SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 58
1
Σσσσσστ!!!…Επιλογές…
Επιλογές από τα ιστολόγιο http://namarizathema.blogspot.com/ και http://e-puzzle.blogspot.com/
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ : Εὐάγγελος ὁ Σάμιος
Έτος 3ο
– Τεύχος 28ο
– ΜΑΙΟΣ 2013
2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σσσσσστ!!!…Επιλογές… .......................................................................................1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...................................................................................................2
ΠΡΟΛΟΓΟΣ........................................................................................................3
ΟΙ 1118... ΤΟΥ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ!..............................................................................3
1. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ......................................................................................5
2. ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ… ...............................................................5
3. “Ἐσεῖς οἱ Ἕλληνες δὲν πιστεύετε στὸν θρύλο τοῦ Μαρμαρωμένου Βασιλιᾶ; Δὲν
λέτε καὶ ξαναλέτε μεταξύ σας πὼς βόλι ἐχθροῦ δὲν τὸν ἄγγιξε; Δὲν εἶστε βέβαιοι πὼς
ζεῖ ὁ Μαρμαρωμενος Βασιλιάς;” ............................................................................6
4. Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ* Ο ΠΑΤΗΡ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ.........................................8
5. «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ» .............................................9
6. Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΥΒΡΙΣ ................................................................................15
7. ΔΕΝ ΘΑ ΠΙΣΤΕΨΕΤΕ ΠΩΣ ΧΤΙΣΤΗΚΕ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ! .....................................................................................26
8. Σκότωσε τον ευρωλιγούρη που κρύβεις μέσα σου.........................................27
9. Στην Ουρουγουάη χτυπά η καρδιά της Ελλάδας! ..........................................28
10. Γ. ΚΑΜΙΝΗΣ: « Ἡ Δημιουργία Μουσουλμανικοῦ Τεμένους στήν Ἀθήνα εἶναι
ἀπολύτως ἐπιβεβλημένη!» .................................................................................30
11. ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς; (2/3)..........................33
1. Μεταμοσχεύσεις: ἕνα θετικό βῆμα ἤ ἕνας ἐπιστημονικός Kαιάδας;
Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχ/του Ἰωάννου Κοκάκη, Ἰατροῦ Ὀγκολόγου ..........................34
2. Ἡ θετική ὄψη τῶν Μεταμοσχεύσεων, Παναγιώτου Κίκιλη, Ἰατροῦ Νεφρολόγου,
Δ/ντοῦ Μονάδος αἱμοκάθαρσης Νοσοκομείου Καλύμνου.........................................38
3. Ἐμμανουήλ Παναγόπουλου: «Διασῴζεται σήμερα ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος;»
FACS, Ἄμ. Ἐπ. Καθ. Χειρ/κῆς, τ. Συν/τής Δ/ντής Χειρ/κῆς Κλινικῆς - Νοσοκομείου
«ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ».............................................................................................42
4. Μεταμοσχεύσεις καί «Εἰκαζόμενη συναίνεση. Ἀθανασίου Β. Ἀβραμίδη
Καρδιολόγου, Ἄμ. Καθηγ. Παθολογίας Παν/μίου Ἀθηνῶν........................................50
5. «Ὁ ''ἐγκεφαλικός θάνατος'' καί οἱ μεταμοσχεύσεις ἀνθρωπίνων ὀργάνων».
Κωνσταντῖνος Καρακατσάνης, καθηγητής Πυρηνικῆς Ἰατρικῆς τῆς Ἰατρικῆ Σχολῆς τοῦ
Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.........................................................54
12. Αναρτήσεις μηνός Μαΐου 2013 ..................................................................58
3
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αγαπητοί αναγνώστες
Τα ιστολόγια ¨Σσσσσσσστ !!!!!! Ησυχία ................... κοιμάται.¨ και ¨Παζλ Ενημέρωσης¨ σας
παρουσιάζουν το εικοστό όγδοο τεύχος με επιλογές αναρτήσεων. Θα αναρτηθεί στο ¨Παζλ Ενημέρωσης,
απ΄ όπου θα μπορείτε να το κατεβάσετε στον υπολογιστή σας, για ευκολότερη ανάγνωση. Προτείνουμε
¨ΠΛΗΡΗ ΟΘΟΝΗ¨ για μία σελίδα. Επίσης με κλικ επί ενός θέματος στα περιεχόμενα, μεταβαίνετε στην
σελίδα που αντιστοιχεί, η εν λόγω ανάρτηση.
Αντί προλόγου σας παραθέτω την παρακάτω ανάρτηση:
ΟΙ 1118... ΤΟΥ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ!
του Δημήτρη Καμπουράκη
Ομολογώ ότι έπεσα πάνω σ’ αυτό το ενδιαφέρον θέμα
εξαιτίας ενός άγνωστου τηλεθεατή μου.
Μόλις είχε βγει από τις φυλακές Κομοτηνής, επικοινώνησε
μαζί μου για να μου καταγγείλει τις πανάθλιες συνθήκες
διαβίωσης των κρατουμένων. Ανάμεσα σε φοβερές περιγ-
ραφές για κελιά όπου ''θα ντρεπόσουν να βάλεις ακόμα και
τα ζώα σου'' και εκκλήσεις ''να κάνουμε κάτι γι’ αυτό το
αίσχος'', μου είπε, παρεμπιπτόντως, ότι αυτός ''βγήκε γιατί
του πλήρωσε το Βατοπέδι τα λεφτά''.
