Wojciech Dyś , XXIII Lubelskie Warsztaty Biofizyczne, 24-25 maja 2016, Kazimierz Dolny nad Wisłą 2016
1. Analiza związku pomiędzy strukturą chemiczną a fizyczną
stabilnością kamieni układu moczowego w aspekcie poszukiwania
nowych strategii terapeutycznych kamicy moczowej
Dr n.med. Wojciech Dyś
XXIII Lubelskie Warsztaty Biofizyczne, 24-25 maja 2016,
Kazimierz Dolny nad Wisłą 2016
.
2. Cel pracy
• Zbadanie związku pomiędzy składem i
strukturą chemiczną kamieni nerkowych, a ich
fizyczną trwałością w aspekcie
termodynamicznym i mechanicznym.
3. Kamica układu moczowego
• Kamica stała się jedną z najczęstszych chorób
i częstością występowania dorównuje
cukrzycy, co czyni z niej chorobę o wymiarze
społecznym.
4. Kamica układu moczowego
• Obecnie na kamicę moczową choruje około 2% Polaków.
• Bez profilaktyki, po usunięciu pierwszego w życiu złogu u
50% chorych dojdzie do nawrotu kamicy w ciągu 5 lat,
a u 60-80% w ciągu 10 lat.
• Prognozowane szacunkowe koszty leczenia kamicy w USA w
2030 roku to około 1,24 biliona dolarów rocznie.
Roslan i wsp. 2009, GUS 2004
Worcester i Coe 2008
Antonelli i wsp. 2014, Roudakova i Monga 2014
5. Kamica układu moczowego
• Rewolucja w leczeniu.
• Mały postęp nauki jeśli chodzi o przyczynowe leczenie kamicy - zwłaszcza
kamicy szczawianowej.
• Młodzi urolodzy powinni zainteresować się tematem kamicy dróg moczowych,
nawet z pobudek czysto koniunkturalnych.
• Wkrótce problemy onkologiczne dotyczące narządów układu moczowo-płciowego,
i nie tylko, będą rozwiązywane przez zastosowanie zaawansowanych technologii
mało inwazyjnych, czy też z pomocą inżynierii genetycznej. Na co w dziedzinie
kamicy moczowej nie zanosi się.
Paul van Cangh 2010
Ostrowski 2010
Tiselius 2011
6. WSKAZANIA DO LECZENIA
ZABIEGOWEGO
• BRAK SZANS NA SAMOISTNE WYDALENIE
• NIESKUTECZNOŚĆ METOD MNIEJ
INWAZYJNYCH
• NIEDROŻNOŚĆ MOCZOWODU
• POSOCZNICA MOCZOWA- PO ODBARCZENIU
GDM I OPANOWANIU OBJAWOWEJ INFEKCJI
• DOLEGLIWOŚCI BÓLOWE
7. WYBÓR SPOSOBU LECZENIA
• WIELKOŚĆ KAMIENIA I UMIEJSCOWIENIE
• SKŁAD CHEMICZNY ZŁOGU
• BUDOWA ANATOMICZNA GDM
• DOSTĘPNOŚĆ SPRZĘTU
• CZYNNIKI EKONOMICZNE
8. METODY LECZENIA ZABIEGOWEGO
• ODBARCZENIE GDM CEWNIKIEM
MOCZOWODOWYM
• USUWANIE ZŁOGU KOSZYCZKIEM, CEWNIKIEM
PĘTLOWYM
• URSL
• PUSH UP / ESWL
• DROGA PRZEZSKÓRNA
• METODY LAPAROSKOPOWE
• URETEROLITOTOMIA
9. ESWL
Extracorporeal Shock-Wave Lithotripsy
Dornier Flugzeugwerke GmbH
Dornier (Dornier (19691969)) ⇒⇒ zniszczenie załogi czołgu trafionego przezzniszczenie załogi czołgu trafionego przez
„falę uderzeniową”-„falę uderzeniową”-
przenika tkanki ludzkie oprócz płucprzenika tkanki ludzkie oprócz płuc
niszczy kruche materiałyniszczy kruche materiały
19801980 (Monachium)(Monachium) ⇒⇒ pierwsza dezintegracja (pierwsza dezintegracja (HM1HM1))
19831983 ⇒⇒ seryjna produkcjaseryjna produkcja HM3HM3
10. ESWL
Extracorporeal Shock-Wave Lithotripsy
• LITOTRYPTOR
1. Źródło fali uderzeniowej
2. Elementy ogniskujące wiązkę energii
3. Urządzenie przenoszące falę dźwiękową do
organizmu
4. Urządzenie obrazujące
14. ESWL
Technika elektrohydrauliczna
Dwie elektrody (F1reflektora) ⇒
wyładowanie elektrycznego ⇒ skupienie fali (F2)
Duża strefa ogniskowa
Wysokie ciśnienia max.
