1. Ÿtpaita 1É34-2É4 1
Ÿtpai(aka‹o pastaka‹
u
sasaarka‹o za¨
M u 13 saa<MBa‹ parYo Œina ibahana Bayao. yao taesa•o idna
paihLÜo idna - Paka‹aza iTayao.
ŒArmBamaA parmaezvarLeÜ Œaka‹aza r pa&TvaI sa]ixwÜ gÜÜanaRu
1 Bayao. 2 pa&TvaI zaUnya iTayao/ pa&TvaImaa kae‹hI paina caQTao idna - saya/ can™maa r taarahä
U R
iTaŽna. samau™LÜa”R Œ<DyaaroLeÜ Fakae‹ka‹o iTayao Œina 14 taba parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "Œaka‹azamaa ŸjyaaLÜo
parmazvarka‹o Œatmaa paanaImaaiTa pairºama,ÜÜa gÜÜairrhnTyao. hosa• . yaI ŸjyaaLÜ A häLe Ü idnahäbaawÜ ratahäLÜ A ”R
3taba parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "ŸjyAALÜo hosa•?® Œina CÜuwÜ•yaAŸnaeCÜna•Ü. yao ŸjyaaLÜAhäÜLÜA”R ivazaexa icanhhäka‹o
ŸjyAALÜo camka‹na TaAlyao. 4parmaezvarLeÜ ŸjyaaLÜo deKnau inaömta PayaogÜÜa gÜÜairnaeCÜna• r iyanaIhäLeÜ saBaahä ka‹ihLeÜ
Bayao Œina tyasaLÜa”R ŒsaLÜ maannau Bayao. taba parmaezvarLeÜ h¦nae bataAŸnaeCÜna•. Œina iyanaIhäLÜa”R idnahä r vaxaRhä
ŸjyaaLÜo r ŒMDyaaroLÜa”R CÜuwÜYAŸnau Bayao. 5parmaezvarLeÜ bataaŸnamaa PayaogÜÜa gÜÜairnaeCÜ. 15yaI ŸjyaaLÜAhä pa&TvaImaA
ŸjyaaLÜoLÜA”R "idna® r Œ<DyaaroLÜA”R "rAta® naAŸ< idnau jyaoita camka‹aŸnaka‹o inaömta Œaka‹azamaa rhnaeCÜna•.® Œina
Bayao. yastaq Bayao.
saa<Ba‹ parYo Œina ibahana Bayao. yao paihLÜo idna 16yasaTaR parmaezvarLeÜ du”RvawÜA WULÜA-WÜULÜa Paka‹aza
iTayao. pau{jahä inamaaR,Ü a gÜÜanauRBayao. idnamaa PayaogÜÜa gÜÜanaRka‹o inaömta
parmaezvarLeÜ WÜULÜo Paka‹aza-pau{ja banaaŸnau Bayao Œina
doêao idna - Œaka‹aza rataka‹o inaömta saanao Paka‹aza-pa{ja banaaŸnau Bayao. parmazvarLÜe
u e
6taba parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "paanaILÜa”R du” BaagÜÜa paanaR taarahä paina sa&öxwÜ gÜÜanaRu Bayao. 17pa&TvaILÜa”R ŸjyaaLÜo
tyahA< bataAsa hosa?® 7yasaTaR parmaezvarLeÜ tyahA< bataAsa paanaRka‹o inaömta yaI Paka‹aza-pau{jahä parmaezvarLeÜ Œaka‹azamaa
sa&ixwÜ gÜÜanaRBayao Œina paanaI CÜi·Üyao. kae‹hI paanaI bataAsamaAiTa rarvnau Bayao. 18yasaka‹Ar,ÜÜa ŸhALÜe itanaIhäLÜA”R ŒAka‹AzamaA
u u … <
rhYo Œina kae‹hI paanaI bataAsa mauina. 8parmaezvarLeÜ tyasa idna r rAtamaAiTa zaAsana gÜÜarAŸnau Bayao. yaI Paka‹aza
bataAsaLÜa”R "Œaka‹aza® naAŸ< idnau Bayao. saa<Ba‹ parYo Œina pa{jahäLÜe ŒDyaarobaawÜ ŸjyaaLÜo CÜwÜyaAŽ Œina parmazvarLÜA”R
u < u • e
ibahana Bayao. yao doêao idna iTayao. yao ŒsaLÜ LÜagÜÜyao.
19tyaha< saa<Ba‹ parYo r pae‹ir Œka‹oR ibahana Bayao. yao
taêao idna - saKaa BaiU ma r Ÿiõd
e u caQTao idna iTayao.
9taba parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "Œaka‹aza mauinaka‹o paanaI
Žkaq‹ WÜaŸ<maA jammaa hosa•/ r tyahA< sauKaa BaUima deiKayaosa•.® paAcaQ idna - maaCÜa r carahä
<
Œina tyastaq Bayao. 10 tyao saUKaa BaUimaLÜa”R parmaezvarLeÜ 20 taba parmaervarLeÜ BannauBayao/ "paanaI Daerq Daerq Paa,ÜÜaIhäLeÜ
"pa&TvaI® naAŸ< raKnau Bayao. Œina Žkaq‹ WÜaŸ<maa jammaa Bairyaosa. Œina pa&TvaImaaiTa Œaka‹azaka‹o paq‹LÜavawÜmaa cara
BaŽka‹o paanaILÜA”R "sama™® naAŸ< rAKnau Bayao. parmazvarlaA”R cau¨Ä€[Ihä Ÿùfna• TaALeÜ .® 21 yasaTaR parmaezvarLeÜ saamaui™ka‹
u e à
yastao BaŽka‹omaa ŒsaLÜ LÜAgÜÜyao. WÜULÜA-WÜULÜa Paa,ÜÜaIhä r paanaImaa paQiùfnae ivaiBanna Paka‹arka‹a
11 taba parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "pa&TvaImaa GaA<sa/ Œnna jaIva jantauhä sa&ixwÜ gÜÜanaRuBayao. parmaezvarLeÜ Œaka‹azamaa
ŸtpannaÜ gÜÜanaeR Ÿiõd taTaa pa‹LÜ h¦nae baowÜhä Ÿim˜ayaosa. Ÿùfnae jaAita-jaAitaka‹A Paa,ÜÜaIhä sa&ixwÜ gÜÜanaRuBayao. pa&TvaImaa
pa‹LÜ-¨KahäLeÜ baIŸ BaŽka‹a pa‹LÜ pa‹LÜAŸnae CÜnaÜ. Œina jaLÜcar r TaLÜcar ivaiBanna Paka‹Arka‹A Paa,ÜÜaIhä parmaezvarLeÜ
Patyaeka‹ ¨KaLeÜ ŒApaÍnaq jaAitaka‹A baIŸ ŸbjaaŸnaeCÜ. yaI sa&ixwÜ gÜÜarI henauR Bayao r taI sabaqLÜa”R ŒsaLÜ LÜAgÜÜyao.
Ÿiõdhä paTvaImaa Ÿima˜ Ÿna.® Œina yastaq Bayao. 12 pa&TvaImaa
& 22 parmaezvarLeÜ yaI sabaq Paa,ÜÜaIhäLÜa”R ŒAzaIvaaRd idŽr
GaA<sa r Ÿiõdhä Ÿm˜ae Œina Œnnahä pa‹LeÜ. Œina BannauBayao/ paanaIka‹a Paa,ÜÜaIhäLeÜ Daerq baccaahä janmaAŽr
pa&TvaImaa pa‹LÜiBa¤a baIŸhä h¦nae pa‹LÜ pa‹lnae ¨Kahä samau™ Bairyaosa• Œina BaUimamaa paina cara-cau¨Ä€[IhäLeÜ Daerq
Ÿim˜aŽ. Patyaeka‹ ŸiõdLeÜ ŒapaÍnaq Paka‹arka‹o baIŸhä Daerq baccaahä janmaAŽr pa&TvaI Bairyaosa•.
isajaRnaa gÜÜare. Œina parmaezvarLeÜ iyanaLÜa”R deKaer ŒsaLÜ 23 tyaha< saa<Ba‹ parYo r pae‹ir Œka‹oR ibahana Bayao. yao
maannau Bayao. paa<caQ idna iTayao.

2. Ÿtpai(a 1É24-2É20 2
CwÜAÏ idna-STaLÜ-car r maainasahä
q yahI naq ho. 5pa&TvaImaa Ÿiõdhäka‹o Ÿm˜anau ŒiGaka‹A
24parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "pa&TvaILeÜ Daerq Paka‹arka‹a kau‹ra yahI h¦na•. BaUimahämaA kae‹hI paina Ÿm˜aeka‹o iTaŽna/
jaIivata caIjahä banaaŒosa. yahA< Gare pazauhä/ Gaêanae ika‹naBanae parmaPaBauLeÜ pa&TvaImaa yaita{jaeLÜ paanaIsamma vaxaARŸ<nau
jantauhä Œina sabaq Paka‹Arka‹o jaMÄ€[LÜI janaAvarhä rhosa•. BaŽka‹o iTaŽna. tyahA< Ÿiõdhä hercaah gÜÜanaRLÜa”R kau‹naq
Œina parmaezvarLeÜ ”cCÜa gÜÜanauR BaŽBaÏ‹ naq yaI sabaq BaŽ.® vyai(a‹ paina iTaŽna. 6pa&TvaIbaawÜ paanaI inaiska‹yao Œina
25yasaTaR parmaezvarLeÜ jaMÄ[€ LÜI janaavarhä/ paaltaU janaAvar maqdanamaa paq‹iLÜyao.
saanaa saanaa Gaêanae janaAvar ivaiBanna Paka‹arka‹a Paa,ÜÜaIhä 7taba tyasapaiCÜ parmaPaBau parmaezvarLeÜ BaU<”RbaawÜ maAwÜo
sa&ixwÜ gÜÜarer hedRa Ÿha<LÜa”R ram˜ao LÜagÜÜyaea. ŸWÜAŸnau Bayao Œina maAinasa sa&ixwÜ gÜÜanauR Bayao. parmaPaBauLeÜ
26taba parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "Œba hamaI maainasa maainasaka‹o naaka‹baawÜ saasa haiLÜidnau Bayao r yasaLÜA”R
sa&ixwÜ gÜÜarQå. hamaI maainasa ham˜aq §vaäpa banaaŸnaeCÜQå r ijaŸ<do banaAŸnau Bayao. 8parmaPaBau parmaezvarLeÜ Œdna naAŸ<
maainasa hamaI jastaq h¦naeCÜna•. itanaIhäLeÜ jaLÜcar/ naBacar/ BaŽka‹o WÜaŸ<maa paUvaRpai·Ü… ŽŸwÜa bagÜÜaq<caA banaaŸnau Bayao r
sTaLÜcarmaa WÜULÜa saanaa Œina Gaêanae sabaq Paa,ÜÜaIhämaaiTa ŸhA<LeÜ sa&ixwÜ gÜÜanaRu BaŽka‹o maainasaLÜa”R tyaha< rAKnau Bayao.
zaasana gÜÜanaeRCÜ na•.® 9parmaezvarLeÜ BaUimabaAwÜ ram˜aa-ram˜aa ¨Kahä Œina KaAna
27yasaTaR parmaezvarLeÜ ŒApaÍnaq PaitaäpamaA maainasaLÜA”R yaogyaÜ pa‹LÜhä LÜAgÜnae äKahä ŸmaAnauR Bayao. ŸhA<LeÜ
sa&ixwÜ gÜÜanauRBayao. parmaezvarLeÜ ŒApaÍnaq §vaäpamaA maAinasaLÜA”R bagÜÜa<qcaAka‹o baIcamaA jaIvanaka‹o äKa Œina ŒsaLÜ r
s£öxwÜ gÜÜanauR Bayao. Ÿha<LeÜ pauäxa r s¤aI sa&ixwÜ gÜÜanaRuBayao. KarAbaka‹o $aAna idna yaogya äKa paina ro¹nau Bayao.
28parmaezvarLeÜ itanaIhäLÜa”R ŒAzaIvaaRd iddq BannauBayao/ 10 bagÜQ<caA iBajaAŸnaLÜA”R ŒdnabaAwÜ ŽŸwÜa nadI bagÜÜyao r
"Daerq santaanahä Ÿtpai(a gÜÜara¬ r pa&TvaI Barer itanaIhäka‹o paiCÜ tyao nadI caarvawÜa zaaKaahämaa ivaBaAjana Bayao.
hercaah gÜÜar. samau™ka‹a maaCÜahä/ Œaka‹azamaa Ÿùfnae carAhä 11 taI zaaKaAhämaDyae paihLÜo zaAKaa nadIka‹o naAŸ< paIzaona
Œina pa]TvaImaa ihùf<•fuLÜ gÜÜanaeR/ sabaq Paa,ÜÜaIhämaaiTa zaasana ho. yao tyahI nadI ho jauna hvaILÜaka‹o sampaU,Ü aR BaUimamaa
gÜÜar. bagÜÜCÜ r tyaha< sauna paa”nCÜ. 12 yasa Padezaka‹o sauna ram˜ao
29"ma itamaIhäLÜa”R Œnna h¦nae Ÿöõd r pa‹LÜ pa‹lnae djaARka‹o C. DaUpa gÜÜaomaed r pa Tar paina paa”nCÜna•.
¨Kahä idnCÜu. taI ¨KahäLeÜ Œapaq‹ iBa¤a pae‹ir Ÿm˜anae 13 doêao nadIka‹o naAŸ< gÜÜaIhona ho r kaU‹za dezaka‹o sampaU,Ü aR
baIŸ BaŽka‹a pa‹LÜhä idnaeCÜna• r yaI Œnna r pa‹LÜhä BaUimamaa bagÜÜnae nadI paina yahI ho. 14 taeêao zaaKaa nadIka‹o
itamaIhäka‹o inaömta Kaa´a-padaTaR h¦naeCÜna•. 30 ma pae‹ir naAŸ< ihd•dekae‹LÜ ho r yao nadI ŒzzaUrka‹o paUvaRitar bagÜÜCÜ.
pazauhäLÜA”R KaAnaka‹A inaimta hiryao GaA<sa taTaa Ÿöõd caQTao zaaKaa nadIka‹o naAŸ< yaUPae‹iwÜsa ho.
idnaeCÜu r pa&TvaImaa BaŽka‹a Patyaeka‹ saanaa-saanaa Gaêanae 15taba parmaPaBau parmaezvarLeÜ maAinasaLÜA”R LÜAnau Bayao
Paa,ÜÜaIhä/ Œaka‹azamaa Ÿùfnae carAhä Œina pa]TvaIka‹A sabaq Œina bagÜÜa<qcaA Kana-jaota Œina hercaAh gÜÜanaR ŸsaLÜA”R rAKnau
janaAvarhäLeÜ/ yaI caIjahä KaanaeCÜna•.® Œina ya§taq Bayao. Bayao. 16parmaPaBau parmaezvarLeÜ tyasa maainasaLÜa”R Œa$aA
31 parmaezvarLeÜ ŒapaU‹LeÜ sa&ixwÜ gÜÜareka‹A Patyaeka‹ caIjaka‹o idnau Bayao. parmaPaBau parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "itamaILeÜ kau‹naq
inarI»a,ÜÜa gÜÜanauR Bayao Œina sabaq ŒsaLÜ LÜAgÜÜyao. icantaa ibanaa yasa bagÜÜaq<caAka‹o kau‹naq paina ¨KabaawÜ pa‹LÜhä
tyahA< saa<Ba‹ parYo r pae‹ir Œka‹oR ibahana Bayao. yao Kaana saka›CQ.® 17tar itamaILeÜ yasa äKaka‹o kau‹naq pa‹LÜ
CeÜwÜQå idna iTayao. KaAnau h<¦dqna jasaLeÜ ŒsaLÜ r KarAbaka‹o $aAna idnCÜ/
ika‹naBanae jauna idna itamaI tyasa ¨Kaka‹o pa‹LÜ KaanCQ
saataQ< idna-ivaZama inazcayanaq yasa idna itamaI ŒApaq‹ manaeRCQ.®
yasarI pa&TvaI/ Œaka‹aza r itanaIhäiBa¤a Patyaeka‹
2 vastauka‹o sa]iX paUra Bayao. 2 parmaezvarLeÜ ŒApaU‹LeÜ gÜÜadqR paihLÜo s¤aI
U Ru R e 18taba pae‹ir parmaPaBau parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "maainasaka‹o
gÜÜarka‹o ka‹Ama parA gÜÜanaBayao. yasaTa/ saataAÏ idnamaA parmazvarLÜe
e
ŒApaÍnaA ka‹amahäbaawÜ ivaZama iLÜnauBayao. 3parmaezvarLeÜ LAÜigÜÜa Žka›LÜo basnau rAm˜ao ho”na. ma Ÿsaka‹o LÜAigÜÜa
saataQM idnaLÜa”R ŒAzaIvaaRd idnauBayao r ŽŸwÜA paiva¤a idna Žka‹janaA sahyaogÜÜaI banaAŸnaeCÜu jao Ÿ ja§taq naq h¦naeCÜe.®
banaaŸnau Bayao/ parmaezvarLeÜ yasa idnaLÜa”R Žka‹ ivazaexa idna 19yasaTaR parmaPaBau parmaezvarLeÜ jamaInaka‹A sabaq pazauhä
maannauBayao ka‹ar,ÜÜa tyasa idna ŸhA<LeÜ saMsaar sa]öxwÜ gÜÜanaeR
r Œaka‹azamaa cara-cau¨Ä€[Ihä sa&ixwÜ gÜÜarI itanaIhäka‹o kae‹
ka‹ayaRbaawÜ ivaZama iLÜnau Bayao. kae‹ naAŸ< raKdA rheCÜna• BanaI maainasaka‹ha< paWÜaŸnau Bayao.
