ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1. Αλεξάνδρα Γερακίνη, ΠΕ02
ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Χρονικές προτάσεις λέγονται οι επιρρηματικές προτάσεις που προσδιορίζουν
χρονικά μια άλλη πρόταση.
Εισάγονται Δηλώνουν Παραδείγματα
ενόσω, καθώς, όσο,
σαν, όποτε, όταν, εκεί
που, όσο που
Ταυτόχρονο 1. Καθώς περπατούσα, συνάντησα
την Ελένη.
2. Όσο έγραφε, τον κοιτούσα
προσεκτικά.
άμα, αφού, αφότου,
μόλις, μετά που,
όταν, όποτε, σαν
Προτερόχρονο 1. Αφού φτιάξαμε τις βαλίτσες μας,
φύγαμε από το σπίτι.
2. Μόλις άρχισα να γράφω, χτύπησε
το κουδούνι.
Μέχρι να/που, όσο
να/που, πριν,
προτού, ωσότου,
ώσπου, όταν, έως
Υστερόχρονο 1. Πριν κοιμηθώ, γύρισε ο πατέρας
στο σπίτι.
2. Προτού φύγω, θα περάσω να σε
δω.
Άσκηση
Να αντικαταστήσετε με μία χρονική πρόταση τις υπογραμμισμένες φράσεις.
1. Θα ξεκινήσουμε με την ανατολή του ηλίου.
2. Να έχεις τελειώσει το διάβασμα σου ως την επιστροφή μου.
3. Πριν το φαγητό να πλύνεις τα χέρια σου.
4. Το βράδυ πηγαίναμε στο σπίτι του και συζητούσαμε.
5. Θα θυμάμαι το συγκεκριμένο περιστατικό για όλη μου τη ζωή.
6. Με την επιστροφή του Νίκου πολλά πράγματα άλλαξαν στη ζωή μου.
7. Ως τα γηρατειά ο άνθρωπος αλλά ζει πολύ.

2. Αλεξάνδρα Γερακίνη, ΠΕ02
ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Υποθετικές προτάσεις λέγονται οι επιρρηματικές προτάσεις που δηλώνουν
την προϋπόθεση, τον όρο που πρέπει να ισχύει για να αληθεύει το
περιεχόμενο της κύριας πρότασης. Η υποθετική πρόταση λέγεται υπόθεση
ενώ η κύρια λέγεται απόδοση. Η υπόθεση και η απόδοση αποτελούν μαζί τον
υποθετικό λόγο.
Είδη υποθετικών λόγων:
1. Το πραγματικό: αν αληθεύει η υπόθεση, αληθεύει και η απόδοση.
π.χ. Αν βοηθάς τον συνάνθρωπο σου, νιώθεις ηθική ικανοποίηση.
2. Το αντίθετο του πραγματικού: η υπόθεση εκφράζει κάτι που δεν
έγινε ή δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί και επομένως και το
περιεχόμενο της απόδοσης είναι απραγματοποίητο. Π.χ. Αν είχα
προσπαθήσει περισσότερο, θα είχα πετύχει στις εξετάσεις. Στην
υπόθεση του μη πραγματικού χρησιμοποιείται ο Παρατατικός και ο
Υπερσυντέλικος και στην απόδοση χρησιμοποιείται το θα +
Παρατατικός και Υπερσυντέλικος.
Άσκηση
Να αναγνωρίσετε τα είδη των υποθετικών λόγων και να τους μετατρέψετε
στο άλλο είδος:
1. Αν έχεις θέληση, μπορείς να πετύχεις πολλά στη ζωή σου.
2. Αν είχαμε δεχτεί την πρόταση του, θα είχαμε ξεπεράσει τα προβλήματα
μας.
3. Αν άκουγες τις συμβουλές μου, θα ήσουν σε καλύτερη θέση τώρα.
4. Θα μπορούσες να μου πεις την αλήθεια, αν ήθελες.
5. Θα προσπαθήσω να του αλλάξω γνώμη, αν μου υποσχεθείς ότι θα είσαι
συνεπής στις υποχρεώσεις σου.
6. Αν διαπράξεις ένα αδίκημα, θα υποστείς τις συνέπειες.