Assetmanagement en innovatieve leidinginspectie - Ton Beenen, Stichting RIONED: Assetmanagement helpt bij het maken van keuzes zoals de afweging omtrent de in te zetten inspectietechnieken voor afvalwaterleidingen. De vraag is daarbij: “welke techniek levert de informatie met de meeste toegevoegde waarde?”. Stichting RIONED coördineert het wetenschappelijke innovatieprogramma TISCA voor nieuwe inspectietechnieken. U krijgt een overzicht van het lopende onderzoek en hoe de resultaten bijdragen aan uw assetmanagement.

1. Assetmanagement en
Leidinginspectie
TON BEENEN, STOWA / STICHTING RIONED
PROGRAMMAMANAGER KENNISONTWIKKELING

2. Assetmanagement en
Leidinginspectie
TON BEENEN, STOWA / STICHTING RIONED
PROGRAMMAMANAGER KENNISONTWIKKELING

3. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Inhoud
1. Leidinginspectie
2. Assetmanagement
3. Actueel onderzoek
4. TISCA
5. Vragen, wensen en ideeën
3

4. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Leidinginspectie
Vrijverval
1. riolen
2. aansluitleidingen / kolken
3. putten
Persleidingen
1. Kleine diameters -> Buitengebied (druk- / vacuumriolering)
2. 250/310 -> 2500 diameters
3. Veel materialen, mn ac problematisch
4. Afsluiters, ontluchters, mangaten, pompen

5. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Rioolinspectie (vrijverval)
5

6. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Rioolinspectie (vrijverval)
Promotie Onderzoek (Korving en Dirksen)
• Examenresultaten opleiding rioolinspecteur
• Inspecties uit Nederland, Oostenrijk en Duitsland
• 25% kans op een ‘verzonnen’ defect
• 4% kans op een ‘vergeten’ defect
• Classificaties afhankelijk van het toestandsaspect
Opleidingstraject aangepast samen met de branche
6

7. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Rioolinspectie (vrijverval)
Testje
gemaakt door Jojanneke Dirksen (Waternet)
voor het jaarlijkse HBO event “Down the Drain”
7

8. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater8

9. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater9

10. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater10

11. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater11

12. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater12

13. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater13

14. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater14

15. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater15

16. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater16

17. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater17
Leidinginspectie: Tussenconclusie

18. Persleidingen

19. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater19
Persleidingen
inspectie

20. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Visuele inspectie?
• Buiten bedrijf stellen / toegankelijk maken
• Omleiding / rijden
• Wat zie je?
20
Inspectie persleidingen

21. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Andere technieken
• Akoestisch, Radar, Inductie
• Kwantitatieve relatie met faalmechanismen?
21
Inspectie persleidingen

22. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
• Beter dan niets
• Visuele inspectie verder ontwikkeld
• Rest nog in experimentstadium
22
Leidinginspectie: Tussenconclusie

23. Assetmanagement

24. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Doelmatig werken
• Van theoretische norm naar argumenten uit de realiteit
• Maatschappelijke kosten en baten
• Consistente keuzes van alle partijen
24
Assetmanagement

25. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Assetmanagement voor leidinginspectie
Wat zijn de relevante faalmechanismen
Welke zijn de relevante leidingen
• Oorzaken en gevolgen van falen
25

26. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Assetmanagement voor leidinginspectie
Rendabel?
• Wat kost de inspectie/onderzoek versus
• wat levert de informatie op voor de onderbouwing van de
maatregelkeuze & -planning
Handelingsperspectief?
• Preventie (vooraf falen of gevolgen beperken)
• Correctief (na falen probleem oplossen)
26

27. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Assetmanagement voor leidinginspectie
Vertrekken vanuit brede plaatje
• Toekomstperspectief
• Route voor komende 5 a 10 jaar
• Stedelijk water, ruimtelijke inrichting, organisatie
• Bestuurlijke/maatschappelijke prioriteiten
27

28. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Assetmanagement voor leidinginspectie
Doorvertalen in prestatie-indicatoren voor operationeel
beheer
• Gewenste prestaties, acceptabele risico’s
• Kansen benutten met tactische afstemming op bekende
knelpunten
Informatiebehoefte:
• Wat weten we al, is dat voldoende?
• Wat willen we waarom, wanneer en hoe goed weten?
Daaruit volgt onderzoeksplanning (waaronder inspectie)
28

29. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Assetmanagement: Tussenconclusie
• Activiteiten uitlijnen voor maatschappelijke meerwaarde
• Wat willen we waarom, wanneer en hoe goed weten
• Daarna komt de vraag: welk onderzoek sluit daarop
aan?
29

30. Lopend onderzoek

31. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
persleidingen
1. Stappenplan aanpak onderzoek
2. Proeftuinen
3. Faalkansenmodel
4. Intelligent pigging niet-stalen leidingen
Vrijverval
1. Kennisprogramma Urban Drainage: Stanic
2. Parijs/IKT: Mac
3. TISCA
31
Kennisontwikkeling leidinginspectie

32. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
1. Inventarisatie
systeembeschrijving leiding;
analyse historische faalgebeurtenissen;
hydraulisch profiel;
verkenning relevante faalmechanismen.
2. Basis Onderzoek
lekkage: infrarood, grondradar, debiet
sterkte: afpersen, radar?
hydraulisch: drukverlies
zetting: prikstokken, radar, sateliet
1. Verdiepend Onderzoek
Intelligent pigging
geluid, electroscan, inductie
droogzetten, maninspectie, mac
32
Stappenplan aanpak onderzoek van persleidingen

33. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
1. Proeftuinen onderzoek persleidingen niveau ‘basis’: zonder buitenbedrijfstelling
HNK: ac leiding radar en opgegraven
Brabantse delta: radar
Zeeuwse stromen: persen
-> komend voorjaar rapportage
2. Faalkansenmodel
Rotterdam/TU-delft/TNO: nog in voorbereiding
classificatie van leidingen naar faalkans voor risicogestuurd beheer
33
Kennisontwikkeling in lopende projecten

34. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
John Driessen voorbereiding van ontwikkelprogramma, nu met STOWA , RIONED,
alle drinkwaterbedrijven, waterschappen en drie grote gemeenten
start met definitie studie
34
Intelligent pigging niet-stalen leidingen

35. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Technologie Innovatie voor Sterke- en Conditiemeting van Afvalwaterleidingen
• kwantitatief en tijdsafhankelijk de weerstand tegen bezwijken vaststellen
• toepassingen van optische, sensor- en roboticatechnologie, zoals bijvoorbeeld
high-end-optica, laserscanners en akoestische metingen
• onderzoek naar faalmechanismen: sensordata koppelen aan omgevingsfactoren
• inzicht in de actuele conditie cq restkwaliteit van de leidingen
• Voorspelling van het verdere verloop van de conditie: resterende gebruiksduur
35
TISCA: Technology Innovation for Sewer Condition Assessment

36. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
• Looptijd vijf jaar tot en met 2021
• 3 miljoen budget: 50% STW, 22% RIONED, 17% overig KPUD, 12% STOWA
• Nederlandse universiteiten samen met bedrijven en overheden
• Gezamenlijke kennisuitwisseling onderzoekers en eindgebruikers
• Sector definieert de vraag – Universiteiten dienen onderzoeksvoorstellen in
• Uitgebreide selectieprocedure voor onafhankelijke besluitvorming over beste
wetenschappelijke kwaliteit, toepasbaarheid en maatschappelijk nut
• 5 voorstellen geselecteerd
• Nu afronding contractering universioteiten door STW
36
TISCA

37. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
1. Reststerktebepaling gescheurde betonnen riolen (TUE)
2. Lekdetectie via elektrische weerstandsmeting in omliggende bodem
(TUD/Deltares))
3. Drietrapsraket conditiemeting: thermisch infrarood, grondradar en robotica UT)
4. Aqua-drone scant deels gevulde leidingen (TUD)
5. Geautomatiseerde conditiebeoordeling met multisensors (TUD/RUL)
37
TISCA

38. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
• Professor Akke Suiker, TU Eindhoven
• Proeven met en rekenen aan scheurontwikkeling in betonnen buizen
• Laboratoriumproeven met centrifuge voor geconditioneerd bezwijken van buizen in
grond door toenemende bovenbelasting
• discrete eindige elelementen modellering
38
Reststerktebepaling gescheurde betonnen riolen

39. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
• Jeroen Langeveld, TU Delft
• Lekkage belangrijk faalmechanisme
• in stedelijk gebied grote gevolgen
• elektrische weerstandstomografie van de ondergrond
• Lekkage verandert via vochtgehalte elektrische geleidbaarheid van bodem
• verschillen in elektrische geleidbaarheid in een plaatje van de ondergrond
39
Lekdetectie via elektrische weerstandsmeting

40. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
• Professor Su Universitet Twente
• Van grof naar fijn
40
Drietrapsraket thermisch infrarood, grondradar en robotica

41. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
• Jeroen Langeveld, TU-Delft / Deltares
• Aquadrone is een mulitsensor platform voor deels gevulde leidingen
• Laserprofiler voor boven waterspiegel
• Sonar voor onder de waterspeigel
• Overige sensoren voor aanvullende metingen
41
Aqua-drone scant deels gevulde leidingen

42. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
• Lisa Scholten, TU-Delft / Universiteit Leiden
• geautomatiseerde toestandsherkenning van videobeelden en nieuwe
inspectietechnieken, zoals laserprofiling en stereocamera's
• raamwerk om waargenomen conditie direct te beoordelen naar te verwachten
gebruiksduur
• Ontwikkeling van voorspellingsmodellen mede obv bestaande inspectieresultaten
42
Geautomatiseerde conditiebeoordeling

43. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
1. Huidig beschikbare inspectietechnieken laten nog veel te wensen
2. Assetmanagement helpt bij scherper maken informatiebehoefte en inspectie-
/onderzoeksplanning
3. STOWA en RIONED breed programma voor verdere ontwikkeling
4. Trits van informatiebehoefte - data-acquisitie – interpretatie – besluitvorming
5. Combinatie van wetenschap, laboratorium, proeftuinen
6. Ipigs en TISCA fundamentele stappen, wel kwestie nog van lange adem
43
Conclusies

44. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
1. Wat ziet u als grootste gemis bij huidige inspectietechnieken
2. Welke aanvullende informatie gaat u het meeste geld opleveren
44
Uw wensen en ideeën

45. Contactgegevens
ORGANISATIE: STICHTING RIONED
SPREKER: TON BEENEN
E-MAILADRES: TON.BEENEN@RIONED.ORG
WEBSITE: RIOOL.NET