Επειδή η λέξη Βατοπέδι ηχεί στα δημοσιογραφικά αυτιά μας ως καμπανάκι κρυμμένης (και, καταρχήν,
ύποπτης) είδησης, τον ρώτησα λεπτομέρειες. Όπως μου είπε, είχε καταδικαστεί πέντε μήνες φυλακή για
ένα μικροαδίκημα, ποινή εξαγοράσιμη. Πλην δεν είχε τα 2.300 ευρώ να πληρώσει, οπότε τον οδήγησαν
κανονικά στο κελί. Ο δικηγόρος, που του είχε ορίσει το δικαστήριο, ήρθε σε επαφή με το μονασ-
τήρι, το οποίο κατέθεσε τα χρήματα στο δημόσιο ταμείο και ο άνθρωπος απελευθερώθηκε α-
φού είχε κάτσει μέσα δέκα μέρες.
Το θέμα, μου έκανε εντύπωση και αποφάσισα να ερευνήσω λίγο παραπάνω. Πράγματι ο δικηγόρος (έχει
το γραφείο του στη Θεσσαλονίκη) μου επιβεβαίωσε τηλεφωνικά την ιστορία, λέγοντάς μου με απόλυτη
φυσικότητα ότι «πάρα πολλοί συνάδελφοι στη βόρεια Ελλάδα απευθύνονται στο Βατοπέδι, για τέτοιες
περιπτώσεις». Μου εξήγησε ότι έχουν αυξηθεί δραματικά οι άνθρωποι που παραμένουν μέσα
στις φυλακές διότι οι ίδιοι ή οι οικογένειές τους δεν διαθέτουν τα χίλια ή τα δυο χιλιάδες ευρώ
που θα τους απελευθερώσουν. Πολλοί απ’ αυτούς είναι κατεστραμμένοι άνθρωποι που καταδικάζονται
για χρέη στο Δημόσιο ή για οικονομικά αδικήματα που σχετίζονται με την επαγγελματική τους δραστηριό-
τητα η οποία χτυπήθηκε απ’ την κρίση. Εξέφρασα την απορία μου, που αυτό δεν έχει γίνει ευρύτερα
γνωστό, για να λάβω την απάντηση ότι «πολλοί καταφεύγουν στο Βατοπέδι για βοήθεια, όμως λόγω της
ιστορίας της λίμνης Βιστωνίδας αποφεύγουν να το πουν δημοσίως.».
Από τηλέφωνο σε τηλέφωνο κι από μαρτυρία σε μαρτυρία, έμαθα κάτι ακόμα πιο εκπληκτικό. Ότι στο
μοναστήρι απευθύνονται κυρίως οι διευθυντές (!) των ίδιων των φυλακών προσπαθώντας να
διώξουν κάποιους κρατούμενους, όχι μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά και για να απο-
συμφορίσουν τα σωφρονιστικά τους καταστήματα, στα οποία έχουν στοιβάξει διπλάσιους απ’
όσους επιτρέπουν οι εγκαταστάσεις. Η φυματίωση και η ηπατίτιδα σαρώνουν εκεί μέσα. Το κάνουν,
φυσικά, ατύπως αφού ο νόμος δεν προβλέπει τέτοιες αρμοδιότητες, πλην είναι μια πρακτική λύση που
δεν βοηθά μόνο όσους βγαίνουν, αλλά κυρίως αυτούς που μένουν πίσω. Όπως ήταν φυσικό, επικοινώ-
νησα και με το Βατοπέδι, σ’ ένα νούμερο που πήρα από μια εταιρεία τηλεφωνικών πληροφοριών. Υπέβα-
λα επισήμως ερώτημα για το θέμα των αποφυλακίσεων (πόσες, σε ποια καταστήματα, για τι αδικήματα,
ποιο ήταν το συνολικό ποσό), ώστε να έχω μια ολοκληρωμένη εικόνα. Επιφυλάχθηκαν να μου απαντή-
σουν.
Τρεις μέρες αργότερα, ένας μοναχός -ονόματι πατέρας Μάξιμος- μου ανακοίνωσε επισήμως, εκ μέρους
της μονής, τα ακόλουθα: «Η μονή Βατοπεδίου σπανίως δημοσιοποιεί πράξεις υποβοήθησης όσων έχουν
ανάγκη, είτε πρόκειται για δράσεις που απευθύνονται σε άτομα, είτε σε μητροπόλεις, ενορίες, συλλόγους,
ιδρύματα, κ.λπ. Πολύ περισσότερο, δεν δημοσιοποιεί ονόματα ή άλλα στοιχεία ανθρώπων που
βρέθηκαν στη φυλακή για διάφορους λόγους. Επειδή όμως οι οικονομικές υπηρεσίες του ελ-
ληνικού κράτους είναι εδώ και τρία χρόνια εγκατεστημένες μέσα στο μοναστήρι και έχουν
πλήρη και καθημερινή γνώση όλων των δαπανών και των λογαριασμών, όποιος θέλει μπορεί να
ζητήσει και να λάβει απ’ αυτές το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί για αποφυλακίσεις. Πάντως, μέσα στο
4
συνολικό φιλανθρωπικό έργο της μονής, οι αποφυλακίσεις δεν αποτελούν παρά μια μικρή δράση. Το μό-
νο στοιχείο που μπορούμε να γνωστοποιήσουμε, είναι ότι τους τελευταίους 30 μήνες έχουν αποφυλακισ-
τεί, με χρήματα της μονής Βατοπεδίου, 1.118 κρατούμενοι.».