Œina maainasaLeÜ itanaIhäLÜa”R jae Banae itanaIhäka‹o tyahI
maanava jaaitaka‹o za¨
u naAŸ< rhYo. 20 Œina maainasaLeÜ paaltaU gÜÜaa”R vastau/
4 ŒAka‹Aza r pa]TvaIka‹o ”itahasa yahI ho. parmaezvarLeÜ Œaka‹azamaa Ÿf•nae cara-cau¨Ä€[Ihä r jaÄ€[LÜI janaavarhäka‹o
pa&TvaI r Œaka‹aza sa&ixwÜ gÜÜadRa BaŽka‹A GawÜnaahäka‹o kau‹rA naAŸ< raKyao. tar maainasaka‹o inaömta kau‹naq sahyaogÜÜaI saaTaI

3. 3 Ÿtpai(a 2É21-3É19
paaŽna. 21 tyasapaiCÜ parmaPaBau parmaezvarLeÜ maainasaLÜa”R 10 taba tyasa pau¨xa maainasaLeÜ Ÿ(ar idyao/ "tapaa”MRka‹o
gÜÜaihro inaM™amaa sautaAŸnau Bayao. jaba tyao maainasa gÜÜaihro Œavaaja maqLeÜ bagQ<caa iBa¤a caaLÜ paaŽr ma naaÄ€[q rheka‹o h¦<da
inaM™amaa parYo ŸhA<LeÜ ŽŸwÜa ka‹rÄ€[ tyasa maainasabaawÜ fraŽ r ma Âkae‹<.®
inaka‹Alnau Bayao taba parmaezvarLeÜ ka‹rÄ€[ inaka‹aLeÜka‹o WÜaŸ<maA 11 taba parmaPaBau parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "itamaI naAÄ€[o
maasauLeÜ pauiridnauBayao. 22 tyasa maainasabaawÜ inaka‹aiLÜŽka‹o CQ BanaI ka‹saLeÜ BaNyaoÀ kae‹ itamaILeÜ mQLeÜ jauna ¨KabaawÜ
ka‹rÄ€[baawÜ ŸhA<LeÜ ŽŸwÜI s¤aI maainasa sa&ixwÜ gÜÜarI itanaLÜa”R pa‹LÜ naKaanau BanaI Œa$aA idŽka‹o iTaŽ< tyasaqka‹o pa‹LÜ ta
tyasa maainasa ka‹ha< lyaaŸnau Bayao. 23 taba tyasa maainasaLeÜ KaaŽnaQÀ®
Banae/ 12 tyasa maAinasaLeÜ Banae/ "§¤aI jao tapaA”ÛLeÜ maisata
"ŒaiKarmaa ma jastaq Œka‹oR ŽŸwÜa vyai(aá Ÿsaka‹o hĆI basna idnau Bayao/ ŸsaqLeÜ maLÜA”R äKaka‹o pa‹LÜ id”Rna• Œina
maero hĆI baAwÜ ŒAyao Œina Ÿsaka‹o zarIr maero zarIrbaAwÜ maqLeÜ KaAŽ<.®
ŒAyao. ika‹naBanae itanaI ŽŸwÜa maAinasabaawÜ inaka‹aiLÜŽka‹I 13 taba parmaPaBau parmaezvarLeÜ tyasa s¤aI maainasaLÜa”R
h¦naaLeÜ ma itanaLÜa”R s¤aI maainasa BannaeÜCÜu.® BannauBayao/ "itamaILeÜ ika‹na yastaae ka‹ama gÜÜarYQÀ® taba tyasa
24yasaka‹ar,ÜÜa/ Žka‹janaA maainasaLeÜ ŒApaÍnao Œamaa-baabauLÜA”R s¤aILeÜ BanaI/ "sapaRLeÜ maLÜa”R Daoka‹a idyao r maqLeÜ tyao
CÜoùfer ŒApaÍnaI patnaIisata sambanDa rAKCÜ. yasarI du”janaA pa‹LÜ Kaa<Ž.®
maainasahä ŽŸwq bainanCÜna•. 14 taba parmaPaBau parmaezvarLeÜ sapaRLÜa”R BannauBayao/
25tyao maainasa r itanaka‹I patnaI naAÄ€[q BaŽtaa paina "taÏlae yastao ka‹ama gÜÜareka‹o h¦naALeÜ taLÜA”ª Œnya pazauhä
itanaIhämaa LÜaja Bannae iTaŽna. gÜÜaa”R-vastau r Œ¨ sabaq jaMÄ€[LÜI pazauhäLÜa”RBanda ŒBaq‹
jyaAdA sarApa idnaeCuÜ. taq<LeÜ taero jaIvana BarI ŒapaÍnao paewÜLeÜ
paapaka‹o za¨
u Gaêanau r maAwÜo KaaŽr basnau parosa•.
3 parmaPaBau parmaezvarLeÜ sa&ixwÜ gÜÜanaRu BaŽka‹o sabaq jantauhä
maDyae saRpa Œ ya–ta DaUtaR iTayao. sapaRLeÜ ŸsaLÜa”R
15ma ta< r tyasa §¤aImaaBa‹ za¤autaa sa]öxwÜ gÜÜanaeRCÜu. taero
sa–taAna r tyasa s¤aIka‹a sa–taAnamaaBa‹ paina za¤autaa sa]öxwÜ
saoDyao/ "he naArI? kae‹ parmaezvarLeÜ ba<gÜ aqcaamaa kau‹naq paina gÜÜanaeRCÜu jasaLeÜ gÜÜadAR tyasaka‹a sa–taAnahäLeÜ taero wÜAŸka‹o
¨KabaawÜ pa‹LÜ Kaanau h¦<dqna BanaI manaAhI gÜÜanauR BaŽka‹o CÜÀ® ika‹cyaaŸnaeCÜna• Œina taero santaanahäLeÜ paina itanaIhäka‹o
2tyasa §¤aILeÜ sapaRLÜa”R Ÿ(ar id”Rna•/ "ho”na? parmaezvarLeÜ kau‹kau‹Rcaamaa fsnaeCÜna•.®
yasao Bannau BaŽna. hamaILeÜ bagÜÜaq<caamaa BaŽka‹a ¨Kahäka‹o 16tyasapaiCÜ parmaPaBau parmaezvarLeÜ tyasa s¤aILÜa”R
pa‹LÜ Kaana saka›CÜQ. 3tar parmaezvarLeÜ BannauBayao/ 'itamaIhäLeÜ
å BannauBayao/
bagÜÜaq<caAka‹o baIcamaa BaŽka‹o ¨Kaka‹o pa‹LÜ Kaanau h<¦dqÜna/ "jaba itamaI gÜÜaBaR Daar,ÜÜa gÜÜanaeRCÜQ tyasa ŒvasTaamaa ma
itamaIhäLeÜ CÜunau paina h¦<dqna/ na¤a itamaIhä manaeRCQ.¾® itamaILÜA”R Œita ka‹X idnaeCÜu r ŒApaÍnao sa–taAna ja–maAŸnae
4 tar sapaRLeÜ s¤aILÜa”R Banae/ "itamaIhä inazcaya manaeR baeLÜAmaA itamaILeÜ saAHq naq Pasava vaednaA sahnau panaeRCÜ. itamaI
CqÜnaQ. 5parmaezvarLeÜ paina jaannau h¦nCÜ jaba itamaIhäLeÜ ŒApaÍnao paitaka‹o caAhnaA gÜÜanaeRCÜQ. tar ŸnaLeÜ itamaILÜA”R
tyasa ¨Kaka‹o pa‹LÜ KaanCÜQ itamaIhäka‹o $aana KaoiLÜnCÜ zaAsana gÜÜanaeRCÜ.® *
Œina itamaIhä kau‹na ŒsaLÜ kau‹na Karaba jaannae $aanaI Ba”R 17tyasapaiCÜ parmaPaBau parmaezvarLeÜ tyasa maainasaLÜa”R
parmaezvar jastaq h¦naeCÜQ.® BannauBayao/
6taba tyao s¤aILeÜ tyasa ¨Kaka‹o pa‹LÜ henaRmaa ram˜ao r "jaba itamaILeÜ itam˜aI patnaIka‹o kau‹ra maanaer maqLeÜ naKaanau
Kaanamaa paina ŒsaLÜ bauiBa‹na• ka‹ar,ÜÜa tyasa ¨Kaka‹o pa‹LÜLeÜ BanaI Œa$aA idŽka‹o ¨Kaka‹o pa‹LÜ KaayaQ r ma itam˜ao
$aana id–Tyao tyasa ¨KabaawÜ kae‹hI pa‹LÜhä iwÜpaer KaA”R ka‹ar,ÜÜaLeÜ BaUimaLÜa”R sarApnae CÜu jauna KaA´a padaTaR BaUimabaawÜ
Œina ŒapaU‹sa<gÜ a BaŽka‹o maainasaLÜa”R paina Kaana id”R r itamaILeÜ paaŸnaeCÜQ tyasaka‹o inaömta itamaILeÜ itam˜ao saara
ŸsaLeÜ paina Kaayao. jaIvana Bair maehnata gÜÜanauR panaeRCÜ.
7taba itanaIhäLeÜ kae‹hI ŒnaQWÜo ŒnauBava gÜÜare. itanaIäLeÜ 18tyao BaUimaLeÜ itam˜ao inaömta jaMÄ€[LÜI Gaa<sa r ka‹a<ùFahä
deKae itanaIhä naAÄ€[q iTaŽ. yasaTaR itanaIhäLeÜ naeBaaraka‹o ŸmaanaeRCÜ Œina itamaILeÜ jaMÄ€[LÜÜmaa Ÿm˜aeka‹o saagÜÜapaata Kaanau
paAta gÜÜaA<sae Œina ŒapaÍnaA inaömta ÂgÜÜaahä banaaŽ. panaeRCÜ.
8jaba saaBa‹ka‹o havaa baihrhka‹o iTayao parmaPaBau parmazvar
< e e 19itamaILeÜ ŒApaÍnao Œaharka‹o inaömta ŒApaÍnao Œnauhar
bagÜÜaq<caamaa Gauimarhnau h¦<da taI pau¨xa r §¤aILeÜ parmaPaBau pasaInaaLeÜ CÜyaapaCÜyaaptaI nah¦{jaeLÜsamma maehnata gÜÜanauR panaeRCÜ/
parmaezvarka‹o Œavaaja caaLÜ paaŽr itanaIhä bagÜÜaq<caAka‹o
äKahämaaBa‹ Âkae‹.
i t a m a I ² z a A s a n a g Ü Üa n a eRC Ü itamaI ŒApaÍnao paitaLÜA”R inayan¤a,ÜÜa
9parmaPaBau parmaezvarLeÜ tyasa pau¨xa maainasaLÜa”R baoLÜaŸnau gÜÜanaR caAhnCÜQM yao ihb˜aUmaA Ÿtpai(a 5>1 maA ja§taq CÜ. tar ŸnaLeÜ
Bayao Œina saoDnau Bayao/ "itamaI ka‹ha< CÜQÀ® itamaILÜA”R zaAsana gÜÜanaeRCÜ.

4. Ÿtpai(a 3É20-4É23 4
ma¨{jaeLÜsamma naq itamaILeÜ maehnata gÜÜanaRu panaeRCÜ. tyasapaiCÜ 9taba parmaPaBauLeÜ ka‹iyanaLÜa”R BannauBayao/ "taero Baa”
itamaI pae‹ir maawÜomaa imalnaeCÜQ. maqLeÜ itamaILÜa”R banaaŸda hAibaLÜ ka‹ha< CÜÀ®
maAwÜoka‹o PayaogÜÜa gÜÜaerka‹o iTaŽ< r jaba itamaI manaeR CÜQ pae‹ir taba ka‹iyanaLeÜ Ÿ(ar idyao/ "ma jaaöndna/ maero Baa”ka‹o
maawÜomaa imalnaeCÜQ.® hercaAh gÜÜanaeR ka‹ama maero ho rÀ®
20 tyasa ŒAdmaLeÜ ŒApaÍnaI patnaIka‹o naAŸ< hvvaA raKyao 10 tyasapaiCÜ/ parmaPaBauLeÜ ka‹iyanaLÜa”R saoDnau Bayao/
ika‹naBanae sabaq maAinasahäka‹I itanaI ŒAmaA h¦na•. "taq<LeÜ ŸsaLÜa”R kae‹ gÜÜairsaÀ ka‹ar,ÜÜa BaUimabaawÜ Ÿsaka‹o rgÜÜata
21 parmaPaBau parmaezvarLeÜ pazauka‹o CÜaLÜaka‹o ÂgÜÜaa banaAŸnau masa<gÜ a ka‹raŸ<dqCÜ. 11 taÏlae taero Baa”ka‹o htyaa gÜÜairsa r
Bayao r tyao maainasa r Ÿsaka‹I patnaILÜa”R LÜgÜ aaŸna idnau taero hatabaawÜ rgÜÜata ipaŸnaLÜa”R BaUimaLeÜ mauKa baAhI rheka‹oCÜ.