Wysoka skuteczność
Strefa ogniskowa ulega przemieszczaniu-
ograniczona powtarzalność fal
Zużycie iskrownika- wzrost kosztów
15. ESWL
Technika elektromagnetyczna
Metalowa membrana
oparta o spiralną cewkę.
Odepchnięcie membrany-
fala uderzeniowa wzdłuż
osi zbiornika.
System soczewek skupia
energię
Można używać wiele
tysięcy razy
Powtarzalność fal
Energia i ogniskowanie
stały charakter
Wzrost mocy w małym
ognisku- wzrost
krwiaków
16. ESWL
Technika piezoceramiczne
Sferyczna czasza- ok. 300
przetworników –
samoogniskowanie fal.
Kumulacja niedużych energii
powoduje powstanie ogniska
o dużej mocy.
Energia wnika do ciała na
dużym obszarze- nie
wywołuje bólu
Regulacje natężenia i kształtu
fali
Duża powtarzalność
Niezawodność
Trwałość
17. ESWL
Porównanie źródeł fal
• Elektrohydrauliczne
– Płytkie i szerokie kratery
• Piezoceramiczne
– Niewielkie, głębokie otwory
• Elektromagnetyczne
– Duże otwory w kształcie ostrosłupa o
prostokątnej podstawie
18. ESWL
Extracorporeal Shock-Wave Lithotripsy
• UWIDOCZNIENIE KAMIENIA
• UMIESZCZENIE KAMIENIA W OGNISKU
SKUPIENIA FAL UDERZENIOWYCH
• SKRUSZENIE KAMIENIA IN SITU
• WYDALANIE FRAGMENTÓW KAMIENIA Z
MOCZEM
19. ESWL
Namierzanie
Namiar rentgenowski
łatwa interpretacja
lokalizacja złogów w obrębie
dróg moczowych
środki cieniujące
↑koszt
napromieniowanie
złogi niecieniujące
20. ESWL
Namierzanie
• Ultrasonograficzny
KORZYŚCI
• bez naświetlania
• ogniskowanie w czasie
rzeczywistym
• kamica niecieniująca
• dzieci
• niski koszt
WADY
• kamica moczowodowa
• bez możliwości dodatkowych procedur
• krzywa nauki
• trudna ocena dezintegracji złogu
25. Materiał
kamienie moczowe 44 pacjentów operowanych w Oddziale
Urologii i Onkologii Urologicznej Szpitala Specjalistycznego w
Puławach w latach 2011-2012 roku
29. TECHNIKA ZABIEGU
• USUWANIE KAMIENI Z MOCZOWODU
5-6 mm KLESZCZYKI, KOSZYK
-> 6 mm KRUSZENIE :
-LITHOCLAST
-SONOTRODA
-LASER
-EHL
• CEWNIK W MOCZOWODZIE PO KRUSZENIU NA
1 - 2 DOBY
40. Metody
Fragmenty złogów poddano analizie chemicznej przy użyciu zestawu
BIOLABO France do analizy kamieni nerkowych. Jest to metoda
chemiczna jakościowa do diagnostyki in vitro głównych składników
kamieni moczowych przy pomocy odczynników.
Jest to metoda standardowo stosowana w polskich laboratoriach do
identyfikacji głównych składników mineralnych kamieni.
41. Metody
W pierwszym etapie badań porównawczych fragmenty złogów moczowych
poddano analizie widmowej spektroskopią Ramana.
Widma badanych próbek otrzymano za pomocą spektrofotometru Nicolet NXR
9650 FT-Raman (ThermoScientific, Waltham, MA, USA) w module FT-Ramana
(NXR Ramana FT).
Miernik A, Rassweiler JJ (2015) Is in vivo analysis of urinary stone
composition feasible? Evaluation of an experimental setup of
Raman system coupled to commercial lithotripsy laser fibers.
World J Urol. 33(10).
42. Metody
Złogi zbadano również metodą spektroskopii
w podczerwieni FT IR na Nicolet 6700 FT-IR
(ThermoScientific, Waltham, MA, USA) celem określenia
składu mineralnego).
