2. Turizm Gelişmesine Etki Eden Unsurlar
Endüstri Devrimi
❖ Boş Zamanın Artması
❖ Teknolojik Gelişmeler
❖ Kentleşme
❖ Nüfus Artışı,
❖ İnsan Ömrünün Uzaması
❖ Ücretli Tatil
❖ Sosyal Güvenlik
❖ Seyahat Özgürlüğü
3. Boş Zamanın Artması
Endüstri Devrimi sonrası çalışma saatlerinde meydana gelen azalma, turizmin gelişiminde
etkili olan unsurlardan biridir.
❖ 14-18 saat çalışma saatleri- 8 saat
❖ Yıllık izin hakları
❖ İnsan ömrünün uzamasının sonucunda artan emeklilik süresi= Üçüncü Yaş Turizmi
4. Ücretli Tatil Hakkı
❖ Zorunlu gereksinimleri karşılayacak gelirin üzerinde gelir elde etme
❖ Haftalık çalışma saatinin 40 saate indirilmesi
❖ Pek çok ülkede yıllık ücretli tatil hakkının tanınması
5. Teknolojik Gelişmeler
❖ Ulaşım araçlarının gelişmesi
❖ Yüksek kapasiteli gemiler
❖ Trenlerde elde edilen hız ve konfor
❖ Havayolu ulaşımının gelişmesi, uçakların kapasitesinin büyümesi
❖ Televizyon ve internetin yaygınlık kazanması
❖ Sosyal medya araçlarının ortaya çıkması
6. Gelir Düzeyinin Artması
❖ Endüstri Devrimi sonrasında toplumların ve bireylerin gelirinin artması
❖ Günümüz turist gönderen ülkelere bakıldığında bireylerin gelir düzeyinin yüksek yüksel olduğu
❖ Gelir ile turizm hareketlerine katılma arasında doğru yönlü ilişki
7. Kentleşme ve Nüfus Artışı
❖ Endüstri Devrimi ile birlikte şehirlerin yakınına fabrikaların kurulması şehirleri yaşanmaz hale
getirmiştir.
❖ Hava ve gürültü kirliliği
❖ Köyden kente olan göçün nüfusu oldukça artırması
❖ Gerek nüfus artışı gerekse ortaya çıkan çevre kirliliği insanların turizme katılmasını sağlamıştır.
(Kalabalık ortamdan kurtulma isteği)
8. İnsan Ömrünün Uzaması
❖ Üçüncü Yaş Turizmi
❖ İnsanların emeklilik sürelerinde sağlıklı olması, onların turizme katılmasını sağlamıştır.
❖ Boş zaman ve yeterli gelire sahipler
9. Seyahat Özgürlüğü
❖ İnsan Haakları Beyannamesi’nin 13. maddesinde herkese seyahat hakkı tanınmıştır.
❖ Vizeler, turizmde seyahat özgürlüğünün engellenmesi konusunda yaşanan bir örnektir.
❖ Terör olayları, ve ülke içindeki güvenliğinin sağlanamaması geri kalmış ve gelişte olan
ülkelerden ziyaret talebinde bulunan kişilere engel olabilmekte
10. Turizm Bilincinin Oluşması
❖ Yenilik isteği ve merak, dinlenme ve eğlenme gereksiniminin oluşması, bireylerin turizm
hareketlerine katılmasını olumlu yönde etkilemiştir.
❖ Endüstri Devrimi sonrasında ortaya çıkan yoğun iş yaşamı insanların dinlenme ve eğlenme
gereksinimlerini ortaya çıkarmıştır.
❖ Günümüzde gelişmiş ülkelerde turizm olgusu, bireylerin önde gelen gereksinimlerinden birisi
haline gelmiştir.
❖ Turizme katılan ya da katılma isteği için gelirini artırmak isteyen bireyler, kamu ve özel
sektör açısından verimliliği artırmaktadır.
11. Kültür ve Eğitim Düzeyinin Artması
❖ Dil öğrenme ve iyi okullarda öğrenim görme isteği
❖ Öğrenci değişim programları
❖ Eğitim düzeyinin yüksek olan bireylerde daha fazla seyahat etme eğilimi
❖ Bu bireyler dünyanın çeşitli bölgelerini, tarihini, ve kültürel eserlerini yakından
görmek ve incelemek için seyahat etmektir.
