DETYRE KURSI ...Krimi i urrejtjes ne Shqiperi !!!! Krimet e urrejtjes ose krimet e motivuara nga paragjykimi - fenomen universal. Krimet të urrejtjes janë akte kriminale të motivuara nga paragjykimi apo paragjykim ndaj disa grupeve në vecanti. #MesueseAurela

1. PUNOI:
:#MesueseAurela
EseDheProjektePerStudentet

2. HYRJE
 Krimet e urrejtjes ose krimet e motivuara nga paragjykimi - fenomen universal.
 Krimet të urrejtjes janë akte kriminale të motivuara nga paragjykimi apo paragjykim
ndaj disa grupeve në vecanti.
 Një krim urrejtje pra përbëhet nga dy elemente të dallueshme :
 • • Është një akt që përbën një vepër penale sipas ligjit penal,
 • • Në kryerjen e krimit, autori vepron mbi bazën e paragjykimeve apo paragjykim .
 Njerëzit mund të jenë në shënjestër për krime të urrejtjes për shkak të "racës" së tyre,
etnise, orientimit seksual, njerëzit me aftësi të kufizuara mendore ose fizike apo
emigrantët…etj.
 Mosndëshkimi i krimeve të urrejtjes kontribuon në rritjen e nivele të dhunës në
shoqëri.
 Në mungesë të mbrojtjes nga krimi, komunitetet minoritare humbasin besimin në
zbatimin e ligjitdhe strukturat qeveritare, duke i lënë ata të margjinalizuar tutje.
EseDheProjektePerStudentet

3. SJELLJA E AUTORIT TË VEPRËS
 Karakteristikat e viktimës dhe autorit
 Autori – paragjykime te qarta, para, gjate ose pas aktit.
 Në varësi të rrethanave lokale ,disa krime te urrejtjes përfshijnë sulme ndaj pakicave , dhe ndonjëherë
minorite në shumicë (kjo zakonisht ndodh në vende ku anëtarët e një pakicë në një territor më të madh
janë shumicë në nivel lokal).
 Disa rrethana që mund të jetë tregues i një krim të urrejtjes përfshijnë:
 Feja, etnia / origjina kombëtare , paaftësi, statusi gjinore , ose orientimi seksual i viktimës ndryshon
nga ai i autorit të veprës ;
 Viktima është një anëtar i një komuniteti që është i koncentruar në veçanti ne nje zone dhe sulmohet
pas largimit nga ai vend. ;
 Viktima është një anëtar i një minoriteti i cili është sulmuar nga anëtarët e një grupi të popullsisë të
ndryshme;
EseDheProjektePerStudentet

4. Karakteristikat e një viktime që mund të jenë tregues të
krimit të urrejtjes përfshijnë:
a) Viktima është i identifikueshëm si "ndryshe " nga sulmuesit dhe , shpesh , nga komuniteti
shumicë , nga faktorë të ndryshem.
b) Viktima është një figurë e shquar , si psh: një udhëheqës fetar , aktivist i të drejtave, në një
komunitet.
c) Viktima ishte në shoqërinë/ ose i martuar me një anëtar te një grup minoriteti .
d) Karakteristikat , sjellja dhe prapavija e autorëve të dyshuar gjithashtu mund të japin disa tregues
të mundshme të urrejtjes.
e) Deklaratat, gjestet ose sjellje të tjera para, gjatë apo pas incidentit kane shfaqur paragjykim ndaj
grupit ose bashkësise ne te cilin viktima i takon ;
f) Veshje, tatuazhet, stema e lëvizjeve ekstremiste të veçanta.
g) Sjellja e autorit (të tilla kur ndjekin mitingjet ose protesta të organizuara nga grupet e
urrejtjes ) ​​sugjeron anëtarësimin e mundur në një urrejtje te organizatës;
h) Shkelësi ka një histori të krimeve të mëparshme me karakteristika të ngjashme dhe përfshirjen e
viktimave të tjera nga grupi minoritar të njëjtë ose te ndryshem.
EseDheProjektePerStudentet