43. Metody
W celu określenia mechanicznej wytrzymałości kamieni
moczowych, poddano je testom osiowej kompresji za pomocą
maszyny wytrzymałościowej Lloyd LRX.
Próbki były ściskane jednorazowo do zniszczenia, ze stałą
prędkością 0,5 mm/min.
44. Metody
Analizę DSC przeprowadzono
przy użyciu aparatu Q200 firmy
TA Instruments.
Próbki złogów moczowych badano w
zakresie temperatur od 40o
C do 380o
C,
z prędkością 10 stopnie/min.
Wyniki pomiaru obrazuje termogram.
45. Kaloustian J, Pauli AM, Pieroni G, Portugal H (2002) The use of thermal analysis in determination of some urinary
calculi of calcium oxalate. Journal of Thermal Analysis and Calorimetry 70(3): 959-973.
Kociba KJ, Gallagher PK (1996) A study of calcium oxalate monohydrate using dynamic differential scanning
calorimetry and other thermoanalytical techniques. Thermochimica acta 07(282): 277-296.
53. Wyniki
• analiza istotności różnic pomiędzy głównymi grupami złogów w odniesieniu do
parametrów DSC
Zależna:
DSC –Tm 1
ANOVA rang Kruskala-Wallisa: p=0,000
W tabeli wartości p dla porównan wielokrotnych
kod 1 2 3
COM 1 0,000063 0,051056
Apatyt 2 0,000063 1,0
Kwas
moczowy
3 0,051056 1,0
54. •analiza istotności różnic pomiędzy głównymi grupami złogów w odniesieniu do
parametrów DSC
Zależna:
DSC –Tm2
ANOVA rang Kruskala-Wallisa: p=0,0005
W tabeli wartość p dla porównań wielokrotnych
kod 1 2 3
COM 1 0,007 0,009
Apatyt 2 0,007 1,0
Kwas
moczowy
3 0,009 1,0
55. Zależna:
DSC –Energia
ANOVA rang Kruskala-Wallisa: p=0,0009
W tabeli wartość p dla porównań wielokrotnych
kod 1 2 3
COM 1 0,270 0,001
Apatyt 2 0,270 0,183
Kwas moczowy 3 0,001 0,183
•analiza istotności różnic pomiędzy głównymi grupami złogów w odniesieniu do
parametrów DSC
56. Korelacje
. Korelacje pomiędzy parametrami termodynamicznymi a parametrami mechanicznymi
Para zmiennych korelacja Spearmana , oznaczone
wsp. korelacji są istotne z p <0,050
N
ważnych
R
Spearman
P
wytrzymałość/DSC-T m 1
33
0,632 0,000
wytrzymałość/DSC-T m 2 0,455 0,008
wytrzymałość/DSC -Energia 0,241 0,176
moduł sieczny/DSC-T m 1 0,430 0,012
moduł sieczny/DSC-T m 2 0,279 0,116
moduł sieczny/DSC-Energia -0,167 0,352
Energia zniszczenia/DSC-T m 1 0,441 0,010
Energia zniszczenia/DSC-T m 2 0,375 0,032
Energia zniszczenia/DSC-Energia 0,295 0,095
57. Wnioski
• Wysoki odsetek występowania kamieni moczowych o strukturze
dwuskładnikowej (38%) sugeruje potrzebę pobierania do analizy chemicznej
próbek z dwóch części kamienia, tj. z jądra kamienia i warstwy wierzchniej.
• Różnicowa kalorymetria skaningowa pozwala określić temperatury rozpadu
poszczególnych składników złogu, które mogą być pomocne w określaniu
trwałości kamieni moczowych i w terapii kamicy.
• Na trwałość i energię rozpadu termicznego kamieni moczowych wpływa nie tylko
ich skład mineralny, ale również w dużym stopniu obecność składników
„zlepiających” w postaci glikozaminoglikanów.
58. Wnioski
• Złogi zbudowane z kryształów kwasu moczowego zawierają mniej
glikozaminoglikanów w stosunku do innych rodzajów kamieni.
• Temperatura rozpadu szczawianów jak i substancji spajających koreluje z
parametrami mechanicznymi badanych złogów, z „p” wynoszącym poniżej
0,005 (p < 0,05).
• Uzyskane wyniki w odniesieniu do dostępnej literatury sugerują, że poszerzenie
grupy głównych czynników ryzyka kamicy moczowej o stopień uwodnienia
szczawianów wapnia może ulepszyć profilaktykę i dobór odpowiedniej strategii
leczenia w tym najczęstszym rodzaju kamicy.
