Αρχές Κοινωνικών Επιστημών Β' Λυκείου - Ανθρωπιστικές Επιστήμες Σενάριο διδασκαλίας

1. ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Αρχές Κοινωνικών Επιστημών
Κριπαροπούλου Αντιγόνη

2. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
 Οι κοινωνικοί επιστήμονες
χρησιμοποιούν ευρύτατα
αυτό το μεθοδολογικό
εργαλείο, καθώς
συγκρίνουν φαινόμενα,
θεσμούς, καταστάσεις
ανάμεσα σε διαφορετικές
κοινωνίες ή στην ίδια
κοινωνία σε διαφορετικές
εποχές.

3. Ο Βέμπερ…
 Μ’ αυτή την μέθοδο (συγκριτική)
προσπάθησε να αναλύσει την
έννοια, τις λειτουργίες και τον ρόλο
που έπαιξε η πόλη στην κοινωνία,
στην οικονομία και στην πολιτική.
 Έτσι, συνέκρινε πόλεις
(χαρακτηριστικά, οργάνωση, δομή,
λειτουργία, σύνθεση) διαφορετικών
κοινωνιών και εποχών. Από την
σύγκριση αυτή (Αρχαιότητα,
Μεσαίωνα) δημιούργησε κατηγορίες
και ταξινομήσεις πόλεων (π.χ. «πόλη
παζάρι», πόλη με διοικητική
λειτουργία» κ.λπ.).
 Μ’ αυτό τον τρόπο, κατέληξε στον
διαφορετικό χαρακτήρα που είχαν οι
πόλεις και στον τρόπο που
επέδρασαν στην οικονομία, στην
κοινωνία και στην πολιτική της κάθε
εποχής.

4. Ο Ντυρκέμ…
 Μελέτησε χρησιμοποιώντας την
συγκριτική μέθοδο τα κοινωνικά
αίτια της αυτοκτονίας.
 Την εποχή εκείνη οι άνθρωποι
θεωρούσαν ότι η αυτοκτονία ήταν
μια ατομική επιλογή. Ο Ντυρκέμ,
θέλησε με την ανάλυσή του να
αναδείξει την αυτοκτονία ως
κοινωνικό φαινόμενο.
 Χρησιμοποίησε τις στατιστικές
συγκρίσεις των αυτοκτονιών σε
διάφορες περιοχές της Γαλλίας και
συσχέτισε τις αυτοκτονίες με άλλα
κοινωνικά φαινόμενα (π.χ.
θρησκευτική πίστη, γάμος, ζωή στα
αστικά κέντρα κ.λπ.). Συμπέρανε ότι
άτομα χωρίς ισχυρούς κοινωνικούς
δεσμούς καταλήγουν συχνότερα σ’
αυτή την πράξη.

5. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
 Αποτελεί προσπάθεια
αναζήτησης δεδομένων
από παλαιότερες εποχές
και προσφέρει πολλά
στοιχεία για τους
οικονομικούς, κοινωνικούς
και πολιτικούς θεσμούς.
 Για να κατανοήσουμε τα
σύγχρονα οικονομικά,
κοινωνικά και πολιτικά
φαινόμενα πρέπει να
έχουμε στοιχεία για την
ιστορική τους προέλευση.
 Διεξάγεται με αρχεία,
βιβλία κτλ.

6. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
 Η ποσοτική έρευνα μελετά
μετρήσιμα μεγέθη και χρησιμοποιεί
κυρίως την στατιστική. Παράλληλα
με την στατιστική χρησιμοποιούνται
και τα ερωτηματολόγια. Μορφή
ποσοτικής έρευνας είναι και οι
δημοσκοπήσεις (μεγάλα δείγματα).
 Η ποιοτική έρευνα (θέτει ερωτήματα
του τύπου: «με ποιο τρόπο
συμβαίνει κάτι») ενδιαφέρεται για
τις διαδικασίες, διεργασίες, τρόπους
με τους οποίους οι άνθρωποι
αντιλαμβάνονται τον κόσμο («γιατί
αυτοί οι μαθητές έχουν καλύτερη
επίδοση από άλλους», «τι συμβαίνει
στο σχολείο ή στην οικογένειά τους»-
μελέτη αντιλήψεων, στάσεων και
συμπεριφορών).

7. Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
 Είναι μια τεχνική για να
συλλέξουμε πληροφορίες
αλλά δεν έχει την
δυνατότητα να συλλέξει
δεδομένα από πολλά
άτομα όπως το
ερωτηματολόγιο. Το
πλεονέκτημά της είναι ότι ο
ερευνητής μπορεί να κάνει
διευκρινιστικές ερωτήσεις
και να αναλύσει αυτό που
ερευνά σε μεγαλύτερο
βάθος.

8. Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
 Χρησιμοποιείται ευρύτατα
στην ποιοτική έρευνα.
Βοηθάει να κατανοήσουμε
ένα φαινόμενο, μέσω της
παρατήρησης των προσώπων
που δρουν σ’ αυτό (π.χ. η
παρατήρηση των μαθημάτων
ενός εκπαιδευτικού μας
βοηθά να κατανοήσουμε τι
συμβαίνει στη διδασκαλία
του).
 Φυσικά, πρέπει να λάβουμε
υπόψη ότι τα άτομα που
βρίσκονται υπό παρατήρηση
διαφοροποιούν την
συμπεριφορά τους γιατί
συνήθως δεν νιώθουν άνετα.

9. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ
ΕΡΕΥΝΑ
Μελέτη εργασιών
για ένα θέμα
(π.χ. τι απόψεις
έχουν διατυπωθεί
περί
καπιταλισμού
στην Δυτική
Ευρώπη;)