1. REKA BENTUK
PROGRAM
LATIHAN
BSMH3033
KOLEJ PERNIAGAAN UUM

2. PENGENALAN (1 drp.2)
• Selepas penilaian keperluan dilakukan,
beberapa persoalan perlu dijawab seperti:
– Adakah isu ini sepatutnya diselesaikan melalui
latihan atau lain-lain intervensi HRD?
– Jika ya, bagaimana untuk menterjemahkan
keputusan penilaian keperluan kepada latihan
yang khusus atau intervensi HRD?
– Sekiranya latihan adalah perlu, bagaimana
kita menangani keputusan “membuat” atau
“membeli”?

3. PENGENALAN (2 drp.2)
– Siapakah yang akan menjadi jurulatih
latihan ini?
– Apakah cara terbaik untuk mengadakan
program atau intervensi?
– Bagaimana bahan dan kaedah latihan
dipilih atau disediakan?
– Adakah isu penjadualan timbul semasa
menyediakan latihan?
3

4. AKTIVITI-AKTIVITI
UTAMA
1 • Menentukan objektif
2 • Membangunkan rancangan pelajaran
3 • Memilih jurulatih atau vendor
4 • Memilih kaedah dan teknik latihan
5
• Menyediakan bahan latihan
6
• Penjadualan program latihan

5. OBJEKTIF PROGRAM
• Definisi objektif
– penerangan mengenai prestasi yang perlu
ditunjukkan oleh pelatih yang boleh
membuatkan mereka dianggap cekap.
• Objektif program
– menerangkan hasrat dan hasil yang hendak
dicapai oleh program yang diadakan.
5

6. 3 ASPEK PENTING DALAM
OBJEKTIF BERKUALITI
• Kenyataan tentang apa yang
dijangka boleh dilakukan oleh
Prestasi pelatih
• Kenyataan tentang syarat yang
membolehkan pelatih
Syarat melakukan hasil yang
dikehendaki
• Kenyataan tentang kualiti atau
tahap prestasi yang boleh
Kriteria diterima
6

7. PRESTASI
• Objektif lazimnya mengatakan apa
yang diharapkan pelatih boleh
lakukan atau hasilkan bagi
membolehkan mereka dianggap
cekap.
– Contoh: Menulis profil barangan bagi
barangan baharu yang dicadangkan.
7

8. SYARAT
• Objektif lazimnya menerangkan
syarat penting (sekiranya ada) bagi
membolehkan prestasi atau hasil
berlaku.
– Contoh: Dengan adanya data
kejuruteraan berkaitan barangan
yang dicadangkan, pelatih boleh
menulis profil barangan.
8

9. KRITERIA
• Di mana yang boleh, objektif perlu
mengenal pasti kriteria bagi prestasi
dengan menerangkan tahap prestasi
pelatih yang boleh diterima.
– Contoh: Profil barangan mestilah
menerangkan semua ciri-ciri perdagangan
barangan tersebut bagi membolehkan ia
diperkenalkan di pasaran, termasuk
penerangan mengenai sekurang-kurangnya
tiga kegunaan utama barangan tersebut.
9

10. CONTOH PERKATAAN
YANG JELAS
Perkataan yang jelas Perkataan yang kabur
menulis mengingat
membina memikir
mengira menimbang
memotong menyedari
menyedia menilai
menjelasi memahami
melaksana menghargai
menyenaraikan mempercayai
menaip menghayati
memilih mengetahui 10

11. RANCANGAN PELAJARAN
• Rancangan pelajaran merupakan garis panduan
yang digunakan oleh pelatih semasa
menyampaikan kandungan latihan
• Ia dapat membantu agar aktiviti-aktiviti latihan
akan seragam tanpa mengira siapakah
jurulatihnya
• Rancangan pelajaran boleh direka bentuk untuk
program yang memakan masa sehari, seminggu
atau cuma beberapa jam
• Sekiranya program memakan masa beberapa
hari, rancangan pelajaran eloklah disediakan
secara berasingan untuk setiap hari
11

12. RANCANGAN PELAJARAN
MERANGKUMI
1 • Kandungan latihan
2
• Susunan aktiviti
3
• Pemilihan atau reka bentuk media latihan
4
• Pemilihan atau pembangunan latihan-latihan
5
• Peruntukan masa dan perancangan setiap aktiviti
6
• Pemilihan kaedah latihan yang akan digunakan
7
• Bilangan dan jenis penilaian yang akan digunakan
12

13. PENCONTOH RANCANGAN PELAJARAN
Tajuk kursus:
Tajuk pelajaran:
Objektif pembelajaran:
1.
2.
3.
Kumpulan sasaran:
Prasyarat:
Pelatih:
Jurulatih:
Susunan bilik:
Bahan dan peralatan:
Masa Tajuk Utama Aktiviti Jurulatih Aktiviti Pelatih
13

14. RANCANGAN PELAJARAN
KESELURUHAN
Rancangan pelajaran keseluruhan memadankan aktiviti utama
dalam program latihan dengan masa tertentu atau julat masa
MASA AKTIVITI
9.00 pg. – 9.50 pg. Pengenalan
9.50 pg. – 10.00 pg. Menonton video tentang 3 gaya memberi
maklum balas penilaian prestasi
10.00 pg. – 10.30 pg. Rehat
10.30 pg. – 12.30 tgh. Perbincangan mengenai kekuatan dan
kelemahan setiap gaya
12.30 tgh. – 2.00 ptg. Makan tengah hari
2.00 ptg. – 3.00 ptg. Lakonan peranan
3.00 ptg. – 3.15 ptg. Sesi soal jawab
14

