25-Tales of the Graveyard / कब्र वालों की 25 हिकायात

ÜGUÏ¢í±¢H¢ï´ÜUè25çãGÜU¢²¢¼ 48
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ï…ïG …é}¢é¥G¢ Î¢ï „¢ï Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ©„ ÜUï Î¢ï „¢ï
„¢H ÜUï x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈUG ã¢ïæx¢ï J (ÜU‹…GéH ©G}}¢¢H)
çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè Îé¥G¢
¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜUG¢çÎÚè Ú…G±è
ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜUG ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ïæ Îè ãé§ü Îé¥G¢ ÐÉG
Hèç…²ï …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J Îé¥G¢ ²ïã ãñ :
¼Ú…}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜUï ÎÚ±¢…Gï ¶¢ïH Îï ¥¢ñÚ ã}¢ ÐÚ ¥ÐÝè
ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢ ! »ï ¥G-…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢é…Géx¢èü ±¢Hï
Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J ¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢
± Ï¢ÜUGè¥G
± }¢çxGÈUGÚ¼
13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.
ÜUÏ¢í ±¢H¢ïæ ÜUè 25 çãÜU¢²¢¼
²ïã çÚ„¢H¢ (ÜUÏ¢í ±¢H¢ïæ ÜUè 25 çãÜU¢²¢¼ )
à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ãG…GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-…G±è ç…G²¢§ü
Ýï ©Îêü …GÏ¢¢Ý }¢ïæ ¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J
}¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è) Ýï §„ çÚ„¢Hï ÜU¢ï çã‹Îè ÚS}¢éH ¶G¼G }¢ïæ
¼Ú¼èÏ¢ Îï ÜUÚ Ðïà¢ çÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï à¢¢»¥G ÜUÚ±¢²¢ ãñ J §„
}¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è Ï¢ïà¢è Ð¢»æ ¼¢ï }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ ÜU¢ï (Ï¢ …GÚè¥G» }¢v¼êÏ¢,
§ü-}¢ï§üH ²¢ SMS) }¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ „±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J
Ú¢çÏ¢¼G¢ : }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)
}¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢
ç„HïvÅïÇ ã¢©„, ¥çHÈU ÜUè }¢çS…Î ÜUï „¢}¢Ýï, ¼èÝ ÎÚ±¢…¢-1,
¥ãG}¢Î ¥¢Ï¢¢Î, x¢é…Ú¢¼, ÈGU¢ïÝ : 079-25391168
MO. 09374031409
E-mail : translationmaktabhind@dawateislami.net
www.dawateislami.net

ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ ÜUè 25 çãGÜU¢²¢¼1
à¢ñ¼G¢Ý H¢¶ S¢éS¼è çÎH¢» ²ïã çÚS¢¢H¢(48 S¢ÈGUãG¢¼)¥¢ç¶GÚ
¼ÜU ÐÉG HèçÁ¢²ï §ü}¢¢Ý ¼¢Á¢G¢ ã¢ï Á¢¢»x¢¢ J
1 560 ÜGUÏ¢í¢ï´ S¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ ©Æ x¢²¢
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ ¥Ï¢ê ¥GÏÎéËH¢ã }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý ¥ãG}¢Î }¢¢çHÜUè
ÜGéUÚ¼GéÏ¢è ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñ´ : ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý Ï¢S¢Úè
ÜUè ç¶GÎ}¢¼ï Ï¢¢ Ï¢-Ú-ÜU¼ }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ »ÜU ¥G¢ñÚ¼ Ýï
¥GÁ¢Gü ÜUè : }¢ïÚè Á¢±¢Ý Ï¢ïÅè ÈGU¢ñ¼ ã¢ï x¢§ü ãñ, ÜU¢ï§ü ¼GÚèÜGU¢ §à¢¢üÎ ã¢ï çÜU }¢ñ´
©S¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶ Hêæ J ¥¢Ð Ýï ©S¢ï ¥G}¢H Ï¢¼¢ çÎ²¢ J ©S¢
Ýï ¥ÐÝè }¢ãGêü}¢¢ Ï¢ïÅè ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ ¼¢ï Îï¶¢, }¢x¢Ú §S¢ ãG¢H }¢ï´ Îï¶¢ çÜU
©S¢ ÜïU Ï¢ÎÝ ÐÚ ¼¢ÚÜU¢ïH (²¢’Ýè Ç¢}¢Ú) ÜU¢ çHÏ¢¢S¢, x¢ÚÎÝ }¢ï´
Á¢G‹Á¢èÚ ¥¢ñÚ Ð¢©æ }¢ï´ Ï¢ïçÇG²¢æ ãñ´ ! ²ïã ãñÏ¢¼Ý¢ÜU }¢‹Á¢GÚ Îï¶ ÜUÚ ±¢ïã
¥G¢ñÚ¼ ÜU¢æÐ ©Æè ! ©S¢ Ýï ÎêS¢Úï çÎÝ ²ïã wG±¢Ï¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý
Ï¢S¢Úè ÜU¢ï S¢éÝ¢²¢, S¢éÝ ÜUÚ ¥¢Ð Ï¢ãé¼
}¢x¢G}¢ê}¢ ãé» J ÜéUÀ ¥GS¢ïü Ï¢¢’Î ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý Ï¢S¢Úè
Ýï wG±¢Ï¢ }¢ï´ »ÜU HÇGÜUè ÜU¢ï Îï¶¢, Á¢¢ï Á¢‹Ý¼ }¢ï´ »ÜU ¼wG¼ ÐÚ ¥ÐÝï S¢Ú
1 : ²ïã Ï¢²¢Ý ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ Ýï ¼ÏHèx¢Gï ÜGéUÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ çS¢²¢S¢è
¼ãGÚèÜU Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ¥G¢H}¢è }¢-ÎÝè }¢ÜüUÁ¢G ÈGñUÁ¢G¢Ýï }¢ÎèÝ¢ ÜïU ¥‹ÎÚ ãzG¼¢±¢Ú S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï
§çÁ¼}¢¢¥G (10 à¢¢’Ï¢¢ÝéH }¢é¥GÁGÁ¢G}¢ çS¢. 1431 çã. / 22-7-10) }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢²¢ ‰¢¢ J ¼Ú}¢è}¢ ± §Á¢G¢ÈGïU ÜïU
S¢¢‰¢ ¼ãGÚèÚÝ ãG¢çÁ¢GÚï ç¶GÎ}¢¼ ãñ J }¢Á¢çHS¢ï }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢

ÜGUÏ¢í±¢H¢ï´ÜUè25çãGÜU¢²¢¼
ÐÚ ¼¢Á¢ S¢Á¢¢» Ï¢ñÆè ãñ J ¥¢Ð ÜU¢ï Îï¶ ÜUÚ ±¢ïã ÜUãÝï
Hx¢è : “}¢ñ´ ©S¢è ¶G¢¼êÝ ÜUè Ï¢ïÅè ãêæ, çÁ¢S¢ Ýï ¥¢Ð ÜU¢ï }¢ïÚè ãG¢H¼ Ï¢¼¢§ü
‰¢è J” ¥¢Ð Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ©S¢ ÜïU Ï¢ÜGU¢ñH ¼¢ï ¼ê ¥GÁ¢G¢Ï¢ }¢ï´
‰¢è, ¥¢ç¶GÚ ²ïã §ç‹ÜGUH¢Ï¢ çÜUS¢ ¼GÚãG ¥¢²¢ ? }¢ãGêü}¢¢ Ï¢¢ïHè : ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý
ÜïU ÜGUÚèÏ¢ S¢ï »ÜU à¢wGS¢ x¢éÁ¢GÚ¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éS¼GÈGU¢ Á¢¢Ýï ÚãG}¢¼, à¢}»G
Ï¢ÁG}¢ï çãÎ¢²¼, Ý¢ïà¢» Ï¢ÁG}¢ï Á¢‹Ý¼, }¢}Ï¢»G Á¢êÎ¢ï S¢¶G¢±¼, S¢Ú¢Ð¢ ÈGUÁGH¢ï
ÚãG}¢¼ ÐÚ ÎéMÎ |¢ïÁ¢¢, ©S¢ ÜïU ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGÝï
ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï ¥ËH¢ã Ýï ã}¢ Ð¢æÓ¢ S¢¢ï S¢¢Æ560
ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´
S¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ ©Æ¢ çH²¢ J
Ï¢S¢ê» ÜêU» }¢ÎèÝ¢ Ï¢ÉG¢ï ÎéMÎ ÐÉG¢ï
Á¢¢ï ¼é}¢ ÜU¢ï Ó¢¢çã²ï Á¢‹Ý¼ ÐÉG¢ï ÎéMÎ ÐÉG¢ï
2 Ï¢éÁG¢éx¢ü ÜUè Îé¥G¢ S¢ï S¢¢Ú¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý Ï¢wGà¢¢ x¢²¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢, ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜUè
Ï¢ÇGè Ï¢-Ú-ÜU¼ ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã |¢è çÜUS¢è ¥G¢çà¢ÜGïU ÚS¢êH ÜUè Á¢GÏ¢¢Ý S¢ï ÐÉG¢
Á¢¢» ¼¢ï ©S¢ ÜUè à¢¢Ý ãè ÜéUÀ ¥¢ñÚ ã¢ï¼è ãñ, ã¢ï S¢ÜU¼¢ ãñ ±¢ïã ÜU¢ï§ü
¥ËH¢ã ÜU¢ }¢vGÏ¢êH Ï¢‹Î¢ ã¢ï çÜU çÁ¢S¢ ÜïU ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý S¢ï x¢éÁ¢GÚÝï
¥¢ñÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGÝï ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï 560 }¢éÎ¢ïZ S¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ ©Æ¢
çH²¢ x¢²¢ J ¥ÐÝï ¥GÁ¢GèÁ¢G¢ï´ ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜU¢ï Ï¢S¢Î
»ãGç¼Ú¢}¢ Hï Á¢¢Ý¢, ©Ý S¢ï ±ã¢æ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ±¢Ý¢ ²ÜGUèÝÝ ÝzG¥G Ï¢wGà¢
ãñ J ¥ËH¢ã ±¢H¢ï´ ÜïU ÜGUÎ}¢¢ï´ ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼¢ï´ ÜïU v²¢ ÜUãÝï ! ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢ñ¶G §S}¢¢§GüH ãGÁ¢GÚ}¢è ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý S¢ï x¢éÁ¢GÚï ¥¢ñÚ »ÜU
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : …¢ï à¢wG„ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã …‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢
|¢êH x¢²¢ J (¼-Ï¢Ú¢Ýè)
2

ÜGUÏ¢í ÜïU ÜGUÚèÏ¢ ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ Ï¢ãé¼ Ú¢ï» çÈUÚ ‰¢¢ïÇGè ÎïÚ Ï¢¢’Î Ï¢ï S¢¢wG¼¢ ãæS¢Ýï
Hx¢ï ! Á¢Ï¢ ©Ý S¢ï §S¢ ÜUè ±Á¢ã ÐêÀè x¢§ü ¼¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñ´ Ýï Îï¶¢ çÜU §S¢
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ±¢H¢ï´ ÐÚ ¥GÁ¢G¢Ï¢ ã¢ï Úã¢ ãñ ¼¢ï }¢ñ´ Ýï §Ý ÜïU çH²ï ¥ËH¢ã
¼¥G¢H¢ S¢ï ¥¢ã¢ï Á¢G¢Úè (ÜUÚ¼ï ãé» wG¢êÏ¢ Ú¢ï Ú¢ï ÜUÚ Îé¥G¢» }¢çxGÈGUÚ¼) ÜUè, ¼¢ï
}¢éÛ¢ S¢ï ÜUã¢ x¢²¢ çÜU Á¢¢¥¢ï ã}¢ Ýï §Ý H¢ïx¢¢ï´ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ¼é}ã¢Úè à¢ÈGU¢¥G¼
ÜGUÏ¢êH ÜUÚ Hè J (²ïã ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ÜU¢ïÝï }¢ï´ Ï¢Ýè ãé§ü »ÜU ÜGUÏ¢í ÜUè ¼GÚÈGU §à¢¢Ú¢
ÜUÚ ÜïU ÈGUÚ}¢¢²¢ :) ©S¢ ÜGUÏ¢í ±¢Hè ¥G¢ñÚ¼ Ï¢¢ïHè çÜU »ï ÈGUÜGUèã §S}¢¢§üGH !
}¢ñ´ »ÜU x¢¢Ýï Ï¢Á¢¢Ýï ±¢Hè ¥G¢ñÚ¼ ‰¢è, v²¢ }¢ïÚè |¢è }¢çxGÈGUÚ¼ ã¢ï x¢§ü ? ¼¢ï
}¢ñ´ Ýï ÜUã¢ çÜU ã¢æ ¥¢ñÚ ¼ê |¢è §‹ãè´ (Ï¢wGà¢ï Á¢¢Ýï ±¢H¢ï´) }¢ï´ ãñ J ²ïãè Ó¢èÁ¢G
}¢ïÚè ãæS¢è ÜU¢ Ï¢¢§GS¢ ãé§ü J
¥ËH¢ã ÜUè©ÝÐÚÚãG}¢¼ã¢ï¥¢ñÚ©ÝÜïUS¢ÎÜGïUã}¢¢Úè}¢çxGÈGUÚ¼ã¢ïJ
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜUè
|¢è v²¢ wG¢êÏ¢ à¢¢Ý ãñ ! ÜGUÏ¢í¢ï´ ÜïU ãG¢H¢¼ §Ý ÐÚ Á¢G¢çãÚ ã¢ï´, ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ S¢ï
x¢ézG¼-x¢ê ²ïã ÈGUÚ}¢¢»æ, §Ý ÜUè Îé¥G¢ ± }¢éÝ¢Á¢¢¼ S¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢¢¼ ©Æ Á¢¢»æ,
ÜGUÏ¢í ±¢Hï §Ý S¢ï ÈGUçÚ²¢Îïæ ÜUÚï´ ¼¢ï ²ïã ãGÁ¢GÚ¢¼ S¢éÝ Hï´ ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè §}¢Î¢Îï´
ÈGUÚ}¢¢»æ J ¥ËH¢ã ã}¢ï´ ¥ÐÝï ¥¢ñçH²¢ ÜïU S¢ÎÜGïU Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ Ï¢wGà¢ï J
ã}¢ ÜU¢ï S¢¢Úï ¥¢ñçH²¢ S¢ï Œ²¢Ú ãñ
¥ÐÝ¢ Ï¢ïÇG¢ Ð¢Ú ãñ
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU çH¶¢ ¼¢ï …Ï¢ ¼ÜU }¢ïÚ¢ Ý¢}¢
©„ }¢ïæ Úãïx¢¢ çÈUGçÚà¼ï ©„ ÜUï çH²ï §çS¼x¢GÈUG¢Ú ÜUÚ¼ï Úãïæx¢ï J (¼-Ï¢Ú¢Ýè)

¼èÝ ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼GÈGU¢
ã}¢ï´ |¢è ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý Á¢¢ ÜUÚ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼
ÜUÚÝè Ó¢¢çã²ï çÜU ²ïã S¢é‹Ý¼, Ï¢¢§GS¢ï ²¢Îï ¥¢ç¶GÚ¼, ¥ÐÝï çH²ï Á¢GÚè¥G»
}¢çxGÈGUÚ¼ ¥¢ñÚ ¥ãHï ÜGéUÏ¢êÚ ÜïU çH²ï S¢Ï¢Ï¢ï }¢‹ÈGU¥G¼ ãñ J §S¢ çS¢çËS¢Hï }¢ï´
¼èÝ ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼GÈGU¢ }¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ã¢ï´ : (1) }¢ñ´ Ýï ¼é}¢
ÜU¢ï çÁ¢G²¢Ú¼ï ÜGéUÏ¢êÚ S¢ï }¢‹¥G çÜU²¢ ‰¢¢, ¥Ï¢ ¼é}¢ ÜGUÏ¢í¢ï´ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚ¢ï
çÜU ±¢ïã Îé‹²¢ }¢ï´ Ï¢ï ÚxGÏ¢¼è ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ²¢Î çÎH¢¼è
ãñ J (2) Á¢Ï¢ ÜU¢ï§ü à¢wGS¢ »ïS¢è ÜGUÏ¢í ÐÚ x¢éÁ¢GÚï
çÁ¢S¢ï Îé‹²¢ }¢ï´ Á¢¢Ý¼¢ ‰¢¢ ¥¢ñÚ ©S¢ ÐÚ S¢H¢}¢ ÜUÚï ¼¢ï ±¢ïã }¢éÎ¢ü §S¢ï
ÐãÓ¢¢Ý¼¢ ãñ ¥¢ñÚ §S¢ ÜïU S¢H¢}¢ ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ Îï¼¢ ãñ J
(3) Á¢¢ï ¥ÐÝï ±¢çHÎñÝ Î¢ïÝ¢ï´ ²¢ »ÜU ÜUè ÜGUÏ¢í ÜUè ãÚ Á¢é}¢é¥G¢ ÜïU çÎÝ
çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚïx¢¢, ©S¢ ÜUè }¢çxGÈGUÚ¼ ã¢ï Á¢¢»x¢è ¥¢ñÚ ÝïÜêUÜU¢Ú çH¶¢
Á¢¢»x¢¢ J
3 ÈGU¢MÜGïU ¥¢’Á¢G}¢ ÜUè ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ S¢ï x¢ézG¼-x¢ê !
¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ©G}¢Ú ÈGU¢MÜGïU ¥¢’Á¢G}¢
»ÜU ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý S¢ï x¢éÁ¢GÚï ¼¢ï ÜUã¢ : “ (²¢’Ýè »ï ÜGUÏ¢í
±¢H¢ï ! ¼é}¢ ÐÚ S¢H¢}¢¼è ã¢ï) Ý§ü ¶GÏ¢Úï´ ²ïã ãñ´ çÜU ¼é}ã¢Úè ¥G¢ñÚ¼¢ï´ Ýï Ý§ü
à¢¢çÎ²¢æ ÚÓ¢¢ Hè´, ¼é}ã¢Úï Í¢Ú¢ï´ }¢ï´ ÎêS¢Úï H¢ïx¢ ¥¢Ï¢¢Î ã¢ï x¢», ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Úï
}¢¢H ¼vGS¢è}¢ ã¢ï Ó¢éÜïU ãñ´ J” ¼¢ï ¥¢±¢Á¢G ¥¢§ü : »ï ©G}¢Ú ! ã}¢¢Úè Ý§ü ¶GÏ¢Úï´
²ïã ãñ´ çÜU ã}¢ Ýï Á¢¢ï ÝïÜU ¥¢’}¢¢H çÜU²ï ©Ý ÜU¢ Ï¢ÎH¢ ²ã¢æ ç}¢H¢ ¥¢ñÚ
Á¢¢ï Ú¢ãï ¶GéÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü çÜU²¢ ©S¢ ÜU¢ |¢è ÝzG¥G Ð¢²¢ ¥¢ñÚ Á¢¢ï (Îé‹²¢ }¢ï´)
À¢ïÇG ¥¢» ©S¢ }¢ï´ ÝévGS¢¢Ý ©Æ¢²¢ J
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ï…ïG …é}¢é¥G¢ Î¢ï „¢ï Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ©„ ÜUï Î¢ï
„¢ï „¢H ÜUï x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈUG ã¢ïæx¢ï J (ÜU‹…GéH ©}}¢¢H)
4

x¢G¢çÈGUH §‹S¢¢æ S¢¢‰¢ ÝïÜUè …¢»x¢è !
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ ©G}¢Ú ÈGU¢MÜGïU ¥¢’Á¢G}¢ ÜUè |¢è v²¢ à¢¢Ý ãñ !
¥ËH¢ã ÜUè ¥G¼G¢ S¢ï ¥¢Ð ÜGUÏ¢í ±¢H¢ïæ S¢ï |¢è x¢ézG¼-x¢ê
ÈGUÚ}¢¢ Hï¼ï ‰¢ï J Ï¢²¢Ý ÜUÎ¢ü çãGÜU¢²¼ }¢ï´ ¶GéS¢êS¢Ý }¢¢H¢ï Î¢ñH¼ ÜïU ãGÚèS¢¢ï´
¥¢ñÚ ¥G¢Hèà¢¢Ý }¢ÜU¢Ý ¥¢ñÚ ªæÓ¢ï ªæÓ¢ï ŒH¢Á¢Gï Ï¢Ý¢Ýï ±¢H¢ï´ ÜïU çH²ï §GÏ¢í¼
ÜïU ÜU¢ÈGUè “}¢-ÎÝè ÈêUH” ãñ´ J ¥¢ã ! §‹S¢¢Ý Îé‹²¢ ÜïU çÁ¢S¢ }¢ÜU¢Ý ÜU¢ï
çÝã¢²¼ }¢Á¢GÏ¢ê¼G ± }¢éS¼ãìGÜU}¢ Ï¢Ý¢¼¢ ¥¢ñÚ ©G}Î¢ S¢ï ©G}Î¢ ¥‹Î¢Á¢G }¢ï´ S¢Á¢¢¼¢
ãñ, ±¢ïã ©S¢ ÜïU Ð¢S¢ ã}¢ïà¢¢ Ýãè´ Úã¼¢, çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ ÎêS¢Úï H¢ïx¢ ©S¢ ÜïU ¥‹ÎÚ
¥¢Ï¢¢Î ã¢ï Á¢¢¼ï ãñ´, ©S¢ ÜUè wG¢êÝ ÐS¢èÝï ÜUè ÜU}¢¢§ü ¥¢ñÚ Á¢}¥G à¢éÎ¢ ÐêæÁ¢è ¥¢ñÚ
“Ï¢ï´ÜU Ï¢ïHï‹S¢” ÐÚ |¢è ÎêS¢Úï ãè H¢ïx¢ ÜGUÏÁ¢G¢ Á¢}¢¢¼ï ãñ´ J ã¢æ }¢ÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î
çS¢ÈGUü ±¢ïãè }¢¢H ÜU¢}¢ ¥¢¼¢ ãñ Á¢¢ï Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü çÜU²¢ x¢²¢ ã¢ï J S¢êÚ»
Îé¶G¢Ý Ð¢Úã 25 ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 25 ¼¢ 29 }¢ï´ §à¢¢üÎï ÚÏÏ¢¢Ýè ãñ :
¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý :
çÜU¼Ýï À¢ïÇG x¢» Ï¢¢x¢G ¥¢ñÚ Ó¢à}¢ï ¥¢ñÚ
¶ï¼ ¥¢ñÚ ©G}Î¢ }¢ÜU¢Ý¢¼ ¥¢ñÚ Ýï’}¢¼ï´
çÁ¢Ý }¢ïæ ÈGU¢çÚx¢GéH Ï¢¢H ‰¢ï ã}¢ Ýï ²êæãè
çÜU²¢ ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ ±¢çÚS¢ ÎêS¢Úè
ÜGU¢ñ}¢ ÜU¢ï ÜUÚ çÎ²¢ ¼¢ï ©Ý ÐÚ ¥¢S}¢¢Ý
¥¢ñÚ Á¢G}¢èÝ Ý Ú¢ï» ¥¢ñÚ ©‹ãï´ }¢¢ïãH¼
Ý Îè x¢§ü J
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜU„Ú¼ „ï ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU
ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜUï çH²ï }¢x¢GçÈUGÚ¼ ãñ J (…¢}¢ï¥G „x¢èÚ)