Bayao. yasaka‹Ar,ÜÜa Œba ma tyasa BaUimamaA narAm˜ao kau‹rAhä h¦nae
22 parmaPaBau parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "her/ tyao maainasa banaA”idnaeCÜu. 12jaba taq<LeÜ tyao BaUimamaa kae‹hI ropCÜsa taero
hamaI jastaq BaŽka‹o CÜ ŸnaLeÜ ram˜ao Œina naram˜ao ivaxayamaa inaömta tyasa BaUimaLeÜ kae‹hI pa‹saLÜ idnae CqÜna. pa&TvaImaa
jaandCÜ r Œba jaIvanaka‹o äKabaawÜ ŸnaLeÜ pa‹LÜ Kaana taero ŽŸwÜA GarÜ paina h¦nae CqÜna/ ta< Žka‹ WÜAŸ<deiKa Œka‹oR
sakaÍCÜ yaid ŸnaLeÜ tyao pa‹LÜ Kaayao Banae/ ¬ saDaq<ka‹o WÜAŸ< Gauimaih<ùfnae CÜsa•.®
inaömta baa<cnaeCÜ.® 13 taba ka‹iyanaLeÜ parmaPaBauLÜa”R Banae/ "yao d,ÜÜf caa<ih
23 parmaPaBau parmaezvarLe ŒAdmaLÜA”R baLÜpaUvaRka‹ jamaIna maqLeÜ sahna sakaÍnaeBanda Daerq Bayao. 14 henaoRhosa/ Œaja
jaotnau inaka‹Alnau Bayao jahA<baAwÜ ŸsaLÜA”R isajaRnaA gÜÜairŽka‹o tapaA”ªLeÜ maLÜa”R jamaInabaawÜ inaka‹AiLÜidnau Bayao Œina ma
iTayao. 24ŸhA<LeÜ maAinasaLÜA”R wÜAùFo Kaed•nauBayao Œina tapaA”ªka‹o najarbaawÜ baAihr rhnau parYo/ yasa pa]TvaImaA
Œdnaka‹o bagÜÜaq<caAka‹o paUvaRitar PavaezaóArmaA ŸhA<LeÜ Žka‹ janaA baeGarbaAreÜ Gauimaihù<fnae h¦nae BaŽ< r jasaLeÜ paina maLÜa”R BaewÜ•CÜ
§vagÜÜaRdUta Œina ŽŸwÜA PajvaiLÜta tarvaAr jao jaIvanaka‹o maLÜa”R maanaeRCÜna•.®
äKaitar jaAnae baAwÜoka‹o saur»aA gÜÜadqR caArqitar GauimarhnTyao. 15taba parmaPaBauLeÜ ŸsaLÜa”R BannauBayao/ "yastao h¦na
paaŸnae CqÜna? yaid ka‹saqLeÜ taLÜA”ª maaCRÜ Banae tyasaLÜa”R ma
paihLÜo pairvaar ka‹WÜor d,ÜÜf idnaeCÜu.® taba parmaPaBauLeÜ ka‹iyanamaaiTa yastao
ŒApaÍnaI patnaI hvvaAsa<gÜ a ŒAdmaka‹o sahvaAsa Bayao ŽŸwÜa icanh LÜgÜ aaŸnau Bayao jasaLeÜ gÜÜadAR tyao deKaepaiCÜ
4 Œina itanaI gÜÜaBaRvataI BaŽr ŽŸwÜa CÜoro ka‹iyanaLÜa”R ka‹saqLeÜ ka‹iyanaLÜa”R maAnaeR CqÜna.®
janmaa”na. itanaLeÜ Bainana/ "parmaPaBauka‹o sahayataaæara maqLeÜ
ŽŸwÜa maainasaLÜa”R janma idŽ<.® ka‹iyanaka‹o pairvaar
2itanaLeÜ pae‹ir Œka‹oR CÜoro haibaLÜLÜa”R janmaa”na. 16taba ka‹iyana parmaPaBauka‹o saamaunnaeÜbaawÜ wÜaùFA gÜÜaŽr
haibaLÜ Baeùfa gÜÜaoWÜaLÜo Bayao Œina ka‹iyana KaetaIvaaLÜa Bayao. Œdnaka‹o paUvaRpai·Ü… naod dezamaA basna TaAlyao.
17ka‹iyanaka‹o Ÿsaka‹I patnaIisata sahvaAsa Bayao r itanaIÜ
paihLÜo htyaA gÜÜaBaRvataI Ba”Rna r hnaoka‹ naAŸ< BaŽka‹o ŽŸwÜA CÜorA
3kae‹hI samaya pazcaAta ka‹iyanaLeÜ BaUimaka‹o ŸbjanaIbaawÜ janmaA”na•. Œina ka‹iyanaLeÜ ŽŸwÜa zahr banaayao r yao
kae‹hI Kaanae kau‹ro parmaPaBau ka‹ha< BaewÜI§va¨pa caùFaŸna zahrka‹o naAŸ< hnaoka‹ rAKyao.
lyaAyao. 4haibaLÜLeÜ paina ŒapaÍnao Baeùfaka‹o baTaanabaawÜ 18hnaoka‹ka‹o ”Rrad naAŸ<ka‹o CÜorA janmyao. ”Rradka‹o
paihLeÜ janmaeka‹o Baeùfaka‹o Ÿ(ama BaagÜÜa caùFaŸna lyaayao. ŽŸwÜA CÜoro Bayao r Ÿsaka‹o naAŸ< mahUyaaŽL rAiKayaoÜ.
Œina haibaLÜLeÜ lyaaŽka‹o BaewÜI parmaPaBauLeÜ §vaIka‹Ar mahUyaaŽLÜka‹o paina mataUzaaŽLÜ naAŸ<ka‹o CÜoro Bayao Œina
gÜÜanauRBayao. 5tar parmaPaBauLeÜ ka‹iyana r ŸnaLeÜ caùFaŽka‹o mataUzaAŽLka‹o paina LÜemaeka‹ naAŸ<ka‹o CÜoro Bayao.
BaewÜI svaIka‹ar gÜÜanauR BaŽna. yasaTaR ka‹iyana saaHq irsaayao r 19LeÜmaeka‹LeÜ du”vawÜI §¤aIhäisata ivavaAh gÜÜarYo/
du>KaI Bayao. itanaIhäka‹o naAŸ< Œada r isalLÜA iTayao. 20 ŒadaLeÜ
6-7 parmaPaBauLeÜ ka‹iyanaLÜa”R saoDnau Bayao/ "ta< ika‹na yaabaaLÜ naAŸ<ka‹o CÜoroLÜA”R janma id”na•. yaabaaLÜ paaLÜmaa
irsaaŽka‹o CÜsa•À ta< ika‹na ŒApaÍnao ŒnauhAr Œ<DyaAro basnae r gÜÜaA”-vastahä paalnahäka‹o paKaAR iTaŽ. 21 yaabaaLÜka‹o
R u e u
paAdRCÜsa•À yaid taÏlae ram˜ao ka‹ama gÜÜairsa• Banae ma taLÜA”ª Baa”ka‹o naAŸ< yaUbaaLÜ iTayao Œina itanaI naq vaI,ÜÜaa r baa<saurI
§vaIka‹Ar gÜÜaCÜRu Œina taÏlae naram˜ao ka‹ama gÜÜairsa• Banae paApaLeÜ bajaaŸnaehä sabaqka‹A pauKaAR iTaŽ. 22 isalLÜaLeÜ taUbaLÜ
taLÜA”ª Žka‹dmaq inayan¤a,ÜÜa gÜÜanaeRCÜ tar ta< yasaka‹o maAiLÜka‹ ka‹iyanaLÜa”R janmaa”na• jao sabaq Paka‹arka‹a paItaLÜ r pa‹LÜamaka‹o
h¦naq paCÜR.® hitayaarhä banaaŸTyao. taUbaLÜ ka‹iyanaka‹A baihnaIka‹o naAŸ<
8ka‹iyanaLeÜ Ÿsaka‹o Baa”LÜa”R Banae/ "hamaI Kaetamaa naamaa iTayao.
jaAŒQ<?® Œina itanaIhä Kaetamaa gÜÜaŽka‹a iTaŽ/ ka‹iyanaLeÜ 23 LeÜmaeka‹LeÜ ŒApaÍnaA patnaIhäLÜa”R Banae/ "he Œada r
Ÿsaka‹o Baa”LÜa”R Œak“a‹ma,ÜÜa gÜÜarI itanaLÜA”R maarYo. isalLÜÜa? maerA kau‹rA sauna? LeÜmaeka‹ka‹a patnaIhä ho/ ma kae‹

5. 5 Ÿtpai(a 4É24-6É4
BanCÜu/ sauna. maLÜa”R caowÜ paurYAŸnae maainasaLA”R maqLeÜ maare</ 15jaba mahLeÜLÜ 65 vaxaRka‹o Bayao Ÿsaka‹o ŽŸwÜA
yasa javaAna kae‹wÜoelae maLÜa”R ihka‹aRyao maqLeÜ ŸsaLÜA”R maAre<. CÜoro jainmayao jasaka‹o naAŸ< yaered rAiKayao. 16yaered
24yaid ka‹iyanaLÜA”R maAreka‹omaA saAta gÜÜau,Ü aA baFI d,ÜÜf janmaepaiCÜ mahLeÜLÜ 830 vaxaR samma baa<cae r tyasa
Bayao Banae/ LÜemaeka‹LÜa”R maareka‹omaA satah(ar gÜÜau,Ü aa baùFI d,ÜÜf ŒvaiDamaa Ÿsaka‹a Daerq CÜora-CÜorIhä janmae. 17yasaTaR
h¦naeCÜ.® mahLeÜLÜ jammaa 895 vaxaR samma baa<caee.
18jaba yaered 162 vaxaR paugÜ ae Ÿnaka‹o ŽŸwÜa CÜoro
Œadma r hvvaAka‹o nayaA< pa¤a BaŽ
u jainmayao jasaka‹o naAŸ< hnaoka‹ rAiKayao. 19hnaoka‹ jainmaŽpaiCÜ
25ŒAdmaka‹o pa‹eir ŒapaÍnaI patnaIisata sahvaAsa Bayao r yaered 800 vaxaR samma baa<cae. yasa ŒvaiDamaa yaeredka‹a
itanaLeÜ pae‹ir ŽŸwÜa CÜoro janmaa”na jasaka‹o naAŸ< saeta Œ¨ CÜora-CÜorIhä BaŽ. 20 yasaTaR yaered jammaa 962
rAiKayao. itanaLeÜ Bainana•/ "ka‹iyanaLeÜ haibaLÜLÜa”R maareka‹oLeÜ vaxaRsamma baa<ca.
Ÿsaka‹o sa·Ü…Üamaa parmaezvarLeÜ maLÜa”R Œka‹oR baALÜka‹ idnau 21 jaba hnaoka‹ 65 vaxaR paugÜ ae Ÿnaka‹o ŽŸwÜA CÜoro
Bayao.® 26saetaka‹o paina ŽŸwÜa CÜoro Bayao jasaka‹o naAŸ< jainmayao jasaka‹o naAŸ< mataUzaeLÜh rAiKayao. 22 mataUzaeLÜh
ŽnaozA iTayao. yahI samayadeiKa maainasahäLeÜ parmaPaBauLÜa”R janmaepaiCÜ hnaoka‹ 300 vaxaR samma parmaezvarka‹o paiCÜ-paiCÜ
ivazvaAsa gÜÜanaR TaALeÜ. ih<iùfrhe. yasa ŒvaiDamaa Ÿsaka‹o Œ¨ CÜora-CÜorIhä
janmae. 23yasaTaR hnaoka‹ 365 vaxaR samma baa<cae.
Œadmaka‹o paAirvaAirka‹ ”itahAsa 24Žka‹ idna hnaoka‹ parmaezvarisata ih<iùfrheka‹o samayamaA
5 Œadmaka‹o pairvaarka‹o ivaxayamaa LeÜiKaŽka‹o ”itahasa
yahI ho. parmaezvarLeÜ maainasaka‹o sa&ixwÜ gÜÜadaR ŒapaÍnaq
hnaoka‹ hraŽ. parmaezvarLeÜ ŸsaLÜA”R ijaŸ<dq §vagÜÜaR LÜanau
Bayao.
Paita¨pamaa maAinasaka‹o sa&ixwÜ gÜÜanaRuBayao. 2 parmaezvarLeÜ 25jaba mataUzaeLÜh 187 vaxaRka‹o iTaŽ Ÿnaka‹o ŽŸwÜa
maainasaLÜa”R pau¨xa r §¤aI du”R äpamaA sa&ixwÜ gÜÜanaRuBayao. jaba CÜoro jainmayao jasaka‹o naAŸ< LeÜ maeka‹ rAiKayao. 26LeÜmaeka‹
ŸhA<LeÜ itanaIhäLÜA”R s£öxwÜ gÜÜanauRBayao itanaIhäLÜA”R ŒAizaxa janmapaiCÜ matazaLÜh 782 vaxasamma baaca. yasa ŒvaiDa-ima¤a
e U e R < e
idnau Bayao Œina itanaIhäLÜA”R "maAinasajaAita¾* BannauBayao. itanaka‹o Œnya CÜora CÜorIhä paina janmae. 27yasaTaR
3jaba Œadma 130 vaxaRka‹o va&ë BaŽka‹a iTaŽ/ mataUzaeLÜh 969 vaxaRsamma baa<cae.
itanaka‹o pae‹ir Œka‹aeR ŽŸwÜa CÜoro jainmayao r ŸnaLeÜ 28jaba LeÜmaeka‹ 182 vaxaRka‹o iTaŽ Ÿnaka‹o ŽŸwÜa
CÜoroka‹o naAŸ< saeta rAiKayao. 4saetaka‹o janma BaŽpaiCÜ CÜorA jainmayao. 29ŸnaLeÜ ŒapaÍnao CÜoroka‹o naAŸ< naUh
Œadma ŒBa‹ 800 vaxaR samma jaIivata rhe Œina Ÿnaka‹o rAKae. ŸnaLeÜ Banae/ "yasaLeÜ ham˜ao ka‹amamaa ivaZAma idŒosa.
Œ¨ paina CÜora-CÜorIhä BaŽ. 5Œadma 930 vaxaRsamma parmaezvarLeÜ BaUimaLÜa”R sarApa idnau BaŽka‹oLeÜ hamaI KaetaIka‹o
baa<caer mare. LÜaigÜÜa ka‹iWÜna pairZma gÜÜaCÜQR. tar naUhLeÜ hamaILÜa”R ivaZama
6jaba saeta 105 vaxaRka‹o BaŽ taba Ÿnaka‹o ŽŸwÜa idnau h¦naeCÜ.®
CÜoro jainmayao jasaka‹o naAŸ< ŸnaLeÜ Žnaoza rAKae. 7Žnaoza 30 naUh janmaepaiCÜ LeÜ maeka‹ 595 vaxaRsamma jaIivata rhe.
janmaepaiCÜ saeta 807 vaxaRsamma jaIivata rhe r yao samayamaa tyasa ŒvaiDamaa Ÿnaka‹a Œ¨ CÜora CÜorIhä ja–mae.
saetaka‹a Œ¨ CÜora-CÜorIhä janmae. 8yasaTaR saeta jammaa 31 LeÜ maeka‹ jammaA 777 vaxaRsammaA baA<cae.
912 vaxaRsamma baA<caer mare. 32 naUh 500 vaxaR paugÜ aepaiCÜ Ÿnaka‹o zaema/ hama r
9Žnaozaka‹o Ÿmaer 90 vaxaRka‹o BaŽpaiCÜ Ÿnaka‹o ŽŸwÜa yaepaeta CÜorahä janmae.
