1. 1. Hezkuntzaren ikuspegia. FERNANDO HERNÁNDEZ
Fernando Hernándezek dela 15 urte izandako esperientzia bat kontatzen du. MIT-en
hitzaldi batera joan zen, hau da, IKT-ak garatzen diren mundu mailako lekura, eta
bertan gizon baten parte-hartzeak deitu zion arreta. Honen esanetan, XIX. mendetik,
berrikuntza bakoitza, eskola aldatuko lukeen profezia moduan bizitzen zen. Eta
errepaso bat eginez, aipatzen du Estatu Batuetan liburutegiak sartu zirenean, askok
esaten zuten eskolak jada ez zirela beharrezkoak izango, bakoitzak nahi zuena
ikastera bertara joango zirelako; ondoren irratia (etxean prestatuko zirela),
ordenagailuak, interneta, etab. Hori aipatu ondoren, galdera bat jaurtitzen du airera;
Zergatik eskola berrikuntza batean aurrean ordezkatua geratuko dela esaten da, baina
azkenean ez da betetzen profezia hori? Irakasleengan eta eskolako aparatuengan,
egindako inbertsioek ez dute inongo eraginik izan, eta ez du aldatu eskolako irakasteko
eta ikasteko modua, baina zergatik? Nagikeri hutsagatik. Tobbingak, izan da eskolako
gramatika izendatu zuen, eta gaur egun berdina izaten jarraitzen du. Gramatika,
irakasleen identitatearekin zuzenki lotura duen ezaugarria da, eta hori dela eta
gramatika aldatuz gero, irakasleen identitateak aldaketa jasango luke. Baina aldatu
beharra dagoen ikuspuntua ez da hori, baizik eta eskolako industria; liburuak. Noski,
arazo batean aurrean aurkitzen gara, izan ere, hori esku boteretsu batzuengan dago,
eta inork ez du aldatu nahi, aldaketari ezari gogor eusten diote. Kontutan izateko beste
aspektu bat, curriculumak duen akatsean datza. Honek diziplina kutsua izaten
jarraitzen du, eta irakasleen estatusa, gurasoen lasaitasuna eta editorialen industria
mantentzera bideratua dago. Beraz, ez die jaramonik egiten egun dauden berrikuntzei,
hala nola, alfabetizazio berria izenez agertzen dena. Hauek ikerketa esperientzietatik
eratzen dira, eta alfabetizazio digitala, ikustearena, etab-i mesede egiten diote.
Azkenean, honen iritziz, arazo larriena honako hau litzateke. Ikasleen %30aren
porrotean, baina garrantzitsuagoa iruditzen zaio, ikasleen %20ak arrakastatsu
bukatzen dutela, baina hauen esanetan eskolak beraientzat zentzurik ez duela
esatean. Hori da benetan aldatu nahi den aspektua.
2. 2. Trabajo por proyectos. FERNANDO HERNÁNDEZ
Fernando Hernández unibertsitateko irakasleetako bat da eta honek proiektu bat
eraman du aurrera bere taldearekin. Gaur egun oraindik ere ikastetxeetako proiektuen
arteko lana aztertzen jarraitzen du.
Hau, 83an hasi zen mugimendu moduan hartu daiteke, eta bertako helburua,
ikasleekiko irakasleen posizioa aldatzea litzateke. Azkenean liburua, aurrez aurretik
prestatutako klaseak, etab alde batera utzi, eta ikasgela elkarrizketarako gune moduan
eraikitzea lortu nahi zuten. 90eko erreforman, metodologia konstruktibista gailendu
zen, eta orain berriz konpetentzien erreforma aurkitzen dugu, non bertan konpetentzien
pedagogia bat ahalbideratzen duen.