Î¢ñH¼ï Îé‹²¢ ²ãè´ Úã Á¢¢»x¢è
x¢G¢çÈGUH §‹S¢¢æ S¢¢‰¢ ÝïÜUè ¥¢»x¢è
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ S¢H¢}¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Á¢Ï¢ |¢è ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜUè ãG¢çÁ¢GÚè
ÜU¢ }¢¢ñÜGU¥G ç}¢Hï §S¢ ¼GÚãG ¶ÇGï ã¢ïæ çÜU çÜGUÏHï ÜUè ¼GÚÈGU ÐèÆ ¥¢ñÚ ÜGUÏ¢í
±¢H¢ï´ ÜïU Ó¢ïãÚ¢ï´ ÜUè ¼GÚÈGU }¢éæã ã¢ï, §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î ç¼Úç}¢Á¢Gè à¢ÚèÈGU }¢ï´
Ï¢²¢Ý ÜUÎ¢ü ²ïã S¢H¢}¢ ÜUçã²ï :
¼ÚÁ¢}¢¢ : “»ï ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï ! ¼é}¢ ÐÚ S¢H¢}¢ ã¢ï, ¥ËH¢ã ã}¢¢Úè ¥¢ñÚ
¼é}ã¢Úè }¢çxGÈGUÚ¼ ÈGUÚ}¢¢», ¼é}¢ ã}¢ S¢ï ÐãHï ¥¢ x¢» ¥¢ñÚ ã}¢ ¼é}ã¢Úï Ï¢¢’Î
¥¢Ýï ±¢Hï ãñ´ J”  Ó¢ïãÚï ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï S¢H¢}¢ ¥GÁ¢Gü ÜUÚÝï
ÜUè çãGv}¢¼ Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãé» }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼,
}¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : çÁ¢G²¢Ú¼ï
ÜGUÏ¢í }¢çÄ²¼ ÜïU }¢é±¢-Á¢ã¢ }¢ï´ (²¢’Ýè Ó¢ïãÚï ÜïU S¢¢}¢Ýï) ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ ã¢ï, ¥¢ñÚ
©S¢ (²¢’Ýè ÜGUÏ¢í ±¢Hï) ÜUè Ð¢§æ¼è (²¢’Ýè ÜGUÎ}¢¢ï´) ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï Á¢¢» çÜU ©S¢
(²¢’Ýè S¢¢çãGÏ¢ï ÜGUÏ¢í) ÜUè çÝx¢¢ã ÜïU S¢¢}¢Ýï ã¢ï, çS¢Úã¢Ýï S¢ï Ý ¥¢» çÜU ©S¢ï
S¢Ú ©Æ¢ ÜUÚ Îï¶Ý¢ ÐÇGï J (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 532)
 wG¢êÏ¢ Ú¢ï Ú¢ï ÜUÚ ¥ÐÝè ¥¢ñÚ ¥ãHï ÜGéUÏ¢êÚ ÜUè }¢çxGÈGUÚ¼ ÜïU çH²ï Îé¥G¢
}¢¢æçx¢²ï, ¥x¢Ú Ú¢ïÝ¢ Ý ¥¢» ¼¢ï Ú¢ïÝï ÜUè S¢è S¢êÚ¼ Ï¢Ý¢ HèçÁ¢²ï J
ÜGUÏ¢í ÐÚ ÈêUH Ç¢HÝ¢
ÜGUÏ¢í ÐÚ ÈêUH Ç¢HÝ¢ Ï¢ïã¼Ú ãñ çÜU Á¢Ï¢ ¼ÜU ¼Ú Úãï´x¢ï ¼SÏ¢èãG
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ ç…„ ÜUï Ð¢„ }¢ïÚ¢ ç…GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈUG Ý ÐÉG¢
©„ Ýï …ÈUG¢ ÜUè J (¥GÏÎéÚüÁG…G¢ÜU)

ÜUÚï´x¢ï ¥¢ñÚ }¢çÄ²¼ ÜU¢ çÎH Ï¢ãHïx¢¢ J  ²êãè´
Á¢Ý¢Á¢Gï ÐÚ ÈêUH¢ï´ ÜUè Ó¢¢ÎÚ Ç¢HÝï }¢ï´ ãGÚÁ¢ Ýãè´ J (Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢.
852, }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢)  ÜGUÏ¢í ÐÚ „ï ¼Ú Í¢¢S¢ Ý¢ïÓ¢Ý¢ Ý Ó¢¢çã²ï çÜU
©S¢ ÜUè ¼SÏ¢èãG S¢ï ÚãG}¢¼ ©¼Ú¼è ãñ ¥¢ñÚ }¢çÄ²¼ ÜU¢ï ©‹S¢ ãG¢çS¢H ã¢ï¼¢
ãñ ¥¢ñÚ Ý¢ïÓ¢Ýï }¢ï´ }¢çÄ²¼ ÜU¢ ãGÜGU Á¢G¢»¥G ÜUÚÝ¢ ãñ J
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ v²¢ x¢G¢ñÚ ÜUÚï ?
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜUè ãG¢çÁ¢GÚè ÜïU }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ §{Ú ©{Ú ÜUè Ï¢¢¼¢ï´ ¥¢ñÚ
x¢GzGH¼ |¢Úï ¶G²¢H¢ï´ ÜïU Ï¢Á¢¢» çÈGURïU }¢ÎèÝ¢ ²¢’Ýè ¥ÐÝ¢ }¢éãG¢-S¢Ï¢¢ ÜUÚ¼ï
ãé» ¥ÐÝè }¢¢ñ¼ ÜU¢ï ²¢Î ÜUÚ ÜïU ã¢ï S¢ÜïU ¼¢ï ¥¢æS¢ê Ï¢ã¢§²ï ¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜU¢ï ²¢Î
ÜUÚ ÜïU ¶GéÎ ÜU¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ï ÜGUÏ¢í S¢ï wG¢êÏ¢ ÇÚ¢§²ï, ¼¢ñÏ¢¢ ÜUèçÁ¢²ï ¥¢ñÚ ²ïã ¼S¢Ã±éÚ
Á¢GïãìÝ }¢ï´ Á¢}¢¢§²ï çÜU çÁ¢S¢ ¼GÚãG ¥¢… ²ïã }¢éÎïü ¥ÐÝè ¥ÐÝè ÜGUÏ¢í¢ï´ }¢ï´ ¥ÜïUHï
ÐÇGï ãñ´, ¥G‹ÜGUÚèÏ¢ }¢ñ´ |¢è §S¢è ¼GÚãG ¥æ{ïÚè ÜGUÏ¢í }¢ï´ ¼‹ã¢ ÐÇG¢ ã¢ï©æx¢¢ ÝèÁ¢G
ãGÎèS¢ï Ð¢ÜU ÜïU §Ý ¥ËÈGU¢Á¢G ÜU¢ï ²¢Î ÜUèçÁ¢²ï : ²¢’Ýè Á¢ñS¢è
ÜUÚÝè ±ñS¢è |¢ÚÝè J
ÜGUÏ¢í }¢ï´ }¢çÄ²¼ ©¼ÚÝè ãñ Á¢GMÚ Á¢ñS¢è ÜUÚÝè ±ñS¢è |¢ÚÝè ãñ Á¢GMÚ
4 x¢éH¢Ï¢ ÜïU ÈêUH ²¢ ¥ÁGÎãï ?
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ S¢ézG²¢Ý çÏ¢Ý ©G²ñÝ¢
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ²¢’Ýè ÝïÜU H¢ïx¢¢ï´ ÜïU çÁ¢GRU ÜïU
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Î„ }¢Ú¼Ï¢¢ „éÏãG ¥¢ñÚ Î„ }¢¼üÏ¢¢ à¢¢}¢ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢
©„ï çÜUG²¢}¢¼ ÜUï çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈUG¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J (}¢…}¢©GÁG…G±¢§Î)

±vG¼ ÚãG}¢¼ï §H¢ãè ©¼Ú¼è ãñ J
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Á¢Ï¢ ÝïÜU Ï¢‹Î¢ï´ ÜïU ¼çÁGÜUÚï ÜU¢ ²ïã
ãG¢H ãñ ¼¢ï Á¢ã¢æ ÝïÜU Ï¢‹Îï ¶GéÎ }¢¢ñÁ¢êÎ ã¢ï´ ±ã¢æ ÝéÁG¢êHï ÚãG}¢¼ ÜU¢ v²¢ ¥G¢H}¢
ã¢ïx¢¢ ! Ï¢ïà¢ÜU ¥ËH¢ã ÜïU ÝïÜU Ï¢‹Îï ÜGUÏ¢í¢ï´ }¢ï´ ã¢ï´ ¼Ï¢ |¢è ÈGñUÁ¢G ÐãéæÓ¢¢¼ï
ãñ´, ¥¢ñÚ §Ý ÜïU ÐÇG¢ïS¢ }¢ï´ ÎzGÝ ã¢ïÝï ±¢H¢ï´ ÜïU |¢è ±¢Úï ‹²¢Úï ã¢ï Á¢¢¼ï ãñ´ Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï
Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU §à¢¢¥G¼è §Î¢Úï }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢yGÏ¢ê¥G¢
561 S¢ÈGUãG¢¼ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H çÜU¼¢Ï¢, “}¢ËÈGêUÁ¢G¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼” S¢ÈGUãG¢
270 ÐÚ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜU¢ §à¢¢üÎ ãñ : }¢ñ´ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ ç}¢²¢æ
S¢¢çãGÏ¢ çÜGUÏH¢ ÜU¢ï ÈGUÚ}¢¢¼ï S¢éÝ¢ : »ÜU Á¢x¢ã ÜU¢ï§ü ÜGUÏ¢í ¶éH x¢§ü
¥¢ñÚ }¢éÎ¢ü ÝÁ¢GÚ ¥¢Ýï Hx¢¢, Îï¶¢ çÜU x¢éH¢Ï¢ ÜUè Î¢ï à¢¢¶Gï´ ©S¢ ÜïU Ï¢ÎÝ S¢ï
çHÐÅè ãñ´ ¥¢ñÚ x¢éH¢Ï¢ ÜïU Î¢ï ÈêUH ©S¢ ÜïU Ý‰¢Ý¢ï´ (²¢’Ýè Ý¢ÜU ÜïU Î¢ïÝ¢ï´ S¢êÚ¢¶G¢ï´)
ÐÚ Ú¶ï ãñ´ J ©S¢ ÜïU ¥GÁ¢GèÁ¢G¢ï´ Ýï §S¢ ¶G²¢H S¢ï çÜU ²ã¢æ ÜGUÏ¢í Ð¢Ýè ÜïU S¢Î}¢ï
S¢ï ¶éH x¢§ü, ÎêS¢Úè Á¢x¢ã ÜGUÏ¢í ¶¢ïÎ ÜUÚ (}¢ãGêü}¢ ÜUè H¢à¢ ÜU¢ï) ©S¢ }¢ï´ Ú¶¢,
¥Ï¢ Á¢¢ï Îï¶¢ ¼¢ï Î¢ï ¥ÁGÎãï (²¢’Ýè Î¢ï Ï¢ãé¼ Ï¢ÇGï S¢¢æÐ) ©S¢ ÜïU Ï¢ÎÝ S¢ï çHÐÅï
¥ÐÝï ÈUÝ¢ï´ S¢ï ©S¢ ÜU¢ }¢éæã |¢}|¢¢ïÇG (²¢’Ýè Ý¢ïÓ¢) Úãï ãñ´ ! ãGñÚ¢Ý ãé» J çÜUS¢è
S¢¢çãGÏ¢ï çÎH S¢ï ²ïã ±¢çÜGU¥G¢ Ï¢²¢Ý çÜU²¢, ©‹ã¢ï´ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ±ã¢æ |¢è ²ïã
¥ÁGÎãï ãè ‰¢ï }¢x¢Ú »ÜU ±çHÄ²éËH¢ã ÜïU }¢Á¢G¢Ú ÜU¢ ÜGéUÏ¢ü ‰¢¢, ©S¢ ÜUè
Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï ±¢ïã ¥GÁ¢G¢Ï¢ ÚãG}¢¼ ã¢ï x¢²¢ ‰¢¢, ±¢ïã ¥ÁGÎãï ÎÚwG¼ï x¢éH ÜUè
à¢vH ã¢ï x¢» ‰¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU ÈUÝ x¢éH¢Ï¢ ÜïU ÈêUH J §S¢ (²¢’Ýè }¢ãGêü}¢) ÜUè
¶GñçÚ²¼ Ó¢¢ã¢ï ¼¢ï ±ãè´ Hï Á¢¢ ÜUÚ ÎzGÝ ÜUÚ¢ï J ±ãè´ Hï Á¢¢ ÜUÚ Ú¶¢ çÈUÚ ±¢ïãè
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ ÜUï Ð¢„ }¢ïÚ¢ ç…GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU Ý ÐÉG¢
¼ãGÜUGèÜUG ±¢ïã Ï¢ÎÏ¢wG¼ ã¢ï x¢²¢ J (§ÏÝï „é‹Ýè)
8

ÎÚwG¼ï x¢éH ‰¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïãè x¢éH¢Ï¢ ÜïU ÈêUH J
}¢éÎ¢ïZ ÜU¢ï Ï¢éÁG¢éx¢¢ïZ ÜïU Ð¢S¢ ÎzGÝ ÜUÚ¢ï
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥ÐÝè Ï¢Ú¢ÎÚè }¢ï´ ¼ÎÈGUèÝ |¢è
Ï¢ïà¢ÜU Á¢¢§Á¢G ãñ }¢x¢Ú çÜUS¢è ±çHÄ²éËH¢ã ÜïU ÜGéUÏ¢ü }¢ï´ Î¢ï2
x¢Á¢G Á¢G}¢èÝ
ÝS¢èÏ¢ ã¢ï Á¢¢» ¼¢ï }¢ÎèÝ¢ }¢ÎèÝ¢ J }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï
S¢é‹Ý¼, }¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :
¥ÐÝï }¢éÎ¢ïZ ÜU¢ï Ï¢éÁ¢Géx¢¢ïZ ÜïU Ð¢S¢ ÎzGÝ ÜUÚ¢ï çÜU §Ý ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ ÜïU S¢Ï¢Ï¢
©Ý ÐÚ ¥GÁ¢G¢Ï¢ Ýãè´ çÜU²¢ Á¢¢¼¢ J
(²¢’Ýè) ²ïã »ïS¢è ÜGU¢ñ}¢ ãñ çÁ¢S¢ ÜU¢ ã}¢ Ýà¢èÝ (²¢’Ýè S¢¢ïãGÏ¢¼ }¢ï´ ÚãÝï
±¢H¢) |¢è }¢ãGM}¢ Ýãè´ Úã¼¢ J ± çHã¢Á¢G¢ ãGÎèS¢ }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢²¢ :
(²¢’Ýè) ¥ÐÝï }¢éÎ¢ïZ ÜU¢ï ÝïÜU¢ï´ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý
ÎzGÝ ÜUÚ¢ï J
}¢Mæ ¼G²Ï¢¢ }¢ï´ »ï H¢ïx¢¢ï ! Ï¢ÜGUè»G Ð¢ÜU Hï Á¢¢Ý¢
S¢ãG¢Ï¢¢ ¥¢ñÚ ¥ãHï Ï¢ñ¼ ÜïU S¢¢» }¢ï´ ÎzGÝ¢Ý¢
5 ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜïU }¢éÎïü wG±¢Ï¢ }¢ï´ ¥¢ ÐãéæÓ¢ï !
»ÜU S¢¢çãGÏ¢ ÜU¢ }¢¢’}¢êH ‰¢¢ çÜU ±¢ïã ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ ¥¢ ÜUÚ Ï¢ñÆ
Á¢¢¼ï ¥¢ñÚ Á¢Ï¢ |¢è ÜU¢ï§ü Á¢Ý¢Á¢G¢ ¥¢¼¢ ©S¢ ÜUè Ý}¢¢Á¢G ÐÉG¼ï ¥¢ñÚ à¢¢}¢
ÜïU ±vG¼ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜïU ÎÚ±¢Á¢Gï ÐÚ ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ §S¢ ¼GÚãG Îé¥G¢»æ Îï¼ï :
“(»ï ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï !) ¶GéÎ¢ ¼é}¢ ÜU¢ï ©‹S¢ ¥G¼G¢ ÜUÚï, ¼é}ã¢Úè x¢GéÚÏ¢¼ ÐÚ ÚãGì}¢
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã ©„ ÐÚ Î„
ÚãG}¢¼ïæ |¢ï…¼¢ ãñ J (}¢éçSH}¢)

ÜUÚï, ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈGU ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ ÝïçÜU²¢æ ÜGUÏ¢êH ÜUÚï J” ±¢ïãè
S¢¢çãGÏ¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : »ÜU à¢¢}¢ (Ï¢ ±vG¼ï LwGS¢¼) }¢ñ´ ¥ÐÝ¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ±¢H¢
}¢¢’}¢êH ÐêÚ¢ Ý ÜUÚ S¢ÜU¢ ²¢’Ýè ©‹ãï´ Îé¥G¢»æ çÎ²ï çÏ¢x¢GñÚ ãè Í¢Ú ¥¢ x¢²¢ J }¢ïÚï
wG±¢Ï¢ }¢ï´ »ÜU ÜUS¢èÚ }¢wGHêÜGU ¥¢ x¢§ü ! }¢ñ´ Ýï ©Ý S¢ï ÐêÀ¢ : ¥¢Ð H¢ïx¢
ÜU¢ñÝ ãñ´ ¥¢ñÚ v²êæ ¥¢» ãñ´ ? Ï¢¢ïHï : ã}¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ±¢Hï ãñ´, ¥¢Ð Ýï ¥G¢Î¼
ÜUÚ Hè ‰¢è çÜU Í¢Ú ¥¢¼ï ±vG¼ ã}¢ ÜU¢ï ãçÎÄ²¢ (²¢’Ýè ¼¢ïãGÈGU¢) Îï¼ï ‰¢ï ¥¢ñÚ
¥¢Á¢ Ý çÎ²¢ J }¢ñ´ Ýï ÜUã¢ : ±¢ïã ãçÎÄ²¢ v²¢ ‰¢¢ ? ¼¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï ÜUã¢ :
±¢ïã ãçÎÄ²¢ Îé¥G¢¥¢ïæ ÜU¢ ‰¢¢ J }¢ñ´ Ýï ÜUã¢ : ¥ÓÀ¢, ¥Ï¢ ²ïã ãçÎÄ²¢ }¢ñ´
¼é}¢ ÜU¢ï çÈUÚ S¢ï Îêæx¢¢ J §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î }¢ñ´ Ýï ¥ÐÝï §S¢ }¢¢’}¢êH ÜU¢ï ÜU|¢è ¼ÜüU
Ý çÜU²¢ J
MãGï´ Í¢Ú¢ï´ ÐÚ ¥¢ ÜUÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢
}¢é¼G¢-HÏ¢¢ÜUÚ¼èãñ´
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ }¢ÚÝï ±¢Hï ¥ÐÝè
ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ ¥¢Ýï Á¢¢Ýï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï ÐãÓ¢¢Ý¼ï ãñ´, ¥¢ñÚ ©‹ãï´ çÁ¢G‹Î¢ï´ ÜUè Îé¥G¢¥¢ïæ
S¢ï ÈGU¢»Î¢ ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ, Á¢Ï¢ çÁ¢G‹Î¢ H¢ïx¢¢ï´ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU
¼¢ïãGÈGïU ¥¢Ý¢ Ï¢‹Î ã¢ï¼ï ãñ´, ¼¢ï ©Ý ÜU¢ï ¥¢x¢¢ãè ãG¢çS¢H ã¢ï Á¢¢¼è ãñ ¥¢ñÚ
¥ËH¢ã ©‹ãï´ §Á¢¢Á¢G¼ Îï¼¢ ãñ ¼¢ï Í¢Ú¢ï´ ÐÚ Á¢¢ ÜUÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜU¢
}¢é¼G¢-HÏ¢¢ |¢è ÜUÚ¼ï ãñ´ J }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼,
}¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼ }¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý
ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ (}¢é¶GÚüÁ¢¢) çÁ¢ËÎ 9 S¢ÈGUãG¢ 650 ÐÚ ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñ´ :
“x¢GÚ¢§Ï¢” ¥¢ñÚ “¶GÁ¢G¢Ý¢” }¢ï´ }¢‹ÜGêUH ãñ çÜU }¢é¥ç}¢ÝèÝ ÜUè MãGï´ ãÚ
à¢Ï¢ï Á¢é}¢é¥G¢ (²¢’Ýè Á¢é}¢¢’Ú¢¼ ¥¢ñÚ Á¢é}¢é¥G¢ ÜUè ÎÚç}¢²¢Ýè Ú¢¼), Ú¢ïÁ¢Gï §üGÎ,
Ú¢ïÁ¢Gï ¥G¢à¢êÚ¢ ¥¢ñÚ à¢Ï¢ï Ï¢Ú¢¥¼ ÜU¢ï ¥ÐÝï Í¢Ú ¥¢ ÜUÚ Ï¢¢ãÚ ¶ÇGè
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG¢ï ¥ËH¢ã ¼é}¢ ÐÚ ÚãG}¢¼ |¢ï…ïx¢¢ J (§ÏÝï ¥Îè)

