Antibiyotik kullanımında maliyet analizi

2. Antibiyotik kullanımında
Maliyet Analizi
Prof. Dr. Ata Nevzat YALÇIN
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi
İnfeksiyon Hast. ve Klinik Mikr. AD
(23.02.2012-Ankara)

3. Maliyet Analizi ve Önemi
 Antibiyotik kullanımı
 Antibiyoterapinin maliyeti
 Farmakoekonomik analiz
 Farmakoekonomik analiz yöntemleri
 Maliyet-etkinlik çalışmaları
 Antibiyotik tedavisinin maliyetini
azaltma stratejileri

4. Antibiyotikler
 Reçetelerin % 3-25’ini
 Ülke ilaç harcamalarının % 6-21’ini
 Hastane harcamalarının yaklaşık
% 50’sini oluşturmaktadır.
Davey PG, et al. Pharmacoeconomics 1992;1: 409-37

5. Dünya
 İİllaaçç ttuuttaarrıı…….. ~~ 440000 MMiillyyaarr ddoollaarr
 AAnnttiibbiiyyoottiikklleerr…….. ~~ 4455 MMiillyyaarr DDoollaarr
 AAnnttiibbaakktteerriiyyeelllleerr…….... %% 6622

6. IMS-Türkiye
 Ocak-Haziran, 2006
 İlk 100 ilaç toplam tutarı :
~ 3 459 940 137 $
 İlk 100 ilaç içerisinde antibiyotiklerin
toplam tutarı:
~ 345 300 000 $

7. Avrupa Birliği’nde Hastane Dışı
Antibiyotik Kullanımı – 1997 (DDD)
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Fransa İspanya Portekiz İsveç Danimarka Hollanda
Cars O, et al. Lancet 2001; 357: 1851-3

8. Avrupa Birliği’nde Hastane Dışı
Antibiyotik Kullanımı–(1997-2002 DDD)
Goossens H, et al. Lancet 2006; 365: 579-87

9. Avrupa Birliği’nde Antibiyotik
Kullanımı (2008-DDD)
ECDC-ESAC-2008 Data

10. Hastane Dışı Antibiyotik
Kullanımı
 Pamukkale Üniv. Tıp Fak., 2001
 Reçetelerde antibiyotik oranı → % 16
 Antibiyotik maliyeti → % 30
 Antibiyotikler :
Penisilinler % 49
Sefalosporinler % 17
Makrolidler % 9
Aminoglikozidler % 7
Diğerleri % 18
Karatas H, Yalcin AN, et al. Infez Med 2004; 12: 132-5

11. Hastanede Antibiyotik
Kullanımı
 Ankara Numune Hastanesi YBÜ, 2002
 Reçetelerde antibiyotik oranı → % 60.6
 Uygunsuz antibiyotik kullanımı→ % 47.3
 Antibiyotikler :
Sefalosporinler % 31.3
Aminoglikozidler % 12.1
Karbapenemler % 10.7
Diğerleri % 45.9
Erbay A, et al. J Hosp Infect 2005; 59: 53-61

12. Antibiyotik kullanımı (DDD)
Akdeniz ÜTF- (6 Erişkin YBÜ)
2007 2008 INICC (%)
Ampisilin 308 418 75-max(487)
1.Kuşak Sef. 190 239 75-max (478)
3.Kuşak Sef. 101 205 50-75
Antipseudomonal
76 95 50-75
Penisilinler
Karbapenemler 70 181 75-max (263)
TMP/SMZ 26 30 75-max
Kinolonlar 13 22 < 25
Glikopeptidler 93 124 50-75
Saba R, İnan D, Turhan Ö, Yalçın AN, et al. Turk J Med Sci 2011;41:701-10

13. Antibiyotik Tedavisi
 Kimin gereksinimi var?
 Uygun ilaç, doz, uygulama yolu, süresi
nedir?
 Tedavinin sonuçları nasıldır?