Witam Państwa serdecznie na obronie mojej pracy doktorskiej pod tytułem Analiza związku pomiędzy strukturą chemiczną a fizyczną stabilnością kamieni układu moczowego w aspekcie poszukiwania nowych strategii terapeutycznych kamicy moczowej.
W urologii ostatnich 20 lat nastąpił znaczący postęp dotyczący dezintegracji i ewakuacji złogów z dróg moczowych człowieka.Skład chemiczny kamieni w różnych populacjach chorych różni się znacznie. Wspólnym mianownikiem kamicy jest duża częstość nawrotów po usunięciu pierwszego złogu, mimo dużej zmienności między poszczególny mi chorymi . Wieloczynnikowa patogeneza kamicy utrudnia prowadzenie skutecznej profilaktyki nawrotów. O samych kamieniach nerkowych, ich strukturach, teksturach iskładzie mineralnym od dosyć dawna sporo wiadomo. Pomimo wielu opracowań dotyczących zagadnienia twardości złogów moczowych, nie obserwuje się zmniejszenia zainteresowania właściwościami fizycznymi kamieni moczowych w badaniach nad usprawnieniem litotrypsji zewnątrzustrojowej. Niewiele jest jednak badań na temat fizycznej trwałości w aspekcie termodynamicznym.Prowadzone są również badania nad niekrystalicznymi składnikami kamieni moczowych oraz białek, biorących udział w procesie powstawania kamienia w drogach moczowych . Nadal jednak występują poważne kłopoty z transferem posiadanej wiedzy na zjawiska biochemiczne panujące w organizmie chorego. Poznanie każdego nowego czynnika ryzyka i dokladna analiza budowy złogów może mieć wpływ na modyfikację tego postępowania i może wplynąc na strategię leczenia .
Badania przedstawione dotyczyły związku pomiędzy składem i strukturą chemiczną kamieni nerkowych a ich fizyczną trwałością w aspekcie termodynamicznym i mechanicznym.
Perspektywicznym celem takich badań jest tworzenie nowych strategii terapeutycznych kamicy moczowej.
Opisywana choroba należy do najczęstszych na świecie. W zależności od regionu geograficznego, rasy, płci i wieku występuje u około 5–20% populacji. Ocenia się, że jest przyczyną około 1% wszystkich hospitalizacji.
Charakterystyczna jest przy tym duża skłonność do nawrotów, które występują u ponad połowy chorych z pierwszym incydentem kolki spowodowanej
kamicą nerkową
Mimo że nadal nie jesteśmy w stanie precyzyjnie określić, u którego chorego powstaną kamienie, ważne jest przyporządkowanie pacjentów do poszczególnych grup ryzyka. Pod tym względem kluczowa jest informacja, czy kamień wykryty został po raz pierwszy, czy jest to nawrót choroby. Konieczne jest również określenie substancji, z której zbudowany jest kamień (sole wapnia, kwas moczowy, struwit, cystyna lub inne).
szereg powiązań między chorobami układowymi, takimi jak zespół metaboliczny, nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia i cukrzyca typu 2, a stresem oksydacyjnym w ich przebiegu oraz następowym uszkodzeniem i apoptozą komórek cewek nerkowych, co przy obecności czynników ryzyka kamicy może być bodźcem inicjującym tworzenie złogów.
Obecnie najważniejsze wydaje się zrozumienie patomechanizmu powstawania kamieni wapniowych. Wśród mieszkańców krajów rozwiniętych ten rodzaj kamicy występuje u około 85% pacjentów.
Wyładowanie iskrownika umieszczonego w środowisku wodnym powoduje powstanie pęcherzyka gazu rozprzestrzeniającego się z prędkością ponaddźwiękową. Kulistego kształtu fala uderzeniowa odbija się od metalowej osłony w formie półelipsoidy dzięki czemu dochodzi do skupienia falw ognisku półelipsoidy.
Strefa ogniskowa jest względnie duża, ciśnienia maksymalne są również wysokie. Iskrownik ulega zużyciu po kilku tysiącach wyładowań i konieczna jest jego wymiana. Strefa ogniskowa ma skłonność do przemieszczania się w związku z tym powtarzalność kolejnych uderzeń jest ograniczona.
