Tobben: Steeds dezelfde vragen en gedachten komen terug, draaien als het ware steeds in hetzelfde kringetje rond. De patiënt zelf beseft dat zijn gepieker niets oplevert en dat hij zoekt naar antwoorden die niet te vinden zijn, maar toch kan hij er niet mee ophouden. De patiënt blijft als het ware hangen in 1 gedachte en kan niet verder naar de volgende. Daardoor ontstaan ook twijfelzucht en problemen met het nemen van beslissingen, zelfs over de gewoonste dingen.
ver lies : Leitmotiv bij het ouder worden verlies van dierbaren (alleenstaand, weduwe, weduwnaar, gescheiden): het verlies van een partner brengt vooral bij 75+ mannen 3X meer risico op suicide. (Durckheim: anomische suicide, alleen om wereld te structureren en zin te geven aan bestaan) verlies van lichamelijke mogelijkheden, verlies van sociale rol (pensionering): verlies van werk brengt verlies van controle, eigenwaarde, status en zinvolle tijdsbesteding met zich mee (ook al zijn ze sedert jaren met pensioen)
Cf vragenlijst Kerkhof en van Heeringen Overgang ernstig naar zeer ernstig heeft te maken met drempelverlagende – verhogende factoren
Frustratie van de behoefte om autonoom te zijn: ↑ hopeloosheidsbeleving en ↓ zelfachting Situaties van niet gekozen afhankelijk verschijnen als “problematisch”; afhankelijk-zijn is handicap Individu: ↑ ervaring steeds meer de mog’h te ontberen om autonoom te zijn; ↓ zelfachting Schrikbeeld van ouderenzorg waar autonomie onder druk komt te staan Via zelfdoding willen vermijden dat mentale aftakeling henzelf + relationele beleving fundamenteel zal veranderen (“geliefden zullen mij niet meer herkennen”)
Bij een depressie op latere leeftijd wordt de depressieve grondstemming nogal eens overschaduwd door lichamelijke klachten. De acceptatie van lichamelijke klachten is veel groter dan van geestelijke klachten. Op zeuren over geestelijke klachten rust bij velen nog een taboe; ‘niet klagen, maar dragen’. Wanneer ouderen zich niet prettig voelen, onlustgevoelens ervaren over hun levensomstandigheden, hun sociale relaties of de invulling van hun leven, nergens meer zin in hebben en zich sober en leeg voelen, zullen dit vaak gemakkelijker uiten dmv lichamelijke klachten bv ‘ik voel me zo moe’, ‘mijn lichaam doet overal pijn’, ‘ik heb geen energie meer’…
Hier-en-nu versus fluctuatie doorheen suïcidaal proces