hidrombushja

METODA E SHFRYTËZIMIT ME ETAZHA HORIZONTALE
NGA POSHTË - LARTË ME HIDROMBUSHJE NË
MINIERËN“TREPÇA”- STAN TËRG
Autor: ing.dip.xehe. XHEVDET TAHIRI
ME 20.04.2005

MINIERA ME FLOTACION TREPÇA STAN-TËRG
METODA E SHFRYTËZIMIT ME ETAZHA HORIZONTALE NGA POSHTË –
LARTË ME HIDROMBUSHJE NË MINIERËN TREPÇA STAN-TËRG
______________________________________________________________________
PËRMBAJTJA
faqe
1.0.0. HYRJE ....................................................................................................................1
2.0.0. KARAKTERISTIKATGJEOLOGJIKOMINERARE.............................................3
3.0.0. KARAKTERISTIKAT FIZIKO – MEKANIKE TË MJEDISITTË PUNËS.......4
4.0.0. PAISJET PËR SHPIM,NGARKIM DHE TRANSPORTI NË PUNISHTE...........6
4.1.0. Kërkesat themelore për zgjedhjen e paisjeve ......................................................... 6
4.2.0. Zgjedhja e pajimeve për shpim................................................................................6
4.2.1. Shpimi i birave të thella për minim..........................................................................7
4.2.2. Shpimi i birave të shkurta për minim.......................................................................8
4.3.0. Zgjedhja e paisjeve për ngarkim dhe transport........................................................8
5.0.0. DIMENZIONET E OXHAKUT KALUES – TRANSPORTUES DHE
OXHAKUT VENTILUES ....................................................................................10
5.1.1. Dimenzionet e oxhakut kalues – transportues ( ventilues )...................................10
5.2.0. Dimenzionet e oxhakut bartës të xehes..................................................................10
6.0.0. PUNËT PREGADITORE......................................................................................12
7.0.0. DIMENZIONET E PUNISHTEVE, SHTYLLAVE DHE PLLAKAVE..............17
7.1.0. Dimenzionet dhe renditja e shtyllave siguruese.....................................................17
8.0.0. MËNYRA ( RREGULLA ) E SHFRYTËZIMIT..................................................24
8.1.0. Shfrytëzimi – prerja e etazhës së parë....................................................................25
8.2.0. Detajet ( hollësitë ) e mënyrave të shfrytëzimit.....................................................26
8.2.1. Rrëzimi i xehes......................................................................................................26
8.2.1.1.Sasia e nevojshme e eksplozivit............................................................................26
8.2.1.2.Gjatësia dhe diametri i vrimave për minim...........................................................27
8.2.1.3.Renditja e vrimave të thella për minim.................................................................28
8.2.1.4.Konstruksioni ( mënyra ) e mbushjes....................................................................29
8.2.1.5.Mbyllja e vrimave minuese...................................................................................30
8.2.1.6.Radhitja e intervalit kohorë të inicimit..................................................................30
9.0.0. MBUSHJA E PUNISHTES...................................................................................31
9.1.0. Të dhënat kryesore të hidrombushjes në minierën “Trepça”Stan-Tërg.................31
PUNOI: - 2 - 20-04-2005
Ing. dip.i xehetarisë
XHEVDET TAHIRI

9.2.0. Mundësit e kapacitetit për mbushje.......................................................................36
faqe
9.3.0. Bartja e hidrombushjes deri te punishtja...............................................................38
9.4.0. SHPËRNDARJA E HIDROMBUSHJES NË PUNISHTE...................................40
9.4.1. Zgjedhja e gypave për shpërndarjen e hidrombushjes...........................................40
9.4.2. Shpërndarja e mbushjes.........................................................................................41
9.5.0. VAZHDIMI I OXHAK BARTËSIT DHE OXHAKUT KALUES -
TRANSPORTUES DHE VENTILUES................................................................43
9.6.0. RRJEDHJA E UJIT NGA PUNISHTJA...............................................................44
9.6.1. Sasia e ujit të rrjedhshëm.......................................................................................44
9.6.2. Mënyra e kullimit...................................................................................................45
9.6.3. Cikli i shfrytëzimit dhe i mbushjes së një etazhe...................................................53
9.7.0. LIDHJET TELEFONIKE NË SISTEMIN E HIDROMBUSHJES.......................55
10.0.0. KALIMET NË PUNISHTE...................................................................................55
11.0.0. VENTIKIMI ( AJRIMI ) NË PUNISHTE.............................................................56
11.1.0. Ajrimi i punishtes...................................................................................................56
12.0.0. ORGANIZIMI I PUNËS NË PUNISHTE DHE REALIZIMET NË FAZAT
E SHFRYTËZIMIT...............................................................................................59
12.1.0. Shpimi....................................................................................................................59
12.2.0. Minimi...................................................................................................................60
12.3.0. Ngarkimi dhe bartja e xehes..................................................................................61
12.4.0. Këmbatisja në punishtes........................................................................................62
12.5.0. Ndërtimi sipër një tjetri ( vazhdimi ) i oxhakut të xehes (OX) dhe oxhakut
Kalues - transportues dhe ventilues (OKTV).........................................................62
12.6.0. Punët pregaditore në mbushjen e punishtes...........................................................63
12.7.0. Punët tjera..............................................................................................................64
13.0.0. PARAQITJA TEKNKO - EKONOMIKE E METODËS SË
SHFRYTËZIMIT..................................................................................................65
13.1.0. Koeficienti i shfrytëzimit të substancës së xehes..................................................65
13.2.0. Koeficienti i varfërimit të substances së xehes......................................................66
13.3.0. Faktori i pregaditjes...............................................................................................66
13.4.0. Kapaciteti i punishtes............................................................................................68
PUNOI: - 3 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

faqe
13.5.0. Efekti i punishtes...................................................................................................68
13.6.0. Intenziteti i shfrytëzimit ( gërmimit )....................................................................69
13.7.0. Materiali hargjues i prodhimit ( mënyrës ) direkte...............................................70
14.0.0. MASAT SIGURUESE PARA PUNËS................................................................78
PUNOI: - 4 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

1.0.0.HYRJE
Në kuadër të rekonstruksionit dhe zgjërimit të minjerës me flotacion “TREPÇA” Stan-
Tërg,është planifikuar ,ndërmjet tjerash,të bëhet ndrrimi dhe zbatimi lidhur me metodat e
shfrytëzimit.
Qëllimi i këtyre ndërrimeve është që të arrihet një intenzitet dhe prodhimtari më e madhe e
punës.
Deri më tani janë punuar projekte plotësuesë lidhur me metodën e shfrytëzimit me etazha
horizontale nga poshtë – lartë dhe me mbushjen e hapsirës së shfrytëzuar dhe ate me dy
karakteristika të shfrytëzimit:
• Punishtja e cila është në fazen e prerjes, dhe
• Punishtja e cila kalon nga mbushja e thatë në hidrombushje.
Projekti i paraqitur ka qenë i reviduar dhe i pranuar.Mirëpo,në ndërkohë,është ardhë deri të
ndrrimi i disa koncepteve të metodave të shfrytëzimit.Këto ndërrime janë paraqitur edhe në
projektet e mëparshme të cilat merren parasysh edhe gjatë punimit të këtij projekti plotësues.
Metoda egzistuese e shfrytëzimit me metoda horizontale nga poshtë – lartë dhe me
mbushjen e thatë të hapsirës së shfrytëzuar e cila është praktikuar në fazën fillestare të
shfrytëzimit,ka një seri të meta (mangësi), e cila ka ndikuar dukshëm në intenzitetin e
shfrytëzimit ,kryesisht për këto arsye:
- Punimet minerare rrethë shfrytëzimit me aplikimin e këtyre paisjeve egzistuese nuk e
siguron shfrytëzimin e mjaftueshëm të xehes , me çka i karakterizon këto punime në
vijim:
- Pajisja për shpim(çekani shpues RK-28 dhe RK-30) nuk është adekuate duke marrë
parasyshë madhësinë e punishtes.
- Në shfrytëzimin e sipërfaqeve të mëdha ( mbi 1000m2
) me rregullore është vetëm
një pikë sulmuese, me një çekiç shpues që d.m.th. jepë një intenzitet të vogël
shfrytëzimi ( vetëm 10 – 12 t / m2
në vitë ).
________________________________________________________________________
PUNOI: - 5 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
- Thellësia e birave shpuese mesatarisht sillet 1,40 m që është shumë e vogël.
- Mbushja mekanike ( me dorë ) e vrimave , lidhja dhe minimi marrin 13,50 %
kohë të punës efektive të minatorit – shpuesit ( minandezësit ).
- Koeficienti i rrëzimit të xehes prej 1,5 t / m2
të vrimave shpuese është i vogël..
- Shtypja e ajrit të komprimuar është e ulët dhe jo e rregullt ( 3,8 – 5,5 kg/ cm2
)
shpesh bie edhe nën 3,0 kg / cm2
, me çka e zvoglon efektin e rrëzimit të xehes.
- Efekti i shpimit është 25,24 t / ditë kurse minimi 63,44 t / ditë që e jepë efektin e
rrëzimit të xehes 18,05 t / ditë që vlerësohet si ulët.
- Efekti i shfrytëzimit të përgjithshëm prej 11 t / ditë , në krahasim me kushtet që i
ofron shtresa minerare , nuk është e knaqëshme.
- Mbushja e thatë e hapsirës se shfrytëzuar merrë shumë kohë, e cila është 42– 47% të
kohës së përgjithëshme , që është gjithëashtu një arsye kryesore e cila ndikon në
intenzitetin e shfrytëzimit.
Miniera në ndërkohë ka siguruar një garniturë shpuese vetë lëvizëse GARDNER DENVER
lloji “ SINGLE BOOM BREASTING “ me këtë makinë shpimi, janë kryer shpime
provuese eksperimentale në punishten nr. 130 dhe ka dhënë rezultate të knaqëshme. Për këtë
arsye në projektin e dhënë edhe është cekur se lloji i këtillë i paisjeve shpuese të jetë si
kryesori për zgjedhjen e problemit të rrëzimit të xehes.
Konstatimet e lartëpërmendura kanë qenë arësyet kryësore që të hyjmë në ndërrimin e
metodës së shfrytëzimit.
Me këto ndërrime zgjedhen mangësit fillestare dhe ate:
- Aplikimi i paisjeve moderne për shpim na siguron efektin më të madhë të rrëzimit të
xehes. Me këtë duhet të kontriboj eventualisht edhe futja e përdorimit mekanik të
mbushjes së vrimave me eksploziv.
Zbatimi i “Studimi i mundësisë së shfrytëzimit të materialit mbetës nga procesi i
flotimit për mbushjen e hapsirës së shfrytzuar në minierën “Trepça” Stan – Tërg“,
është treguar se kjo mbetje nga flotacioni në Tunelin e Parë ( pas mbarimit ) mundet
me sukses me u përdorë për mbushjen e hapësirave të shfrytëzuara, me
PUNOI: - 6 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
ç’rast mbushja e hapësirës së shfrytëzuar është shumë më e shpejtë dhe më efektive
se sa me mbushjen e thatë , me çka edhe ndërprerja rrethë shfrytëzimit është më
shkurtër.
- Me këtë projektë përfshihen ndërrimet e metodës së shfrytëzimit e cila detyrimisht
do ta rregullon te punishtet të cilat veq janë në shfrytëzim dhe në të cilat duhet të
kalohet nga mbushja e thatë në hidrombushje ( punishtja 130 ) si dhe te hapja e
punishteve të reja , të cilat që nga etazha e parë do të aplikohet hidrombushja
(punishtja 140 ) .
- Gjatë punimeve të këtyre metodave për të dy rastet e përmendura po ashtu janë të
vendosura shtyllat siguruese me dimenzionet e vërteta të shpërndara nëpër punishte.
Më në fund duhet të ceket aprovimi i disa zgjedhjeve nga ky projekt i metodave të
shfrytëzimit siq është shpimi,minimi me eksploziv, ngarkimi , transporti, nuk janë të lidhura
me aplikimin e hidrombushjes kurse ato mund të bashkangjiten edhe më vonë.
2.0.0. KARAKTERISTIKAT GJEOLOGJIKO – MINERARE
Punishtja 140 i takon trupit xeheror qëndror.Në bazë të kriterit strukturo-litologjik, të cilat
janë të njohura në horizontet e VIII-të dhe IX-të,koridori nr.2606 në horizontin e X-të, janë
vërtetuar konturat ( kufijt ) e punishtes 140 , prerja nuk është kryer , dhe sipërfaqja e trupit
xeheror është llogaritur deri në 3000 m2
.
Është llogaritur përmbajtja mesatare e këtyre metodave :
Pb = 2,14 %
Zn = 3,03 %
Ag = 52 gr./ t
PUNOI: - 7 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Trupi xeherorë i takon tipit pirotinë – skarne
Llogaritja e rezervave në minjerë paraqet që sipërfaqja e bllokut prej 3000m2
dhe lartësisë
ndërmjet horizonteve ( 60 m ) ka rrethë 666000 ton xehe.
Pjesën tavanore e përbëjnë shistet, kurse pjesën dyshemore gëlqerorët.
3.0.0. KARAKTERISTIKAT FIZIKO – MEKANIKE TË MJEDISIT TË PUNËS
Për të arritur deri te caktimi i vetive fiziko-mekanike të mjedisit të punës në minierën
“Trepça” Stan-Tërg, janë kryer të gjitha provat e trupit të xeheror dhe i shkëmbinjëve.
Në tabelën 1. është paraqitur një pasqyrë nga ato prova.Procesi i dhënë i disa parametrave të
fituar janë paraqitur si vlera mesatare:
γ1 – pesha specifike
δsh-presioni i shtypje kg/cm2
δt – presioni në tërheqje kg/cm2
δl – presioni në lakim kg/cm2
δ - zhvendosja kg/cm2
c - kohezioni
φ - këndi i mbrendshëm i frenimit
f - koeficienti i fortësisë sipas Protogjakonovit
E – moduli i elasticitetit kg/cm2
Punishtja 140 nuk është e hapur ( e prerë ) , dhe për ate nuk ka të dhëna për karakteristikat
fiziko – mekanike të mjedisit të punës. Për këtë shkak të dhënat aplikuese merren nga trupi i
njejtë xeheror i vërtetuar në horizontin e IX-të dhe të VIII-të (punishtja 130 dhe 120 ).
PUNOI: - 8 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

