Εισήγηση του κ. Παναγιωτίδη του ΕΛΚΕΘΕ στην ημερίδα των Οικολόγων Πράσινων για τις προστατευόμενες περιοχές, στις 7-2-09

1. ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ NATURA-2000 ΣΑΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗN
ΑΕΙΦΟΡΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΚΤΙΟΥ ΧΩΡΟΥ:
Μια οικολογική σύνθεση για τη Μεσόγειο
Π. Παναγιωτίδης, Ερευνητής ΕΛΚΕΘΕ

2. Το δίκτυο NATURA-2000
• Πρόκειται για ένα σύνολο περιοχών (sites)
της Ευρώπης, υπό ιδιαίτερο καθεστώς
διαχείρισης που απορρέει από την Οδηγία
92/43/ΕΟΚ και στοχεύει την διατήρηση της
βιοποικιλότητας και την αειφορία
• Δεν πρόκειται για «προστατευόμενες»
περιοχές, με την έννοια του «εθνικού
δρυμού»

3. Γιατί χρειάζεται «Οδηγία» για τα
αυτονόητα?
• Η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η
αειφορία είναι διαχρονικά αιτήματα του
οικολογικού κινήματος
• Διατυπώθηκαν σαφώς στην Παγκόσμια
Διάσκεψη του Ρίο το 1992
• Η Οδηγία 92/43 αποτελεί το νομικό
εργαλείο για την υλοποίηση των στόχων

4. Τι είναι μια οικολογική σύνθεση?
• “οίκος” = το σπίτι μας = το φυσικό περιβάλλον
• “λόγος” = η λογική = επιστημονική γνώση
• «συν» = πρόσθεση = βάζω το ένα δίπλα στο
άλλο
• «θέσις» = τοποθέτηση = άποψη
• Δηλαδή, θα επιχειρήσουμε να παραθέσουμε
επιστημονική γνώση για να διαμορφώσουμε
απόψεις για το φυσικό περιβάλλον

5. Υπάρχει αρκετή επιστημονική
γνώση?
- Ναι, γνωρίζουμε πλέον ικανοποιητικά τη
δομή και τη λειτουργία του
οικοσυστήματος στο οποίο είμαστε
ενταγμένοι
- Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου
αιώνα η ανθρώπινη δραστηριότητα έβαλε
σε κίνδυνο το οικοσύστημα

6. Υπάρχει ομοφωνία για τις αιτίες του
προβλήματος και τον τρόπο αντιμετώπισης?
- Όχι, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις
(θέσεις)
- Συνεπώς, απαιτείται μια συν-θεση

7. Η Μεσόγειος θάλασσα
Χαρακτηριστικά:
• Πολύ υψηλή βιοποικιλότητα
• Ακραία ολιγοτροφικό περιβάλλον
• Απουσία έντονης παλίρροιας και ισχυρών
ρευμάτων
• Μικρό εύρος διακύμανσης θερμοκρασίας
και αλατότητας

8. Ανθρωπογενή προβλήματα στη
Μεσόγειο
Αστική και βιομηχανική ρύπανση
•
• Θαλάσσιες μεταφορές (πετρέλαιο)
• Αγροτικές απορροές
• Υπεραλίευση
Απώλεια οικοτόπων (μπαζώματα κλπ)
•
Εισαγωγή ξενικών ειδών
•

9. Η Μεσόγειος: που όπως είπε ό Ramon Margalef είναι
«μια θάλασσα για τουρίστες, όχι για ψαράδες»
Mean chlorophyll concentrations in autumn 1998

24. Το νομικό πλαίσιο
• Σε Παγκόσμιο επίπεδο:
– The “Barcelona Convention” signed during the ’70 by
all the riverein States under the UN guidance.
– For the implementation of the Convention the UN
Environmental Program (UNEP) has build up a specific
Mediterranean Action Plan (MAP).
• Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο
– The Habitat Directive (92/43/EEC)
– The Water Framework Directive (2000/60/EC)
– The Marine Strategy Directive (2008/56/EC)

25. Εφαρμογή της Οδηγίας 92/43 στην Ελλάδα

26. Mεθοδολογία

28. Που είναι τα διαχειριστικά σχέδια
•?

29. Τελικά, η αειφορία είναι μύθος ή
πραγματικότητα?
Ναι, είναι πραγματικότητα:
η επιστημονική γνώση έχει προοδεύσει
•
αρκετά, ώστε να κατανοεί τη δομή και τη
λειτουργία του οικοσυστήματος
• το νομικό πλαίσιο υπάρχει
Ωστόσο, η εφαρμογή της
περιβαλλοντικής νομοθεσίας έχει
πολιτικό κόστος

30. Ποιος διαλέγει τους πολιτικούς?
Εμείς πρέπει να αποφασίσουμε:
• Μπορούμε να συνεχίσουμε να «κλέβουμε»
με τα αποθέματα που ανήκουν στις
επόμενες γενεές ?
• Μήπως ήρθε η ώρα να «επιβάλλουμε» την
αειφόρο διαχείρισή τους ?

31. Ευχαριστώ για την προσοχή σας