Tedarik Zincirinde BT Uygulamaları ve Kullanılan Bilişim Sistemleri, Tedarik Zincirinde Bilişimin Rolü

1. Sakarya Üniversitesi – 2015
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
UZAKTAN EĞİTİM TEZSİZ YÜKSEK LİSANS
BİLİŞİM SİSTEMLERİ PROGRAMI
TEDARİK ZİNCİRİ VE LOJİSTİKTE BT UYGULAMALARI ÖDEVİ
Hazırlayan
Ahmet SÖNMEZ - E125043160

2. Sakarya Üniversitesi – 2015
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ ................................................................................................................................................................3
TZY’DE BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ROLÜ ..............................................................................................................4
TZY’DE KULLANILAN TEKNOLOJİLER .................................................................................................................6
INTERNET............................................................................................................................................................... 7
EKSTRANET ............................................................................................................................................................ 9
INTRANET ............................................................................................................................................................ 10
GSM / GPRS / EDGE .......................................................................................................................................... 11
GPS.................................................................................................................................................................... 14
OT / VT.............................................................................................................................................................. 16
Barkod.......................................................................................................................................................... 17
RFID .............................................................................................................................................................. 18
VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ .......................................................................................................................... 19
TZY’DE KULLANILAN BİLİŞİM SİSTEMLERİ ....................................................................................................... 20
MRP .................................................................................................................................................................. 20
MRP II ............................................................................................................................................................... 22
ERP.................................................................................................................................................................... 23
SCM................................................................................................................................................................... 25
CRM .................................................................................................................................................................. 27
EDI..................................................................................................................................................................... 29

3. Sakarya Üniversitesi – 2015
GİRİŞ
Toplumlar, yaşamak ve gelişmek için yeni bir şeyler üretmek
zorundadırlar. Üretilen ürün ve değerleri de aynı zamanda ticari
operasyon haline getirerek gelir de elde etmeleri gerekiyor. Çağlardan
beri süre gelen bu yaklaşımların ortak amacı yaşamak ve gelişmek olsa
da yapış şekilleri her asır da farklılıklar göstermiştir.
Geçmiş dönemlerde deve ve benzeri hayvanlar ile ticaret ve kültür alış
verişleri gerçekleştirilirken, sonrasında buharın, makinanın icat
edilmesi, günümüzde ise hava yolu, deniz yolları ile birlikte daha hızlı
araçlar ve ulaşım yolları ticaretin ulaştırma şekli değiştirmiştir. Bu aynı
zamanda özellikle son yıllar da insanların beklentilerinin ve taleplerinin
de değişmesine neden olmuştur. Ulaşım ve bilgi hızının önemi değer
kazanmıştır. Artık ürün kadar ürünün bilgisi ve ulaştırma hızı da çok
önemlidir.
Son yıllarda, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişerek yoğun biçimde
kullanılması, işletmeler arası iş birliğinin geliştirilmesi, bunlara bağlı
olarak küresel ekonominin büyümesi ile ortaya çıkan yeni iş
sistemlerinden biri olan Tedarik Zinciri Yönetimi, müşteri tatminini
artırmak, rekabet avantajı sağlamak gibi amaçlara hizmet etmek üzere
yoğun olarak kullanılmaya başlamıştır.
Klasik tanımı ile TZY, (Eng: Supply Chain Management, SCM) müşteriye,
doğru ürünün, doğru zamanda, doğru yerde, doğru fiyata tüm tedarik
zinciri için mümkün olan en düşük maliyetle ulaşmasını sağlayan
malzeme, bilgi ve para akışının bütünleşmiş yönetimidir.
Bu çalışma da, TZY’ ne katkı sağlayan, bu alanda kullanılan bilişim
sistemlerini inceleyeceğiz. Ayrıca bunların TZY için önemini
vurgulayarak, örnekler ile destekleyeceğiz.

4. Sakarya Üniversitesi – 2015
TZY’DE BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ROLÜ
TZY içerisinde ürün ile birlikte sürekli hareket halinde olan ve ürün
kadar değer arz eden diğer bir etken ise “bilgi” dir. Bilgiden talep edilen
ise doğru, hızlı, tekrar kullanılabilir ve her yerden erişilebilir özelliklere
sahip olmasıdır. Bu özelliklere sahip olması için de bilişim sistemleri
içerisinde yer alması gerekmektedir.
Küçük bir örnek ile başlamak gerekirse, siparişi hazırlanan ve
gönderilen bir ürün bilgisinin sadece yazılı bir evrak da olması hiçbir işe
yaramadığı gibi, kaybolması, hatalı olması yüksek ihtimaldir. Local bir
digital ortamda olması az bir oranda güvenliği sağlarken, bilginin doğru
aktarılmamasına ve hatalı yönlendirmeler gibi birçok probleme
sebebiyet verebilmektedir.
Ancak, bilişim sistemleri doğru uygulandığında bilgi gerçek önemine ve
değerine ulaşacaktır. En basit yöntemle, internet ortamına bu bilgiyi
paylaşarak sadece tedarikçinin değil, aynı zamanda müşterinin de ürün
bilgisine anlık ulaşabilmesini sağlamak, yedekleme çözümleri ile
bilginin korunmasını sağlamak, bilginin kimsenin tekelinde kalmayarak
herkese eşit fırsatlar sağlamak gibi avantajlar oluşturmaktadır.
Şekil 1

5. Sakarya Üniversitesi – 2015
Şekil-1 de görüldüğü üzere Üreticiden müşteriye kadar olan tüm
süreçlerde ürün ile birlikte “bilgi akışı” sağlanmaktadır.
Bilişim sistemlerinin TZY’ ne kazandırdığı avantajlardan bazıları;
a) Hızlı İletişim: Bilişim sistemleri doğru kullanılarak, üretici,
tedarikçi ve müşteri arasında hızlı, esnek ve doğru bilgi üzerinden
iletişim sağlanabilmektedir.
b) Müşteri Memnuniyeti: Çağımızın en yaygın sistemi haline halen
bilişim teknolojileri ile müşterilere daha fazla bilgi ve hizmet
imkânı sağlanmaktadır.
c) Rekabet: Bilgiler, bir havuzda toplanarak işletmenin mevcut ve
gelecek planları için anlamlı hale getirilerek kullanılabilmesini
sağlar. Bu da işletme için piyasa da daha etkin bir rekabet
stratejisi yürütmesine olanak tanır.
d) Envanter Yönetimi: Bilişim sistemleri alt yapısı ile karmaşık ürün
ve kategorilerin yönetimini yapmak, düzenlemek daha esnek ve
kolay olmaktadır. Her ürünün kendisine ait bir kimliği ve bu
kimliğe ait tüm geçmiş bilgilere hızlı bir şekilde erişim imkânı
sağlar.
e) Analiz: Veriler bilgi haline dönüştürülerek TZY içerisindeki işleyiş
de stratejik kararların doğru alınmasına büyük katkı sağlar.
Bilişim Sistemleri, yukarıda belirttiğimiz avantajların yanında küresel
çapta işletmeler arası, bireyler arası bilgi paylaşımı ve kullanımı
sağlayarak ticaretin hızlı ve güvenilir bir şekilde gerçekleşmesine
destek olur.
Bilginin yüksek seviyede verimli bir şekilde kullanılması ile hem ürün,
hem sistemler hem de bağlı bütün etkenler gelişmeye ve değişmeye
tabi olmaktadır. Son yıllarda özellikle E-ticaretin ortaya çıkması ve
gelişmesi buna bir örnek teşkil etmektedir. Aslında iki kavram birbirini
de gelişme açısından tetiklemiştir.