Το νούμερο 1.118 με εξέπληξε. Έκανα αυτόματα τον πολλαπλασιασμό. Με χίλια ευρώ μέσο όρο, το
Βατοπέδι έδωσε πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ για να αποφυλακιστούν άνθρωποι που δεν
είχαν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν μόνοι τους. Αν ο μέσος όρος εξαγοράς ποινής
είναι διπλάσιος, το ποσό γίνεται δύο εκατομμύρια. Απίστευτο δεν είναι; Όταν ρώτησα πού βρίσκει
τόσα χρήματα το μοναστήρι, η απάντηση ήταν η ακόλουθη: «Είμαστε μια από τις μεγαλύτερες μονές της
Ορθοδοξίας στην υφήλιο (ούτε αυτό το ήξερα) με παγκόσμια αίγλη. Από τα έσοδά μας, αφαιρούμε όσα
χρειάζονται για τη λειτουργία μας, για τη φιλοξενία των επισκεπτών μας και για τη συντήρηση των κει-
μηλίων μας. Όλα τα υπόλοιπα διατίθενται για φιλανθρωπικούς σκοπούς.». Ζήτησα στοιχεία από τις διά-
φορες κρατικές οικονομικές υπηρεσίες, αλλά δεν έβγαλα άκρη. Εμπλέκονται πολλοί φορείς, πρόκειται για
φορολογικά δεδομένα αρκετών χρήσεων, ενώ οι οικονομικοί ελεγκτές δεν επιτρέπεται, εκ του νόμου, να
δημοσιοποιούν στοιχεία. Μόνο δια της πλαγίας οδού μπορώ να τα βρω και θα τα καταφέρω.
Με την ευκαιρία, ζήτησα επισήμως από τη διοίκηση του μοναστηριού και τις υπόλοιπες φιλαν-
θρωπικές δράσεις. Περιμένω και θα ενημερώσω. Τότε θα σχολιάσω, επίσης…
Το αλίευσα ΕΔΩ
Με εκτίμηση
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ο ΣΑΜΙΟΣ
Διαχειριστής
5
1. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν,
θανάτῳ θάνατον πατήσας,
καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι,
ζωὴν χαρισάμενος!
2. ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ…
Της Σταυρούλας Ζαχαριά, ετών 38
Ήμουν στον 7ο μήνα κύησης όταν άρχισε να δακρύζει διαρκώς το δεξί μου
μάτι. Ήταν πολύ ενοχλητικό και μου προκαλούσε ζάλη και εκνευρισμό η
θολή όραση.
Χειρούργος οφθαλμίατρος μου είπε πως είναι ήπιο σύμπτωμα μιας πάθησης επικίν-
δυνης, με θεραπεία δύσκολη συνήθως χειρουργική. Απόφραξη δακρυϊκού σω-
λήνα. Προσπάθησε να κάνει διάνοιξη με καθετηριασμό έτσι ώστε να αποφύγω το
χειρουργείο. Το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό. Μου είπε να κάνω υπομονή να βάζω
τοπική αντιβίωση και ότι πρέπει να χειρουργηθώ πριν πρηστεί και προχωρήσει η
ζημιά.
Οφθαλμίατρος δεύτερος με συμβούλεψε και αυτός ότι πρέπει να κάνω χειρουργείο
οπωσδήποτε.
Έτσι πηγα σε μεγάλη κλινική,να με δει ένας κορυφαίος χειρουργός που έχει κάνει εξειδίκευση σε θέματα
δακρυϊκού σωλήνα. Μετά από ενδελεχή έλεγχο μου είπε πως πρέπει να χειρουργηθώ γιατί αν δεν
το κάνω είναι θέμα χρόνου η μόλυνση, πράγμα επικίνδυνο μιας και είναι κοντά στον εγκέφαλο.
Συγκεκριμένα μου είπε πως είναι τσιμεντωμένο και δεν ανοίγει. Στο χειρουργείο θα έκανε παράκαμψη με
ένα σωληνάκι απ” το δακρυϊκό πόρο ως τη μύτη και αυτό φυσικά σε συνεργασία με χειρούργο Ω.Ρ.Λ.
Είναι κάτι που δεν μπορείς να αποφύγεις μιας και δεν υπάρχει άλλη μόνιμη θεραπεία.
Επίσης αν μου πρηστεί το μάτι έστω και λίγο θα πάρω αμέσως τηλέφωνο για να μου δώσει βαρειά αντι-
βίωση γιατί όπως είπαμε είναι πολύ επικίνδυνο. Άρχισα να ψάχνω και μέσω γνωστού έρχομαι σε επαφή
με μια κυρία που είχε περάσει το ίδιο το 2008 κάνοντας χειρουργείο στον Ευαγγελισμό και στα δυο μάτια.