Úã¼è ãñ´ ¥¢ñÚ ãÚ MãG x¢G}¢Ý¢ÜU Ï¢éH‹Î ¥¢±¢Á¢G S¢ï çÝÎ¢ ÜUÚ¼è (²¢’Ýè
ÐéÜU¢Ú ÜUÚ ÜUã¼è) ãñ çÜU »ï }¢ïÚï Í¢Ú ±¢H¢ï ! »ï }¢ïÚè ¥¢ñH¢Î ! »ï }¢ïÚï ÜGUÚ¢Ï¢¼
Î¢Ú¢ï ! (ã}¢¢Úï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè çÝÄ²¼ S¢ï) S¢-ÎÜGU¢ (¶GñÚ¢¼) ÜUÚ ÜïU ã}¢
ÐÚ }¢ïãÚÏ¢¢Ýè ÜUÚ¢ï J
ãñ ÜU¢ñÝ çÜU çx¢²¢ü ÜUÚï ²¢ ÈGU¢ç¼ãG¢ ÜU¢ï ¥¢»
Ï¢ïÜUS¢ ÜïU ©Æ¢» ¼ïÚè ÚãG}¢¼ ÜïU |¢ÚÝ ÈêUH
6 §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè ã¢‰¢¢ï´ ã¢‰¢ Ï¢-Ú-ÜU¼
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUè ã¢‰¢¢ï´ ã¢‰¢ Ï¢-Ú-ÜU¼ Îï¶Ýï ÜïU çÁ¢G}Ý }¢ï´
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ ¥GHè ÜGU¢Úè ÝvGH ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ :
ãGÁ¢GÚ¼ï à¢ñ¶G ¥vÏ¢Ú }¢éãGì²égèÝ §ÏÝï ¥G-ÚÏ¢è »ÜU Á¢x¢ã
Î¢’±¼ }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢», ¥¢Ð Ýï Îï¶¢ çÜU »ÜU Ý¢ñ Á¢±¢Ý ¶¢Ý¢ ¶¢ Úã¢
ãñ, çÁ¢S¢ ÜïU }¢é-¼¥GçËHÜGU ²ïã }¢à¢ãêÚ ‰¢¢ çÜU ²ïã S¢¢çãGÏ¢ï ÜUàÈGU ãñ, Á¢‹Ý¼
¥¢ñÚ Î¢ïÁ¢G¶G ÜU¢ |¢è §S¢ ÜU¢ï ÜUàÈGU ã¢ï¼¢ ãñ, ¶¢Ý¢ ¶¢¼ï ãé» ¥Ó¢¢ÝÜU ±¢ïã
Ú¢ïÝï Hx¢¢ J ±Á¢ã ÎÚ²¢zG¼ ÜUÚÝï ÐÚ ÜUã¢ çÜU }¢ïÚè }¢¢æ Á¢ã‹Ý}¢ }¢ï´ Á¢H
Úãè ãñ J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢ñ¶G ¥vÏ¢Ú }¢éãGì²égèÝ §ÏÝï ¥G-ÚÏ¢è
ÜïU Ð¢S¢ ²ïãè ÜUçH}¢» ¼GçÄ²Ï¢¢ S¢œ¢Ú ãÁ¢G¢Ú }¢¼üÏ¢¢ ÐÉG¢ ãé±¢ }¢ãGÈGêUÁ¢G
‰¢¢, ¥¢Ð Ýï ©S¢ ÜUè }¢¢æ ÜU¢ï çÎH }¢ï´ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ
çÎ²¢ J ÈGU¢ñÚÝ ±¢ïã Ý¢ñ Á¢±¢Ý ãæS¢ ÐÇG¢ ¥¢ñÚ Ï¢¢ïH¢ çÜU ¥ÐÝè }¢¢æ ÜU¢ï
Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Îï¶¼¢ ãêæ J
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ©„ à¢wG„ ÜUè Ý¢ÜU ¶G¢ÜU ¥¢HêÎ ã¢ï ç…„ ÜUï Ð¢„ }¢ïÚ¢ ç…GRU ã¢ï ¥¢ñÚ
±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU Ý ÐÉïG J (ãG¢çÜU}¢)
(ãGÎ¢§ÜGïU Ï¢çwGà¢à¢ à¢ÚèÈGU)

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îï¶¢ ¥¢Ð Ýï ! ±¢ïã “Ý¢ñ Á¢±¢Ý”
ÜUàÈGU ÜïU Á¢GÚè»G x¢GñÏ¢ ÜïU ãG¢H¢¼ Îï¶ Hï¼¢ ‰¢¢ ! S¢çÄ²ÎéÝ¢ §ÏÝï ¥G-ÚÏ¢è
ÜïU §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝï ÐÚ Ð¢æS¢¢ ãè ÐHÅ x¢²¢, çÁ¢S¢ ãGÎèS¢ï
Ð¢ÜU }¢ï´ S¢œ¢Ú ãÁ¢G¢Ú ÜUçH}¢» ¼GçÄ²Ï¢¢ ÐÉGÝï ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼ ãñ ±¢ïã ²ïã
ãñ : “Ï¢ïà¢ÜU çÁ¢S¢ à¢wGS¢ Ýï S¢œ¢Ú ãÁ¢G¢Ú }¢¼üÏ¢¢ ÜUã¢ :
¥ËH¢ã ©S¢ ÜUè }¢çxGÈGUÚ¼ ÈGUÚ}¢¢»x¢¢ ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ ÜïU çH²ï ²ïã ÜUã¢
x¢²¢ ©S¢ ÜUè |¢è }¢çxGÈGUÚ¼ ÈGUÚ}¢¢»x¢¢ J”
ã}¢ï´ |¢è Ó¢¢çã²ï çÜU çÁ¢G‹Îx¢è }¢ï´ ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ »ÜU Ï¢¢Ú ã}¢ |¢è S¢œ¢Ú ãÁ¢G¢Ú
ÜUçH}¢» ¼GçÄ²Ï¢¢ ÐÉG Hï´ J çÁ¢Ý ÜïU ¥GÁ¢GèÁ¢G çÚà¼ïÎ¢Ú ÈGU¢ñ¼ ã¢ï Á¢¢»æ ©Ý ÜU¢ï
Ó¢¢çã²ï çÜU ²ïã ç±Îü ÜUÚ ÜïU §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ Îï´ J »ÜU çÎÝ ¥¢ñÚ »ÜU ãè
çÝà¢S¼ }¢ï´ ÐÉGÝ¢ Á¢GMÚè Ýãè´, ‰¢¢ïÇGï ‰¢¢ïÇGï ÜUÚ ÜïU |¢è ÐÉG S¢ÜU¼ï ãñ´, ¥x¢Ú
Ú¢ïÁ¢G¢Ý¢ 100 }¢¼üÏ¢¢ ÐÉG Hï´ ¼Ï¢ |¢è Î¢ï Ï¢ÚS¢ S¢ï ÐãHï ÐãHï S¢œ¢Ú ãÁ¢G¢Ú
ÜUè ¼¢’Î¢Î ÐêÚè ã¢ï Á¢¢»x¢è J
}¢ïÚï ¥¢’}¢¢H ÜU¢ Ï¢ÎH¢ ¼¢ï Á¢ã‹Ý}¢ ãè ‰¢¢
}¢ñ´ ¼¢ï Á¢¢¼¢ }¢éÛ¢ï S¢ÚÜU¢Ú Ýï Á¢¢Ýï Ý çÎ²¢
}¢ÚÝï ±¢Hï ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Ï¢è}¢¢Ú Îï¶Ýï ÜUè ¼¢’Ï¢èÚ
çÜUS¢è ÈGU¢ñ¼ à¢éÎ¢ ÜU¢ï wG±¢Ï¢ ÜïU ¥‹ÎÚ x¢GéSS¢ï }¢ï´, Ï¢è}¢¢Ú ²¢ Ýæx¢¢
±x¢GñÚ¢ Îï¶Ýï ÜUè ¼¢’Ï¢èÚ ¥G¢}¢ ¼G¢ñÚ ÐÚ ²ïãè Ï¢²¢Ý ÜUè Á¢¢¼è ãñ çÜU }¢éÎ¢ü
¥GÁ¢G¢Ï¢ }¢ï´ }¢éÏ¼H¢ ãñ, çHã¢Á¢G¢ çÜUS¢è }¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜU¢ï ÜU¢ï§ü §S¢ ãG¢H
}¢ï´ Îï¶ï ¼¢ï ©S¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU }¢ãGêü}¢ ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï Î¢’±¼ï
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ¼é}¢ …ã¢æ |¢è ã¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ ÐÉG¢ï çÜU ¼é}ã¢Ú¢ ÎéMÎ }¢éÛ¢ ¼ÜU
Ðãéæ™¼¢ ãñ J (¼-Ï¢Ú¢Ýè)
(S¢¢}¢¢Ýï Ï¢çwGà¢à¢)

§SH¢}¢è ÜïU §à¢¢¥G¼è §Î¢Úï }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢yGÏ¢ê¥G¢ 561
S¢ÈGUãG¢¼ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H çÜU¼¢Ï¢, “}¢ËÈGêUÁ¢G¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ (}¢é¶GÚüÁ¢¢)”
S¢ÈGUãG¢ 139 S¢ï §ü}¢¢Ý ¥zGÚ¢ïÁ¢G }¢¢’Hê}¢¢¼è “¥GÁ¢Gü ± §à¢¢üÎ” }¢éH¢-ãGÁ¢G¢
ÈGUÚ}¢¢§²ï : ¥GÁ¢Gü : ãGéÁG¢êÚ ! »ÜU à¢wGS¢ Ýï ¥ÐÝè HÇGÜUè ÜïU §ç‹¼ÜGU¢H ÜïU
Ï¢¢’Î Îï¶¢ çÜU ±¢ïã ¥GHèH (²¢’Ýè Ï¢è}¢¢Ú) ¥¢ñÚ Ï¢ÚãìÝ¢ ãñ J ²ïã wG±¢Ï¢
Ó¢‹Î Ï¢¢Ú Îï¶ Ó¢éÜU¢ ãñ J §à¢¢üÎ : ÜUçH}¢» ¼GçÄ²Ï¢¢ (²¢’Ýè ãÚ Ï¢¢Ú
) S¢œ¢Ú ãÁ¢G¢Ú (70,000) }¢¼üÏ¢¢ }¢¥G ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG ÜUÚ
Ï¢wGà¢ çÎ²¢ Á¢¢» ÐÉGÝï ±¢Hï ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ ÜU¢ï Ï¢wGà¢¢ (²¢’Ýè
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çÜU²¢) ãñ, Î¢ïÝ¢ï´ ÜïU çH²ï Á¢GÚè¥G» ÝÁ¢¢¼ ã¢ïx¢¢ ¥¢ñÚ ÐÉGÝï
±¢Hï ÜU¢ï ÎêÝ¢ S¢±¢Ï¢ ã¢ïx¢¢ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú Î¢ï2
ÜU¢ï Ï¢wGà¢ïx¢¢ ¼¢ï ç¼x¢Ý¢ (²¢’Ýè
¼èÝ x¢éÝ¢) §S¢è ¼GÚãG ÜUÚ¢ïÇG¢ï´ Ï¢çËÜU Á¢}¢è¥G (²¢’Ýè ¼}¢¢}¢) }¢é¥ç}¢ÝèÝ ±
}¢é¥ç}¢Ý¢¼ ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ S¢ÜU¼¢ ãñ, §S¢è çÝSÏ¢¼ S¢ï §S¢ ÐÉGÝï
±¢Hï ÜU¢ï S¢±¢Ï¢ ã¢ïx¢¢ J
¥ËH¢ãÜUè ÚãG}¢¼ S¢ï ¼¢ï Á¢‹Ý¼ ãè ç}¢Hïx¢è
»ï ÜU¢à¢ ! }¢ãGËHï }¢ï´ Á¢x¢ã ©Ý ÜïU ç}¢Hè ã¢ï (±„¢§HïÏ¢çwà¢à¢)
7 ¥¢x¢ ÜU¢ à¢¢ï’H¢ Hï ÜUÚ ¥¢²¢, ¥x¢Ú......
»ÜU ¥¢Î}¢è Ýï ¥ÐÝï }¢ãGêü}¢ |¢¢§ü ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ïæ Îï¶ ÜUÚ ÐêÀ¢ :
ÜGUÏ¢í }¢ï´ ÎzGÝ¢Ýï ÜïU Ï¢¢’Î v²¢ ãé±¢ ? Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ : »ÜU à¢wGS¢ ¥¢x¢ ÜU¢
à¢¢ï’H¢ Hï ÜUÚ }¢ïÚè ¼GÚÈGU ¥¢²¢, ¥x¢Ú Îé¥G¢ ÜUÚÝï ±¢H¢ }¢ïÚï çH²ï Îé¥G¢
Ý ÜUÚ¼¢ ¼¢ï ±¢ïã }¢éÛ¢ï }¢¢Ú ãè Îï¼¢ J
çÁ¢G‹Î¢ï´ ÜUè Îé¥G¢¥¢ïæ S¢ï }¢éÎïü Ï¢wGà¢ï Á¢¢¼ï ãñ´
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢, ÈGU¢ñ¼ à¢éÎ¢ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : …¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG¼¢ ãñ ¥ËH¢ã ©„ ÜUï çH²ï »ÜU
çÜUGÚ¢¼G ¥…í çH¶¼¢ ãñ ¥¢ñÚ çÜUGÚ¢¼G ©ãéGÎ Ðã¢ÇG ç…¼Ý¢ ãñ J (¥GÏÎéÚüÁG…G¢ÜGU)

ÜU¢ï çÁ¢G‹Î¢ï´ ÜUè Îé¥G¢¥¢ïæ ÜU¢ Ï¢ïãGÎ ÈGU¢»Î¢ ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ, Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï Î¢’±¼ï
§SH¢}¢è ÜïU §à¢¢¥G¼è §Î¢Úï }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢yGÏ¢ê¥G¢ 419
S¢ÈGUãG¢¼ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H çÜU¼¢Ï¢, “}¢-ÎÝè ÐæÁ¢S¢êÚã” S¢ÈGUãG¢ 397 ÐÚ ãñ :
}¢ÎèÝï ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢çxGÈGUÚ¼ çÝà¢¢Ý ãñ :
}¢ïÚè ©}}¢¼ x¢éÝ¢ã S¢}¢ï¼ ÜGUÏ¢í }¢ï´ Î¢ç¶GH ã¢ïx¢è ¥¢ñÚ Á¢Ï¢ çÝÜUHïx¢è ¼¢ï Ï¢ï
x¢éÝ¢ã ã¢ïx¢è v²êæ çÜU ±¢ïã }¢é¥ç}¢ÝèÝ ÜUè Îé¥G¢¥¢ïæ S¢ï Ï¢wGà¢ Îè Á¢¢¼è ãñ J
}¢éÛ¢ ÜU¢ï S¢±¢Ï¢ |¢ïÁ¢¢ï, Îé¥G¢»æ ãÁ¢G¢Ú Î¢ï
x¢¢ï ÜGUÏ¢í }¢ï´ ©¼¢Ú¢, Ý çÎH S¢ï ©¼¢Ú Î¢ï
8 }¢ãGêü}¢ ±¢çHÎ S¢¢çãGÏ¢ Ýï wG±¢Ï¢ }¢ï´
¥¢ ÜUÚ ÜUã¢ çÜU.....
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ S¢ézG²¢Ý çÏ¢Ý ©G²ñÝ¢
ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ : Á¢Ï¢ }¢ïÚï ±¢çHÎ S¢¢çãGÏ¢ ÜU¢ §ç‹¼ÜGU¢H ã¢ï x¢²¢ ¼¢ï }¢ñ´ Ýï Ï¢ãé¼
¥¢ã¢ï Ï¢éÜU¢ ÜUè (²¢’Ýè wG¢êÏ¢ Ú¢ï²¢ {¢ï²¢) ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè ÜGUÏ¢í ÐÚ Ú¢ïÁ¢G¢Ý¢
ãG¢çÁ¢GÚè ÎïÝï Hx¢¢ çÈUÚ ÚzG¼¢ ÚzG¼¢ ÜéUÀ ÜU}¢è ¥¢ x¢§ü J »ÜU Ú¢ïÁ¢G ±¢çHÎï
}¢ãGêü}¢ Ýï wG±¢Ï¢ }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU H¢ ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï Ï¢ïÅï ! ¼é}¢ Ýï v²êæ ¼¢¶GèÚ
ÜUè ? }¢ñ´ Ýï ÐêÀ¢ : v²¢ ¥¢Ð ÜU¢ï }¢ïÚï ¥¢Ýï ÜU¢ §GË}¢ ã¢ï Á¢¢¼¢ ãñ ?
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “v²êæ Ýãè´, }¢éÛ¢ï ¼é}ã¢Úè ãÚ ãG¢çÁ¢GÚè ÜUè ¶GÏ¢Ú ã¢ï Á¢¢¼è ‰¢è
¥¢ñÚ }¢ñ´ ¼é}ãï´ Îï¶ ÜUÚ ¶Géà¢ ã¢ï¼¢ ‰¢¢ ÝèÁ¢G }¢ïÚï ÐÇG¢ïS¢è }¢éÎïü |¢è ¼é}ã¢Úè Îé¥G¢
S¢ï Ú¢Á¢Gè ã¢ï¼ï ‰¢ï J” Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï §S¢ wG±¢Ï¢ ÜïU Ï¢¢’Î }¢ñ´ Ýï Ð¢Ï¢‹Îè S¢ï ±¢çHÎ
S¢¢çãGÏ¢ ÜUè ÜGUÏ¢í ÐÚ Á¢¢Ý¢ à¢éM¥G ÜUÚ çÎ²¢ J
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Î„ }¢Ú¼Ï¢¢ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã ©„ ÐÚ „¢ï
ÚãG}¢¼ïæ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢¼¢ ãñ J (¼-Ï¢Ú¢Ýè)

9 ÜGUÏ¢í }¢ï´ }¢éÎ¢ü ÇêÏ¢¼¢ï´ ÜUè ¼GÚãG ã¢ï¼¢ ãñ
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU ÜGUÏ¢í ±¢Hï ¥¢Ýï
Á¢¢Ýï ±¢Hï çÚà¼ïÎ¢Ú¢ï´ ¥¢ñÚ Î¢ïS¼ Î¢Ú¢ï´ ÜUè ¥¢}¢Î ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè Îé¥G¢ ¥¢ñÚ
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÐÚ ¶Géà¢ ã¢ï¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ Á¢¢ï çÚà¼ïÎ¢Ú Ýãè´ Á¢¢¼¢ ©S¢ ÜïU
}¢é‹¼çÁ¢GÚ Úã¼ï ãñ´ J S¢ÚÜU¢Úï Ý¢}¢Î¢Ú ÜU¢ §à¢¢üÎï
}¢éàÜUÏ¢¢Ú ãñ : }¢éÎïü ÜU¢ ãG¢H ÜGUÏ¢í }¢ï´ ÇêÏ¢¼ï ãé» §‹S¢¢Ý ÜUè }¢¢çÝ‹Î ãñ çÜU
±¢ïã çà¢g¼ S¢ï §ç‹¼Á¢G¢Ú ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU Ï¢¢Ð ²¢ }¢¢æ ²¢ |¢¢§ü ²¢ çÜUS¢è Î¢ïS¼
ÜUè Îé¥G¢ §S¢ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢ï ¥¢ñÚ Á¢Ï¢ çÜUS¢è ÜUè Îé¥G¢ ©S¢ï ÐãéæÓ¢¼è ãñ ¼¢ï ©S¢
ÜïU ÝÁ¢GÎèÜU ±¢ïã Îé‹²¢ ± }¢¢ ÈGUèã¢ (²¢’Ýè Îé‹²¢ ¥¢ñÚ §S¢ }¢ï´ Á¢¢ï ÜéUÀ ãñ) S¢ï
Ï¢ïã¼Ú ã¢ï¼è ãñ J ¥ËH¢ã ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ ÜU¢ï ©Ý ÜïU çÁ¢G‹Î¢ }¢é-¼¥GçËHÜGUèÝ
ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ãçÎÄ²¢ çÜU²¢ ãé±¢ S¢±¢Ï¢ Ðã¢ÇG¢ï´ ÜUè }¢¢çÝ‹Î ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢
ãñ, çÁ¢G‹Î¢ï´ ÜU¢ ãçÎÄ²¢ (²¢’Ýè ¼¢ïãGÈGU¢) }¢éÎ¢ïZ ÜïU çH²ï “Îé¥G¢» }¢çxGÈGUÚ¼
ÜUÚÝ¢ ãñ J”
}¢¢æ Ï¢¢Ð ÜUè ÜGUÏ¢íï´ ¥x¢Ú Ï¢èÓ¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ ã¢ï´ ¼¢ï......
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ±¢ÜGïU§Gü ±¢ïã Ï¢ÇG¢ ãè ¶Géà¢ ÝS¢èÏ¢
Ï¢ïÅ¢ ãñ Á¢¢ï ¥ÐÝï ±¢çHÎñÝï }¢ãGêü}¢ñÝ ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜU¢ï Á¢¢²¢ ÜUÚï J ²ïã
}¢S¥H¢ ²¢Î Úç¶²ï çÜU ÎêS¢Úè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ Ð¢©æ Ú¶ï çÏ¢x¢GñÚ }¢¢æ Ï¢¢Ð ±x¢GñÚ¢
ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ¼ÜU Ý Á¢¢ S¢ÜU¼ï ã¢ï´ ¼¢ï ÎêÚ ãè S¢ï ÈGU¢ç¼ãG¢ ÐÉGÝ¢ ã¢ïx¢¢, v²êæ çÜU
Ï¢éÁ¢Géx¢¢ïZ ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢ï´ ²¢ }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ Á¢¢Ý¢ }¢éS¼ãGÏ¢ ÜU¢}¢ ãñ ¥¢ñÚ
}¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜUè ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢©æ Ú¶Ý¢ ãGÚ¢}¢, }¢éS¼ãGÏ¢ ÜU¢}¢ ÜïU çH²ï ãGÚ¢}¢
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÜUè ÜU„Ú¼ ÜUÚ¢ï Ï¢ïà¢ÜU ²ïã ¼é}ã¢Úï çH²ï ¼Gã¢Ú¼ ãñ J
(¥Ï¢ê ²¢’H¢)

