1. Batas ng Wika
MGA BATAS, KAUTUSAN, MEMORANDUM AT SIRKULAR NA MAY KINALAMAN SA WIKANG
PAMBANSA
1. Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Saligang Batas (1935)
“…ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagkakaroon ng isang wikang
pambansa na ibabatay sa isa sa umiiral na katutubong wika…”
2. Batas Komonwelt bilang 184 (1936)
Lumikha ng isang lupon at itinakda ang mga kapangyarihan nito kabilang na rito ang pagpili
ng isang katutubong wika na siyang pagbabatayan ng wikang pambansa.
3. Kautusang tagapagpalaganap blg. 134 (1937)
Ipinahayag na ang tagalog ay siyang magiging batayan ng wikang pambansa ng Pilipinas.
4. Kautusang Tagapagpalaganap blg. 263 (1940)
Nagbibigay pahintulot sa pagpapalimbag ng isang diksyunaryo at balarila ng wikang
pambansa, at itinatagubilin din ang pagtuturo ng wikang pambansa sa mga
paaralan,pambayan man o pribado.
5. Batas Komonwelt blg. 570 (1946)
Pinagtibay na ang wikang pambansa ng Pilipinas ay maging isa sa mga wikang opisyal ng
Pilipinas.
6. Proklama blg. 12 (1954)
Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay na nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng
Wika sa Marso 29 hanggang Abril 4 ayon sa mungkahi ng Surian ng Wikang Pambansa.
7. Kautusang Pangkagawaran blg. 7,s.1959

2. Nillagdaan ni Kalihim Jose E. Romero at itinatagubilin na kailaman at ang tinutukoy ay ang
wikang pambansa, ang salitang Pilipino ay siyang itatawag.
8. Kautusang Pangkagawaran blg.24,s.1962
Nilagdaan ni Kalihim Alejandro Roces at nag-uutos na simulan sa taong –aralan 1963-1964.
Ang mga sertipiko at diploma ng pagtatapos ay ipalilimbag na sa wikang Filipino.
9. Kautusang Tagapagpaganap blg. 60 s. 1963
Nilagdaan ng Pangulong Diosdado Macapagal na nag-uutos na awitin ang Pambansang Awit
sa titik nitong Filipino.
10. Kautusang Tagapagpaganap blg. 96 s. 1967
Nilagdaan ng Pangulong Ferdinand Marcos at nagtatadhana na ang lahat ng edipisyo,gusali
at tanggapan ng pamahalaan ay pangalanan sa Filipino.
11. Memorandum Sirkular blg. 172 (1968)
Nilagdaan ni Kalihim Tagapagpaganap Rafael Salas at ipinag-
uutos na ang mga ”letterheads” ng mga tanggapan ng pamamahalan ay isulat sa Filipino.
Kalakip ang kaukulang teksto sa Ingles. Ipinag-uutos din na ang pormularyo sa panunumpa
sa tungkulin ng mga pinuno at kawani ng pamahalaan ay sa Filipino gagawin.
12. Memorandum Sirkular blg. 199 (1968)
Itinatagubilin ang pagdalo sa seminar sa Filipino ng mga
kawani ng pamahalaan. Ang seminar ay idaraos ng Surian
ng Wikang Pambansa sa iba‟t ibang purok linggwistika ng
kapuluan.
13. Kautusang Tagapagpaganap blg. 187 (1969)
Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag-uutos sa lahat ng
kagawaran, kawanihan,tanggapan at iba pang sangay ng
pamahalan na gamitin ang wikang Fillipino hanga‟t maari

3. sa Linggo ng Wikang pambansa at pagkaraan man nito sa
lahat ng opisyal na komunikasyon at transaksyon.
14. Memorandum Sirkular blg. 384 (1969)
Pinalabas ni Kalihim tagapagpaganap Alejandro Melchor na
nagtatalaga ng mga may kakayahang tauhan upang mamahala ng lahat ng
komunikasyon sa Filipino sa lahat ng kagawan,
kawanihan ,tanggapan at iba pang sangay ng pamahalaan
kabilang ang mga korporasyong ari o kontrolado ng
pamahalaan.
15. Kautusang Tagapagpaganap blg. 304 (1971)
nilagdaan ng Pangulong Marcos na nagpapanauli sa dating
kayarian ng Surian ngwikang pambansa at nililiwanag ang mga kapangyarihan at
tungkulin nito.
16. Atas ng Pangulo blg. 73. (1972)
Nilagdaan ng Pangulong Marcos at nag-aatas sa Surian ng

