Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Mehr von Vural Yigit
Mehr von Vural Yigit (20)
Foça evleri
- 2. • Foça, Anadolu’nun en eski antik yerleşimlerinden biridir. • Yapılan kazılarda, İ.Ö. 11 .yy ait olan bir atölyede çok sayıda demirci ocakları ve antik kalıntılar bulundu. • 6. yüzyıldan başlayarak, Klasik, Helenistik, Pers egemenliği, Makedonya Krallığı, Roma ve Bizans dönemlerini yaşadı. • 13. yüzyılda Çaka Bey tarafından Selçuklu Devletine ve Saruhan Beyliği döneminde, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1455’te Osmanlı topraklarına katıldı. • Anadolu'da, İyonlara ait bilinen en eski iki oval ev, 2001-2002 yıllarında yapılan kazılar sırasında Foça’da bulundu. • Erken Protogeometrik* döneme ait İ.Ö. 10.yüzyıl başında yapılmış olan bu iki oval ev, tam plan verecek biçimde idi. • *M.Ö. 1050-900 Yılları arasında kalan dönem. Geometrik sanatın başlangıç dönemi.
- 3. ESKİ FOÇA’DA NÜFUS VE EKONOMİ • Foça’da 1876 yılında yapılan sayımda 600’ü Türk ve 400’ü Rum evi olmak üzere toplam 1000 ev bulunuyordu. • 1891’deki nüfus sayımında ise Foça’nın %71’inin Rumlardan, %25’inin Türklerden ve %4’i diğer etnik kimliklerden oluştuğu görülmektedir. • 191O’lar ve 1920’lerde ilçenin ekonomik hayatında bağcılığın, zeytinciliğin ve balıkçılığın önemli bir yer tuttuğu bilinmektedir. • Bunun yanında tuz, şap ve taş ticareti diğer önemli ekonomik faaliyetlerdir. • Bu tarihlerde Foça’da 20’den fazla değirmen taşı imalathanesi olduğu ve üretilen değirmen taşlarının Avrupa’ya ihraç edildiği de bilinmektedir. • Ayrıca çok sayıda Zeytinyağı imalathaneleri vardı.
- 4. FOÇA’DA KUŞKLULU BİR FRANSIZ • Bu yıllarda Rumların ve Türklerin, tek katlı ve iki katlı olarak benzer stillerde evler inşa ettiler. • Fransız Arkeolog Felix Sartiaux’nun, 1913 ve 1920 yılları arasında neredeyse tüm Foça’yı fotoğraflayarak yazmış olduğu 2 kitabı, Foça arkeolojisi ve evleri hakkında bize önemli bilgiler vermektedir.
- 5. 1900’lü Yıllarda Foça’da Yerleşim
- 6. .
- 7. ZORUNLU GÖÇ • Cumhuriyet döneminde, 1923-1927 yılları ve öncesi ve sonrasındaki mübadelede sırasında; Limni Adası, Midilli Adası, Selanik ve Kavaladan gelen Türkler Foça’ya yerleştirilmiştir. • Ayni şekilde Foça’da yaşayan Rumlar da evlerini bırakarak Yunanistan’a göç etmişlerdir. • 1970’li yıllarda başlayan turizm amaçlı hareketlenmeler ve yazlık konutların ve nüfusunun da artmasına sebep olmuştur. • Bu gelişmeler sonucunda arkeolojik değerler, sit alanları ve doğal çevre büyük ölçüde zarar görmüştür. • Günümüze gelindiğinde; mübadele sonucu yerleşenlerin 3. ve 4. kuşaklarına kalan yapıların hissedarlarının çoğaldığı, yapı sahiplerinin fazla olmasından dolayı kullanılmayan ve kendi kaderlerine terk edilmiş evler bulunmaktadır.
- 8. FOÇA EVLERİ • Yöredeki yerleşim, Foça Körfezi kıyılarında toplu çevresinde ise dağınık olarak yapılanmıştır. • Foça’da günümüze gelebilen sivil mimari örnekleri 19. yüzyılın ikinci yarısına aittir. • «İki katlı» olarak bitişik düzende yapılmış evler, sokakların iki yanında, karşılıklı olarak dizilmişlerdir. • Bu tür evlerde ön bahçeler olmadığı için yapılar doğrudan doğruya sokağa açılmaktadırlar. • «Tek ev» olarak isimlendirilen sivil mimari örnekleri ise geniş bir bahçe ortasında yer almıştır. • Ayrıca, «Kule Evler» diye bilinen evlere de rastlanmaktadır.
- 9. Taş Evlerin Antik Tarihi • İyonya ve Aiol Bölgesindeki taş evlerin tarihi çok eski dönemlere uzanır. • Menemen yakınlarındaki antik yerleşim yeri olan Panaztepe’nin, Sur dışı kazılarında, günümüze kadar gelebilmiş bir megaron yapı ortaya çıkarılmıştır. • Megaron; Erken Tunç Çağında yani Prehistorik çağlarda, dikdörtgen şeklinde bir odadan oluşan ev tipidir. • Megaron evler Ege’de M.Ö. 3000'li Yıllarda) ortaya çıkmıştır.
