3. Σύνθετη ποιητική δημιουργία Ποιητικός λόγος Συνδυασμός επικής και λυρικής ποίησης: έμμετρος λόγος, μουσική, όρχηση Προέλευση: λατρευτικές εορτές Διονύσου, θρησκευτικά δρώμενα Στοιχεία από τη διονυσιακή λατρεία: έκσταση, ταύτιση με άλλα πρόσωπα, (μάσκα), μεταμφίεση, θίασοι, διθύραμβος: χορικός ύμνος Η προέλευση του δράματος
11. Μύθος: η υπόθεση του έργου, το ‘σενάριο’ (προέλευση κυρίως μυθολογική αλλά και ιστορική) Ήθος: ο χαρακτήρας του ήρωα, ψυχικός κόσμος, σκέψεις, συναισθήματα κ.λπ. Λέξη : τα εκφραστικά μέσα, το ύφος του δράματος Διάνοια : οι ιδέες των ηρώων, οι τρόποι έκφρασής τους Μέλος : η μουσική που συνόδευε το έργο Όψη : τα σκηνικά και τα κοστούμια Κατά ποιόν μέρη της τραγωδίας (Αριστοτέλους Ποιητική)
12. Στην αρχή : αντλούν τα θέματα από τη διονυσιακή παράδοση- σχετίζονται με τη ζωή και τις περιπέτειες του θεού Διονύσου Αργότερα: Οι υποθέσεις των τραγωδιών αντλήθηκαν κυρίως από τους μυθικούς κύκλους: Αργοναυτικό Θηβαϊκό Τρωικό Αργολικό Περιεχόμενο της τραγωδίας
13.
14. Τα ‘ηδύσματα’ του λόγου – τα στολίδια: ρυθμός, αρμονία, μελωδία, όρχηση Τα ‘ηδύσματα’ κατανέμονται στο έργο σε συγκεκριμένα σημεία Τα γεγονότα δεν είναι αντικείμενα αφήγησης αλλά δράσης σε αντίθεση με τα άλλα είδη του ποιητικού λόγου Μέσα από το έλεος προς τον ήρωα και το φόβο για τα παθήματά του, οι θεατές οδηγούν στην κάθαρση, τη λύτρωση και την ανακούφιση στο τέλος Απομίμηση - δημιουργική αναπαράσταση αξιόλογης πράξης με ολοκληρωμένη υπόθεση (με αρχή, μέση, τέλος) Σημαντικής έκτασης μέγεθος τέτοιο που δίνει δυνατότητα πλήρους εποπτείας στους θεατές Ορισμός της τραγωδίας (Αριστοτέλους Ποιητική)
15. Μετάβαση από την άγνοια στη γνώση Λύτρωση ή συντριβή Κάθαρση Τ Ρ Α Γ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Η έννοια του τραγικού Ήρωας Σύγκρουση με υπέρτερες δυνάμεις (μοίρα, θεϊκή βούληση…) Ανάδειξη ηθικού μεγαλείου
16. Το θέατρο της Επιδαύρου Σκηνή Ορχήστρα Το θεατρικό οικοδόμημα Κερκίδα Πάροδος Διάζωμα Κυρίως θέατρον ή κοίλον
31. Ποιητής : Βασικότερος συντελεστής με πολλαπλούς ρόλους: συγγραφέας , σκηνοθέτης, μουσικοσυνθέτης, χορογράφος, σκηνογράφος Ηθοποιοί: Μεγαλοπρεπής εμφάνιση με σχετική ένδυση και υπόδηση. Χρήση προσωπείων. Υποκριτική βασισμένη στη φωνή και τις κινήσεις Χορός: Τραγούδι και χορός – χορευτικές κινήσεις. Συνδιαλέγεται με ήρωες μέσω του ‘κορυφαίου’. Κοινό: Μαζική η προσέλευση και ενεργητική η συμμετοχή. ‘Ραβδούχοι’ για την τήρηση της τάξης. Θεωρικά : η πολιτεία έδινε αποζημίωση δύο οβολών ως αντίτιμο εισιτηρίου Οι συντελεστές της παράστασης
32. Μεγάλα ή εν άστει Διονύσια: μήνας Ελαφηβολίων (μέσα Μαρ.-Απρ.), έξι μέρες, νέα δράματα Μικρά ή κατ’ αγρούς Διονύσια: μήνας Ποσειδεών (μέσα Δεκ.-Ιαν.), επαναλήψεις επιτυχημένων δραμάτων Λήναια: μήνας Γαμηλίων (μέσα Ιαν.- Φεβ.), νέες τραγωδίες και κωμωδίες Ανθεστήρια: μήνας Ανθεστηρίων (μέσα Φεβ.-Μαρ.) Εορτές στην Αθήνα με δραματικές παραστάσεις
33. Στην Αθήνα διεξαγόταν στο θέατρο του Διονύσου, στη νότια πλευρά της Ακρόπολης, όπου διαμορφώθηκε ο χώρος. Αρχικά οι κερκίδες ήταν ξύλινες, αργότερα λίθινες Παρουσίαση νέων έργων και βράβευση των καλύτερων Υπεύθυνος της διοργάνωσης ο επώνυμος άρχων . Επέλεγε έργα, υποκριτές και χορηγούς (εύπορους πολίτες για χρηματοδότηση) Οι δραματικοί αγώνες
34. Έπαθλο νικητή : ένα στεφάνι κισσού. Δικαίωμα οικοδόμησης χορηγικού μνημείου Διδασκαλίες : πλάκες στις οποίες χάραζαν τα ονόματα των ποιητών , των χορηγών και των πρωταγωνιστών τους τίτλους των έργων και το αποτέλεσμα της κρίσης – φυλάσσονταν στο δημόσιο αρχείο. Οι χορευτές, ο αυλητής, ο χοροδιδάσκαλος, η σκευή των υποκριτών ήταν μέριμνα του χορηγού Κριτές: δέκα πολίτες εκ των οποίων επιλέγονταν πέντε ψήφοι μετά το τέλος των παραστάσεων Οι ηθοποιοί σχημάτιζαν συντεχνίες ηθοποιών τους «περί τον Διόνυσον τεχνίτας»
35.