CÜoro jainmayao jasaka‹o naAŸ< kae‹naana rAiKayao. 10 kae‹naana
janmaepaiCÜ Žnaoza 815 vaxaR samma baa<cae. yao samayamaa maainasahä dxwÜ hnCÜna•
u ¦
Žnaozaka‹a Œ¨ CÜora-CÜorIhä paina janmae 11 yasaTaR Žnaoza
jammaa 905 vaxaR baa<care mare. 6 pa]TvaImaa jaba maainasahäka‹o saMKyaa baùFdq gÜÜayao/
itanaIhäLeÜ ka‹nyaahäLÜa”R janma idŽ. 2parmaezvarka‹a
12 kae‹naana 70 vaxaR paugÜ aepaiCÜ Ÿsaka‹o ŽŸwÜa CÜora CÜorAhäLÜe taI maanava ka‹nyaahäLÜa”R mana parAŽ. yasaka‹Ar,ÜÜa
jainmayao/ ŸnaLeÜ CÜoroka‹o naAŸ< mahLeÜLÜ rAKae. 13 mahLeÜLÜLeÜ parmazvarka‹A CÜorAhäLÜe ŒApa‹LÜe rojaka‹A ka‹hI ka‹NyaAhäLÜA”R
e U e e
janma iLÜŽpaiCÜ kae‹naana 840 vaxaR Ÿmaersamma baa<cae. tyasa ivavaAh gÜÜare. 3 taba parmaezvarLeÜ BannauBayao/
samayamaa kae‹naanaka‹a ŒAWÜÜ CÜora-CÜorIhäLeÜ paina janma "itanaIhä mar,ÜÜazaILÜ BaŽka‹aLeÜ maanava ¨pamaa LÜAmao
iLÜŽ. 14 yasaTaR kae‹naana 910 vaxaR samma baa<caer mare. samayasamma baa<cnae CqÜnana•. 3itanaIhäka‹o Œayau kae‹vaLÜ
120 vaxaRsamma maA¤a h¦nae CÜ.®
4 yasa pa&TvaImaa napaIL maainasahä tyasa samaya r
maAinasajaAita ka‹o ŒTaR yasa naAŸ<ka‹o ŒTaR h¦nCÜ "maAnCeÜ® ŒTavaA
"maAinasa® yao "pa]TvaI® ŒTavaA rAtao "maAwÜo® zabdka‹o ŒTaR tyasapaiCÜ paina iTaŽ. parmaezvarka‹a CÜorAhäLeÜ jaba manauxya
ja§taq CÜ. ka‹nyaahäisata zaArIirka‹ sambanDa rAKae itanaIhäLe Ü

6. Ÿtpai(a 6É5-7É22 6
parmaezvarka‹a CÜorAhäka‹a naanaIhä janmaaŽ. itanaIhä jaLÜPaLÜya PaArmBa
PaacaIna samayabaawÜ naq Paisaë LÜùfakau‹hä iTaŽ. tyasapaiCÜ parmaPaBauLeÜ naUhLÜa”R BannauBayao/ "ŒapaÍnao
5parmaPaBauLeÜ deKnau Bayao pa&TvaIka‹A maainasahämaa duxwÜtaA 7 paurq pairvaarisata jahajamaa pasa ika‹naBanae pa]TvaImaa
Œtyantaq Daerq iTayao Œina itanaIhäLeÜ manamaa jae icataaŸ<d ŒihLeÜ jaIivata rheka‹a maainasahämaa ta< maa¤a ŒsaLÜ
iTaŽ saDaÏ< ivacaArhä naq duxwÜpaU,Ü aR h¦nTyao. 6Œina parmaPamau maainasa BanaI maqLeÜ deKae<. 2 saata jaoùfI/ saatavawÜa BaaLeÜ r
pa&TvaImaa manauxya jaaita sa&ixwÜ gÜÜareka‹omaa du>KaI h¦nau Bayao. saatavawÜa paoTaI zauë pazauhä r Žka‹ jaoùfI ŽŸwÜa BaaLeÜ r
tyasaLe parmaPaBauLÜA”RÜ ‡dyabaawÜ naq du;KaI taulyaayao. 7taba ŽŸwÜa paoTaI Œzauë pazau. 3Œina sabaq jaataka‹a carAhäbaawÜ
parmaPaBauLeÜ BannauBayao/ "pa&TvaIbaawÜ naq yaI maainasahäLÜa”R ma paina saatavawÜa BaaLeÜ r saatavawÜa paoTaI iLÜŽr jahajaiBa¤a
DvaMza paanaeR CÜu. ma maainasa/ Gaêanae r Œnya pazauhä Œina pasaA. yaI pazau-carAhä Œ¨ sabaq DvaMza gÜÜairŽ paiCÜ
Œaka‹azamaa Ÿùfnae carAhä jae maqLeÜ sa&ixwÜ gÜÜare ma sabaqLÜA”R iyanaIhäka‹a jaaitahäLÜa”R pa&TvaImaa bacaa”R raKnau yaI saba
DvaMza paanaeRCÜu.® taÏLeÜ LÜanau paCÜR. 4ŒbadeiKa saataQM idnamaa ma yasa pa]TvaImaa
8tar naUhLeÜ parmaPaBauLÜa”R KauzaI taulyaAŽ. caaLÜIsa idna caaLÜIsa rata paanaI paAnaeRCÜu Œina yasa
pa&TvaIbaawÜ maqLeÜ sa&ixwÜ gÜÜareka‹A sabaq jaIivata Paa,ÜÜaIhä DvaMza
nah r mahA jaLÜPaLÜya
U paanaeRCÜu.® 5Œina parmaPaBaubaawÜ BaŽka‹o Œa$aa naUhLeÜ paU,Ü aR
9yao naUhka‹o paAirvaArIka‹ ”itahasa ho. naUh Ÿsaka‹o ¨paLeÜ paaLÜna gÜÜare.
jaInavanaBair Žka‹janaA ŒsaLÜ vyai(a‹ iTaŽ. naUhLeÜ saDaq< 6jaba pa&TvaImaa PaLÜya Œayao naUh 600 vaxaR paugÜ aeka‹A
parmaezvarka‹o Œnausar,ÜÜa gÜÜadR iTaŽ. 10 naUhka‹a taIna CÜorAhä iTaŽ 7PaLÜyabaawÜ baa<cnaka‹o inaömta naUh ŒapaÍnao CÜorahä
zaema/ hama r yaepaeta naAŸ< BaŽka‹A iTaŽ. Œina patnaI r bauharIhä iLÜŽr jahajaiBa¤a pasae. 8-9 taba
11 parmazvarka‹o najarmaa paTvaI ºaX iTayao. maAinasahäLÜe
e & PaA,ÜÜaIhä/ nar r naArI/ jaoùfI naUhka‹hA< jahAjamaA ŒAŽ.
p£TvaImaA ihMsaA vyaA¹¯ paAreka‹A iTaŽ. 12 parmaezvarLeÜ parmaezvarLeÜ ŒA$aA gÜÜanauR BaŽ ŒnausaAr DartaImaA sabaq
p£TvaImaA deKnau Bayao p£TvaIka‹A maAinasahäLeÜ ŒApaÍnao svacCÜ/ ŒsvacCÜ PaA,ÜÜaIhä taTaA Gaiêanae PaA,ÜÜaIhä
jaIvana ºaX paareka‹oLeÜ pa]TvaI naq naX BaŽka‹o iTayao. ŒAŽ. 10 Œina WÜIka‹ saAta idnapaiCÜ pa]TvaImaA jaLÜ-PaLÜyaka‹o
13 taba parmaezvarLeÜ naUhLÜa”R BannauBayao/ "maainasahäka‹o paAnaI panaRLÜAgÜÜyao.
ihsaALÜe paTvaI BairŽka‹oLÜe yasamaa BaŽka‹a sabaq Paa,ÜÜaIhäLÜa”R
M & 11 naUhka‹o jaIvanaka‹o 600 vaxaRka‹o doêao mahInaaka‹o
naX paanaR maqLeÜ ina,ÜÜaRya iLÜŽ<. yasaTaR pa&TvaIisataq itanaIhä saAtaAÏ idnamaA jamaInabaawÜ maULÜ pau‹wÜ•yao Œina Œaka‹azamaa
sabaqLÜA”R ma Ba‹·Ü…q naX paanaeRCÜu. 14 taq<LeÜ Kaopaer ka‹AWÜka‹o WÜULÜA-WÜULÜa pvaaLÜhä bainaŽ. 12 Œina pa&TvaImaa maUsaLÜDaare
ŽŸwÜa jahaja banaaŸnau r tyasamaa ka‹oWÜahä banaaŸnau r paanaI caaLÜIsa idna caaLÜIsa rAta Žka‹ohoro pairrhYo.
tyasaka‹o iBaM¤aI r baaihr pai·Ü… ŒLÜka‹¤aaLeÜ iLpnau. 13 tyahI idna naUh/ Ÿsaka‹I patnaI/ CÜorahä zaema/ hama r
15"tyao jahaja 300 hAta LÜamao/ 50 hata caQùfa r yapata Œina baharIhä jahaja iBa¤a gÜÜaŽ. 14 taI maainasahä/
e e u
30 hata ŒlgÜÜao banaaŸnau r 16tyasamaa CÜanaa LÜgÜ aAŸnau. Patyaeka‹ jaataka‹a BaaLeÜ paoTaI gÜÜarI jaoùfI jaoùfI vana
jaba CÜanaaka‹o Žka‹ hAta tala ¿yaALÜ banaaŸnau. tyasa pazauhä/ Garmaa paaiLÜnae pazauhä/ BaU<”Rmaa Gaêanae jantauhä
jahajaka‹o Žka‹apai·Ü… ŽŸwÜa Foka‹a raKnau r tyasamaa paihLÜo/ Œina Patyaeka‹ jaataka‹a carAhä jahajamaa pasae. 15yaI sabaq
doêao r taeêao taLÜa banaAŸnau. pazau-carAhä naUhsa<gÜ aq jahajamaa pasae. saasa pae‹naeR sabaq
17"maero BaAgÜÜamaA ma yasa DartaIka‹A sabaq PaA,ÜÜaIhäka‹o jaIivata Paa,ÜÜaIhä BaALeÜ r paoTaIka‹o jaoùfIka‹o dLÜmaa taI
savaRnaAza paAnaR KatarnaAka‹ baAùFI lyaA”rheka‹o CÜu. sajaIva pazau carAhä jahajamaa ŒaŽ. 16yaI sabaq pazauhä
vastauhä manaeRCÜna•. 18tar ma ta<sa<gÜ a ŽŸwÜa ka‹rar gÜÜanaeRCÜu. parmaezvarLeÜ naUhLÜa”R idnau BaŽka‹o Œa$aA Œnausaar jaoùfI
tyao jahajaiBa¤a pasda taq<LeÜ ŒapaU‹sa<gÜ a ŒapaÍnao CÜorahä/ jaoùfI BaŽr ŒaŽ. tyasapaiCÜ parmaPaBauLeÜ jahajaka‹o Foka‹a
patnaI/ Œina bauharIhä LÜanau. 19Œina ŒapaU‹sa<gÜ a Patyaeka‹ band gÜÜairidnau Bayao.
jaofI jaIivata Paa,ÜÜaI jahajaiBa¤a LÜana/ taI jaIivata Paa,ÜÜaIhä
ù u 17jaLÜ PaLÜya pa&TvaImaa caaLÜIsa idna caaLÜIsa rAtasamma
sabaq BaaLeÜ paoTaIka‹o jaoùfI hosa• r itanaIhä paina Bayao. paanaI baùFer jahajaLÜa”R jamaInabaawÜmaaiTa Ÿcaalna
itamaIhäisataq baa<icarh¦na•. 20 jaIvana r»aaka‹o inaömta Pa yaeka‹ Taalyao. 18 paanaIka‹o star maAiTa ŸWÜ•yao Œina naAva
jaataka‹a pazau carA r Gaêanae Paa,ÜÜaIhä tyahA< itamaIhäisata paAnaImaA taqirna TaAlyao. 19paanaI yaita saaHo baùFyao
rhnaeCÜna•. 21 Œina taero BaAgÜÜamaA sabaq Paka‹Arka‹o KaA´a Œglao-Œglao pahafhä paina paanaILÜe FAika‹Ž. 20 Žka‹ohoro
ù
saAmaˆaI Baojanaka‹o LÜAigÜÜa jammaA gÜÜar. taero r taI saba paanaI pairrheka‹oLeÜ pa&TvaImaa yaita Daerq paanaI Bayao ŒgLÜA
PaA,ÜÜaIhäka‹A inaimta Baojana h¦naeCÜ.® pahaùfhä paina paanaImaa baIsa öpa‹wÜ fubae.
22 parmaezvarka‹o Œa$aA Œnausaar naUhLeÜ Patyaeka‹ ka‹ama 21-22 pa]TvaImaA basnae sabaq pau¨xa r s¤aIhä GareÂ
paUra gÜÜarYo. pazauhä/ r jaMÄ€[LÜI pazauhä/ pa]TvaImaAiTa Ÿùf•nae sabaq

7. 7 Ÿtpai(a 7É23-9É10
PaA,ÜÜaIhä Œina sabaq sajaIva vastauhä jao sauKaA BaUimamaA patnaI/ taerA CÜorahä r bauharIhä iLÜŽr jahaja baaihr
iTaŽ mare. 23 yasaTaR pa&TvaIka‹o satahmaa rhnae maainasahä/ ŒA”ja. 17jahajamaa ta<sa<gÜ a jae jaita carAhä/ paaltaU
pazauhä/ Gaiêanae jantauhä Œina Œaka‹azamaa Ÿùfnae Paa,ÜÜaIhä janaavar/ vanaka‹a janaavaar BaUimamaa Gaêanae jantauhä taI saba
parmaezvarLeÜ naxwÜ paanauR Bayao. yaI saba Paa,ÜÜaIhäLÜA”R BaUimamaa ŒoHALÜÜ jasaLeÜ gÜÜadAR itanaIhäLeÜ pa&TvaImaa ŒapaÍnao
pa&TvaIbaawÜ naxwÜ gÜÜairyao. kae‹vaLÜ naUh r ŸnaIsa<gÜ aq jahajamaa santaana baùFAŸna/ pazauhäLeÜ itanaIhäka‹o saMKyaa pa&TvaImaa
BaŽka‹a maainasahä r Œnya Paa,ÜÜaIhä maa¤a jaIivata rhe. baùFAŸna••.®
24Žka‹ saya pacaAsa idnasamma pareka‹o paanaI pa&TvaImaaiTa 18yasaTaR/ naUh/ Ÿnaka‹A CÜorahä/ Ÿnaka‹I patnaI taTaa
baigÜÜarhYo. bauharIhä jahajabaawÜ baaihr BaUimamaa inaskae‹. 19ŒapaÍnao-
ŒapaÍnao pairvaar/ Patyaeka‹ janaavar/ Gaêanae PAA,ÜÜaIhä/
jaLÜ PaLÜyaka‹o Œnta Patyaeka‹ carA jao paina pa&TvaImaaiTa ihù<ffuLÜ gÜÜaCÜRna taTaa
8 naUh r ŸnaIisata jahajamaa jao maainasa pazau r Œaka‹azamaa ŸùfCÜna• pa&TvaImaa ŒoiLÜ@Ž.
carAhä iTaŽ/ itanaIhäLÜa”R parmaezvarLeÜ samBa‹nau 20 tyasapaiCÜ naUhLeÜ parmmaPaBauka‹o inaömta ŽŸwÜa vaedI
Bayao. parmaezvarLeÜ pa&TvaImaa havaa bagÜÜaaŸnau Bayao. r paanaI ŸByaAŽ r ŸnaLeÜ kae‹hI paiva¤a pazauhä r paiva¤a carAhä
ibastaarq GawÜ•na Taalyao. parmaPaBauka‹o inaömta vaedImaa homabaiLÜ caùFAŽ.
2Œaka‹azabaawÜ paanaI panaR CÜoùfe paiCÜ BaUimamauinabaawÜ paina 21 parmaPaBauLeÜ tyasa baiLÜdAnahäka‹o baAsnaA iLÜŽpaiCÜ
paanaI bagÜna CÜoùfyao. 3 tyasapaiCÜ ibastaarq jamaInamaa paanaI manamaa BannauBayao/ "pae‹ir pa&TvaILÜa”R ka‹ihlyae paina sarApa
GawÜ•na Taalyao. 150 idna paugÜ aepaiCÜ paanaI GaweÜka‹o iTayao idnae CÜqna. yasaTaR Œba Ÿsao ka‹ihLeÜ paina yasa Paka‹arka‹A
4 Œina saataQ< mahInaaka‹o sa¤aQ< idna Œrarata pavaRtamaa jahaja jaIivata Paa,ÜÜaIhäLÜa”R naxwÜ paanaeR CÜqna. 22jaihLeÜsamma
Œiùfyao. 5yasarI paanaI dzaAÏ mahInaa napaugÜ au{jaeLÜsamma pa&TvaI rhnCÜ/ ibaŸ CÜnaeR r pa‹saLÜ ka‹AwÜ•nae samaya/ jaaùfo r
GaiwÜrhYo mahInaAka‹o paihLA idna pavaRtaka‹o caucaurAhä gÜÜamaIR/ ˆaIxma r izaizarÜ/ idna Œina rataka‹o ka‹ihlyaq Œnta
deiKaŽ. h¦naeCqÜna.®
6 yasapaiCÜ caaLÜIsaQ idnaka‹o Œ–tamaA naUhLeÜ jahAjaka‹o
Foka‹A KaoLeÜr ŽŸwÜA ka‹AgÜÜaLÜA”R Ÿùfa”R idŽ. 7Œina tyao nayaA< zaä
u
ka‹agÜÜa pa&TvaImaa paanaI nasaukau‹{ÜjaeLÜsamma Ÿùfer jaAdq pa‹kaR‹dq
gÜÜairrhYo. 8tyasapaiCÜ ŸnaLeÜ pae‹ir pa&TvaIka‹o satahmaa paanaI 9 parmaezvarLeÜ naUh r Ÿsaka‹A CÜorahäLÜa”R ŒazaIvaaRd
idnau B ayao. ŸhA< L e Ü itanaIhäLÜ A ”R Bannau B ayao/
sauka‹I sakae‹ka‹ae CÜ Cqna jaAnnaÜ jahajabaawÜ ŽŸwÜa Fukau‹r "itamaIhäka‹A sa–taAnahäka‹o saMKyaA yaita samma baùFosa
Ÿùfa” idŽ. DartaI pae‹ir maAinasahäLeÜ Bairyaosa•. 2 yasa pa&TvaIka‹o
9tar tyasa Fukau‹rLeÜ pa&TvaImaa ka‹taq ŒapaÍnao paa¬ rAKnae Patyaeka‹ pazau/ Œaka‹azaka‹o Pa yaeka‹ carA/ Patyaeka‹ jantau jao
WÜAŸ< paaŽna. jamaInamaa ka‹taq paa¬ rAKnae WÜAŸ< napaaŽr tyao BaU”<maa GaêanCÜ r samau™ka‹a Patyaeka‹ maaCÜa itamaIisata frAŸnae
Fukau‹r pa‹kae‹RpaiCÜ nah¦LeÜ hata ipa‹jaÜaŽr tyasaLÜa”R samaataI CÜna. itanaIhä sabaq taero inayan¤a,ÜÜamaa basana•. 3 kau‹naq paina
jahajaiBa¤a pasaAŽ. gÜÜaitazaILÜ caIja taero Œaharka‹o inaömta hosa•/ jastao maqLeÜ
10 naUhLeÜ ŒBaq‹ saata idna paKaeRr pae‹ir tyasa Fukau‹rLÜa”R paihLeÜ hiryao Ÿiõdhä Kaa´aka‹o inaömta idŽ< ŒihLeÜ
jahajabaawÜ baaihr Ÿfa”idŽ/ 11 Œina tyao Fukau‹r Saa<Ba‹maa taLÜA”ª Patyaeka‹ caIja Kaanaka‹o inaömta idnCÜu. 4 ijaŸ<do
pae‹ir jahajamaa naq pa‹ikaR‹Žr Œayao. yasa palwÜ naUhLeÜ pazauhäka‹o maasaumaA jaita{jaeLÜsamma rgÜÜata rhnCÜ yao caa<ih
pa&TvaIka‹o satahbaawÜ paanaI saukae‹ka‹o caaLÜ paaŽ ka‹ar,ÜÜa yasa naKaanau. 5Œba Ÿsao/ yaid kau‹naq sajaIvaLeÜ Žka‹janaA
palwÜ tyasa Fukau‹rLeÜ ŒapaÍnao cauccaomaa ŽŸwÜa Ba™a»aka‹o maAinasaLA”R maACÜR Banae/ yasaLeÜ yasaka‹o LÜAigÜÜa ŒApaÍnao
paata caepaer lyaaŽka‹o iTayao. 12 tyasapaiCÜ naUhLeÜ pae‹ir saata jaIvana idnau paCÜR. yaid Žka‹janaA maAinasaLA”R Œka‹oR
idnasamma paKaeR r tyahI Fukau‹rLÜa”R jahajabaaihr Ÿùfa” idŽ maAinasaLeÜ maACÜR Banae ma Ÿsaka‹o jaIvana iLÜnaeCÜu.