Berak eta bere taldeak, hau hezkuntzako ikuspuntu moduan hartzen zuten eta
horretarako hiru ideia nagusi zituzten:
1. Haurrei beste begi batzuekin begiratzea; jakintzaren haur moduan ikustea.
2. Zirkuluan ikasten dela, interakzioetatik abiaturik. Eta ikasgela, ikerketarako
zentro moduan ikusten dela, esperientzien gune bihurtuz.
3. Eta azkenik, ikasleak subjektu moduan hartzea. Hauek esperientzien,
ezagutzen eta jakintzen eramaile moduan hartu behar dira, eta irakasleak
horiek mugitzen, hobetzen eta eraldatzen saiatu eta lagundu behar du.
Hori da gaur egun dagoen hezkuntzaren ideia nagusia.
Ideiak argi uzteko, prestakuntzaren esperientziei begiratuz eta hauen segimendua
eginez, irakasleak bi gauzez konturatzen dira gehien bat hauen esanetan. Batetik,
garrantzitsua dela ikasleekiko lotura aldatu egin beharra daukatela, eta beste alde
batetik, esperientziaren ideia. Ikasgelan sortutako esperientziak ikaskuntzarenak
badira, uste dute adi egon beharra dagoela ikasgelako gertaeretan, bai eta horiek
jakin, interpretatu, kokatu eta bultzatu egin behar dituztela. Azkenik, Fernando
Hernándezek ere beste ideia bat azaleratzen du; irudimen pedagogikoa bultzatzea.
Azken hau, bere esanetan, liburuengatik, teknologiagatik eta hezkuntza inguratzen
duen industria guztiagatik bahitua dago.
Orain arte esandako guztia kontutan izanik, erreportariak, aholku batzuk eskatzen
dizkio metodologia honetan hasi nahi duen edozein irakasleri eskaintzeko. Honen
iritzia esanguratsua da, izan ere, esaten du garrantzitsuena jendea hau egiteko prest
egotea litzatekeela. Denek dute aukera alderdi horretatik lan egiteko, baina jende asko
3. ez dago prest aldatzeko. Horretarako arrazoiak ere azaltzen dizkigu, eta horien artean
honakoak aurki ditzakegu: erlazio pedagogiko horien guneak, segurtasun guneak
direla eta bertan bakoitzaren beldurretatik lan egiten dela, ezin dela ezer ez aurreikusi
eta bidai batean sartzen zarela eta ez dela jakiten zer gerta daiteken. Baina aldi
berean, esperientzia atsegina izaten dela, eta lanean jarraitzea bultzatzen zaituela.
Hori bai, azpimarratzen du garrantzitsua dela bakarrik ez sentitzea, eta horretarako
hainbat lotura edota sare sortzen saiatzen dira, baina batez ere, ikusten duten jendea
bere lanarekiko jarraitzaile edo zale bihurtzen direla.
Hausnarketa egitean, Fernando Hernándezek adierazten du ez duela jada proiektuen
arteko lanei buruz hitz egiten, eta ezta proiektu pedagogikoez ere, baizik eta erlazio
moduan ikastea da kontua, horrekin esperientziak, subjektuak eta ezagutzak
erlazionatu ahal dituztelako. Hori dela eta, ikasgela, eta eskola bere, proiektuen arteko
erlazioan datza, eta bertan ikerketako gai ezberdinak elkartzen dira, beraien arteko
loturak ezarriz.
3. AMARABERRI EGUNKARIA
PRENTSAREN TXOKOA:
Prentsa txokoan material hauek izaten dira: 2 ordenagailu, inprimagailua, argazki
kamara…
Prentsaren txokoaren bitartez talde lana bultzatzen da. 3. Zikloko ikasleekin.
