Weitere ähnliche Inhalte Ähnlich wie Kolorektal Kanser - Prof. Dr. Hülya Çetinkaya (20) Kolorektal Kanser - Prof. Dr. Hülya Çetinkaya2. İİççeerriikk
KKRRKK EEppiiddeemmiiyyoolloojjiissii
KKRRKK EEttyyoolloojjii
KKoolloonn ppoolliipplleerrii
PPoolliippoozziiss sseennddrroommllaarrıı
KKlliinniikk
LLaabboorraattuuvvaarr ((KKaann tteettkkiikklleerrii, GGGGKK, BBaa ggrraaffii,
kkoolloonnoosskkooppii, SSaannaall kkoolloonnoosskkooppii,
mmeettaassttaattiikk hhaassttaallııkk tteessppiittii))
3. EEPPİİDDEEMMİİYYOOLLOOJJİİ
EE’’ddee pprroossttaatt vvee aakkcc..ccaa.., KK’’ddaa mmeemmee vvee aakkcc.. ccaa..ddeenn ssoonnrraa
eenn ssııkk ggöörrüülleenn nneeooppllaazzii
AABBDD’’ddee 11336,883300yyeennii oollgguu ((96,883300 kkoolloonn ccaa vvee 4400 000000
rreekkttuumm ccaa..)) HHeerr yyııll yyaakk..5500..331100 ööllüümm ((““AAmmeerriiccaann CCaanncceerr
SSttaattiissttiiccss..22001144..CCAA CCaanncceerr jj CClliinn 22001144::644;;9))
KKaannsseerree bbaağğllıı ööllüümmlleerriinn %% 9’’uu
İİnnssiiddaannss:: ~~ %%00,0055
HHaayyaatt bbooyyuu CCRRCC oollmmaa rriisskkii 11//2200
%%2200’’ddeenn aazz oollgguu 5500 yyaaşş aallttıınnddaa
6 vvee 77.. ddeekkaattddaa iinnssiiddaannss eenn yyüükksseekk
SSııkkllııkkllaa rreekkttuummddaa llookkaalliizzee, ssoonn yyııllllaarrddaa pprrookkssiimmaallee
kkaayymmaa vvaarr
EE//KK ggöörrüüllmmee oorraannıı 11,22::11’’ddiirr
4. 2200009 yyııllıınnddaa AAmmeerriikkaa ddaa kkaannsseerrddeenn
ööllüümm oorraannllaarrıı
American Cancer Society, 2009
Erkek
292,540
Kadın
269,800 26% Lung & bronchus
15% Breast
9% Colon & rectum
6% Pancreas
5% Ovary
4% Non-Hodgkin
lymphoma
3% Leukemia
3% Uterine corpus
2% Liver & intrahepatic
bile duct
2% Brain/ONS
25% All other sites
Lung & bronchus 30%
Prostate 9%
Kolon ve rektum 9%
Pancreas 6%
Leukemia 4%
Liver & intrahepatic 4%
bile duct
Esophagus 4%
Urinary bladder 3%
Non-Hodgkin 3%
lymphoma
Kidney & renal pelvis 3%
All other sites 25%
6. KKOOLLOORREEKKTTAALL KKAANNSSEERR TTAARRAAMMAASSI
Ülkemizde KRK için durum nedir?
UULLUUSSAALL SSTTAANNDDAARRTTLLAARRI
ÜÜllkkeemmiizzddee KKRRKK
İİnnssiiddaannssıı::77,2244//110000..000000
EEnn ssııkk ggöörrüülleenn 1100 kkaannsseerr aarraassıınnddaa 77.. ssıırraaddaa
YYııllddaa ggöörrüülleenn vvaakkaa ssaayyııssıı:: 55000000
KKRRKK’’ddeenn ööllüümm::33220000 kkiişşii
7. EETTYYOOLLOOJJİİ
11)) HHeerreeddiittee
22)) DDiiyyeett
33)) KKrroonniikk iinnffllaammaassyyoonn
44)) YYaaşşaamm şşeekkllii ((ffiizziikksseell aakkttiivviittee, ssiiggaarraa, aallkkooll,
öössttrroojjeenn vvee NNSSAAIDD kkuullllaannıımmıı))
8. KKoolloorreekkttaall kkaannsseerr
88
Sporadik (%65–85)
Aile Hikayesi
(%10–30)
Herediter Nonpolipozis
kolorektal kanser
(HNPCC) (%5)
Familyal adenomatoz
polipozis (FAP)
(%1)
Nadir
sendromlar
(<%0.1)
9. 11)) HHeerreeddiitteerr FFaakkttöörrlleerr::
%%2255 oollgguuddaa aaiillee hhiikkaayyeessii
GGeenneettiikk oollaarraakk oott.. ddoomm.. FFAAPP vvee HHNNPPCCCC ((LLyynncchh
sseenndd..))