- 10. TAŞ EVLER • Evlerde yapı malzemesi olarak temellerde taş, üst katlarda da kâgir ve ahşap kullanılmıştır. • Bütün bu evlerin üzerleri ahşap çatı ve kiremit ile örtülüdür. • Evlerin giriş katlarında mutfak, kiler ve depo gibi birimlere yer verilmiştir. • Taşlıktan merdivenle çıkılan üst kattaki, sofanın çevresinde odalar sıralanmıştır. • Odaların ön cepheye bakan kısmında çıkmalara oturtulmuş şahniş* veya balkonlar dikkati çekmektedir. • İç bezemelerde ahşaba geniş yer verilmiştir. • Ayrıca tavanlar, kapılar, yüklük ve dolap kapakları çeşitli motiflerle bezenmiştir. *Eski Türk evlerinde, odanın sokağa ya da avluya doğru olan, üç yanı pencereli çıkıntı. Cumba
- 11. • Foça’nın simgesi taş evlerin yapımında kullanılan, “Foça Taşı” (Lithos Phokaikos) Foça’ya özgü, işlenebilen bir taştır. • Antik dönemlerden beri kullanılmaktadır. • Yerel dokuyu çok iyi yansıtan değerli, dayanıklı, uzun ömürlü, özgün ve sağlıklıdır. • Foça dağlarından çıkarılır, ilk çıkarıldığı an yumuşak olduğundan kolayca işlenir ve zaman geçtikçe sertleşme özelliği taşır… • Ponza taşına benzer, gözenekli ve yontulabilir bir dokusu vardır. • Taş evler yazın serin, kışın sıcak olur…!
- 12. TAŞ EVLERİN TARİHÇESİ • Günümüze kalan ve çoğu restore edilen evlerin yapılış tarihleri, 1870 ve 1920 yılları arasında tarihlenmektedir. • Benzerlerine diğer Ege ve Akdeniz sahillerinde rastlanmakta olan bu yapılarda genel olarak Akdeniz mimarisi etkisi hakimdir. • Söz konusu yapılar çoğunlukla iki katlı olsa da tek katlı olanları da bulunmaktadır. • Heriki ev türünün bahçelerinde, tuvalet ve müştemilat olarak kullanılan tek katlı yapılar da yer almaktadır.
- 13. TAŞ EVLERİN ÖZELLİKLERİ • Genellikle halk arasında Taş ev diye bilinen yapılar, yığma taş duvarlıdır. • Yapı dış duvar köşelerinde, uzun köşe taşları kullanılmıştır. • Kapı ve pencere kenarlarında taş söveler* kullanılmış olup ; yapıların tamamında bir veya iki sıra taş saçak yapılmıştır. • İç bölme duvarları; alt katta hımış**, üst katta bağdadi olarak yapılmıştır. • Yapılar malzeme ve cephe özellikleri açısından benzerlik arz etmektedir. • Bazılarında bodrum katı vardır. • Kent merkezindeki evlerde 6 adet farklı plan tipi bulunmaktadır. *Avlu kapısının iki yanına konan uzun taşlar. **Kerpiç ya da tuğlayla örülmüş ahşap duvar.
- 14. TAŞ EVLERİN ÖZELLİKLERİ • Foça taş yapılarının dış cepheleri sıva yapılmadan bırakılmıştır. • Derzli taş duvar olarak yapılan dış cephe duvarları, kapı, pencere kenarlarına konulan taş söveler ile çatı ve bazen de kat seviyelerinde taş silmelerle süslenmiştir. • Pencerelerinde ve zemin katlarda saç kepenk, üst katlarda ise ahşap kepenk kullanılmıştır. • Giriş kapıları, camlı kuzuluklu* ve demir korkuluklu ahşap malzemeden yapılmıştır. • Tavan yükseklikleri üst katlarda 4 metreyi bulmaktadır. • *Büyük kapıların ortasındaki küçük kapı
- 15. Kare Planlı Kule Evler • Kare planlı kule evler, genelde eşit en ve boya sahip bir alana oturmaktadır, • 2 ya da 2.5 katlı olan bu binalar, yüksek olması nedeni ile kuleye benzetilerek, ‘’kule ev’’ olarak anılır. • Yapıların dış duvarları yığma taş duvarlar (Foça taşı) olarak, zemin katta 55-65 cm. arasında üst katlarda 50 cm. kalınlığında olabilmektedir. • Kare planlı kule evler, genellikle kırsal alanlarda, bağlarda, bahçelerde ve kent çevrelerinde bulunur. • Esas olarak yaz mevsiminde kırsal alanda konaklama amacıyla yapılmışlardır.