PUNOI: - 9 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

METODA E SHFRYTËZIMIT ME ETAZHA HORIZONTALE NGA POSHTË – LARTË ME HIDROMBUSHJE NË MINIERËN
TREPÇA STAN-TËRG
Emërtimi-përshkrimi i mostres numri i γ1 σc σi σs τ c φ f E
Mostres t/m3
kg/cm2
kg/cm2
kg/cm2
kg/cm2
kg/cm2
kg/cm2
120/1 4,44 324,0 55,5 121 84,2 72,91 440
19’ 3,2 577.210
120/2 3,89 657,4 66,6 197,7 117,7 118,6 530
39’ 6,5 482.430
120/3 4,27 567,7 57,0 137,0 82,5 102,03 530
12’ 5,6 548.300
xehe sulfide 120/6 4,07 156,6 22,5 96,1 49,0 32,75 470
23’ 1,5 -
130/3 4,23 904,3 46,9 89,1 109,5 122,65 620
59’ 9,0 596.540
130/4 4,44 170 32,9 94,5 107,5 40,20 420
03’ 1,7 580.540
120/8 2,95 696,6 82,7 147,3 165,5 134,42 500
35’ 6,9 964.870
120/9 3,01 2403,9 148,0 179,9 195,8 350,77 600
38’ 24,0 834.050
xehe sulfide skarne 130/1 2,87 1807,0 129,6 100,8 380,6 281,40 580
26’ 18,0 1112.000
130/2 4,23 430,6 129,1 108,5 232,2 118,47 310
40’ 4,3 1128.411
130/6 4,52 709,7 69,8 395,5 116,1 126,43 530
37’ 7,0 1242..80
xehe skarne 120/5 3,22 730,9 86,9 193,9 181,5 141,13 500
34’ 7,3 474.259
min – max 2,9-4,5 156-2400 33-148 89-395 49-380 33-350 420
-630
1,5-24,0 (474-1242)x10
parametrat ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________
prerja (AR) 3,85 800 77 155 152 137 500
45’ 8,0 712.000
120/4 2,76 273,4 49,0 58,9 65,0 63,67 430
29’ 2,7 473.200
gëlqerori i parakristalizuar ____________________________________________________________________________________________________________________________________
130/5 2,85 174,4 52,3 - 190,5 47,98 310
39’ 1,7 572.380
PUNOI: - 10 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

4.0.0. PAISJET PËR SHPIM , NGARKIM DHE TRANSPORTI NË PUNISHTE
4.1.0. Kërkesat themelore për zgjedhjen e paisjeve
Në detyrat e projektit për këtë projekt janë të dhëna disa konstanta të cilat ndikojnë në
zgjedhjen e paisjeve të cilat janë:
- Teknologjia egzistuese e punimeve shpuese nuk siguron kapacitet optimal
shfrytëzimi, gjë që te aplikimi i metodave të shfrytëzimit është e nevojshme që në
veqanti të zhvillohet teknologjia e shpim – minimit të xehes në vendëpunishte të cilat
japin rezultate optimale të kapaciteteve shfrytëzuese si dhe intenzitet më të lartë të
punës.
- Para zgjedhjeve të pajimeve për shpimë si dhe për ngarkim dhe transport të xehes
duhet të kemi parasyshë paisjet egzistuese lloji i tyre, nëqoftëse e njejta mundë të na
shërbejë edhe më tutje në teknologjinë e zgjedhur të shfrytëzimit e cila do të na
mundësonte për të siguruar kapacitet optimal si dhe intenzitet të shfrytëzimit.
- Makineria për shfrytzim duhet të jetë në gjendje të cilen e ka paraparë prodhuesi .
Pa marë parasyshë në të dhënat , një prej kushteve themelore është që tipi i energjisë
egzistuese të mbetet ai që ka qenë ,kjo d.m.th që të shfrytzohet energjia e
komprimuar.Me këte zgjedhja e paisjeve për ngarkim dhe transport është mjaftë e
kufizuarë.
Në këtë projekt do të jipen zgjedhje të teknologjisë së shfrytzimit të xehesë në kufijë
optimal dhe kapacitetet shfrytzuese me paisjet egzistuese dhe atyre të porositura .
Për këte, do të përshtaten kushtet e kapacitetit të ngarkimit dhe të transportit të xehes nga
punishtja deri te oxhaku bartës i xehesë, zbrazëtsi dhe mundsi mbushjeje në vagonetet
dhe transportimi i xehes deri te pinta qendrore .
4.2.0 zgjedhja e paimeve për shpim
Miniera “TREPÇA” Stan - Tërg disponon këto lloje të paisjeve për shpim:
PUNOI: - 11 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

__________________________________________________________________________
_
- Çekani shpues RK-28 (me këmben mbështetse)
- Çekani shpues Rk-30 (me këmbë mbështetëse ) dhe
- Single Boom Bresting Jumbo
Puna provuese e paisjeve egzistuese shpuese ka dhënë një rezultat më të mirë në rritjen e
shpejtësis së shpimit prej 0.5-0.8m/min. Me ç’rast me këto paisje shpimi janë krijuar kushtet
optimale për kryerjen e punimeve të shpimit në punishte.
4.2.1 Shpimi i bira të thella për minim.
Për shpimin e birave të thella për minim në punishten 140 përdoren komplet shpuesit
SINGLE BOOM BREASTINA JUMBO (“GARDNER DENVER”),të cilët miniera
“TREPÇA”-STAN TERG i posedon.
Paimet e shimit Single Boom Breasting Jumbo posedojnë dhe këto paisje:
1. Mbështetësi – shasia,gjatësia 4,04 m ,gjërsia ( në transport ) 2,04 dhe lartësia
1,22m.Mbështetësi rrotullohet në anën e tri rrotëve ( dy përpara dhe një mbrapa ) dhe
sipas nevojës mund të demontohet në dy pjesë ( për transport në oxhaqe ).
Energjia e cila e vënë në lëvizje mbështetësin,përbëhet prej dy motorëve pneumatik MEG
prej 5,8 KF ( kalë fuqi ) .Rrota e prapme mund të lëvizë në një kënd prej 3600
.Në
mbështetëse janë të montuara edhe :
- motori lëvizës
- pompa hidraolike JHPU
- ulësja e drejtuesit ( shoferit )
- mbajtësja
- tre këmbëshi i shpuesit hidraolik.
2. dega hidraolike,teleskopi, tipi JTT,me gjatësi normale 2,59 m, me mundësin e
zgjatjes për 1,22m,që gjithësejt është 3,81m.
3. Çekiçi shpues , i cili mund të jetë PR-55 apo D93L
PUNOI: - 12 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

_________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
4.2.2.Shpimi i birave të shkurta për minim
Për shpimin e birave të shkurta për minim përdoren çekanët egzistues të llojit RK- 28 dhe
RK-30 ( ose diçka të ngjajshme me këta ) .
Karakteristikat e çekanit shpues RK-28 janë me sa vijon:
- Pesha e çekanit shpues 28 kg.
- Numri i goditjeve 1100 god./min.
- Hargjimi i ajrit të lomprimuar ( ngjeshur ) 2,3 – 2,5 m3
/ min
- Diametri i pistonit 90mm
- Gjatësi e çekanit 680mm
- Gypi i ajrit 32 x 1/6’’
- Gypi i ujit ¾”
- Dimenzionet e thithësit 22x108 mm.
Karakteristikat e çekanit shpues RK-30 janë me sa vijon:
- Pesha e çekanit shpues 29 kg.
- Numri i goditjeve 1100 god/min.
- Hargjimi i ajrit të lomprimuar ( ngjeshur ) 1,2 m3
/ min
- Diametri i pistonit 52mm
- Gjatësi e çekanit 720mm
- Gypi i ajrit 32 x 1/6’’
- Dimenzionet e thithësit 22x108 mm.
4.3.0. Zgjedhja e paisjeve për ngarkim dhe transport
Miniera “Trepça” Stan – Tërg qe një kohë të gjatë shfrytëzon makinat vetëlëvizëse për
ngarkim dhe transport të tipit T2GH si dhe CAVO 310.Ndërsa sot në minierë përdoren më
se 25 lloje të makinave.Në bazë të mbledhjes së të dhënave dhe karakteristikave të këtyre
makinave është vërtetuar se kapaciteti i makinave vetëlëvizëse, ngarkuese dhe
PUNOI: - 13 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

__________________________________________________________________________
_
transportuese të tipit T2GH për arritjen e kohes efektive mesatare të punës llogaritet të jetë
Te = 3h ( orë ) si dhe kapaciteti i llogaritur për Te=5h mvarësishtë nga largësia prej vendit të
ngarkimit deri te oxhaku bartës i xehes tabela 2.
Tabela 2.
Koha efektive e punës
Distanca __________________________________________________
m Te = 3 orë Te = 5 orë
10 88,84 148,08
20 79,43 132,39
30 71,02 118,36
40 63,49 105,82
50 56,76 94,60
60 50,75 84,58
70 45,37 75,62
80 40,56 67,61
90 36,27 60,44
Largësia mesatare ndërmjet vendit të ngarkimit dhe oxhakut bartës është 30 – 40m ndërsa
largësia maksimale mund të jetë 60 – 70m. Për punë efektive maksimale prej 5 orësh
kapaciteti i ngarkimit dhe i bartjes së xehes me makinën vetëlëvizëse
ngarkuese,transportuese të tipit T2GH arrin 106 – 118 t/ndrrimë.Llogaritur me kapacitetet
optimale të punishtes prej 150 t/ndrrimë shifet se makina egzistuese T2GH nuk do të mund
ti plotëson mundësit e kapacitetit për ngarkim dhe bartje të xehes. Për këtë arsye për
ngarkim dhe bartje parashihen të përdoren makina vetëlëvizëse ngarkuese me kapacitet më
të madhë që po ashtu shfrytëzon energjinë e ajrit të komprimuar
( p.sh. CAVO 310 ). Makina e cekur mund të arrij kapacitetin prej 150t/nd.
PUNOI: - 14 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

_______________________________________________________________________
Numri i kryesëve të punës nuk shtohet ( rritet ) kjo d.m.th.që efekti është më i madhë.
5.0.0.DIMENZIONET E OXHAKUT KALUES – TRANSPORTUES DHE
OXHAKUT TË XEHES
5.1.1. Dimenzionet e oxhakut kalues – transportues ( ventilues )
Oxhaku kalues – transportues duhet ti ketë dimenzionet ashtu që nëpër te mund të sjellen
paisjet e parapara deri te oxhaku,ashtu si dhe për kalimin e punëtorëve.Reparti kalues i
sotëm në oxhakun kalues përafërsishtë është 1200 x 1500.Trashësia e murit me rregullore
duhet të jetë 400mm.
Para ndërtimit të oxhakut kalues – transportues deri në horizontin e mësipërm,dimenzionet e
oxhakut duhen te jenë 3500 x 1500mm.
5.2.0. Dimenzionet e oxhakut bartës të xehes
Dimenzionet e oxhakut bartës të xehes kanë rëndësi të madhe në sigurimin e kontiunitetit të
kapacitetit të punishtes,për këtë arsye do të japim një llogari të shkurtër të kapacitetit prej
shpimeve e deri te transporti i xehes.
a./ minimi
sipas llogarive gjatë punëve të shpim – minimit dhe organizimit të punëve,kapaciteti mesatar
gjatë një ndrrimi me makinen shpuese Single Boom Jumbo do të jetë:
210min x 0,65m/min = 136,50m
birat për minim do të jenë 75% apo 102,40 ashtu që me koeficientin e rrëzimit prej 2,32 t/m’
bira për minim do të jetë:
Qnd.=102,4m’(bira për minim) x 2,32 t/m’(bira për minim) = 238 t xehe
Shpimi do të bëhet në dy ndrrime ( ndrrimi i tretë është për minim ),ashtu që sasi e
përgjithëshme e xehes gjatë 24 orëve do të jetë (Qd):
Qd = 2 x 2,38 t / nd = 476 t / ditë
b./ ngarkimi dhe bartja
ngarkimi dhe bartja e xehes bëhet me makinen vetë ngarkuese dhe transortuese Toro.
PUNOI: - 15 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