36. Χαρακτηριστικά : Βαθιά θρησκευτικότητα, φιλοσοφική σκέψη, φιλοπατρία. Σημαντικός ρόλος θεού – θείας δίκης, Ανάγκης, Μοίρας Μεγαλοπρέπεια περιεχομένου και λόγου. Τολμηρότητα εικόνων, μεγαλείο στίχου Γεννήθηκε στην Ελευσίνα το 525 π.Χ. – πέθανε το 456 π.Χ. στη Γέλα της Σικελίας 90 έργα – Σώζονται 7 – 13 νίκες Καινοτομίες : Μείωση ανδρών χορού από 50 σε 12, ενιαία υπόθεση τριλογιών, βελτίωση χορογραφίας και σκευής Έργα : Πέρσαι , Επτά επί Θήβας , Ικέτιδες , Αγαμέμνων , Χοηφόροι , Ευμενίδες (τριλογία ) Προμηθεύς Δεσμώτης Οι μεγάλοι τραγικοί: Αισχύλος
37. Γεννήθηκε στον Ίππιο Κολωνό της Αθήνας το 496 π.Χ. Έλαβε σημαντική μόρφωση. Ανέλαβε διάφορα δημόσια καθήκοντα. Στρατηγός μαζί με τον Περικλή στην εκστρατεία της Σάμου 441-440 π.Χ. Συνδέθηκε φιλικά με εξέχοντα πρόσωπα της εποχής. Αγάπησε σφόδρα την Αθήνα και δεν την εγκατέλειψε ποτέ. Πέθανε το 406 π.Χ. Πρώτη εμφάνιση στο θέατρο το 468 π.Χ. Έλαβε μέρος σε 30 αγώνες, πάνω από 20 νίκες. Έργα : Έγραψε 123 δράματα. Σώθηκαν 7 τραγωδίες : Αίας , Αντιγόνη Τραχίνιαι , Οιδίπους Τύραννος, Ηλέκτρα , Φιλοκτήτης και Οιδίπους επί Κολωνώ. Σώζονται και αποσπάσματα από το σατυρικό δράμα Ιχνευταί Οι μεγάλοι τραγικοί: Σοφοκλής
38. Χαρακτηριστικά : Ασχολείται με προβλήματα ηθικής τάξης και αναζητεί βαθύτερα κίνητρα δράσης των ανθρώπων. Αισθητή η παρουσία των θεών. Οι νόμοι τους υπερισχύουν. Καινοτομίες : Αύξηση χορευτών από 12 σε 15. Μείωση χορικών. Προσθήκη τρίτου υποκριτή επί σκηνής. Διάσπαση ενιαίας υπόθεσης τριλογιών. Εισαγωγή της σκηνογραφίας. Οι ήρωες είναι γενναιότεροι από τον μέσο άνθρωπο. Παλεύουν μόνοι τους, ηρωικά, ενάντια στη θέληση ανθρώπων και θεών. Υπεύθυνοι για τις πράξεις τους αλλά όχι κύριοι της τύχης τους. Έχουν κάτι το υψηλό και το ευγενές. Παρουσιάζει τους ήρωες εξιδανικευμένους. Τα δευτερεύοντα πρόσωπα είναι τελείως αντίθετα, δείχνουν έλλειψη θάρρους, αδυναμία, φόβος, αφέλεια. Γλώσσα : Κομψότητα, λεπτότητα. Λόγιες, μεγαλοπρεπείς λέξεις. Χρήση τραγικής ειρωνείας, περιπέτεια, αναγνώριση.