Egunkari honen helburua: gelan egiten diren lanei irteera ematea da. Hau da, geletan
egiten diren lan guztiak egunkarian azaltzen dira. Egunkaria egunero ateratzen da, eta
4 ikasle parte hartzen dute egunero. Lan hau aurrera eramateko egunero bi ikasle
berdin egoten dira, horrela egunkariaren jarraipena konstanteagoa izango da. 4 ikasle
horietatik bi daude aurreko egunean parte hartu zutenak eta beste birentzat lehenengo
eguna izango da, eta hurrengo egunean bi pertsonak han zeundenak hasieran joan
egingo dira eta bi berriak zirenak jarraitu egingo dute. Egun bakoitzean pare bat orri
egiten dituzte. Segurtasuna da bi pertsonak ondo ezagutuko dutela lana.
4. Amaraberrin lan egiten da adin nahasketarekin (zikloka funtzionatzen du), bi
6.mailakoak bi 4.mailakoak lana guztientzat ez da berdina batzuk ezagutzen dutelako
eta beste batzuek ez.
Eguneroko planifikazioa garrantzitsua da, bertan adosten baitute nola banatuko den
egunkaria zein zatitan. Egunkaria egiteko, hasteko bilera, egun horretan egunkariak
zein eduki dituen erabakitzeko, baita ere zeinek jorratuko duten gai bakoitza, ondoren
editoriala prestatu egiten da eta egunkaria egiten denean bilera bat egiten da
egunkariaren emaitzaren inguruan, ea ondo joan dan edo nola joan dan beraien ustez.
Hauek dira egunkariak dituen atal desberdinak:
1. Azala .
2. Aurkibidea .
3. Editoriala.
4. Inkesta .
5. Saski naski(ipuina egin) .
6. Objektu baten deskribapena.
7. Hizki zopa.
8. Gurutzegrama.
9. Hieroglifikoak.
Bestalde, egunean zehar egunkaria egin aurretik eta egunkaria egin ondoren bilera
batzuk egiten dira eta bertan ondorengo gaiak jorratzen dira:
1. hiruhilabeteko planifikazioa
2. Eguneroko planifikazioa
3. Egindako lanaren ebaluazioa
4. Astearen ebaluazioa
5. Egunkaria muntatzen
6. Berrien iturriak (telebista, internet…)
5. 4. AMARABERRI. Irratia
Helburuak: Teknologia berrien mundura sartzea
Euskara eta gaztelaniaz egiten dute irratia
Koordinadorek partaideen izenak apuntatzen dituzte
Gelan jarduerak egiten dituzte gero irratian esango dituztenak
Liburuak irakurtzen dituzte irratian, asmakizunak, esaera zaharrak…
5. AMARABERRI. Txikiweb
Bideo honetan, IKT-ak erabiltzeko ikasleek duten guneaz hitz egiten da. Bertan, weba,
egunkaria, telebista eta irratia agertzen dira. Hauek bi objektibo dituzte; batetik ikasleak
teknologia berrietara sartzea eta bestetik, programa informatikoen ezaguerak hartzea.
Amaraberri web orrian, ikasleen txokoa orria ikus daiteke, eta horrek txikiweb izena
hartzen du. Hori umeek antolatzen dute, bertan ikasleen irrati saioak, ipuinak, etab
agertzen dira; eta guzti hauek sail ezberdinetan ipiniak egoten dira.
6. AMARABERRI.Telebista
Sail honetan, grabaziorako ikasgela bat daukate, kamerak, ikus-entzunezko
baliabideak, grabatzaileak, taldekako programazioa, teknikarekin laguntzak, etab
dituzte. Guzti horien erabilera beraien esku geratzen da, hau da, azalpenak
beharrezkoak diren baliabideei besterik ez zaizkie ematen, eta bestea erabiltzen,
ikertzen beraiek asmatzen dute. Guzti hau aurrera eramateko, lanaren antolakuntza
egiten dute; eguna, zereginak, izenak, programen izenak, etab aurrez aurretik idatziak
egon ohi dira.
Programetan, egungo gertaera ezberdinak ere tratatzen dituzte, eta umeek jakintzak
barneratuak izaten dituzte, izan ere, bakoitza bere pertsonaian sartuak egoten dira.