Metalowa membrana opiera się o spiralną cewkę. W momencie przyłożenia wysokiego napięcia do cewki dochodzi do odepchnięcia membrany co powoduje powstanie fali uderzeniowej biegnącej wzdłuż osi zbiornika z wodą. Powstałą energię skupia się za pomocą systemu soczewek akustycznych, których można używać wiele tysięcy razy bez konieczności wymiany. W innym systemie dokonano zmiany kształtu membrany na cylindryczny a powstające fale dźwiękowe są odbijane przez otaczający reflektor paraboliczny. To pozwala na umieszczenie głowicy USG w obrębie generatora fal pozwalający na lokalizację złogu. Generowane fale uderzeniowe są powtarzalne ich energia i ogniskowanie mają charakter stały.
Sferyczna czasza zapewnia jednocześnie samoogniskowanie fal uderzeniowych. Jednoczesne przyłożenie prądu o wysokim napięciu do wszystkich elementów piezoelektrycznych powoduje powstanie fal dźwiękowych. Każdy element emituje falę o względnie niedużej energii ale kumulacja wszystkich fal w obrębie ogniska powoduje powstanie energii o dużej mocy. Fale te są niezawodne.. Obszar przez który energia wnika do ciała jest duży dzięki temu aplikacja fal prawie nie wywołuje bólu. Strefa ogniskowa jest względnie mała i ma kształt cygara.
Określenie składu kamienia jest niezbędne dla optymalnego leczenia kamicy moczowej. Jest to ważne z trzech powodów. Po pierwsze, kompozycja złogu moczowego jest związana z twardością, która z kolei ma wpływ na wyniki litotrypsji, a w szczególności pozaustrojowej litotrypsji (ESWL). Twarde kamienie mogą być oporne na leczenie ESWL. Po drugie, zespoły metaboliczne związane z kamieniami złożonymi z cysteiny lub kwasu moczowego mogą wymagać leczenia systemowego. Wreszcie, znając skład kamienia można podjąć pewne działania lecznicze i zapobiegawcze np. specjalne diety zalecane przy konkretnym rodzaju kamicy czy próbę leczenia zachowawczego (chemoliza złogów) w niektórych rodzajach złogów, takich jak struwitowe, bruszytowe, cystynowe i z kwasu moczowego
W badaniu złogów moczowych wykorzystałem kombinacje wyżej wymienionych metod do badania tego samego kamienia, umożliwiło mi uzyskanie dokładniejszych wyników .Pozwoliło to na dokładniejszą analizę składu krystalicznego i wyodrębnienie głównych grup badanych złogów.
Pozyskane w trakcie operacji urologicznych kamienie moczowe badane w niniejszej pracy, standardowo poddane były analizie chemicznej, która określała dominujący składnik złogu. Wg Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU) jest to metoda przestarzała, niemniej w Polsce nadal dominuje.
koszt 134 810,00 zł brutto.
W październiku 2015 ukazała się pierwsza praca, która opisuje próby zastosowania analizy ramanowskiej do badania kamieni moczowych in vivo podczas zabiegu ich usuwania
Interesujące są również doniesienia na temat zastosowania optycznej spektroskopii Ramana w onkologii do identyfikacji tkanki nowotworowej prostaty, pęcherza moczowego, żołądka, płuc, szyjki macicy, piersi i innych tkanek. Spektroskopia Ramana pozwala podczas operacji usunięcia nowotworu na natychmiastową ocenę marginesów, celem radykalnego usunięcia nowotworu
Próbki były ściskane jednorazowo do zniszczenia, ze stałą prędkością 0,5 mm/min, co odpowiadało prędkościom odkształcania w zakresie 0,0014 s-1 – 0, 0042 s-1, zależnie od wysokości próbki. W pomiarach zastosowano głowicę pomiarową z obciążeniem maksymalnym 2500 N.
W literaturze dostępnych jest tylko kilka prac dotyczących właściwości termodynamicznych kamieni moczowych zbadanych metodą DSC .
Koncentrują się one na właściwościach termodynamicznych szczawianów wapnia.
Nieco więcej prac dotyczy właściwości pojedynczych składników złogów moczowych.
Na podstawie uzyskanych widm Ramana oznaczono składniki mineralne występujące w złogach. Kamienie podzielono na grupy według oznaczonego składnika. W każdej próbce wyodrębniono składnik główny, co było możliwe ze względu na fakt, że nawet w kamieniach, w których stwierdzono obecność wyraźnych linii widmowych dwóch lub więcej składników mineralnych, jeden składnik dominował.
Ponadto, w większości próbek zidentyfikowano obecność glikozaminoglikanów. Wspomagając się analizą DSC.