- 16. Yakın arkadaşım Akın Doğu’ya ait, Bağarası, Bahçecikte bulunan taşkule evin önünde
- 17. Taşkule yanındaki asırlık zeytin ağacı
- 18. TEK EVLER • Kentin içinde sıkça rastlanan bu planda, çoğunlukla 3 cepheli ve 2 kattan oluşan tek evler yer almaktadır. • Arkada veya yanda, bahçeleri vardır. • Ana yapılar ve sokak kapıları genellikle yüksek, gösterişli, bezemeli ve farklı görünüştedirler. • Hole bakan ön cephede bir oda içinde genellikle bir ocak bulunur. • Ön ve arka cepheye bakan kısımlarda odalar bulunmaktadır. • İki kat arasında içeriden üst kata çıkan bir ahşap merdiven mevcuttur. • Ocak bulunan mahaller mutfak olarak kullanılmaktadır. • Alt katta, yüklük gibi bölümler bulunur. Buralarda büyük yağ küpleri ve tel dolaplar yer alır. • Alt katlar alçak üst katlar yüksek tavanlıdır.
- 19. Bitişik Evler • Genellikle ara sokaklarda sıralı ve birbirine bitişik olarak yapılan evlerin cepheleri yola sıfırdır, • İki yan cepheleri komşu yapılara dayalıdır. • Arka cephede bahçeleri vardır. • Giriş holü arka cepheye kadar uzanır. • Burada tek ev tipindeki gibi bahçeye çıkış kapısı vardır. • Bu hole bakan genelde iki veya bazen de üç oda bulunmaktadır. • Tavanlar ahşaptır ve alçıdan yapılmış bezeme ve süslemeler yer alır. • Genelde teras ve taraça bulunmamaktadır.
- 20. 2017 yılı yaz sezonunu, Eskifoça, 163 Sokak, No.13 de bulunan bu taş evde geçirdik.
- 21. Kuşlu Ev • Kuşlu ev olarak da anılan bu evin yapım tarihi, 1890 lı yıllar. • Yüksek merdivenli ana giriş kapısının tavanında bir kuş kabartması yer alıyor..
- 22. Kuşlu Taş Evin Konumu Küçük Deniz Foça Meydanı
- 23. Denize Yakın • Kuşlu ev, Foça Küçükdeniz sahiline açılan yollardan biri üzerinde, bitişik konumda. • Yakınında büyük bir çam ağacı var. • Evin Ön tarafında kayrak taş döşeli oturma sahanlığı bulunuyor.
- 24. Arka Sokağı • Kuşlu evin bahçesinden arka sokağına açılan kapı yerinde şimdilerde, taş duvar üzerine yapılmış güzel bir niş var. • Foça'nın volkanik tüflerinden yapılan ve bu yöreye özgü olması nedeniyle "Foça taşı" olarak adlandırılan dayanıklı bir taştan yapılmış.
- 25. Anılarla Dolu bir Ev • Kuşlu evin geçmişi pek bilinmiyor. • Bu ev Limni’den göç eden Hüseyin Erdinç tarafından, Arap asıllı bir tütün tüccarından 1937 yılında satın alınmış. • İkinci ve üçüncü kuşaktan pek çok kimse bu evde doğup büyümüş. • İçinde yaşanmış pek çok anı var.
- 26. Hüseyin Erdinç ve ailesi kuşlu evin önünde, 1960
- 27. Giriş Kapıları • Evin üst ön giriş kapısına, 10 adet taş merdiven ile çıkılıyor. • Kapı yüksek ve iki kanatlı. • Ahşap olarak yapılmış. • Alt ve üst kısmında sahanlık bulunuyor. • Alt katta ayrıca taş eşikli ve kuzuluklu bir kapı daha var. • İçeriden üst kata çıkan ahşap bir merdiven bulunuyor.
- 28. Alt Giriş Kapısı Önünde
- 29. Bu evde ailemiz ve yakınlarımızla birlikte Güzel günler geçirdik
- 32. Üst kat ön oda pencereleri
- 33. Ön ve arka oda Pencerelerde; Kanaviçe ve tığ örgüsü perdeler asılı durumda. Ön pencerelerde ahşap panjur, arkalarda ferforje parmaklıklar var.
- 34. Tavanlar ahşap ve bezemelerle süslü
- 35. Ahşap mervivenle çıklan üst kat salonda, Siyam kedimiz yatıyor.
- 36. Annemiz Evin Arka Bahçesinde
- 38. Kuşlu evin yağlıboya ile yaptığım tablosu V.Y
- 39. Foça Sahilinde Gün Batımı
- 40. Kale İçindeki Arkeolojik Kazı Alanından Foça’nın Gece Görünümü
- 41. Kale İçinde Alibey Evi
- 42. Alibey Evinin Denizden görünüşü
- 43. Alibey Evinin dış kapı ve pencere bezemeleri
- 45. Diğer Bazı Foça Taş Evleri
- 57. Foça Taş Evleri • Rum evleri diye de bilinen Foça taş evlerinin, antik dönemlere uzanan köklü bir geçmişi var. • Özellikle Foça taşından yapılmış olmaları estetik bir güzellik katıyor. • Mevcut evlerin yapımı, 1880-1900 yıllarına tarihleniyor, • Gün geçtikçe kıymetleri artıyor.