tar yasa palwÜ tyao Fukau‹r pa‹kaeR‹r naUh BaŽka‹o jahajamaa 6"yaid ka‹saqLeÜ ŽŸwÜA maAinasaLÜA”R maaCÜR yasaLÜA”R
ŒaŽna. Œka‹oR maAinasaLeÜ PaA,ÜÜad,ÜÜf idnau paCÜR ka‹ar,ÜÜa parmaezvarLeÜ
13 naUhka‹o Ÿmaerka‹o 601 vaxaR BaŽka‹o iTayao paihLÜo maainasaLÜa”R ŒapaÍnaq §vaäpamaA sa&ixwÜ gÜÜanaRu BaŽka‹o CÜ.
mahInaaka‹o paihLÜo idna pa&TvaIka‹o satahmaaiTa paanaI paU,Ü a¨paLeÜ
R 7"Œina itamaILeÜ Daerq sa–taAnahä paAŸnaeCÜQ jasaLeÜ gÜÜadAR
saukaÍYo. yasaTaR naUhLeÜ jahajaka‹o Foka‹a KaoLeÜr hedaR deKYo itam˜ao janasaMKyaA baùFnaeCÜ Œina DartaI BanaeRCÜ .®
pa&TvaIka‹o satahmaa paanaI sauika‹sakae‹ka‹o iTayao. 14 doêao 8taba parmazvarLÜe nah r Ÿnaka‹a CÜorAhäLÜA”R BannaBayao/
e U u
mahInaaka‹o sataa”saQ< idnamaA pa&TvaIka‹o satahbaawÜ sampaU,Ü aR 9"ma itamaI/ itam˜aA BaAvaI santaAna Œina itamaIisata BaŽka‹o
¨paLeÜ paanaI saukae‹ka‹o iTayao. Pa yaeka‹ sajaIva va§tauisata ivazaexa samBa‹QtaA tayaAr gÜÜadqR CÜu.
15taba parmaezvarLeÜ naUhLÜa”R BannauBayao/ 16 "ta</ taerI 10 ma maero ka‹rAr sabaq carAhä Œina paaltaU pazauhä Œina

8. Ÿtpai(a 9É11-10É19 8
pa&TvaImaa BaŽka‹a sabaq janaavarhäisata jao itamaIhäisata yaepaeta zaemaka‹o paALÜhämaa basaosa• Œina ka‹naana Ÿsaka‹o
jahajaiBa¤a iTaŽ/ pa]TvaIka‹o sabaq jaIivata PaA,ÜÜaIhäisata ka‹maArA hosa•.®
gÜÜanaeRCÜu. 11 itamaIhäisata ma yao ka‹rar gÜÜadqRCÜu Œba Ÿsaae 28naUh jaLÜ PaLÜyapaiCÜ 350 vaxaR baa<caer mare.
ka‹ihlyaq paina jaLÜ PaLÜyaæara Paa,ÜÜaIhä naX h¦nae CqÜnana• 29yasaTaR naUh jammaA 950 vaxaR baA<caer mare.
Œina Œba pae‹ir pa&TvaILÜa”R naxwÜ paanaR jaLÜ-PaLÜya ka‹ihlyaq
hunaeCqÜna.®
12 Œina parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "yao caa<ih maqLeÜ rAxwÜ°hä baFdq gÜ aŽ Œina öpa‹i< jaŽ
ù
itamaIhä r itamaIhäisata BaŽka‹a Paa,ÜÜaIhäisata gÜÜareka‹o
ka‹rarka‹o icanh ho. yao ka‹rar pa&TvaImaa itamaIhäka‹a 10 naUhka‹a CÜorahä zaema/ hama r yaepaeta iTaŽ r
iyanaIhäka‹o paAirvaAirka‹ ”itahasa yahI ho.
santaana jaita paina janmanCÜna• sabaqisata saDaq< rhI rhnaeCÜ. naUhka‹o CÜorahäka‹a Gaerq Daerq santaanahä BaŽ.
13 itamaIhäisata maqLeÜ sTaaipata gÜÜareka‹o ka‹rarka‹o icanh
sva¨pa baadLÜmaa ”N™e,Ü aI bainaŽ yao ”n™e,Ü aI ma r pa]TvaIka‹o yapataka‹A sa–taAnahä
e e
ka‹rArka‹o PamaA,ÜÜa ho. 14 jaba ma pa&TvaImaaiTa baadLÜ 2yaepaetaka‹a CÜorahä iTaŽ gÜÜaomaer/ maagÜÜaogÜÜa/ maadeÜ/ yaavaana/
lyaaŸCÜu baAdLÜmaA ”n™e,Ü aI deKaA paCÜR. 15ma maero ka‹rAr taUbaLÜ/ maezaeka‹ r taIrasa.
samBa‹naeCÜu taAika‹ ka‹ihLeÜ paina pae‹ir baAùFILeÜ pa]TvaIka‹A 3gÜÜaomaerka‹a CÜorahä iTaŽ Œzaka‹naja/ rIpata r taogÜÜamaaR
sajaIva PaA,ÜÜaIhäLÜA”R naxwÜ gÜÜanaRe CÜqna. 16jaba ma ”N™e,ÜaILÜA”R 4 yaabaanaka‹a CÜorahä iTaŽ -ŽLÜIzaa/ tazaIRza/ ika‹(aIma
deKCÜu ma yao ka‹rAr saDaq< samBa‹naA gÜÜanaeRCÜu ma Œina r dodanaIma.
pa]TvaImaA BaŽka‹o Pa yaeka‹ jaIivata PaA,ÜÜaIhä ibacamaA BaŽka‹o 5itanaIhäbaawqÜ samau™tawÜ vaasaIhä öpa‹<ijaŽ. itanaIhäka‹o
ka‹rAr samBa‹naA gÜÜanaeRCÜu.® dezaiBa¤a ŒapaÍnao Baaxaa r jaaita Œnausaar öpa‹<ijaŽ. yaI sabaq
17Œina parmaezvarLeÜ naUhLÜa”R BannauBayao/ "yahI naq ma yaepaetaka‹A CÜorAhä iTaŽ.
r pa&TvaImaa BaŽka‹a sabaq jaIivata Paa,ÜÜaIhäisata sTaaipata
gÜÜairŽka‹o ka‹rarka‹o icanh ho.® hAmaka‹A sa–taAnahä
6hamaka‹a CÜorahä iTaŽ kaU‹za/ imaZ/ paUta r ka‹naana.
ka‹xwÜhäka‹o PaArmBa 7kaU‹zaka‹A CÜohä iTaŽ -sabaa/ hvaILÜa/ sabataa/ ramaa
18jahajabaawÜ inaskae‹ka‹a naUhka‹a CÜorahä zaema/ hama r r sabataka‹a. rAmaaka‹a CÜorahä iTaŽ-zabaa r ddana.
yaepaeta iTaŽ :hama ka‹naanaka‹a ipataa iTaŽò 19yaI taInaq janaa 8inama˜ od ka‹zaka‹o CÜorA iTayao. inama˜ od jyaAdq zai(aázaALÜI
U
naUhka‹a CÜorahä iTaŽ r yaI taIna janaaka‹a santaanahäLeÜ naq yaoëA bainanae paihLÜo maAinasa iTaŽ.
yao pa&TvaI Bairyao. 9parmaPaBauka‹o mahAna yaoëA izaka‹ArIhä maDya Žka‹janaA
20 naUh naq dAKaka‹o KaetaI gÜÜanaeR paihLÜo KaetaIvaALÜA iTaŽ. yasaka‹Ar,ÜÜa maAinasahä inam˜aodisata tauLÜnaA gÜÜaCÜRna•
iTaŽ. 21 naUhLeÜ dAKarsa banaAŽr ipaŽ Œina maAtae r ŸnaI Œina BandCÜna•/ "yao maAinasa parmaPaBauka‹o d]ixwÜmaA inam˜aod
paALÜiBa¤a sauitarhe. naUhLeÜ kau‹naq ÂgÜÜaA LÜgÜ aAŽka‹A iTaŽnana•. ja§taq rAm˜ao izaka‹ArI ho.®
22 ka‹naanaka‹a baabau hamaLeÜ ŒapaÍnao baabau naUhLÜa”R naaÄ€[q 10 zau¨maa itanaka‹o rajya izanaarka‹o baAbaeLÜ/ Žreka‹/
sauitarheka‹o deKyao r tyao baaihr ŒaŽr ŒapaÍnao duvaq Œka›ka‹d r ka‹lnae iTayao. 11 yahA<baAwÜ itanaI ŒzzaUr gÜÜaŽ
dajyaUhäLÜA”R baabau naaÄ€[q sauitarheka‹o kau‹ro saunaayao. taba Œina naInavae/ rhobaotaIr r ka‹ALÜh zahrhä banaAŽ.
zaema r yaepaetaLeÜ ŽŸwÜa ka‹owÜ iLÜŽr dubaqjanaaka‹o kau‹mamaa 12 ka‹ALh r naInavae maABa‹ itanaLeÜ zahr resaena banaAŽ. taI
raKaI paiCÜöltarvaawÜ ihù<fer ŒapaÍnao baabauka‹o naaÄ€[o zarIr zahrhä maDyae ka‹ALh sabaq BaNdA WÜULÜo iTayao.
FAika‹idŽ. 23 itanaIhä paiCöltar pa‹ka‹eRka‹a iTaŽ r 13 imaZ Üñd/ ŒnaAma/ LÜhAba/ naptaUh/ 14 pa¤ausa/
itanaIhäLeÜ baabauLÜa”R naaÄ€[o deKaenana•. ka‹sañ Œina ka‹pataÜor maainasahäka‹a ipataa iTaŽ. :paiLÜztaI
24jaba naUh ma´a ina™abaawÜ ibaŸ<iBa‹Ž Ÿsaka‹o maainasahä ka‹sañka‹a santaana iTaŽ.ò
ka‹anCÜo CÜoroLeÜ kae‹ gÜÜareka‹o iTayao TaAhA paAŽ. 25taba 15ka‹naana saIdonaka‹a ipataa iTaŽ r yao naq ka‹naanaka‹a
naUhLeÜ Banae/ jaeWÜo CÜoro iTayao. ka‹naana heta maainasahäka‹a ipataa iTaŽ.
"ka‹naanaLÜa”R sarApa laAgÜÜaosa•/ Ÿ ŒApaÍnae dajyaU-BaA”häka‹o 16ka‹naanabaawÜ ih(aI/ yabasaI/ ŽmaorI/ igÜÜagÜÜaazaI/ 17 ihbbaa/
U R
ka‹maAro h¦naeCÜ.® Œka‹IRta r isanaIta maainasahä/ 18ŒvaaRdI/ samaarI r
26taba naUhLeÜ Banae/ hmaataI maainasahä Ÿtpanna BaŽ. yasarI ka‹naanaka‹a santaanahä
"zaemaka‹a parmaPaBau parmaezvar/ Danyaka‹A ho¬na• ka‹naana saMsaarka‹a jataatataq öpa<‹ijaŽ.
Ÿnaka‹o dasa bainayaosa•. 19ka‹naanaI maainasahäka‹o BaUimaka‹o isamaanaa Ÿ(armaa
27parmaezvarLeÜ yaepaetaka‹o ivaka‹asa gÜÜara”R id¬na/ Œina saIdonadeiKa di»a,ÜÜamaa gÜÜararsamma/ paizcamamaa gÜÜaajaadeiKa

9. 9 Ÿtpai(a 10É20-11É23
sadomasamma r paUvaRmaa gÜÜamaora/ Œdama r sabaoyaImadeiKa hamaILÜa”R saMgÜ aiWÜta rAKnaeCÜ. na¤a hamaI saMsaArBair CÜrpaxwÜ
LÜazaasamma iTayao. h¦naeCQå.®
20 taI saba maainasahä hamaka‹a santaana iTaŽ r taI sabaq 5parmaPaBau maainasahäLeÜ banaaŸdq gÜÜareka‹o ika‹lLÜA r
maainasahäka‹o ŒApaÍnao-ŒApaÍnao Baaxaa r ŒApaÍnaq BaUima iTayao zahr henaR taLÜ ŒaŸnau Bayao. 6taba parmaPaBauLeÜ BannauBayao/
r itanaIhäka‹o ŽŸwÜa ŒLÜÜgÜ aq rajya iTayao. "her/ itanaIhä imaLeÜr Žka‹ BaŽka‹a CÜna•/ itanaIhäLeÜ
ŽŸwqÜ Baaxaa baoldqCÜna•. itanaIhäLeÜ kae‹ gÜÜanaeR CÜna• yao ŽŸwÜa
zamaka‹a santaanahä
e zau¨ maa¤a ho/ Œba caa<ùfq itanaIhäLeÜ kae‹ gÜÜanaR KaojCÜna•
21 zama yapataka‹a jaWÜA dajyaU iTaŽ. zamaka‹a santaanahämaa tyahI gÜÜanaR sakaÍnae h¦nCÜna•. 7yasaTaR hamaI itanaIhäka‹o
e e e e e
Žka‹ janaa Žbaer sabaq ihb˜au maainasahäka‹a ipataa iTaŽ. maaBa‹maa jaaŒQM r itanaIhäka‹o BaaxaamaA KaLÜbaLÜ paairidŒQM
22 zaemaka‹a CÜorahä ŽLÜama/ ŒzzaUr/ ŒpaR»adÜ/ ñd jasaLeÜ gÜÜadAR itanaIhä Žka‹-Œka‹aRLeÜ baoLeÜka‹o Baaxaa bauBa‹•na
Œrama iTaŽ. nasakaU‹na.®
23 Œramaka‹a CÜorahä ¬ja/ h¦LÜ/ gÜÜaetaer Œina maza 8yasarI parmaPaBauLeÜ itanaIhäLÜa”R pa&TvaIka‹o sampaU,Ü aR
iTaŽ. satahBair CÜrpaXÜ paairidnau Bayao. yasaTaR Ÿha<LeÜ Bavana
24ŒpaR»adÜ zaeLhka‹a ipataa iTaŽ/ zaeLÜh Žbaerka‹a ipataa inamaaR,Üaka‹o ka‹ama roika‹idnau Bayao. 9tyasaka‹ar,ÜÜa yao zahrka‹o
iTaŽ iTaŽ/ 25Žbaer du”janaa CÜorahäka‹A ipataa iTaŽ naAŸ< baAbaeL raiKayao. yasaPaka‹Ar yasa WÜAŸ<baAwÜ parmaPaBauLeÜ
jasamaa Žka‹janaaka‹o naAŸ< paeLeÜgÜ a iTayao. ŸsaLÜa”R paeLeÜgÜ a maainasahäLÜa”R pa&TvaIka‹o satahBair CÜrpaX paanaRu BaŽka‹o
naAŸ< rAiKaŽka‹o ka‹ar,ÜÜa Ÿsakaq‹ jaIvanaka‹aLÜmaa pa&TvaI iTayao.
