Άρθρο Αντώνη Ζαΐρη FinancePro Σεπτεμβρίου

1. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2022
FINANCE PRO 32
F I N A N C I A L F I L E S
R E TA I L
Η μεγάλη κινητικότητα
της λιανικής τροφίμων
Νέες Στρατηγικές Προσεγγίσεις
Ο συνολικός τζίρος λιανεμπορίου προ πανδημίας, το
2019 ανήλθε στα 53 δις ευρώ, το 2020 υποχώρησε γύρω
στο 20% στα 44 δις και το 2021 άγγιξε τα 47 δις με τον
κλάδο λιανικής τροφίμων να εμφανίζει ιδιαίτερη ανθεκτι-
κότητα και εντυπωσιακή συμμετοχή. Το α’ εξάμηνο 2022
οι συνολικές πωλήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου
τροφίμων σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη παρουσία-
σαν αύξηση 0,9% -1,5% (ΥΤD μέχρι 19-06-2022) συγκρι-
νόμενες με αυτές της αντίστοιχης περιόδου του 2021.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά της κατηγορίες των ταχέως
κινούμενων αγαθών στις κατηγορίες τροφίμων και ποτών
η αύξηση πωλήσεων ήταν +0,7% καθοδηγούμενες από
τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις και τις αναμενόμενες
ανατιμήσεις βασικών ειδών που μεσοσταθμικά προσεγ-
γίζουν το 10% με τα προϊόντα ελαιόλαδου, σπορέλαιου,
αλεύρων και γαλακτοκομικών να πρωτοστατούν. Στη
συνέχεια, η εμπόλεμη κατάσταση που ακολούθησε στις
αρχές του 2022 στην Ουκρανία λειτούργησε ως επιταχυ-
ντής αρνητικών εξελίξεων σε κύρια είδη διατροφής που
εμπεριέχονται στο καλάθι της Νοικοκυράς. Οι υπερβολι-
κές ανατιμήσεις του κόστους πρώτων υλών πυροδότησαν
πληθωριστικές πιέσεις από τη πλευρά του κόστους που
μαζί με το εντυπωσιακά αυξημένο ενεργειακό κόστος
αποτέλεσαν εκρηκτικό μείγμα δύσκολα διαχειρίσιμο από
την Κυβέρνηση.
Στη παρούσα συγκυρία, όσον αφορά την καταναλωτι-
κή συμπεριφορά παρατηρείται επανατοποθέτηση των
κριτηρίων αγοραστικής συμπεριφοράς με προεξάρχον
κριτήριο αυτό της τιμής σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70%
και τις εκπτώσεις-προσφορές σε ποσοστό 65%, ενώ 8
στους 10 καταναλωτές αναβάλλουν τις αγορές τους λόγω
κακής ψυχολογίας ή μειωμένου αγοραστικού διαθέσιμου
εισοδήματος. Τελευταία έρευνα (Ιούνιος 2022) του ΣΕΛΠΕ
σε συνεργασία με το εργαστήριο ELTRUN του ΟΠΑ κατέ-
δειξε για το β΄ εξάμηνο 2022 χαμηλές προσδοκίες με το
δείκτη καταναλωτικού κλίματος να κινείται στο επίπεδο
των – 65 μονάδων, τα δε ερωτήματα που ανακύπτουν
σχετικά με τη συμπεριφορά των καταναλωτών έχουν να
κάνουν αφενός, με το αγοραστικό διαθέσιμο εισόδημα και
την ικανότητα να πραγματοποιούν αγορές και αφετέρου,
με την αγοραστική διάθεση και την ψυχολογική τους
κατάσταση που θα τους επιτρέψει να εκφρασθούν μέσω
των αγορών τους. Ο ισχυρός αντίκτυπος των συνεχιζόμε-
νων πληθωριστικών πιέσεων και του αυξημένου ενεργει-
ακού κόστους θα ενεργοποιήσει τις επιχειρήσεις λιανικής
τροφίμων στην κατεύθυνση ανασχεδιασμού των Στρατη-
γικών τους σε δύο (2) επίπεδα: πρώτον, αναδιαμόρφωσης
του Στρατηγικού πλάνου Ανάπτυξης με στάθμιση του
ρίσκου που αφορά υλοποίηση επενδυτικών πλάνων στη
βάση των νέων δεδομένων της αγοράς και δεύτερον,
αναδιάρθρωσης του χαρτοφυλακίου προϊόντων τους στη
λογική συμπερίληψης του μειωμένου αγοραστικού εισο-
δήματος και των επερχόμενων κοινωνικών ανισοτήτων
που συνδέονται άμεσα με το προϊοντικό μείγμα επιλογής.
Οι νέες έξυπνες Στρατηγικές προσεγγίσεις από
πλευράς Retailing τροφίμων επικεντρώνονται:
• Στην αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου με έμφαση
σε έννοιες όπως: τεχνολογική καινοτομία, Analytics,
cyber security, ψηφιακές πληρωμές, digital stores, εμπει-
ρίες omnichannel.
• Στην αξία διαμόρφωσης προσωποποιημένων σχέσεων
με πελάτες και στην υψηλή ποιότητα παρεχόμενων υπη-
ρεσιών. Επένδυση επίσης στην αξία του συνδεδεμένου
καταναλωτή (engaged consumer)
• Στη στρατηγική αυξημένης λειτουργικής αποδοτικότη-
τας με έμφαση στο on demand delivery και στην αυτο-
ματοποίηση των διαδικασιών. Ιδιαίτερα σημαντική είναι
η συμβολή της στρατηγικής Supply chain
• Στην αξιοποίηση νέων ευκαιριών ανάπτυξης με επέκτα-
ση σε νέες αγορές με διαφοροποιημένα προϊόντα που
ανταποκρίνονται στη περιεκτική κοινωνία των 2/3 που
αντανακλά τις νέες κοινωνικές οντότητες που προκύ-
πτουν ως αποτέλεσμα των διευρυμένων ανισοτήτων,
στις επιθετικές Στρατηγικές εξαγορών και συγχωνεύ-
σεων για εξασφάλιση μεριδίου αγοράς και στη χρήση
νέων ψηφιακών καναλιών επικοινωνίας και εμπορικών
συναλλαγών.
Ο Δρ. Αντώνης Ζαΐρης είναι Αναπληρωτής Αντιπρόεδρος ΣΕΛΠΕ, Επίκ. Καθηγητής
Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Νεάπολις Κύπρου , Μέλος της Ενωσης
Αμερικάνων Οικονομολόγων (ΑΕΑ) και του World Economic Forum (WEF)