөрөөр
хэлбэл зардлыг зүйл ангийн хувьд зориулалт бус зарцуулаад хичээл
үйлдвэрлэлийн дадлагад зарцуулснаар тайлагнасан. Тухайлбал: 2010 онд
барилгын ангийн хичээл үйлдвэрлэлд зарцуулсан будаг мэргэжлийн ангийн
багшийн бичсэн шаардахаас 375 кг-аар, цемент 9300 кг-аар, 2011 оны
эхний 6 сарын байдлаар цемент 12700 кг-аар тус тус илүү байна.
/Хавсралт 3/

АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 11


Энэ нь байгууллагын урсгал засварын зардлыг хичээл үйлдвэрлэлийн зардлаас зарцуулж,
тайлагнадгийг харуулж байна.

Төсөвт хөрөнгийн зарцуулалт болон хөрөнгийн
Зорилт 3 өөрчлөлтийг үнэн зөв тайлагнаж байгаа эсэх

Төсвийн зардлын зүйлийн зориулалтыг зөрчиж хөрөнгө бэлтгэсэн байна.

3.1 МСҮТ 2010 онд 197,265.5 мянган төгрөгийн үндсэн хөрөнгө нэмэгдсэний 81,1%
буюу 160,084.9 мянган төгрөг нь хандив тусламжаар үүнд: БСШУЯ-ны ХО
159,095.9 мянган төгрөгөөр дадлагын газрын байр баригдсан байна.Үлдэх хувь нь
төсвийн хөрөнгөөр бэлтгэгдсэний 3,5% буюу 6,936.5 мянган төгрөгийн үндсэн
хөрөнгийг хичээл практикийн зардлаас, 2011 онд 100,152.6 мянган төгрөгийн
үндсэн хөрөнгө нэмэгдсэний 60% буюу 60,492.5 мянган төгрөгийн үндсэн хөрөнгө
нь “Оюу-толгой” ХХК-ны хандиваар симулятор авсан бусад хөрөнгийг төсвийн
хөрөнгөөр бэлтгэсэн бөгөөд 23,6% буюу 23,588.8 мянган төгрөгийн үндсэн хөрөнгийг
хичээл практикийн зардлаас тус тус бэлтгэж зардлын зүйлийн зориулалтыг зөрчсөн
байна. /хавсралт 4/

Сурахын төлөө бус зөвхөн тэтгэлгийн төлөө суралцагчид бий болж сургуулийн нэр
хүнд, сургалтын чанарт сөрөгөөр нөлөөлж болзошгүй байна.

3.2. Тэтгэлэг олголт хууль, журмыг зөрчиж зарцуулах явдал бага байгаа ч тус аймагт
байрладаг дээд сургуульд суралцдаг оюутнуудыг давхар сургаж тэтгэлэг олгодог
тохиолдол нилээд байгаа нь ажиглагдлаа. Энэ нь сурахын төлөө бус зөвхөн
тэтгэлэгийн төлөө суралцагчдыг бий болгож сургуулийн нэр хүнд, сургалтын чанар,
төгсөгчийн диплом үнэмлэхийг үнэ хүндгүй болгож байна. Тухайлбал: МСҮТ-ийн
тэтгэлэг авсан хүүхдийн тоо, журналд бүртгэгдсэн хүүхдийн тооноос 2010 онд 89-р,
2011 оны 9-12 сарын хугацаанд 66-р тус тус илүү байгаа нь тэтгэлгийн төлөө
суралцагчид байгааг харуулж байгаа нэг үзүүлэлт юм./хавсралт 6/