ÜU¢}¢ ÜUè à¢Úè¥G¼ }¢ï´ §Á¢¢Á¢G¼ Ýãè´ J }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï
¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼ }¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢
¶G¢Ý ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ (}¢é¶GÚüÁ¢¢) çÁ¢ËÎ 9 S¢ÈGUãG¢ 524
ÐÚ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “§S¢ ÜU¢ çHãG¢Á¢G H¢çÁ¢G}¢ ãñ çÜU çÁ¢S¢ ÜGUÏ¢í ÜïU Ð¢S¢
çÏ¢H ¶GéS¢êS¢ Á¢¢Ý¢ Ó¢¢ã¼¢ ãñ ©S¢ ¼ÜU (»ïS¢¢) ÜGUÎè}¢ (²¢’Ýè ÐéÚ¢Ý¢) Ú¢S¼¢
ã¢ï, (Á¢¢ï çÜU ÜGUÏ¢íïæ ç}¢Å¢ ÜUÚ Ý Ï¢Ý¢²¢ x¢²¢ ã¢ï) ¥x¢Ú ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ S¢ï ã¢ï ÜUÚ
Á¢¢Ý¢ ÐÇGï ¼¢ï §Á¢¢Á¢G¼ Ýãè´, S¢Úï Ú¢ã ÎêÚ ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ »ÜU ÜGUÏ¢í ÜUè ¼GÚÈGU
}¢é-¼±ÁÁ¢ïã ã¢ï ÜUÚ §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ Îï J”
ÜGUÏ¢í ÜïU Ð¢S¢ Ï¢ñÆ ÜUÚ ç¼H¢±¼ ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´......
Ï¢¢Úx¢¢ãï Ú-Á¢Gç±Ä²¼ }¢ï´ ã¢ïÝï ±¢Hï “S¢é±¢H ± Á¢±¢Ï¢”
}¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ã¢ï´, S¢é±¢H : “ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ ÜUH¢}¢ à¢ÚèÈGU ²¢ ÐæÁ¢S¢êÚã ÜGUÏ¢í
ÜïU ÝÁGÎèÜU Ï¢ñÆ ÜUÚ ç¼H¢±¼ ÜUÚÝ¢ Á¢¢§Á¢G ãñ ²¢ Ýãè´ ?” ¥H Á¢±¢Ï¢ :
“ÜGUÏ¢í ÜïU Ð¢S¢ ç¼H¢±¼ ²¢Î ÐÚ wG±¢ã Îï¶ ÜUÚ ãÚ ¼GÚãG Á¢¢§Á¢G ãñ (çÜU
±ã¢æ ç¼H¢±¼ S¢ï ÚãG}¢¼ ©¼Ú¼è ¥¢ñÚ }¢çÄ²¼ ÜU¢ çÎH Ï¢ãH¼¢ ãñ) Á¢Ï¢ çÜU çH
±çÁãËH¢ã (²¢’Ýè ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ÜUè çÚÁ¢G¢ ÜïU çH²ï) ã¢ï, ¥¢ñÚ ÜGUÏ¢í
ÐÚ Ý Ï¢ñÆï, Ý çÜUS¢è ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢©æ Ú¶ ÜUÚ ±ã¢æ ÐãéæÓ¢Ý¢ ã¢ï, ¥¢ñÚ ¥x¢Ú
Ï¢ï §S¢ ÜïU (²¢’Ýè ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢©æ Ú¶ï çÏ¢x¢GñÚ) ±ã¢æ ¼ÜU Ý Á¢¢ S¢ÜïU ¼¢ï ÜGUÏ¢í ÜïU
ÝÁGÎèÜU ç¼H¢±¼ ÜïU çH²ï Á¢¢Ý¢ ãGÚ¢}¢ ãñ, Ï¢çËÜU ÜUÝ¢Úï ãè S¢ï Á¢ã¢æ ¼ÜU
Ï¢ï çÜUS¢è ÜGUÏ¢í ÜU¢ï Ú¢ñæÎï Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ, ç¼H¢±¼ ÜUÚï J”
(ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 524, 525)
10 ÝêÚ¢Ýè çHÏ¢¢S¢
»ÜU Ï¢éÁ¢Géx¢ü Ýï ¥ÐÝï }¢ãGêü}¢ |¢¢§ü ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶ ÜUÚ ÐêÀ¢ : v²¢ çÁ¢G‹Î¢
H¢ïx¢¢ï´ ÜUè Îé¥G¢ ¼é}¢ H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢¼è ãñ ? ¼¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ :
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : …¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ï…Gï …é}¢é¥G¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉGïx¢¢ }¢ñæ çÜUG²¢}¢¼ ÜUï çÎÝ ©„
ÜUè à¢ÈUG¢¥G¼ ÜUMæx¢¢ J (ÜU‹…éH ©}}¢¢H)

“ã¢æ ¥ËH¢ã ÜUè ÜGUS¢}¢ ! ±¢ïã ÝêÚ¢Ýè çHÏ¢¢S¢ ÜUè S¢êÚ¼ }¢ï´ ¥¢¼è
ãñ ©S¢ï ã}¢ ÐãÝ Hï¼ï ãñ´ J”
Á¢Ë±» ²¢Ú S¢ï ã¢ï ÜGUÏ¢í ¥¢Ï¢¢Î ±ãGìà¢¼ï ÜGUÏ¢í S¢ï Ï¢Ó¢¢ ²¢ ÚÏ¢ !
11 ÝêÚ¢Ýè ¼GÏ¢¢ÜGU
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ ã}¢ Á¢¢ï Îé¥G¢ ±
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ¼ï ãñ´ ±¢ïã ¥ËH¢ã ÜUè ÚãG}¢¼ S¢ï ÈGU¢ñ¼ à¢éÎ¢
}¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ï çÝã¢²¼ ©G}Î¢ à¢vH }¢ï´ ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ, çHã¢Á¢G¢ ã}¢ ÜU¢ï Ó¢¢çã²ï
çÜU ¥ÐÝï }¢ãGêü}¢ ¥GÁ¢GèÁ¢G¢ï´ Ï¢çËÜU Á¢é}H¢ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ¼ï
Úãï´ J “à¢ãGéüSS¢éÎêÚ” }¢ï´ ãñ : “Á¢Ï¢ ÜU¢ï§ü à¢wGS¢ }¢çÄ²¼ ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢
ÜUÚ¼¢ ãñ ¼¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ çÁ¢Ï¢í§üH ©S¢ï ÝêÚ¢Ýè ¼GÏ¢¢ÜGU (²¢’Ýè
‰¢¢H) }¢ï´ Ú¶ ÜUÚ ÜGUÏ¢í ÜïU ÜUÝ¢Úï ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “»ï ÜGUÏ¢í
±¢Hï ! ²ïã ãçÎÄ²¢ (²¢’Ýè ¼¢ïãGÈGU¢) ¼ïÚï Í¢Ú ±¢H¢ï´ Ýï |¢ïÁ¢¢ ãñ ÜGUÏ¢êH ÜUÚ J”
²ïã S¢éÝ ÜUÚ ±¢ïã ¶Géà¢ ã¢ï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ÐÇG¢ïS¢è (}¢éÎïü) ¥ÐÝè }¢ãGM}¢è
ÐÚ x¢G}¢x¢èÝ ã¢ï¼ï ãñ´ J” (»ïÁ¢GÝ, S¢. 308)
ÜGUÏ¢í }¢ï´ ¥¢ã ! Í¢éÐ ¥æ{ïÚ¢ ãñ ÈGUÁGH S¢ï ÜUÚ Îï Ó¢¢æÎÝ¢ ²¢ ÚÏ¢ !
§üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜïU 4 }¢-ÎÝè ÈêUH
}¢ãGêü}¢ ÜUè ÜGUÏ¢í }¢ï´ ÝêÚ ÐñÎ¢ ã¢ï
(1) (±çHÄ²éËH¢ã ÜïU }¢Á¢G¢Ú à¢ÚèÈGU ²¢) çÜUS¢è |¢è }¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜUè ÜGUÏ¢í ÜUè
çÁ¢G²¢Ú¼ ÜU¢ï Á¢¢Ý¢ Ó¢¢ãï ¼¢ï }¢éS¼ãGÏ¢ ²ïã ãñ çÜU ÐãHï ¥ÐÝï }¢ÜU¢Ý ÐÚ (x¢GñÚï
}¢vMã ±vG¼ }¢ï´) Î¢ï ÚÜU¥G¼ ÝzGH ÐÉGï, ãÚ ÚvG¥G¼ }¢ï´ S¢ê-Ú¼éH ÈGU¢ç¼ãG¢

ÜïU Ï¢¢’Î »ÜU Ï¢¢Ú ¥¢-²¼éH ÜéUS¢èü ¥¢ñÚ ¼èÝ Ï¢¢Ú S¢ê-Ú¼éH §wGH¢S¢
ÐÉGï ¥¢ñÚ §S¢ Ý}¢¢Á¢G ÜU¢ S¢±¢Ï¢ S¢¢çãGÏ¢ï ÜGUÏ¢í ÜU¢ï ÐãéæÓ¢¢», ¥ËH¢ã
¼¥G¢H¢ ©S¢ ÈGU¢ñ¼ à¢éÎ¢ Ï¢‹Îï ÜUè ÜGUÏ¢í }¢ï´ ÝêÚ ÐñÎ¢ ÜUÚïx¢¢ ¥¢ñÚ §S¢ (S¢±¢Ï¢
ÐãéæÓ¢¢Ýï ±¢Hï) à¢wGS¢ ÜU¢ï Ï¢ãé¼ çÁ¢G²¢Î¢ S¢±¢Ï¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢»x¢¢ J
(ÈGU¼¢±¢ ¥G¢H}¢x¢èÚè, çÁ¢. 5, S¢. 350)
S¢Ï¢ ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´ ÜU¢ï çS¢ÈGU¢çÚà¢è Ï¢Ý¢Ýï ÜU¢ ¥G}¢H
(2) à¢ÈGUè»G }¢éÁ¢çÚ}¢¢Ý ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï à¢ÈGU¢¥G¼ çÝà¢¢Ý
ãñ : Á¢¢ï à¢wGS¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ Î¢ç¶GH ãé±¢ çÈUÚ ©S¢ Ýï S¢ê-Ú¼éH ÈGU¢ç¼ãG¢,
S¢ê-Ú¼éH §wGH¢S¢ ¥¢ñÚ S¢ê-Ú¼éœ¢ÜU¢S¢éÚ ÐÉGè çÈUÚ ²ïã Îé¥G¢ }¢¢æx¢è : ²¢
¥ËH¢ã ! }¢ñ´ Ýï Á¢¢ï ÜéUÀ ÜGéUÚ¥¢Ý ÐÉG¢ ©S¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ §S¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý
ÜïU }¢é¥ç}¢Ý }¢Î¢ïZ ¥¢ñÚ }¢é¥ç}¢Ý ¥G¢ñÚ¼¢ï´ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢¢ J ¼¢ï ±¢ïã S¢Ï¢ ÜUï „Ï¢
çÜGU²¢}¢¼ ÜïU Ú¢ïÁ¢G ©S¢ (²¢’Ýè §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝï ±¢Hï) ÜïU çS¢ÈGU¢çÚà¢è
ã¢ï´x¢ï J
}¢éÎ¢ïZ ÜUè çx¢Ý¼è ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú S¢±¢Ï¢ ÜU}¢¢Ýï ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢
(3) ãGÎèS¢ï Ð¢ÜU }¢ï´ ãñ : “Á¢¢ï x²¢Úã Ï¢¢Ú S¢ê-Ú¼éH §wGH¢S¢ ÐÉG ÜUÚ
§S¢ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ }¢éÎ¢ïZ ÜU¢ï ÐãéæÓ¢¢», ¼¢ï }¢éÎ¢ïZ ÜUè çx¢Ý¼è ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú ©S¢ï
(²¢’Ýè §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚÝï ±¢Hï ÜU¢ï) S¢±¢Ï¢ ç}¢Hïx¢¢ J”
(4)§S¢ ¼GÚãG |¢è §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ çÜU²¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ : ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ Á¢¢»
¼¢ï à¢ÚèÈGU ¥¢ñÚ S¢ï ¼ÜU ¥¢ñÚ ¥¢ñÚ
¥¢ç¶GÚ S¢êÚã ¼ÜU ¥¢ñÚ ¥¢ñÚ ¥¢ñÚ
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ï…ïG …é}¢é¥G¢ Î¢ï „¢ï Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ©„ ÜUï Î¢ï „¢ï
„¢H ÜUï x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈUG ã¢ïæx¢ï J (ÜU‹…GéH ©G}}¢¢H)

»ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ¥¢ñÚ (}¢éÜU}}¢H S¢êÚã) Ï¢¢Úã ²¢
x²¢Úã ²¢ S¢¢¼ ²¢ ¼èÝ Ï¢¢Ú ÐÉGï J
(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, çãGSS¢¢ : 4, S¢. 849, }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ Ï¢¢Ï¢éH }¢ÎèÝ¢ ÜUÚ¢Ó¢è)
|¢ïÁ¢¢ï »ï |¢¢§²¢ï }¢éÛ¢ï ¼¢ïãGÈGU¢ S¢±¢Ï¢ ÜU¢
Îï¶êæ Ý ÜU¢à¢ ÜGUÏ¢í }¢ï´, }¢ñ´ }¢éæã ¥GÁ¢G¢Ï¢ ÜU¢
12-13 x¢G¢ñS¢ï Ð¢ÜU ÜUè “¥ÐÝï §}¢¢}¢”
ÜïU }¢Á¢G¢Ú ÐÚ ãG¢çÁ¢GÚè
ã}¢¢Úï x¢G¢ñS¢ï ¥¢’Á¢G}¢ “ãG}Ï¢Hè” ²¢’Ýè ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
§}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î çÏ¢Ý ãG}Ï¢H ÜïU }¢éÜGUçËHÎ ‰¢ï, x¢G¢ñS¢ï Ð¢ÜU
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ¥¢ñÚ ¶GéS¢êS¢Ý Ï¢éÁ¢Géx¢¢üÝï ÎèÝ ÜïU
}¢Á¢G¢Ú¢¼ï ¼GçÄ²Ï¢¢¼ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ‰¢ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
à¢ñ¶G ¥GHè çÏ¢Ý ãñ¼è Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãñ´ çÜU }¢ñ´ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï à¢ñ¶G
¥GÏÎéH ÜGU¢çÎÚ Á¢èH¢Ýè ¥¢ñÚ à¢ñ¶G Ï¢ÜGU¢ çÏ¢Ý Ï¢¼G¢ñ
ÜïU ã}¢Ú¢ã ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î çÏ¢Ý ãG}Ï¢H
ÜïU }¢Á¢G¢Úï ÈGU¢§Á¢GéH ¥‹±¢Ú ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUè ¼¢ï Îï¶¢ çÜU
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î çÏ¢Ý ãG}Ï¢H Ýï ¥ÐÝè ÜGUÏ¢íï
¥‹±Ú S¢ï çÝÜUH ÜUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï à¢ñ¶G ¥GÏÎéH ÜGU¢çÎÚ Á¢èH¢Ýè
S¢ï }¢é¥G¢-ÝÜGU¢ çÜU²¢ (²¢’Ýè x¢Hï ç}¢Hï) ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜU¢ï ç¶GË¥G¼ (²¢’Ýè
§GÁGÁ¢G¼ ¥zGÁ¢G¢§ü ÜU¢ çHÏ¢¢S¢) §GÝ¢²¼ ÜUÚ ÜïU ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï ¥GÏÎéH ÜGU¢çÎÚ !
¼}¢¢}¢ H¢ïx¢ §GË}¢ï à¢Úè¥G¼ ± ¼GÚèÜGU¼ }¢ï´ ¼ïÚï }¢¢ïãG¼¢Á¢ ã¢ï´x¢ï J çÈUÚ }¢ñ´
ãGÁ¢GÚ¼ï x¢G¢ñS¢ï ¥¢’Á¢G}¢ ÜïU ã}¢Ú¢ã ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢ñ¶G
©„ }¢ïæ Úãïx¢¢ çÈUGçÚà¼ï ©„ ÜUï çH²ï §çS¼x¢GÈUG¢Ú ÜUÚ¼ï Úãïæx¢ï J (¼G-Ï¢Ú¢Ýè)

}¢¢’MÈGU ÜU¶Gèü ÜïU }¢Á¢G¢Úï ÐéÚ ¥‹±¢Ú ÐÚ x¢²¢, ±ã¢æ
ãGÁ¢GÚ¼ï à¢ñ¶G ¥GÏÎéH ÜGU¢çÎÚ Á¢èH¢Ýè Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
²¢’Ýè »ï à¢ñ¶G }¢¢’MÈGU ! ¥¢Ð
ÐÚ S¢H¢}¢¼è ã¢ï, ã}¢ ¥¢Ð S¢ï Î¢ï Î-ÚÁ¢ï Ï¢ÉG x¢» ãñ´ J ©‹ã¢ï´ Ýï ÜGUÏ¢í }¢ï´ S¢ï Á¢±¢Ï¢
çÎ²¢ : ²¢’Ýè ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÐÚ S¢H¢}¢¼è ã¢ï, »ï
¥ÐÝï Á¢G}¢¢Ýï ±¢H¢ï´ ÜïU S¢ÚÎ¢Ú !
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ Ï¢éÁ¢Géx¢¢üÝï ÎèÝ
±ÈGU¢¼ ÜïU Ï¢¢’Î |¢è ¥ÐÝï }¢Á¢G¢Ú¢¼ }¢ï´ çÁ¢G‹Î¢ ± ãG²¢¼ Úã¼ï
ãñ´ Á¢ñS¢¢ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î çÏ¢Ý ãG}Ï¢H
¥ÐÝè ÜGUÏ¢íï ¥‹±Ú S¢ï çÝÜUH ÜUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ x¢G¢ñS¢ï ¥¢’Á¢G}¢ ÎS¼
x¢èÚ S¢ï Ï¢x¢GH x¢èÚ ãé» ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢¢’MÈGU ÜU¶Gèü
Ýï ¥ÐÝï Ú¢ñÁ¢G» }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢ï ¥¢Ð ÜïU S¢H¢}¢
ÜU¢ §S¢ ¼GÚãG Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ çÜU Ï¢¢ãÚ S¢éÝ¢§ü çÎ²¢ J
Á¢¢ï ±Hè ÜGUÏH ‰¢ï ²¢ Ï¢¢’Î ãé» ²¢ ã¢ï´x¢ï
S¢Ï¢ ¥ÎÏ¢ Ú¶¼ï ãñ´ çÎH }¢ï´ }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ¼ïÚ¢
“¥H}¢ÎÎ²¢x¢G¢ñS¢”ÜïU ÎS¢ ãGéM ÈGU ÜUè çÝSÏ¢¼ S¢ï
}¢Á¢G¢Ú¢¼ ÜïU }¢é-¼¥GçËHÜGU 10 }¢-ÎÝè ÈêUH
}¢Á¢G¢Ú¢¼ ÐÚ ãG¢çÁ¢GÚè ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢
(1) (¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU) }¢Á¢G¢Ú¢¼ï ¼GçÄ²Ï¢¢¼ ÐÚ
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : …¢ï à¢wG„ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã …‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢
|¢êH x¢²¢ J (¼G-Ï¢Ú¢Ýè)
(ãGÎ¢§ÜGïU Ï¢çwGà¢à¢ à¢ÚèÈGU)

ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ïÝï }¢ï´ Ð¢§æ¼è (²¢’Ýè ÜGUÎ}¢¢ï´) ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï Á¢¢» ¥¢ñÚ ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢
Ó¢¢Ú ã¢‰¢ ÜïU ÈGU¢çS¢Hï ÐÚ }¢é±¢-Á¢ã¢ }¢ï´ (²¢’Ýè Ó¢ïãÚï ÜïU S¢¢}¢Ýï) ¶ÇG¢ ã¢ï
¥¢ñÚ }¢é-¼±çSS¢¼G (²¢’Ýè ÎÚç}¢²¢Ýè) ¥¢±¢Á¢G }¢ï´ (§S¢ ¼GÚãG) S¢H¢}¢ ¥GÁ¢Gü
ÜUÚï : çÈUÚ ÎéMÎï x¢G¢ñçS¢²¢ ¼èÝ
Ï¢¢Ú, à¢ÚèÈGU »ÜU Ï¢¢Ú, ¥¢-²¼éH ÜéUS¢èü »ÜU Ï¢¢Ú, S¢êÚ» §wGH¢S¢
S¢¢¼ Ï¢¢Ú, çÈUÚ “ÎéMÎï x¢G¢ñçS¢²¢” S¢¢¼ Ï¢¢Ú, ¥¢ñÚ ±vG¼ ÈGéUÚS¢¼ Îï ¼¢ï
S¢êÚ» ²¢S¢èÝ ¥¢ñÚ S¢êÚ» }¢éËÜU |¢è ÐÉG ÜUÚ ¥ËH¢ã S¢ï Îé¥G¢ ÜUÚï
çÜU §H¢ãè ! §S¢ çÜGUÚ¢¥¼ ÐÚ }¢éÛ¢ï §¼Ý¢ S¢±¢Ï¢ Îï Á¢¢ï ¼ïÚï ÜUÚ}¢ ÜïU
ÜGU¢çÏ¢H ãñ, Ý ©¼Ý¢ Á¢¢ï }¢ïÚï ¥G}¢H ÜïU ÜGU¢çÏ¢H ãñ ¥¢ñÚ §S¢ï }¢ïÚè ¼GÚÈGU S¢ï
§S¢ Ï¢‹Î» }¢vGÏ¢êH ÜU¢ï ÝÁ¢íG ÐãéæÓ¢¢ J çÈUÚ ¥ÐÝ¢ Á¢¢ï }¢¼GHÏ¢ Á¢¢§Á¢G à¢Ú-§Gü ã¢ï
©S¢ ÜïU çH²ï Îé¥G¢ ÜUÚï ¥¢ñÚ S¢¢çãGÏ¢ï }¢Á¢G¢Ú ÜUè MãG ÜU¢ï ¥ËH¢ã ÜUè
Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´ ¥ÐÝ¢ ±S¢èH¢ ÜGUÚ¢Ú Îï, çÈUÚ ©S¢è ¼GÚãG S¢H¢}¢ ÜUÚ ÜïU ±¢ÐS¢
¥¢» J (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 522)
ÎéM Îï x¢G¢ñçS¢²¢
(}¢-ÎÝè ÐæÁ¢S¢êÚã, S¢. 260)
}¢Á¢G¢Ú¢¼ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ S¢é‹Ý¼ ãñ
(2) ã}¢¢Úï Œ²¢Úï Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢, }¢vÜUè }¢-ÎÝè }¢éS¼GÈGU¢
à¢é-ãÎ¢» ©ãGéÎ ÜUè }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜGUÏ¢í¢ï´ ÜUè
çÁ¢G²¢Ú¼ ÜU¢ï ¼à¢ÚèÈGU Hï Á¢¢¼ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU çH²ï Îé¥G¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï J
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜU„Ú¼ „ï ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï
Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜUï çH²ï }¢x¢GçÈUGÚ¼ ãñ J (…¢}¢ï¥G „x¢GèÚ)

}¢Á¢G¢Ú¢¼ï ¥¢ñçH²¢ S¢ï ÝzG¥G ç}¢H¼¢ ãñ
(3) ÈGéU-ÜGUã¢» çÜUÚ¢}¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢
± Ï¢éÁ¢Géx¢¢üÝï ÎèÝ ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢¼ï ¼GçÄ²Ï¢¢¼ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜU¢ï Á¢¢Ý¢
Á¢¢§Á¢G ãñ ±¢ïã ¥ÐÝï Á¢G¢§Ú (²¢’Ýè }¢Á¢G¢Ú ÐÚ ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ïÝï ±¢Hï) ÜU¢ï ÝzG¥G
ÐãéæÓ¢¢¼ï ãñ´ J
ÜGUÏ¢í ÜU¢ï Ï¢¢ïS¢¢ Ý Îï´
(4) }¢Á¢G¢Ú à¢ÚèÈGU ²¢ ÜGUÏ¢í ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜïU çH²ï Á¢¢¼ï ãé» Ú¢S¼ï
}¢ï´ ÈGéUÁG¢êH Ï¢¢¼¢ï´ }¢ï´ }¢àxG¢êH Ý ã¢ï J (»ïÁ¢GÝ) ÜGUÏ¢í ÜU¢ï Ï¢¢ïS¢¢ Ý Îï´, Ý ÜGUÏ¢í ÐÚ
ã¢‰¢ Hx¢¢»æ J (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 522, 526) Ï¢çËÜU
ÜGUÏ¢í S¢ï ÜéUÀ ÈGU¢çS¢Hï ÐÚ ¶ÇGï ã¢ï Á¢¢»æ J
à¢é-ãÎ¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢¼ ÐÚ S¢H¢}¢ ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢
(5) à¢é-ãÎ¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢¼ï ¼G¢çãÚ¢¼ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼
ÜïU ±vG¼ §S¢ ¼GÚãG S¢H¢}¢ ¥GÁ¢Gü ÜUèçÁ¢²ï :
¼ÚÁ¢}¢¢ : ¼é}¢ ÐÚ S¢H¢}¢¼è ã¢ï ¼é}ã¢Úï S¢Ï¢í ÜïU Ï¢ÎHï, ÐS¢ ¥¢ç¶GÚ¼ v²¢ ãè
¥ÓÀ¢ Í¢Ú ãñ J (ÈGU¼¢±¢ ¥G¢H}¢x¢èÚè, çÁ¢. 5, S¢. 350)
}¢Á¢G¢Ú ÐÚ Ó¢¢ÎÚ Ó¢ÉG¢Ý¢
(6) Ï¢éÁ¢Géx¢¢üÝï ÎèÝ ¥¢ñÚ ¥¢ñçH²¢ ± S¢¢çHãGèÝ ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢¼ï
¼GçÄ²Ï¢¢¼ ÐÚ çx¢GH¢ÈGU (²¢’Ýè Ó¢¢ÎÚ) Ç¢HÝ¢ Á¢¢§Á¢G ãñ, Á¢Ï¢ çÜU ²ïã }¢vGS¢êÎ ã¢ï çÜU
S¢¢çãGÏ¢ï }¢Á¢G¢Ú ÜUè ±vG¥G¼ (²¢’Ýè §GÁGÁ¢G¼ ± ¥G-Á¢G}¢¼) ¥G±¢}¢ ÜUè Ý…GÚ }¢ïæ ÐñÎ¢ ã¢ï,©Ý
ÜU¢ ¥ÎÏ¢ ÜUÚïæ, ©Ý ÜUï Ï¢-ÚÜU¢¼ ãG¢ç„H Ü Úïæ J
„¢ï „¢H ÜUï x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈUG ã¢ïæx¢ï J (ÜU‹…GéH ©G}}¢¢H)

}¢Á¢G¢Ú ÐÚ x¢é}Ï¢Î Ï¢Ý¢Ý¢
(7) ÜGUÏ¢í ÜU¢ï ÐéwG¼¢ (²¢’Ýè ÐvÜUè) Ý ÜUÚÝ¢ Ï¢ïã¼Ú ãñ, ¥G¢}¢
}¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜUè ÜGUÏ¢í ÜïU çx¢Îü çÏ¢H¢ }¢vGS¢Îï S¢ãGèãG §G}¢¢Ú¼ Ï¢Ý¢Ýï ÜUè à¢Ú¥GÝ
§Á¢¢Á¢G¼ Ýãè´ çÜU ²ïã }¢¢H Á¢G¢»¥G ÜUÚÝ¢ ãñ J ¥HÏ¢œ¢¢ ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢
ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢¼ ÜïU çx¢Îü ¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝÄ²¼¢ï´ S¢ï §G}¢¢Ú¢¼ ±
x¢é}Ï¢Î Ï¢Ý¢Ý¢ Á¢¢§Á¢G ãñ J ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ çÁ¢ËÎ 9 (}¢é¶GÚüÁ¢¢) S¢ÈGUãG¢
418 ÐÚ ãñ : “ÜUàÈGéUH çx¢G¼G¢” }¢ï´ ãñ : “}¢¼G¢çHÏ¢éH }¢é¥ç}¢ÝèÝ” }¢ï´
çH¶¢ ãñ çÜU S¢HÈGU (²¢’Ýè x¢éÁ¢Gà¼¢ Î¢ñÚ ÜïU Ï¢éÁ¢Géx¢¢ïZ) Ýï }¢à¢ãêÚ ©G-H}¢¢ ±
}¢à¢¢§¶G ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ §G}¢¢Ú¼ Ï¢Ý¢Ý¢ }¢éÏ¢¢ãG (²¢’Ýè Á¢¢§Á¢G) Ú¶¢ ãñ ¼¢çÜU
H¢ïx¢ çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚï´ ¥¢ñÚ ©S¢ }¢ï´ Ï¢ñÆ ÜUÚ ¥¢Ú¢}¢ Hï´, HïçÜUÝ ¥x¢Ú Á¢GèÝ¼
(²¢’Ýè wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼è ¥¢ñÚ ¥¢Ú¢§à¢) ÜïU çH²ï Ï¢Ý¢»æ ¼¢ï ãGÚ¢}¢ ãñ J }¢ÎèÝ»
}¢éÝÃ±Úã }¢ï´ S¢ãG¢Ï¢¢ ( ) ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ ¥x¢Hï Á¢G}¢¢Ýï }¢ï´ ÜGéUÏÏ¢ï
(²¢’Ýè x¢é}Ï¢Î) ¼¢’}¢èÚ çÜU²ï x¢» ãñ´, Á¢G¢çãÚ ²ïã ãñ çÜU ©S¢ ±vG¼ Á¢¢§Á¢G
ÜGUÚ¢Ú ÎïÝï S¢ï ãè ²ïã ãé±¢ ¥¢ñÚ ãGéÁG¢êÚï ¥vGÎS¢ ÜïU }¢ÚÜGUÎï
¥‹±Ú (²¢’Ýè }¢Á¢G¢Úï Ð¢ÜU) ÐÚ |¢è »ÜU Ï¢éH‹Î ÜGéUÏÏ¢¢ (¥GÁ¢Gè}¢ S¢ÏÁ¢G S¢ÏÁ¢G
x¢é}Ï¢Î à¢ÚèÈGU) ãñ J
}¢Á¢G¢Ú¢¼ ÐÚ Ó¢Ú¢x¢G¢æ ÜUÚÝ¢
(8) ¥x¢Ú à¢}»Gæ Ú¢ïà¢Ý ÜUÚÝï }¢ï´ ÈGU¢»Î¢ ã¢ï çÜU }¢¢ñÁ¢G»G ÜGéUÏ¢êÚ }¢ï´
}¢çSÁ¢Î ãñ ²¢ ÜGéUÏ¢êÚ S¢Úï Ú¢ã (²¢’Ýè Ú¢S¼ï }¢ï´) ãñ´ ²¢ ±ã¢æ ÜU¢ï§ü à¢wGS¢ Ï¢ñÆ¢
ãñ ²¢ }¢Á¢G¢Ú çÜUS¢è ±çHÄ²éËH¢ã ²¢ }¢éãGçvGÜGUÜGUèÝ ©G-H}¢¢ }¢ï´ S¢ï çÜUS¢è
¥G¢çH}¢ ÜU¢ ãñ, ±ã¢æ à¢}»Gæ Ú¢ïà¢Ý ÜUÚï´ ©Ý ÜUè MãGï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜUè ¼¢’Á¢Gè}¢
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Î„ }¢Ú¼Ï¢¢ „éÏãG ¥¢ñÚ Î„ }¢¼üÏ¢¢ à¢¢}¢ ÎéMÎï Ð¢ÜU
ÐÉG¢ ©„ï çÜUG²¢}¢¼ ÜUï çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈUG¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J (}¢…}¢©GÁG…G±¢§Î)

ÜïU çH²ï Á¢¢ï ¥ÐÝï Ï¢ÎÝ ÜUè, ¶G¢ÜU ÐÚ »ïS¢è ¼Á¢ËHè Ç¢H Úãè ãñ Á¢ñS¢ï
¥¢zG¼¢Ï¢ Á¢G}¢èÝ ÐÚ, ¼¢çÜU §S¢ Ú¢ïà¢Ýè (²¢’Ýè H¢§ôÅx¢) ÜUÚÝï S¢ï H¢ïx¢
Á¢¢Ýï´ çÜU ²ïã ±Hè ÜU¢ }¢Á¢G¢Úï Ð¢ÜU ãñ ¼¢çÜU §S¢ S¢ï ¼Ï¢ÚéüÜU ÜUÚï´ ¥¢ñÚ ±ã¢æ
¥ËH¢ã S¢ï Îé¥G¢ }¢¢æx¢ï´ çÜU §Ý ÜUè Îé¥G¢ ÜGUÏ¢êH ã¢ï, ¼¢ï ²ïã ¥}¢í Á¢¢§Á¢G
ãñ §S¢ S¢ï ¥SHÝ }¢é}¢¢-Ý-¥G¼ Ýãè´, ¥¢ñÚ ¥¢’}¢¢H ÜU¢ }¢Î¢Ú çÝÄ²¼¢ï´ ÐÚ
ãñ J (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢, “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 490, )
ÜGUÏ¢í ÜU¢ ¼G±¢ÈGU
(9) ¼¢’Á¢Gè}¢ ÜUè çÝÄ²¼ S¢ï ÜGUÏ¢í ÜU¢ ¼G±¢ÈGU ÜUÚÝ¢ }¢‹¥G ãñ J
(Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, çÁ¢. 1, S¢. 850)
ÜGUÏ¢í ÜU¢ï S¢ÁÎ¢ ÜUÚÝ¢
(10) ÜGUÏ¢í ÜU¢ï S¢ÁÎ» ¼¢’Á¢Gè}¢è ÜUÚÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú
§GÏ¢¢Î¼ ÜUè çÝÄ²¼ ã¢ï ¼¢ï ÜéUÈíG ãñ J
(}¢¢wG¢êÁ¢G ¥Á¢G ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢, çÁ¢. 22, S¢. 423)
14 ÜGUÏ¢í }¢ï´ ÜGéUÚ¥¢Ý ÐÉGÝï ±¢H¢ Ý¢ñ Á¢±¢Ý
¥Ï¢é‹Ý…íG Ýñà¢¢ÐêÚè Á¢¢ï çÜU »ÜU }¢éœ¢ÜGUè x¢¢ïÚÜUÝ ‰¢ï,
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢ñ´ Ýï »ÜU ÜGUÏ¢í ¶¢ïÎè, HïçÜUÝ ©S¢ }¢ï´ ÎêS¢Úè ÜGUÏ¢í ÜUè ¼GÚÈGU
Ú¢S¼¢ çÝÜUH ¥¢²¢ ¼¢ï }¢ñ´ Ýï Îï¶¢ çÜU ©G}Î¢ çHÏ¢¢S¢ }¢ï´ }¢ËÏ¢êS¢ ¥¢ñÚ
Ï¢ïã¼ÚèÝ ¶GéàÏ¢ê S¢ï }¢é¥Gœ¢GÚ »ÜU ãGS¢èÝ¢ï Á¢}¢èH Ý¢ñ Á¢±¢Ý ©S¢ }¢ï´ Ð¢H¼è
(²¢’Ýè Ó¢¢ñÜUÇGè) }¢¢Úï Ï¢ñÆ¢ ÜGéUÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢ ÐÉG Úã¢ ãñ J Ý¢ñ Á¢±¢Ý Ýï }¢ïÚè
¼GÚÈGU Îï¶ ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : v²¢ çÜGU²¢}¢¼ ¥¢ x¢§ü ? }¢ñ´ Ýï ÜUã¢ : Ýãè´ J
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ ÜUï Ð¢„ }¢ïÚ¢ ç…GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈUG Ý ÐÉG¢

ÈGUÚ}¢¢²¢ : Á¢ã¢æ S¢ï ç}¢^è ãÅ¢§ü ‰¢è ±ãè´ Ú¶ Î¢ï, ¼¢ï }¢ñ´ Ýï ç}¢^è ±ãè´ Ú¶
Îè J
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥ËH¢ã ¥ÐÝï ÝçÏ¢²¢ï´,
±çH²¢ï´ ¥¢ñÚ }¢wGS¢êS¢ ÝïÜU Ï¢‹Î¢ï´ ÜïU çÁ¢S}¢¢ï´ ÜU¢ï ÜGUÏ¢í¢ï´ }¢ï´ |¢è S¢H¢}¢¼ Ú¶¼¢
¥¢ñÚ wG¢êÏ¢ §‹¥G¢}¢¢ï §vÚ¢}¢ S¢ï }¢¢H¢}¢¢H ÜUÚ¼¢ ãñ, ²ïã ãGÁ¢GÚ¢¼ ¥ÐÝï
}¢Á¢G¢Ú¢¼ }¢ï´ |¢è §GÏ¢¢Î¢¼ ÜUè HÁGÁ¢G¢¼ ©Æ¢¼ï ãñ´, ¥ËH¢ã ¥ÐÝï
Œ²¢Ú¢ï´ ÜïU }¢Á¢G¢Ú¢ï´ ÜU¢ï ¶GéàÏ¢ê¥¢ïæ S¢ï wG¢êÏ¢ }¢ãÜU¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ H¢ïx¢¢ï´ ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢
ÜïU çH²ï ÜU|¢è ¥G¢}¢ H¢ïx¢¢ï´ ÐÚ §S¢ ÜU¢ §ÁGã¢Ú |¢è ÈGUÚ}¢¢ Îï¼¢ ãñ J
Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ï´ Á¢Ï¢ }¢ñ´ Úãêæ S¢H¢}¢¼
Œ²¢Úï ÐÉGêæ Ý v²êæÜUÚ ¼é}¢ ÐÚ S¢H¢}¢ ãÚ Î}¢ (Á¢G¢ñÜGïU Ý¢’¼)
15 }¢ãÜU¼è ÜGUÏ¢í
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ §ÏÝï ¥çÏ¢gé‹²¢ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢éx¢GèÚ¢ çÏ¢Ý ãGÏ¢èÏ¢ S¢ï çÚ±¢²¼ ÜUè, çÜU »ÜU
ÜGUÏ¢í S¢ï ¶GéàÏ¢ê»æ ¥¢¼è ‰¢è´ J çÜUS¢è Ýï S¢¢çãGÏ¢ï ÜGUÏ¢í ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶ ÜUÚ
©Ý S¢ï ÐêÀ¢ : ²ïã ¶GéàÏ¢ê»æ ÜñUS¢è ãñ´ ? Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ : ç¼H¢±¼ï ÜGéUÚ¥¢Ý
¥¢ñÚ Ú¢ïÁ¢Gï ÜUè J
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢, ÜGéUÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢ ÜUè
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã ©„ ÐÚ Î„

ç¼H¢±¼ ¥¢ñÚ Ú¢ïÁ¢G¢ ± §GÏ¢¢Î¼ }¢ï´ Ï¢ïãGÎ Ï¢-Ú-ÜU¼ ãñ ¥¢ñÚ ÚÏÏ¢éH §GÁGÁ¢G¼
¥ÐÝè ÚãG}¢¼ S¢ï ¥ÐÝï §GÏ¢¢Î¼ x¢éÁ¢G¢Ú Ï¢‹Î¢ï´ ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÜU¢ï ¶GéàÏ¢ê¥¢ïæ S¢ï
}¢ãÜU¢¼¢ ãñ J
v²¢ }¢ãÜU¼ï ãñ´ }¢ãÜUÝï ±¢Hï
Ï¢ê Ðï Ó¢H¼ï ãñ´ |¢ÅÜUÝï ±¢Hï (ãGÎ¢§ÜGïU Ï¢çwGà¢à¢ à¢ÚèÈGU)
16 ÜU¢Ý¢ }¢éÎ¢ü
»ÜU Ï¢éÁ¢Géx¢ü ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢ïÚ¢ »ÜU ÐÇG¢ïS¢è x¢é}¢Ú¢ãè
ÜUè Ï¢¢¼ï´ çÜU²¢ ÜUÚ¼¢ ‰¢¢, ©S¢ ÜïU }¢ÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î }¢ñ´ Ýï ©S¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶¢
çÜU ÜU¢Ý¢ ãñ J }¢ñ´ Ýï ÐêÀ¢ : ²ïã v²¢ }¢é¥G¢-}¢H¢ ãñ ? Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ : }¢ñ´ Ýï
S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ( ) ÜUè }¢éÏ¢¢ÚÜU à¢¢Ý }¢ï´ “»ïGÏ¢” çÝÜU¢Hï,
¥ËH¢ã Ýï }¢éÛ¢ ÜU¢ï “»ïGÏ¢Î¢Ú” ÜUÚ çÎ²¢ ! ²ïã ÜUã ÜUÚ ©S¢ Ýï
¥ÐÝè ÈêUÅè ãé§ü ¥¢æ¶ ÐÚ ã¢‰¢ Ú¶ çH²¢ J
ãÚ S¢ãG¢Ï¢è ÜGUyG§üG Á¢‹Ý¼è ãñ
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ çãGÜU¢²¼ S¢ï }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU
S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ÜUè à¢¢Ýï ¥G-Á¢G}¢¼ çÝà¢¢Ý }¢ï´ Ýév¼¢ Ó¢èÝè
ÜUÚÝ¢ Ï¢ïãGÎ ¶G¼GÚÝ¢ÜU ãñ J §Ý }¢évG¼ÎÚ ãGÁ¢GÚ¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ Á¢GÏ¢¢Ý ¼¢ï Á¢GÏ¢¢Ý
çÎH }¢ï´ |¢è ÜU¢ï§ü Ï¢éÚè Ï¢¢¼ Ýãè´ H¢Ýè Ó¢¢çã²ï J Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU
§à¢¢¥G¼è §Î¢Úï }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢yGÏ¢ê¥G¢ 1250 S¢ÈGUãG¢¼ ÐÚ