__________________________________________________________________________
_
c./ transporti i xehes në horizont
d./ zgjedhja e dimenzioneve të oxhakut bartës
Forma e oxhakut bartës ka këto dimenzione:
1,50 x 1,50 = 2,25 m2
sasia e xehes për 1m’ do të jetë:
Q = 2,25 m2
x 1m’ x 2,40 t / m3
=5,40 t / m’
Për sasin e xehes prej 50t lartësia e nevojshme e oxhakut me dimenzionet 1,5m x 1,5m do të
jetë:
l = 50t / 5,40 t / m’ = 9,26 m’
duke marrë parasysh se lartësia e oxhakut fillon prej metrit të tretë mbi nivelin e horizontit
d.m.th. se është e mundur akumulimi i xehes në një oxhak të tillë,kur të arrihet lartësia mbi
12m’,kjo d.m.th. fillimi i punës në etazhën e tretë.Kurse në kohën gjatë shfrytëzimit të
etazhës së parë dhe të dytë nuk do të plotësohen kushtet për ta shfrytëzuar këtë oxhak që ta
akumulojmë xehen,kjo d.m.th. nuk do të ishin proporcionale kapaciteti i rrëzimit me
transportin e xehes.
Nëse një ndërtim i tillë i oxhakut nuk do ti plotësonte nevojat për mbarëvajtje të
kapaciteteve prodhuese do të bëjmë llogaritjen e një oxhaku të tillë me këto dimenzione
2,0m’ x 2,0m’ = 4,0m’.sasia e xehes për 1m’ në oxhak do të jetë:
Q = 4,0 m2
x 1,0m’ x 2,4 t/m3
= 9,60 t/m’
Për sasin e xehes prej 50t lartësia e nevojshme e oxhakut me dimenzionet 2,0m’ x 2,0m’
Do të jetë:
l = 50t / 9,60 t /m’ = 5,20 m’
Në rast se do të ndërtohej oxhaku bartës 2,0m’x 2,0m’sasia e xehes për transport shfrytëzues
do të ishte e akumuluar deri në lartësinë 5,2 + 3,0 = 8,20 m , e kjo praktikishtë do të thotë
para se të përfundoj shfrytëzimi i etazhës së parë.
Para se përfundimisht ti zgjedhim dimenzionet e oxhakut,është interesant edhe të dhënat për
sasin e punëve ndërtimore për 1m’ të oxhakut gjegjësisht për 1t të xehes së
akumuluar( oxhaku bartës është i ndërtuar prej gurëve të thërmuar dhe betonit ).
PUNOI: - 16 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
oxhaku bartës i xehes(OB)
OB:1,50 x 1,50 = 2,25 m2
OB: 2,0 x 2,0 = 4,0 m2
Vëllimi i murit nga gurët e thyer nga 1m’ të oxhakut bartës:
7,60 x 1,0 x 0,4 = 3,04m3
9,60 x 1,0 x 0,4 = 3,84m3
sasia e punëve ndërtimore për 1t të xehes së akumuluar është:
tm
mt
mm
/56,0
'/40,5
'/04,3 3
3
= tm
mt
mm
/40,0
'/60,9
'/84,3 3
3
=
drejtimi i madhësive anësore të oxhakut bartës do të jetë:
xkxda 2
)5(=
d – diametri maksimal i grimcave të xehes është 0,4m’
k – koeficienti i granulimit bazë (sipas diagramit).
55,16,0)4,05( 2
== xxa
Në bazë të llogaritjeve të mësipërme mund të përfundojmë se oxhaqet egzistuese i
plotësojnë kërkesat fillestare për rrjedhëjen e kapacitetit,ndërsa para se të filloj shfrytëzimi i
etazhave fillestare në pjesën e xehes afrohet ( transportohet ) deri te oxhaku bartës.Ajo duhet
të akumulohet në afërsi të oxhakut dhe në momentin e mbushjes së makinës transportuese
xehja e akumuluar hidhet në oxhak,oxhak bartësi vazhdon më tutje të ndërtohet më gurët e
thyer dhe me përzierjen prej cimentos, trashësia e murit është 40cm.Fundi i oxhakut duhet të
betonohet së bashku me derën pneumatike mbyllëse,dimenzionet e së cilës janë 1200mm. x
1000mm.
6.0.0. PUNËT PREGADITORE
Për punishtën 140 e cila që nga fillimi do të shfrytëzohet dhe do të shërbehemi me
hidrombushje,është e nevojshme që të kryhen disa punë pregaditore dhe ate:
a./ koridori transportues
PUNOI: - 17 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
b./ oxhak bartësi
c./ oxhaku ventilues dhe transportues
d./ oxhaku për mbushje,gjegjësisht oxhaku kalues transportues dhe ventilues d.m.th.
hyrja nga lartë.
e./ koridori për largimin e ujit dhe ventilimit
f./ oxhaqet për largimin e ujit dhe ventilimit
g./ oxhaku ventilues
a./ koridori transportues
Është koridori me numër 2606 i cili është veq i ndërtuar.Në këtë koridor xehja merret me
makinën vetë lëvizëse ngarkuese nga oxhaku bartës.
Dimenzionet e koridorit janë 3,0m lartësia dhe 3,5m gjërësia .Gjatësia e koridorit
transportues prej punishtes 140 e deri te oxhaku kryesor i xehes (i cili është tek pusorja )
është 450m.
b./ oxhak bartësi
oxhaku bartës është i punuar në bazamentin e trupit xeheror me kordinatat :
Y = 493.453
X = 755.288,30
Prerja tërthore është 1,50m x 1,50m ,deri në lartësinë +5m nga koridori transportues i cili
duhet të jetë i betonuar, kurse në pjesën tjetër bëhet ndërtimi i murit nga gurët e thyer me
trahësi d = 40cm. të përzier me llaq nga betoni,si dhe në fund të oxhakut punohet mbyllësi
(dera) pneumatike me dimenzionet 1200 x 1000 mm.
Lartësia e oxhakut bartës është me rregullore me lartësinë e horizontit 60m.Për shkak të
formës së trupit xeheror mund të tregohet se në fazën e më vonshme të shfrytëzimit mund të
ndërtohet edhe një oxhak bartës.
c./ oxhaku ventilues dhe transportues
Oxhaku ventilues dhe transportues është i ndërtuar në pjesën dyshemore të punishtës me
qendrën e kordinatave: Y = 493.444,40
X = 755.290,50
PUNOI: - 18 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
Oxhaku ventilues dhe transportues ka dimenzionet 3,7m x 1,5m ( hyrja nga lartë )
respektivisht 3.50m x 1,50m ( hyrja nga lartë ).
Me rregullore bëhet ndërtimi i murit nga gurët e thyer dhe me llaq betoni.Në vend të këtij
muri mund të ndërtohet si konstruksion i betonit me ciment MB – 20.Pjesa e oxhakut deri në
+5m nga vija e epërme e koridorit transportues gjithësesi duhet të betonohet.
Në punishte, drejtëpërdrejtë mbi oxhakun ventilues dhe transportues duhet të jetë lartësia e
lirë prej 4,5m për nxjerrjen e pjesëve ( mjeteve ) të gjata apo të lëndëve ndërtimore.Pjesa
tavanore e oxhakut duhet të jetë e mbuluar me rrjetë mbrojtëse,për të mos rënë në te ndonjë
material apo njerëzit.Për një punishte duhet të ndërtohen rrethë 60m oxhak.
d./ oxhaku për mbushje
Secila punishte duhet të ketë oxhak për mbushje të ndërtuar deri në horizontin e
mësipërm.Ky oxhak, krahas funksionit për furnizim me hidrombushje shërben edhe për
ventilim, transport dhe rrugë kaluese, respektivisht ka funksionet e njejta si oxhaku nga
poshtë.
Në punishtën 140 ky oxhak është veq i ndërtuar por me dimenzione më të vogla.Ky oxhak
duhet ti përshtatet dimenzioneve të kërkuara dhe të aftësohet si dalje e dytë.
Gjatësia e oxhakut në punishtën 140 është rrethë 71m,me ramje 57,650
e./ koridori për largimin e ujit dhe ventilimit
Në pjesën dyshemore të horizontit, të koridorit transportues ndërtohen koridore për largimin
e ujit dhe ventilimit.Këto koridore në të vërtetë janë të punuara si rezervarë të lymit
( baltës ). Gjatësia e koridoreve si rezervarë është e ndryshme dhe mvaret nga vendi i mihjes
për largimin e ujit dhe ventilimit.
Të gjitha koridoret për largimin e ujit si dhe oxhakët për largimin e ujit paraqesin kushte
shumë të mira për ajrimin e punishteve.
Drejtëpërdrejtë në kontakt me koridoret për largimin e ujit dhe të ventilimit se dhe koridoret
transportuese vendosen barikadat ( pritat ) për sedimentimin apo filtrimin,respektivisht për
sedimentimin e grimcave më të imëta të oxhak bartësit , që
PUNOI: - 19 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

_______________________________________________________________________
kanë kaluar nga oxhaqet për largimin e ujit dhe të ventilimit.Pritat punohen prej dy UNP –
6,5 x 1000 të përforëcuara në pjesët anësore të koridorit me nga dy ankera ¢22x300.Në
profil punohen sargi ( material sikurse thesi , llojë rrjete ) si pëlurë filtruese .
Për një koridor - sedimentimi nevojiten:
- Konstruksioni i çelikut UNP – 6/5 x 1000
7,09 kg/m’ x 2,0 = 14,18 kg.
- Ankera :
¢ 22 x 300.......... 4 cop
- Lëndë druri Ahu të prera:
0,050 x 0,10 x 1,55 x 8 copë = 0,062 m3
- Sargija
1,60 x 1,0 x1,5 x 2 shtresë = 4,8m2
Në punishten 140 është parashikuar krejtësishtë 4 koridore për largimin e ujit dhe të
ventilimit me gjatësinë e përgjithëshme:
Koridori për largimin e ujit dhe ventilimit – 2 = 11m
“ “ “ - 3 = 12m
“ “ “ - 4 = 14m
“ “ “ - 5 = 24m
_________________________
gjithësejtë 61m
për këto koridore gjithësejt duhen:
- konstruksioni i çelikut 14,18 kg x 4 = 56,72 kg
- ankera ................................4 x 4 = 16 copë
- lëndë druri të prera ahu 0,062 x 4 = 0,248 m3
- sargija ..............................4,8m2
x 4 = 19,20 m2
f./ oxhaqet për largimin e ujit dhe të ventilimit ( OUV )
Në fund të koridorit për largimin e ujit dhe ventilimit ndërtohen OUV,deri në lartësinë +5m’
mbi koridorin transportues ndërtohen oxhaqet rrethë lënjes së pllakës së xehes.
PUNOI: - 20 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
Në pjesën e poshtme oxhaku ka dimenzionet 1,60m x 1,60m kurse pjesa e cila ndërtohet me
lëndë druri të rrumbullakëta ka këto dimenzione 1,60m x 1.60m.
Para ndërtimit të oxhakut duhet pasur kujdes që hapësirat e zbrazta të cilat mbesin gjatë
palimit të lëndës së drurit të mos jenë më të mëdha se deri në 15mm,sepse vie deri te
shtypja ( presioni ) i cili mbushet , në këto vende formohen hapësira në sargi prej të cilave
rrjedhë materiali mbushës. Të gjitha hapësirat e mëdha duhen të mbyllen me drrasa.
Oxhaqet punohen drejtëpërdrejtë para fazës së mbushjes deri në lartësinë e cila është
minimum 20 – 30 cm më e lartë se lartësia e mbushjes.
Për punishten 140 është parashikuar që të ndërtohen 5 oxhaqe për largimin e ujit dhe
ventilimit prej OUV-1 dei te OUV – 5 .Dy oxhaqe relativisht do të jenë shpejtë në funksion
ashtu që oxhaqet OUV – 1 dhe OUV – 5 do të jenë oxhaqet kryesore për mbushje.
Për një etazh ( 3,0m ) është e nevojshme orjentimi :
- lëndë druri të rrumbullakëta ¢ 20cm :
copmxx
x
420,0
4
20,0 π
korniza(varg) x 15 korniza = 3,77m3
- për prerjen e 4 oxhaqeve për punishte :
3,77 m3
x 4 oxhaqe = 15,08m3
- sargija :
2,0m x 2,0m x 3,0m x 2 shtresa = 31,2m2
31,20m2
x 4 oxhaqe = 124,8m2
g./ oxhaqet për ventilim
Pasi që është ndërtue oxhaku mbushës, respektivisht oxhaku për ventilim në pjesën
dyshemore të trupit xeheror nevojitet që për shkak të sigurisë të ventilimit të mirë nevojitet
që të ndërtohet edhe një oxhak për ventilim, i cili është i pozicionuar në pjesën tavanore të
trupit xeherorë.
Dimenzionet e këtij oxhaku janë 3m x 1,50m = 4,50m2
oxhaku ka ramje prej 400
,
PUNOI: - 21 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
ndërsa ndërmjet 40 dhe 60metrave lartësi është vertikal.Gjatësia e përgjithëshme e oxhakut
është 86m, 70m është nëpër xehe kurse 16m është nëpër steril.
7.0.0.DIMENZIONET E PUNISHTEVE , SHTYLLAVE DHE PLLAKAVE
Sipërfaqja e trupit xeherorë në horizontin e X – të është diku rrethë 3000m2
.
7.1.0.Dimenzionet dhe renditja e shtyllave siguruese
Për sigurim është që sipas projektit,është parashikuar që shtyllat e lëna siguruese në formë si
të figurave të shahut, respektivisht të mbetet sistemi i shtyllave i cili veq me vite të tëra
aplikohet në minierën Trepça Stan – Tërg.Është parashikuar që shtyllat të lihen me
dimenzione 10m x 10m me largësi ndërmjet veti prej 18m – 20m apo
8m x 8m me largësi 16m – 18m.
Në këtë projekt duhet që të gjitha këto varianta të vërtetohen dhe të zgjedhen ato më me
lëverdi.Sepse lënja e shtyllave paraqet një humbje të madhe të xehes ( por tani parashihet
edhe sistemi i shfrytëzimit të shtyllave pasi që të kryhet e gjithë punishtja pas sistemit të
hidrombushjes ).
Në bazë të egzekutimit të hulumtimit të të dhënave në tabelën 1. në këtë projekt do të
llogariten cilësitë e vetive fiziko – mekanike dhe karakteristikat e mjedisit të punës..
a./ pësha specifike ( γ )
γ= 3,70 t / m3
γ1 = 2,80 t / m3
b./ tensioni në shtypje ( σsh )
vlerat e matura të mostrave janë në dispozicion shumë të gjërë 156 – 2400kg/cm3
ndërsa vlera e mesme aritmetike është 800kg/cm2
.Për shkak të pëlcitjes ( qarjes ) së xehes
vlerat e matura do të korigjohen dhe në llogaritë preventive do të hyjnë me :
PUNOI: - 22 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

