Badanie to przez wiele lat stanowiło podstawę diagnostyki i leczenia chorób kobiecych, obecnie nadal ma ogromne znaczenie i nie może zostać zastąpione żadnym innym.

1. METODY BADANIA GINEKOLOGICZNEGO I ICH
ZNACZENIE
Badanie to przez wiele lat stanowiło podstawę diagnostyki i leczenia chorób
kobiecych, obecnie nadal ma ogromne znaczenie i nie może zostać zastąpione żadnym innym.
Na pojęcie badania ginekologicznego składa się oglądanie i dwuręczne badanie
palpacyjne. Warunkiem jego przeprowadzenia jest opróżniony pęcherz moczowy. Z zasady
badanie nie wykonuje się podczas krwawienia miesiączkowego, jakkolwiek istnieją sytuacje,
kiedy jest ono wówczas celowe i wykonywane.
Kobieta powinna być rozebrana od pasa w dół. Ze względu na łączone zwykle z
badaniem ginekologicznym badanie piersi celowe jest umożliwienie badanej rozebrania się w
pokoju przygotowawczym z własnego ubrania i bielizny oraz włożenia jednorazowego stroju,
w którym bez skrępowania może przejść do pokoju badań (system taki jest praktykowany
zwłaszcza w gabinetach amerykańskich).
Badanie odbywa się na fotelu ginekologicznym, na którym badana leży na wznak z
odwiedzionymi nogami. We wstępnym oglądzie oceniamy:
• charakter owłosienia zarówno sromu, jak i skóry brzucha i kończyn dolnych,
zwracamy uwagę zarówno na nadmierne owłosienie (hirsutyzm), jak i na zanik
owłosienia łonowego,
• obecność ewentualnych żylaków w obrębie warg sromowych większych i kończyn
dolnych,
• obecność blizn skórnych, zaciągnięć, przebarwień, zaników w obrębie sromu oraz
guzków i znamion,
• stan warg sromowych większych, które u kobiet bez historii położniczej powinny się
stykać i zasłaniać przedsionek pochwy, po przebytych porodach mogą niekiedy
odsłaniać wargi sromowe mniejsze.
WYWIAD
Pierwszą, najbardziej ogólną metodą, niemożliwą do przecenienia, jest nadal rozmowa
z badaną osobą, w tradycyjnym języku medycznym nazywana wywiadem.
Dotyczy to sytuacji badań profilaktycznych, kiedy celem rozmowy jest zwrócenie uwagi na
typowe symptomy zaburzeń stanu zdrowia, których kobieta nie uważa za wystarczająco
dotkliwe, aby o nich mówić, lub nie wiąże ich ze sferą ginekologiczną, a w części
przypadków - wstydzi się o nich mówić. Podobnie jest w sytuacji poczucia choroby u kobiety,
rozmowa ma wówczas sprecyzować skargi i zwrócić uwagę badanej na pozostałe aspekty
stanu narządu rodnego, na które nie zwracała dotychczas uwagi.
Rozmowa powinna dotyczyć funkcji narządu oraz implikacji o ewentualnych zaburzeń.
Dzielimy ją zwykle na część charakteryzującą historię kobiety, pytając o :
• obecne i przebyte schorzenia dotyczące innych układów
• pierwszą i ostatnią miesiączkę
• utrzymywanie kontaktów seksualnych zarówno obecnie, jak i w przeszłości
• przeszłość położniczą
• przebyte operacje w obrębie miednicy mniejszej
Druga część wywiadu związana jest z aktualną sytuacją badanej i koncentruje się na