4. Wikang Pambansa na isalin ang Saligang Batas sa mga wikang sinasalita ng
maylimapung libong (50,000) mamamayan
alinsunod sa probidyon ng Saligang Batas Artikulo XV
Pangkat 3.
17. Kautusang Pangkagawaran blg. 25 (1974)
Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran ng
Edukasyon at Kultura, na nagtatakda ng mga panuntunan
sa pagpapatupad ng patakarang edukasyong baylingwal.
18. Memorandum Pangkagawaran blg. 194 (1976)
Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel na itinatagubilin sa mga guro
Ang mga bagong tuntunin sa ortogapiyang Pilipino.
19. Memorandum ng MECS blg. 203 (1978)
Accelerating the Attainment of the Goals of Bilinggual
Education.
20. Kautusang Pangkagawaran blg. 203 (1978)
Paggamit ng katagang “Filipino” sa pagtukoy sa wikang
Pambansang Pilipinas. Nilagdaan ni Kalihim Lourdes
Quisumbing ng kagawaran ng Edukasyon, Kultura at Isports.
21. Kautusang blg. 52 (1987)
Ang Patakarang Edukasyong Bilinggwal ng 1987
22. Kautusang Pangkagawaran blg. 54 (1987)
Panuntunan ng Implementasyon ng Patakaran sa Edukasyong

5. Bilinggwal ng 1987.
23. Kautusang Pangkagawaran blg. 81 (1987)
Ang Alpabeto at patnubay sa ispeling ng Wikang Filipino.
Kasaysayan ng Wikang Pambansa
1935 – Ang Seksyon 3 ng Artikulo XIV ng saligang-Batas ng Pilipinas ay nagtatadhana ng
“ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng
isang wikang pambansang batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.”
1936 (Okt 27) – sa mensahe ng Pangulong Manuel Quezon sa kapulungang pambansa ay
itinatagubilin niya ang pagbuo ng Surian ng Wikang Pambansa na gagawa ng isang pag-
aaral ng mga wikang katutubo sa Pilipinas, sa layuning makapagpaunlad at makapagpatibay
ng isang pambansang wikang panlahat na batay sa isa mga wika sa kapuluan.
1936 (Nob. 13) – Bilang pagtupad ng itinadhana ng saligambatas at pag-alinsunod sa
mensahe ng pangulong Quezon, pinagtibay ng Kongreso ang batas Komonwelt blg. 184 na
nagtatag ng isang Pambansang Surian ng Wika at nagtatakda ng mga kapangyarihan at
tungkulin nito. Sa pagpili ng gagamiting wika ay itinatadhana ng batas na hirangin ang wika
na may higit na kaunlaran sa kaniyang pagkakabuo, mekanismo, pampanitikan at siyang
tinatanggap at ginagamit ng lalong malaking bilang ng mga Pilipino.
1937 (Enero 12) – Hinirang ng Pang. Manuel Quezon ang mga kagawad na bubuo sa Surian
ng Wikang Pambansa:
Jayme C. de Veyra (Samar-Leyte) -tagapangulo
Santiago A. Fonacier (Ilukano) - kagawad