6. Sakarya Üniversitesi – 2015
TZY’DE KULLANILAN TEKNOLOJİLER
Her yeni teknoloji, bir ihtiyaçtan doğar. İnsanların talepleri, küresel
çapta yaşanan değişimler(savaşlar vs.), ekonomik krizler yeni talepleri
de beraberinde getirir. Bu yeni talepleri karşılamak için de yeni
teknolojiler üretmek ve üretilen teknolojilerin yaygınlaştırılması
mümkün olmaktadır.
Şekil 2
Şekil-2’ de 1950’den günümüze kadar yazıcı, telefon, depolama ve
bilgisayar teknolojilerindeki gelişmeleri görebilmekteyiz. Her birinin
kullanım amaçları başlangıçta aynı olsa da ilerleyen zamanlarda daha
fazla kitleye hizmet edebilmesi için gelişmeye ve değişime ayak
uydurmuştur. Bilgisayarlar, ilk önceleri sadece kurumlara ait
cihazlarken şimdi tüm bireysel kullanıcılara ve özelleştirilmiş
isteklerine göre hizmet verebilir hale getirilmiştir. Diğer bir örnek
olarak depolama Kb(Kilobyte) civarlarında yeterli iken günümüzde
Yb(Yottabayt) seviyesine ulaşmıştır.
Elbette tüm bu teknolojik gelişimlere neden olan en büyük
etkenlerden biri de ticaret işlemlerinde meydana gelen ihtiyaçlardır.

7. Sakarya Üniversitesi – 2015
İnsanların daha fazla ürün satma isteği, tüketicilerin farklı ürünlere
olan ihtiyacı teknolojik gelişmeleri de tetiklemiştir.
Internet
İnternet'in kökeni, hataya dayanıklı, sağlam ve özel bir bilgisayar ağı
kurmak isteyen Amerika Birleşik Devletleri hükümeti tarafından 1960
yılındaki araştırmalara dayanır. 1980'lerde Ulusal Bilim Vakfı
tarafından yeni bir ABD omurgasının finansmanı için toplanan özel
fonlar, Dünya çapında katılım ve birçok özel ağın birleşmesine neden
olmuştur. 1990'larda uluslararası bir ağın yaygınlaşması ile İnternet,
modern insan hayatının temelinde yer almıştır.
İnternet'i çağın haberleşme ortamı yapan ise TCP/IP dosya iletişim
protokolüdür. Açılımı; Transmission Control Protocol/Internet
Protocol'dur (Aktarım Denetim Kuralı/İnternet Kuralı).
TCP/IP, özde makinelerin konuşmasını sağlayan, işletim sisteminden
veya uygulama yazılımlarından bağımsız bir kuralıdır. Bu özelliği
sayesinde, cep telefonu, kişisel bilgisayar veya bir saat dahi İnternet'e
bağlı diğer cihazlarla konuşabilir.
Günümüzde özellikle mobil İnternet aygıtlarıyla hemen hemen her
yerden İnternet'e erişilebilir. Kablosuz ağ bağlantısını destekleyen cep
telefonları, taşınabilir oyun konsolları, dizüstü bilgisayarlar gibi
cihazlarla kullanıcılar istedikleri zaman istedikleri yerden İnternet'e
ulaşabilirler. Servis sağlayıcılarının hizmetleri ve sundukları kablosuz
veri iletim ücretleri diğer erişim yöntemlerine göre daha yüksek
olabilir.
Radyo, televizyon ve İnternet'in bulunuşundan 50 milyon kullanıcıya
ulaşmak için geçen süre incelendiğinde; radyo için 38 yıl, televizyon için
13 yıl iken, İnternet için sadece beş yıldır.
İnternet Türkiye'ye 1994 yılında gelmiştir ve geldikten sonra Türkiye'de
kullanımı yaygınlaşmıştır. İnternet günümüzde de yaygın olan yediden
70'e herkesin kullandığı teknoloji ürünü olan ve her gün yenilenen bir
bilgi kaynağı teknoloji ürünüdür.

8. Sakarya Üniversitesi – 2015
Şekil-3 üzerinde internetin geçmişten günümüze kadar olan gelişiminin
bir özetini görebilmekteyiz. Özellikle konumuz üzerinde yer alan
noktalardan bir tanesi de amazon.com ve ebay.com’un ortaya çıkması
ile birlikte e-ticaretin büyük önem kazanması neticesinde TZY’nin daha
etkin kullanımı meydana gelmiştir.
Şekil 3
İnternet kullanımı ve yukarıdaki uygulamaların gelişmesi neticesinde
“bilgi” akışı hızlanmıştır. İnsanlar tedarik edecekleri ürünler hakkında
detaylı bilgilere, yorumlara, satın alma sonrasındaki destek
süreçlerinin hepsini internet üzerinden gerçekleştirebilmektedir. Aynı
şekilde üreticiler ve tedarikçiler de ürünlerini internet üzerinde satışını
gerçekleştirebilir, satış süreçlerini takip edebilir ve satış sonrası
desteklerini de bu platform üzerinden gerçekleştirebilirler.
Başka örnek vermek gerekirse, tedarikçiler ve müşteriler ürünlerini
anlık olarak internet sayesinde takip edebilmektedirler. İnternet ile
birlikte artık ticaret için tüm engeller kaldırılmış ve aynı zamanda
hızlandırılmıştır.