14. Antibiyotik tedavisinin
sonuçlarının ölçümü
 Bakteriyolojik (etkinlik, direnç)
 Klinik (etkinlik, güvenlik)
 Sosyal (yaşam kalitesi, cihazlar)
 Ekonomik (maliyet-etkinlik,
maliyet-minimizasyon)

15. Antibiyotik Tedavisi Maliyet
Çalışmaları
 Akut piyelonefritler
 Toplum kökenli pnömoniler
 Cilt-yumuşak doku infeksiyonları
 Akut sistitler
 Toplum kökenli pnömoniler ve
intraabdominal infeksiyonlar

16. Akut piyelonefritler
Antibiyotik Toplam
 Gent.+Pipera. 175 $ 475 $
 Siprofloks. 250 $ 320 $
Paladino JA. Infect Med 1996, Suppl.13B: 43-9

17. Toplum kökenli pnömoniler
 Doksisiklin (po) 5.60 $
 Eritromisin (po) 10.80 $
 Klaritromisin (po) 65.20 $
 Levofloksasin (po) 73.50 $
 Sefotaksim (iv) 308.40 $
 Ampisilin+Sulb. (iv) 532.00 $
Thompson RL,et al. Mayo Clin Proc 1998;73: 995-1006

18. Cilt-yumuşak doku
infeksiyonları
 Almanya, Dolar
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
Amoks Klav
Pip/Tazo
Seftriakson
Sefotaksim
Young M, et al. Pharmacoeconomics 2001 ; 19 : 1135-75

19. Akut basit sistitler
Antibiyotik Tercihiniz nedir ?
 Amoksisilin
 Nitrofurantoin
 TMP/SMZ
 Ofloksasin
Rosenberg M. Int J Ant Agent 1999; 11: 247-51

20. Akut basit sistitler (2)
Rosenberg M. Int J Ant Agent 1999; 11: 247-51
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Ofloksasin TMP/SMZ Nitrofurantoin Amoksisilin

21. Toplum kökenli pnömoniler,
intrabdominal infeksiyonlar
van Zanten ARH, et al. Crit Care 2003 ; 7 : 184-90
Intravenöz
Antibiyotik
Uygulama
süresi (dk)
Ab.
maliyet
Uygulama
maliyeti
Toplam
Amoks/Klav 12.21 7.35 € 8.34 € 15.69 €
Sefotaksim 18.48 49.40 € 11.88 € 61.28 €
Eritromisin 36.44 54.44 € 17.68 € 72.12 €
Gentamisin* 3.39 20.34 € 38.63 € 58.97 €
Metronidazol 5.24 12.24 € 6.09 € 18.33 €
Pip/Tazo 16.31 43.14 € 9.75 € 52.89 €

22. Antibiyoterapinin maliyeti
 DDooğğrruuddaann mmaalliiyyeett
 DDoollaayyllıı mmaalliiyyeett
 TTaannıımmllaannaammaayyaann mmaalliiyyeett

23. Antibiyoterapinin maliyeti
(Doğrudan maliyet) (1)
AA-- AAççııkk mmaalliiyyeett
 Liste fiyatı
 Taşıma
 Anlaşmalar
 Dağıtım işlemleri
 Paketleme

24. Antibiyoterapinin maliyeti (2)
B- Gizli maliyet
 Hazırlama,uygulama
 İşgücü
 Laboratuar testleri, radyolojik incelemeler
 Monitorizasyon
 Komplikasyonlar (hematolojik, nefrolojik, otolojik,
nörolojik, gastrointestinal yan etkiler)
 Atıklar
 Direnç, superinfeksiyon, hastane
infeksiyonları……..

25. Farmakoekonomik Analiz
(Yöntemsel Konular)
 Çalışmanın düzeni, boyutu
 Hasta grubu
 Yer
 Ek maliyet ve yatışa ilişkin düzen
 Harcamalar
 Sonuç istatistikleri
 Analizin şekli

26. Farmakoekonomik Analiz
Yöntemleri
 Maliyet-fayda
 Maliyet-etkinlik
 Maliyet-yararlılık
 Maliyet-minimizasyon

27. Farmakoekonomik Analiz
Yöntemleri (1)
 Maliyet-fayda :
Maliyetler ve sonuçları eşzamanlı olarak
bir para birimi çerçevesinde (TL, Dolar)
ölçülür.
 Maliyet-etkinlik :
Maliyetler ve sonuçları eşzamanlı olarak,
etkinlik bakımından seçilmiş bir hedef ve
maliyet de parasal olarak ölçülür.