Μου είπε και κείνη ακριβώς ότι και οι προηγούμενοι γιατροί. Εκείνης μάλιστα κινδύνεψε η ζωή της και
ταλαιπωρήθηκε με επαναλαμβανόμενα χειρουργεία για ένα χρόνο.
Ήταν Παρασκευή βράδυ (19-4-2013) όταν μου είπε «σε παρακαλώ για να μην περάσεις όσα
πέρασα και κινδυνέψεις, μόλις σου πρηστεί έστω και λίγο φύγε για εφημερεύων νοσοκομείο.
Της απάντησα πως απόψε έχει ήδη ξεκινήσει να πρήζεται, πως φοβάμαι και δεν ξέρω τι να κάνω. Δεν
ήθελα να πάρω ούτε βαρειά αντιβίωση ούτε χειρουργείο με γενική αναισθησία να κάνω, μιας και πια είχα
γεννήσει και θήλαζα το μικρό μου αγοράκι. Το πρόβλημα όμως ήταν πολύ έντονο. Είχα ήδη 4 μήνες δακ-
ρύρροια, μου προκαλούσε ζαλάδα, θολή όραση και δυσκολευόμουν να φροντίσω το παιδί μου. Επίσης
όταν το θήλαζα σκουπιζόμουν με χαρτί συνέχεια για να μην πέφτει πάνω στο μικρό.
Την άλλη μέρα Σάββατο (20-4-2013) ένιωθα πολύ χάλια. Το μάτι ήταν κόκκινο, γεμάτο τσίμπλες, είχε
πρηστεί, είχε βαρύνει, δάκρυζε ασταμάτητα, έκαιγε και η όρασή μου ήταν ακόμη πιο θολή. Εκεί η υπομο-
νή μου εξαντλήθηκε. Αρχισα να κλαίω και να λέω ότι ούτε το παιδί μου έχω καταφέρει να δω
όπως είναι. Όλα τα βλέπω θολά και με ζαλίζουν τόσο καιρό. Τι θα κάνω…??? Ναι. Ξέρω ότι πρέπει να
κάνω εγχείρηση, αλλά αυτό σημαίνει διακοπή θηλασμού, αφού θα κάνω ολική νάρκωση. Μου είπε τότε ο
σύζυγός μου πως έχει κάνει τάμα στην Αγία Παρασκευή, να γίνω καλά χωρίς χειρουργείο και να
προσευχηθώ κι εγώ. Μπήκα στο ίντερνετ και διάβασα το βίο Της. Την παρακάλεσα κι ακούμπησα το
μάτι μου πάνω στην εικόνα που υπήρχε στο ίντερνετ (στο σπίτι δεν είχαμε εικόνα Της).
Αμέσως ένιωσα δροσιά εκεί που έκαιγε το μάτι μου. Δεν ήθελα να πάρω το μάτι μου από την εικόνα της.
Τέτοια ανακούφιση. Βέβαια σκέφτηκα πως είναι η ιδέα μου… Μετά από λίγη ώρα, παίρνω να θηλάσω το
παιδί, κάτι που με στεναχωρούσε, καθώς όταν έσκυβα να το κοιτάξω, έτρεχε ποτάμι το δάκρυ μου πάνω
του. Ο σύζυγός μου απέναντι μου συζητούσε για έναν τέταρτο χειρουργό οφθαλμίατρο, που θα πηγαίνα-
με μες τη βδομάδα και πως μπορεί να μη χρειαστεί γιατί η Αγία Παρασκευή θα κάνει το θαύμα!
6
Σκέφτηκα μακάρι. Ξαφνικά (εκείνη τη στιγμή) με πιάνει μια έντονη καταρροή απο τη μύτη. Νόμισα πως
κόλλησα ίωση και είπα ωχ Χριστέ μου μόνο αυτό μου έλειπε τώρα. Ακολούθησε ένα έντονο φτέρνισμα
και ξάφνικά νιώθω ότι πνίγομαι από κάτι πίσω στο λαιμό μου.
Στην προσπάθειά μου να ελευθερωθώ κάνω ένα χαα και πετάγεται από το στόμα μου ένα κομμάτι συμ-
παγές μήκους 5 εκατοστών, πλάτους 4 χιλιοστών (μέτρηση από ειδικό χάρακα χειρουργού που το είδε
μετά) σαν σκουλήκι, που είχε το σχήμα του δακρυϊκού σωλήνα όπως είναι στις φωτογραφίες των βιβλίων
που είχα διαβάσει σχετικά το τελευταίο διάστημα. Τρομάξαμε και οι δυο και καταλάβαμε πως κάτι παρά-
ξενο έγινε. Εκείνη την ώρα ένιωσα έντονη δροσιά στο μάτι μου. Σταμάτησε να δακρύζει. Ξεπ-
ρήστηκε, έφυγε το βάρος, η θολή όραση, η ζάλη και η κολλώδης ουσία που σχημάτιζε τσίμ-
πλες. Ναι. Καταλάβαμε τι έγινε και γονατίσαμε στη χάρη της Αγίας Παρασκευής (κάτι που νιώσαμε και
κάναμε και οι δύο πρώτη φορά).