12. Sendikaların Ortaya Çıkışı
❖ Sendikalar işçilerin ekonomi örgütü,
❖ Günümüzde işçilerin iş ile ilgili görev ve sorumlulukları değişme göstermiştir.
❖ Düzenli çalışma saatlerinin yanı sıra yarı-zamanlı, geçici, mevsimlik çalışma, ev den
çalışma ve uzaktan çalışma gibi düzensiz çalışma biçimleri ortaya çıkmıştır.
❖ Bu yeni çalışma modelleri, işçilere boş zamanlarını daha iyi planlamalarına yardımı
olmuştur.
13. Yeni Ekonomiler
Yeni ekonomi, beden gücüyle çalışan işgörenlerden ziyade beyin gücüyle çalışan iş görenlere
geçişi, iletişim teknolojisinin desteklediği küresel bir dünyayı, yeni makinelerin yerine yeni
fikir ve buluşların önem kazandığı bir dünyaya geçişi, tarımdan sanayi toplumuna geçişi ve
değişimin hızlı olduğu bir yaşam biçimini ifade etmektedir. Dünya turizm sektörünü etkileyen
gelişmelerden biri de bu yeni ekonomilerin getirdiği değişimlerdir.
14. ❖ Özel ilgi turizm alanları
❖ Turizmde yerel kalkınma modelleri
❖ Dezavantajlı turist gruplarının artması
❖ Sanal tur ve seyahatlerin artması
❖ Yeni iş ve mesleklerin ortaya çıkması
❖ İnternet ekonomisi ve elektronik ticaretin artması
15. TURİZMİN GELİŞMESİNİ ETKİLEYEN İÇ FAKTÖRLER
Turizmin gelişmesini etkileyen iç̧ faktörler, insanları turizm faaliyetlerine yönelten temel güdüler
seklinde ifade edilmektedir.
16. Söz konusu faktörler;
➢ Merak,
➢ İş,
➢ İnanç,
➢ Sanat Ve Eğitim,
➢ Ulusal Kültür,
➢ Dinlenme ve Eğlenme,
➢ Spor, Sağlık,
➢ Taklit Eğilimi,
➢ Dost ve Akraba Ziyareti
➢ Kongre ve Toplantılardan Meydana Gelmektedir.
17. MERAK
Turizm faaliyetlerinin temel güdülerinden birisi olan merak, insanların daha önce bilmedikleri ya da
görmedikleri yerleri, kültürleri ve toplumları görme isteği seklinde açıklanmaktadır.
Örneğin, Japon turistlerin Kapadokya’ya sık gitmelerinin altında yatan temel neden merak unsurudur.
18. Örneğin, Japon turistlerin Kapadokya’ya sık gitmelerinin altında yatan temel neden merak unsurudur.
Türkiye'de de, insanların merak duygusunu ortaya çıkarabilecek; Pamukkale Travertenleri, Nemrut
Dağı, Kaymaklı Yeraltı Şehri, Ürgüp-Göreme Peribacaları ve Topkapı Sarayı gibi pek çok doğal ve
kültürel değer bulunmaktadır. Kısacası, turizmin gelişmesine etki eden içsel unsurların en başında merak
faktörü
̈ gelmektedir.
19. Ulusal ya da uluslararası olarak işletmelerin, gelişen ekonomik ilişkiler ve bu ilişkilerin bir gereği olarak
yaptıkları faaliyetler giderek artmaktadır. İşletmelerin iş yapış̧ alanlarını geliştirmelerinden kaynaklı
gerçeklesen seyahatler iş seyahatleri olarak adlandırılmaktadır.
Bu tür iş amaçlı yapılan seyahatlerin bir turizm faaliyeti seklinde ortaya çıktığı ve turizm faaliyetleri
içerisinde yer alan ulaşım, yeme-içme ve konaklama gibi hizmetleri kapsadığı belirtilmektedir. Özetle burada
amaç̧ para kazanmak değil, iş amacıyla bir turizm faaliyetinin gerçekleşmesidir.