9. Sakarya Üniversitesi – 2015
İnternet aslında tüm TZY’nin değerlerini, bileşenlerini birbirine sımsıkı
bağlayan ortak bir altyapı tabanı olarak düşünebiliriz.
Ekstranet
Ekstranet (İng. extended intranet; kısaca extranet) bir işletmenin,
işletme dışındaki paydaşları ile veri ve enformasyon paylaşımı için
mevcut telekomünikasyon altyapısını kullanarak teşkil ettiği bilgisayar
ağına verilen addır. Ekstranetler yetkili paydaşlara
şirketintranetinin belirli bölümlerine, kurum dışından ve
genellikle İnternet üzerinden erişim yetkisi verilerek oluşturmaktadır.
Ekstranet teknolojisi, bir işletmenin diğer özel ve tüzel kişilerle ilişkiler
kurmasını, İnternet üzerinden hizmet ve destek sunmasını, daha
kapsamlı işbirliği yapabilmesini ve giderek bu ilişkileri güçlendirmesini
sağlamaktadır. Ekstranetler özellikle e-ticaret, m-ticaret ve e-devlet
uygulamaları için kullanılmaktadır.
Aslında internet altyapısı ile çalışmakta olan bu sistemde tek farklı
olan, daha yüksek güvenlik önlemleri alınarak bilgi ve bilgi akışının
kimlerle ve ne ölçüde paylaşılacağını belirleyerek bu hizmeti
sunmaktır. Örnek olarak, üretici her tedarikçisinin sadece kendisine ait
verilere, iskontolara ve ürün bilgilerine ulaşmasını sağlayan bir
ekstranet altyapısı oluşturabilir. Böylece her tedarikçisine farklı hizmet
sunmuş olmakla beraber verinin güvenliğini de elde etmiş olur.
Aynı şekilde, tedarikçilerde müşterilerine kendisine ait veriler
üzerinden işlem yapabilmelerini sağlayan bir ekstranet oluşturabilir.
Ekstranetde üzerinde durulan en önemli olgu, verinin güvenliğini ve
doğruluğu sağlamaktır.

10. Sakarya Üniversitesi – 2015
Şekil 4
Intranet
İntranet, sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları
(LAN) ve geniş alan ağlarını (WAN) birbirine bağlayan, çoğunlukla
TCP/IP tabanlı bir ağdır. İntranet'ler Ağ geçitleri (İng: gateways) ile
diğer ağlara bağlanabilir. Temel oluşturulma amaçları, kuruluş
bünyesinde bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktır.
Kullanım alanları ise, belge Dağıtımı, insan kaynakları, eğitim ve uyum,
çalışma grupları, ortak iş programlarının kullanılması, üretim, yeni
belgeleme sistemlerinin oluşturulması, tedarikçiler ile ilişkiler, sanal
alış-veriş, servis ve destek olarak örnekler verebiliriz.
Intranet, internet ortamında paylaşılmasını istenmeyen verilerin,
birimler arası web portalları, ftp alanları oluşturularak işletme
içerisinde veri transferleri gerçekleştirmesine olanak
sağlamaktadır. Türkiye'de ki en büyük intranet ağı "Polnet" ile Emniyet
Genel Müdürlüğü'ne aittir.

11. Sakarya Üniversitesi – 2015
TZY içerisinde ise, sipariş yönetim sistemi, üretim planlama, sevkiyat
planlama gibi intranet sistemler oluşturulabilir. Daha doğrusu firma
içerisinde kalmasını istenen veriler bütünü bu sisteme dahil edilerek
bir intranet altyapısı oluşturulur.
Şekil 5
GSM / GPRS / EDGE
Global System for Mobile Communications veya
kısaca GSM (Türkçe: Mobil İletişim İçin Küresel Sistem), bir cep
telefonu iletişim protokolüdür. Önceleri Avrupa Telekomünikasyon
Standartlar Komitesi'nin Groupe Spéciale Mobile (Türkçe: Mobil
İletişim Özel Grubu) isimli alt kuruluşunun ismini taşıyan GSM, daha
sonraları sistemin küresel bir çapa ulaşmasıyla yeni adıyla anılmaya
başlandı. En yaygın olan cep telefonu standardı olarak 212 ülkede 2
milyardan fazla insan tarafından kullanılmaktadır. En kullanışlı
özelliklerinden birisi kullanıcıların aynı hat ile değişik ülkelerden
görüşme (roaming) yapabilmeleridir. Tüm GSM standartları, hücresel
ağ kullanır ve dolaşım sırasında bile hücreler arası geçiş yapma
kabiliyetine sahiptir.

12. Sakarya Üniversitesi – 2015
Dolayısıyla teoride, eğer kapsama alanından çıkmazsanız, cep
telefonu ile tüm dünyayı telefon konuşmasını kesmeden dolaşmak
mümkündür.
Mobil Telefon Sistemlerinin aşağıdaki nesilleri vardır:
 Birinci Nesil: İlk telefonlarda ortaya çıkan bu analog sistem, esas
haberleşme trafiğinin sadece ses üzerinden gerçekleşmesi
sağlanıyordu.
 İkinci Nesil: 2G olarak isimlendirilen bu sistem, ticari merkezliydi
ve dijital bir sistem idi. Şu anki haberleşme teknolojileri
piyasasının %60'ını elinde bulunduran sistemin uygulamalarına
örnek olarak GSM/GPRS verebiliriz.
 Üçüncü Nesil: 3G olarak isimlendirilen bu sistem ise, abone
sayısındaki artış ve yüksek hız gerektiren uygulamalar için çözüm
amacıyla geliştirildi. EDGE, UMTS, WİMAX gibi uygulama
örnekleri mevcuttur.
 Dördüncü Nesil: Kablosuz teknolojisi olarak karşımıza çıkıyor. 2G
ve 3G teknolojilerinin devamı niteliğinde olan bu teknoloji, diğer
GSM standartlarında olduğu gibi hücresel ağ sistemini kullanıyor.
3G teknolojisindeki kapsama alanı sorunlarını da bu dördüncü
nesil teknolojinin çözmesi bekleniyor. Bu doğrultuda telefonlar
için bağlantı hızı 100 Mbps, wi-fi ağlarında ise 1 Gbps'dir.
 Beşinci Nesil: Artan veri boyutlarından dolayı yeni bir sistemin
daha gerekli olduğu kararına vardılar ve geliştirilecek olan bu
beşinci nesil sisteme de 5G adını verdiler. 5. kablosuz haberleşme
sistemi olarak bilinen hizmet, 2020 yılına yönelik bir çalışma. 3G
veri aktarım hızı saniyede 28 megabit, 4G'de bu hız 100 megabit,
5G'de ise bu hız gigabit seviyesinde.