3.3. Өөр сургуульд давхар суралцаж байж болзошгүй хүүхдүүдийн тэтгэлэг олголтыг
түүврийн аргаар шалгаж, тулган баталгаажуулахад 2011 оны санхүүгийн жилээр
аймгийн Багшийн сургуулийн 67 хүүхэд 2 235 464 төгрөгийн тэтгэлэг авсан байна.
МСҮТ нь тэтгэлгийг хичээлийн ирцтэй уялдуулж олгодог бөгөөд дээрх 67 хүүхэд нь
авбал зохих тэтгэлэгийн 39%-ийг авсан өөрөөр хэлбэл суувал зохих хичээлийн 61%-д
суугаагүй байна. Энэ нь тэтгэлэгийн төлөө суралцагчид байгаагийн нотолгоо юм.
Тухайлбал: Г.Энхцэцэг ИХ93081501 регистрын дугаартай суралцагч ком 1В ангид 9-
11 сард хичээлд суугаагүй мөртлөө 12 сард сууж тэтгэлэг авсан энэ хүүхэд Багшийн
сургуулийн бага ангийн багшийн 2-р курсын оюутан байна.
АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 12


3.4. БСШУ-ны Сайд, Сангийн Сайдын хамтарсан 2009 оны 560/276 дугаар
тушаалаар баталсан “Хүүхдийн цэцэрлэгийн хоол, ерөнхий боловсролын сургуулийн
үдийн цай /хоол/, дотуур байрны хүүхдийн хоол, мэргэжлийн сургалт
үйлдвэрлэлийн төв, коллежид суралцагчдын тэтгэлэгийн зардлын хэмнэлтийг
тооцох, төвлөрүүлэх, зарцуулах журам”-ын 3.3-д заасныг зөрчиж, суралцагчдын
тэтгэлэгийн зардлаас 1,608.0 мянган төгрөгөөр видео камер худалдан авсан тул дээрх
хөрөнгийг төсвийн орлого болгох төлбөрийн акт тогтоолоо.

3.5. Сургалтын албаны дарга Я.Мөнх-Өлзий нь МСҮТ-ийн дотоод журмын 9.10-д
заасан “сургалт болон суралцагчтай холбогдох албан хэргийн материал, зохих
журмын дагуу үнэн зөв хөтлөлтөд хяналт тавьж хэрэгжүүлэх” үүргийг
биелүүлээгүйгээс сургалтын албанд бүртгэлгүй, нэр нь байхгүй хүүхдүүд тэтгэлэг
авсан байна. Тухайлбал: ОН91082602 регистрын дугаартай Г.Болормаа 124,072
төгрөг, АЖ93100514 регистрын дугаартай Э.Далай-Амгалан 87,321 төгрөг,
АД93050432 регистрын дугаартай Б.Нямбаатар 85,179 төгрөг, АЮ91070111
регистрын дугаартай Г.Хатанбаатар 87,960 төгрөг гэх мэт.

Суралцагчдын тэтгэлэгтэй холбоотой дээрх зөрчлүүд нь сургалтын албаны үйл
ажиллагаатай шууд холбоотой байна.

АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 13


ДҮГНЭЛТ

МСҮТ-ийн 2010, 2011 оны санх
ийн санхүүгийн үйл ажиллагааны үр д
дүнд хийсэн гүйцэтгэлийн
аудитаар 247,553.5 мянган төгрөгийн төлбөр, зөрчил илэрсэний 6,193,1 мянган
төгрөгийн
төгрөгөнд төлбөрийн акт тогтоолоо.Илэрсэн төлбөр зөрчлийн 91,7% нь худалдан авах
өлбөрийн
үйл ажиллагааны тухай хуулийг хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотой байсаны 61,4% буюу
140,3 сая төгрөг нь 2010 оны санхүүгийн үйл ажиллагаанд хамаарч байна.
өгрөг байна.Аудитын
явцад 4,641.1 мянган төгрөгийн зөрчлийг барагдууллаа.
өгрөгийн

Аудитын явцад цуглуулсан нотлох зүйлс, аудитын дүнд үндэслэн дараах дүгнэлтийг
зүйлс,
хийж байна.