Έχουν περάσει τόσες μέρες και το μάτι μου είναι σαν να μην είχε ποτέ τίποτα. Κάθε πρωί που ξυπνάω
σαστίζω συνειδητοποιώντας αυτό που έγινε. Οι γιατροί που επικοινώνησα μαζί τους ενθουσιάστηκαν. Με
ρώτησαν τι έκανα πριν και πως αυτό δεν έχει ξαναγίνει στην καριέρα τους και ούτε υπάρχει στη βιβλιογ-
ραφία. Μάλιστα μου ζήτησαν να το φωτογραφίσουν και να πάρουν δείγμα μιας και δεν ξέρουν τη σύστα-
σή του, για να το παρουσιάσουν σε οφθαλμολογικά συνέδρια! Είναι κανονικό εκμαγείο δακρυϊκού σωλή-
να όπως είπαν. Με ευχαρίστησαν κιόλας γιατί αυτό όπως είπαν έχει επιστημονικό ενδιαφέρον. Επίσης
παραδέχτηκαν πως έχω ιαθεί πλήρως! Πως αυτό δεν έχει ξαναγίνει και όταν τους είπα για την
Αγία Παρασκευή, είπαν τι να πούμε συμβαίνουν κι αυτά. Εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψη-
λά και έκαναν το σταυρό τους. Ευχαριστώ την Αγία Παρασκευή που με βοήθησε είναι πραγμα-
τικά δίπλα μας, μας ακούει τόσο τόσο εύκολα κι απλά.
(Όλο αυτό που μου συνέβη ξέρω πως πρέπει να το μοιραστώ. Έγινε για κάποιο λόγο. Δεν είμαι η εκλεκτή
του Θεού. Δεν γνωρίζω πολλά για πολλούς Αγίους όπως δεν ήξερα και για την Αγία Παρασκευή και λυ-
πάμαι γι αυτό). Τώρα έμαθα. Μας ακούν και μας αγαπούν.
Το αλίευσα ΕΔΩ
3. “Ἐσεῖς οἱ Ἕλληνες δὲν πιστεύετε στὸν θρύλο τοῦ Μαρμα-
ρωμένου Βασιλιᾶ; Δὲν λέτε καὶ ξαναλέτε μεταξύ σας πὼς βόλι
ἐχθροῦ δὲν τὸν ἄγγιξε; Δὲν εἶστε βέβαιοι πὼς ζεῖ ὁ Μαρμαρω-
μενος Βασιλιάς;”
τῆς Ἑλένης Κυπραίου
Δὲν ἑάλω ἡ Πόλις!
Δὲν ἑάλω ἡ Πόλις! Δὲν ἁλώνονται οὔτε τὰ ἰδανικά, οὔτε τὰ σύμβολα, ἀλλὰ
οὔτε κι ὁ Ἑλληνισμός. Μόνο γιὰ λίγο καιρὸ ξαποσταίνουν καὶ ξανὰ πρὸς
τὴν δόξα τραβοῦν! Ἡ Πόλις εἶναι μέσα μας. Ἡ ἀπαρχὴ τῆς νέας πορείας
μας. Μὲ τὶς ἐξάρσεις καὶ τὶς παρακμές, τὶς περιπέτειες, τὰ πλήγματα καὶ τὶς
ἀναλαμπές της. Δὲν πεθαίνει ἔτσι εὔκολα ὁ Ἑλληνισμός. Ὅσες συνωμοσίες
κι ἂν ὑφανθοῦν ἐναντίον του. Ὅσοι μίσθαρνοι ἡγέτες κι ἂν τὸν καταταλαι-
πωρήσουν. Εἶναι ἀπρόβλεπτος ὁ Ἑλληνισμός. Ἐκεῖ ποὺ σκύβει βαθειὰ τὸ
κεφάλι, ἐξουθενωμένος ἀπ’ τὴν βία, ἀνατινάζει ὄρθιο τὸ κορμί του,
ἀναγεννώμενος ἀπ’ τὶς στάχτες του.
Οἱ διάσπαρτες ἄλλοτε, μοναχικὲς φωνὲς τῶν ἀνησυχούντων Ἑλλήνων πύκν ωσαν. Τώρα ποὺ οἱ κίνδυνοι
εἶναι ὁρατοί, αὐτοὶ οἱ Ἕλληνες συσπειρώνονται, ὁμοφωνοῦν μπροστὰ στὸν γιγαντούμενο ἐχθρό. Ἀπομένει
ἀκόμη νὰ τὸν ἐντοπίσουν γιὰ νὰ τὸν καταπολεμήσουν, ὥσπου νὰ τὸν ἐξουθενώσουν καὶ νὰ τὸν
ἐκμηδενίσουν. Τὸ ζητούμενο λοιπὸν εἶναι νὰ βρεθῆ ἡ ταυτότης του.
Ποιὸς μάχεται τὸν Ἑλληνισμό; Ποιὸς ἐξεπορθησε τὴν Πόλι; κι ἀπὸ ποῦ εἰσέβαλε στὶς μισογκρεμισμένες της
γειτονιές; Λέγεται, πὼς προδότης ὑπέδειξε στὶς….