5. ROLI I OJF-VE
 Ato mund ta luftojnë në një numër mënyrash të ndryshme të tilla si:
• Puna me qeveritë në përmirësimin e legjislacionit
• Monitorim dhe raportim të incidenteve
• Shërbyes si ndërmjetës me autoritetin ( te sherbeje si ze për viktimat e krimeve
të urrejtjes)
• Ndihmë praktike për viktimat e krimeve të urrejtjes, advokaci
• Këshillim dhe shërbime te tjera;
• Fushata për veprim për të përmbushur sfidën e krimeve të urrejtjes.
• Rritja e ndërgjegjësimit në lidhje me ekzistencën e diskriminimit dhe
intolerancës, krimet e urrejtjes …
EseDheProjektePerStudentet

6. KUADRI LIGJOR PËR GARANTIMIN E BARAZISË
DHE MOSDISKRIMINIMIT NË SHQIPËRI
 Kushtetuta e Republikes se Shqiperise, neni 18 ; “të gjithë janë të barabartë
përpara ligjit, dhe se askush nuk mund të diskriminohet padrejtësisht për shkaqe të tilla si
gjinia, raca, feja, etnia, gjuha, bindjet politike, fetare a filozofike, gjendja ekonomike,
arsimore, sociale ose përkatësia prindërore”.
 Ligji nr. 8485, datë 12.05.1999, “Kodi i Proceduarave Administrative” ( parimi i barazisë sanksionohet si një nga parimet bazë
i cili duhet të udhëheqë veprimtarinë e administratës publike ).
 Ligji nr 7961, datë 12.07.1995,“Kodi i Punës i Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar, në nenin 9, “Ndalimi i diskriminimit”,
parashikon ndalimin e çdo lloj diskriminimi në fushën e Punësimit.
 Ligji nr.9970, datë 24.07.2008, “Për barazinë gjinore në shoqëri” (parashikon ndalimin e diskriminimin për shkak të gjinisë).
 Ligji nr. 10347, datë 04.11.2010, neni 6; “Për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve”
 Ligji nr. 9669, datë 18.12.2006, “Për masat ndaj dhunës në marrëdhëniet familjare”
 Ligji nr. 10 221, datë 04.02.2010, “Për mbrojtjen nga diskriminimi”,
 Disa dokumenta strategjik dhe politika mosdiskriminimi jane:
 Strategjia Sektoriale e Mbrojtjes Sociale 2007-2013;
 Plani iVeprimit për Fëmijët 2012 – 2015;
 Strategjia Kombëtare për Barazinë Gjinore, Dhunën ndaj
 Grave dhe Dhunën në Familje, 2011-2015;
 Strategjia e Përfshirjes Sociale 2007- 2013;
 Plani Kombëtar i veprimit për Dekadën e përfshirjes Rome 2012-2015.
EseDheProjektePerStudentet

7. SITUATA E DISKRIMINIMIT NË SHQIPËRI
Sipas Raportit vjetor te KOMISIONERIT PER MBROJTJEN NGA DISKRIMINIMI, VITI
2012)
Diskriminim për shkak:
 të races dhe etnise
të aftësisë së kufizuar
të gjëndjes ekonomike
të orientimit seksual dhe
indentitetit gjinor
të gjinisë
 të gjendjes shoqerore dhe
perkatesise prinderore
 të moshës
 të bindjeve politike
 të vendbanimit
 të cilësive të veçanta
 diskriminim pa shkak të cilësuar
EseDheProjektePerStudentet

8. 1- Raca 33%
2- Aftesia e kufizuar 16%
3-Gjendja ekonomike 15%
4-Orientimi seksual 7.40%
5-Gjinia 4%
6-Mosha 2%
7-Bindje politike 2%
8-Etnia 2%
9-Vendbanimi 2%
10-Cilesi te vecanta 5%
11-Te paidentifikuara 7%
EseDheProjektePerStudentet