15. SUSUNAN TAJUK-TAJUK
• Semasa membentuk sukatan pelajaran,
jurulatih perlu memberi pertimbangan
mengenai susunan tajuk-tajuk yang
akan diajar
• Beberapa soalan perlu dijawab:
– apakah yang perlu diajar terlebih dahulu?
– apakah susunan pengajaran?
– susunan bagaimanakah yang mudah
difahami oleh pelatih?
15

16. KATEGORI MAKLUMAT
3 kategori maklumat
Wajib dipelajari Dapat membantu Maklumat yang
PERLU
HARUS
PATUT
oleh pelatih pelatih dalam berkaitan dengan
untuk mencapai kegiatan latar belakang
objektif kursus pembelajarannya sesuatu tajuk
16

17. SUSUN ATUR
MAKLUMAT
• Perlu disusun dengan baik supaya
persembahan dibuat secara logik.
• 3 strategi boleh digunakan:
– Daripada abstrak kepada konkrit
– Pembentangan daripada perkara
biasa kepada perkara baharu
– Daripada perkara mudah kepada
perkara kompleks
17

18. PEMILIHAN JURULATIH
2 jenis:
1. Kecekapan latihan
– berpengetahuan dan mempunyai pelbagai
kemahiran untuk mereka bentuk program
– berkebolehan untuk berkomunikasi dengan
baik, boleh menggunakan berbagai teknik
pengajaran
– berkeupayaan untuk menaikkan motivasi
pelatih
2. Pakar tentang subjek
– arif tentang subjek yang hendak
disampaikan
– kadang kala kurang kecekapan melatih
18

19. JURULATIH KURANG
BERKOBELAHAN
• Kerja berpasukan – di antara
jurulatih yang berkemahiran dengan
pakar subjek, membentuk pasukan
mengajar
• Gunakan teknik yang tidak
memerlukan manusia sebagai
jurulatih – “computer-aided
instruction programs”
• Program latihan kejurulatihan –
kenal pasti pakar subjek dan latih
mereka tentang aspek kejurulatihan
19

20. PEMBELIAN PROGRAM
LATIHAN
• Khidmat yang ditawarkan oleh vendor
luar:
– Bantuan menjalankan analisis keperluan
– Tunjuk ajar kepada staf dalaman tentang
bagaimana mereka bentuk dan melaksanakan
program latihan
– Program yang direka khas untuk organisasi
– Bahan-bahan latihan (latihan, perisian
komputer, video)
– Latihan kejurulatihan
20

21. FAKTOR-FAKTOR
SEBELUM MEMBELI
• Kepakaran
• Masa
• Bilangan pelatih
• Subjek
• Kos
• Saiz HRD
• Faktor „X‟
21

22. KRITERIA PEMILIHAN
VENDOR (1 drp. 2)
• Kos – harga berbanding dengan
kandungan dan kualiti program
• Tauliah – sijil, ijazah dan lain-lain
dokumen kepakaran
• Latar belakang – lama mana dalam
perniagaan dan pengalaman dalam
bidang tertentu
• Pengalaman – pelanggan terdahulu,
kejayaan pelanggan tersebut, rujukan
• Falsafah – berbanding dengan falsafah
organisasi
22

23. KRITERIA PEMILIHAN
VENDOR (2 drp. 2)
• Kaedah penyampaian – kaedah dan teknik
latihan
• Kandungan – tajuk-tajuk yang dirangkumi
dalam program dan bahan
• Produk sebenarnya – termasuk ketampakan,
contoh, projek rintis (pilot project)
• Keputusan – jangkaan keputusan
• Sokongan – dari segi perlaksanaan dan
susulan
• Permintaan cadangan – pemadanan di antara
apa yang ditawarkan dengan apa yang
dikehendaki
23

24. PEMILIHAN KAEDAH
DAN MEDIA LATIHAN
Faktor-faktor yang perlu diberi
pertimbangan:
1. Objektif program
2. Masa dan wang yang ada
3. Kewujudan sumber-sumber lain
4. Ciri-ciri dan kesukaan pelatih
24

25. PENYEDIAAN BAHAN
LATIHAN
• Hebahan program
– tujuan, bila dan di mana dan bagaimana
untuk menyertai program
– masa yang mencukupi untuk memohon
• Sukatan pelajaran
– dokumen yang menyatakan tajuk-tajuk yang
hendak diajar (silibus), objektif kursus,
bahan dan peralatan yang diperlukan dan
jadual tentatif
• Manual latihan atau buku teks
25

26. PENJADUALAN
PROGRAM
• Penjadualan semasa waktu kerja
– mengurangkan konflik
– pembelajaran adalah penting dalam pekerjaan
– perlu pertimbangkan: hari apa, masa mana, masa puncak,
mesyuarat dan kerja luar
• Penjadualan di luar waktu kerja
– kesukaran kepada pekerja
– keletihan
– mengorbankan masa rehat hujung minggu
• Isu-isu pendaftaran
– bagaimana proses pendaftaran
– siapa yang bertanggungjawab terhadap isu-isu logistik
– pembatalan dan penjadualan semula kursus
26