ὀρδὲς τοῦ σουλτάνου τὴν Κερκόπορτα. Ἦταν Ἕλληνας αὐτὸς ὁ προδότης; Βίωνε κι αὐτὸς τὴν ἀγωνία τῆς
Βασιλεύουσας ποὺ ἔπνεε τὰ λοίσθια; Τί σημασία ἔχει; Ἡ Πόλις, ἤδη τὸ 1453, εἶχε μετατραπῆ σὲ ΣΥΜΒΟΛΟ!
Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία δὲν ὑφίστατο πιά. Ὁ Ἑλληνισμὸς ἔπρεπε νὰ ἀναδιπλωθῆ γιὰ νὰ ἐπιζήση, ἔστω καὶ
μέσα σὲ μακραίωνη δουλεία. Ὑπάρχει ἕνα στοιχεῖο, ποὺ παραβλέπουν ὅσοι τάσσονται ὑπὲρ τῆς ἐκδοχῆς
7
τῆς ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος: Ἡ ΘΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑ. Κανένα ἔργο ἀνθρώπινο, σὲ ἀτομικὴ ἢ
συλλογικὴ κλίμακα δὲν συντελεῖται χωρὶς τὴν ΘΕΛΗΣΙ τοῦ ΘΕΟΥ. Ἑπομένως καὶ καμμιὰ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ δὲν
ὁλοκληρώνεται, ἂν δὲν ὑπάρχουν οἱ προϋποθέσεις τῆς ἀθεΐας γι’ αὐτό. Ἔτσι, ἀχρηστεύονται αὐτομάτως
καὶ οἱ πράκτορες καὶ οἱ δοτοὶ κυβερνῶντες καὶ ὅλο τὸ συνονθύλευμα τῶν παρατρεχαμένων τῆς ἑκάστοτε
ἐξουσίας.
Κανένα ἔργο ἀνθρώπινο, ὅσο δολερὸ καὶ ὅσο σκοτεινὸ καὶ σατανικὸ κι ἂν εἶναι, δὲν ὑπερισχύει τῶν ΕΡ-
ΓΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. Βεβαίως, ἡ ἀνθρώπινη ἀδυναμία δὲν εἶναι σὲ θέσι νὰ κατανοήση τὴν σημαντικότητα τῆς
παραμέτρου τοῦ χρόνου. Διότι ἀκριβῶς, βραχύβιος ὤν ὁ ἄνθρωπος, ἀνυπομονεῖ νὰ δῆ ἁπτὰ σημεῖα τῶν
καιρῶν κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἐφήμερης ζωῆς του.
Ἡ Πόλις εἶναι ΣΥΜΒΟΛΟ. Καὶ σὰν ΣΥΜΒΟΛΟ ἔχει ἀποτυπωθῆ τόσο βαθειὰ στὴν μνήμη τοῦ Ἑλληνισμοῦ.
Ἔχει περάσει στὸν γενετικὸ κώδικα τῆς ἴδιας τῆς συνειδήσεώς του. Ἑπομένως δὲν μπορεῖ νὰ ἁλωθῆ οὔτε
ἀπ’ τὰ μιλλιούνια τῆς Ἀνατολῆς, ποὺ τὴν κατακλύζουν σήμερα, οὔτε ἀπ’ τὶς τουρκικὲς προσπάθειες νὰ γίνη
τζαμὶ ἡ Ἁγία Σοφία, οὔτε ἀπ’ τὶς ὠργανωμένες κατὰ καιροὺς ἐπιθέσεις ἐναντίον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-
χείου.
ΔΕΝ ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ, οὔτε καὶ πρόκειται νὰ ἁλωθῆ!
Καθὼς γράφουμε, ξεπηδᾷ ἀπ’ τὰ βάθη τῆς μνήμης μας μιὰ ἱστορία, ποὺ ἂν δὲν εἶναι ἀληθινή,
τοὐλάχιστον θὰ μποροῦσε νὰ ἀπαθανατισθῆ σὰν θρύλος.
Μᾶς τὴν ἀφηγήθηκε, πρὶν μερικὰ χρόνια, προσωπικότης ἀξιόλογη (τηροῦμε τὴν ἀνωνυμία της) καὶ πάν-
τως οὔτε εὐφάνταστη, οὔτε παραμυθολόγος.
Πρὶν μερικὰ χρόνια λοιπόν, λιγώτερο ἀπὸ δεκαετία, ὑπηρετοῦσαν ἀπ’ τὴν μιὰ κι ἀπ’ τὴν ἄλλη πλευρὰ τοῦ
Ἕβρου, στὰ σύνορα, ποὺ διαιροῦν τὴν Θράκη μας στὰ δύο, Ἕλλην καὶ Τοῦρκος στρατηγός. Οἱ δύο ἄνδρες
εἶχαν συνδεθῆ μὲ στενὴ φιλία.
Ὅταν ἔφθασε ὁ καιρὸς νὰ μετατεθοῦν σὲ ἄλλη ὑπηρεσία, ὁ Τοῦρκος προσκάλεσε τὸν Ἕλληνα ὁμόβαθμό
του. «Τόσο καιρό», τοῦ εἶπε, «περάσαμε ἀνέφελα μαζί. Οἱ διαφορὲς ποὺ ἔχουν οἱ δύο χῶρες μας μεταξύ
τους δὲν ἐπηρέασαν τὴν φιλία μας. Ἀλλὰ κι ἐμεῖς οἱ Τοῦρκοι θεωροῦμε τὴν φιλία ἱερή. Θὰ ἤθελα αὔριο τὸ
βράδυ νὰ σοῦ τὸ ἀποδείξω».