13. Sakarya Üniversitesi – 2015
Şekil 6
Yukarıdaki nesiller de geliştirilen bazı teknolojiler ise ;
GPRS : (İng: General Packet Radio Service), mevcut 2G cep
telefonu şebekesi üzerinden paket anahtarlamalı olarak veri iletimi
sağlayan teknoloji. Genellikle cep telefonları ve internet arasında,
küçük veri paketlerinin alışverişi amacıyla kullanılır. Pratikte saniyede
30-50 Kbit'e kadar veri akışı sağlayabilir.
EDGE : Enhanced Data rates for GSM (Global System for Mobile
Communications) Evolution, mobil haberleşmede üçüncü
neslin başlangıcı olarak sayılabilecek hızlı veri iletişimi teknolojisi.
UMTS: (“Universal Mobile Telecommunications System”) yani 3.
Nesil(3G) mobil telefon standardı olarak bilinir. UMTS ile ses ve veri
aktarımını eş zamanlı gerçekleştirebilirsiniz ve aktarım oranı Edge’e
nazaran kat kat hızlıdır ve ADSL ile neredeyse eşdeğer bir hıza sahiptir.
Yinede 3G bağlantı Edge’e oranla daha fazla enerji harcar.

14. Sakarya Üniversitesi – 2015
GPS
GPS (Global Positioning System; Küresel Yer Belirleme Sistemi ya da
Küresel Konumlandırma Sistemi), düzenli olarak kodlanmış bilgi
yollayan bir uydu ağıdır ve uydularla arasındaki mesafeyi ölçerek
Dünya üzerindeki kesin yeri tespit etmeyi mümkün kılar.
Bu sistem, ABD Savunma Bakanlığı’na ait, yörüngede sürekli olarak
dönen 24 uydudan oluşur. Bu uydular çok düşük güçlü radyo sinyalleri
yayarlar. Yeryüzündeki GPS alıcısı, bu sinyalleri alır. Böylece konum
belirlenmesi mümkün olur.
Bu sistemin ilk kuruluş hedefi tamamen askeri amaçlar içindi. GPS
alıcıları yön bulmakta, askeri çıkartmalarda ve roket atışlarında
kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Ancak, 1980’lerde GPS sistemi sivil
kullanıma da açılmıştır.
Sivil kullanımına açılması ile birlikte TZY için de kullanılan bir sistem
olmaya başlamıştır. Özellikle yukarıda bahsettiğimiz GSM
nesillerindeki gelişmeler sayesinde artan veri hızı transferi ile entegre
çalışan GPS sistemleri araç takip ve dolayısı ile ürün takibini de
kolaylaştırmıştır.

15. Sakarya Üniversitesi – 2015
Şekil 7
Buradaki en önemli nokta, yukarıdaki notlarda da bahsettiğimiz üzere
gelişen teknolojilerin birer ihtiyaçtan dolayı üretilmesi ve her üretilen
teknolojinin bir diğeri ile entegrasyonunun sağlanması. Her bir
teknoloji birbirinden farklı gibi görünse de “internet” ortak altyapısı
sayesinde bir platformda buluşturulabiliyor. GPRS / GPS , internetin ve
dolayısı ile bilgisayar sistemlerin ortak altyapıda çalışması neticesinde
yüksek seviyelerde veri transferleri sağlayabiliyoruz.

16. Sakarya Üniversitesi – 2015
Şekil 8
Şekil- 8 ‘de Turkcell firmasının Simit Sarayı firması için geliştirdiği araç
takip teknolojisinden bir ekran görüntüsü yer almaktadır. Bu teknoloji
sayesinde firma ürünü olan simitlerin nerede olduklarının bilgisi kadar
kaç derecede sıcaklıkta muhafaza edildiği bilgilerini de
ulaşabilmektedir.
OT / VT
OT/VT Otomatik Tanımlama / Veri Toplama kelimelerinin baş
harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Otomatik tanımlama / veri
toplama sistemleri, nesneleri belirlemek, tanımlamak, nesneler
hakkında bilgi toplamak ve toplanan bu veriyi el ile saymadan
bilgisayar sisteminde toplamak için kullanılan teknolojilere verilen
genel bir addır. Otomatik tanımlama sistemlerinin amacı verimliliği
arttırmak, veri-giriş hatalarını azaltmak, personeli el ile yapılan sayma
işleminin dışında daha kayda değer işlerde kullanmaktır. Otomatik
tanımlama şemsiyesinin altına birçok teknoloji bulunmaktadır. Bunlar;
barkodlar, akıllı kartlar, sesli tanımlama, bazı biyometrik teknolojiler
(retina taraması), optik karakter tanımlama ve radyo frekanslı
tanımlamadır.

17. Sakarya Üniversitesi – 2015
İnsanın tarafından yönetilen sistemler veya bileşenlerde hata olma
olasılığı her zaman yüksektir. Buna tecrübe etkeni de eklendiğinde
daha fazla artmaktadır. Bu nedenle özellikle depo süreçlerinde, ürünün
teslim alınması, gönderilmesi, iade işlemleri vs. işlemlerde operatör
yerine bu işlemlerin otomatik yapılması ön görülmektedir. Bu da hata
faktörünün en aza indirgenmesi talebinden kaynaklanmaktadır.
Ayrıca, bahsettiğimiz işlemler de süreci hızlandırmaktadır. TZY için de
rekabet yönünden büyük avantaj sağlayan bu teknolojinin önemi
büyüktür. Bu konuda en yaygın olarak kullanılan teknolojiler Barkod ve
RFID teknolojileridir.
Barkod
Barkod, çubuk kod ya da çizgi im, verilerin görsel özellikli makinelerin
okuyabilmesi için çeşitli kodlama yöntemleriyle sunulmasıdır.
Orijinal olarak barkod, veriyi paralel çizgilerin genişlikleri ve boşlukları
arasında saklardı, ama günümüzde noktasal şekiller, iç içe daireler ve
görüntü içinde gizli şekiller gibi farklı türlerde de görülebiliyorlar.
Barkod, barkod okuyucu olarak da adlandırılan optik okuyucular ile
okunabilir veya özel yazılımlarla görüntü içinden taranabilir. Barkod
bilgisayara veri girişinin doğruluğunu ve hızını artıran Otomatik Tanıma
Veri Toplama (OT/VT) uygulamalarında geniş bir kullanım alanı
bulmaktadır.
Geleneksel olarak barkod kodlaması sadece rakamları sembolize
ederken, yeni sembolojiler tüm ASCII karakter setine büyük harf ve
daha fazlasını eklemiştir. Basit barkodların ihtiyaç duyduğu alana daha
fazla bilgi sığdırma gereksinimi çizgiler yerine kare hücreleri içeren (bir
tür İki boyutlu barkod) matrix kodların geliştirilmesine sebebiyet
vermiştir. İç içe kodlar iki boyutlu ve tek boyutlu kodların karışımıdır ve
geleneksel tek boyutlu sembolojiyi birden fazla satır içerecek şekilde
bir çerçeve içinde yeniden boyutlandırma işlemidir.