2. wykryciu podstawowych symptomów choroby. Należy zapytać o :
• krwawienie miesięczne(regularność, charakter, ilość)
• krwawienie niezwiązane z cyklem miesiączkowym
• odczuwanie bólu w obrębie miednicy mniejszej i w okolicy krzyżowej
• świąd sromu i pochwy oraz poczucie stabilności narządu rodnego
• możliwość kontrolowanego oddawania moczu
• występowanie uderzeń gorąca, nagłej potliwości, drażliwości, zmian nastroju
Dalsza część rozmowy powinna być przeprowadzona z inicjatywy badanej i dotyczyć:
• zachodzenia w ciążę
• satysfakcjonującego życia seksualnego
Rozmowa powinna być przeprowadzona w warunkach zapewniających prywatność, w
sposób kulturalny, dostosowany do poziomu intelektualnego, kulturowego i emocjonalnego
kobity. Jeśli te warunki są spełnione, rozmowa stanowi niezbędny fundament sukcesu
diagnostycznego.
Kolejnym etapem jest oglądanie we wziernikach. Wziernik ginekologiczny jest
narzędziem metalowym lub plastikowym (wówczas zwykle jednorazowego użytku),
pozwalającym rozsunąć wargi sromowe i przylegające do siebie ściany pochwy. Może
występować w wersji dwułyżkowej lub w postaci samotrzymającej z mechanizmem
pozwalającym utrzymywać ustaloną pozycję pochwy.
Przed włożeniem wziernika należy wyjaśnić kobiecie charakter badania i ustalić, czy nie
spowodujemy przerwania błony dziewiczej - przypadki takie były przedmiotem procesów
sądowych. Wielkość wziernika należy indywidualnie, pamiętając, że zbyt duży wziernik
powoduje ból, a nawet uraz, natomiast zbyt mały uniemożliwia dokładne badanie. Jeżeli
kobieta reaguje bardzo mocno na próbę umieszczenia dobrze dobranego wziernika można
pokryć go żelem z lidokainą w celu zniesienia poczucia dyskomfortu.
Oglądając we wziernikach oceniamy:
• stan śluzówki przedsionka pochwy, pochwy i szyjki macicy. Zwracamy uwagę na
ewentualne krwawienia, blizny, przewężenia, torbiele, guzki;
• szyjkę macicy - jej prawidłowość anatomiczną. U kobiet, które rodziły, widoczna jest
linia zmiany nabłonka płaskiego na gruczołowy, powinna się ona znajdować w kanale
szyjki, jeśli widać nabłonek gruczołowy na tarczy szyjki, mamy do czynienia z
nadżerką gruczołową. Dla lepszej oceny możemy posmarować szyjkę wodnym
roztworem jodu - nabłonek gruczołowy uzyska wtedy wyraźnie czerwone
zabarwienie. Uważnie sprawdzamy, czy na szyjce nie widać guzków, owrzodzeń,
zaciągnięć i pęknięć;
• wydzielinę pochwy- prawidłowy obraz przedstawia niewielką ilość białej wydzieliny,
produkowanej przez bytujące fizjologicznie w pochwie pałeczki kwasy mlekowego;
• śluz szyjkowy- jego ilość i konsystencja zależą od stanu hormonalnego badanej.

3. PALPACYJNE BADANIE DWURĘCZNE
Narząd rodny kobiety położony jest dość głęboko w miednicy mniejszej, dlatego nie
jest możliwe badanie palpacyjne przez powłoki brzuszne ( tak jak np. badana jest wątroba),
obecność pochwy umożliwia badanie ,,od drugiej strony". Dlatego opracowano sposób
badania palpacyjnego dwiema rękami, jednocześnie przez pochwę i powłoki brzuszne.
Narząd rodny znajduje się wówczas pomiędzy palcami obu rąk badającego i możliwe jest
zbadanie go zarówno od strony kości krzyżowej, jak i od strony powłok brzusznych.
1. Badana kobieta powinna być ułożona na plecach, z lekko uniesioną miednicą i
odwiedzionymi nogami, mięśnie brzucha i ud muszą być rozluźnione.
2. Dwa palce prawej ręki powinny być delikatnie wprowadzone do pochwy,
jednocześnie lewą ręką należy przytrzymać wargi sromowe większe tak, aby nie
powodować wsunięcia ich do pochwy.
3. Penetrację należy prowadzić aż do osiągnięcia sklepienia tylnego pochwy, tzn. palce
ręki badającego powinny z tyłu obejmować szyjkę macicy.
4. Po osiągnięciu tego punktu kładziemy lewą dłoń na brzuchu nad spojeniem łonowym i
utrzymując narząd rodny pomiędzy palcami obu dłoni wewnętrznej i zewnętrznej,
oceniamy kolejno wielkość, kształt, położenie, ruchomość i konsystencję macicy oraz
przydatków (jajników i jajowodów).
5. Dodatkowym elementem ocenianym w przypadku niektórych schorzeń jest bolesność
występująca stale bądź towarzysząca poruszaniu szyjką macicy, trzonem macicy lub
przydatkami.
W przypadku kobiet, u których z różnych względów wprowadzenie palców do pochwy
nie jest możliwe- najczęstszym takim powodem jest obecność błony dziewiczej, ale może to
być także obfite krwawienie z dróg rodnych, silna bolesność, urazy śluzówki pochwy lub
reakcja skurczem na wprowadzenie palca - badanie powinno zostać przeprowadzone przez
odbytnicę.
Wprowadza się wówczas jeden palec do odbytu i ocenia te same struktury co przy
badaniu pochwowym. Należy używać do tego celu rękawiczki pokrytej wazeliną lub inną
substancją ułatwiającą sforsowanie zwieracza odbytu. Badanie to jest mniej precyzyjne, a
często powoduje większy dyskomfort niż badanie przez pochwę.
Niezależnie od stałego rozwoju narzędzi diagnostycznych opisane powyżej elementy badanie
ginekologicznego nie straciły na znaczeniu i stanowią obowiązkowy standard: rozmowa, czyli
wywiad ginekologiczny, oglądanie, w tym ocena we wzierniku i palpacyjne badanie
dwuręczne; jeśli są wykonywane starannie, nadal pozwalają na dokonywanie prawidłowej
oceny stanu narządów płciowych kobiety.
Źródło:
http://fajnamama.pl
http://fajnamama.pl/kalendarz-ciazy/
http://mamzdrowie.pl/
http://mamzdrowie.pl/ginekologia/
http://lekarze.mamzdrowie.pl/ginekolog