_______________________________________________________________________
- Për xehe sulfide :
2
/421
1,1
463
cmkgsh ==δ
- Për xehe skarne :
2
/100,1
1,1
1210
cmkgsh ==δ
c./tensioni në tërheqje ( tδ )
Vlerat e matura janë prej 33kg/cm2
deri 148kg/cm2
, vlera e mesme aritmetike është
77kg/cm2
. Pa marrë parasysh që janë vetëm 4 vlera të matura më të mëdha prej vlerës
mesatare aritmetike, për llogari do të merren vlerat e korigjuara :
- Për xehe sulfide
2
/42
1,1
9,46
cmkgt ==δ
- Për xehe skarne
2
/102
1,1
8,111
cmkgt ==δ
d./ karakteristikat tjera
- Tensioni në përdredhje
2
/150 cmkgp =δ
- Tensioni në zhvendosje 2
/150 cmkg=τ ( vetëm skarnet 200kg/cm2
)
- Kohezioni C = 130 kg / cm2
- Moduli i elasticitetit E = 600.000kg / cm2
- Këndi i mbrendshëm i fërkimit 0
35=ϕ
Dimenzionet e shtyllave katrore
1
1
−
=
γ
δ
xHxxKK
A
a
a
sh
a - pjesa anësore e shtyllës katrore
A – Distanca e komorave : 14;16;18;20m
shδ - tensioni në shtypje i xehes = 11000 t / m2
1K - koeficienti i sigurisë = 1,50
PUNOI: - 23 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
aK - koeficienti i shtrirë i këndit të ramjes
aK = cos2
α + n x sin2
α = (0,7071)2
+ 0,60 x (0,7071)2
= 0,80
sin2
α + n x cos2
α = (0,7071)2
+ 0,60 x (0,7071)2
= 0,80
α – ramja ( shtrirja ) e trupit xeheror = 450
cosα = 0,7071 sinα = 0,7071
n – koeficienti i tensionit të pjesëve anësore të shtyllave
60,0
375,01
375,0
1
=
−
=
−
=
µ
µ
n
µ - koeficienti i pausonit = 0,375
γ - vëllimi i shtresave tavanore = 2800kg/m3
56,1
1
8,250080,05,1
11000
A
xxx
A
a =
−
=
1./ për gjërësinë A = 14m,anësorja e shtyllave a = 9,03m
Distanca stabile
)cos(sin
4
3 22
1
2
max ααγ
γ
σγσ nxxHx
xh
xAx
xHxxK xai +−+=
xσ - faktori korekt i fortësisë së mureve në tërheqje në pjesën tavanore të punishtës
(komores ), kurse në funksionin raporti :
r
a
2
dhe
r
h
2
1
Aar +=2 - distanca në mes shtyllave
1h - lartësia e pllakës e cila rritet = 2m
PUNOI: - 24 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

________________________________________________________________________
Për rastet:
1./ A = 14m dhe a = 9m xσ = 0,82
2./ A = 16m dhe a = 10,3m xσ = 0,81
3./ A = 18m dhe a = 11,6m xσ = 0,80
4./ A = 20m dhe a = 12,9m xσ = 0,79
1./ 392,0
149
9
=
+
=
+ Aa
a
087,0
149
21
+
=
+ Aa
h
2./ 392,0
163,10
3,10
=
+
076,0
163,10
2
=
+
3./ 392,0
186,11
6,11
=
+
068,0
186.11
2
=
+
4./ 392,0
209,12
9,12
=
+
061,0
209,12
2
=
+
2
2
14
max /55,5148095,2716,12138,07,3500
24
147,33
82,05007,380,0/.1 mtxx
x
xx
xxxA
i =−+=−+==
σ
2
2
16
max /0,7414802,3558,11988,07,3500
24
167,33
81,05007,380,0/.2 mtxx
x
xx
xxxA
i =−+=−+==
σ
2
2
18
max /55,153148055,44911848,07,3500
24
187,33
80,05007,380,0/.3 mtxx
x
xx
xxxA
i =−+=−+==
σ
2
2
20
max /2,24414805552,11698,07,3500
24
207,33
79,05007,380,0/.4 mtxx
x
xx
xxxA
i =−+=−+==
σ
________________________________________________________________________
PUNOI: - 25 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Tensioni në tërheqje është :
2
/1020 mtt =σ
Koeficienti i sigurisë së distancave veq e veq do të jetë :
55,5
20,10
/.1 14
1 ==A
k i knaqshëm
74
20,10
/.2 16
2 ==A
k i knaqshëm
55,153
20,10
/.3 18
3 ==A
k i knaqshëm
2,244
20,10
/.4 20
4 ==A
k i knaqshëm
Distancat e vërtetuara janë stabile
Verefikimi i aftësisë mbajtëse të shtyllave
Ngarkesa e masave të gjetura :
txxxxP A
480,592)149()149(50080,280,0/.1 14
0 =++==
txxxxP A
693,774)163,10()163,10(50080,280,0/.2 16
0 =++==
txxxxP A
299,981)186,11()186,11(50080,280,0/.1 18
0 =++==
txxxxP A
299,1212)209,12()209,12(50080,280,0/.1 20
0 =++==
kapaciteti i shtyllave :
fshn xaxaxkP σ=
fk - koeficienti i trajtes së shtyllave në funksionin
a
h
Lartësia e shtyllave në punishte , e cila është e lirë do të jetë 2m e lartësisë së
__________________________________________________________________________
_
PUNOI: - 26 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

etazhit dhe 1m gjegjësishtë 7m.Gjithëashtu mund të mirret në oxhak bartës,respektivisht
gjithësejt 14m. ( për pjesën e poshtme të shtyllave ) në oxhak mund të mirret se nuk ka
ndikim të madhë , sepse edhe oxhaku ka arritë fortësi (stabilitet) të mjaftueshëm.
Për dimenzione të ndryshme të shtyllave është :
92,0
9
14
15,015,115,015,19
=−=−==
x
a
h
k a
f
95,0
3,10
14
15,015,13,10
=−==a
fk
964,0
6,11
14
15,015,16,11
=−==a
fk
99,0
9,12
14
15,015,19,12
=−==a
fk
kapaciteti i shtyllave :
txxxP 720,81992,09911000 ==
txxxP 640,110895,03,103,1011000 ==
txxxP 954,142096,06,116,1111000 ==
txxxP 205,181299,09,129,1211000 ==
________________________________________________________________________
koeficienti i sigurisë do të jetë :
PUNOI: - 27 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

50,138,1
480,592
720,819
/.1 9
1 <===
t
t
k a
50,143,1
693,774
640,1108
/.1 3,10
2 <===
t
t
k a
50,145,1
299,981
954,1420
/.1 6,11
3 <===
t
t
k a
50,1495,1
299,1212
205,1812
/.1 9,12
4 <===
t
t
k a
Sipas llogarive të kryera , jepë rezultate të knaqëshme vetëm për rastin 4./ kur është raporti :
mA
ma
20
9,12
=
=
raporti :
1537,0
41,1082
41,166
)(
41,1669,12
41,1082)209,12()(
2
2
222
222
==
+
==
=+=+
Aa
a
ma
mAa
Kjo d.m.th që shumë vitë përdoren dimenzionet e shtyllave në minierën “Trepça “- Stan
Tërg 10m x 10m ,me distancë të komorave 15,50m.
Për ate për punishten 140 e pranon ( e përvetëson ) raportin e shtyllave dhe komorave 10m x
10m, dhe komorave 15m – 16m ( çka i përshtatet thellësisë nën sipërfaqen rreth 500m.
Megjithëate ,patjetër që miniera gjatë shfrytëzimit në horizontin e X-të) apo më thellë , dhe
në horizontin e XI-të , kryhen matjet e fuqisë ( tensionit ) dhe mbledhen parametrat tjerë
dhe rrethë projektit te veqantë vërtetohet dimenzioni i shtyllave dhe
__________________________________________________________________________
_
komorave për punishte të cilat gjenden në thellësi më të mëdha se 500m nën sipërfaqe.
).700( mH ≥
PUNOI: - 28 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

8.0.0.MËNYRA ( RREGULLA ) E SHFRYTËZIMIT
Procesi i shfrytëzimit ( shpuarja , minimi , ngarkimi , transporti , vazhdimi i oxhakut bartës ,
oxhakut kalues – transportues , oxhaku për largimin e ujit dhe të ventilimit ) në këso lloj
punishte , ku do të ndërtohet kjo teknologji e punës , përbëhet nga :
- Në bazamentin ( pjesën dyshemore ) të horizontit duhet të rregullohet koridori
transportues ( KT ) dhe vendi për oxhak bartës ( OB ), oxhaku kalues – transportues
dhe oxhaku ventilues.
- Punohen ( ndërtohen ) koridore për largimin e ujit dhe të ventilimit.
- Oxhak bartësi ( OB ), oxhaku kalues – transportues dhe oxhaku ventilues ndërtohen
deri në lartësinë +9,0m ,në raport me bazën e horizontit (5m pllaka
dhe 4m etazha e parë ).
- Oxhaku për largimin e ujit dhe ventilimit punohen ( ndërtohen ) deri në lartësinë
+5m në raport me bazën e horizontit.
- Oxhak bartësi egzistues do të rregullohet – zgjërohet në dimenzionet sipas projektit
dhe do të pajiset ( furnizohet ) me gypat e hidrombushjes.
- Në koridoret për largimin e ujit dhe të ventilimit do të ndërtohen pengesa për
formimin e sedimentimit.
- Nga niveli – bazamenti i horizontit deri në horizontin e mësipërm ndërtohet oxhaku
për ventilim.
- Kur të kryhen të gjitha punët pregaditore mund të fillohet me shfrytëzimin e etazhës
së parë .
________________________________________________________________________
8.1.0. Shfrytëzimi – prerja e etazhës së parë
PUNOI: - 29 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Lartësia e shfrytëzimit të një etazhe do të jetë 4,0m ,hapësira e shfrytëzimit do të mbushet
deri në lartësinë 3,0m kurse 1,0m do të jetë hapsirë e lirë nën pjesën tavanore të punishtës.
Fillimi i shfrytëzimit të etzhës së parë fillon të shfrytëzohet në lartësinë +5,0m mbi nivelin e
horizontit.Pllaka prej 5m lihet për arsye pë t’iu ikur punëve të betonimit në bazën – temelin
e horizontit . Kjo pllakë do të shfrytëzohet nga horizonti i mëposhtëm.
Shfrytëzimi i etazhës së parë fillon nga oxhak bartësi i xehes dhe oxhaku kalues –
transportues dhe ventilues, fillon puna për shpimin dhe minimin e vrimave të shkurta me
ndihmën e çekiçit shpues RK-28. Gjatë kësaj kohe ngarkimi kryesishtë bëhet me dorë, sepse
puna kryhet direkt në afërsi të oxhak bartësit. Kështu punohet për derisa nuk krijohet hapsira
e mjaftueshme e shfrytëzimit që të mund të shfrytëzohet makina vetë ngarkuese, e pastaj
mund të përdoret makina shpuese (Single boom Jumbo ).Kur në punishte pregaditen paisjet
e nevojshme ( rethë oxhakut kalues – transportues dhe ventilues ), fillon formimi i
shfrytëzimit i ballit të punës në pjesën ( fushën ) e parë respektivishtë të dytë.Kur balli
punues i punishtës zgjërohet atëherë kalohet në sistemin e kontuniuar të punës me shpim –
minim në njëren anë kurse në anën tjetër ngarkimi, kryhen në mënyrë alternative.
Shpimi në punishte ( minimi, ankerimi, ( spirancimi ), shpimi për varjen e paisjeve ndihmëse
) kryhet, me rregullore në ndrrimin e parë dhe të dytë kurse në ndrrimin e tretë minohet.
Ngarkimi dhe bartja e xehes në punishte kryhet sipas regullores në dy ndrrime.Punishtja
sipas nevojës sigurohet me ankerim ose me çoka druri ( këmbatisje druri ).
Me dinamiken e shfrytëzimit parashihet që në fazën e shfrytëzimit fillon edhe faza e
mbushjes së punishtes.Për shembull kur me mbarimin e shfrytëzimit të fushës së dytë duhen
të kryhen pregaditjet pregaditjet për mbushje dhe ate :
- Të punohen pengesa për ndarjen e fushave të cilat mbushen prej fushave
________________________________________________________________________
të cilat shfrytëzohen .
PUNOI: - 30 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