6. Filemon Sotto (Cebu) - kagawad
Casimiro F. Perfecto (Bikol) -kagawad
Felix S. Salas Rodriguez (panay) - kagawad
Hadji Buto (Muslim) -kagawad
Cecilio Lopez (Tagalog) - kagawad
1937 (Nob 9) – Bunga ng pag-aaral na ginawa ng SWP, pinagtibay ng pangulo ng Pilipinas
na ang wikang Tagalog ang gamiting saligan ng wikang pambansa.
Seksyon 7 ng Batas Komonwelt 333, na nagsususog sa ilang Seksyon ng Batas Komonwelt
Blg. 184. Isa sa mga susog, ang pangalang pambansang Surian ng Wikang Pambansa ay
ginawang Surian ng Wikang Pambansa, at tiniyak ang pagkabuo ng Surian na ang bawat
kagawad ay kakatawan sa isang pangunahing wika sa kapuluna.
1940 (Abril 1) – sa pamamagitan ng kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 ay binigyang
pahintulot ang pagpapalimbag ng isang talatinigan at isang balarila ng Wikang Pambansa,
at itinatakdang mula Hunyo 19, 1940 ay sinimulan nang ituro ang wikang pambansa sa
lahat ng paaralang bayan at pansarili.
1940 (Abril 12) – Pinalabas ng Kalihim Jorge Bacobo ng Pagtuturong Pambayan ang isang
kautusan pangkagawaran; ito‟y sinundan ng sirkular Blg. 26,s 1940 ng Patniugot ng
Edukasyon Celedonio Salvador. Ang pagtuturo ng wikang pambansa ay sisimulan sa mataas
na paaralan at sa mga paaralang normal.
1940 (Hunyo 7) – Pinagtibay ng Batas Komonwelt Blg. 570 na nagtatadhana na ang
pambansang wikang Filipino ay magiging isa sa mga wikang opisyal ng Pilipinas simula sa
Hulyo 4, 1946.

7. 1954 (Marso 26) – Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang proklamasyon Blg. 12 na
nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula sa Marso 29
hanggang Abril 4 taun-taon kasaklaw ang kaarawan ni Balagtas (Abril 2).
1955 (Set 23) – Nilagdaan ng Pang.Magsaysay ang Proklamasyon Blg. 12 ng 1954. na sa
pamamagitan nito‟y inililipat ang panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa
taun-taon simula sa ika-13 ng Agosto hanggang ika 19 ng Agosto. Saklaw nito ang
kaarawan ng pangulong Manuel Quezon, ang ama ng Wikang Pambansa.
1959 (Agosto 13) – Pinalabas ni kalihim Jose E. Romero ng kagawaran ng Edukasyon ng
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na nagsasaad ng kailanma‟t tutukuyin ang wikang
pambansa, ang salitang PILIPINO ang siyang gagamitin.
1967 (Okt 24) – Nilagdaan ni Pangulong Ferdinand E. Marcos ang isang kautusang
Memorandum Sirkular Blg. 172 na nagbibigay diin sa pagpapairal ng Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 96, at bilang karagdagan ay iniaatas din ang mga ulong-liham ng mga
kagawaran at mga tanggapan,at mga sangay ng pamahalaan ay naraaapat na nakasulat sa
Pilipino, kalakip ang kaukulang salin sa Ingles, iniatas din na ang mga panunumpa sa
tungkulin ng mga pinuno at kawani ng pamahalaan ay gagawin sa Filipino.
1968 (Agosto 6) – Nilagdaan ng pang. Marcos ang kautusang Tagapagpaganap Blg. 187 na
nag-aatas na gamitinnhangga‟t maaari sa lahat ng kagawaran, kawanihan at iba pang
sangay ng pamahalaan ang wikang Pilipino sa Linggo ng Wika at gayun din pagkaraan nito
sa lahat ng komunikasyon at transaksyon ng pamahalaan.
1971 (Hulyo 19) – Pinalabas ng Kalihim TagapagpaganapAlejandro Melchor ang
Memorandum Sirkular Blg. 488 na nagbibigay diin sa Proklamasyon Blg. 186, s. 1955 na
nag-aatas sa lahat ng tanggapang pampamahalaan na magdaos ng mga palatuntunan sa
pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa.