Τὴν ἑπομένη, στὶς 10 ἀκριβῶς, ὁ Ἕλλην ἐπιβιβαζόταν στὸ ἰδιωτικὸ αὐτοκίνητο τοῦ Τούρκου. Νύχτα
ἀφέγγαρη ἦταν. Ἐρημικοὶ οἱ δρόμοι. Ἀνοιχτὴ κι ἡ λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας πρὸς τὴν Πόλι. Κοντὰ
μεσάνυχτα πρέπει νὰ πλησίασαν στὶς παρυφές της. Ὕπνος βαθὺς εἶχε καθηλώσει τοὺς κατοίκους της στὰ
κρεββάτια. Ἡσυχία στοὺς δρόμους. Γρήγορος ὁ ὁδηγὸς Τοῦρκος, μπῆκε, βγῆκε ἀπὸ στενά, ἀπὸ περιπεπ-
λεγμένα σὰν κουβάρι καλντερίμια. Νύχτα ἀφέγγαρη. Σταμάτησε μπροστὰ σὲ καγκελλόπορτα μὲ γραφὴ
στὰ ἑλληνικά. Ἔσβησε τὴν μηχανή. Ὁ γοργὸς ρυθμός, ἡ ἀγωνία, ἡ περιέργεια, δὲν ἄφηναν στὸν Ἕλληνα
περιθώρια νὰ ψάξη, οὔτε κἂν νὰ προβληματισθῆ.
Ἀκολουθοῦσε τὸν Τοῦρκο πειθήνια, σὰν αὐτόματο, χωρὶς φόβο, μὲ περίσσεια ἐμπιστοσύνη. Οὔτε κἂν ποὺ
τοῦ πέρασε ἀπ’ τὸ μυαλὸ πὼς μποροῦσαν νὰ εἶναι καὶ κακὲς οἱ προθέσεις του. Στάθηκαν μπροστὰ σὲ διπ-
λομανταλωμένη, σιδερένια, στενὴ θύρα. Ἔβγαλε κλειδὶ ἀπ’ τὴν τσέπη του ὁ Τοῦρκος. Ξεκλείδωσε. Ἄνοιξε.
Ὑπόγειο ἦταν. Μούχλα ἀνέδιδαν οἱ τοῖχοι. Μούχλα καὶ κλεισούρα. Λησμονιὰ καταχωνιασμένη στὰ ἔγκατα
τῆς γῆς. Περπάτησαν κι οἱ δύο σὲ διαδρόμους χωρὶς νὰ σκοντάφτουν. Τοὺς βάραινε ἡ σιωπή, ἡ ἀναμονή.
Ποῦ πήγαιναν, ἔτσι στὰ τυφλά; Ποῦ κατευθύνονταν; Ἀνάστροφα στὸν χρόνο. Σὲ ποιόν χρόνο, τὸν
ἀνθρώπινο ἢ τὸν Θεϊκό;
Ὁ Τοῦρκος ἤξερε. Ἀλλὰ δὲν ἤξερε ἀκόμη ὁ Ἕλλην. Δὲν μποροῦσε νὰ δικαιολογήση τὴν περιπλάνησι. Μὰ
οὔτε καὶ πρόφταινε νὰ προβληματιστῆ. Ἀκολουθοῦσε. Μὲ τὴν βεβαιότητα πὼς ἡ στιγμὴ ἦταν μοναδική.
Πὼς δὲν θά ‘χε τὴν εὐκαιρία, ποτὲ ξανά, νὰ τὴν ξαναζήση. Ἀκολουθοῦσε. Ὀνειρευόταν ἄραγε;
Ὑπνοβατοῦσε; Φτερωμένη ἡ φαντασία του, ἀνάπλαθε μονοπάτια, ποὺ μόνο σὲ ἐλαφρὺ ὕπνο βαδίζει κανε-
ίς;
Ἕνα ἦταν σίγουρο: Δὲν θὰ ξανάβρισκε ποτὲ τὸν δρόμο. Δὲν θὰ τὸν ξανάβρισκε χωρὶς ὁδηγό. Εἶχαν φτά-
σει στὸ τέρμα. Θύρα καὶ πάλι ἁρματωμένη μπροστά τους. Βαρειά σιωπή. Ἡ σιγὴ τῆς ὕστατης ὥρας. Ποὺ
ἦρθε νὰ διακόψη μόνο τὸ τρίξιμο τῆς κλειδαριᾶς. Τὸ γκρίνιασμα τοῦ σκουριασμένου σίδερου. Μισάνοιξε ἡ
βαρειὰ θύρα. Ἰσχνὸ φῶς στὸ ἐσωτερικό. Ὑπερκόσμιο. Μυστηριακό. Ὑπόγειο; Μπουντρούμι; Κενοτάφιο;
Καὶ τότε, τότε μόνον μίλησε ὁ Τοῦρκος: «Ἐσεῖς οἱ Ἕλληνες δὲν πιστεύετε στὸν θρύλο τοῦ Μαρμαρωμέ-
νου Βασιλιᾶ; Δὲν λέτε καὶ ξαναλέτε μεταξύ σας πὼς βόλι ἐχθροῦ δὲν τὸν ἄγγιξε; Πὼς δὲν τὸν κατάπιε τὸ
μανιασμένο πλῆθος τῶν πορθητῶν τῆς Πόλεως; Ἀλλὰ πὼς τὸν τράβηξε ἡ Παναγιὰ στὴν ἀγκαλιά της γιὰ νὰ
τὸν κάνη Ἀθάνατο; Δὲν εἶστε βέβαιοι πὼς ΖΗ Ο ΜΑΡΑΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ; Δὲν εἶναι θρύλος, ψεύτικη
ἐλπίδα, ὀνειροφαντασία. Εἶναι ΑΛΗΘΕΙΑ. Δὲς καὶ μόνος σου».
