In deze presentatie vertel ik over het volwassen worden van kinderen die in verschillende landen wonen, vrienden maken en naar school gaan. Tot de puberteit zijn de ouders de grootste beïnvloedende factor van een kind. Tijdens en na de puberteit begint de omgeving daarbuiten een steeds grotere rol te spelen. Hoe krijgt dat vorm als de omgeving veelvuldig veranderd? Welke (extra) uitdagingen brengt de puberteit en jong volwassenheid met zich mee? Welke aandachtspunten zijn er bij terugkeer als student?

1. Opgroeien tussen culturen en
volwassen worden terug in
Nederland
Wereld Wijd Welkom

2. AGENDA
1.Over wie hebben we het
2.Taken bij volwassen worden
3.Identiteitsontwikkeling
4.Uitdagingen bij terugkeer
5.Wat doet Wereld Wijd Welkom
Wereld Wijd Welkom

3. Over wie hebben we het
De Third Culture Kids (TCK) “drie culturen kind”
Een persoon die een significant deel van zijn of haar
opgroeiende jaren heeft doorgebracht buiten de
cultuur van de ouders. Het kind heeft vele relaties
met verschillende culturen, maar is geen onderdeel
van één specifieke cultuur. Hoewel elementen van
iedere cultuur opgenomen worden in de
levenservaring, wordt het gevoel van “erbij horen”
gecreëerd door relaties met mensen van een zelfde
achtergrond.
David Pollock
Wereld Wijd Welkom

4. Wat staat ze te doen
Ontwikkelingstaken
1. Positie ten opzichte van de ouders
2. Onderwijs of werk
3. Vrije tijd
4. Eigen woonsituatie
5. Autoriteiten en instanties
6. Gezondheid en uiterlijk
7. Sociale contacten en vriendschappen
8. Seksualiteit en intimiteit
9 Code switching
Wereld Wijd Welkom

5. Code Switching
Wanneer zet ik welke culturele waarden in?
Op school is een vaste structuur en duidelijke
hiërarchie tussen student en volwassenen
Mijn oom in Nederland wil dat ik hem Piet
noem
Op de receptie ben ik de “zoon of dochter
van”…..
Wereld Wijd Welkom

6. Cultuur
• Cultuur is niet alleen het aanleren van
gedragingen, maar ook het internaliseren van
overtuigingen en waarden. Het is een
raamwerk van waaruit we de wereld
interpreteren en begrijpen.
Wereld Wijd Welkom

7. Cultuur ontwikkeling
Kind
Cultuur leren & observeren
Niet duidelijk waarom, volgen
Tiener / adolescent
Regels kennen en testen
Eigen visie ontwikkelen
Volwassene
Onbewust comfortabel
Weten wat verwacht wordt en te verwachten
Wereld Wijd Welkom

8. macrosysteem
Religie /
wereldbeeld
Huisvestingsbeleid
exosysteem
Sociaal
Netwerk
ouders
Buurt
mesosysteem
sport
Huwelijksen personen
recht
kind
familie
Onderwijssysteem
school
Etnische
gemeenschap
Wereld
van werk
Economisch
-systeem
Wereld Wijd Welkom

9. Macrosysteem
Religie /
wereldbeeld
Sociaal
Netwerk
ouders
Mesosysteem
sport
Huwelijksen personen
recht
Etnische
gemeenschap
Huisvestingsbeleid
Exosysteem
kind
Buurt
familie
Onderwijssysteem
school
Wereld
van werk
Economisch
-systeem

10. Identiteitsvorming
 Identiteitsvorming is het bruggen
bouwen tussen de rollen, normen
en waarden die je als kind
aangeleerd hebt gekregen
en de verantwoordelijkheden die
je als volwassene zal moeten dragen.
 Richt zich zodoende op wie je bent en wat je wilt met de volwassen
verantwoordelijkheden en je persoonlijke overtuigingen
 Vindt voornamelijk plaats in de midden adolescentie (14-17 jaar) in
contact met gelijkgestemden, rol van ouders wordt minder
belangrijk
Wereld Wijd Welkom

11. Identiteitsvorming - uitproberen
Identiteitsontwikkeling door
uitproberen/experimenteren. Weinig
verantwoordelijkheden en veel vrijheden.
Is dat ook zo in het buitenland? Kan daarmee
geëxperimenteerd worden? Gaan ze dat voor
het eerst ervaren in Nederland, als student, met
ouders op afstand?
Wereld Wijd Welkom

12. Uitdagingen
Waaraan te denken bij terugkeer?
Wereld Wijd Welkom

13. Macrosysteem
Religie /
wereldbeeld
Sociaal
Netwerk
ouders
Mesosysteem
sport
Huwelijksen personen
recht
Etnische
gemeenschap
Huisvestingsbeleid
Exosysteem
kind
Buurt
familie
Onderwijssysteem
school
Wereld
van werk
Economisch
-systeem

14. Terug naar “huis”?
Buitenlander
ziet er anders uit,
denkt anders
Verborgen
immigrant
Ziet hetzelfde uit,
denkt anders (TCK)
Geadopteerd
Spiegel
Ziet er anders uit,
denkt hetzelfde
Ziet hetzelfde uit,
denkt hetzelfde
Wereld Wijd Welkom

15. Terug naar “huis”?
Cameleon
Schreeuwers
Muurbloempjes
Wereld Wijd Welkom

16. Verlaat experimenteren
• Voor lange tijd dicht bij ouders geleefd in
beschermende (controlerende?) kleine
gemeenschap. Weinig ruimte voor eigen
onderzoek, testen en regel brekend gedrag. Bij
loskomen door terugkeer, voelen ze veel ruimte
en beginnen aan de “inhaalslag”.
• Regels moeten bekend zijn om tegen af te kunnen
zetten, zonder ze te kennen is dus eigenlijk eerste
een stapje terug.
Wereld Wijd Welkom