İŞ
20. İNANÇ
İnanç̧, tek başına büyük kitlelerin turizm faaliyeti içerisinde yer almalarının temel nedenidir. Farklı dinlere ve
farklı İnançlara sahip insanlar, her yıl kutsal bildikleri topraklara ya da yerlere giderek İnançlarının
gerekliliklerini yerine getirmektedir. Bu da, o bölgelerin turizm açısından gelişmesine önemli katkı
sağlamaktadır.
21. SANAT VE EĞİTİM
Sanat ve eğitim, pek çok insan için birer turistik çekim unsurudur ve bu yönüyle turizmin
gelişmesine etki eden iç̧ faktörler arasında yer almaktadır.
Örneğin Malta, turizm gelirlerinin büyük çoğunluğunu dil okulları sayesinde elde etmektedir.
Diğer yandan “Cannes Film Festivali” yalnızca Fransa’ya değil, tüm dünyaya mal olmuş̧ bir
etkinliktir ve dolayısıyla Fransa turizmi açısından son derece önemlidir.
22. ULUSAL KÜLTÜR
Ulusal kültür, ülkelerin turizm faaliyetlerinde önemli bir yer tutmaktadır. Örneğin, kültürlere göre
değişiklik gösteren mutfak kültürü̈, her ülke için çeşitlilik göstermektedir ve insanlar yalnızca o ülkenin
mutfak kültürünü deneyimlemek adına o ülkeye seyahatlerini gerçekleştirmektedirler.
23. DİNLENME VE EĞLENME
Dinlenme ve eğlenme, turizm faaliyeti düşünüldüğünde akla ilk gelen içsel faktörlerden
birisi olmaktadır. Öyle ki, çalışma yaşamından sıkılan, yoğun stres altında şehir
yaşamının sıkıntısından kaçmak isteyen her insan, öncelikle dinlenme ve eğlenme
dürtüsü̈ ile seyahat etmektedir. Nitekim dünyada yapılan seyahatlerin yarısından fazlası
da bu amaçla gerçekleştirilmektedir.
24. Spor amacıyla gerçekleştirilen seyahatler temelde iki grup altında ele alınmaktadır. Birincisi
doğrudan spor yapmak amacıyla yapılan seyahatler, ikincisi ise gerçeklesen spor
karşılaşmalarını izlemek amacıyla yapılan seyahatlerdir.
SPOR
25. Aktif Katılımlı Spor Amaçlı Seyahatler
Aktif katılımlı seyahatler, golf, yelken, tırmanış̧ ve çeşitli su sporları gibi kişinin yapmak istediği spor
branşına yönelik olarak belirlediği destinasyonlara gerçekleştirdiği seyahatleri kapsamaktadır.
Pasif Katılımlı Spor Amaçlı Seyahatler
Pasif katılımlı seyahatler ise ulusal ve uluslararası futbol, basketbol maçları, olimpiyatlar ve dünya
şampiyonaları gibi kişinin doğrudan spor yapmak amacıyla değil, izleyici olarak katıldığı spor
etkinliklerini kapsamaktadır.
26. SAĞLIK
Turizmin gelişmesine etki eden içsel faktörlerden birisi de kişilerin sağlık turizmi kapsamında
başka ülkelere ya da bölgelere yaptıkları tedavi ve sağlık amaçlı seyahatlerdir. Örneğin, Türkiye
son yıllarda sağlık turizmi açısından önemli destinasyonlardan biri olarak görülmektedir.
Kaplıcalar, termal merkezler, şifalı sular vb. doğal kaynakların yanı sıra, belirli konularda
uzmanlaşmış̧ ve fiyat rekabeti açısından avantajlı hastaneler, tedavi merkezleri de sağlık turizminin
gelişimine etki eden nedenler arasında yer almaktadır.
27. TAKLİT EĞİLİMİ (SNOBİZM)
Taklit eğilimi, turizm faaliyetlerine katılımı artıran sosyo-psikolojik unsurlardandır. Kişilerin
bulundukları çevre içerisinde “itibar kazanma, modaya uyma ve sosyal konum sağlama” amacıyla
gerçekleştirdikleri seyahatler bu kapsamda yer almaktadır.