ivaBa(a‹ BaŽka‹o iTayao. Œka‹oR CÜoroka‹o naAŸ< yao(a‹ana
iTayao. zamaka‹o paAirvaAirka‹ ”itahAsa
e
26yao(a‹ana Œlmaodad/ zaeLeÜpa/ hsamaRivata r yaerh/ 10 zaemaka‹o paairvaairka‹ ”itahasa yahI ho. jaLÜ PaLÜya
27hdorama/ ¬jaaLÜ/ idka›LÜA/ 28ŒobaALÜ/ ŒbamaAŽLÜÜ/ BaŽka‹o du” vaxaRpaiCÜ zaema jaba Žka‹ saya vaxaR paugÜ aeka‹a iTaŽ
zabaa/ 29ŒopaIr/ hvaILÜa Œina yaobaabaka‹o ipataa iTaŽ. itanaI ŒpaR»adka‹a ipataa BaŽ. 11 ŒpaR»ad janmaepaiCÜ zaema
yaI sabaq maainasahä yao(a‹anaka‹a CÜorahä iTaŽ. 30 taI sabaq paaca saya vaxasamma baacae Œina itanaka‹a Œnya CÜora-CÜorIhä
< R <
maainasahä maezaa r paUvaRmaa pahaùfI BaUima ”LÜaka‹amaa basao paina janmae.
baasa gÜÜaTaeR. maezaa saApaarA BaUimaitar paTyaeRa. 12 jaba ŒpaR»ad paqtaIsa vaxaRka‹a BaŽ itanaka‹o ŽŸwÜa
31 taI maainasahä zaemaka‹o pairvaarka‹a iTaŽ. itanaIhä CÜoro janmayao jasaka‹o naAŸ< zaeLÜh iTayao. 13zaeLÜh paiCÜ
ŒApaÍnao vaMza/ pairvaar/ Baaxaa/ BaUima r raXmaa gÜÜaiWÜta ŒpaR»ad caar saya taIna vaxaR samma baa<cae Œina tyasa
iTaŽ. ŒvaiDamaA itanaka‹a Œnya CÜora-CÜorIhä paina BaŽ.
32 nahka‹A santaanaka‹o vaza ŒnasaAr itanaIhäka‹A jaaitahä
U M u 14 zaeLÜh taIsa vaxaR paugÜ aepaiCÜ itanaka‹o ŽŸwÜa CÜoro
yaI naq iTaŽ. iyanaIhä ŒApaÍnaa ŒApaÍnaa rAxw°ÜmaA gÜÜaiWÜta jainmayao jasaka‹o naAŸ< Žbaer iTayao. 15Žbaer janmaepaiCÜ
iTaŽ Œina jaLÜ-PaLÜya paiCÜ itanaIhäbaawÜ naq p£TvaImaa sabaq zaeLÜh caar saya taIna vaxaRsamma jaIivata rhe. tyasa
maainasahä öpa‹<ijaŽka‹A iTaŽ. ŒvaiDamaa zaeLÜhka‹a Œnya CÜora-CÜorIhä paina janmae.
16Žbaer caQåtaIsa vaxaRka‹o BaŽpaiCÜ itanaka‹o ŽŸwÜa paeLeÜgÜ a
sasaarka‹o ivaBaajana
M naAŸ<ka‹A CÜoro jainmayao. 17paeLeÜgÜ a ja–maepaiCÜ paina Žbaer
11 yaitabaeLÜAÜ samasta pa&TvaImaa ŽŸwqÜ Baaxaa iTayao caAr saya taIsa vaxaRsamma baA<cae Œina yasa ŒvaiDamaA
Œina Taorq zabdhäÜ iTaŽ. 2jaba maainasahä itanaka‹A ŒNya CÜorA-CÜorIhä ja–mae.
paUvaRbaawÜ basaa”< sanaR TaaLeÜ izanaar dezamaA itanaIhäLeÜ 18paeLeÜgÜ aka‹o Ÿmaer taIsa vaxaR paugÜ da itanaka‹o r¬
samataLÜ BaUima BaeweÜ Œina itanaIhäLeÜ tyahA< basaobaasa zau¨ naAŸ<ka‹A CÜoro jainmayao. 19r¬ janmaepaiCÜ paeLeÜgÜ a Œka‹oR
gÜÜare. du” saya naQ vaxaRsamma baA<cae Œina yasa ŒvaiDamaa itanaka‹a
3itanaIhä Œapasamaa kau‹ra gÜÜare/ "hamaILeÜ ”ªwÜA banaAŸnau Œ¨ CÜora-CÜorIhä paina jainmaŽ.
paCÜR Œina yasaLÜA”R ka‹ùfA banaAŸnaka‹o LÜAigÜÜa ŒAgÜÜaomaA 20 r¬ka‹o Ÿmaer ba(aIsa vaxaR paugÜ da itanaka‹o saägÜÜa
paolnau paCÜR.® yasaTaR itanaIhäka‹o Gar banaaŸda FÜuÄ€[Aka‹o naAŸ<ka‹A CÜoro jainmayao.
sa·Ü…Amaa ”ªwÜALÜA”R PayaogÜÜa gÜÜare Œina ”ªwÜA jaoùf•na maAwÜoka‹o 21 sa¨gÜÜaka‹o ja–ma paiCÜ r¬ Œka‹oR du”R saya saAta
sa·Ü…AmaA masaLÜAÜ PayaogÜÜa gÜÜare. vaxaRsamma baA<cae Œina tyasa ŒvaiDamaa itanaka‹a Œ¨ CÜora-
4 itanaIhäLeÜ Banae/ "Œa¬/ hamaI ŒApaÍnao inaömta ŽŸwÜA CÜorIhä paina jainmaŽ.
zahr banaAAŒQM Œina ŽŸwÜA DarhrA banaAŒQM jasaka‹o 22 saägÜÜaka‹o Ÿmaer taIsa vaxaR paugÜ da itanaka‹o naahor
izaKarÜ §vagÜÜaR paugCÜ. hamaI PaKyaata h¦nau paCÜR r yasaLeÜ naAŸ<ka‹o CÜoro jainmayao. 23naahor janmaepaiCÜ paina saägÜÜa

10. Ÿtpai(a 11É24-12É20 10
du” saya vaxaRsamma baa<cae Œina tyasa ŒvaiDamaa itanaka‹a Œ¨ 7 yahA< parmaPaBau Œb˜aAmaka‹o ŒiGa Paka‹wÜ h¦nauBayao Œina
CÜora-CÜorIhä janmae. BannauBayao/ "ma taero santaAnahäLÜA”R :Œina Œ¨ ka‹saqLÜA”R
24naahorka‹o Ÿmaer ŸntaIsa vaxaR paugÜ da itanaka‹o taerh paina ho”naò yao BaUima idnaeCÜu.®
naAŸ<ka‹o CÜoro jainmayao. 25taerh janmaepaiCÜ paina naahor Œb˜aAmaLeÜ yasa WÜAŸ<maA jahA< parmaPaBau itanaI ŒiGa
Žka‹ saya Ÿnnaa”sa vaxaRsamma baa<cae Œina tyasa ŒvaiDamaA Paka‹wÜ h¦nau BaŽka‹o iTayao. paUjaAka‹o inaimta vaedI banaAŽ.
itanaka‹a Œ¨ CÜora-CÜorIhä janmae. 8tyasapaiCÜ Œb˜aamaLeÜ tyAsa WÜaŸ< CÜaùfI baetaeLÜka‹o paUvaRka‹o
26taerhka‹o Ÿmaer sa(arI vaxaR paugÜ da itanaka‹a Œb˜aama/ pahaùfitar yaa¤aa gÜÜare Œina itanaLeÜ tyahI< ŒApaÍnao paaLÜ
naahor r hArAna naAŸ<ka‹A CÜorahä janmae. banaAŽ. tyasa WÜaŸ<baawÜ baetaeLÜ paizcamamaA iTayao r yao
zahr paUvaRmaa paTyaoR. itanaLeÜ tyasa WÜaŸ<maa parmaPaBauka‹o
tarhka‹o paairvaairka‹ ”itahasa
e inaimta vaedI banaaŽ Œina parmaPaBauka‹o ŸpaAsanaA gÜÜare. 9taba
27taerh pairvaarka‹o ”itahasa yahI ho. taerh Œb˜aama/ Œb˜aamaLeÜ yahàdaka‹o di»a,ÜÜaI ma¨BaUima ”LÜaka‹a naegÜ aebapai·Ü…
naahor r hArAnaka‹a baubaA iTaŽ. hArAna ñtaka‹a baubaA iTaŽ. ŒApaÍnao yaa¤aa zau¨ gÜÜaer.
28hArAna baAbaeLÜka‹o ¬rmaA mare Œina tyasa
samaya itanaka‹a baubaA taerh jaIivata naq iTaŽ. 29Œb˜aama r Œba˜ Ama imaZmaA
naahorLeÜ ivavaAh gÜÜare/ Œb˜aamaka‹o patnaIka‹o naAŸ< saArA”R r 10 tyasa samaya tyahA< Œinaka‹aLÜ caiLÜrheka‹o iTayao.
naahorka‹I patnaIka‹o naAŸ< imalka‹a iTayao. imalka‹a hArAnaka‹I tyahA< Œinaka‹aLÜ Œtyantaq BaŽka‹oLeÜ itanaI kae‹hI samayaka‹o
CÜorI iTa”Rna r hArAna imalka‹a r ”ska‹aka‹a baubaA iTaŽ. inaömta imaZ dezaitar LÜagÜÜae. 11 itanaI imaZ dezamaa pasna
30 saArA”RbaawÜ kau‹naq santaana BaŽna ka‹ar,ÜÜa ¬ baa<Ba‹I maa¤a LÜagÜÜaeka‹a iTaŽ/ itanaLeÜ ŒApaÍnaI patnaI saArA”RLÜa”R Banae/
iTa”Rna. "her/ ma jaandCÜu itamaI saundrI naarI hQå. 12 jaba imaZ
31 taerhLeÜ ŒapaÍnao CÜoro Œb˜aama/ Ÿsaka‹o naaita ñta/ dezaIhäLeÜ itamaILÜa”R deKnaeCÜna• itanaIhäLeÜ BannaeCÜna tyao
bauharI sara”R-Œb˜aamaka‹I patnaI/ iLÜŽr ka‹ldIhäka‹o ¬r s¤aI maainasa maerI patnaI h¦nau paCÜR r itanaIhäLeÜ maLÜa”R
zahr CÜaùfI ka‹naana dezamaa jaana ih<ùfe. tar itanaIhä maanaeRCÜna•. tar itamaILÜa”R jaIivata raKnaeCÜna•. 13 yasaka‹Ar,ÜÜa
hArAnasamma gÜÜa”R tyahI basao-baasa gÜÜanaR TaALeÜ. 32taerh du” dyaA gÜÜarI itanaIhäLÜA”R BanaI de¬ itamaI maerI baihnaI hQ/
saya paa<ca vaxaRsamma baa<care hAranamaa mare. yaid itamaILeÜ yasao BanyaQ Banae/ yao maero inaimta rAm˜ao h¦na
saka›CÜ Œina itam˜ao ka‹Ar,ÜÜaLeÜ ma baA<cnaeCÜu.®
parmazvar Œba˜ AmaLÜA”R baoLÜAŸnau hnCÜ
e ¦ 14 Œb˜aama imaZ deza iBa¤a pasae Œina tyaha<ka‹a
12 parmaPaBauLeÜ Œb˜aamaLÜa”R BannauBayao/ "itam˜ao deza r
itam˜aa maainasahäLÜa”R CÜoùf r maqLeÜ deKaaŽka‹o
maainasahäLeÜ saArA”RLÜa”R saundrI deKae. 15kae‹hI imaZ
dzaI ŒiDaka‹arIhäLÜe rajaa ipa‹r¬naLÜÜa”R saArA”ka‹o sandrtaaka‹o
e R u
dezamaA jaa¬. ivaxayamaa saunaaŽ. itanaIhäLeÜ saArA”RLÜa”R ipa‹r¬naka‹ha<
2ma itamaILÜa”R ŒazaIvaaRd idnaeCÜu/ itamaIbaAwÜ mahana• raxw°Ü LÜgÜ ae. 16ipa‹r¬naLeÜ Œb˜aamaisata rAm˜ao vyavahar gÜÜare
banaAŽr Paisaë banaaŸnaeCÜu. taba maainasahäLeÜ Œ¨LÜa”R ka‹ar,ÜÜa itanaLÜa”R ipa‹r¬naLeÜ saArA”Rka‹o Baa” samBae‹ Œina
ŒazaIvaaRd iddA< itam˜ao naAŸ< iLÜnaeCÜna•. ŸnaLeÜ Œb˜aamaLÜa”R Baeùfa/ gÜÜaa”R-vastau gÜÜaDaa taTaa pau¨xa Œina
3ma itamaILÜa”R ŒazaIvaaRd idnae maainasahäLÜa”R ŒazaIvaaRd maihLÜa saevaka‹hä r ¬<WÜhä paina idŽ.
idnaeCÜu Œina itamaILÜa”R sarApa idnaehäLÜA”R sarApa idnaeCÜu. 17ipa‹r¬naLeÜ Œb˜aamaka‹I patnaI saArA”RLÜa”R rAKaeka‹oLeÜ
pa&TvaImaa sabaq maainasahäLÜa”R ŒazaIvaaRd idnaka‹A LÜAigÜÜa ma parmaPaBauLeÜ ipa‹r¬na r Ÿsaka‹o pairvaarmaaiTa ka‹xwÜdayaka‹
itam˜ao naAŸ< PayaogÜÜa gÜÜanaeRCÜu.® rogÜÜahä paWÜAŸnau Bayao. 18yasaTaR ipa‹r¬naLeÜ Œb˜aAmaLÜa”R
baoLÜaŽr Banae/ "itamaILeÜ maero inaömta Žka‹dmaq naram˜ao ka‹ama
Œba˜ ama ka‹naana jaanCÜna• gÜÜarYQ itamaILeÜ saArA”RLÜa”R itam˜aI patnaI BanaI bataaŽnaQ.
4 yasaTaR Œb˜aamaÜLeÜ parmaPaBauLeÜ Banna Banae ŒnausaAr naq ika‹naÀ 19 itamaILeÜ itam˜aI baihnaI BanyaQ. ika‹na itamaILeÜ
hArana CÜoùfe Œina ñta itanaIisata gÜÜaŽ. jaba Œb˜aamaLeÜ tyastao kau‹ra gÜÜarYQ. yasaqka‹ar,ÜÜa maqLeÜ saArA”RLÜa”R ŒApaÍnaI
hArana CÜoùfe tyasa samaya itanaI pacah(ar vaxaR paugÜ aeka‹a iTaŽ. patnaI hosa• Banaer raKae. tar Œba ma itam˜aI patnaI
5Œb˜aamaLeÜ ŒApaÍnaI patnaI saArA”R/ Ÿsaka‹o Baitajao ñta/ itamaILÜa”R naq pa‹ka‹aRŸCÜu r ŸsaLÜa”R iLÜŽr itamaI jaa¬.®
ŒapaU‹isata BaŽka‹a ka‹maAra-ka‹maarIhä r hAranamaa ŒApaÍnao 20 tyasapaiCÜ ipa‹r¬naLeÜ ŒApaÍnaa maainasahäLÜa”R
jae jaita iTayao iLÜŽr ka‹naana gÜÜaŽ. 6Œb˜aama ka‹naana Œb˜aamaLÜa”R imaZdezabaawÜ baaihr paWÜaŸnae Œa$aa idŽ.
dezaka‹o zakae‹masamma gÜÜaŽ Œina maoremaa WÜULÜo ¨Ka BaŽka‹o yasaTaR Œb˜aama r itanaka‹I patnaIÜ itanaIhäisata BaŽka‹A sabaq
WÜaŸ< samma paugÜ ae. tyasa samayamaa ka‹naanaI maainasahä tyasa maainasahä nayaa< Œ¨ kau‹rahä iLÜŽr tyahA<baawÜ PasTaana
WÜaŸ<maa basTae. gÜÜare.