17. Conformistisch stadium
Het “voegen” en “aanpassen” is sterk ontwikkeld en
heeft deze jongeren tot nog toe veel opgeleverd
(plus hoort bij 14-18 jr). Nu is echter ook de tijd om
uit te zoeken wie je wilt zijn. Hoe ga je dat doen als
je eerst weer een nieuwe groep moet zoeken om
jezelf mee te vergelijken?
 Maakt ze heel gevoelig voor invloeden van
leeftijdgenoten
Wereld Wijd Welkom

18. Trail en Error alleen in NL cultuur
Gedragen omdat je denkt dat het zo hoort of
juist automatisch doet, wat misschien toch niet
zo hoort (hoe kan dat nou in deze cultuur die de
mijne hoort te zijn?)  onzekerheid
(terugtrekken?)
 De jongere gaat hier niet mee te koop lopen,
voelt als falen naar ouders, leeftijdgenoten en
maar zeker ook t.o.v. hun eigen verwachtingen
Wereld Wijd Welkom

19. Wat doet Wereld Wijd Welkom
1. Begeleiding bij (alleen) terugkeren
2. Begeleiding bij achterblijven
3. Opvoedondersteuning
Wereld Wijd Welkom

20. WWW helpt comfortabel worden in NL
Bij binnenkomst in Nederland, onzeker nieuwe regels (kind niveau)
Cultuur leren & observeren
Niet duidelijk waarom, volgen
Expliciet maken, starten met herkennen, zeker worden (tiener niveau)
Regels kennen en testen
Eigen visie ontwikkelen
Thuis voelen in het land dat nu Jouw land is, voorspelbaarheid
Onbewust comfortabel
Weten wat verwacht wordt en te verwachten
Wereld Wijd Welkom

21. Wat doet Wereld Wijd Welkom
praktisch?
• Opvangen bij aankomst
• Inschatten hoe deze jongere naar verwachting
om zal gaan met deze nieuwe uitdaging
• Contact houden in de eigen omgeving
• Signaleren van zorgelijke ontwikkeling
• Contacten stimuleren tussen
“ervaringsgenoten”
Wereld Wijd Welkom

22. Wat doet Wereld Wijd Welkom
inhoudelijk?
• Expliciet maken van “ongeschreven regels”
• “Missers” in deze cultuur relativeren
• Beschikbaar zijn en onderzoeken van
experimenteren en tegenslagen (herpakken)
• Bewust werken aan eigen identiteit
• Werken naar zelfredzaamheid
• Groeiend zelfvertrouwen als volwassene
Wereld Wijd Welkom

23. Welkomstweekend
- Om de jongeren die naar Nederland komen een
welkom gevoel te geven en een aantal bekende
mensen te laten hebben in Nederland.
- Om ervoor te zorgen dat ze zich met elkaar
verbonden voelen, elkaar en mij weten te
vinden bij mooie momenten, vragen en
frustraties of verdriet.
- Het zou mooi zijn als de jongeren met elkaar, als
groep, beleven dat ze misschien toch niet zo
“thuis zijn in Nederland” als ze vooraf dachten
en dit met elkaar kunnen relativeren en
beginnen hiermee te leren omgaan.
Wereld Wijd Welkom

24. Opstartfase aug-sept
• Screeningsonderzoek (UCL, ZRM & NVM)
- hoe gaat deze jongere om met stress en
oplossingen zoeken
- kwetsbaarheid voor bepaalde psychische klachten
- hoe zelfredzaam in Nederland
• Betrokkenheid bij opleiding
• Thuis opzoeken & helpen settelen
• Toeleiding naar sport, netwerken, maatschappelijke
betrokkenheid (met aandacht voor eigenheid!)
• Welkomstweekend
Wereld Wijd Welkom

25. Begeleidingsvormen na opstart
Begeleiding altijd bij de jongere thuis in zijn omgeving!
A: intensief
- Wekelijks een bezoek
- Veel ruimte voor telefonisch contact en mail
- Veel ruimte voor contact met ouders
B: reguliere begeleiding
- Om de week een bezoek
- Ruimte voor telefonisch contact en mail
- Ruimte voor contact met ouders
Wereld Wijd Welkom

26. Begeleidingsvormen na opstart
C: matige begeleiding
- Om de week contact, 1 telefonisch andere
keer bezoeken
- Enige ruimte voor contact met ouders
OF
- Een maal per drie weken bezoek
- Enige ruimte voor contact met ouders
Wereld Wijd Welkom

27. Begeleidingsvormen na opstart
D: minimale begeleiding (vinger aan de pols)
- 1 maal per maand bezoek
- Weinig ruimte voor telefonisch contact
daarbuiten
- Minimale terugkoppeling aan ouders
Wereld Wijd Welkom

28. Wereld Wijd Welkom
Kortom
- Outreachend & laagdrempelig
- Identiteitsvorming & behoud
- Zelfvertrouwen bij grote stap naar zelfstandigheid
- Zelfvertrouwen in NL cultuur
- Zelfredzaamheid in Nederland
- Steunend en gezellig
- Vinger aan de pols / oogje in het zeil ;-)
Wereld Wijd Welkom

29. Vind Wereld Wijd Welkom
Facebook
Skype
Twitter
www.wereldwijdwelkom.nl
rianne @wereldwijdwelkom.nl
0031 6 33 05 15 77
Wereld Wijd Welkom