18. Sakarya Üniversitesi – 2015
Barkod teknolojisinin diğer kullanım alanları ise, depolama alanları
içinde bulunan ambalajların etiketlenmesidir. Bu ambalajlarda (palet,
kasa, koli vs) lojistik zinciri boyunca hareket etmekde, bir çok noktadan
geçmektedir. Bu geçişler sırasında yoğun şekilde barkod okutma
suretiyle tanımlama işlemi yapılmaktadır.
RFID
Radyo Frekansı ile Tanımlama (RFID) teknolojisi, radyo frekansı
kullanarak nesneleri tekil ve otomatik olarak tanıma yöntemidir.
(Otomatik Tanıma ve Veri Toplama). RFID, temel olarak bir etiket ve
okuyucudan meydana gelir. RFID etiketleri Elektronik Ürün Kodu (EPC)
gibi nesne bilgilerini almak, saklamak ve göndermek için
programlanabilirler. Ürün üzerine yerleştirilen etiketlerin okuyucu
tarafından okunmasıyla tedarik zinciri yönetimi ile ilgili bilgiler
otomatik olarak kaydedilebilir veya değiştirilebilir.
Şekil 9
RFID etiketi, radyo frekansı ile yapılan sorguları almaya ve
cevaplamaya olanak tanıyan bir silikon yonga, anten ve kaplamadan

19. Sakarya Üniversitesi – 2015
meydana gelir. Yonga, etiketin üzerinde bulunduğu nesne ile ilgili
bilgileri saklar. Anten, radyo frekansı kullanarak nesne bilgilerini
okuyucuya iletir. Kaplama ise etiketin bir nesne üzerine
yerleştirilebilmesi için yonga ve anteni çevreler.
Şekil-9’da RFID sisteminin endüstri içerisindeki çalışma şekli
yansıtılmıştır.
Barkod teknolojisinden daha gelişmiş olmasına rağmen, endüstride
onun kadar kullanım alanı bulamamıştır. Bunun en önemli sebebi,
barkod teknolojisinde olduğu gibi uluslararası geçerliliği olan bir
standart haline getirilememiştir. Örneğin, “x” marka RFID yazıcıları ile
oluşturulan etiketleri, “y” markalı bir RFID okuyucu cihaz
okuyamamaktadır.
Veri Tabanı Yönetim Sistemleri
Şu ana kadar üzerinde durduğumuz konular hep verinin işlenmesi
neticesinde oluşan bilgiye ulaşmak, tekrar kullanmak, dağıtmak
üzerineydi. Peki bunu nasıl mümkün kılacağız?
TZY içerisinde olsun, başka iş alanlarında olsun sürekli bir veri alış verişi
olacaktır. Bu veriler anlık olarak kullanma isteği olacağı gibi, tekrar
tekrar kullanılmak da istenecektir. Hatta tekrar kullanılmak
istediklerinde hızlı bir şekilde erişim de talep edilecektir.
Veri tabanı Yönetim sistemleri ise, bize bu verileri düzenli olarak
saklamamızı, indeksleme yapmamızı, erişim sağlayıp üzerinde istenilen
değişiklikleri yapmamıza olanak sağlayan sistemlerdir. Bu sistemler de
diğer sistemler de olduğu üzere ihtiyaçlara göre gelişim göstermiş ve
bugünün ihtiyaçlarına karşılık vermeye devam etmektedir.
VTYS ‘lerinden bir veri sorgulamak veya veri üzerinde bir değişiklik
yapmak istediğimizde bu isteğe uygun bir dil kullanmamız

20. Sakarya Üniversitesi – 2015
gerekmektedir. Bu dil Yapısal Sorgulama Dili (Structured Query
Language) SQL’dir.
Çeşitli firmalar tarafından farklı VTYS uygulamaları mevcuttur. Bunların
temel sorgulama dili ise SQL ‘dir. Ancak Sql aralarında bazı yazımsal
farklılıklar mevcut olsa da temelde aynı yapıya ve standarda sahiptirler.
Veritabanları: Sorgulama Dilleri
 MySQL
 PostgreSQL
 Oracle
 Sybase
 MsSQL
 Firebird
 Ms Access
 IBM DB2/DB6
 ANSI SQL (Standart SQL)
 PL/SQL
 T-SQL
VTYS sayesinde, TZY içerisinde yer alan müşteri, tedarikçi ve üreticiler
birbirlerine veri tabanlarına erişim sağlayarak bilgi alış verişinde de
bulunabilirler.
TZY’DE KULLANILAN BİLİŞİM SİSTEMLERİ
MRP
MRP (Material Requirement Planning) dilimize Malzeme İhtiyaç
Planlaması olarak geçmiş olan bir yöntem ismidir.
MRP yöntemi, ürün ağacı, stok mevcutları, satınalma sisteminde
bulunan açık siparişler ve ana imalat planında üretim talimatlarını
(tahminlerini de olabilir) hesaba katarak hangi malzemelere ne zaman
ihtiyaç duyacağınızı hesaplar. Yapılan hesap zaman boyutuna sahiptir,
bu özelliği ile ortaya satın alma ve tüm alt parçalar için bir üretim planı
çıkartır.

21. Sakarya Üniversitesi – 2015
MRP Yöntemi, imalat planınızda bulunan ürünleri “ürün ağaç” bilgisini
kullanarak aşağı doğru patlatır (exploding) ve zaman eksenine
yerleştirir. Yöntemin en kıymetli tarafı ihtiyacı zaman ekseni üzerinde
(tıpkı nakit akış tablosu gibi) inceleyebilmesidir.
Malzeme önceliklerini ve kapasite kontrolünü en iyi şekilde yapmak
isteyen, karışık malzemelerin montajını yapan firmalar için malzeme
ihtiyaç planlaması idealdir. Endüstri kolları olarak ilaç, yiyecek, tekstil,
kimya gibi alanların dışında, otomotiv, elektronik, yedek parça üretimi
ve montaja dayanan sistemlerde kullanılabilir.
Şekil 10
Anlatıldığı üzere, Malzeme İhtiyaç Planlaması bilgisayara dayalı bir
envanter planlama ve kontrol sistemidir. Hammadde ve ürün
stoklarının azalması, stok devir hızının ve zamanında yapılan
teslimlerin artması, MRP sisteminin kullanılması ile mümkündür.
MRP Sisteminin Girdiler
a) Ana Üretim Planı: Malzeme ihtiyaç planlama sisteminin
isleyebilmesi ana üretim planına bağlıdır. Yani son ürünlerin ne
kadar ve ne zaman üretilmeleri gerektiğini gösteren bir ana
üretim planı olmalıdır. MRP sisteminde ana üretim planının
haftalık üretim ihtiyaçlarına bölünmesi ve daha kısa zaman
aralıklarını (hafta - gün gibi), esas alan sipariş programlarınınım
hazırlanması mümkün olmaktadır.
b) Ürün Ağacı Bilgileri: Malzeme listesi, son ürünü üretebilmek
için gerekli tüm malzemelerin bir dökümünü ve üretim
yöntemlerine ait bilgileri içerir.