}¢éà¼ç}¢H çÜU¼¢Ï¢, “Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼” çÁ¢ËÎ ¥Ã±H S¢ÈGUãG¢ 252 ÐÚ
S¢ÎLàà¢Úè¥Gã, Ï¢ÎLœ¢GÚèÜGUã ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢ézG¼è }¢éãG}}¢Î
¥}¢Á¢Î ¥GHè ¥¢’Á¢G}¢è ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “¼}¢¢}¢ S¢ãG¢Ï¢»
çÜUÚ¢}¢ ¥ãHï ¶GñÚ ± S¢H¢ãG (²¢’Ýè |¢H¢§ü ¥¢ñÚ ¼vG±ï ±¢Hï)
ãñ´ ¥¢ñÚ ¥G¢çÎH, §Ý ÜU¢ Á¢Ï¢ çÁ¢GRU çÜU²¢ Á¢¢» ¼¢ï ¶GñÚ (²¢’Ýè |¢H¢§ü) ãè
ÜïU S¢¢‰¢ ã¢ïÝ¢ ÈGUÁ¢Gü ãñ J” }¢Á¢GèÎ ¥¢x¢ï Ó¢H ÜUÚ S¢ÈGUãG¢ 254 ÐÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï
ãñ´ : “¼}¢¢}¢ S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ¥¢’H¢ ± ¥ÎÝ¢ (¥¢ñÚ §Ý }¢ï´ ¥ÎÝ¢ ÜU¢ï§ü
Ýãè´) S¢Ï¢ Á¢‹Ý¼è ãñ´, ±¢ïã Á¢ã‹Ý}¢ (}¢ï´ Î¢ç¶GH ¼¢ï v²¢ ã¢ï´x¢ï ©S¢) ÜUè
ç|¢ÝÜU (²¢’Ýè ãHÜUè „è ¥¢±¢Á¢G ¼ÜU) Ý S¢éÝï´x¢ï ¥¢ñÚ ã}¢ïà¢¢ ¥ÐÝè }¢Ý
}¢¢Ý¼è }¢éÚ¢Î¢ï´ }¢ï´ Úãï´x¢ï, }¢ãGà¢Ú ÜUè ±¢ïã Ï¢ÇGè Í¢Ï¢Ú¢ãÅ §‹ãï´ x¢G}¢x¢èÝ Ý
ÜUÚïx¢è, çÈGUçÚà¼ï §Ý ÜU¢ §çS¼vGÏ¢¢H ÜUÚï´x¢ï çÜU ²ïã ãñ ±¢ïã çÎÝ çÁ¢S¢ ÜU¢
¼é}¢ S¢ï ±¢’Î¢ ‰¢¢, ²ïã S¢Ï¢ }¢Á¢G}¢êÝ ÜGéUÚ¥¢Ýï ¥GÁ¢Gè}¢ ÜU¢ §à¢¢üÎ ãñ J”
¥G¢çà¢ÜGïU S¢ãG¢Ï¢¢ ± ¥ãHï Ï¢ñ¼, ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ :
¥ãHï S¢é‹Ý¼ ÜU¢ ãñ Ï¢ïÇG¢ Ð¢Ú ¥SãG¢Ï¢ï ãGéÁG¢êÚ
ÝÁ}¢ 1
ãñ´ ¥¢ñÚ Ý¢© 2
ãñ §G¼Ú¼ 3
ÚS¢êHéËH¢ã ÜUè
17 ÐéÚ ¥S¢Ú¢Ú ÜêæU»æ ÜU¢ ÜGñUÎè
à¢ñÏ¢¢Ý çÏ¢Ý ãGS¢Ý ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ : }¢ïÚï ±¢çHÎ S¢¢çãGÏ¢ ¥¢ñÚ
¥GÏÎéH ±¢çãGÎ çÏ¢Ý Á¢GñÎ »ÜU çÁ¢ã¢Î }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢», ©‹ã¢ï´ Ýï »ÜU ÐéÚ
1 : çS¢¼¢Úï 2 : ÜUà¼è 3 : ¥¢ñH¢Î J ¥ãHï Ï¢ñ¼

¥S¢Ú¢Ú ÜêæU¥¢æ Îï¶¢ çÁ¢S¢ }¢ï´ S¢ï ¥¢±¢Á¢Gï´ ¥¢ Úãè ‰¢è´ ! ¥‹ÎÚ Û¢¢æÜU¢ ¼¢ï
v²¢ Îï¶¼ï ãñ´ çÜU »ÜU à¢wGS¢ ¼wG¼ ÐÚ Ï¢ñÆ¢ ãñ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ÝèÓ¢ï Ð¢Ýè ãñ,
©‹ã¢ï´ Ýï ÎÚ²¢zG¼ çÜU²¢ : çÁ¢‹Ý ã¢ï ²¢ §‹„¢Ý ? Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ : §‹S¢¢Ý J
ÐêÀ¢ : ÜUã¢æ ÜïU ÚãÝï ±¢Hï ã¢ï ? Ï¢¢ïH¢ : ¥‹¼G¢çÜU²¢ ÜU¢, }¢ïÚ¢ çÜGUSS¢¢ ²ïã
ãñ çÜU }¢ïÚï ÚÏ¢ Ýï }¢éÛ¢ï ±ÈGU¢¼ Îï Îè ¥¢ñÚ ¥Ï¢ }¢éÛ¢ ÜU¢ï §S¢ ÜêæU»æ }¢ï´
ÜGUÁ¢Gü ¥Î¢ Ý ÜUÚÝï ÜUè ±Á¢ã S¢ï ÜGñUÎ ÜUÚ çÎ²¢ ãñ, “¥‹¼G¢çÜU²¢” ÜïU
ÜéUÀ H¢ïx¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRïU ¶GñÚ ¼¢ï ÜUÚ¼ï ãñ´ }¢x¢Ú }¢ïÚ¢ ÎñÝ (²¢’Ýè ÜGUÁ¢G¢ü) Ýãè´
Ó¢éÜU¢¼ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï ²ïã Î¢ïÝ¢ï´ (²¢’Ýè }¢ïÚï ±¢çHÎ S¢¢çãGÏ¢ ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ ÚÈGUèÜGU)
“¥‹¼G¢çÜU²¢” x¢» ¥¢ñÚ (}¢¢’Hê}¢¢¼ ÜUÚ ÜïU) ©S¢ ÐéÚ ¥S¢Ú¢Ú ÜêæU»æ ÜïU
ÜGñUÎè ÜU¢ ÎñÝ (²¢’Ýè ÜGUÁ¢Gü) Ó¢éÜU¢ ÜUÚ ±¢ÐS¢ ©S¢è }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ ¥¢» ¼¢ï ±ã¢æ
Ý ¥Ï¢ ±¢ïã à¢wGS¢ ‰¢¢ Ý ãè ÜêæU¥¢æ ! ²ïã Î¢ïÝ¢ï´ ãGÁ¢GÚ¢¼ ©S¢è ÐéÚ ¥S¢Ú¢Ú
ÜêæU»æ ±¢Hè Á¢x¢ã ÐÚ Á¢Ï¢ Ú¢¼ S¢¢ï» ¼¢ï wG±¢Ï¢ }¢ïæ ±¢ïãè à¢wGS¢ ¥¢²¢ ¥¢ñÚ
©S¢ Ýï ÜUã¢ : “ ” (²¢’Ýè ¥ËH¢ã ¼é}¢
Î¢ïÝ¢ï´ ÜU¢ï }¢ïÚè ¼GÚÈGU S¢ï Ï¢ïã¼ÚèÝ Ï¢ÎH¢ Îï) }¢ïÚ¢ ÜGUÁ¢Gü ¥Î¢ ã¢ïÝï ÜïU Ï¢¢’Î }¢ïÚï
ÐÚ±Îü x¢¢Ú Ýï }¢éÛ¢ ÜU¢ï Á¢‹Ý¼ ÜïU ÈGéUH¢æ çãGSS¢ï }¢ï´ Î¢ç¶GH ÈGUÚ}¢¢
çÎ²¢ ãñ J
}¢vGMÁ¢G à¢ãèÎ |¢è Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Ý Á¢¢ S¢ÜïUx¢¢ Á¢Ï¢ ¼ÜU çÜU...
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢, “ÜGUÁ¢Gü” Ï¢ãé¼ Ï¢ÇG¢
Ï¢¢ïÛ¢ ãñ, Á¢¢ï H¢ïx¢ ¥Î¢» ÜGUÁ¢Gü }¢ï´ Å¢H}¢ Å¢ïH ÜUÚ¼ï ãñ´ ©Ý ÜU¢ï Ï¢²¢Ý ÜUÎ¢ü
çãGÜU¢²¼ S¢ï ÇÚ Á¢¢Ý¢ Ó¢¢çã²ï ¥¢ñÚ ÜGUÁ¢Gü wG±¢ã (²¢’Ýè çÁ¢S¢ S¢ï ÜGUÁ¢Gü çH²¢
ãñ ©S¢) ÜU¢ï ¥ÐÝï Ð¢S¢ {vÜïU ç¶H¢Ýï ÜïU Ï¢Á¢¢» ¶GéÎ ©S¢ ÜïU Ð¢S¢ Á¢¢ ÜUÚ
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG¢ï ¥ËH¢ã ¼é}¢ ÐÚ ÚãG}¢¼ |¢ï…ïx¢¢ J (§ÏÝï ¥Îè)

à¢éçRU²¢ ÜïU S¢¢‰¢ ©S¢ ÜU¢ ÜGUÁ¢Gü ¥Î¢ ÜUÚ ÎïÝ¢ Ó¢¢çã²ï, ÜUãè´ »ïS¢¢ Ý ã¢ï çÜU
Û¢êÅ}¢êÅ “¥¢Á¢ ÜUH” ÜUÚ¼ï ãé» }¢¢ñ¼ ¥¢ Á¢¢» ¥¢ñÚ ÜGUÏ¢í }¢ï´ Á¢¢Ý ÈæUS¢
Á¢¢» J ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ãñ : “©S¢ Á¢G¢¼ ÜUè ÜGUS¢}¢
çÁ¢S¢ ÜïU ÜGUÏÁ¢G» ÜGéUÎÚ¼ }¢ï´ }¢ïÚè Á¢¢Ý ãñ ! ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü ¥¢Î}¢è ¥ËH¢ã
ÜUè Ú¢ã }¢ï´ ÜGUyH çÜU²¢ Á¢¢» çÈUÚ çÁ¢G‹Î¢ ã¢ï çÈUÚ ¥ËH¢ã ÜUè
Ú¢ã }¢ï´ ÜGUyH çÜU²¢ Á¢¢» çÈUÚ çÁ¢G‹Î¢ ã¢ï ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU çÁ¢G}}¢ï ÜGUÁ¢Gü ã¢ï ¼¢ï
±¢ïã Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Î¢ç¶GH Ý ã¢ïx¢¢ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ©S¢ ÜU¢ ÜGUÁ¢Gü ¥Î¢ ÜUÚ
çÎ²¢ Á¢¢» J” ÜU¢ï§ü }¢éS¢Ë}¢¢Ý }¢vGMÁ¢G ÈGU¢ñ¼
ã¢ï Á¢¢» ¼¢ï ¥GÁ¢GèÁ¢G¢ï´ ÜU¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU ÈGU¢ñÚÝ ©S¢ ÜU¢ ÜGUÁ¢G¢ü ¥Î¢ ÜUÚ Îï´ ¼¢çÜU
}¢ãGêü}¢ ÜïU çH²ï ÜGUÏ¢í }¢ï´ ¥¢S¢¢Ýè ã¢ï J ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ãñ :
“Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ ÚÈGUèÜGU Á¢‹Ý¼ ÜïU ÎÚ±¢Á¢Gï ÐÚ ¥ÐÝï ÜGUÁ¢Gü ÜUè ±Á¢ã S¢ï
Ú¢ïÜU çÎ²¢ x¢²¢ ãñ ¥x¢Ú ¼é}¢ Ó¢¢ã¢ï ¼¢ï ©S¢ ÜU¢ ÜGUÁ¢Gü ÐêÚ¢ ¥Î¢ ÜUÚ¢ï ¥¢ñÚ
¥x¢Ú Ó¢¢ã¢ï ¼¢ï ©S¢ï (²¢’Ýè ÈGU¢ñ¼ à¢éÎ¢ }¢vGMÁ¢G ÜU¢ï) ¥GÁ¢G¢Ï¢ ÜïU ãG±¢Hï ÜUÚ Î¢ï J”
Ý}¢¢Á¢Gï Á¢Ý¢Á¢G¢ S¢ï ÜGUÏH »’H¢Ý ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! v²¢ ãè ¥ÓÀ¢ ã¢ï çÜU Ý}¢¢Á¢Gï
Á¢Ý¢Á¢G¢ ÐÉG¢Ýï S¢ï ÜGUÏH §}¢¢}¢ S¢¢çãGÏ¢ ²¢ ÜU¢ï§ü §SH¢}¢è |¢¢§ü §S¢ ¼GÚãG
»’H¢Ý ÈGUÚ}¢¢ çÎ²¢ ÜUÚï´ : }¢ãGêü}¢ ÜïU ¥ãHï ¶G¢ÝÎ¢Ý ¥¢ñÚ Î¢ïS¼ ¥ãGÏ¢¢Ï¢
¼±ÁÁ¢¢ïã ÈGUÚ}¢¢»æ, }¢ãGêü}¢ Ýï ¥x¢Ú çÁ¢G‹Îx¢è }¢ï´ ÜU|¢è ¥¢Ð ÜUè çÎH ¥¢Á¢G¢Úè
²¢ ãGÜGU ¼-HÈGUè ÜUè ã¢ï ¼¢ï §Ý ÜU¢ï }¢é¥G¢ÈGU ÜUÚ ÎèçÁ¢²ï, }¢ãGêü}¢
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : …¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG¼¢ ãñ ¥ËH¢ã ©„ ÜUï çH²ï »ÜU
çÜUGÚ¢¼G ¥…í çH¶¼¢ ãñ ¥¢ñÚ çÜUGÚ¢¼G ©ãéGÎ Ðã¢ÇG ç…¼Ý¢ ãñ J (¥GÏÎéÚüÁG…G¢ÜU)

ÜU¢ |¢è |¢H¢ ã¢ïx¢¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜU¢ï |¢è S¢±¢Ï¢ ç}¢Hïx¢¢ J ¥¢Ð ÜU¢ ¥x¢Ú }¢ãGêü}¢
ÐÚ ÜGUÁ¢Gü ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢é¥G¢ÈGU ÜUÚ Îï´x¢ï ¼¢ï ¥¢Ð ÜU¢ |¢è Ï¢ïÇG¢
Ð¢Ú ã¢ïx¢¢ J §S¢ ÜïU Ï¢¢’Î §}¢¢}¢ S¢¢çãGÏ¢ çÝÄ²¼ ± Ý}¢¢Á¢Gï Á¢Ý¢Á¢G¢ ÜU¢
¼GÚèÜGU¢ |¢è Ï¢¼¢»æ J
±vG¼ ÐÚ ÜGUÁ¢G¢ü ¥Î¢ ÜUÚ Î¢ï çÈUÚ¢ï }¢¼ ÜGU¢ñH S¢ï
Û¢êÅ }¢¼ Ï¢¢ïH¢ï Ï¢Ó¢¢ï Ï¢ïÜU¢Ú Å¢H}¢ Å¢ïH S¢ï
18 ÜGUÏ¢í }¢ï´ ¥¢æ¶ï´ ¶¢ïH Îè´
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê ¥GHè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢ñ´ Ýï
»ÜU ÈGUÜGUèÚ (²¢’Ýè ¥ËH¢ã ÜïU »ÜU ÝïÜU Ï¢‹Îï) ÜU¢ï ÜGUÏ¢í }¢ï´ ©¼¢Ú¢, Á¢Ï¢
ÜUÈGUÝ ¶¢ïH¢ ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ S¢Ú ¶G¢ÜU ÐÚ Ú¶ çÎ²¢ çÜU ¥ËH¢ã
¼¥G¢H¢ §Ý ÜUè x¢GéÚÏ¢¼ (²¢’Ýè Ï¢ï ÜUS¢è) ÐÚ ÚãGì}¢ ÜUÚï, ÈGUÜGUèÚ Ýï ¥¢æ¶ï´
¶¢ïH Îè´ ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ S¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï ¥Ï¢ê ¥GHè ! ¼é}¢ }¢éÛ¢ï ©S¢ (ÚÏÏ¢ï
ÜUÚè}¢) ÜïU S¢¢}¢Ýï Á¢GHèH ÜUÚ¼ï ã¢ï Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ ¶G¢S¢ ÜUÚ}¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ !
}¢ñ´ Ýï ¥GÁ¢Gü ÜUè : »ï }¢ïÚï S¢ÚÎ¢Ú ! v²¢ }¢¢ñ¼ ÜïU Ï¢¢’Î çÁ¢G‹Îx¢è ãñ ? ÈGUÚ}¢¢²¢ :
(}¢ñ´ çÁ¢G‹Î¢ ãêæ ¥¢ñÚ ¶GéÎ¢ ÜU¢
ãÚ Œ²¢Ú¢ çÁ¢G‹Î¢ ãñ, Ï¢ïà¢ÜU ±¢ïã ±Á¢¢ã¼ ± §GÁGÁ¢G¼ Á¢¢ï }¢éÛ¢ï Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼
ç}¢Hïx¢è ©S¢ S¢ï }¢ñæ ¼ïÚè }¢ÎÎ ÜUMæx¢¢) J (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢, çÁ¢. 9, S¢. 433)
¥¢ñçH²¢ Ï¢¢’Îï ±ÈGU¢¼ |¢è çÁ¢G‹Î¢ ã¢ï¼ï ãñ´
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢
± à¢é-ãÎ¢» §GÁ¢G¢}¢ ¥ÐÝè ÜGUÏ¢í¢ï´ }¢ï´ çÁ¢G‹Î¢ ã¢ï¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ S¢Ï¢
ÜéUÀ }¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢ Úãï ã¢ï¼ï ãñ´ : ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ¼é}¢ …ã¢æ |¢è ã¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ ÐÉG¢ï çÜU ¼é}ã¢Ú¢ ÎéMÎ }¢éÛ¢ ¼ÜU Ðãéæ™¼¢
ãñ J (¼G-Ï¢Ú¢Ýè)

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ¥GËH¢}¢¢ ¥GHè ÜGU¢Úè à¢ãGïü ç}¢àÜU¢¼ }¢ï´ çH¶¼ï
ãñ´ : ¥¢ñçH²¢©ËH¢ã ÜUè Î¢ïÝ¢ï´ ãG¢H¼¢ï´ (²¢’Ýè çÁ¢G‹Îx¢è ± }¢¢ñ¼) }¢ï´ ¥SHÝ
(²¢’Ýè çÜUS¢è çÜGUS}¢ ÜU¢ ÜU¢ï§ü) ÈGUÜGUü Ýãè´, §S¢è çH²ï ÜUã¢ x¢²¢ ãñ çÜU ±¢ïã
}¢Ú¼ï Ýãè´ Ï¢çËÜU »ÜU Í¢Ú S¢ï ÎêS¢Úï Í¢Ú }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU Hï Á¢¢¼ï ãñ´ J (ÈGU¼¢±¢
Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 433, )
ÜU¢ñÝ ÜUã¼¢ ãñ ±Hè ÜU¢ï, }¢Ú x¢»
ÜGñUÎ S¢ï ÀêÅï ±¢ïã ¥ÐÝï Í¢Ú x¢»
19 Á¢Ï¢ |¢ï´S¢ ÜU¢ Ð¢©æ Á¢G}¢èÝ }¢ï´ {æS¢¢......
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜUè S¢ê¶è Í¢¢S¢ ÜU¢Å ÜUÚ Hï Á¢¢Ý¢ Á¢¢§Á¢G ãñ }¢x¢Ú
Á¢¢Ý±Ú¢ï´ ÜU¢ï ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ Ó¢H¢Ýï Ó¢Ú¢Ýï ÜUè à¢Úè¥G¼ }¢ï´ §Á¢¢Á¢G¼ Ýãè´ J }¢ïÚï
¥¢ÜGU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, }¢¢ñH¢Ý¢ à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î
ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : §S¢ ÈGUÜGUèÚ (²¢’Ýè ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼)
(¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ §S¢ ÜUè }¢çxGÈGUÚ¼ ÈGUÚ}¢¢») Ýï (¥ÐÝï ÐèÚ
|¢¢§ü) ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²Îè ¥Ï¢éH ãGéS¢ñÝ ÝêÚè S¢ï S¢éÝ¢ çÜU ã}¢¢Úï
çÏ¢H¢Î }¢ï´ “}¢¢ÚãìÚ¢ }¢é¼G¤ãÚ¢” (¥H çã‹Î) ÜïU ÜGUÚèÏ¢ »ÜU Á¢æx¢H }¢ï´ x¢‹Á¢ï
à¢ãèÎ¢æ ãñ (²¢’Ýè çÁ¢S¢ }¢ï´ Ï¢ãé¼ S¢¢Úï à¢ãèÎ }¢ÎÈGêUÝ ãñ´ ©S¢ §çÁ¼}¢¢§Gü ÜGUÏ¢í ÜïU
ªÐÚ Ó¢H¼¢ ãé±¢) ÜU¢ï§ü à¢wGS¢ ¥ÐÝè |¢ï´S¢ çH²ï Á¢¢¼¢ ‰¢¢, »ÜU Á¢x¢ã
Á¢G}¢èÝ Ý}¢ü ‰¢è, Ý¢x¢¢ã (²¢’Ýè ²ÜU¢²ÜU) |¢ï´S¢ ÜU¢ Ð¢©æ (Á¢G}¢èÝ }¢ï´) Á¢¢
Úã¢, }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ ²ã¢æ ÜGUÏ¢í ãñ, ÜGUÏ¢í S¢ï ¥¢±¢Á¢G ¥¢§ü : “»ï à¢wGS¢ ! ¼êÝï
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÜUè ÜU„Ú¼ ÜUÚ¢ï Ï¢ïà¢ÜU ²ïã ¼é}ã¢Úï çH²ï ¼Gã¢Ú¼ ãñ
J (¥Ï¢ê ²¢’H¢)