22)) DDiiyyeett::
KKoolloorreekkttaall CCaa.. iinnssiiddaannssıı BBaattıı ttiippii ddiiyyeettllee aarrttaarr
DDiiyyeetttteekkii aarrttmmıışş yyaağğ iiççeerriiğğii aarrttmmıışşttıırr
BBaarrssaakkttaa ssaaffrraa aassiitt kkoonnssaannttrraassyyoonnuu yyüükksseekk
SS.. aassiiddii++ yyaağğ ++bbaakktteerriilleerr …… iinnttrraalluummiinnaall
ddiiaaççiillgglliisseerrooll
10. KKıırrmmıızzıı eett ttüükkeettiimmii::
EEttiinn ppiişşiirriillmmeessii ssıırraassıınnddaa hheetteerroossiikklliikk aammiinnlleerriinn
oolluuşşmmaassıı
KKaarrbboonnhhiiddrraatt iiççeerriiğğii yyüükksseekk bbeessiinn aallıımmıı::
KKaarrbboonnhhiiddrraattllaarrıınn bbaakktteerriilleerr ttaarraaffıınnddaann
ppaarrççaallaannmmaassııyyllaa oolluuşşaann ttookkssiikk yyaann üürrüünnlleerriinn
mmuukkoozzaa iillee tteemmaassıı
KKeeppeekk,, yyuullaaff ggiibbii lliiffllii bbeessiinnlleerriinn aazz ttüükkeettiillmmeessii::
GGaaiittaa hhaaccmmiinnddee aarrttıışş vvee ffeekkaall ttrraannssiitt zzaammaannıınnddaa
kkııssaallmmaa nneeddeenn oollaarraakk bbaarrssaakk fflloorraassıınnıınn bbaakktteerrii
iiççeerriiğğiinniinn ddeeğğiişşmmeessii
11. DDiiyyeetttteekkii kkaallssiiyyuumm
SSaaffrraa aassiittlleerrii iillee bbaağğllaannaarraakk ssaaffrraa aassiittlleerriinniinn eeppiitteell
iillee tteemmaassıınnıı öönnlleeddiiğğii vvee kkoorruuyyuuccuu oolldduuğğuu
ddüüşşüünnüüllmmeekktteeddiirr
FFoollaatt vvee mmeetthhiioonniinn iiççeerreenn ggııddaallaarr
NNüükklleeoottiidd sseenntteezzii vvee ggeenn rreeggüüllaassyyoonnuu ggiibbii
ssüürreeççlleerrddee ggeerreekkllii oollaann mmeettiill ggrruuppllaarrıınnıı iiççeerrddiikklleerrii
iiççiinn ccaa rriisskkiinnii aazzaallttıırr..
SSeerrbbeesstt rraaddiikkaalllleerrii nnööttrraalliizzee eeddeenn rreettiinnooiidd,
kkaarrootteenn, aasskkoorrbbiikk aassiitt, aallffaa--ttookkooffeerrooll vvee
sseelleennyyuumm ggiibbii aannttiiookkssiiddaannllaarrıınn aallıımmıı ccaa rriisskkiinnii
aazzaallttıırr
12. 33))KKrroonniikk İİnnffllaammaassyyoonn::
KKoolloorreekkttaall CCaa.. eettyyoolloojjiissiinnddee ÜÜKK,, CCrroohhnn hhaasstt..
ggiibbii kkrroonniikk iinnffllaammaattuuvvaarr bbaarrssaakk hhaassttaallııkkllaarrıınnıınn
bbeelliirrggiinn rroollüü oolldduuğğuu bbiilliinnmmeekktteeddiirr
İİBBHH’’ddaa öözzeelllliikkllee eerrkkeenn bbaaşşllaayyaann vvee yyaayyggıınn
ttuuttuulluumm bbuulluunnaann hhaassttaallaarrddaa 88--1100 yyııllllııkk
ppeerriiooddddaann ssoonnrraa rriisskk
YYaappııllaann ççaallıışşmmaallaarrddaa 1100 yyııllddaann uuzzuunn ssüürreellii
ppaannkkoolliitt bbuulluunnaann hhaassttaallaarrddaa kkoolloorreekkttaall ccaa..
