Prezentacja Tomasza Zdziebko z Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w ramach World Usability Day Tour 2009!

1. Użyteczność rozwiązań personalizacyjnych Tomasz Zdziebko Uniwersytet Szczeciński Instytut Informatyki w Zarządzaniu tomasz.zdziebko@wneiz.pl 1

2. Plan prezentacji Definicja personalizacji Taksonomia metod personalizacyjnych Użyteczność metod personalizacji 2

3. Definicja personalizacji Personalizację to proces polegający na modyfikacji funkcjonalności, interfejsu, treści informacji lub odrębności systemu w celu zwiększenia ich osobistej trafności dla indywidualnych użytkowników bądź ich grup. J. Blom, Personalization – A Taxonomy, Conference on Human Factors in Computing Systems 2000. 3

4. Obszary personalizacji systemy adatpowalne - kustomizacja systemy rekomendujące (recommender systems) systemy adaptacyjne 4

5. 5 Wymiary klasyfikacji metod personalizacji Fan H., Poole M. S., “Whatispersonalization? Perspectives on the design and implementation of personalization in information systems”, Journal of Organizational Computing and Electronic Commerce, 2006, 16 (3 & 4), pp. 179 – 202.

6. Przesłanki stosowania personalizacji Indywidualizm użytkowników (odmienne potrzeby, preferencje, umiejętność obsługi komputera). Złożoność serwisów (nadmiar informacji, funkcjonalności). Brak doświadczenia użytkowników w korzystaniu z serwisów WWW. Zjawiska określane jako: przeładowanie informacyjne i zagubienie w hiperprzestrzeni.Thimbleby, H., Jones, M., & Theng, Y. L. (1997). Is "lostinhyperspace" lostincontroversy? In Hypertext'97 “Jeśli mam 3 miliony klientów w sklepie internetowym, powinienem mieć 3 miliony sklepów internetowych.”„Sklep przyszłości powinien być w stanie odgadnąć co klient chce kupić zanim on sam będzie to wiedział .„JeffBezos, CEO Amazon.com 6

7. 7 76 proc. respondentów chciałoby otrzymywać spersonalizowane rekomendacje. Z kolei 56 proc. Internautów byłaby bardziej skłonna powrócić do serwisów, które dostarczają rekomendacje. ChoiceStream's 2007 62% procent e-klientów przyznaje się do dokonania zakupu rekomendowanego produktu. Avenue A / Razorfish, Digital Consumer Behavior Study, http://www.razorfish.com/reports/DigConsStudy.pdf Sklepy internetowe na skutek stosowania spersonalizowanych rekomendacji produktów zwiększyły przychody średnio o 13 proc.a w niektórych przypadkach nawet o 30 proc. Cleverset 2008 Amazon.com - zawiera 35 proc. transakcji na wskutek ofert krzyżowych i spersonalizowanych rekomendacji M. Marshall, http://venturebeat.com/2006/12/10/aggregate-knowledge-raises-5m-from-kleiner-on-a-roll 91 proc. badanych firm zauważyło wzrost konwersji po wprowadzeniu personalizacji. 76 proc. badanych firm uważa iż korzyści ekonomiczne z wdrożenia personalizacji przewyższą koszty wdrożenia Aberdeen Group, This Time it’s Personal: Making On-Line Experiences Unique 7

8. Personalizacja wpływa na doświadczenia użytkowników w kontakcie z serwisem; webusability; przywiązanie klientów; średnia wielkość zamówienia; 8

9. bankier.pl 9

10. wp.pl 10

11. 11

12. Yahoo.com 12

13. komputronik.pl 13

14. 14

15. 15

16. 16

17. 17

18. 18

19. 19

20. 20

21. Dane wykorzystywane przez systemy personalizacyjne pozyskane explicite dane demograficzne użytkowników (wiek, płeć) predyspozycje manuanle, psychofizyczne zainteresowania oceny produtków pozyskane implicite obserwacja akcji użytkowników (ścieżki poruszania się po serwisie) czas spędzony na stronie oglądane treści pobrane informacje 21

22. 5 komponentów użyteczności Learnability — łatwość uczenia się – jak łatwo użytkownicy potrafią wykonać podstawowe zadanie podczas pierwszego kontaktu z serwisem? Efficiency— jak efektywnie użytkownicy wykonują zadania po zapoznaniu się z serwisem? Memorability — zdolność zapamiętywania - łatwość z jaką użytkownik będzie korzystał z serwisu po dłuższej w nim nieobecności? Errors— jak wiele błędów popełniają użytkownicy, jak błędy te są komunikowane oraz w jakim czasie i jak użytkownicy mogą sobie z nimi poradzić? Satisfaction— jakie odczucia (doznania) mają użytkownicy w trakcie korzystania z serwisu? 22

23. Trudność w badaniu użyteczności Automatyczna modyfikacja interfejsu narusza zasadę spójności i kontroli w rękach użytkowników. Wymóg przebadania systemu na znacznie większej grupie użytkowników ze względu na odmienność preferencji. 23

24. Dlaczego i jak warto badać Należy badać na wszystkich etapach cyklu projektowania produktu, pozwoli to uniknąć kosztownych pomyłek w gotowym produkcie Badanie z wykorzystaniem docelowych użytkowników pozwala na odkrycie kontekstów użycia personalizacji. 24

25. Metody zbierania danych badania kwestionariuszowe (generalne, przed, po badaniu) rozmowy z użytkownikami logowanie zachowania użytkowników (javascript, eyetracking, facetracking) grupowe focusowe protokoły głośnego myślenia analizy eksperckie 25

26. Literatura Cristina Gena, Stephan Weibelzahl,Usability Engineering for the AdaptiveWeb, P. Brusilovsky, A. Kobsa, and W. Nejdl (Eds.): The Adaptive Web, LNCS 4321, pp. 720–762, 2007.Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2007 LexvanVelsen, Thea van der Geest, Rob Klaassen, Michael Steehouder, User-centered evaluation of adaptive and adaptable systems: a literature review. 26

27. Dziękuję za uwagę Tomasz Zdziebko 27