22. Sakarya Üniversitesi – 2015
c) Stok Kayıtları : Tüm birimlerin stok durumları hakkındaki
verileri içerir. Her stok birimi kodlanmalıdır. Kodlama sistemi
kolay ve anlaşılır olmalıdır.
MRP Sisteminin Çıktıları
a) Satın Alma İstekleri: Malzeme ihtiyaç sisteminin sonucunda
üretilecek ürünlerin zamanında üretilebilmesi için zamanında
malzemelerin tedarik edilmesi gerekir. Bunun için tedarik
sürelerine ve miktarlarına göre her parçanın sipariş miktarı ve
zamanları satın alma emri olarak satın alma departmanına iletilir.
b) İmalat Siparişleri(İş Emirleri): MRP’nin en önemli çıktısı imalat
siparişleri(iş emirleri) dir. Üretilecek parçalarının zamanında
üretilmesi için yapılan planın çıktısıdır. Bu çıktı parçaların ne
zaman ve ne kadar üretileceğini gösterir.
MRP II
1960’da ortaya çıkan MRP olaya sadece malzeme ekseninden
bakıyordu. Bunun yeterli olmadığı 1970’li yıllarda ortaya çıktı ve MRP
ile başlayan firma çapındaki entegrasyonun içine firmanın diğer
kaynakları da eklendi, sonuçta yeni bir isim bulmak gerektiği için MRP-
II ortaya çıktı.
MRP-II kendi içinde hem planlama hem de uygulama yöntemleri içerir.
Daha fazla unsuru dikkate alarak çalıştığı için doğal olarak MRP’den
daha etkin sonuçlar yaratır.
MRP-II’nin en temel farkı “Kapasite” parametresinin planlama ve
uygulama kurgusuna eklenmiş olmasıdır.
MRP-II, firmanın malzeme ve tezgahlara elini süren bölümleri entegre
etmeyi, kayıpları engellemeyi hedefler.

23. Sakarya Üniversitesi – 2015
MRP-II çalışması firmanın hem bölümler arası entegrasyonuna hem de
bilgi veri tabanının oluşumuna büyük katkı sağlar. Yöntemin
hedeflerini özetlersek;
 Şirket içi formal, kuralları belli olan düzen yaratmak
 Bölümler arası koordinasyon ve eşgüdüm yaratmak
 Şirket içi ortak lisan ve hızlı bilgi akış düzeni oluşturmak
 Hammadde ihtiyaçlarını zaman ekseninde izleyebilmek
 Kapasite ihtiyaçlarını zaman ekseninde izleyebilmek
 Satış, Ana İmalat Planı, Üretim entegrasyonunu gerçekleştirmek
 Satın alma planlaması ile fazla veya eksik stok olaylarından
kurtulmak
 Bölümlerin tekrar tekrar aynı bilgiyi işlemesine son vermek
ERP
İşletmelerde mal ve hizmet üretimi için gereken işgücü, makine,
malzeme gibi kaynakların verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayan
bütünleşik yönetim sistemlerine verilen genel addır. Kurumsal kaynak
planlaması (ERP) sistemleri, bir işletmenin tüm veri ve işlemlerini bir
araya getirmeye veya bir araya getirilmesine yardımcı olmaya çalışan
ve genelde kullanımı kolay olan sistemlerdir. Klasik bir ERP yazılımı
işlem yapabilmek için bilgisayarın çeşitli yazılım ve donanımlarını
kullanır. ERP sistemleri temel olarak değişik verilerin saklanabildiği
bütünleşik bir veri tabanı kullanırlar.
Kurumsal kaynak planlaması anlam olarak, işletmenin tüm
kaynaklarının birleştirilip, verimli olarak kullanılması için tasarlanmış
sistemlere denmektedir. ERP kavramı ilk olarak üretim çevrelerinde

24. Sakarya Üniversitesi – 2015
kullanılmaya başlansa da; günümüzde ERP sistemleri çok daha geniş
bir alanda telaffuz edilmektedir. ERP sistemleri, bir işletmenin iş
alanına ya da ismine bakmadan, işletmenin tüm temel işlemlerini kendi
yapısı altında toplayabilir. İşletmenler, kâr amacı olmayan kuruluşlar,
vakıflar, hükümetler veya diğer varlıklar ERP sistemlerini
kullanabilirler.
ERP sistemlerine daha yakından bakacak olursak, en önemli gerekliliğin
bir işletmenin tüm bakış açılarındaki her verinin, birleştirilmesi
olduğunu görürüz. ERP sistemleri bunu sağlamak için, işletmenin çeşitli
iş faaliyetlerini ele alan birçok yazılım modülünü tek bir veri tabanı
altında çalıştırmaktadır.
Özellikle, bazı işletmeler bir ERP sisteminin yalnızca bazı
uygulamalarını seçip, bunları diğer ERP sistemleri veya bağımsız başka
yazılımlar ile destekler. Böylece işletme ihtiyaç duyduğu ERP ara
yüzünü kendi oluşturmuş olur.
Tek bir veri tabanı, aşağıdaki alanlarında dahil olduğu çeşitli yazılım
modüllerini bünyesinde barındırabilir;
Şekil 11
ERP sistemleri tüm işletme işlevleri arasında geçiş yapabilen
sistemlerdir. Operasyonlarda veya üretimde görev alan tüm işlevsel
departmanlar tek bir sistemde birleştirilir. İmalat, depolama,
taşımacılık ve ulaştırma ve bilgi teknolojilerine ek olarak, muhasebe,
Üretim TZY Mali Yönetim İK CRM
Mühendislik işlemleri
Malzeme listeleme işlemleri
Çizelgeleme
Kapasite analizi
İş Emri yönetimi
Kalite Kontrol
Maliyet yönetimi
Üretim işlemleri
Üretim projeleri
Üretim akışları
Envanter yönetimi
Sipariş girişi
Satın alma
Ürün yapılandırması
TZY Planlaması
Tedarikçi çizelgeleri
Genel hesap defteri
Nakit yönetimi
Nakit çıkışları
Nakit girişleri
Durağan varlıkla
İnsan kaynakları
Maaş bordroları
İşletme içi eğitim
Çalışma süresi ve devamlılığı
Faydalar
Satış ve pazarlama
Komisyonlar
Hizmetler
Müşteri sözleşmeleri
Yardım hattı desteği