iinnssiiddaannssıınnıınn nnoorrmmaallee ggöörree 2200--3300 kkaatt aarrttttıığğıı
ggöösstteerriillmmiişşttiirr
13. 44))YYaaşşaamm ŞŞeekkllii::
FFiizziikksseell aakkttiivviittee,, ssiiggaarraa,, aallkkooll vvee iillaaçç kkuullllaannıımmıı
iillee iillggiillii ffaakkttöörrlleerr aarraaşşttıırrııllmmıışşttıırr
DDüüzzeennllii ffiizziikksseell aakkttiivviittee iillee iinnssiiddaannss %%4400
oorraannıınnddaa ,,
KKoorruummaa mmeekkaanniizzmmaassıı nneett ØØ
AAnnccaakk ffiizziikksseell aakkttiivviittee ~~ mmuukkoozzaall PPGG’’lleerriinn
iilliişşkkiissii
SSiiggaarraa vvee aallkkooll kkuullllaannıımmıınnıınn kkoolloorreekkttaall ccaa
rriisskkiinnii AAssppiirriinn vvee ddiiğğeerr NNSSAAIIDD vvee öössttrroojjeenn
tteeddaavviissii kkoolloonn ccaa.. kkaarrşşıı kkoorruuyyuuccuu eettkkii
14. KKRRKK RRiisskk FFaakkttöörrlleerrii
AArrttıırrııccıı
FFAAPP
HHNNPPKKRRKK
ÖÖzz vvee ssooyyggeeççmmiişşttee
aaddeennoomm vveeyyaa KKRRKK
ööyykküüssüü
İİBBHH
DDMM, İİnnssüülliinn ddiirreennccii
KKoolleessiisstteekkttoommii((??))
AAllkkooll
OObbeezziittee
AAzzaallttııccıı
AAkkddeenniizz ttiippii ddiiyyeett, LLiiffllii ggııddaallaarr, KKeeppeekk
FFoolliikk aassiitt
VViittaammiinn BB6
KKaallssiiyyuumm
MMaaggnneezzyyuumm
SSaarrıımmssaakk
BBaallııkk//OOmmeeggaa 33
FFiizziikkii aakkttiivviittee
İİllaaççllaarr
– AASSAA, NNSSAAİİDD
– PPoossttmmeennaappoozzaall HHRRTT
– SSttaattiinnlleerr
– SSuulliinnddaakk
– AAnnttiiookkssiiddaannllaarr
15. Sekansı De novo
KKoolloorreekkttaall kkaannsseerr
((aaddeennookkaannsseerr)) %%9955 SSppoorraaddiikk
%%55 KKaallııttssaall
FFAAPP HHNNPPCCCC
((%%8855)) ((%%1155))
APC geni MSI
DNA Onarım Genleri
Adenoma-Karsinoma
Flat/depresse adenom?
16. KOLOREKTAL KANSER (KRK)
Prekürsör lezyon:
AAddeennoommaattöözz PPoolliipp
Bu lezyonların erken
tanınması ve çıkartılması
Kanserden ölümü önler
Gore RM Radiol Clin North Am 1997; 35: 403
21. RRaaddyyoolloojjii
Polip
boynu
Polip
boynu
Polip
tabanı
Polip
tabanı
ÇÇiifftt kkoonnttrraasstt kkoolloonn ggrraaffiissiinnddee ssiiggmmooiidd kkoolloonnddaa ppoolliipp
23. PPoolliippoozziiss sseennddrroommllaarrıı
FFaammiilliiaall PPoolliippoozziiss KKoollii
– OOtt.. ddoomm.. –– oorrttaallaammaa 2255 yyaaşşıınnddaa bbaaşşllaarr
– İİnnssiiddaannss:: 11//1100..000000
– AAddeennoommaattöözz ppoolliipp,, kkoolloorreekkttaall bbööllggeeddee yyaayyggıınn
– MMiinniimmuumm 110000 ppoolliipp vvaarrddıırr..
– 55 kkrroommoozzoomm qq2211,,2222 AAPPCC ((AAddeennoommaattoouuss
PPoollyyppoossiiss CCoollii)) ttüümmöörr ssüüpprreessöörr ggeenn ddeeffeekkttii
– PPrreekkaannsseerröözz:: 1100--1155 yyııll iiççiinnddee %%110000 kkaannsseerr
ggeelliişşiirr;; %% 55 ppeerriiaammppuulllleerr kkaannsseerr ggeelliişşiirr..
25. FFPPCC VVaarryyaannttaallaarrıı
((PPoolliippoozziiss sseennddrroommllaarrıı))
GGaarrddnneerr SSeennddrroommuu::
–KKlliinniikk,, eettyyooppaattoolloojjiikk öözzeelllliikklleerrii vvee sseeyyrrii
((yyüükksseekk kkaannsseerr rriisskkii)) FFPPKK ggiibbii..
–FFaarrkkllıı oollaarraakk eekkssttrraaiinntteessttiinnaall bbuullgguullaarrllaa
bbiirrlliikktteeddiirr:: KKrraanniiyyuummddaa,, mmaannddiibbuullaaddaa
ççookk ssaayyııddaa oosstteeoommllaarr,, eeppiiddeerrmmooiidd
kkiissttlleerr,, ddeessmmooiidd ttüümmöörrlleerr,, ddiişş ççüürrüükklleerrii,,
mmeezzeenntteerrddee ffiibbrroomm..