}¢éÛ¢ï ¼vHèÈGU Îè, ¼ïÚè |¢ï´S¢ ÜU¢ Ð¢©æ }¢ïÚï S¢èÝï ÐÚ ÐÇG¢ J”
(ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 453)
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ à¢é-ãÎ¢» çÜUÚ¢}¢
ãG²¢¼ ã¢ï¼ï ¥¢ñÚ ÜGUÏ¢í¢ï´ }¢ï´ §Ý ÜïU Ï¢ÎÝ S¢H¢}¢¼ Úã¼ï ãñ´ J
à¢ãèÎ¢ï´ ÜU¢ï ç}¢Hè ãGÜGU S¢ï ãG²¢¼ï Á¢¢ç±Î¢Ýè ãñ
¶GéÎ¢ ÜUè ÚãG}¢¼ï´, Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ©Ý ÜUè }¢ïã}¢¢Ýè ãñ
20 ÜGUÏ¢í ÐÚ Ï¢ñÆÝï ±¢Hï ÜU¢ï ¼}Ï¢èã
©G}¢¢Úã çÏ¢Ý ãGÁG}¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ãGéÁG¢êÚï ¥vGÎS¢
Ýï }¢éÛ¢ï »ÜU ÜGUÏ¢í ÐÚ Ï¢ñÆï Îï¶¢, ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥¢ï ÜGUÏ¢í ±¢Hï !
ÜGUÏ¢í S¢ï ©¼Ú ¥¢, Ý ¼ê S¢¢çãGÏ¢ï ÜGUÏ¢í ÜU¢ï §üÁ¢G¢ Îï Ý ±¢ïã ¼éÛ¢ï J
(ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 434) §S¢ }¢-ÎÝè çãGÜU¢²¼ S¢ï
±¢ïã H¢ïx¢ §GÏ¢í¼ ãG¢çS¢H ÜUÚï´ Á¢¢ï Á¢Ý¢Á¢Gï ÜïU S¢¢‰¢ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý Á¢¢¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ
¼ÎÈGUèÝ ÜïU Î¢ñÚ¢Ý çÏ¢H¢ ¼ÜUËHéÈGU ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ Ï¢ñÆ Á¢¢¼ï ãñ´ J
21 ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢©æ Ú¶¢ ¼¢ï ¥¢±¢Á¢G ¥¢§ü
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ÜGU¢çS¢}¢ çÏ¢Ý }¢é¶Gñ}¢Ú ÜUã¼ï ãñ´ :
çÜUS¢è à¢wGS¢ Ýï »ÜU ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢©æ Ú¶¢, ÜGUÏ¢í S¢ï ¥¢±¢Á¢G ¥¢§ü :
¥ÐÝè ¼GÚÈGU ãÅ, (²¢’Ýè ÎêÚ ã¢ï ! »ï à¢wGS¢ }¢ïÚï Ð¢S¢ S¢ï !)
¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï §üÁ¢G¢ Ý Îï J
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Î„ }¢Ú¼Ï¢¢ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã ©„ ÐÚ
„¢ï ÚãG}¢¼ïæ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢¼¢ ãñ J (¼G-Ï¢Ú¢Ýè)

22 ÜGUÏ¢í ÐÚ S¢¢ïÝï ±¢Hï S¢ï S¢¢çãGÏ¢ï ÜGUÏ¢í Ýï ÜUã¢......
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê çÜGUH¢Ï¢¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢ñ´
“}¢éËÜïU à¢¢}¢” S¢ï Ï¢S¢Ú¢ ÜU¢ï ¥¢¼¢ ‰¢¢, Ú¢¼ ÜU¢ï ¶G‹ÎÜGU (²¢’Ýè ¶¢§ü ²¢
x¢ÉGï) }¢ï´ ©¼Ú¢ J ±éÁG¢ê çÜU²¢ ¥¢ñÚ Î¢ï Úv¥G¼ Ý}¢¢Á¢G ÐÉGè J çÈUÚ »ÜU ÜGUÏ¢í
ÐÚ S¢Ú Ú¶ ÜUÚ S¢¢ï Úã¢, Á¢Ï¢ Á¢¢x¢¢ ¼¢ï Ý¢x¢¢ã (²¢’Ýè ¥Ó¢¢ÝÜU) S¢éÝ¢ çÜU
S¢¢çãGÏ¢ï ÜGUÏ¢í çà¢ÜU¢²¼ ÜUÚ¼¢ ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ çÜU
²¢’Ýè ¼êÝï Ú¢¼ |¢Ú }¢éÛ¢ï §üÁ¢G¢ ÐãéæÓ¢¢§ü J (S¢¢çãGÏ¢ï ÜGUÏ¢í Ýï }¢Á¢GèÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :) ã}¢
Á¢¢Ý¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ¼é}¢ ÜU¢ï Ð¼¢ Ýãè´, ã}¢ ¥G}¢H ÐÚ ÜGU¢çÎÚ Ýãè´, ¼é}¢ Ýï Î¢ï Úv¥G¼
Á¢¢ï Ý}¢¢Á¢G ÐÉGè ±¢ïã Îé‹²¢ ± }¢¢ ÈGUèã¢ (²¢’Ýè Îé‹²¢ ¥¢ñÚ §S¢ }¢ï´ Á¢¢ï ÜéUÀ ãñ
©S¢) S¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñ, çÈUÚ ©S¢ Ýï (}¢Á¢GèÎ) ÜUã¢ çÜU ¥ãHï Îé‹²¢ ÜU¢ï ¥ËH¢ã
¼¥G¢H¢ ã}¢¢Úè ¼GÚÈGU S¢ï Á¢Á¢G¢» ¶GñÚ Îï Á¢Ï¢ ±¢ïã ã}¢ ÜU¢ï §üS¢¢Hï S¢±¢Ï¢ ÜUÚ¼ï
ãñ´ ¼¢ï ±¢ïã S¢±¢Ï¢ ÝêÚ ÜïU Ðã¢ÇG ÜUè ç}¢SH ã}¢ ÐÚ Î¢ç¶GH ã¢ï¼¢ ãñ J
(ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 452, )
23 ©Æ ¼êÝï }¢éÛ¢ï §üÁ¢G¢ Îè !
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §ÏÝï }¢èÝ¢ ¼¢Ï¢ï§Gü ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ :
}¢ñ´ ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ x¢²¢, Î¢ï Úv¥G¢¼ ÐÉG ÜUÚ »ÜU ÜGUÏ¢í ÐÚ HñÅ¢ Úã¢ J ¶GéÎ¢
ÜUè ÜGUS¢}¢ ! }¢ñ´ wG¢êÏ¢ Á¢¢x¢ Úã¢ ‰¢¢ çÜU S¢éÝ¢, S¢¢çãGÏ¢ï ÜGUÏ¢í ÜUã¼¢ ãñ :
©Æ çÜU ¼êÝï }¢éÛ¢ï §üÁ¢G¢ Îè J
ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢©æ Ú¶Ý¢ ãGÚ¢}¢ ãñ
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! çãGÜU¢²¼ Ý}Ï¢Ú 21-22-23 S¢ï

}¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢©æ Ú¶Ýï ²¢ S¢¢ïÝï S¢ï ÜGUÏ¢í ±¢Hï ÜU¢ï §üÁ¢G¢ ã¢ï¼è
ãñ ¥¢ñÚ çÏ¢H¢ §Á¢¢Á¢G¼ï à¢Ú-§Gü çÜUS¢è }¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜU¢ï §üÁ¢G¢ ÎïÝ¢ ãGÚ¢}¢ ¥¢ñÚ
Á¢ã‹Ý}¢ }¢ï´ Hï Á¢¢Ýï ±¢H¢ ÜU¢}¢ ãñ J çHã¢Á¢G¢ çÜUS¢è }¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜUè ÜGUÏ¢í ÐÚ
Ð¢©æ Ý Ú¶ï, Ý çÜUS¢è ÜGUÏ¢í ÜU¢ï Ú¢ñæÎï ¥¢ñÚ Ý çÜUS¢è ÜGUÏ¢í ÐÚ Ï¢ñÆï ¥¢ñÚ Ý
ãè ÅïÜU Hx¢¢» v²êæ çÜU §S¢ S¢ï ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈGéUÚüãGè}¢
Ýï }¢‹¥G ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ : Î¢ï ÈGUÚ¢}¢ñÝï }¢éS¼GÈGU¢ :
(1) }¢éÛ¢ï ¥¢x¢ ÜUè ôÓ¢x¢¢Úè ÐÚ ²¢ ¼H±¢Ú ÐÚ Ó¢HÝ¢ ²¢ }¢ïÚ¢ Ð¢©æ Á¢ê¼ï }¢ï´
S¢è çÎ²¢ Á¢¢Ý¢ çÁ¢G²¢Î¢ ÐS¢‹Î ãñ §S¢ S¢ï çÜU }¢ñ´ çÜUS¢è }¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜUè ÜGUÏ¢í
ÐÚ Ó¢Hêæ J (2) »ÜU ¥¢Î}¢è ÜU¢ï ¥¢x¢ ÜUè
ôÓ¢x¢¢Úè ÐÚ Ï¢ñÆ¢ ÚãÝ¢ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ±¢ïã ©S¢ ÜïU ÜUÐÇGï ÜU¢ï Á¢H¢ ÜUÚ ©S¢
ÜUè ¶¢H ¼ÜU ÐãéæÓ¢ Á¢¢», ©S¢ ÜïU çH²ï Ï¢ïã¼Ú ãñ §S¢ S¢ï çÜU ÜGUÏ¢í ÐÚ Ï¢ñÆï J
ÜGUÏ¢í¢ï´ ÜU¢ï ç}¢Å¢ ÜUÚ Ï¢Ý¢» ãé» Ú¢S¼ï ÐÚ Ó¢HÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ ¥G¢}¢ Ú¢S¼ï S¢ï Á¢¢», Á¢¢ï Ú¢S¼¢ Ý²¢ Ï¢Ý¢ ãé±¢ ã¢ï ©S¢
ÐÚ Ý Ó¢Hï J “ÚgéH }¢éãG¼¢Ú” }¢ï´ ãñ : (ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ ÜGUÏ¢íï´ ç}¢Å¢ ÜUÚ) Á¢¢ï
Ý²¢ Ú¢S¼¢ çÝÜU¢H¢ x¢²¢ ã¢ï ©S¢ ÐÚ Ó¢HÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J
Ï¢çËÜU Ý» Ú¢S¼ï ÜU¢ çS¢ÈGUü x¢é}¢¢Ý ã¢ï ¼Ï¢ |¢è ©S¢ ÐÚ Ó¢HÝ¢ Ý¢ Á¢¢§Á¢G
± x¢éÝ¢ã ãñ J
}¢Á¢G¢Ú¢¼ ÜïU çx¢Îü ÜGUÏ¢íï´ ç}¢Å¢ ÜUÚ
Ï¢Ý¢» ãé» ÈGUà¢ü ÐÚ Ó¢HÝ¢ çÈUÚÝ¢ ãGÚ¢}¢
ÜU§ü }¢Á¢G¢Ú¢¼ï ¥¢ñçH²¢ ÐÚ Îï¶¢ x¢²¢ ãñ çÜU Á¢G¢§ÚèÝ ÜUè S¢ãêH¼
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : …¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ï…Gï …é}¢é¥G¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉGïx¢¢ }¢ñæ çÜUG²¢}¢¼ ÜUï çÎÝ ©„
ÜUè à¢ÈUG¢¥G¼ ÜUMæx¢¢ J (ÜU‹…GéH ©G}}¢¢H)

ÜUè ¶G¢ç¼GÚ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜUè ÜGUÏ¢íï´ ç}¢S}¢¢Ú ÜUÚ ÜïU (²¢’Ýè ¼¢ïÇG ÈU¢ïÇG ÜUÚ) ÈGUà¢ü
Ï¢Ý¢ çÎ²¢ Á¢¢¼¢ ãñ, »ïS¢ï ÈGUà¢ü ÐÚ HñÅÝ¢, Ó¢HÝ¢, ¶ÇG¢ ã¢ïÝ¢, çÁ¢GRU¢ï
¥ÁGÜU¢Ú ¥¢ñÚ ç¼H¢±¼ ÜïU çH²ï Ï¢ñÆÝ¢ ±x¢GñÚ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ, ÎêÚ ãè S¢ï ÈGU¢ç¼ãG¢
ÐÉG HèçÁ¢²ï J
ÜGUÏ¢í ÜïU ÜGUÚèÏ¢ x¢‹Îx¢è ÜUÚÝ¢
ÜGUÏ¢í ÐÚ ÚãÝï ÜU¢ }¢ÜU¢Ý Ï¢Ý¢Ý¢, ²¢ ÜGUÏ¢í ÐÚ Ï¢ñÆÝ¢, ²¢ S¢¢ïÝ¢,
²¢ ©S¢ ÐÚ Ï¢¢ñH ± Ï¢Ú¢Á¢G (²¢’Ýè Ðïà¢¢Ï¢ Ð¢¶G¢Ý¢) ÜUÚÝ¢ ²ïã S¢Ï¢ ©}¢êÚ
¥à¢g (²¢’Ýè S¢wG¼ ¼ÚèÝ) }¢vMã ÜGUÚèÏ¢ Ï¢ ãGÚ¢}¢ ãñ´ J (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢
“}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 436) S¢çÄ²Îï ¥G¢H}¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï
ãñ´ : }¢éÎïü ÜU¢ï ÜGUÏ¢í }¢ï´ |¢è ©S¢ Ï¢¢¼ S¢ï §üÁ¢G¢ ã¢ï¼è ãñ çÁ¢S¢ S¢ï Í¢Ú }¢ï´ ©S¢ï
¥çÁ¢GÄ²¼ ã¢ï¼è J
}¢çÄ²¼ ÎzGÝ¢Ýï ÜïU çH²ï ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ Ð¢©æ Ú¶Ý¢ ÐÇGï ¼¢ï ?
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ }¢çÄ²¼ ÜïU çH²ï ÜGUÏ¢í ¶¢ïÎÝï ²¢ ÎzGÝ ÜUÚÝï Á¢¢Ý¢
Ó¢¢ã¼ï ãñ´, Ï¢èÓ¢ }¢ï´ ÜGUÏ¢íï´ ãG¢§H ãñ´, §S¢ ãG¢Á¢¼ ÜïU çH²ï §Á¢¢Á¢G¼ ãñ, çÈUÚ
|¢è Á¢ã¢æ ¼ÜU Ï¢Ý ÐÇGï Ï¢Ó¢¼ï ãé» Á¢¢»æ ¥¢ñÚ Ýæx¢ï Ð¢©æ ã¢ï´, ©Ý ¥}±¢¼
(²¢’Ýè ÜGUÏ¢í ±¢H¢ï´) ÜïU çH²ï Îé¥G¢ §çS¼xGÈGU¢Ú (²¢’Ýè }¢çxGÈGUÚ¼ ÜUè Îé¥G¢»æ)
ÜUÚ¼ï Á¢¢»æ J (ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 447) »ïS¢ï }¢¢ñÜGU¥G
ÐÚ çS¢ÈGUü ±¢ïãè Á¢¢»æ çÁ¢Ý ÜU¢ï ¼ÎÈGUèÝ ÜUÚÝè ãñ, »ÜU |¢è Á¢G¢§Î Ý Á¢¢»,
}¢-S¢HÝ }¢¢’Hê}¢ ã¢ï çÜU ¼èÝ ÜU¢ÈGUè ã¢ï Á¢¢»æx¢ï ¼¢ï Ó¢¢ñ‰¢¢ ±ã¢æ ¼ÜU Ý
Á¢¢», ¥¢ñÚ ±¢ïã ¼èÝ |¢è ¥x¢Ú }¢Á¢Ï¢êÚÝ ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ ¶ÇGï ‰¢ï ¼¢ï ç}¢^è
Ç¢HÝï ÜïU Ï¢¢’Î ¥Á¢G¢Ý ± ÈGU¢ç¼ãG¢ ±x¢GñÚ¢ ÜïU çH²ï Ý LÜïU´, ÈGU¢ñÚÝ H¢ñÅ
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ ç…„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã ©„ ÐÚ Î„

¥¢»æ ¥¢ñÚ Á¢ã¢æ ²ÜGUèÝè ¼G¢ñÚ ÐÚ Ð¢©æ ¼Hï ÜGUÏ¢íï´ Ý ã¢ï´ »ïS¢è Á¢x¢ã ¥¢ ÜUÚ
¥Á¢G¢Ý ± ÈGU¢ç¼ãG¢ ÜUè ¼ÚÜUèÏ¢ ÜUÚï´ J
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ Ó²êæçÅ²¢ï´ ÜU¢ï ç}¢Æ¢§ü Ç¢HÝ¢
Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU §à¢¢¥G¼è §Î¢Úï }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè
}¢yGÏ¢ê¥G¢ çÜU¼¢Ï¢ “}¢ËÈGêUÁ¢G¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼” ÜïU S¢ÈGUãG¢ 348 ¼¢ 349 S¢ï
»ÜU }¢¢’Hê}¢¢¼è “¥GÁ¢Gü ± §à¢¢üÎ” }¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ã¢ï : ¥GÁ¢Gü : }¢éÎ¢ü (²¢’Ýè
}¢çÄ²¼) ÜïU S¢¢‰¢ ç}¢Æ¢§ü (Ó¢èÝè) ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ Ó²êæçÅ²¢ï´ ÜïU Ç¢HÝï ÜïU
çH²ï Hï Á¢¢Ý¢ ÜñUS¢¢ ãñ ? §à¢¢üÎ : S¢¢‰¢ Hï Á¢¢Ý¢ Ú¢ïÅè ÜU¢ çÁ¢S¢ ¼GÚãG
©G-H}¢¢» çÜUÚ¢}¢ Ýï }¢‹¥G ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ ±ñS¢ï ãè ç}¢Æ¢§ü ãñ ¥¢ñÚ Ó²êæçÅ²¢´ï ÜU¢ï
(¥¢Å¢ ²¢ ç}¢Æ¢§ü ²¢ Ó¢èÝè ±x¢GñÚ¢) §S¢ çÝÄ²¼ S¢ï Ç¢HÝ¢ çÜU }¢çÄ²¼ ÜU¢ï
¼vHèÈGU Ý ÐãéæÓ¢¢»æ ²ïã }¢ãGìÁ¢G Á¢ã¢H¼ ãñ J ¥¢ñÚ ²ïã çÝÄ²¼ Ý |¢è ã¢ï ¼¢ï |¢è
Ï¢Á¢¢» §S¢ (²¢’Ýè Ó²êæçÅ²¢ï´ ÜU¢ï Ç¢HÝï) ÜïU }¢S¢¢ÜUèÝï S¢¢çHãGèÝ (²¢’Ýè ÝïÜU ±
Ð¢ÚS¢¢ x¢GÚèÏ¢¢ï´) ÐÚ ¼vGS¢è}¢ ÜUÚÝ¢ Ï¢ïã¼Ú ãñ J çÈUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ÜU¢Ý
ÐÚ çÁ¢S¢ ÜGUÎÚ Ó¢¢ãï´ ¶GñÚ¢¼ ÜUÚï´, ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ ¥vS¢Ú Îï¶¢ x¢²¢ ãñ çÜU
¥Ý¢Á¢ ¼vGS¢è}¢ ã¢ï¼ï ±vG¼ Ï¢ÓÓ¢ï ¥¢ñÚ ¥G¢ñÚ¼ï´ ±x¢GñÚ¢ x¢GéH (²¢’Ýè à¢¢ïÚ)
}¢Ó¢¢¼ï ¥¢ñÚ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜUè ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ Î¢ñÇG¼ï çÈUÚ¼ï ãñ´ J
ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢Ýè çÀÇGÜUÝ¢
à¢Ï¢ï Ï¢Ú¢¥¼ }¢ï´ ²¢ çÜUS¢è |¢è ãG¢çÁ¢GÚè ÜïU }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ Ï¢¢’Á¢G H¢ïx¢
¥ÐÝï ¥GÁ¢GèÁ¢G ÜUè ÜGUÏ¢í ÐÚ çÏ¢H¢ }¢vGS¢Îï S¢ãGèãG }¢ãGìÁ¢G ÚS}¢è ¼G¢ñÚ ÐÚ Ð¢Ýè
çÀÇGÜU¼ï ãñ´ ²ïã §SÚ¢ÈGU ± Ý¢ Á¢¢§Á¢G ãñ, ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ²ïã S¢}¢Û¢¼ï ãñ´ çÜU §S¢
S¢ï }¢çÄ²¼ ÜUè ÜGUÏ¢í }¢ï´ Æ‹ÇÜU ã¢ïx¢è ¼¢ï §SÚ¢ÈGU ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ çÝÚè Á¢ã¢H¼
|¢è ãñ, ã¢æ }¢çÄ²¼ ÜUè ¼ÎÈGUèÝ ÜïU Ï¢¢’Î çÀÇGÜUÝï }¢ï´ ãGÚÁ¢ Ýãè´ Ï¢çËÜU
Ï¢ïã¼Ú ãñ J §S¢è ¼GÚãG ¥x¢Ú ÜGUÏ¢í ÐÚ Ð¢ñÎï ±x¢GñÚ¢ ãñ´ §S¢ çH²ï Ð¢Ýè Ç¢H¢