9. DISKRIMINIMI PËR SHKAK TË RACËS DHE
ETNISË
 Sipas Censusit të vitit 2011 - numri i përgjithshëm I popullsisë në Republikën e
Shqipërisë është 2,800,138 banorë.
 Minoritetet sipas përkatësisë etnike dhe kulturore: rom 8,301 banorë ose 0.30 %;
grek 24,243 banorë ose 0.87 %; maqedonase 5,512 banorë ose 0.20%; malazeze
366 banorë ose 0.01 %; arumune 8,266 banorë ose 0.30 % ; egjiptiane 3,368 banorë
ose 0.12 %;
 Komuniteti Rom vazhdon të jetë ndër grupet më të margjinalizuara dhe të
diskriminuara(rezulton se problematikat kryesore te tyre janë: strehimi, gjuha
e urrejtjes, regjistrimi i popullsisë rome, etj)
 Problematikat kryesore me te cilat ndeshet komuniteti rom kane te bejne me:
 a) punesim b)arsimim c) strehim d ) kujdes shendetesor
EseDheProjektePerStudentet

10.  Gratë - më pak të përfaqësuara në tregun e punës, në veçanti në
vendimmarrjen politike dhe ekonomike.
 Diferenca gjinore në pagë
 Është bërë pak përparim në zvogëlimin e pabarazive
shëndetësore.
 Dhuna ndaj grave - përbën shkelje të të drejtave të njeriut dhe
një formë diskriminimi.
o Trajtimit të viktimave të dhunës - pa u diskriminuar dhe
duke iu ofruar shërbimet e domosdoshme për rahabilitimin e
tyre.
Diskriminimipërshkaktëgjinisë
EseDheProjektePerStudentet

11. DISKRIMINIM PËR SHKAK TË
ORIENTIMIT SEKSUAL DHE IDENTITETIT
GJINOR
 Diskriminim dhe humbje të vendeve të punës për shkak të
orientimit seksual.
 Ngacmime të personave LGBT dhe sjellje brutale nga
ana e policëve kundër punonjësve transgjinorë të seksit.
 Komuniteti LGBT, sidomos personat transgjinorë,
vazhdojnë të vuajnë nga diskriminimi dhe të kenë
vështirësi për të aksesuar në shërbimet sociale dhe
shëndetësore.
EseDheProjektePerStudentet

12. DISKRIMINIM PËR SHKAK TË AFTËSISË SË
KUFIZUAR
 Kushtetuta dhe Ligjet ndalojnë diskriminimin kundër personave me aftësi të kufizuar fizike,
shqisore, intelektuale dhe mendore në punësim, arsim, shëndetësi dhe shërbime të tjera
shtetërore.
 Personat me aftësi të kufizuara vazhdojnë të përballen me vështirësi në aksesin e arsimit, punësimit,
kujdesit shëndetësor dhe shërbimet sociale, përfaqësimin e ulët në jetën
politike, riskun e institucionalizimit, si dhe mungesën e përshtatjes për këtë kategori, e cila
sjell vështirësi kryesisht në aksesin në shërbime dhe ndërtesa.
 Në Censusin e vitit 2011 u evidentua se një total prej 137 435 personash mbi 15 vjeç u
raportuan të kenë patur një lloj të aftësisë së kufizuar. Popullsia 15 vjeç e lart me të paktën
një aftësi të kufizuar është 6,2%. Nga këta 62,196 (ose 45,3%) janë meshkuj dhe 75, 239
(ose) 54,7%) janë femra.
 33 440 persona me aftësi të kufizuara nuk kanë ndjekur asnjëherë shkollën, prej tyre 21,787 janë
femra me aftësi të kufizuara.
EseDheProjektePerStudentet

13.  NDARJA GJINORE E ANKUESVE
BURRA – 47%
GRA – 53 %
A. Ankesa nga individe – 11%
B. Ankesa nga organizata – 89%
Ankesat sipas fushave:
I. Te mira dhe sherbime – 74%
II. Punesim – 18%
III. Arsim – 8 %
EseDheProjektePerStudentet