27. TTuurrccoott sseennddrroommuu::
FFAAPP’’iinn bbiirr vvaarryyaannttıı oolldduuğğuu vvee ggeerrmmlliinnee
AAPPCC mmuuttaassyyoonnuu ttaaşşııddıığğıı ssoonn yyııllllaarrddaa tteessppiitt
eeddiillmmiişş
SSSSSS gglliioommaa vvee kkoolloorreekkttaall kkaannsseerr
28. HHNNPPCCCC
““MMiissmmaattcchh rreeppaaiirr”” ggeennlleerrddee ((hhMMSSHH22,, hhMMLLHH11,, hhPPMMSS11,,
hhPPMMSS22,, hhMMSSHH66)) mmuuttaassyyoonn// OOtt.. ddoomm.. ggeeççiişşllii
LLyynncchh II sseennddrroommuu::
SSııkkllııkkllaa ssaağğ kkoolloonnddaa vvee mmuullttiippllee kkoolloonn ccaa..
%%7700 oollgguuddaa pprrookkssiimmaall kkoolloonn vvee sspplleenniikk fflleekkssuurraa aarraassıınnddaa
ttüümmöörr ggeelliişşiimmii
LLyynncchh IIII sseennddrroommuu::
KKoolloorreekkttaall ccaa.. bbiirrlliikkttee eekkssttrraakkoolloonniikk mmaalliiggnniittee
((EEnnddoommeettrriiuumm,, oovveerr,, mmiiddee,, ppaannkkrreeaass,, iinnccee bbaarrssaakk,,
hheeppaattoobbiilliieerr ssiisstteemm,, üürreetteerr vvee rreennaall ppeellvviiss ttüümmöörrlleerrii))
29. HHNNPPCCCC
HHNNPPCCCC oollgguullaarrıı 11999911 vvee11999999 yyııllllaarrıınnddaa ““IInntteerrnnaattiioonnaall
CCoollllaabboorraattiivvee GGrroouupp oonn HHNNPPCCCC”” ttaarraaffıınnddaann bbeelliirrlleenneenn
AAmmsstteerrddaamm kkrriitteerrlleerriinnee ggöörree ddeeğğeerrlleennddiirriillmmeekktteeddiirr.. BBuunnaa
ggöörree;;
KKoolloorreekkttaall kkaannsseerr bbiirrii bbiirriinnccii ddeerreecceeddee oollmmaakk üüzzeerree
aaiilleeddee eenn aazzıınnddaann 33 kkiişşiiddee oollmmaallıı
EEnn aazzıınnddaann iikkii jjeenneerraassyyoonnddaa ggöözzlleennmmeellii
EEnn aazzıınnddaann bbiirrii 5500 yyaaşş öönncceessiinnddee ttaannıı aallmmıışş oollmmaallııddıırr..
30. HHNNPPCCCC
YYaaşşaamm bbooyyuu kkaannsseerr rriisskkii::
– KKoolloorreekkttaall %%8800
– EEnnddoommeettrriiuumm %%2200--6600
– MMiiddee %%1133--1199
– OOvveerr %%99--1122
– SSaaffrraa yyoollllaarrıı %%22
– ÜÜrriinneerr ssiisstteemm %%44
– İİnnccee bbaarrssaakk %%11--44
– BBeeyyiinn//SSSSSS %%11--33
31. Multipl AAddeennoommaattöözz PPoolliippoozziiss ((MMAAPP))
SSeennddrroommuu
OOttoozzoommaall rreesseessiiff;; MMYYHH ggeenn mmuuttaassyyoonnuu vvaarr
KKoolloonnddaa 5500--110000 kkaaddaarr ppoolliipp bbuulluunnuurr..
PPoolliipplleerr ggeenneellddee kküüççüükk vvee hhaaffiiff ddeerreecceeddee
ddiissppllaazziillii ttuubbuullaarr aaddeennoommdduurr.. TTuubbuulloovviillllöözz,,
hhiippeerrppllaassttiikk,, sseerrrraatteedd aaddeennoommaa oollaabbiilliirr..
32. PPeeuuttzz--JJeegghheerrss SSeennddrroommuu
TTüümm KKRRKK’’lleerriinn <<11%%
GGİİSS’’ttee hhaammaarrttoommaattöözz ppoolliipplleerr bbuulluunnuurr..
İİllkk ddeekkaattttaa oorrttaayyaa ççııkkaarr
MMuukkookküüttaannöözz hhiippeerrppiiggmmeennttaassyyoonn vvaarrddıırr
BBiirrççookk oorrggaannddaa kkaannsseerr rriisskkii aarrttmmıışşttıırr::
– KKoolloonn,, iinnccee bbaarrssaakk,, mmiiddee,, ppaannkkrreeaass,, mmeemmee,,
oovveerr,, uutteerruuss,, tteessttiiss,, aakkcciiğğeerr,, bbööbbrreekk
SSTTKK1111 ggeenn mmuuttaassyyoonnuu bbuulluunnuurr..