Wyniki analizy dotyczące głównego składnika złogu pokrywały się z wynikami analizy ramanowskiej.
Zagadnienie twardości kamieni i zjawisk zachodzących w ich wnętrzu podczas kruszenia jest sprawą do końca niewyjaśnioną. Dlatego oceniając siły zgniatania in vitro kamieni moczowych z ich budową ocenianą przy pomocy mikroskopu elektro- nowego widać pewne zależności.
Kamienie z czystego kwasu moczowego są to złogi o regularnej budowie kryształów, które przylegają ściśle do siebie tworząc bardzo uporządkowaną strukturę
Zupełnie inaczej przedstawiają się obrazy kamieni fosforanowych czy przedstawiają one mieszaninę kryształów o różnej wielkości, część z nich jest regularna, część to drobne grudki bezładnie i nieregularnie porozrzucane między wielkimi krysztaami co powoduje brak uporządkowania ich struktury.
Przy znanych 30 substancjach krys- talicznych występujących w kamieniach moczowych powstaje znaczna liczba kamieni różniących się budową krystaliczną przy podobnym składzie chemicznym.
Wydaje się trudną sprawą dokładne określenie siły zgniatania dla różnych rodzajów kamieni moczowych, być może podobnie trzeba interpretować użycie różnych wielkości energii przy kruszeniu kamieni na drodze ESWL
W tabelach przedstawiono zbiorcze wyniki pomiarów Tm1, Tm2 i energii rozpadu dla głównych grup próbek, w których jako dominujący składnik rozpoznano jednowodny szczawian wapni (COM), hydroksyapatyt (HAP), kwas moczowy (UA), struwit (MAPH), dwuwodny szczawian wapnia (COD).
Ilościowe porównanie próbek o różnym składzie musiało uwzględniać niejednorodną strukturę otrzymanych termogramów.
Tak więc w próbkach o wyraźnie rozdzielonych pikach wybrano dwie charakterystyczne temperatury Tm1 i Tm2.
W pozostałych, do opisu piku była używana jedna temperatura.
W związku z powyższym ilościowa analiza parametrów termodynamicznych wykonywana była dwa razy.
W pierwszej analizie uwzględniono temperaturę pierwszego (Tm1), a w drugiej – drugiego piku (Tm2).
W próbkach z jednym pikiem temperatury Tm1 i Tm2 w obu analizach były takie same.
Przeprowadzono analizę istotności różnic pomiędzy głównymi grupami złogów w odniesieniu do parametrów DSC.
W tabelach przedstawiono wartości „p” dla porownan wielokrotnych pomiedzy poszczegolnymi typami probek w odniesieniu do wszystkich trzech analizowanych parametrów.
Ze względu na małą liczbę próbek w grupie MAPH (struwit) i COD (szczawian dwuwodny) porównań dokonano dla trzech grup: COM (szczawian jednowodny), HAP (apatyt) i UA (kwas moczowy). Test Kruskala-Wallisa wykazał, że te trzy grupy badanych kamieni różnią się istotnie temperaturą (p=0,000 dla T m1 i p=0,005 dla Tm2) oraz energią rozpadu (p=0009).
Wyniki analizy wskazują, że różnice temperatury Tm1 pomiędzy COM a HAP są istotne (p=0,00063), a różnica pomiędzy COM a UA są na granicy istotności (0,051056).
Jeśli chodzi o Tm2 to zarówno różnica pomiędzy COM a HAP jak i UA a COM jest istotna. HAP i UA nie różnią się temperaturą badanych procesów termodynamicznych.
W odniesieniu do energii zachodzących procesów termicznych istotna jest jedynie różnica pomiędzy UA a COM.
Jeśli chodzi o Tm2 to zarówno różnica pomiędzy COM a HAP jak i UA a COM jest istotna. HAP i UA nie różnią się temperaturą badanych procesów termodynamicznych.
W odniesieniu do energii zachodzących procesów termicznych istotna jest jedynie różnica pomiędzy UA a COM.
Wykonano porównanie analizy korelacji pomiędzy parametrami termodynamicznymi a parametrami mechanicznymi
Stwierdza się istotną korelacje pomiędzy wytrzymałością a temperaturą rozpadu (T m1 i T m2). Moduł sieczny istotnie koreluje wyłącznie tylko z niższą temperaturą (T m1).
Energia do zniszczenia koreluje z temperaturami obu pików.
Nie stwierdzono istotnej korelacji pomiędzy żadnym z parametrów mechanicznych a energią termicznego rozpadu próbki.