28. Farmakoekonomik Analiz
Yöntemleri (2)
 Maliyet-yararlanım:
Sonuçlar yaşam kalitesi,
ödeme gönüllülüğü veya bir uygulamanın
(tıbbi ve/veya farmasötik) diğeri yerine
tercih edilmesi bağlamında ölçülür.
 Maliyet-minimizasyon :
Maliyetler iki veya daha fazla uygulamanın
(tıbbi ve/veya farmasötik) harcama çıktıları
ve sonuçları bakımından eşdeğer
farzedilmesi veya gösterilmesini analiz
eder ve karşılaştırır.

29. Maliyet-etkinlik çalışmaları
 İntraabdominal infeksiyonlar
 Toplum kökenli pnömoniler
 KOAH akut alevlenme
 Akut non-komplike piyelonefritler
 Komplike cilt-yumuşak doku
infeksiyonları

30. İntraabdominal infeksiyonlar
 Freiburg, Almanya, 1998, 630 hasta
Antib. Etkinlik Rölaps Mortalite Maliyet
Pip/Tazo % 94.94 % 3.38 % 4.26 7482 DM
İmip/Sil. % 82.70 % 15.61 % 5.99 9420 DM
Dietrich ES, et al. Pharmacoeconomics 2001 ; 19 : 79-94

31. Toplum kökenli pnömoniler
 State Universitesi, New York, ABD, 2000
Antib. Sayı Etkinlik Maliyet
Gatifloksasin
(IV-po)
98 % 98 5 236 $
Seftriakson (IV)
+ klaritromisin
(po)
105 % 92 7 047 $
Dresser LD, et al. Chest 2001 ; 119 : 1439-48

32. KOAH akut alevlenme
 Madrid, İspanya, 2002, 282 hasta
Antib. Sayı Etkinlik Maliyet
Telitromisin 140 % 86.4 174.83 €
Sefuroksim/
142 % 83.1 194.68 €
aksetil
Rubio-Terres C, et al. Rev Clin Esp. 2004 ; 204 : 567-73

33. Akut Non-komplike piyelonefritler
Siprofloksasin TMP/SMZ
Hasta (sayı) 128 127
Klinik yanıt % 96 % 83 (p< 0.002)
Bakt. yanıt % 99 % 89 (p< 0.004)
Yan etki % 24 % 33
Maliyet 531 $ 687 $
Talan DA, et al. JAMA 2000 ; 283 : 1583-90

34. Komplike cilt-yumuşak doku
infeksiyonları
Maliyet
(Dolar)
Maliyet-etkinlik
(Dolar)
Linezolid 18,057 37,604
Daptomisin 20,698 44,086
Vankomisin 23,671 52,663
Bounthavong M, et al. Value Health 2011 ; 14 : 631-9

35. Ayaktan Parenteral Antibiyotik
Tedavisi (APAT) ve Ardışık
Antibiyotik Tedavisi (AAT)
 Hastanede kalış süresi azalır
 Klinik yük azalır
 Hastane harcamaları azalır
 Hastane atıklarının miktarı azalır
 Hastane infeksiyonları azalır
 Komplikasyonlar azalır
 Hastanın sosyal, psikolojik sıkıntıları azalır

36. Antibiyotik Tedavisinin
Maliyetini Azaltma Stratejileri (1)
 Etkin tedavi (farmakokinetik,
farmakodinamik parametrelerin
optimizasyonu, bakterisidal antibiyotik
kullanımı)
 Hastanede yatış sırasında lokal direnç
verileriyle ampirik antibiyotik tedavisi
 Kısa süreli antibiyotik uygulaması

37. Antibiyotik Tedavisinin
Maliyetini Azaltma Stratejileri (2)
 Yan etkileri az antibiyotiklerin seçilmesi
 Monitorizasyonu gerekmeyen
antibiyotiklerin tercih edilmesi
 Düşük maliyetli antibiyotiklerin tercih
edilmesi……..

38. Te şekkür ederim……
anyalcin@ yahoo.com
anyalcin@ akdeniz.edu.tr

40. ABD.Antibiyotik pazarı-2009

41. Huttner A, et al. Antimic robial Resistance & Inf Control 2013; 2:31