((AAiilleesseell oollgguullaarrddaa %%7700,, ssppoorraaddiikklleerrddee %%3300--7700))
33. FFaammiillyyaall JJuuvveenniill PPoolliippoozziiss
TTüümm KKRRKK’’lleerriinn <<11%%
OOttoozzoommaall ddoommiinnaanntt
KKoolloonn yyaa ddaa GGİİSS’’iinn ddiiğğeerr bbööllggeelleerriinnddee 55
vveeyyaa ddaahhaa ffaazzllaa jjuuvveenniill ppoolliipp vvaarrddıırr
– 11.. yyaa ddaa 22.. ddeekkaattttaa oorrttaayyaa ççııkkaarr
– YYaaşşaamm bbooyyuu KKRRKK rriisskkii %%5500’’ddiirr
– MMiiddee vvee ppaannkkrreeaass kkaannsseerrii ssııkk ggöörrüüllüürr..
HHaassttaallaarrıınn ~~%%5500’’ssiinnddee MMAADDHH44 yyaa ddaa
BBMMPPRR11AA ggeenn mmuuttaassyyoonnuu vvaarrddıırr..
42. KKRRKK KKlliinniikk
PPoolliipplleerr ggeenneelllliikkllee aasseemmppttoommaattiikkttiirr..
LLookkaalliizzaassyyoonnuunnaa ggöörree ggiizzllii kkaannaammaa,, aaşşiikkaarr
kkaannaammaa,, kkaarrıınnddaa rraahhaattssıızzllııkk hhiissssii,, bbüüyyüükk
bbooyyuuttllaarrddaa oobbssttrrüükkssüüyyoonnaa nneeddeenn
oollaabbiilliirrlleerr..
43. KKlliinniikk
SSaağğ kkoolloonn ttüümmöörrlleerrii
GGeenneelllliikkllee ggiizzllii
kkaannaammaa yyaappaarrllaarr
GGeeçç sseemmppttoomm vveerriirrlleerr
EEnn ççookk ddeemmiirr eekkssiikklliiğğii
vvee hhaallssiizzlliikkllee oorrttaayyaa
ççııkkaarrllaarr
%% 3300 rreekkttaall kkaannaammaa
yyaappaarrllaarr
SSooll kkoolloonn ttüümmöörrlleerrii
%% 5500 rreekkttaall kkaannaammaa
yyaappaarrllaarr
KKaarrıınn aağğrrııssıı vvee
ssuubbiilleeuuss aattaakkllaarrııyyllaa
sseeyyrreeddeerrlleerr
%% 5500 ggiizzllii kkaannaammaa
yyaappaarrllaarr
44. KKlliinniikk
RReekkttuumm kkaannsseerrlleerrii
%% 8800 rreekkttaall kkaannaammaa yyaappaarrllaarr
TTuuttuulluumm yyeerriinnee ggöörree ddıışşkkıı aallıışşkkaannllıığğıınnddaa
((kkaabbıızzllııkk//iisshhaall şşeekklliinnddee)) ddeeğğiişşmmeeyyee nneeddeenn
oolluurrllaarr
OObbssttrrüükkssüüyyoonn nneeddeenniiyyllee iilleeuussaa nneeddeenn
oolluurrllaarr
45. KKRRKK bbaağğllıı ööllüümmlleerrii aazzaallttmmaakk iiççiinn nnee
yyaappııllmmaallıı??
TTaarraammaa pprrooggrraammllaarrıı ggeelliişşttiirriillmmeellii
TTüümm kkoolloonn ttaarraannmmaallıı..
46. KRK kanser ttaarraammaassıınnddaa kkuullllaannııllaann
yyöönntteemmlleerriinn mmoorrttaalliitteeyyii aazzaallttmmaa oorraannıı nneeddiirr??
TTeesstt %%
GGaaiittaaddaa ggiizzllii kkaann tteessttii 3333
FFlleekkssiibbııll SSiiggmmooiiddoosskkooppii 4433
GGGGKK++ FFlleekkssiibbııll SSiiggmmooiiddoosskkooppii 6666
KKoolloonnoosskkooppii 7766--9900
47. AACCSS//MMSSTTFFyyee ggöörree kkoolloorreekkttaall kkaannsseerr
ttaarraammaa tteessttiinniinn öönneerriilleebbiillmmeessii iiççiinn
KKuullllaannııllaaccaakk tteessttiinn kkoolloorreekkttaall kkaannsseerrlleerriinn
%%5500 ssiinnii yyaakkaallaayyaabbiillmmeessii ggeerreekkiirr..