МСҮТ хувьсах зардлыг төлөвлөхдөө ЗГ-ын тогтоолоор батлаг
ҮТ ын батлагдсан хувьсах
зардлын нормативыг мөрдөөгүй байна.
Хичээл үйлдвэрлэлд шаардагдах материалын тогтоосон норм норматив
тодорхойгүйгээс тухайн зардлын төлөвлөлт үндэслэл муутай хийгдэж улмаар
үйгээс өлөвлөлт
төсвийн зарцуулалтын үр дүнд сөрөгөөр нөлөөлж байна.
өсвийн
ТБОНӨХБАҮХАТ хуулийн 33.1, 33.2-т заасны дагуу худалдан авах
ӨХБАҮХАТ т
ажиллагааг зохион байгу
байгуулаагүйгээс төсвийн зарцуулалт үр ашигтай, хэмнэлттэй
байх зарчим алдагдаж, төсвийг үр ашигтай, зохистой удирдаж чадаагүй байна.
төсвийг
Хичээл үйлдвэрлэлийн зардлыг захиалгын дагуу зарцуулдаггүй нь зориула бус
зориулалт
зарцуулах нөхцөлийг бүрдүүлсэн байна.
өхцөлийг
Төсвийн хөрөнгийн зарцуулалтанд тавих дотоодын хяналт орхигдсон нь төсвийн
өсвийн
хөрөнгийн зарцуулалтын үр ашиг, хэмнэлттэй байх зарчим зөрчигдөж, улмаар
өрөнгийн
байгууллага хохирч байна.
Материалын зардлыг з зүйл ангийн хувьд зориулалт бус зарцуулаад хичээл
үйлдвэрлэлийн дадлагад зарцуулснаар тайлагнаж байна.
Төсвийн зардлын зүйлийн зориулалтыг зөрчиж хөрөнгө бэлтгэж байна.
өсвийн
Сурахын төлөө бус зөвхөн тэтгэлгийн төлөө суралцагчид бий болж сургуулийн
өлөө
нэр хүнд, сургалтын чанарт сөрөгөөр нөлөөлж болзошгүй байна.
үнд, өрөгөөр

ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН АУДИТЫН БАГ
ҮЙЦЭТГЭЛИЙН

АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 14


АУДИТЫН ЗӨВЛӨМЖ

Àéìãèéí Ìýðãýæëèéí Ñóðãàëò ¯éëäâýðëýëèéí òºâèéí 2010 2011 îíû ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë
2010-2011
àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íд хийсэн аудитаас дараах зөвлөмжийг хүргүүлж байна.
д зөвлөмжийг

Аймгийн Ìýðãýæëèéí Ñóðãàëò ¯éëäâýðëýëèéí òºâèéí захирал Д.Тунгалаг, ер
ерөнхий нягтлан
бодогч Д.Жаргалсайхан нарт
нарт:

1. Худалдан авах үйл ажиллагааг зохион байгуулахдаа ТБОН
ТБОНӨХБАҮХАТ хуулийн
33.1, 33.2 дахь заалтыг м
мөрдөж ажиллах
2. Төсвийн төлөвлөлт ялангуяа хичээл практикийн зардлын төлөвлөлтийг тогтсон норм
өсвийн
хэмжээг үндэслэн хийж, зарцуулалтыг зориулалтын дагуу хийж байх
3. Төсвийн хөрөнгийн зарцуулалтад тавих дотоодын хяналтыг сайжруулах
өрөнгийн
4. Хөрөнгө зарцуулахтай холбогдон гарч байгаа шийдвэр нь бодитой, хууль эрх з
өрөнгө холбогдон зүйн
актанд тулгуурласан байх
5. МСҮТ-ийн дотоод журам, МС
йн МСҮТ-ийн дүрмийг мөрдөж ажиллах
үрмийг

АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 15


Ерөнхий аудиторын тушаал

АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 16


ХАВСРАЛТУУД

АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 17


АÀÃ-ÃÀБ/2011/ГÀ-05 18

M.s.u.t

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (9)

Ähnlich wie M.s.u.t

Ähnlich wie M.s.u.t (20)

M.s.u.t