11. 11 Ÿtpai(a 13É1-14É13
Œba˜ ama ka‹naana pa‹ka‹
Re 18yasarI Œb˜aAmaLeÜ ŒApaÍnao paaLÜhä hwÜAŽ Œina
13 Œb˜aamaLÜe Ÿsaka‹I patnaI/ Baitajao ñta Œina
itanaIsaMgÜ a BaŽka‹A Œnya sabaq vastauhä iLÜŽr
hba˜ onamaA maAma˜ e pa‹LÜAwÜka‹A äKahä BaŽka‹hA< gÜÜaŽ. Œba˜ AmaLÜe
e <
yasa WÜAŸ<maA parmaPaBauka‹o ŒArADanaA gÜÜanaRka‹o LÜAigÜÜa
naegÜ aeba h¦<dq imaZ deza CÜoùfe. 2 yasa samaya Œb˜aama inakaq‹ ŽŸwÜA vaedI banaAŽ.
DanaI iTaŽ ka‹ar,ÜÜa itanaIsa<gÜ a Gaerq gÜÜaa”R-vastau r Gaerq
sauna-caa<dIhä iTaŽ. ñtaka‹o ka‹d
q
3Œb˜aamaLeÜ naegÜ aeba paAr gÜÜare Œina baetaeLÜ gÜÜaŽ Œina yao
sTaAna baetaeLÜ Œina Že zahrhäka‹o baIcamaA ŒA”paugÜ ae. 14 izanaarka‹a rajaa Œm˜aapaeLÜ/ ŽlLÜAsaarka‹a rajaa
ŒyaoRka‹/ ŽLÜamaka‹a rajaa ka‹doLÜAR Œomaer/ itadAÜka‹a
4 tyahA< paaLÜ banaAŽka‹A iTaŽ Œina vaedI paina banaaŽka‹a rajaa gÜÜaoyaIma iTaŽ. 2yaI sabaq imaLeÜr sadomaka‹a rajaa baera/
iTaŽ. yasaTaR Œb˜aAmaLeÜ tyaha< parmaPaBauLÜa”R ŸpaAsanaA gÜÜare. gÜamaorAka‹A rAjaA ivazaaR Œdmaaka‹a rajaa izanaaba/ sabaoyaImaka‹a
rajaa zaemaebaer r baeLÜaka‹a rajaaisata yauë LÜùfe. :baeLÜaLÜa”R
Œba˜ Ama Œina ñta CÜiu ·ÜŽ … saoŒr paina BainanCÜÜò.
5tyasa samayamaa ñta paina Œb˜aamaisata yaa¤aa gÜÜairrheka‹o 3yaI saba rajaahäLeÜ ŒApaÍnnaA-ŒApaÍnaA saenaahä isa¶Imaka‹o
iTayao Œina itanaIsa<gÜ a paina pazauhä r paaLÜhä Daerq naq baÎsaImaa BaeLÜa paare. :vataRmaana KaarAka‹o samau™ naq isa¶Imaka‹o
iTaŽ. baÎsaI hoò. 4 yaI rajaahäLeÜ rajaa ka‹doLÜARŒomaerLÜa”R baaHA
6Œb˜aama r ñtaisata yaita Daerq pazauhä r sarsamaanahä vaxaRsamma saevaa gÜÜareka‹a iTaŽ tar taehQå vaxaRmaa yaI saba
BaŽka‹ALeÜ jagÜÜgÜ aaka‹o ŒBaavaLeÜ itanaIhäLÜa”R Žkaq‹WÜaŸ< sa<gÜ aq rajaahäLeÜ itanaka‹o iva¨ë iva™oh gÜÜare. 5yasaTaR rajaa
basna ŒsamBava Bayao. 7tyasaq samayamaa tyasa BaUimamaa ka‹doLÜAŒomar Œ¨ rAjaAhäisata imaLÜe jao Ÿnaka‹o samaTanamaA
R e R
ka‹naanaI pairjjaI maainasahä paina basTae. Œb˜aama r ñtaka‹a iTaŽ/ itanaIhäisata yauë gÜÜanaR ŒAŽ. rajaa ka‹doLÜARŒomaer
gÜÜaoWÜaLÜahä Žka‹ Œka‹ARsa<gÜ a Ba‹gÜÜaùfa gÜÜanaR TaaLeÜ. r itanaka‹a sahyaogÜÜaIhäLeÜ Œ§taro ka‹,ÜÜaoRmamaA rpaA”RLÜA”R
8yasaTaR Œb˜aamaLeÜ ñÜtaLÜa”R Banae/ "hamaIhä sabaq parAijata gÜÜare. itanaIhäLeÜ hAmamaA jaUjaI maAinasahä/
dajya-BaA”hä hQ/ yasaTaR ta< r ma ŒTavaa tarA maainasahä
U e zaAvae-ika‹yaARmaA ŽmaImaka‹A maAinasahäLÜA”R parAsta gÜÜare.
r maera maainasahä Banaer Ba‹gÜÜaùfa h¦nau h¦<dqna. 9hamaI 6Œina itanaIhäLeÜ sae”Rr ŽlpaArAna pahaùfI ”LÜaka‹amaa
ŒLÜgÜ a-ŒLÜgÜ a basaQ< r ta< ŒApaÍnao ”cCÜa Œnausaar WÜaŸ< basao-baasa gÜÜanaeR horIta maainasahäLÜa”R paraijata gÜÜare.
roja/ yaid ta< deb˜aeitar gÜÜa”sa• Banae ma daihnae itar jaanaeCÜu r :ŽlpaArAna ma¨BaUima naijaka‹ CÜÜò. 7tyasapaiCÜ rajaa
yaid ta< daihnaeitar gÜÜa”sa• Banae ma deb˜aeitar jaanaeCÜu.® ka‹doLÜARŒomaer ŽnaimazapaAta :ka‹Adezaò pa‹ikaR‹Ž Œina
10 ñtaLeÜ BaUima Kaojae Œina yadRna nadIka‹o baÎsaImaA h§sao–taAmaArmaA baosao-baAsa gÜ Ü a na e R ŒmaAL e Ü k a‹I Œina
caa<ih paanaI Pazasta BaŽka‹o paAŽ. :yao parmaPaBauLeÜ sadoma ŒmaorIhäLÜA”R parAsta gÜÜare.
r gÜÜamaora DvaMza paanaRu Banda ŒiDaka‹o kau‹ro ho. tyasa 8tyasa vaeLÜa sadoma/ gÜÜamaorA/ Œdmaa/ sabaoyaIma r
samayamaA saoŒrpai·Ü… yadRnaka‹o baÎsaI parmaPaBauka‹o bagÜÜaq<caa baLÜaka‹a rajaahä imaLÜe Œina itanaIhäka‹ae za¤aisata isa¶Imaka‹o
e u
jastaq iTayao. yao BaUima imaZdezaka‹o Baq‹< ram˜ao iTayao.ò baÎsaImaA yauë gÜÜanaR BanaI gÜÜaŽ. 9itanaIhäLeÜ ŽLÜamaka‹a rajaa
11 yasaTaR ñÜtaLeÜ ŒapaU‹ basnaka‹o inaömta yahI BaUima rojae r ka‹doLÜARŒomaer/ gÜÜao”maka‹a rajaa itadALÜ/ izanaarka‹a rajaa
taI du” vyaita‹hä CÜui·Ü…Ž Œina ñÜtaLeÜ paUvaRitar yaa¤aa zau¨ Œm˜aapaeLÜ Œina ŽlLÜAsaArka‹a rajaa ŒyaoRka‹isata yauë LÜùfe.
gÜÜare. 12Œb˜aama ka‹naana BaUimamaa rhe Banae ñta baÎsaIka‹o ŒtaÉ paa<ca janaa rajaahäka‹o iva¨ëmaa caar janaa rajaahä
zahrhämaaBa‹ basae. ñta sadomaitar inakaq‹ par di»a,ÜÜapai·Ü… iTaŽ.
gÜÜaŽ Œina tyahI ŒapaÍnao paaLÜ banaAŽ. 13sadomaka‹A 10 isa¶Imaka‹o Ÿpa yaka‹AmaA Daerq ŒLÜka‹¤aAka‹A KaAlfAhä
maAinasahä parmaPaBauka‹o najarmaA Œ ya–taq duxwÜ iTaŽ. iTaŽ. sadoma r gÜamaorka‹a rajaahä ŒApaÍnao saenaahä samaeta
14 ñta gÜÜaŽpaiCÜ parmaPaBauLeÜ Œb˜aamaLÜa”R BannauBayao/ BaagÜÜae. Daerq saenaahä taI KaAlfAÜhämaA pare. tar rheka‹A
"ŒapaÍnao vairpair her/ Ÿ(ar/ di»a,ÜÜa paUvaR/ paizcamaitar saenaAhä pahAùfI ŒÒaLÜitar BaAgÜÜae.
her. 15ika‹naBanae ma itamaILÜA”R sampaU,Ü aR BaUima idnaeCÜu jao 11 za¤auhäLeÜ sadoma Œina gÜÜaomarAka‹o sabaq sampai(a
itam˜ao ŒApaÍnao ŒAŸ<do pauztaAka‹oLÜAigÜÜa h¦naeCÜ Œina yao Œina itanaIhäka‹o sabaq KaA´a paina LÜgÜae gÜÜaŽ. 12 itanaIhäLeÜ
sadAka‹A LÜAigÜÜa itam˜ao BaUima h¦naeCÜ. 16ma itama˜ o sa–taAnahäLÜA”R Œb˜aAmaka‹o dAjyauka‹o CÜorA ñtasa<gÜ aq Ÿsaka‹o sabaq sampai(a
p£TvaIka‹o DaULÜo jastaq gÜÜanna nasaika‹nae banaAŸnaeCÜu ja§taq. LÜgÜ ae 13 ñtaka‹a maainasahämaa Žka‹janaa jao kaq‹d BaŽka‹o
jasarI pa&TvaImaa DaULÜo gÜÜanna saika‹<dqna Œina ya§taq Paka‹ArLeÜ iTaŽna r ihbaU Œb˜aama BaŽka‹o WÜaŸ<maa gÜÜaŽr kae‹ BaŽka‹o
itam˜ao santaAnahäLÜA”R gÜÜanna saika‹nae Cqnana•. 17yasaTaR ŒiGa iTayao va&taanta idyao. tyasa samaya Œb˜aama Žzka‹oLÜ r
baùF/ ŒApaÍnao sampaU,Ü aR BaUimamaA ih<ùf ika‹naBanae maqLeÜ yao Œnaer ŽmaorIka‹o mam˜aeka‹o pa‹LÜA<wÜka‹o ¨Kahä naijakaq‹
taLÜA”ª idŽka‹o CÜu.® basaeka‹a iTaŽ. itanaIhäLeÜ Žka‹Œka‹aRmaa sahayataa gÜÜanauR BanaI

12. Ÿtpai(a 14É14-15É13 12
ŽŸwÜa samBa‹aqtaamaa sahI gÜÜareka‹a iTaŽ. Œina itanaILeÜ Œba˜ AmaLÜA”R parmazvarka‹o ka‹rAr
e
Œb˜aAmaLÜA”R paina sahAyataA gÜÜanaeR samBa‹QtaA sahI
gÜÜare. 15 yaI saba kau‹rAhä Ba”R sakae‹paiCÜ Œb˜aamaLÜa”R
parmaPaBaubaawÜ dzaRnaæara kae‹hI saMdezahä ŒAŽ.
parmaPaBauLeÜ BannauBayao/ "Œb˜aama itamaI nafra¬. ma itam˜ao
ñtaka‹o CÜwÜka‹ArA
u FALÜ h¦<. itam˜ao ”naAma Œ ya–ta ivazaaLÜ h¦naeCÜ.®
14 jaba Œb˜aamaLeÜ ñta pak“a‹aŸ pareka‹o samaacaar paaŽ 2Œb˜aamaLeÜ Banae/ "he parmaPaBau parmaezvar? hjaurLeÜ
itanaLeÜ ŒApaÍnao sampaU,Ü aR pairvaarLÜa”R baoLÜaŽ. ŒApaÍnao maLÜa”R kae‹ idnauh¦nCÜÀ yastao hjaurLeÜ id<dA maLÜa”R KauzaI
pairvaar iBa¤aka‹a taIna saya ŒWÜaH janaa Paizai»ata saenaahä paanaeR kae‹hI CqÜna. ika‹naÀ ika‹naBanae/ maisata CÜorA CqÜna.
iLÜ”R itanaI danasamma za¤ahäLÜa”R Kaddq gÜÜaŽ. 15za¤auhämaaiTa
u e yasaTaR maro Garmaa janmaka‹o ka‹maAra dmaIsaka‹ka‹o ŽLIÜŽjarLÜe
e e
Œak“a‹ma,ÜÜa gÜÜanaR itanaLeÜ ŒApaÍnao saenaahäLÜa”R rataI dLÜ maero ma&tyau paCÜaùfI masa<MgÜ a BaŽka‹A sabaq sampai(a paaŸ<naeCÜ.®
dLÜmaa BaagÜÜa gÜÜarI dmaIsaka‹saka‹o Ÿ(ar idzaamaa panaeR 3Œb˜aamaLeÜ Banae/ "tapaA”ÛLeÜ maLÜA”R ŽŸwÜA CÜorA idnauBaŽka‹o
hobaasamma Kaeder itanaIhäLÜa”R parasta paare. 16Œb˜aamaLeÜ Cqna/ ŒtaÉ maero Garmaa janmaeka‹o ka‹maArALeÜ maero jammaq
ŒApaÍnao Baitajao ñta r Ÿsaka‹o sampai(a/ s¤aIhä r Œ¨ sampai(a paAŸnaeCÜ.®
kaq‹dIhä dubaq pa‹ka‹ARŽr lyaAŽ. 4 tyasapaiCÜ parmaPaBauLeÜ Œb˜aamaisata kau‹rA gÜÜanauR Bayao.