Gastroenterology, 2008;134:1570-95
49. KRK ttaarraammaassıınnddaa öönneerriilleerr
• Yılık GGK, Gaitada DNA
• Her 5 yılda bir sigmoidoskopi
• GGK + Sigmoidoskopi
• Her 5-10 yılda bir Ba’lu kolon grafisi
• her 10 yılda bir kolonoskopik inceleme
U.S. Preventive
Services,1995
Am. Cancer
Society,2001
AHCPR
Multi-discipline
Panel, 1997
Am College Gastro
“Preferred option”,
2000
50. Tarama tteessttlleerrii kkiimmee yyaappııllmmaallıı??
YYaaşşaamm bbooyyuu KKRRKK rriisskkii
GGeenneell ppooppuullaassyyoonn ~~%%22--66
11.. ddeerreeccee 11 aakkrraabbaaddaa KKRRKK 22--33 kkaatt ffaazzllaa
11.. ddeerreeccee 22 aakkrraabbaaddaa KKRRKK 33--44 kkaatt ffaazzllaa
11.. ddeerreeccee aakkrraabbaaddaa <<5500 yyaaşş KKRRKK 33--44 kkaatt ffaazzllaa
22..,, 33.. ddeerreeccee aakkrraabbaaddaa KKRRKK 11,,55 kkaatt ffaazzllaa
22.. DDeerreeccee 22 aakkrraabbaaddaa KKRRKK 22--33 kkaatt ffaazzllaa
52. GGaaiittaaddaa ggiizzllii kkaann tteessttii
RRaannddoommiizzee kkoonnttrroollllüü
ççaallıışşmmaallaarrddaa mmoorrttaalliitteeyyii
%%1155--3333 aazzaallttttıığğıı
ggöösstteerriillmmiişşttiirr..
KKoollaayy uuyygguullaannaabbiilliirr
HHeerr yyeerrddee yyaappııllaabbiilliirr
AAnnccaakk tteekk tteessttiinn sseennssiittiivviitteessii
ddüüşşüükk
İlerlemiş kanserde tek GGK ile tespit oranı: %24
59. BBTT vvee MMRR kkoolloonnooggrraaffii
AAvvaannttaajjllaarrıı:: DDeezzaavvaannttaajjllaarrıı::
AAddıı hhaassttaayyıı
üürrkküüttmmeezz
BBüüyyüükk ppoolliipplleerrddee
sseennssiittiivviitteessii yyüükksseekk
HHıızzllıı tteesstt
MMaalliiyyeett ttaakkiippttee
bbeelliirrssiizz
YYaannllıışş ppoozziittiiff
ssoonnuuççttaa mmaalliiyyeett
aarrttaarr
HHaassttaa rraahhaattssıızz
oollaabbiilliirr
KKüüççüükk ppoolliipplleerrddee
ffaayyddaassıı ????
61. KKoolloonnoosskkooppiiyyllee ttaarraammaaddaa
ÇÇaallıışşmmaa SSoonnuuççllaarrıı::
NNaattiioonnaall PPoollyypp SSttuuddyy ((11999933))::
– Kanser insidansı polipektomiyle azalır.
SSeellbbyy eett aall ((11999922))::
– Sigmoidoskopi –incelenen alan ölçüsünde-mortaliteyi
azaltır
MMaannddeell eett aall ((11999933 aanndd 22000))::
– Sigmoidoskopi mortaliteyi azaltır.
62. İleri yaşta:
İİlleerrii eevvrree kkaannsseerr pprreevvaallaannssıı aarrttaarr
PPrrookkssiimmaall kkoolloonn kkaannsseerr pprreevvaallaannssıı aarrttaarr
SSiiggmmooiiddoosskkooppiiddee tteessppiitt eeddiilleemmeeyyeenn
kkoolloonn kkaannsseerrii aarrttmmaakkttaaddıırr..
BBuu nneeddeennllee 660 yyaaşş üüzzeerriinnddee
kkoolloonnoosskkooppii ddaahhaa uuyygguunn bbiirr ttaarraammaa
yyöönntteemmiiddiirr..
63. KOLOREKTAL KANSER TTAARRAAMMAASSII UULLUUSSAALL
SSTTAANNDDAARRTTLLAARRIINNAA GGÖÖRREE İİÇÇİİNN BBEELLİİRRTTİİLLEENN
KRK için risk faktörleri
(Ulusal standartlara göre)
RRİİSSKK FFAAKKTTÖÖRRLLEERRİİ
550 yyaaşş üüzzeerriinnddeekkii bbiirreeyylleerr
YYüükksseekk yyaağğllıı,, ddüüşşüükk lliiffllii bbeesslleennmmee
OObbeezziittee
AAiilleeddee ((bbiirriinnccii vvee iikkiinnccii ddeerreecceeddee aakkrraabbaallaarr)) vvee//vveeyyaa kkeennddiissiinnddee
KKoolloorreekkttaall kkaannsseerr hhiikkaayyeessii
KKoolloorreekkttaall aaddeennoommaattöözz ppoolliipp hhiikkaayyeessii
ÜÜllsseerraattiiff KKoolliitt vvee CCrroohhnn hhaassttaallıığğıı ööyykküüssüü oollaannllaarr ((88--110 yyııllddaann ffaazzllaa
ssüürree iillee hhaassttaa oollaannllaarrddaa rriisskk aarrttaarr))
KKaallııttssaall ppoolliippoozziiss vveeyyaa ppoolliippoozziiss ddıışşıı sseennddrroommllaarr (( LLyynncchh,, GGaarrddnneerr,,
TTuurrccoott,, PPeeuuttzz--JJeegghheerr SSeennddrroommllaarrıı,, AAiilleesseell jjüüvveenniill vvee aaddeennoommaattöözz
ppoolliippoozziiss))..