25. Sakarya Üniversitesi – 2015
pazarlama, insan kaynakları ve strateji yönetimi de ERP sistemlerinde
bulunabilir.
ERP sistemlerinin kusursuz en önemli artılarından biri modüler yapı da
olmasıdır. Modüler yapının önemi, ERP uygulamasını satın alma ve
kurma sürecinde daha da ön plana çıkar. Bir kurum, ERP uygulamasının
sahip olduğu fonksiyonların tümünü kullanmak istemeyebilir. Bu
nedenle modüler yapı istenilen fonksiyonları istenilen zamanlarda
kullanmayı mümkün kılar. Farklı uygulamalar her zaman birbiri ile
uyumlu çalışmaz ve işletme için sorunlar oluşturulabilir. ERP
sistemlerinde ise tüm modüller ve uygulamalar birbiri ile uyumlu
olarak çalışmaktadır.
SCM
Tedarikçi İlişkileri Yönetimi (Supplier Relationship Management –
SRM),işletmelerin tedarikçiden neyi ne kadara aldıkları, tedarikçiden
kaynaklanan risklerin boyutlarının ne olduğu, alınan ürünlerin
kalitesinin işletmenin kalite hedeflerine uygunluğu, satın alma
uygulamalarında zaman içerisinde yaşanan değişiklikler, satın alma
aktivitelerinin işletmenin genel hedeflerine uygunluğu gibi soruların
yanıtlanmasına yardımcı olan yönetim sistemidir.
Tedarik Zinciri Yönetimi kavramının giderek önem kazanması ile
birlikte bu kavram ortaya çıkmıştır. Tedarikçi İlişkileri Yönetimi,
tedarikçilerin seçilmesi ve değerlendirilmesinin yanı sıra var olan
tedarikçilerle kurulacak olan iletişimin organizasyonunu ve yönetim
sorumluluklarını içermektedir.
Tedarikçi İlişkileri Yönetimi kilit tedarikçilerin belirlenmesi süreci ile
başlayıp en uçtaki tedarikçiye kadar genişleyen yelpazede geliştirilecek
stratejileri, yaklaşımları ve organizasyonu kapsamaktadır.

26. Sakarya Üniversitesi – 2015
Tedarikçi İlişkileri Yönetimi kavramı, Tedarik Zinciri Yönetimi ile ilgili bir
süreç olarak tanımlanabildiğinden bu kavramın gelişmesi ile birlikte
ortaya çıkmış ve özellikle son yıllarda çok daha fazla önem kazanmıştır.
Bilindiği üzere, 1980’li yıllarla birlikte endüstriyel satın alma davranışı
tek bir satın alma faaliyeti veya işletmenin bu konudaki karar verme
süreci olarak görülmemeye başlanmış ve işletmeler için bu davranışın
daha çok tedarikçilerle olan ilişkilerin boyutuna odaklandığı
düşünülmüştür. Söz konusu ilişkilerin özünde her iki işletme için ürün
ve süreç teknolojileri ile pazar yapılarının özellikleri yer almaktadır.
Tedarikçi ilişkileri yönetim sistemleri, özellikle ERP sistemleri ile
entegre olduklarında anlamlı düzeyde maliyet avantajı sağlamanın
yanı sıra müşteri ihtiyaçlarına daha hızlı cevap verebilme, esnekliği
artırma ve daha az işlem süreleri gibi önemli katkılar sağlamaktadır.
Söz konusu sistemler işletmelerin ihtiyaçları ve kendilerine özgü
yapıları doğrultusunda işletme içinde de yazılım olarak geliştirilip
uygulanabildiği gibi işletmelerin ERP sistemleri de dahil olmak üzere
birçok farklı sistem ile entegre olabilen hazır paket çözüm ürünler
olarak da gözlemlenebilmektedir.
Şekil 12

27. Sakarya Üniversitesi – 2015
Tedarikçi ilişkileri yönetim sistemlerinin ERP sistemleri ile
entegrasyonuna bir örnek Şekil-12 de gösterilmiştir.
CRM
CRM; (Customer Relationship Management) Müşteri İlişkileri Yönetimi
anlamına gelir ve 1990′lı yıllarda popülerleşmiş terimdir. Kurum,
işletme ve kuruluşların müşterileriyle olan tüm etkileşimlerini
koordine etmesini sağlayan uygulamalar bütünüdür. Müşteriyle
kurulan bu etkileşimler sms, e-mail, fax gönderimi ve/veya
müşterilerle yürütülecek tüm teklif, satış ve faturalandırma süreçlerini
içermektedir.
CRM yazılımları vb. işletme kuruluşlarının giderek artan pazar rekabeti
doğrultusunda mutlu ve sadık müşteriler yaratma, müşteri ihtiyaçlarını
önceden belirleme ve doğru hedef kitleye doğru pazarlamayı yapma
vb. ihtiyaçlarına çözüm sağlamak amaçlı ortaya çıkmışlardır.
Herhangi bir iş veya girişim; etkili pazarlama ve müşterileri ilişkilerinde
göstereceği başarıyla ancak doğru büyümeyi sağlayabilmektedir.
Memnun müşteriler, gerek tekrar müşteri olacaklarından gerekse
işletmeye yeni müşterileri kazandıracağından, müşterileri memnun
etmek başarılı işletmeler için en önemli faktördür. Müşterilerle ilişkileri
yönetmede temel bileşen, Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) yazılımının
canlı durumda tutulabilmesidir. CRM yazılımı aracılığıyla tek bir
modülde müşterileri izleme fırsatı oluşmaktadır. CRM uygulamaları
müşterilere verilmiş siparişleri, teklifleri, satış süreçlerini ve ekip
üyelerinin müşteri ile yapmış oldukları etkileşimi belgeler. Çalışanlar bu
sayede hızlı bir şekilde müşterinin isteklerini, beklentilerini, favori
ürünleri ve alışveriş alışkanlıklarını anlayabilmekte ve müşteriye uygun
ek ürünler sunarak cevap verebilmektedirler. Bu sayede yüksek satışlar
üretebilir.