17ka‹doLÜARŒomaer r itanaIisata imaLeÜka‹a rajaahäLÜa”R parmaezvarLeÜ BannauBayao/ "itamaIsa<gÜ a BaŽka‹o sampai(a tyao
parAijata gÜÜaerpaiCÜ Œb˜aama ŒApaÍnao Gar pa‹ka@e‹. jaba itanaI ka‹maAroLÜe paaŸ<dqÜna. itam˜ao ŒApaÍnaq CÜoro janmanaeCÜ. Œina
Gar ŒaŽ sadomaka‹a rajaa itanaLÜa”R BaewÜna zaAbaeka‹o itam˜ao sampai(aka‹o Ÿ(araiDaka‹arI ŸhI itam˜ao CÜoro h¦naeCÜ.®
baÎsaImaa ŒaŽ. yasa WÜaŸ<LÜa”R ŽeLeÜ rajaaka‹o baÎsaI 5tyasapaiCÜ parmaezvarLeÜ Œb˜aamaLÜa”R baaihr LÜAnau Bayao r
BainanCÜÜ. BannauBayao/ "Œaka‹azamaa her/ itamaILeÜ tyahA< yaita Daerq
taarahä deKnaeCQ gÜÜannau sa(aq‹naQ. Baivaxyamaa itam˜aa paina
malka‹Isadka‹
e e tyaita Daerq sa–taAnahä h¦naeCÜna•.®
18zaALeÜmaka‹a rajaa paina malka‹Isaedeka‹ rowÜI r dAKarsa 6Œb˜aamaLeÜ parmaezvarLÜA”R ivazvaasa gÜÜare Œina parmaezvarLeÜ
iLÜŽr Œba˜ amaisata BawÜna ŒaŽ. itanaI savaocca parmazvarka‹o
e • R e Œb˜aAmaka‹o ivazvaAsaLÜA”R ivacaAr gÜÜanauRBayao ika‹ Ÿsalae
paUjaahArI iTaŽ. 19malka‹Isaedeka‹LeÜ Œb˜aamaLÜa”R ŒazaIvaaRd vaAstavamaA kae‹ gÜÜarAŸna caAhnTae. 7parmaezvarLeÜ Œb˜aamaLÜa”R
idŽr Banae> BannauBayao/ "ma ŸhI parmaPaBau h¦< jasaLeÜ itamaILÜa”R
"jauna parmaezvarLeÜ pa&TvaI r §vaRgÜa banaaŸnau Bayao/ ka‹ldIhäka‹o ¬rbaawÜ lyaayao. maqLeÜ yasao gÜÜanauRka‹o taatpayaR
savaoRcca parmaezvarLeÜ Œb˜aamaLÜa”R ŒazaIvaaRd id¬na•. itamaILÜa”R yao BaUima idnau ho/ yao BaUima itamaILeÜ ˆah,ÜÜa
20 Œina hamaI savaoRcca parmaezvarLÜa”R Danyavaad idnCQå. gÜÜanaeRCÜQ.®
parmaezvarLeÜ itam˜aA za¤auhäLÜa”R parasta paanaR itamaILÜa”R 8tar Œb˜aamaLe Banae/ "he parmaPaBau maera maaiLÜka‹/ yao
sahayataa gÜÜanauR Bayao.® BaUima maqLeÜ naq paaŸnaeCÜu BanaI ma ka‹sarI TaAhA paAŸna
Œb˜aamaLeÜ ŒapaU‹LeÜ yauëmaa paaŽka‹o Patyaeka‹ caIjaka‹o sakaÍCuÜÀ®
Žka‹-dzaaMza malka‹Isaedeka‹LÜA”R idŽ. 21 taba sadomaka‹a 9parmaezvarLeÜ Œb˜aamaLÜa”R BannauBayao/ "hamaI ŽŸwA
rajaaLeÜ Œb˜aamaLÜa”R Banae/ "itamaILeÜ saba caIjahä ŒApaÍnaq ka‹rAr gÜÜanaeRCÜQå. ŽŸwÜa taIna vaxaRka‹o ka‹orLÜI/ tyasarI naq
inaömta raKna sakaÍCÜQå. maLÜA”R kae‹vaL kaq‹d gÜÜairŽka‹A taIna vaxaR paugÜ aeka‹o baAKa•A Œina taIna vaxaR paugÜ aeka‹o ŽŸwÜa
za¤auhä pa‹ka‹AR” de¬.® Baeùfa lyaa¬. Œina ŽŸwÜa Fuka›kau‹r r ŽŸwÜA parevaaka‹o
22 tar Œb˜aamaLeÜ sadomaka‹a rajaaLÜa”R Banae/ "ma savaoRcca baccaa paina lyaa¬.®
parmaPaBau parmaezvarisata jasaLeÜ §vagÜÜaR r pa]TvaI banaaŸnau 10 parmaezvarka‹o inaömta Œb˜aamaLeÜ yaI sabaq kau‹rahä
Bayao/ Paita$aA gÜÜareka‹o CÜu. 23 maqLeÜ Paita$aa gÜÜareka‹o CÜu kau‹naq lyaAŽr yaI sabaq kau‹rAka‹o baiLÜ caùFa”R taI sabaLÜa”R duu”R-duu”R
paina caIja jao itam˜ao ho ma iLÜ<idna/ yahA<samma Žka‹ wÜuk“a‹a wÜuk“a‹A paAre. taba Œb˜aAmaLeÜ Pa yaeka‹ ŒADaA BaAgÜÜaLA”R Œka‹oR
DaagÜÜao ŒTavaa jauttaaka‹o öpa‹taa paina ma iLÜ<idna-ma itamaILÜa”R ŒaDaa BaagÜÜa maaiTa taeRSyaAŽ. tar itanaLeÜ pa»aÜIhäLÜa”R wÜuk“a‹a
Bannae maQka‹a id<idna/ 'Œb˜aamaLÜa”R maqLeÜ DanaI banaAŽ.¾ 24ma paarenana•. 11 paiCÜ/ taI pazauka‹o maasau Kaana WÜULÜA-WÜULÜa
maa¤a tyao ˆah,ÜÜa gÜÜanaeRCÜu jao taI javaana maainasahäLeÜ KaaŽ. pa»aIhä Ÿùfer ŒaŽ tar Œb˜aamaLeÜ itanaIhäLÜa”R DapaaŽ.
tar itamaILeÜ taI Œnya maainasahäka‹o BaagÜÜa itanaIhäLÜa”R naq 12 paiCÜ saUyaR ŒstaAŸna LÜagda Œb˜aamaLÜa”R saAHq ina™a
idnau paCÜR. hamaILeÜ yauëmaa ijataer lyaaŽka‹a caIjahä ˆah,ÜÜa LÜagÜÜyao. cauka‹ Baq‹< ka‹aLÜo ŒnDaka‹arLeÜ ŸsaLÜa”R caarq
gÜÜar Œina tyasabaawÜ Œnar/ Žrka‹oLÜ r mama˜ LÜa”R itanaIhäka‹o
e e itarbaawÜ GaerYo. 13 taba parmaPaBauLeÜ Œb˜aamaLÜa”R BannauBayao/
ihssaa de¬. itanaIhäLeÜ maLÜa”R yauëmaa sahayataa gÜÜareka‹a "taqLeÜ yao inazcaya jaAnnau paCÜR/ itam˜aA sa–taAnahä ivadezaI
iTaŽ.® h¦naeCÜna•/ itanaIhä yasa DartaImaA jaAnaeCÜna• jao itanaIhäka‹o

13. 13 Ÿtpai(a 15É14-17É1
ho”na/ itanaIhä yahA< ka‹maArA-ka‹maArIka‹o äpamaA caAr ka‹maArILeÜ maLÜa”R Ga&,Ü aa gÜÜaCÜeR. yasaka‹o inaömta ma tapaA”ªLÜa”R
saya vaxaRsamma saevaA gÜÜanaeRCÜna• Œina itanaIhäisata Daerq KarAba ijammaAvaar WÜhraŸ<CÜ u. maqLeÜ tapaA”ªLÜa”R ŒApaÍnaI ka‹maArI idŽ<
vyavahAr gÜÜairnaeCÜ. caAr saya vaxaRsamma itanaIhäLeÜ Daerq r tyasaLeÜ gÜÜaBaR Daar,ÜÜa gÜÜarI. taba ŸnaLeÜ ŒapaU‹LÜA”R ma
duvyaRvahAr r ŒNyaAya sahnau panaeRCÜ. 14 ma tyao jaaita Banda ŒsaLÜ h¦< Bannae gÜÜaCeÜR. ma caAhnCÜu parmaPaBauLeÜ hamaI
jasaLÜe itama˜ a santaanahäLÜa”R ka‹maAra-ka‹maarI banaaŽ itanaIhäka‹o du” baIca WÜIka‹ nyaaya gÜÜa¨na.®
nyaaya gÜÜanaCÜu Œina jaba itamaIpaiCÜ ŒaŸnae itama˜ a santaanahäLÜe
Re < 6tar Œb˜aamaLeÜ saArA”RLÜa”R Banae/ "itamaI hAgÜaArka‹I
tyao deza CÜoùfnaeCÜna•/ itanaIhäLeÜ ŒApaU‹isata Daerq ram˜aa maaiLÜka‹naI hQ r itamaILeÜ ŸsaLÜa”R jae ”cCÜa LÜAÜgÜCÜ yahI
caIjahä lyaAŸ<CÜna•. gÜÜanaR sakaÍCQ.® yasaTaR saArA”RLeÜ hAgÜaArLÜa”R sajaaya id”R
15"tar jahAsamma taro ka‹rA CÜ/ ta< managÜgÜ ae baAcnaCÜsa.
< e u < e • Œina hAgÜaAr BaagÜÜaI.
ta< zaaöntapaUvaRka‹ manaeRCÜsa Œina ta< yahI< gÜÜaAiùfnaeCÜY• jahA<
tarA ipataA-paKaAhäLÜA”R gÜÜaAifŽka‹o iTayao. 16caar pastaapaiCÜ
e u R ù u hAgÜaArka‹o CÜoro ”zmaaŽLÜ
itam˜aa santaanahä yahI dezamaa pa‹kae‹r ŒaŸnaeCÜna• r itanaIhäLeÜ
R 7parmaPaBauka‹o §vaRgÜa dUtaLeÜ hAgÜaArLÜa”R ma¨BaUimamaa paanaIka‹o
ŽmaorIhäLÜa”R hraŸnaCÜna. yahA< basnae ŽmaorIhäLÜa”R sajaaya
< e • êaotanaer BaeweÜ. tyao paanaIka‹o êaota zaUr jaanae baawÜoinarÜ
BaogÜÜna LÜgÜ aAŸna ma taI itam˜aa santaanahäLÜa”R PayaogÜÜamaa iTayao. 8§vagÜÜaR dUtaLeÜ hAÜgÜ aarLÜa”R Banae/ "hAgÜaAr itamaI
lyaaŸnaeCÜu. yaI saba kau‹rahäpaiCÜ h¦nCÜ ka‹ar,ÜÜa taI saArA”Rka‹I dAsaI hQ/ itamaI ika‹na yahA< CÜQÀ itamaI ka‹ha<
ŽmaorIhä ŒihLeÜ sajaaya paaŸnauka‹o inaömta tyaita naram˜ao jaa<dqCÜQÀ®
Ba”R sakae‹ka‹a CqÜnana•.® hAgÜaArLeÜ BanaI/ "ma saArA”RdeiKa BaAgdqCÜu.®
17jaba saUyaR Œstaayao/ Œtyantaq ŒnDaka‹ar CÜayao. 9parmaPaBauka‹A §vagÜÜaRdUtaÜLeÜ hAgÜÜaArLÜA”R Banae/ "saArA”R
baiLÜ caùFa”R maairŽka‹a pazauhä du”- du” wÜka“ ‹amaa ŒihLeÜsamma
u itam˜aI maaiLka›naI h¦na/ jaa¬ pa‹ka@e‹r Œina itanaka‹o Œa$aa
jamaInamaa LÜiùfrheka‹o iTaŽ. tyahI samayamaa Dau<vaaka‹o mausLÜo paaLÜna gÜÜar.® 10 §vagÜÜadtaLÜe paina Bana/ "ma itama˜ A sa–taAnahä
R U e
jasamaa baldq gÜÜareka‹o jvaaLÜa iTayao taI maarer wÜuk“a‹a yaita samma baùFAŸnaeCÜu itanaIhäLÜA”R gÜÜanna saika‹<dqna.®
paairŽka‹o pazauhä baIcabaawÜ gÜÜaŽ. 11 parmaPaBauka‹a dUtaLeÜ yasao paina Banae/
18yasa Paka‹ArLeÜ yasaq idna parmaPaBauLeÜ Œb˜aAmaisata "hAgÜaAr ŒihLeÜ itamaI gÜÜaBaRvataI CÜQ. Œina itamaILeÜ
ŽŸwÜA samBa‹QtaA gÜÜanauR Bayao Œina BannauBayao/ "taerA CÜoro ja–maAŸnae CÜQ. itamaILeÜ Ÿsaka‹o naAŸ< ”zmaaŽLÜ raKnae
sa–taAnahäka‹A LAigÜ Ü a maA¤a ma yao GartaI idnae C Ü u . CÜQ ika‹naBanae itamaILÜa”R kau‹vyavahar gÜÜairŽka‹o CÜ jao
19itanaIhäLÜa”R ma imaZka‹o nadIdiKa yaPa‹iwÜsa mahanadIsamma
e U e parmaPaBauLeÜ saunnau BaŽka‹o CÜ r Ÿha<LeÜ itamaILÜa”R sahayataa
kae‹naI ka‹dmaonaI/ ka‹naÆaI/ 20 ih(aI/ pairjjaI/ rpaa”R/ gÜÜanaRu h¦naeCÜ.
21 ŽmaorI ka‹naanaI/ igÜÜagÜÜaaRzaI taTaa yabaUsaI idnaeCÜu. yao 12 ”zmaaŽLÜ svatan¤a jaMÄ€[LÜI gÜÜaDaa Baq‹< h¦naeCÜ/ ¬
sampaU,Ü aR BaUima imaZka‹o nadI Œina yaPae‹iwÜsa nadIka‹o sabaqka‹o iva¨ëmaa jaanaeCÜ/ Œina sabaq vyai(a‹hä Ÿsaka‹o
maABa‹maA paCÜR.® iva¨ëmaa ŒAŸnaeCna•Ü. ¬ ŽŸwÜA BaUimabaawÜ Œka‹oR BaUimamaa
jaanaeCÜ ŸnaLeÜ ŒApaÍnao Œapa‹ntahäka‹o naijaka‹ paaLÜ halnaeCÜ
hAgÜ aAr ka‹maArI s¤aI tar itanaIhäka‹o iva¨ëmaa jaanaeCÜ.®
16 saArA”R Œb˜aamaka‹I patnaI iTa”na/ tar taI du” 13 parmaPaBauLeÜ hAgÜaArisata kau‹rA gÜÜanaRu Bayao. hAgÜaArLeÜ
janaaka‹o kau‹naq santaana BaŽna. saArA”Rka‹I ŽŸwÜI parmaezvarLÜa”R Œkaq‹R naAŸ<LeÜ sambaoDana gÜÜarer Bainana•/ "'tapaa”ª
ka‹maArI iTa”R/ jasaka‹o naAŸ< hAgÜaAr iTayao yao imaZka‹I parmaezvar h¦nauh¦nCÜ jasaLeÜ maero hercaah gÜÜanaRu h¦nCÜ.¾®
iTa”R. 2saArA”RLeÜ ŒApaÍnao LÜogÜÜnaeLÜa”R BanaI/ "parmaPaBauLeÜ yasaqka‹Ar,ÜÜa ŸnaLeÜ Bainana•/ ika‹naBanae ŸnaLeÜ ivacaAr gÜÜairna•/
maLÜa”R kau‹naq santaana idnau BaŽna. yasaRTa maerI ka‹maArIisata ŸnaLeÜ saA<ccaq yahA< parmaPaBauLÜA”R deiKana• jasaLeÜ Ÿsaka‹o
tapaA”ªªLeÜ sahvaAsa gÜÜanauRhosa• Œina ma tyasa ka‹maArIÜbaAwÜ hercaAh gÜÜanauR h¦dq iTayao. 14 yasaqLeÜ tyasa paanaIka‹o êaotaka‹o
janmaeka‹o naanaILÜa”R maero ŒApaÍnaq naanaI maannaeCÜu.® naAŸ< baer-LÜhq-ro” raiKayao. tyao êaota ka‹Adeza r baeredka‹o
Œb˜aamaLeÜ ŒApaÍnaI patnaIka‹o salLÜah maanae. 3yao GawÜnaa baIcamaa CÜ.
Œb˜aama ka‹naanamaa dzavaxaRsamma basae paiCÜka‹o ho. saArA”RLeÜ 15hAgÜaArLeÜ Œb˜aamaka‹o CÜoro janmaa”na Œina Œb˜aamaLeÜ
Œb˜aamaLÜa”R ŒApaÍnao ka‹maArI rAKnae Œnaumaita id”R haiLÜna. CÜoroka‹o naAŸ< ”zmaaŽLÜ raKae. 16”zmaaŽLÜLÜa”R hAgÜaArLeÜ
:hAgÜaAr saArA”Rka‹o imaZ dezaka‹I ka‹maarI iTa”RRò janma id<dA Œb˜aama CÜyaasaI vaxaR paugÜ aeka‹a iTaŽ.
4 hAgÜaArLeÜ Œb˜aamaka‹o gÜÜaBaR Daar,ÜÜa gÜÜarI. jaba ŸnaLeÜ
caaLÜ paa”R ŸnaLeÜ gÜÜaBaR Daar,ÜÜa gÜÜarI ¬ Gama,ÜÜfLeÜ pau‹iLÜ” Katanaa ka‹rarka‹o Pamaa,Ü a
Œina ŒnauBava gÜÜarI ¬ saArA”R Ÿsaka‹o maaiLÜka‹naIBanda
ŒsaLÜ ho. 5tar saArA”RLeÜ Œb˜aamaLÜa”R Bainana•/ "maerI 17 jaba Œb˜aama 99 vaxaR paugÜ ae parmaPaBau itanaI saAmau
Paka‹wÜ h¦nauBayao. parmaPaBauLeÜ BannauBayao/ "ma