Το σύστημα αξιολόγησης και δημοσίευσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων δεν είναι δίκαιο.

1. Διεθνείς τάσεις
στη δίκαιηδίκαιη μεταφορά
και κοινοποίηση της
περιβαλλοντικής έρευνας
Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου
Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος
& Φυσικών Πόρων
ΔΠΘ / Ορεστιάδα

2. Επιστημονική έρευνα
● Βασικό συστατικό ευημερίας και προόδου
– Ανάπτυξη τεχνολογίας & πολιτισμού
– Θυσία της οδηγεί σε αποκλεισμό & ύφεση
● Αποτελέσματα έρευνας: γνώση, άποψη,
πληροφορία
– Δημόσιο αγαθό
– Εξέλιξη και βάση για νέα έρευνα
– Σύνδεση κοινωνίας με επιστήμη

3. Δίκαιη διακίνηση αποτελεσμάτων
● Ελεύθερη και ανεμπόδιστη πρόσβαση των
ανθρώπων στα αποτελέσματα της έρευνας
– Χρήστες
● Δίκαιη και ισότιμη δυνατότητα δημοσίευσης
ερευνητικών αποτελεσμάτων
– Ερευνητές

4. Η επιστημονική δημοσίευση
● Βασικός παράγοντας προόδου της σκέψης και της
επιστήμης
● Μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους
– Επικρατεί η δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό
μετά από κρίση (peer review)
– Σύστημα αξιολόγησης σαν φίλτρο έγκρισης των
εργασιών
● Αξιολόγηση των περιοδικών με τη χρήση ποσοτικών
δεικτών (impact factor)
– O IF χρησιμοποιείται σαν μέσο αξιολόγησης
επιστημόνων ή ιδρυμάτων

5. Πρόσβαση για τους χρήστες
● Δεν υπάρχει ελέυθερη πρόσβαση για το ευρύ κοινό στα
περισσότερα περιοδικά
– Εκδοτικοί οίκοι
– Συγγραφικά δικαιώματα
– Συνδρομές μέσω ιδρυμάτων ή προσωπικές
● Ακόμα και επιστήμονες δεν έχουν πάντα πρόσβαση
– Απαγορευτικές τιμές
– Οικονομική κατάσταση ιδρυμάτων
● Τα περισσότερα ερευνητικά αποτελέσματα προέρχονται
από δημόσια χρηματοδότηση

7. Περιοδικά ελεύθερης πρόσβασης
(open access)
● Ελεύθερη διαδικτυακή πρόσβαση από όλους
– Καλύτερη διάχυση της επιστημονικής γνώσης
● Σε επιστήμονες
● Στο ευρύ κοινό
● Περισσότερες αναφορές σε εργασίες
● Πνευματικά δικαιώματα σε συγγραφείς
– “δίκαιη” χρήση με υποχρέωση αναφοράς
● Κόστος στον συγγραφέα
– Περισσότερα περιοδικά είναι δωρεάν
– Κάλυψη από ιδρύματα
– Διευκολύνσεις
– Παραμένει πρόβλημα σε πολλά καλά περιοδικά

9. Repositories
● Δημοσίευση χωρίς κρίση
– Ανοιχτή η προοπτική εκ των υστέρων κρίσης και
αξιολόγησης
● Άμεση δημοσιοποίηση
● Εκμετάλλευση όλων των ερευνητικών αποτελεσμάτων
– Εργασίες
– Παρουσιάσεις
– Πόστερ
– Πίνακες & γραφήματα
– Δεδομένα

10. Ισότιμη και δίκαιη αξιολόγηση
● Είναι η πρόσβαση στη δημοσίευση ισότιμη;
– Κόστος
● Έγχρωμες απεικονίσεις ή σελίδες
● Κόστος open access
– Κρίση peer review με προβλήματα
● Υποκειμενικότητα & ανταγωνιστικότητα
● Άγνοια και έλλειψη κατανόησης από τον κριτή
● Παράκαμψη της ορθής κρίσης
– Γνωστοί κριτές και εκδότες
– Αναφορές του περιοδικού ή του κριτή
– Περιοδικά με χαμηλά κριτήρια
– Κάμηλοι και κώνωπες
● Εργασίες που αρέσουν στους κριτές / εκδότες

11. Αντιπαραγωγικό σύστημα αξιολόγησης
● Αποκλειστική χρήση του Impact Factor
– Κακή στατιστική πρακτική
– Τεχνητοί τρόποι αύξησης IF περιοδικών
– Εξάρτηση από άσχετους παράγοντες
● Μη δίκαιη κρίση ακαδημαϊκότητας
– Πίεση για ποσοτικό έργο και άρση δημιουργικότητας
– Φασόν εργασίες
– Επιλογή ακατάλληλων περιοδικών
– Μη αντικειμενικές κρίσεις
– Συντήρηση συστήματος ακαδημαϊκού ελιτισμού

12. Ένα “μη δίκαιο” σύστημα
● Η γνώση κλειδώνεται πίσω από πόρτες
● Δεν έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση στη δημοσίευση
● Διαιωνίζονται καταστάσεις αναξιοκρατίας
● Είναι καιρός να αλλάξει το σύστημα από πάνω προς
τα κάτω
– π.χ. Διακύρηξη ενάντια στη χρήση του IF

13. Προοπτικές
● Διευρύνονται οι τρόποι αξιοποίησης των ερευνητικών
αποτελεσμάτων
– Όχι μόνο δημοσιεύσεις σε peer review περιοδικά
– Νέα μοντέλα peer review περιοδικών
– Repositories & ιδρυματικές ιστοσελίδες
● Όλα τα περιοδικά γίνονται open access
– με παράθεση συνδέσμων
– δυνατότητα post publication review
● Η αξία της έρευνας μετράται πιο συνολικά
– Όχι μόνο IF
● Πιο δίκαιο και αξιοκρατικό ακαδημαϊκό σύστημα