- Të ngrite oxhaku për largimin e ujit dhe ventilimit për 3,0 – 3,2m dhe të bëhet
ankerimi me të gjitha izolacionet e nevojshme.
- Të vendosen gypat e drurit për sedimentim ( vetëm në etazhën e parë ).
- Të vendosen gypat e ujit për sjelljen e hidrombushjes dhe shpërndarjen e tyre nëpër
fushat e punishtes.
- Pas punëve të kryera pregaditore fillon mbushja e hapsirës së shfrytëzuar me
hidrombushje.Pa marrë parasysh në sasin e hidrombushjes e cila mirret nga
flotacioni, hidrombushja mund të kryhet në intervale të ndryshme kohore, për ç’arsye
kapaciteti maksimal ditorë i hidrombushjes arrinë deri në 5 orë, përkatësishtë
gjithësejt 720m3
të hapsitës së shfrytëzuar.
144m3
/5h = 720m3
/h
Pas mbushjes është e nevojshme minimi, prej 48 orësh të bëhet kullimi, tharja, për me qenë i
mundur kalimi mbi hidrombushje me makineri.Ventilimi ( ajrimi ) punishtes që bëhet me
rrymimin e ajrit të freskët e cila vie prej horizontit më të lartë ( IX ) nëpërmjet oxhakut të
ajrimit. Për shpërndarjen e ajrit të pastërt në të gjitha pjesët e punishtes përdoret edhe gypi
ventilator aksial ose nga ventilatori centrifugal më i vogël i vendosur nën oxhakun e ajrimit.
8.2.0.Detajet ( hollësitë ) e mënyrave të shfrytëzimit
8.2.1.Rrëzimi i xehes
Rrëzimi i xehes kryhet me shpimin e birave të thella për minimn me një gjatësi prej 3,2m të
shpërndara në rende paralele dhe horizontale.
8.2.1.1.Sasia e nevojshme e eksplozivit )(q
Sasia e nevojshme e eksplozivit )(q llogaritet sipas :
xd
g
e
xVxSxqq 1=
________________________________________________________________________
Ku janë :
PUNOI: - 31 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

1q - koeficienti i raportit 80,0
2000
1600
2000
==shσ
V - koeficienti i shtërngushmërisë 1,0
S - koeficienti i ndërhyrjes së masës shkëmbore 1,15
e - koeficienti i fuqisë relative të eksplozivit që shfrytëzohet është
xA
e
480
=
xA - aftësia punuese e eksplozivit.
- Animal i përforëcuar
3
380cmAx =
- Nitrat ( I )
3
350cmAx =
- Amifex M – 4
3
380cmAx =
- Mbushja prej 5,5% e ndezjes
3
380cmAx =
26,1
380
480
==e
g - koeficienti i fortësisë së eksplozivit = 0,80
d - koeficienti i mbyllshmërisë = 0,15
- hargjimi specifik i eksplozivit do të jetë :
3
/666,115,1
80,0
25,1
15,10,180,0 mkgxxxxq ==
8.2.1.2.Gjatësia dhe diametri i vrimave për minim
Edhe pse me zgjedhjen e paisjeve për shpim mund të shpohet edhe me vrima më të gjata,
është marrë se gjatësia e vrimave për minim të jetë 3,2m ( kur xehja është më e butë,
vrima mund të jetë edhe më e shkurtër – nën 3,0m ).
Diametri i nevojshëm për vrima të thella për minim do të caktohet sipas formulës:
)(
4 0
m
xKx
xqxK
d
ρπ
=
________________________________________________________________________
Ku janë :
PUNOI: - 32 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

0K - koeficienti i rrëzimit të xehes, këtu do të merren parasyshë koeficientët 0,20 =K ,
5,20 =K dhe 0,30 =K
q - masa specifike e hargjuar e eksplozivit ( maksimale ) = 0,450kg/t
ρ - dendësia e eksplozivit = 800 3
/ mkg
K - koeficienti i mbushjes = 0,80
Shkalla e vrimave ( mvarsisht nga koeficienti i rrëzimit ) do të jetë:
mmmx
xx
xx
d 42042,0414,10299,0
80,080014,3
45,00,24
0,2 ====
Për mmd 475,2 =
mmd 520,3 =
Në bazë të llogarive të mësipërme merrët ( përvetësohet ) vrima mesatare 51mm.
8.2.1.3.Renditja e vrimave të thella për minim
Tani veq është thënë se vrimat munden me u shpërnda horizontalisht në rende horizontale
paralele.Kjo rënditje tani veq përdoret në minierën “Trepça” Stan – Tërg.
Renditja e vrimave për minim caktohet ne bazë të sasisë së nevojshme të eksplozivit. Sasia e
xehes në një bllok, e cila shpohet dhe minohet nga dy pika fikëse të makinës shpuese Jumbo
do të jetë:
)(txkDxBxVxQx γ=
Ku janë:
D - gjatësia e bllokut ( thellësia e vrimës ) = 3,2m
B - gjërësia e bllokut = 5,50m
V - lartësia e bllokut = 3,0
k - koeficienti i vrimës së shfrytëzuar = 0,95
)(95,18595,07,30,35,52,3 txxxxQx ==
________________________________________________________________________
Duke marrë parasyshë sasinë e eksplozivit të hargjuar tkgq /45,0= ,sasia e nevojshme e
eksplozivit do të jetë:
PUNOI: - 33 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

kgxxqQQ xe 52,8345,095,185 ===
Vrimat shpuese me diametër prej 51mm për rastin e përdorimit të patronave me mbushje
eksplozive amonal me fuqi ¢42mm, pesha e patronit 0,50kg/cop,gjatësia 35cm,vrimat e
minimit mbushen 80% të vrimës së hapur kjo d.m.th. 3,2 x 0,80 = 2,56m
Në një vrimë mund të vendosen :
patronanpat 873,7
35,0
56,2
. −≈==
Respektivisht sasia e eksplozivit në një vrimë do të jetë:
kgxqvr 50,07. apo kgx 50,08
Numri i vrimave të nevojshme do të llogaritet:
vrima
q
Q
n
vr
e
vr 2486,23
50,3
52,83
.
. ≈===
.vrq - sasia e eksplozivit për vrimë
Sipërfaqja ballore ( frontale ) për shpim do të jetë:
2
50,1650,50,3 mxS ==
Sipërfaqja mesatare ballore për një vrimë do të jetë:
vrimëmSvr /6875,0
24
50,16 2
. ==
Që i përgjigjet rrjetës dimenzionale të shpimit rreth 0,83 x 0,83m apo 0,75 x 0,95m. Renditja
e vrimave për minim shifet në shembullin 5044.00.11 ku është e paraparë që në sipërfaqen
prej 1650 2
m të shpohen gjithësejt 25 – 26 vrima në rrjetën 0,75 x 0,95, janë paraparë dy
minime ( minimi i I-rë dhe i II-të ) mund të kryhen në të njejtën kohë.
8.2.1.4. konstruksioni ( mënyra ) e mbushjes
Mbushja e vrimave minuese bëhet me dy lloje të eksplozivëve:
________________________________________________________________________
- Me patrona eksploziv ( përforcues eksploziv ) dhe me
- Eksploziv thërmues ANFO.
Mënyra e mbushjes së vrimave për minim në bazë të këtij projekti do të jetë:
PUNOI: - 34 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

- mbushje me dorë tek përdorimi i patronave të eksplozivit
- mbushja mekanike tek përdorimi i eksplozivit ANFO granolometrik
8.2.1.5. Mbyllja e vrimave minuese
Të gjitha vrimat për minim duhen të mbyllen me kapak prej argjile.Gjatësia e mbyllësve
duhet të jetë e rrafshët me gjatësinë e vrimave të pambushura.
8.2.1.6.Radhetja e intervalit kohorë të inicimit
Për inicim mirret detonatori elektrik milisekondar sipas rregullit të cekur që ka të bëjë me
eksplozivët.
Për një minim nevojiten rendet e ndezësve me sa vijon:
- rendi 0 = 1 copë
- rendi 1 = 4 copë
- rendi 2 = 7 copë
- rendi 3 = 8 copë
- rendi 4 = 6 copë
_____________________
gjithësejt = 26 copë
( Në rast se te ndezja e përnjëherëshme gjatësia e ballinës do të jetë 11m atëhetë intervali
kohorë do të jetë më ndryshe ).
________________________________________________________________________
9.0.0 MBUSHJA E PUNISHTES
9.1.0 Të dhënat kryesore të hidrombushjes në minierën “Trepça” Stan – Tërg
PUNOI: - 35 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Në të dhënat kryesore të fituara para punës së “Mundësisë së sistemit të përdorimit të
materialit steril të flotacionit per mbushjen e punishteve në minierën “Trepça Stan-
Tërg”dhe më vonë studimin e lidhur me mundësinë e fituar të sjelljes së materialit steril nga
flotacioni për hidrombushje, janë vërtetuar sasia dhe kualiteti i këtij materili steril, që në
hapa të shkurtër jipet në vazhdim.
Hyrja në flotacion 1.000.000 t/vit
Koncentrati : Pb – 88.122 t/vit
Zn – 58.170 t/vit
Pirit – 108.791 t/vit
Pirotinë – 157.838 t/vit
_____________________
Gjithësejt 412.921 t/vit
Mbetet në rrjedhjen e flotacionit 587.921 t/vit
Lym 25,40% 149.118 t/vit
__________________________________________
Sasia e rërës për mbushje 437.961 t/vit
Numri i ditëve punuese për mbushje 300 ditë/vit
Sasia ditore e rërës për mbushje 1460 t/ vit
Kufiri i fundit ( maksimal ) i peshës së koncentratit përmban Pk = 0,55 , ndërsa kufiri
minimal ( më i vogël ) me dhënjen e ujit në stacionin e mbushjes në horizontin 610m,
përmban Pk = 0,30.
Karakteristikat e përziera të cilat transportohen në lëvizjen Tuneli i Parë – Horizonti i I-rë
( 610m )
Koncentrati ( pesha ) 55,0=kP
Pesha e rrjedhjes .sec/147kgGm =
Vëllimi i rrjedhjes .sec/90lVm =
Koha e rrjedhjes orëmVh /324 3
=
PUNOI: - 36 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Pesha specifike e fortësisë
3
/3390 mkgs =γ
Pesha specifike e përzierjes
3
/1633 mkgm =γ
Trashësia e kokrrizave të mesme mmdn 21,0=
Shpejtësia e mesme e sedimentimit .sec/036,0 mW =
Në 1m3
përzierje ka :
Ujë – 734,85 kg
Fortësi – 898,15 kg
Kapaciteti i mbushjes do të jetë 291 t/orë respektivisht ditëtx /14602915 = ,mbushja
mesatarisht do të zgjatë 5 orë në ditë.
Përderisa nuk ndahet piriti në procesin e flotacionit, rritet sasia e rërës për mbushje dhe ate :
vittx /81158746,0108791 =
apo vitt /270
dhe në këtë rast mbushja do të zgjatë rrethë 6 orë në ditë ,sasia e ujit në zgafellë prej
hidrombushjes do të jetë :
- koha e kapacitetit të mbushjes ( e terur )
orëtorëmxmt /291/324/898,0 33
=
- koha e sasisë së ujit
orëmorëmxmt 333
238/324/735,0 =
- sasia ditore e ujit:
3
11905238 morëx =
3
14286238 morëx = ( në rast se mbushja zgjatë 6 orë )
Pas kullimit të mbushjes, pritet që të mbetet lagështia 18 – 20%.
Bilanci i ujit ( lagështisë ) dhe masës së terur në mbushje do të jetë :
84739,0=kP
PUNOI: - 37 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