8. 1974 (Hunyo 19) – Pinalabas ng kalihim Juan L. Manuel ng Kagawaran ng Edukasyon at
Kultura ang kautusang pangkagawaran Blg. 25, 2. 1974 na nagtatakda ng mga panuntunan
sa pagpapatupad ng Patakarang Edukasyong Bilingual.
1976 – Nilagdaan ng kalihim Juan Manuel ang Memoramdum pangkagawaran Blg. 194, s.
1976 na nagsasaad ng binagong mga tuntunin sa ortograpiyang Pilipino na nagragdag sa 20
titik ng Abakada ng mga titik C, CH, F, J, LL, ñ, Q, RR, V, X, Z.
1979 – Nilagdaan ng Minster ng Edukasyon ng Lultura ang Kautusang pangministri Blg. 47
na nagtatakdang ang mga mag-aaral na dayuhan sa mga dalubhasaan at pamantasan sa
Pilipinas ay kailangang makakuha at maipasa ang anim (6) nay unit ng Pilipino upang
makatupad sa mga pangangailangan sa pagtatapos sa anumang kurso.
1980 (Abril 28) – Ipinalabas ng Minister ng Edukasyon at Kultura, Onofre D. Corpuz, ang
Memorandum Blg. 103 na nagtatatag ng mga sentro sa PNC at NTC na magsasanay sa mga
guro sa dalubhasaan na gumamit ng Pilipino bilang wikang panturo.
1986 – sa Saligang Batas ng 1986, ang wikang pambansa ay itinatadhanag tatawaging
Filipino gaya sa nakasaad:
Artikulo XIV, Sek 6 – “Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang
nililinang ito, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas
at sa iba pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng
Kongreso, dapat magsagawa ng mga Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa
nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso,dapat mafsagawa ng mga hakbangin ang
pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum
ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edulasyon.

9. FILIPINO: WIKANG PAMBANSA PARA SA MGA FILIPINO
Ni R. Aguilar
Itinakda ng Salingambatas ng 1987 na:
“Ang pambansang wika ng Pilipinas ay Filipino. Habang ito ay nabubuo, patulo‟y itong
pauunlarin batay sa mga umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang wika,” (Art. XIV, sec 6)
Sinasabi sa seksyong ito na:
“Alinsunod sa mga probisyon ng batas at kung mamarapatin ng kongreso,gagawa ng
hakbang ang gobyerno upang simulan at itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang wikang
opisyal sa komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistema sa edukasyon,” sinabi rin
sa Art. XIV, sek. 7 na:
“Para sa komunikasyon at pagtuturo,ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino,
at hangga‟t walang ibang itinakda ang batas, Ingles.”
Maliwanag ang isinasaad ng batas, ngunit ang naging isyu ay ang kahulugan ng
salitang Filipino. Ano ang ibig sabihin ng Filipino? Ito ba ay ang Tagalog na binihisan lamang
ng bagong pangalan.
Ang ating bansa ay binubuo ng maraming wika at wikain sa bawat rehiyon at ang
bawat rehiyon ay naghahangad na ang kanilang wika ay maisama kundi man siyang gawing
wikang pambansa. Sakasalukuyan,kapag sinabi mong ang batayan ng wikang pambansa at
Tagalog, marami ang tumutol na sa ilang bahagi ng Cebu at Mindanao. Ito ang sagwil sa
mabilis na pagpapalaganap ng wikang pambansa.