14. REKOMANDIME PËR PËRMIRËSIMIN E SITUATËS
PËR MBROJTJEN NGA DISKRIMINIMI
 Krijimi i një sitemi të centralizuar për mbledhjen dhe analizimin e të dhënave për çështjet
e diskriminimit.
 Krijimi i një dokumenti strategjik kombëtar për luftën kundër diskriminimit do të
koordinonte më mirë të gjitha masat në fuqi dhe veprimet e autoriteteve përgjegjëse sipas
fushave të tyre të kompetencës
 Jo vetëm një bashkëpunim më i mirë dhe i koordinuar midis pushtetit qëndror dhe atij
vendor, por kërkohet nga ky i fundit që të marri masa për zbatimin e parshikimeve që janë
bërë për këto grupe të margjinalizuara.
 Duhet që të mbahet gjithmonë parasysh dhe paraprakisht të bëhen analiza të posaçme për
efektet sociale që mund të sjellin këto akte për grupe të veçanta që janë vulnerabël.
 Të nxitet përfshirja e grupeve vulnerabël në të gjitha fushat dhe veçanërisht kërkohet nga
autoritetet publike që në çdo rast të përfshijnë dhe konsultojnë këto grupe kur ato trajtojnë
çështje që kanë të bëjnë me interesat e tyre.
EseDheProjektePerStudentet

15.  Është e domosdoshme që të rishikohen kriteret për të përfituar ndihmë ligjore falas dhe të
shikohet mundësia për reduktimin e kostove për të aksesuar sistemin gjyqësor.
 Kërkohet që perspektivat e parashikuara në dokumentat strategjikë kombëtare apo lokale dhe
planet e tyre të veprimit për grupe vulnerabël të integrohet në të gjitha vendimarrjet dhe politikat
e autoriteteve publike.
 Të nxitet media për të rritur ndërgjegjësimin mbi mbrojtjen nga diskriminimi. Media përveç
problematikave duhet të promovojë modele pozitive, suksesi dhe tolerance.
 Të ndërhyhet në kurrikulat e sistemit arsimor, në mënyrë që të përfshihen në programet arsimore
konceptet e diskriminimit, format e shfaqjes së tij, veprimet kundër modeleve të sjelljeve
diskriminuese.
 Përgatitjen dhe trajnimin e vazhdueshëm të drejtuesve të institucioneve arsimore, mësuesve,
nxënësve, por edhe prinderve, për të rritur ndërgjegjësimin kundër sjelljet diskriminuese.
 Përgatitjen dhe trajnimin e vazhdueshem të drejtuesve të institucioneve arsimore, për të forcuar
kapacitetet e tyre për identifikimin e diskriminimit në shkolla dhe trajtimin efektiv të rasteve dhe
ankesave për diskriminim.
 Duhet nxitur dialogu social në ambientet universitare për të diskutuar dhe trajtuar problematika
dhe çështje të lidhura me diskriminimin dhe luftën kundër tij.
EseDheProjektePerStudentet

16.  Te merren masa për të krijuar mekanizma për promovimin e ofrimit të shanseve të barabarta në
punësim dhe ofrimin e shërbimeve.
 Zbatimin efektiv të legjislacionit të ri të miratuar në fushën e arsimit, legjislacionit në fushën e
punësimit dhe formimit profesional, duke eleminuar barrierat në ndërtesa, transport, informacion,
komunikim, si dhe në çdo aspekt tjetër të shërbimeve që janë publike.
 Duhen bërë ndryshime në Kodin Penal të Republikës së Shqipërisë për të garantuar që të
kriminalizohen si krime të urrejtjes, edhe aktet që bëjnë thirrje për urrejtje.
 Duhen trajnime të vazhdueshme për punonjësit e policisë dhe prokurorët për të rritur kapacitetet e
tyre për të identifikuar, reaguar dhe hetuar në mënyrë efektive krimet e urrejtjes duke
bashkëpunuar ngushtësisht me aktorët social.
 Duhen trajnime të vazhdueshme për gjyqtarët, prokurorët, avokatët, qofshin këta të fushës civile
apo penale, për të siguruar një zbatim efektiv të legjislacionit për mbrojtjen nga diskriminimi, në
këtë mënyrë do të garantohet një mbrojtje më e mirë për viktimat e diskriminimit.
 Duhet që institucionet publike të zhvillojnë mekanizma për të mbështetur në K.M.D-në, në kohë
dhe me të gjithë informacionin e kërkuar për shqyrtimin e çështjeve të diskriminimit.
EseDheProjektePerStudentet

17. EseDheProjektePerStudentet