3
/2484 mkgm =γ mbushje
për masën e terur 84,74% = 2105kg/m3
mbushje
për ujë 15,26% =379 kg/m3
mbushje
Mbushja me rregulla, do të kryhet me përzierjen 55,0=kP si maksimale dhe 45,0=kP si
minimale.pesha e koncentratit nën 0,45 ( deri 0,30 )përdoret jashtëzakonisht për punishte
shumë të lagura, apo punishte ku hidrombushja mirret nga horizonti i më poshtëm.
a./ Mbushja e përzier me 55,0=kP
për 1m3
të mbushjes së përzier duhet :
3
344,2
15,898
2105
m= përzierja 55,0=kP
në 2,344m3
përzierja 55,0=kP ka ujë :
ujëmx 3
722,173485,0344,2 =
Në 1m3
të mbushjes së përzier mbetet lagështia 0,379m3
, respektivisht gjithësejt do të
kullohet 33
/343,1379,0722,1 mujëm=− mbushje e përzier.
Kapaciteti i mbushjes për 1 min. Është :
- kapaciteti i pumpimit të përzierjes 5,40m3
/min
dhe ate do të jetë :
- masa e terur ( në ton ) : .min/85,44,589815,0 tx =
- masa e terur ( në m2
) : min431,1
39,3
4,589815,0 3
m
x
=
- ujë .min/969,340,573485,0 3
mx =
_________________________________________________
gjithësejt min400,5 3
m
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Në mbushje mbetet lagështi ( ujë ):
min/873,0/379,0
/105,2
min/850,4 333
3
mmmx
mt
t
=
___________________________________
kullohet 3,096m3
/min
gjithësejt sasia e ujit në ditë :
PUNOI: - 38 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

për 5 orë ditëmx /80,928min300096,3 3
=
për 6 orë ditëmx /56,1114min360096,3 3
=
b./ mbushja e përzier me 45,0=kP
Karakteristikat e përzierjes :
- Koncentracioni ( pesha ) 45,0=kP
- Pesha specifike e fortësisë
3
/3390 mkgs =γ
- Pesha specifike e përzierjes
3
/1465 mkgm =γ
Në 1m3
përzierje ka :
Ujë 805,75 kg/m3
Masë e terur 659,25 kg/m3
Para mbushjes së përzier me 45,0=kP rritet rrjedhja prej stacionit mbushës deri te
punishtja dhe ate për raportin :
3624,1
25,659
15,898
=
ashtu që rrjedhja do të jetë :
orëmxVh /58,4413624,14,32 3
==
Në njësinë koha e sasisë së ujit dhe masës së terur do të jetë :
- Ujë : min/93,5/77,35558,44180568,0 33
morëmx ==
- Masa e terur : min/85,4/0,29158,441659,0 torëtx ==
në mbushje mbetet ujë ( lagështi ):
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
min/873,0/379,0
/105,2
min/85,4 333
3
mmmx
mt
t
=
____________________________________
përcaktohet min/057,5 3
m
gjithësejt sasia e ujit të kulluar në ditë do të jetë :
- për 5 orë punë : ditëmx /10,1517min300057,5 3
=
PUNOI: - 39 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

- për 5 orë punë : ditëmx /52,1820min360057,5 3
=
Te pompimi i ujit nga zgafella duhet llogaritur edhe ujin për pastrimin e gypave.
Uji për pastrimin e gypave
Diametri i mbrendshëm i gypave është 150mm
Prerja tërthore është:
01767,0
4
15,0
4
2
===
ππ xxD
F
Gjatësia e gypave prej stasionit të pompave në Tunelin e Parë e deri te punishtja është rrethë
5500m, ashtu që vëllimi i gypave për dy pastrime është :
3
37,19401767,055002 mxx =
shpejtësia e rrjedhjes është 5,09m/sec. ,ashtu që koha e rrjedhjes është :
min36sec2161
01767,009,5
37,194 3
≈==
x
m
t
kapaciteti i rrjedhëjes do të jetë :
min/40,5
min36
37,194 3
3
m
m
=
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
9.2.0.Mundësitë e kapacitetit për mbushje
Kapaciteti i sjelljes së hidrombushjes do të jetë 4,85t/min komponenta e masës së fortë
(terur ).Koeficienti i shkrifrimit, sipas hulumtimeve është 1,5 deri 1,9 ndërsa në këtë projekt
është marrë 1,75. Ashtu që kapaciteti i vonimit të mbushjes do të jetë :
min/50,275,1
/39,3
min/85,4 3
3
mx
mt
t
=
PUNOI: - 40 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Përberja granolometrike e mbushjes sipas hulumtimeve do të jetë e shenuar në tabelën e më
poshtme nr.3
Tabela nr.3
________________________________________________________________________
fraksioni ( mm ) % kumulative %
________________________________________________________________________
+1,175 0,60 0,60
-1,175 +0,833 1,80 2,40
-0,833 +0,587 4 6,40
-0,587 +0,417 8,20 14,60
-0,417 +0,295 11,20 25,80
-0,295 +0,208 17,50 43,20
-0,208 +0,147 13,40 56,60
-0,147 +0,104 11,60 68,20
-0,104 +0,074 9,60 77,80
-0,074 22,20 100,00
Vlera mesatare e diametrit të kokrrizave është 0,21mm
Nga të dhënat e mësipërme shifet se koeficienti i barazpeshimit të kokrrizave të materialit
mbushës është :
56,4
10,080,56
60,020,43
==
x
x
Cb
Vlera 56,4=bC tregon që ky material për mbushje është i knaqshëm për vendin e
________________________________________________________________________
rrjedhjes.
Përmbajtja e grimcave nën 0,074mm është 22,20% ( me këtë pjesmarrja e grimcave nën
0,20mm është rrethë 8 % ) prandaj është e mundur humbja më e madhe e mbushjes. Në
humbjen e mbushjes ndikojnë shumë faktorë sikurse janë :
- Përmbajtja e grimcave nën 0,1mm, dhe veqanarisht nën 0,020mm drejtpërdrejt
është proporcional me humbje.
- Rritja e kapacitetit të mbushjes sjellë edhe humbje më të madhe të mbushjes.
PUNOI: - 41 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

- Madhësia e punishtes është në kundërshtim me humbjet proporcionale ( punishtja e
madhe – humbjet më të vogla ).
- Forma e punishtes ndikon në madhësinë e humbjeve me ç’rast sa më e madhe të jetë
sipërfaqja dhe vëllimi i punishtes ka tendenca për zvogëlim të humbjeve.
- Kryerja solide e instrumenteve të tharjes për kullimin e mbushjes si dhe shkalla e
sigurimit së mjeteve filtruese, shumë mund të ndikoj në zvogëlimin e humbjeve të
mbushjes.
Ndikimi i të gjitha këtyre ( dhe të tjetrëve ) faktorë nuk ka mundur të vërtetohet në minierën
“Trepça” Stan – Tërg. Mbetet që në periudhën e aplikimit të kësaj metode të mbushjes të
vërtetohen saktë humbjet e mbushjes.
Për llogaritje për këtë projekt merret vlera e humbjeve rrethë 4 % .
Në fazën e hulumtimit të mbushjes është vërtetuar që ndërrimi i rrjedhëjes së mbushjes do të
jetë rrethë 0,025mm gjegjësisht për lartësitë e horizontit prej 60m ajo është 1,50m.Pa marrë
parasysh që nuk bëhet fjalë për një sasi të madhe të mbushjes të cilat duhet që në fund të
shfrytëzimit të punishtes të jipet, parashihet që ajo do të jetë me një përmbajtje më të madhe
të humbjeve prej 4%.
Për këtë kapacitet reali i mbushjes do të jetë:
min/40,296,0min50,2 33
mxm =
Kapaciteti i mbushjes është i dhënë në tabelën nr.4
________________________________________________________________________
Tabela nr.4
Koha ditore e mbushjes ditë m3
/ditë
ditëditë
vitmvitë
300...............265
/( 3
5 orë ( 300 min ) 720 190800 216000
6 orë ( 360 min ) 864 228960 259200
PUNOI: - 42 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Duke llogaritur në pjesën vëllimore të xehes prej 3,70t/m3
,kapaciteti i punishtes të cilat
mund të mbushen me hidrombushje do të jetë tabela nr.5
Tabela nr.5
Principi i punës
)300......().........265(
/......
............
ditëditë
vittvitë
ditorw
kapaciteti
Për 5 orë punë
( pa pirit ) 2664t/ditë 705960 799200
Për 6 orë punë
( me pirit ) 3197t/ditë 847152 959040
Mvarësishtë nga vendimi i deponimit të materialit steril në flotacionin ( Tuneli i Parë ) koha
e mbushjes të ndonjë punishte mund të jetë mbrenda dite më shumë se 5 respektivisht 6 orë.
9.3.0.Bartja e hidrombushjes deri te punishtja
Hidrombushja do të lëshohet në çdo horizont dhe nga horizonti do të shpërndahet nëpër çdo
punishte. Për shpërndarjen e hidrombushjes nëpër horizonte janë paraparë gypat e çeliktë të
pasalduar me këto karakteristika :
- Diametri i jashtëm i gypave 171mm
- Trashësia e murit të gypit 7mm
- Diametri i mbrendshëm 157mm
- Lidhja në mes dy gypave sipas stancardit JUS.
( alternativisht parashihen edhe gypat e PVC – së,klasa E me diametër 194/168 mm,
________________________________________________________________________
lidhja me lidhëse ANGER ).
Gypat e lartëpërmendur do të përdorën edhe për lëshimin e hidrombushjes nëpër oxhakun
bartës e deri te punishtja. Për shpërndarjen e hidrombushjes nëpër punishte përdoren gypat
prej TPE ( polietilenit të fortë ) me këto karakteristika :
- Diametri i jashtëm D=200mm
PUNOI: - 43 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

- Diametri i mbrendshëm d = 163,6mm
- Trashësia murit të gypit S = 18,2mm
- Pesha e gypit G = 10,40kg/m’
- Gjatësia për copë l = 16m apo 12m
- Shtypja atmosferike P = 10atm. ( 1Mpa )
- Koeficienti i fërkimit λ = 0,015
Përderisa për shpërndarjen nëpër horizonte përdoren gypat e PVC – së me diametër 194/168
me lidhje ANGER, atëherë gypat e tillë përdorën edhe nëpër punishte.
Hidrombushja prej horizonteve lëshohet deri te punishtja nëpër oxhak bartës, oxhak bartësit
kanë këto dimenzione prej 1,80m x 2,0m = 3,60m2
në 1,50m x 3,5m = 5,25m2
Rritja e këtyre oxhakëve është 5,25 – 3,60 = 1,65m2
respektivisht 1,65m3
/m.Përmendet që
rekonstruksioni egëzistues i oxhak bartësit , hynë vetëm atje ku janë, lëshuarjet e gjata të
mbushjes së thatë, të deformuar. Në këtë rastë punohet oxhaku i ri.
Gypat për hidrombushje do të shtrihen nëpër dysheme të horizontit – transportues në
pjetiposhte dhe të lidhur në çdo 6m.
Duke marrë parasyshë që nuk kryhet shpërndarja e mbushjes së përzier,por me komplet
kapacitetin e mbushjes gjithëmonë drejtohet në një kahje, këtu janë edhe diametrat e gypave
gjithëkund i njejtë.
Për çdo punishte është e nevojshme nga një oxhak bartës, p.sh. gjatë punëve mirret që në
oxhakët për sjelljen e mbushjes të ndërtohen të ri,që gjatësia e këtyre oxhakëve për një
punishte është:
________________________________________________________________________
mm
m
L 7028,69
60sin
60
0
≈==
Duke marrë parasysh që do të punohet projekti për sjelljen dhe shpërndarjen e
hidrombushjes në zgafellë,në projekt do të përfshihen gypat nga buza e oxhakut nëpër oxhak
dhe deri në punishte.
Hyrja e punëve për sjelljen e hidrombushjes deri në punishte do të jetë:
PUNOI: - 44 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