Türkiye'de üst gelir grubu ve tanınmış̧ insanların yaz aylarında Bodrum, Çeşme gibi bölgelerde tatil
yapmaları ya da kış aylarında Uludağ̆ gibi kayak merkezlerine gitmeleri taklit eğilimine örnek
verilebilir.
28. Dost ve Akraba Ziyareti
Dost ve akraba ziyareti, gerçekleştirilen turistik seyahatlerde önemli bir paya sahiptir. Özellikle aile
bağlarının kuvvetli olduğu ülkemizde, eş-dost ve akraba ziyareti, turizm hareketleri içinde önemli bir
yer tutmaktadır.
Örneğin, bayram tatillerinde insanların memleketlerine gitmeleri
29. KONGRE VE TOPLANTILAR
Kongre ve toplantılara katılanların oluşturduğu kongre turizmi, pek çok ülke için önemli bir
gelir kaynağı durumundadır. Kongre turizmi, yalnızca katılımcıların o etkinliğe katılımını değil,
aynı zamanda kongrenin gerçekleştirildiği yerdeki tarihsel, doğal ve yapay çekicilikleri de
görebilmesini sağlamaktadır.
Örneğin, son yıllarda İstanbul'un gerek altyapı gerekse üstyapı olanaklarını arttırması, kongre ve
toplantı turizminden elde ettiği geliri de arttırmaktadır. Bu sayede İstanbul Londra, Paris gibi
pek çok Avrupa ülkesi ile yarışır konuma gelmiştir.
30. TURİZMİN GELİŞMESİNİ ETKİLEYEN DIŞSAL UNSURLAR
Turizmin gelişmesine etki eden içsel faktörler kadar dışsal faktörler de son derece önemlidir.
Nitekim dışsal faktörler içsel faktörlerin tamamlayıcısı seklinde ifade edilmektedir. Bu bağlamda
dışsal faktörler; pazarlama iletişimi ya da diğer adıyla tutundurma faaliyetleri ile yeni turistik
bölge, yöre ve işletmelerin ortaya çıkmasıdır.
31. Pazarlama İletişimi (Tutundurma)
Pazarlama iletişiminden yoksun bir turizm gelişimi düşünülememektedir. Küreselleşen dünyanın
teknolojik araçları ile, artık bir turizm bölgesine ya da ülkesine sanal olarak seyahat edebilmek
mümkündür. Bu durum beraberinde reklam, halkla ilişkiler, satış geliştirme ve tanıtım gibi tutundurma
faaliyetlerine de aracılık etmektedir. Bunun yanı sıra, akıllı telefonların sayısının her geçen gün artması,
mobil uygulamalar ile insanların istedikleri zaman, istedikleri yerde bir seyahat rezervasyonu
gerçekleştirebilmesine olanak sağlamaktadır.
32. YENİ TURİSTİK BÖLGE, YÖRE VE İŞLETMELER
Yeni turistik bölge ve işletmeler her zaman insanların ilgisini çekerek, seyahat arzularını arttırmaktadır.
Ulaşım araçlarının gelişmesi, eğitim ve gelir düzeyinin artması, teknolojik araçlarla birlikte araştırma yapma
bilincinin kazanılması gibi çeşitli etkenlerden dolayı, geçmişten beri süre gelen turizm faaliyetlerinde de bazı
değişim ve do
̈ nu
̈ ş u
̈ mler gerçekleşmektedir. İnsanlar artık hiç̧ görmedikleri, hiç̧ bilmedikleri ve daha önce
deneyimlemedikleri hazların peşinde koşmaktadırlar.
Örneğin, mimarisinden sunulan hizmetlere kadar belirli bir konsept ile hizmet veren oteller ya da
insanoğlunun uzayı merakı sonucu ortaya çıkan uzay turizmi, yeni turistik faaliyet ya da işletmeler olarak
turizmin gelişmesini etkileyerek boyutlarını da genişletmektedir.