10. Marami rin ang nagtatanong kung ito bang “Filipino” ay ang Linggua Franca na
ginagamit sa Maynila.
Ayon na rink ay Dr. Ernesto Constantino ng UP na dahil naging salungat ang mga di-
Tagalog,baka di malayong ang wikang “English” an gating maging wikang pambansa.
Ang Tagalog ang hindi „mother tongue‟ng pinakamalawak na pangkat linggwistiko
bagama‟t maaaring masabi na ang Tagalogang may pinakamaraming nagsasalita, ang
kaniyang katunggali rito ay ang wikang Cebuano na lalong may maraming nagsasalitang
katutubo. Sa buong Pilipinas ay may 52% ang nagsasalita sa Filipino/Tagalog.
Sa ilang mga talakayan hinggil sa wika ay lumitaw ang maraming suliranin kung
tagalong nga ang bataayn ng wikang pambansa tulad nang pairalin ang “Bilingual Education
System” dahil ditto ay inalis sa mga paaralan ang paggamit ng iba pang wika sa pagtuturo
maliban saEnglish at Filipino (batay sa Tagalog): naging bunga sa mga llawigan tulad ng
Negros Occidental,na kung saan ang lahat ng mga mag-aaral at mga guro ay mga Ilonggo
at Hiligaynon.
Isang suliranin din ito sa isang pamilya na kung saan ang mga magulang ay
nagsasalita ng magkaibang wika, Ilokano at Kapampangan o Bisya at Bikol, atbp.,
samantalang sa paaralan at Tagalog at English. Wala itong suliranin sa Metro Manila, dahil
sa Maynila ay nagkakaroon ng paglilipat sa Tagalog ang wika ng mamamayan.
Sa kabilang dako, naniniwala si Direktor Ponciano pineda ng Komisyon ng Wika na ang
paggamit ng wikang Filipino ay walang suliranin, mauunawaan ito at nagagamit ng mga di-
Tagalog, kasama ang Bisaya at Mindanao, ang kailangan lamang ay pagpapaliwanag,
bagama‟t kailangan muna ay magkasundo ang gumagawa ng patakaran sa wika dahil kung
sila mismo ay hindi nagkakaisa, hindi maniniwala ang pinagpapaliwanagan.

11. Hindi makaila na an gating pamahalaan ay gumawa ng mga hakbang tungo sa pag-
unlad ng ating wika. Nagpalabas ang pangulo ng kautusan blg. 335 noong Agosto 25, 1988
na nag-uutos ng:
1. Gumawa ng hakbang sa paggamit ng wikang Filipino sa lahat ng opisyal na
komunikasyon, translasyon at korespondensya sa kani-kanilang tanggapan maging
pambansa o local.
2. Magtakda ng isa o higit pang tauhan na mamahalasa lahat ng komunikasyon at
korespondensya na nakasulat sa Filipino.
3. Isalin sa Filipino ang mga pangalan ng tanggapan,gusali at tanggapang
pampubliko,ang mga signboard ng lahat ng mga tanggapan at dibisyon samantala maaari
na lamang isulat sa wikang English sa maliit na titik ang salin nito.
4. Gawin sa Filipino ang „panunumpa sa tungkulin‟ ng mga opisyal at mga tauhan ng
pamahalaan.
5. Magsagawa ng mga pagsasanay sa paggamit ng Filipino sa mga tauhan ng bawat
tanggapan sa opisyal na komunikasyon at korespondensya.
ANG TALAMITAM
(Komunikasyon)
Ang wika ay paraan ng pagpapahayag ng pagkukuro at damdamin sa pamamagitan ng
salita upang makaunawa ang mga tao. Ginagamit natin ang wika sa pang araw-araw nating
pakikipagtalamitam tungo sa pag-unlad n gating pamumuhay. Sa lahat ng pagkakataon,
wika ang ginagamit natin upang maiparating ang ating iniisip at nadarama sa ating kapwa.
Lahat ng lahi o lip ng tao, gaano man ito kadukha ay may taglay na wika. Ang wika ay
laging kaakbay sa lakad ng panahon.

12. Bagaman maaaring makipagtalastasan sa pamamagitan ng mga hudyat tulad ng
paggalaw ng iba‟t ibang bahagi ng katawan at bakas ng mukha; tulad ng pagsimangot,
pagngiti, pagkindat o paggalaw ng ulo tulad ng pagtango o pag-iling, ang paggamit pa rin
ng wika ang pinakamabisang pakikipagtalastasan, berbal man o di-berbal.
Ayon kay Dogro Dregorio Rodillo, ang wika ay isang payak na pagpapakahulugan, ay
paraan ng pagpapahayag ng iniisip at dinarama upang magkaunawaan. Ang mga
katangiang taglay nito ay: 1. buhay, 2. natatangi, 3. nakabuhol sa kultura, 4.
nagsasalungatan, 5. nagkakatulad.
Reynaldo L. Aguilar et al. 2006. Sining ng Komunikasyon. Cardonia St, Brgy.
Poblacion, makati City. Grandwater Publication