- Punimet xehetare
- Oxhaku kalues – transportues
Oxhaku 3,50 x 1,50m,ky oxhakprej 70m veq është i ndërtuar vetëm duhet të
rekonstruktohet.
- Gypat për hidrombushje
- Gypat e çelikët të pasalduar 171/157mm...................70m
- Lidhëset komplet.........................................................12cop
- Mbajtësit e gypave në pjetiposhte (në çdo 3,0m)......24cop
9.4.0.SHPËRNDARJA E HIDROMBUSHJES NË PUNISHTE
9.4.1.Zgjedhja e gypave për shpërndarjen e hidrombushjes
Për shpërndarjen e hidrombushjes nëpër punishte përdoren, në mënyrë alternative, këta
gypa:
a./ Gypat prej polietilenit të fortë ( shiko karakteristikat në 9.3.0. )
b./ Gypat spiral prej gome ( për shtyupje ) me lidhëse dhe në dy skajet e mveshur me pëlhurë
dhe lidhëse, spiralja e telit të zinguar.
Gjatësia e gypave për copë 10m në unazë, karakteristikat e këtyre gypave janë :
- Diametri i mbrendshëm 150mm
- Trashësia e murit të gypit 11mm
-Trashësia e lidhëses (unazës) 13mm
- Gjatësia e lidhëses (unazës) 160mm
________________________________________________________________________
Në këtë projekt është punuar varianti me gypa nga polisteri i fortë (TPE),karakteristikat e të
cilit janë dhënë në 9.3.0.
9.4.2.Shpërndarja e mbushjes
PUNOI: - 45 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Duke marrëparasysh që nuk ka të dhëna të pëlqyeshme (eksperimentale) për shtyerjen e
mbushjes në minierën (zgafellën) “Trepça”,në këtë projekt është përvetësuar që një vend i
pëlqyer të mbuloj 100-200m2
sipërfaqe të shfrytëzuar.
Në punishtet, të cilat kanë arritur deri te faza e mbushjes, hapsira e lirë e punishtes është
4m.Lartësia e mbushjes është 3m ashtu që mbetet hapsira e lirë prej 1,0m,kjo hapsirë mbetet
për arsye të ventilimit (ajrimit),kalimit,shpërndarjen dhe kontrollimin e mbushjes.
Gypat për shpërndarjen e hidrombushjes shtrihen nga oxhak bartësi deri të çdo pjesë
(fushë)e punishteve.Pjesa e gypave të cilët kalojnë nëpër drejtimin kryesor për bartjen e
xehes, gjithësesi duhet të jenë të varur në ankera, kurse pjesa tjetër mund të jetë e shtrirë
nëpër dysheme të punishtes.Nga oxhaku e deri te fusha e punishtes vendoset një drejtim i
gypave ,derisa shpërndarja nëpër punishte bëhet në shumë drejtime p.sh. në fushën e
punishtes 2 ka katër drejtime shpërndarëse. Drejtimi kryesor i pruerjes së hidrombushjes deri
të fusha e punishtes mund të përdoret disa herë (3 – 4 herë ),deri sa drejtimi shpërndarës
mund të lidhet në ankera dhe të përdoret 2 – 3 herë ose vendosen nëpër dysheme të punishes
, kur është i nevojshëm përdorimi i shkurtër, Fundi i gypave shpërndarës gjithësesi duhet të
jetë i varur në ankera dhe mirë i shtërnguar.
Për punishten 140 nevojiten gypat për shpërndarjen e hidrombushjes dhe ankerat për varje:
- Gjatësia e përgjithëshme për prerjen e hidrombushjes nga oxhaku për mbushje deri te
pjesa e punishtes,duhet të jetë 20m.Kjo pjesë e gypave mund të lëvizë në çdo fushë
të punishtes.Vlerësohet se mund të përdoret deri në tri etazha.
- Gypat për shpërndarje nëpër fushat e punishtes:
- Fusha e punishtes 2 ..................95m
- Fusha e punishtes 3 .....................200m
- Fusha e punishtes 4 dhe1 ............185m
- ________________________________
Gjithësejt 480m
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Nga kjo sasi mundet sipas vlerësimeve të përdoret prap rrethë 50% kjo do të thotë se për një
etazhë prej:
32
000.93300 mmxm = mbushje
PUNOI: - 46 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Përdoren 240m gyp.
- Lidhëset (për lidhjen e vazhdimit të gypave)
( ) copmmm 456:24020 =+
- Ankera ( )mlmm 0,1,22 ≅φ
( ) copcopmmmx 540/1:480203 =+
Numri i ankerave mund të zvogëlohet duke vendosur gypat nëpër dysheme.Para mbushjes së
fushës së punishtes 1, e cila mbushet njëkohësishtë me fushën e punishtës 4, është e
nevojshme të ndërtohen – punohen depo për maqineri.
Depot për maqineri të cilat shërbejnë për vendosjen e paisjeve të punës si (shpuesit,
ngarkuesit ,ventilatorët,gypat e ajrimit,gypat për hidrombushje e të ngjajshëm) ndërtohen
(punohen)drejtpërdrejt në afërsi të oxhak bartësit dhe koridorit kalues-transportues dhe
ventilues të oxhakut, ku gjithëmonë fillon shfrytëzimi i etazhës së re.
Është parapa që depoja të ndërtohet ashtu që pjerrtësia e mbushjes 1:6 të punohet nga
oxhaku i mëhershëm për deponim (rërës) dhe sterilit nga depoja ( në rast se ndërtohet).Në
vend të deposë në dyshemenë e gëlqerorit, si depo mund të shfrytëzohet edhe më vonë
oxhaku i ndërtuar, ashtu që lartësia e punishtes të ngritet për 3m e ardhëshme.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
9.5.0.VAZHDIMI I OXHAK BARTËSIT DHE OXHAKUT KALUES-
TRANSPORTUES DHE VENTILUES
PUNOI: - 47 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Si fazë primare për fillimin e mbushjes së punishtes është edhe vazhdimi (sipër një tjetri) i
oxhak bartësit dhe oxhakut kalues – transportues.Ata vazhdohen kur mbaron shfrytëzimi i
etazhës, e ngritur lartësia e punishtes deri te oxhak bartësi prej depos për maqineri për 3m e
ardhëshme , depoja e ndërtuar për maqineri për sjelljen e materialit të nevojshëm dhe
paisjeve për mbushje.
Sasia e këtyre punëve është (për 3m – respektivisht për një etazhë):
a./ oxhak bartësi
- Mumri prej gurëve të llaqit të cimentos
3
12,90,340,0'60,7 mmmxxm =
b./ oxhaku kalues – transportues
- Muri prej gurëve të llaqit dhe cimentos
( ) 3
75,150,330,05,140,00,12 mmxmmxmmx =+
- Lëndë druri ndërtimore të prera – mertek
3
108,036,115,015,0 mcopmxmxmx =
- konstruksioni i çelikët
Rrjeta:
( ) kgmkgmxx 26/3440,090,095,0 2
=+
Shtyllat:
( )
kgmkgmx
mcopxm
xxL
36'/47,48
8144
65050
=
=+
Traverzat ( )mm12φ :
( ) mmxshtyllacop 20,432,013 =
kgkgmmx 4'888,020,4 =
___________________________
Gjithësejt 66kg
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Për 5% humbje:
kgx 7005,166 ≅
Sasia e treguar e paunëve ,relacioni për një etazh, respektivisht në :
tmtmxxm 300.33/7,30,33000 32
= xehe rezervë
PUNOI: - 48 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

9.6.0.RRJEDHJA E UJIT NGA PUNISHTJA
9.6.1.Sasia e ujit të rrjedhshëm
Sipas të dhënave “studimi i mundësisë së shfrytëzimit të sterilit nga Flotacioni për
hidrombushje në minierën “Trepça”- Stan Tërg,mbushja do të kryhet me përzierjen e peshës
së koncentratit 30,055,0 +=kP .Në këtë projekt parashihet që dendësia e gypave për
drenazhim në punishte të jetë 45,0=kP deri sa 45,0<kP duhet veqmas të llogaritet çdo
rast. Ky kufi ptej 45,0=kP është marrë për ate se mbushja me 45,0<kP përdoret
jashtëzakonisht vetëm për mbushjen e punishtes të cilat janë bukur shumë të larguara nga
stacioni mbushës,apo punishtja, të cilat kanë arritur lartësi të madhe në punishte.
Para mbushjes së punishtës me 45,0=kP parametrat kryesor janë:
- Sasia e mbushjes së fortë 4,85t/min
- Sasia e ujit për kullim e cila me mbushje sjellë në punishte 5,057m3
/min
- sasia e ujit për shpërlarjen (pastrimin) e gypave:
194,37m3
me kohëzgjatje deri 36min respektivisht 5,40 m3
/min
- kapaciteti i mbushjes për hapsirën e punishtës është:
min/40,296,075,1
/39,3
min/85,4 3
3
mxx
mt
t
=
Në punishten 140, sipërfaqja e punishtes është rrethë 3.000m2
.Lartësia e mbushjes është
3,0m respektivisht hapsira e përgjithëshme për mbushje do të jetë:
32
000.90,3000.3 mmxmV == e hapsirës së punishtës
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
koha e mbushjes do të jetë:
- vonimi i hidrombushjes
orë
m
m
Tz 6550,62min3750
min/40,2
000.9
3
3
≈===
- koha për pastrimin e gypave :
PUNOI: - 49 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Hidrombushja nuk mund të kryhet pandërprerë 65 orë por max, 12 orë, që d.m.th. do të jetë
e nevojshme 5 herë pastrimi i gypave.
33
85,97137,1945 mmx =
me kohëzgjatje prej orëx 3min180min365 ==
sasia e përgjithëshme e ujit për kullimin në etazhën e parë do të jetë:
333
60,1993585,971min/057,0min3750 mmmxQv =+=
Natyrishtë, sasia e lartëpërmendur e ujit do të rrjedhë (kullohet) për një periodë të
gjatë.Shpejtësia e filtrimit,e cila pritet do të jetë rrethë 20 - 40mm/orë.
Sasia e rrjedhjes (kullimit)së ujit për 1m2
të mbushjes së punishtes do të jetë:
min/58,0/351000.105,31 lorëlxxCxSxtQ ====
Në sipërfaqen prej 1000m2
sasia e rrjedhëjes së ujit për 1min do të jetë:
min/58,0min/580min/58,01000 3
2 mllxQ ===
për sipërfaqe më të mëdha të punishteve të cilat kullohen dhe sasia e ujit do të jetë diçka më
e madhe.
9.6.2.Mënyra e kullimit
Punishtja e mbushur (fusha e punishtes) duhet të kullohet respektivisht duhet të kryhet
largimi i ujit.Objektet për largimin e ujit janë:
a./ Oxhakët për largimin e ujit ( dhe ventilimit – ajrimit)
b/ Drenazhimi prej gypave të drurit
c/ Barikadat (pritat) për largimin e ujit
d/ Koridoret për largimin e ujit – sedimentimit
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
a/ Oxhakët për largimin e ujit ( dhe ventilimit – ajrimit)
Dimenzionimi i oxhakut në pjesën rrethë pllakës është 1,60m x 1,60m, kurse rrethë
mbushjes dimenzionet janë 2,0m x 2,0m, të punuar prej materialit të drurit të pjesëshme
(gjysmak) ¢25cm.Pjesa e ndërtuar e oxhakut prej materialit të drurit të rrumbullakët mveshet
me pëlhurë (sargi) si filtrim me pëlhurë.Fundet e pëlhures (respektivisht në dysheme të
PUNOI: - 50 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

punishtes) duhet mirë të sigurohen dhe për dyshemeje të kapen me llaq betoni që të mos
krijohen rrugë për fryerjen apo kullim të mbushjes. Në oxhak në pjesën ndërmjet të ndonjë
kërcuri (neni të drurit), hapsira e lirë nuk guxon të jetë më e madhe së 10 – 15mm që të mos
vie deri te shpimi i pëlhurës (rrjetës). Hapsirat e mëdha para vendosjes së sargisë (rrjetës –
pëlhurës) duhet të mveshen me drrasa.
Numri i nevojshëm i oxhakëve për largimin e ujit të një punishte mund të përcaktohet
eksperimentalisht.Megjithëate, këtu do të japim formulat empirike për përcaktimin e radiusit
të ndikimit (veprimit) të oxhakut sipas ZIHERIT.
( ) KxhHxR −=300
ku janë:
H – thellësia e ujit në shtresën e ujë bartësit në shpërndarjen R deri te oxhaku.Për këtë rast
është marrë që kjo është lartësia e etazhës respektivisht 3,0m.
h - thellësia e ujit në oxhak.Në këtë rast h = 0, sepse uji në oxhak rrjedhë lirshëm.
K –koeficienti i filtrimit të shtresës së ujëbartësit.Ky koeficient nuk është vërtetuar për rastin
“Trepça”-Stan Tërg .Në bazë të përvojës për kushte të njejta ky koeficient është 0,0008 deri
në 0,002.
Ashtu që merret radiusi i veprimit të oxhakut:
( ) mxxRI 45,250008,00,3300 =−= φ apo
( ) mxxRII 25,40002,00,3300 =−= φ
Në bazë të këtyre llogarive për punishten 140 është përmbyllur që një oxhak mbulon rrethë
630m2
deri 1600m2
, respektivisht është e nevojëshme për rrethë 3500m2
bruto sipërvaqe të
punishtes të ndërtohen 3 – 5 oxhakë për largimin e ujit dhe ventilimit.
Ashtu që janë lokalizuar 5 oxhakë ( OUV – 1 deri te OUV – 5 ).
________________________________________________________________________
- Për vazhdimin e oxhakut për një etazhë është e nevojahme:
- Material druri të rrumbullakët:
( ) kornizëmmxx
x
/251,00,24
4
20,0 3
2
=
π
- numri i kornizave:
PUNOI: - 51 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