28. Sakarya Üniversitesi – 2015
Ayrıca CRM yazılımları üzerinden e-posta, telefon görüşmeleri, yüz
yüze görüşmeler, faks ve işletme tarafından kullanılan diğer iletişim
etkinleri izlenebilir. Çalışanlar müşterinin söylediklerini, isteklerini
vurgulamak için not alabilirler ve gelecekte bu notlara başvurabilirler.
İşletmeler müşterilerini bu sayede daha iyi tanıyarak, güçlü ilişkiler
geliştirebilir ve sadık müşteriler oluşturabilirler.
CRM'in Farklı Aşamaları
Bugün CRM çözümleri olarak nitelendirilen uygulamalar ile geçmişteki
uygulamalar arasında birçok yapısal benzerlik ve farklılıklar vardır.
Aslında farklılıklar, CRM'in geçirdiği evreleri de ortaya koyması
açısından önemlidir. CRM'de yeni bir dönem başlamasına neden olan
en temel gelişme, çözümlerin içerisinde yer alan analitik özelliklerin
gerçek zamanlı ve çok daha kapsamlı hale gelmesi oldu. Bu özellikler
çeşitlendikçe CRM çözümleri de farklılaşmaya başladı. bu anlamda 3
temel CRM yapısından söz etmek mümkün:
Operasyonel CRM: CRM'in bu biçimi aslında tipik iş fonksiyonlarının
kapsandığı CRM çözümlerinden oluşur. Bu fonksiyonlara örnek olarak
müşteri hizmetleri, sipariş yönetimi, faturalama, satış ve pazarlama
otomasyonu gibi süreçleri verebiliriz. Bu çözümler daha çok kurumsal
sistem içerisindeki finans, insan kaynakları gibi farklı iş fonksiyonlarının
entegre bir yapıya kavuşturulması için kullanılır.
Analitik CRM: Adından da anlaşılacağı gibi bu CRM biçiminde
kullanıcılara ait verilerin elde edilmesi, depolanması, işlenmesi, analiz
ve tahminlere dönüştürülerek raporlanması işlemleri gerçekleştirilir.
Böylelikle CRM'in operasyonel ve entegrasyon özellikleri üzerine analiz
ve raporlama özellikleri eklenir.

29. Sakarya Üniversitesi – 2015
İşbirliğine yönelik CRM: Bu CRM biçimi aslında diğerlerinin en uygun
birleşiminden oluşur. Müşteriler ile şirketler arasında tam anlamıyla bir
etkileşim ve koordinasyon ağının oluşmasına imkân veren bu
çözümler, farklı iletişim kanallarından (web, telefon, e-posta vb) gelen
bilgilerin değere dönüştürülmesini sağlar. İşbirliğine Yönelik CRM
çözümleri müşteri ile etkileşime imkân veren tüm fonksiyonları içerir.
EDI
Bilgisayar ve veri iletişim teknolojilerinin hızla yaygınlaştığı
günümüzde, firmalar arasında bilgi transferinin büyük yararlar
sağlayacağı keşfedilmiş ve bu konudaki çalışmalar derinleştirilmiştir.
Farklı ortamlarda çalışan uygulama yazılımları arasında belli
standartlarda veri aktarılması teknik olarak oldukça basit bir
uygulamadır. Tüm yapılacak olan veri alışverişi yapmak istediğiniz
kuruluşla aynı masaya oturarak nasıl bir standart da bilgi aktaracağınızı
tartışmak ve bir transfer programı yazmaktır. Ancak, aynı veriyi bir
üçüncü kuruluşla paylaşmak istediğiniz zaman konu daha karmaşık bir
hale gelmektedir.
Çünkü bir önceki kuruluşla belirlediğiniz standartları bu kuruluşa da
uygulatmanız zor olacaktır. Bu tartışmalarda karşılaşılan temel
problemler, verinin formatı ve içeriğidir. Buradan yola çıkılarak verinin
belli bir formatta ve içeriğinin de herkes tarafından anlaşılacağı bir
mesaj yapısında aktarımını sağlayacak bir veri değişim teknolojisi olan
EDI bulunmuştur. EDI, bilgisayar uygulamalarının daha düşük kullanım
masrafıyla ve daha fazla verimlilikle birbirleriyle iletişim kurmalarını
sağlamak amacıyla geliştirilmiştir
EDI, farklı kuruluşlardaki uygulamalar arasında yapısal veri değişimi
şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımda yer alan yapısal veri değişimi,
EDI’ın iş dünyasında kullanılan kâğıt belge değişiminin yerine geçtiği
anlamına gelir ve Elektronik Ticaret konusu ile doğrudan ilgilidir. EDI
uygulamalarında veri, yapısal bir formatta transfer edilmektedir. Bu
formata EDIFACT (İdari, Ticaret ve Nakliyata İlişkin Elektronik Veri

30. Sakarya Üniversitesi – 2015
Değişimi) adı verilir ve dünya çapında ticaretin kolaylaştırılması
konusunda kurulan BM 4.Çalışma Grubunun bir girişimidir. Yaklaşık on
yıl önce, uluslararası ticaretin etkinliğini artırmak amacıyla, ticari
verilerin içeriğine elektronik yoldan ulaşabilmek için bir dünya
standardına gereksinim duyularak bu girişim başlatılmıştır.
Standartlaşma süreci ise UN/EDIFACT formatına ilişkin ISO
standartlarının ilk yayınlandığı 1987 yılında başlamıştır.
Şekil 13
Yukarıdaki şemada, dış ticarette katılımcılar arasında EDI kullanımları
açıklanmıştır. Yani bir malın siparişinden başlayarak, sevkiyatından,
banka işlemlerine ve en son gümrük işlemlerine kadar her aşamada EDI
kullanımı mümkündür. Bu kullanımı gümrük işlemleri açısından ele
alırsak, EDI’ın amacı gümrük işlemlerini yapmaya yetkili gümrük
komisyoncuları veya ithalatçı/ihracatçı firma temsilcilerinin beyan
bilgilerini gümrük bilgisayarına elektronik ortamda kendi bürolarından
belli standartta transfer etmelerini sağlamaktır.
Bu uygulama ile;
Gümrüklü sahaya eşyaların gelişi ile ithalatçı ve ihracatçılar beyanlarını
hızlı bir şekilde gümrük idaresine verebilecekler ve gümrük idaresi
beyanı ve gerekirse eşyayı minimum gecikme ile kontrol edebilecektir.

31. Sakarya Üniversitesi – 2015
Gümrük beyannameleri, gümrük idaresinin bilgisayarına yeniden veri
girişi yapılmadan aktarılacak ve vergiler sistem tarafından
hesaplandıktan sonra rahatlıkla kontrol edilebilecektir.
Daha gerçekçi istatistikler alınabilecektir.
İşlemler basitleşecektir.
Gümrük Müdürlüklerinde her gün iş takip eden yüzlerce komisyoncu
ve firma görevlisi sayısı EDI uygulaması ile süratle azalacak ve gümrük
personeli üzerindeki fiziki iş yükü minimum seviyeye inecektir.
Kaynaklar
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nternet
http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/4g-ve-5g-nedir-
telekomunikasyon-teknolojileri/10243#ad-image-0
http://www.univera.com.tr/cozumler/otomatik-tanimlama---veri-
toplama-cozumleri-ot-vt/318/1
http://www.cengizpak.com.tr/mrp-nedir/#sthash.Nua8gEPf.dpuf
http://www.erp.web.tr/erp-nedir-mrp-nedir-crm-nedir/
https://polen.itu.edu.tr/xmlui/handle/11527/3162
http://www.crmnedir.com/
Gümrük Müsteşarlığı Elektronik Gümrük Web Sitesi
Ayrıca çeşitli tez ve makaleler incelenmiştir.