Á¢Ï¢ |¢è ãGÚÁ¢ Ýãè´ J HïçÜUÝ ²ïã ²¢Î Úãï ! Ð¢Ýè Ç¢HÝï ÜïU çH²ï ¥x¢Ú
ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ Ð¢©æ Ú¶ ÜUÚ Á¢¢Ý¢ ÐÇG¼¢ ã¢ï ¼¢ï Á¢¢»x¢¢ ¼¢ï x¢éÝãx¢¢Ú ã¢ïx¢¢, Ï¢çËÜU
»ïS¢è S¢êÚ¼ }¢ï´ ©Á¢Ú¼ Îï ÜUÚ çÜUS¢è ¥¢ñÚ S¢ï |¢è Ý ÇH±¢» J
ÐéÚ¢Ýï ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ }¢ÜU¢Ý Ï¢Ý¢Ý¢ ÜñUS¢¢ ?
ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ±vGÈGU ãñ ¥¢ñÚ ±vGÈGU }¢ï´ ¥ÐÝè S¢éÜêUÝ¼ (²¢’Ýè çÚã¢§à¢)
ÜU¢ }¢ÜU¢Ý Ï¢Ý¢Ý¢ “±vGÈGïU Ï¢ï Á¢¢” ãñ ¥¢ñÚ §S¢ (²¢’Ýè ±vGÈGU) }¢ï´ ¼S¢ÚéüÈGïU
Ï¢ï Á¢¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J çÈUÚ ¥x¢Ú ©S¢ çÜGUyG»G (²¢’Ýè Á¢G}¢èÝ ÜïU ÅéÜUÇGï J ŒH¢õÅ) }¢ï´
ÜGéUÏ¢êÚ |¢è ã¢ï´ ¥x¢Ó¢ïü çÝà¢¢Ý ç}¢Å ÜUÚ Ý¢ÐñÎ (²¢’Ýè çÏ¢HÜéUH x¢G¢§Ï¢) ã¢ï x¢§ü
ã¢ï´, Á¢Ï¢ ¼¢ï }¢é-¼¥GgÎ ãGÚ¢}¢¢ï´ ÜU¢ }¢Á}¢ê¥G¢ ãñ, (}¢-S¢HÝ ©Ý ÝÁ¢GÚ Ý
¥¢Ýï ±¢Hè) ÜGUÏ¢í¢ï´ ÐÚ Ð¢©æ Ú¶Ý¢ ã¢ïx¢¢, Ó¢HÝ¢ ã¢ïx¢¢, Ï¢ñÆÝ¢ ã¢ïx¢¢, Ðïà¢¢Ï¢
Ð¢¶G¢Ý¢ ÜUÚÝ¢ ã¢ïx¢¢, ¥¢ñÚ ²ïã S¢Ï¢ ãGÚ¢}¢ ãñ J §S¢ }¢ï´ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ï ¼GÚãG
¼GÚãG S¢ï §üÁ¢G¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢éS¢Ë}¢¢Ý |¢è ÜU¢ñÝ ? ¥}±¢¼ (²¢’Ýè ÈGU¢ñ¼ à¢éÎ¢) çÜU
çà¢ÜU¢²¼ Ýãè´ ÜUÚ S¢ÜU¼ï, Îé‹²¢ }¢ï´ §G±Á¢G (²¢’Ýè Ï¢ÎH¢ ²¢ §ç‹¼ÜGU¢}¢) Ýãè´
Hï S¢ÜU¼ï, Ï¢ï ±Áãï à¢Ú-§Gü }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜUè §üÁ¢G¢ ¥ËH¢ã± ÚS¢êH ÜUè §üÁ¢G¢
ãñ, ¥ËH¢ã ± ÚS¢êH ( ) ÜU¢ï §üÁ¢G¢ ÎïÝï ±¢H¢
}¢éS¼çãGÜGïU Á¢ã‹Ý}¢ J §S¢è ¼GÚãG ¥x¢Ú ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜïU ÜGUÚèÏ¢ }¢ÜU¢Ý Ï¢Ý¢²¢,
Ð¢¶G¢Ýï ²¢ {¢ïçÏ¢²¢ï´ ÜïU x¢GHèÁ¢G Ð¢Ýè ÜU¢ Ï¢ã¢± ÜGéUÏ¢êÚ ÐÚ Ú¶¢ ¼¢ï ²ïã |¢è
S¢wG¼ ãGÚ¢}¢ ãñ ¥¢ñÚ Á¢¢ï Ï¢¢ ±SÈGïU ÜGéUÎÚ¼ ©S¢ï }¢‹¥G Ý ÜUÚï ±¢ïã |¢è
}¢éÚ-¼çÜUÏ¢ï ãGÚ¢}¢ ãñ ¥¢ñÚ Ï¢ ¼G-}¢»G çÜUÚ¢²¢ (²¢’Ýè çÜUÚ¢» ÜïU H¢HÓ¢ }¢ï´)
©S¢ï Ú±¢ (²¢’Ýè Á¢¢§Á¢G) Ú¶Ý¢ S¢S¼ï Î¢}¢¢ï´ Î¢ïÁ¢G¶G }¢¢ïH HïÝ¢ (²¢’Ýè S¢S¼ï
|¢¢± }¢ï´ Á¢ã‹Ý}¢ ¶GÚèÎÝ¢) ãñ, ²ïã ÜU¢}¢ ©S¢è à¢wGS¢ ÜïU ã¢ï S¢ÜU¼ï ãñ´ çÁ¢S¢
37
©„ }¢ïæ Úãïx¢¢ çÈUGçÚà¼ï ©„ ÜUï çH²ï §çS¼x¢GÈUG¢Ú ÜUÚ¼ï Úãïæx¢ï J (¼-Ï¢Ú¢Ýè)

ÜïU çÎH }¢ï´ Ý §SH¢}¢ ÜUè ÜGUÎí, Ý }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜUè §GÁGÁ¢G¼, Ý ¶GéÎ¢ ÜU¢ ¶G¢ñÈGU,
Ý }¢¢ñ¼ ÜUè ãñÏ¢¼ J (²¢’Ýè ¥ËH¢ã ÜUè ÐÝ¢ã)
(ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢, çÁ¢. 9, S¢. 409)
ÐéÚ¢Ýè ÜGUÏ¢í }¢ï´ ãça²¢æ ÝÁ¢GÚ ¥¢»æ ¼¢ï.....?
¥x¢Ú Ï¢¢çÚà¢ ²¢ çÜUS¢è |¢è S¢Ï¢Ï¢ S¢ï ÜGUÏ¢í ¶éH Á¢¢» ¥¢ñÚ }¢éÎïü ÜUè
ãça²¢æ ±x¢GñÚ¢ ÝÁ¢GÚ ¥¢Ýï Hx¢ï´ ¼¢ï ©S¢ ÜGUÏ¢í ÜU¢ï ç}¢^è S¢ï Ï¢‹Î ÜUÚ ÎïÝ¢
Á¢GMÚè ãñ J §S¢ çÁ¢G}Ý }¢ï´ ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ à¢ÚèÈGU S¢ï S¢é±¢H Á¢±¢Ï¢
}¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ã¢ï´ : S¢é±¢H : v²¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ ©G-H}¢¢» ÎèÝ §S¢ }¢S¥Hï }¢ï´
çÜU ÜGUÎè}¢ ÜGUÏ¢í ¥x¢Ú çÜUS¢è ±Á¢ã S¢ï ¶éH Á¢¢» ²¢’Ýè ©S¢ ÜUè ç}¢^è
¥Hx¢ ã¢ï Á¢¢» ¥¢ñÚ }¢éÎïü ÜUè ãça²¢æ ±x¢GñÚ¢ Á¢G¢çãÚ ã¢ïÝï Hx¢ï´ ¼¢ï §S¢ S¢êÚ¼
}¢ï´ ÜGUÏ¢í ÜU¢ï ç}¢^è ÎïÝ¢ Á¢¢§Á¢G ãñ ²¢ Ýãè´ ? ¥H Á¢±¢Ï¢ : §S¢ S¢êÚ¼ }¢ï´ ©S¢ï
ç}¢^è ÎïÝ¢ ÈGUÜGU¼G Á¢¢§Á¢G ãè Ýãè´ Ï¢çËÜU ±¢çÁ¢Ï¢ ãñ çÜU çS¢~¢ï }¢éçSH}¢
(²¢’Ýè }¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜU¢ ÐÎ¢ü Ú¶Ý¢) H¢çÁ¢G}¢ ãñ J
(ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢, çÁ¢. 9, S¢. 403)
wG±¢Ï¢ ÜUè Ï¢é‹²¢Î ÐÚ ÜGUÏ¢í ÜéUà¢¢§ü ÜU¢ }¢S¥H¢
Ï¢¢’Á¢G ¥±ÜGU¢¼ }¢éÎ¢ü wG±¢Ï¢ }¢ï´ ¥¢ ÜUÚ Ï¢¼¢¼¢ ãñ çÜU }¢ñ´ çÁ¢G‹Î¢
ãêæ ! }¢éÛ¢ï çÝÜU¢H¢ï ! ²¢ ÜUã¼¢ ãñ : }¢ïÚè ÜGUÏ¢í }¢ï´ Ð¢Ýè |¢Ú x¢²¢ ãñ, }¢éÛ¢ï ²ã¢æ
ÐÚïà¢¢Ýè ãñ ! }¢ïÚè H¢à¢ çÜUS¢è ¥¢ñÚ Á¢x¢ã }¢é‹¼çÜGUH (TRANSFER) ÜUÚ
Î¢ï ! ±x¢GñÚ¢, Ó¢¢ãï Ï¢¢Ú Ï¢¢Ú §S¢ ¼GÚãG ÜïU wG±¢Ï¢ ÝÁ¢GÚ ¥¢»æ, wG±¢Ï¢¢ï´ ÜUè
Ï¢é‹²¢Î ÐÚ “ÜGUÏ¢í ÜéUà¢¢§ü” ²¢’Ýè ÜGUÏ¢í ¶¢ïHÝ¢ Á¢¢§Á¢G Ýãè´ J çÏ¢HÈGUÁ¢Gü
çÜUS¢è Ýï wG±¢Ï¢ ÜUè Ï¢é‹²¢Î ÐÚ ²¢ à¢Ú-§Gü §Á¢¢Á¢G¼ Ý ã¢ïÝï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ ÜGUÏ¢í
¶¢ïH Îè ¥¢ñÚ }¢çÄ²¼ ÜU¢ Ï¢ÎÝ }¢¥G ÜUÈGUÝ S¢H¢}¢¼ çÝÜUH¢, ¶GéàÏ¢ê»æ
38
„¢ï „¢H ÜUï x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈUG ã¢ïæx¢ï J (ÜU‹…GéH ©}}¢¢H)

¥¢§æü ¥¢ñÚ Îèx¢Ú |¢è ¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝà¢¢çÝ²¢æ çÎ¶è´ ¼Ï¢ |¢è çÏ¢H¢ §Á¢¢Á¢G¼ï
à¢Ú-§Gü ÜGUÏ¢í ÜéUà¢¢§ü ÜUÚÝï ±¢Hï x¢éÝãx¢¢Ú ãè ÆãÚï´x¢ï, §S¢ çÁ¢G}Ý }¢ï´ ÈGU¼¢±¢
Ú-Á¢Gç±Ä²¢ à¢ÚèÈGU ÜïU “S¢é±¢H Á¢±¢Ï¢” }¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ã¢ï´, S¢é±¢H : §S¢
Ï¢¢Úï }¢ï´ v²¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU »ÜU ¥G¢ñÚ¼ ÐêÚè }¢ég¼ï ãG}H ÜïU Ï¢¢’Î Ï¢ ãG¢H¼ï
ãG}H §ç‹¼ÜGU¢H ÜUÚ x¢§ü, ÎS¼êÚ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ©S¢ï ÎzGÝ ÜUÚ çÎ²¢ x¢²¢, »ÜU
}¢Îïü S¢¢HïãG (²¢’Ýè ÝïÜU ¥¢Î}¢è) Ýï wG±¢Ï¢ Îï¶¢ çÜU ©S¢ ¥G¢ñÚ¼ ÜU¢ï çÁ¢G‹Î¢
Ï¢ÓÓ¢¢ ÐñÎ¢ ãé±¢ ãñ, ¥Ï¢ à¢wGS¢ï }¢ÁGÜêUÚ ÜïU wG±¢Ï¢ ÐÚ »’ç¼}¢¢Î ÜUÚ ÜïU ÜGUÏ¢í
¶¢ïÎ ÜUÚ Ï¢ÓÓ¢ï ÜU¢ï ¥G¢ñÚ¼ ÜïU S¢¢‰¢ çÝÜU¢HÝ¢ Á¢¢§Á¢G ãñ ²¢ Ýãè´ ?
¥H Á¢±¢Ï¢ : Á¢¢§Á¢G Ýãè´, }¢x¢Ú Á¢Ï¢ ÜU¢ï§ü Ú¢ïà¢Ý ÎHèH ã¢ï, ÐÎ¢ü }¢ãGÈGêUÁ¢G
ãñ, ¥¢ñÚ wG±¢Ï¢ ¼GÚãG ¼GÚãG ÜïU ã¢ï¼ï ãñ´, “çS¢Ú¢çÁ¢²¢” çÈUÚ “çãç‹ÎÄ²¢”
}¢ï´ ãñ : »ÜU ¥G¢ñÚ¼ ÜïU ãG}H ÜU¢ï S¢¢¼ }¢ãèÝï ãé» Ï¢ÓÓ¢¢ ©S¢ ÜïU ÐïÅ }¢ï´ ãG-
Ú-ÜU¼ ÜUÚ¼¢ ‰¢¢, ±¢ïã }¢Ú x¢§ü ¥¢ñÚ ©S¢ï ÎzGÝ ÜUÚ çÎ²¢ x¢²¢, çÈUÚ çÜUS¢è
Ýï ©S¢ï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶¢ çÜU ±¢ïã ÜUã¼è ãñ }¢ñ´ Ýï Ï¢ÓÓ¢¢ Á¢Ý¢ ãñ, ¼¢ï ÜGUÏ¢í Ý
¶¢ïÎè Á¢¢»x¢è J ²¢’Ýè ¥¢ñÚ ¶GéÎ¢» Ï¢Ú¼Ú wG¢êÏ¢ Á¢¢ÝÝï ±¢H¢ ãñ J
(ÈGU¼¢±¢ Ú-Á¢Gç±Ä²¢ “}¢é¶GÚüÁ¢¢”, çÁ¢. 9, S¢. 405, 406)
}¢ËÈGêUÁ¢G¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ }¢é¶GÚüÁ¢¢ S¢ÈGUãG¢ 501 ¼¢ 503 S¢ï
“ÜGUÏ¢í ÜéUà¢¢§ü” ÜïU }¢é-¼¥GçËHÜGU çÝã¢²¼ ¥ã}¢ ± §GÏ¢í¼ ¥æx¢ïÁ¢G “¥GÁ¢Gü ±
§à¢¢üÎ” }¢éH¢-ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢§²ï : ¥GÁ¢Gü : »ÜU ÜGUÏ¢í ÜUÓÓ¢è ãñ, ãÚ Ï¢¢Ú
(Ï¢¢çÚà¢ ±x¢GñÚ¢ ÜU¢) Ð¢Ýè |¢Ú Á¢¢¼¢ ãñ (v²¢) §S¢ }¢ï´ ÐvÜUè Ç¢Å (²¢’Ýè
S¢êÚ¢¶G Ï¢‹Î ÜUÚÝï ÜUè Ó¢èÁ¢G) Hx¢¢ Îï´ ? §à¢¢üÎ : ÜGUÏ¢í ÐÚ Ç¢Å Hx¢¢Ýï }¢ï´ ãGÚÁ¢
Ýãè´, ã¢æ ¶¢ïHè Ý Á¢¢» J }¢çÄ²¼ ÜU¢ï ÎzGÝ ÜUÚ ÜïU Á¢Ï¢ ç}¢^è Îï Îè x¢§ü ¼¢ï
±¢ïã “¥}¢¢Ý¼” ã¢ï Á¢¢¼¢ ãñ ¥ËH¢ã ( ) ÜUè, ©S¢ ÜU¢ ÜUàÈGU
(²¢’Ýè ¶¢ïHÝ¢) Á¢¢§Á¢G Ýãè´ J (v²êæ çÜU ÜGUÏ¢í }¢ï´ }¢éÎ¢ü) Î¢ï ãG¢H S¢ï ¶G¢Hè Ýãè´
39
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜU„Ú¼ „ï ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU
ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜUï çH²ï }¢x¢GçÈUGÚ¼ ãñ J (…¢}¢ï¥G „x¢èÚ)

(²¢ ¼¢ï) }¢é¥GÁGÁ¢GÏ¢ (²¢’Ýè ¥GÁ¢G¢Ï¢ }¢ï´) ãñ ²¢ }¢é‹¥G}¢ ¥GHñã (²¢’Ýè Ýï’}¢¼ }¢ï´) J
¥x¢Ú }¢é¥GÁGÁ¢GÏ¢ (²¢’Ýè ¥GÁ¢G¢Ï¢ }¢ï´) ãñ ¼¢ï Îï¶Ýï ±¢H¢ Îï¶ïx¢¢ §S¢ï, çÁ¢S¢
S¢ï ©S¢ï (²¢’Ýè ¶GéÎ Îï¶Ýï ±¢Hï ÜU¢ï) Ú‹Á¢ ÐãéæÓ¢ïx¢¢ ¥¢ñÚ ÜUÚ ÜéUÀ Ýãè´
S¢ÜU¼¢ J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú }¢é‹¥G}¢ ¥GHñã (²¢’Ýè Ýï’}¢¼ }¢ï´) ãñ ¼¢ï §S¢ }¢ï´ ©S¢
(²¢’Ýè }¢çÄ²¼) ÜUè Ý¢ x¢±¢Úè ãñ J
ÜGUÏ¢í ÐÚ Ï¢ÓÓ¢ï ÜêUÎ¼ï çÈUÚ¼ï ãñ´
}¢ËÈGêUÁ¢G¢¼ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜïU }¢é¥çËHÈGU (²¢’Ýè ¼Ú¼èÏ¢ ÎïÝï
±¢Hï) à¢ãÁ¢G¢Î» ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, ¼¢Á¢Î¢Úï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ãGéÁG¢êÚ }¢éçzG¼²ï
¥¢’Á¢G}¢ï çã‹Î ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢ézG¼è }¢éãG}}¢Î }¢éS¼GÈGU¢ ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý
¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ ÜïU §à¢¢üÎ ÜïU ¼ãGì¼ ãG¢çà¢²ï }¢ï´
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “ÈGUÜGUèÚ ÜUã¼¢ ãñ çÜU ¥x¢Ú S¢êÚ¼ S¢êÚ¼ï ªH¢
(²¢’Ýè ¥GÁ¢G¢Ï¢ ±¢H¢ }¢é¥G¢-}¢H¢) ãñ ¼¢ï Ý¢ x¢±¢Úè ¥¢ñÚ çÁ¢G²¢Î¢ ã¢ïÝè
Ó¢¢çã²ï ¥¢ñÚ Ï¢ï ±Á¢ã Ý¢ãGÜGU §üÁ¢G¢» }¢éçSH}¢ ãGÚ¢}¢ (¥¢ñÚ) ¶GéS¢êS¢Ý §üÁ¢G¢»
}¢çÄ²¼, ÝèÁ¢G ãGÎèS¢ ÜïU §à¢¢üÎ S¢ï S¢¢çÏ¢¼ ãñ çÜU “}¢éÎïü ÜU¢ï ÜGUÏ¢í S¢ï ¼v²¢
(²¢’Ýè ÅïÜU) Hx¢¢Ýï S¢ï |¢è ¥çÁ¢GÄ²¼ ã¢ï¼è ãñ J” ¼¢ï }¢ãGìÁ¢G
¥ÐÝè wG±¢çãà¢ ÜïU çH²ï Ý (çÜU) Á¢GMÚ¼ ± ãG¢Á¢¼ ÜïU çH²ï ©S¢ ÐÚ
ÜéUÎ¢H Ó¢H¢Ý¢ ¥¢ñÚ ÜGUÏ¢í ÜU¢ï ¶¢ïÎ Ç¢HÝ¢ çÜUS¢ ÜGUÎÚ S¢wG¼ §üÁ¢G¢ ÜU¢
Ï¢¢§GS¢ ã¢ïx¢¢ J ¥¢ã ! }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜïU ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý¢ï´ ÜUè ¥¢Á¢ Á¢¢ï Úgè ãG¢H¼
ãñ ©S¢ ÐÚ çÁ¢S¢ ÜGUÎÚ |¢è Ú¢ï²¢ Á¢¢» ÜU}¢ ãñ J ÜGUÏ¢í ÐÚ H¢ïx¢ Ï¢ñÆ ÜUÚ ãGévGÜGïU
Ðè¼ï, ¶GéÚ¢ÈGU¢¼ ÜUÚ¼ï, HxG± (²¢’Ýè Ï¢ïÜU¢Ú) Ï¢¢¼ï´ Ï¢Ý¢¼ï, x¢¢çH²¢æ Ï¢ÜU¼ï,
ÜGUãìÜGUãï ©ÇG¢¼ï ãñ´ J x¢GñÚ ÜGU¢ñ}¢ ãè ÜïU H¢ïx¢¢ï´ ÐÚ Ï¢S¢ Ýãè´ ¶GéÎ }¢éS¢Ë}¢¢Ý |¢è
²ïã Ý¢ à¢¢§S¼¢ Ï¢ïãêÎ¢ ãG-Ú-ÜU¼ï´ ÜUÚ¼ï ãñ´ J Ï¢ÓÓ¢ï ÜGéUÏ¢êÚ ÐÚ ¶ïH¼ï ÜêUÎ¼ï
çÈUÚ¼ï ãñ´ Ï¢çËÜU x¢{ï ©Ý ÐÚ H¢ñÅ¼ï HèÎ ÜUÚ¼ï ãñ´, Ï¢ÜUçÚ²¢æ Ï¢ñÆ¼è
40
ÈUGÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG¢ ç…„ ÜUï Ð¢„ }¢ïÚ¢ ç…GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©„ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈUG Ý ÐÉG¢

25-Tales of the Graveyard / कब्र वालों की 25 हिकायात

25-Tales of the Graveyard / कब्र वालों की 25 हिकायात

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (15)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (18)

Mehr von Ahmed@3604

Mehr von Ahmed@3604 (20)

25-Tales of the Graveyard / कब्र वालों की 25 हिकायात