33
50,3./251,0.14
1495,0
20,0
0,3
mkornmxkorniz
kornizax
m
m
=
=
- për 5 oxhakë është e nevojshme :
3
5,17550,3 moxhakx =
- pëlhura për një oxhak:
( ) 2
6025,1.2342 mxshtresxmxmx =
- për 5 oxhakë:
22
30605 mmx =
Në këtë projekt është dhënë edhe një zgjedhje alternative e oxhakut për largimin e ujit dhe
ventilimit (OUV), të ndërtuar prej gypave të çelikët (tipinga) ¢796mm.
Ndërtimi i oxhakut prej materialit të drurit në kusht “coptimi” drejtimi do të jetë i
vështërsuar ose i pamundshëm.Për këto kushte më të përshtatshëm janë oxhakët prej gypave
të çelikët.Pjesa nëpër pllakë ka dimenzione 0,80 x 0,80m, kurse pjesa e punishtes (nëpër
oxhak) është nga gypat e çelikët ¢796mm dhe me gjatësi prej 1m.
Gypat ndërtohen nga llomarina me dimenzione 2500 x100 x10mm.Në gypa saldohen, në
çdo anë, nga 4 pllaka për lidhje ( “veshë”).
Oxhaku prej gypave (tipingave) mund të palohet pjerrtazi deri në lartësinë e punishtes.
Këndi i oxhakut (gypave) i përshtatet këndit të trupit xeheror ( 450
– 550
).Para vazhdimit të
gypave ,për rastin kur oxhaku është i pjerrtë, është e nevojshme përpara të ndërtohet
pjerrtësia prej mbushjes ( rërës ) për vendosjen e gypave nën këndin e
caktuar.Natyrishtë ,edhe ky oxhak ( prej gypave ) duhet të jetë i mveshur me pëlhurë
(sargi ).
__________________________________________________________________________
_
Koridori për largimin e ujit dhe ventilimit (KOV) edhe me kërë rast mbetet si tek varianti
tek oxhaku i ndërtuar prej materialit të drurit.
PUNOI: - 52 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Për zgjedhjen e ndërtimit të oxhakut nga gypat e çelikët për vazhdim në një etazhë është e
nevojshme ( rasti me këndin 450
– 550
):
- konstruksioni nga guypat e çelikët.
pesha e një gypi:
kgmmxx 25,1961010002500 =
- pllakat lidhëse (“veshët”)
kgcopcopxkg 20,38/4,0 =
të tjera 55,0=
__________________________
gjithësejt kg200
për një oxhakë
4gypa x 200 kg = 800 kg
për 5 oxhakë
5cop x 800kg = 4.000kg
- pëlhura:
( ) 2
2525,1.2480,0 mxshtresaxmmx =
për 5 oxhakë:
22
12525.5 mmxcop =
vrejtje:materiali prej druri përdoret vetëm për kornizën e shtruar në ëtazhën e parë.
b./ Drenazhimi prej gypave të drurit
Për përmirësimin e drenazhimit parashihet që, vetëm në etazhën e parë të vendosën gypat
prej druri për drenazhim.Këta gypa punohen prej drrasave të drurit d=25mm, prerja tërthore
kuadratike me dimenzione 250mm x 250mm.Pjesa anësore dhe e sipërme është e formuar
me këndin e drejtë 20mm x 5mm, me ndarje prej gjatësisë20mm dhe tërthorazi nga 10mm.Si
zgjedhje alternative e këtyre gypave mund të përdoret edhe prerja tërthore drejtë anësore tri
këndore me faqe 250mm. Në çdo rast është e nevojshme që këta gypa
_______________________________________________________________________
mund ti përmbahen shtypjes së mbushjes.
PUNOI: - 53 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Gypat për drenazhim vendosen vetëm në drejtimin kryesor për largimin e ujit dhe të
ventilimit – ajrimit dhe ate vetëm në etazhën e parë.Gypat janë me gjatësi 2,5 – 3,0m kurse
ndërmjet veti lidhen me shufra për së gjati.Gypat mbështjellen me pëlhurë (sargi). Në
etazhën e parë të punishtës 140 janë vendosur gjithësejt 140m kësi llojë gypi,materiali i cili
nevojitet është:
- Material prej druri i prerë
Nga1m’
( ) '/0225,01025,020,0225,02 3
mmmmxxxx =+
33
15,3'/0225,0140 mmmmx =
me 5% humbje 33
30,305,115,3 mxm ≅
- pëlhurë (sargi)
nga 1m:
'/25,2125.290,0 2
mmcshtresax =
22
315'/25,2'140 mmmxm =
llaqi prej betoni mirret sipas nevoje.
Sasia e treguar është për gjithë punishten.
c./Pritat për largimin e ujit
Për të mundur që një fushë e punishtes të mbushet derisa fusha tjetër gërmohet është e
nevojëshme të kryhet rindërtimi (rekonstruksioni) i hapsirës e cila mbushet. Kjo kryhet me
prita prej druri dhe mund të paraqiten në dy raste:
c.1.- ndërtimi i pritave për hidrombushje të etazhës së parë, kur është hapësira e lirë 4,0m
dhe
c.2. – ndërtimi i pritave për hidrombushje për etazhat tjera të mësipërme, kur është lartësia e
punishtes 4m, e në dyshemenë e punishtës është lartësia e lirë 1,0m.
Rasti i parë paraqitet më së tepërmi në etazhën e parë (47m), kurse në etazhat e mësipërme
do të jetë vetëm pjesërishtë te oxhaku i xehes dhe oxhku kalues-transportues dhe
ventilues .Rasti tjetër do të jetë i shpeshtë dhe dominon në të gjitha etazhat e më
________________________________________________________________________
PUNOI: - 54 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

sipërme, derisa në etazhën e parë vetëm në gjatësinë prej 3,0m.
Kombinimi i sipërfaqeve të shfrytëzuara në ndonjë fushë mundet dukshëm të zvogëlohet
gjatësia e pritave.
Llagaritja orientuese e pritave do jipet për rastin e parë.
E a
4 m
3 m
1 ,0 m
[ ]pritamtxtg
h
xEa '/
2
45/
2
2
2
ϕ
γ −=
γ - pesha specifike e mbushjes = 2500 kg/m2
h - lartësia e mbushjes e cila mbështetet në prita =3,0m
ϕ- këndi i mbrendhëm i fërkimit = 300
'/75,3
2
30
45
2
0,3
50,2 2
2
mtxtgxEa =





−= prita
γ - pesha specifike e mbushjes = 2500 kg/m2
h - lartësia e mbushjes e cila mbështetet në prita = 3,0m
ϕ- këndi i mbrendshëm i fërkimit = 300
PUNOI: - 55 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

P= 2,5t
E 3,75t
a = 3m b= 1m
l = 4m
a=
t
x
P 5,2
3
75,32
==
tmx
x
x
xk
x
Pxa
M d 875,16
418
0,35,2
418
22
===
6
3
23 =+=
xl
a
axxbK
për rastin kur shfrytëzohen drunjët ¢20cm ,rezistenca e një druri do të jetë :
3
33
785
32
20
32
cm
xxd
W ===
ππ
momenti rezistues i nevojshëm do të jetë :
3
2
1875
/100
187500
cm
cmkg
cmkgM
W
lej
d
=
⋅
==
σ
_________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
numri i drunjëve :
cop
copcm
cm
n 14,2
/875
1875
3
3
==
Është marrë për 2 cop/m’ prita dhe më tepër sigurohen me lidhjen e ankerave.
PUNOI: - 56 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

Dendësia e shtyllave prej 2 cop/m’ përdoren vetëm në etazhën e parë me gjatësinë e pritave
prej 47m.Për gjitha rastet e tjera vendosen pritat ku është lartësia e lirë vetëm 1m, për të
cilën përvetësohen dendësia e shtyllave për 1cop/m’.Drrasat për mprehje nëpër shtylla, janë
me rregulla, trashsia 5 cm, me largësi ndërmjet veti 5–10m. Mveshen me pëlhurë (sargi).
Nëpër dysheme dhe nëpër faqet e (shtyllave apo pjesës tavanore dhe dyshemore), pëlhura
duhet mirë të shtrihet në sipërfaqë dhe të kapet me llaq prej betoni. Anësoret e fundit të
pritave (nga shtylla e xehes) përforcohen me ankera ¢22 x 1000 (nga 2 copë në fundet e
drunjëve).
Sasia e materialit për ndërtimin e pritave :
- material druri i rrumbullakët
( ) pritammmx
x
xmcopc '/289,0'6,4
4
20,0
'/2 3
2
1 =−
π
( ) pritammmx
x
xmcopc '/119,0'8,3
4
20,0
'/1 3
2
2 =−
π
- material druri i prerë
( )
( ) pritammmmxxmc
pritammmmxxmc
'/0150305,0'1
'/150,0305,0'1
3
2
3
1
=−
=−
Në bazë të teknologjisë së dhënë të shfrytëzimit dhe të mbushjes gjatësia më e madhe e
pritave, të cilat njëkohësisht përdoren, do të jenë nga 16m :
- material druri i rrumbullakët
( ) 528,6'/119,0'/289,016 33
=+ mmmmmx
33
85,605,1528,6 mxm ≅
- lëndë druri të prera :
( ) 80,4'/150,0'/150,016 33
=+ mmmmmx
_____________________________________________________________________
3
15,505,180,4 mx ≅
Kjo sasi mundë të shfrytëzohet për 3 etazha (për çdo etazhë duhet të mirren nga 4m3
lëndë
druri të reja) ashtu që 12m3
përmbajnë (qëndrojnë) në mbushje 3.000m3
mbushje.
- ankera (për një etazhë)
PUNOI: - 57 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

( ) 2
3225.1.241616 cmxshtresamxxmm =+
- litarët ( të vjetërit nuk specifikohen )
d./ koridoret për largimin e ujit dhe sedimentimit
Të dhënat e këtyre koridoreve janë dhënë në kapitullin “punët pregaditore”(6.0.0)
Për 4 koridore për largimin e ujit dhe sedimentimit nevojiten:
- konstruksioni i çelikët 56,72kg
- ankera 16 copë
- material druri i prerë 0,248m3
- pëlhurë 19,20m2
Uji i kthjellët i cili rrjedhë nga sedimentimi përcillet në kanalin e hapur të koridorit
transportues deri të oxhaku nëpër të cilin lëshohet në horizontin e XI-të në ujëmbledhës.
9.6.3. Cikli i shfrytëzimit dhe i mbushjes së një etazhe
Për dhënjen e llogarive, koha e nevojëshme e shfrytëzimit dhe e mbushjes së një etazhe
mirret që sipërfaqja e një trupi xeherorë të një etazhe 3.000m2
dhe që sasia e xehes për
shfrytëzim është:
tmtmxxm 300.33/7,30,3000.3 32
=
Cikli i shfrytëzimit të një etazhe do të zgjatë me faza dhe me kohë:
a./ shpimi, minimi, ngarkimi dhe bartja e xehes
ditë
ditët
t
111
/300
300.33
=
b./ këmbatisja e punishtes kryhet gjatë punëve të shfrytëzimit.Shpimi kryhet me çekiç
shpues,me rregullore kryhet në ndrrimin e parë dhe të dytë.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
c./ punimi dhe vendosja e gypave për hidrombushje në fushen e punishtes 2 dhe 3,
vazhdimin e oxhakut 2 dhe 3 kryhet njëkohësishtë derisa kryhet shfrytëzimi në fushën 3
respektivisht 4.
PUNOI: - 58 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

d./ mbi ndërtimi (sipër një tjetri )i oxhak bartësit dhe i oxhakut kalues – transpotrues dhe
ventilues kryhet gjatë tetë ditëve pas kryerjes së fushës së punishtes 4 dhe pnëve nën pikën
c./.
e./ vazhdimi i oxhakut për largimin e ujit dhe ventilimit 4 dhe 1, shpërndarja e
hidrombushjes dhe ndërtimi i deposë për maqineri ( ndërtimi i mbushjes dhe i ngritjes së
paisjeve ) kryhet pjesërishtë me të dhënat nga pika d./ si dhe dy ditë pas kësaj.
f./ mbushja e fushave të punishtes 4 dhe 1 ( fusha e punishtes 2 dhe 3 mbushen deri sa zgjatë
shfrytëzimi ).
ditë
ditëxm
mxm
642,5
min/300min/40,2
0,31300
3
2
≈=
g./ rrjedhja e mbushjes zgjatë më së paku 48 orë pas shtrirjes së mbushjes, dy ditë.
_______________________________
gjithësejt 129 ditë
nga kjo :
- Punët produktive 111ditë apo 86,05%
- Operacionet jo produktive 18 ditë apo 13,95%
________________
100%
__________________________________________________________________________
_
PUNOI: - 59 - 20-04-2005
XHEVDET TAHIRI

hidrombushja

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Empfohlen

Empfohlen (20)

hidrombushja