64. KKOOLLOORREEKKTTAALL KKAANNSSEERR TTAARRAAMMAASSII
((UUlluussaall ssttaannddaarrttllaarraa ggöörree))
Taramanın bbaaşşllaannggııçç yyaaşşıı:: 550
CCiinnssiiyyeett:: KKaaddıınn--eerrkkeekk aarraassıınnddaa ffaarrkk yyookk..
ÖÖnneerriilleenn ttaarraammaa tteessttlleerrii
GGGGKK
GGGGKK tteettkkiikkii iiççiinn hhaannggii tteesstt kkuullllaannııllmmaallıı::
PPoolliikklloonnaall vveeyyaa mmoonnookklloonnaall AAbb’’llaarr kkuullllaannııllaarraakk HHbb vvaarrllıığğıınnıı kkaannttiittaattiiff
ggöösstteerreebbiillmmeellii,, kkuullllaannııllaann aannttiijjeennlleerr iissee ssaaddeeccee iinnssaann HHbb’’nnee dduuyyaarrllıı
oollmmaallıı,, ggııddaallaarr vvee hhaayyvvaann kkaayynnaakkllıı HHbb’’lleerrllee eettkkiilleeşşiimmee ggiirrmmeemmeellii))
TTaarraammaannıınn bbiittiişş yyaaşşıı:: 770 ((ssoonn 22 tteesstt nneeggaattiiff oollaannllaarrddaa
ttaarraammaa ssoonnllaannddıırrııllmmaallıı
GGGGKK ppoozziittiiff vvaakkaallaarraa kkoolloonnoosskkooppii uuyygguullaannmmaallıı..
KKoolloonnoosskkooppii::
TTaarraammaa ssııkkllıığğıı:: 110 yyııllddaa bbiirr yyaappııllmmaallıı..
65. Yüksek Riskli ve Çok Yüksek Riskli OOllgguullaarrddaa KKRRKK
ttaarraammaassıı
((UUlluussaall ssttaannddaarrttllaarraa ggöörree))
((3311..1122..22000088 ttaarriihh vvee 33223399 ssaayyııllıı oonnaayy vvee 1111..0088..22000099 ttaarriihh vvee 22666699 ssaayyııllıı ddeeğğiişşiikklliiğğee ggöörree))
BBiirriinnccii ddeerreeccee aakkrraabbaallaarrıınnddaa KKRRKK vveeyyaa aaddeennoommaattöözz
ppoolliipp ööyykküüssüü oollaann bbiirreeyylleerrddee 440 yyaaşşıınnddaann iittiibbaarreenn
bbaaşşllaannmmaallıı..
11.. ddeerreeccee aakkrraabbaallaarrıınnddaa eerrkkeenn yyaaşşttaa KKRRKK oorrttaayyaa ççııkkaann
bbiirreeyylleerrddee iissee ttaarraammaa kkaannsseerriinn ççııkkıışş yyaaşşıınnddaann 55 yyııll öönnccee
bbaaşşllaammaallııddıırr..
YYuukkaarrddaa iiffaaddee eeddiilleenn ggeenneell dduurruummllaarr ddıışşıınnddaa ttaarraammaa vvee
iizzlleemm pprroosseeddüürrlleerrii oollgguuyyuu ttaakkiipp eeddeenn kklliinniikklleerrccee
bbeelliirrlleenneecceekkttiirr..
66. YYüükksseekk rriisskkllii bbiirreeyylleerriinn ttaarraannmmaassıı
((AAmmeerriiccaann CCoolllleeggee ooff GGaassttrrooeenntteerroollooggyy::220099))
Risk Başlangıç yaşı Tarama aralığı
•1. derece yakınında ≥ 60
50 •10 yıl
yaş
•1. derece yakınında <60
yaş/ birden fazla 1. derece
yakını
40yaş
•En genç bireyin
yaşından 10 yıl
erken
•5 yıl
•HNPPC 20-25 •40 yaşına kadar 2 yılda
bir
•40 yaş sonrası her yıl
•FAP 10-11 yaş •Her yıl
Rex et al. Am J gastroenterol 2009;104:739-750
67. DDiiğğeerr yyüükksseekk rriisskkllii bbiirreeyylleerriinn
ttaarraannmmaassıı
Risk KRK riski Tarama aralığı
Jinekolojik kanser(<50
yaş)
3.5 kat •5 yılda bir kolonoskopi
•Meme kanseri 1.1 kat •Average riskli bireyler
gibi kolonoskopi
Weinberg, Annals of ınternal medicine 1999;131-189
Schoen, Am J Gastroenterol 1994;89-835
68. SSiiggaarraa iiççeennlleerrddee AACCGG’’nniinn KKRRKK
ttaarraammaassıı iiççiinn öönneerriissii
>2200 ppaakkeett// yyııll
>>AAddeennoomm rriisskkii 22--33 kkaatt
KKRRKK rriisskkiinnii %%330 aarrttıırrıırr..
TTaarraammaayyaa bbaaşşllaammaa yyaaşşıı ddüüşşüürrüüllmmeellii mmii??
4455 yyaaşşıınnddaa bbaaşşllaammaa yyaarraarrllıı oollaabbiilliirr..
Am J Gastroenterol 2009;104:739-750
71. TTaarraammaa kkoolloonnoosskkooppiissiinniinn rriisskklleerrii::
MMaajjoorr KKoommpplliikkaassyyoonnllaarr:: %%00..5533
GİS kanamasına bağlı hastaneye
yatış ya da transfüzyon %0.22
Perforasyon 0
Atrial fibrilasyon <%0,1
MI ya da SVO %0.12
Venöz tromboz <%0,1
(1)
Diğer %0,1
Gastrointest Endosc 2002; 55: 307-14: VA Coop Study
73. TTaarraammaa yyöönntteemmlleerriinniinn kkaarrşşııllaaşşttıırrııllmmaassıı
YYöönntteemm ÇÇaallıışşmmaa OOllaassıı
mmoorrttaalliitteeyyii
öönnlleemmee
DDeezzaavvaannttaajj
GGGGKK RRaannddoommiizzee
kkoonnttrroollllüü
%%220--550 TTeekkrraarrıı ggeerreekkiirr
AAddeennoommddaa
yyeetteerrssiizz
BBaarryyuummlluu ggrraaffii yyookk %%550--660 ?????? SSeennssiittiivviitteessii
ddüüşşüükk
YYaannllıışş ++ ssoonnuuçç
SSiiggmmooiiddoosskkooppii VVaakkaa--kkoonnttrrooll %%550--5555 PPrrookkssiimmaall
lleezzyyoonnllaarr aattllaannıırr
KKoolloonnoosskkooppii İİnnddiirreekktt %%700--8800 İİnnvvaazziivv
74. KKRRKK TTaarraammaa zzaammaannıı::
AAsseemmppttoommaattiikk bbiirreeyyddee ((AACCSS))
OOrrttaallaammaa rriisskk nneeddeenniiyyllee 550 yyaaşşıınnddaa
11.. ddeerreeccee aakkrraabbaaddaa aaddeennoommaattöözz ppoolliipp yyaa
ddaa KKRRKK oollaannllaarrddaa 440 yyaaşşıınnddaa kkoonnttrrooll eett,,
yyııllllııkk ttaakkiipp
75. KKRRKK TTaarraammaa zzaammaannıı::
YYüükksseekk rriisskkllii bbiirreeyyddee ((AACCSS))
1. derece aakkrraabbaaddaa KKRRKK vvaarrssaa::
440 yyaaşşıınnddaa yyaa ddaa
AAiilleeddeekkii KKRRKK bbaaşşllaammaa yyaaşşıınnddaann 110 yyııll
öönnccee iillkk kkoolloonnoosskkooppii yyaappııllmmaallıı,,
55 yyııllddaa bbiirr tteekkrraarr eeddiillmmeelliiddiirr..
Gastroenterology: 2003;124:544-560
Hinweis der Redaktion Lung cancer is, by far, the most common fatal cancer in men (30%), followed by prostate (9%), and colon & rectum (9%). In women, lung (26%), breast (15%), and colon & rectum (9%) are the leading sites of cancer death.
When we look at all colorectal cancer nationally, 65 to 85 % occur in the average risk population over 50 yrs old . This is our primary target population for the screening program.
The rest occur in those at increased risk because of family history, genetic mutations, or Personal history of colorectal cancer, Ulcerative colitis, Crohn’s disease, or polyps. Individuals at increased risk or high risk must decide with their provider when and how often to get colonoscopy for CRC screening.
Cancer Risk with HNPCC:
CRC - 80% lifetime,
40% for 2nd primary
Polyp removal leads to CRC prevention
Polyp is surrogate marker