8
Στὸ πάτωμα, μισοανασηκωμένο στὸν ἕνα ἀγκῶνα, ὁ Ἕλλην εἶδε, εἶδε μὲ τὰ μάτια του τὸν ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟ
ΒΑΣΙΛΙΑ ΑΝΑΣΗΚΩΜΕΝΟ.
Ρῖγος μεταφυσικὸ τὸν διαπέρασε. Θόλωσαν ἀπ’ τὰ δάκρυα τὰ μάτια του. Θαμπώθηκε ἡ ὅρασίς του. Ἔκανε
τὸν σταυρό του. Μπροστά του, εκεῖ, σὲ ἀπόστασι ἀνάσας, τὸ ΘΑΥΜΑ. Κι ἦταν αὐτὸς ὁ τυχερός, ποὺ εἶχε
ἀξιωθῆ νὰ τὸ ζήση μὲ τὶς αἰσθήσεις του. Σὲ συγκεκριμένο χῶρο καὶ χρόνο. Πηχτὴ ἡ σιωπή σχεδὸν κοβόταν
μὲ τὸ μαχαίρι.
Μίλησε καὶ πάλι ὁ Τοῦρκος:
«Πρὶν μερικὰ χρόνια κειτόταν στὸ ἔδαφος ὁ ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ. Τὸν τελευταῖο καιρὸ ἄρχισε
σιγά-σιγὰ ν’ ἀνασηκώνεται. Πᾶμε».
Ξανάκλεισαν τὴν θύρα. Τὴν ξανακλείδωσαν. Ἀντίστροφα βγῆκαν μέχρι τὴν αὐλὴ ἀπ’ τὰ ὑπόγεια. Ξαναπέ-
ρασαν τὴν καγκελλένια πόρτα.
Δὲν ἄφησαν πίσω ἴχνη ἀπ’ τὶς πατημασιές τους. Κανεὶς δὲν τοὺς εἶχε δῆ. Μπῆκαν στὸ αὐτοκίνητο καὶ
πῆραν τὸν δρόμο τοῦ γυρισμοῦ. Σιωπηλοί. Χωρὶς ν’ ἀνταλλάξουν κουβέντα.
Δὲν εἶχε ἀκόμη ξημερώσει σὰν ἔφτασαν στὸν Ἕβρο. Προτοῦ ἀποχωρισθοῦν, φιλήθηκαν σταυρωτά. Τὸ
ποτάμι κυλοῦσε ὁρμητικὰ πρὸς τὸ Αἰγαῖο.
«Γυρίζει πίσω τὸ ποτάμι», μονολόγησε ὁ Ἕλλην στρατηγός. «Γυρίζει ὅταν τὸ θελήση ὁ Θεός».
Ὑπηρέτησε ἀργότερα στὸ Κέντρο.
Προτοῦ ἀποστρατευθῆ θεώρησε ὑποχρέωσί του ν’ ἀποκαλύψη τὸ μεγάλο μυστικὸ στὴν προσωπικότητα
ποὺ μᾶς τὸ ἐμπιστεύθηκε, κατονομάζοντας καὶ τὸν στρατηγὸ κάτω ἀπὸ τὸ βλέμμα τοῦ Θεοῦ καῖ τῆς
Παναγιᾶς.
Κάναμε κι ἐμεῖς τὸν σταυρό μας μουρμουρίζοντας: «ΔΕΝ ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ!»
orthodoxia-ellhnismos
4. Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ* Ο ΠΑΤΗΡ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ
Γερόντισσα Ὁλυμπιάς
Ὁ Κωνσταντῖνος δὲν γκρέμισε τὴ Ρώμη, ἀλλά, ὅπως ἔχει εἰπωθεῖ, τὴ μετέ-
φερε στὴν Κωνσταντινούπολη. Γι᾿ αὐτὸ συντηροῦσε στὴ νέα πόλη τὸ ρω-
μαϊκὸ ὄνομα, τὸ κράτος τῶν Ρωμαίων, τὴ ρωμαϊκὴ πολιτεία. Τὸ ὄνομα Ρώ-
μη σήμαινε τὸ ἔδαφος τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους, ποὺ συχνὰ οἱ Βυζαντινοὶ τὸ
ἔλεγαν ‹‹Ρωμανία››. Ὁ ὅρος ‹‹Ρωμανία›› δήλωνε στὸ σύνολό της τὴν Αὐ-
τοκρατορία. Οἱ Δυτικοὶ συγγραφεῖς ὀνόμαζαν ‹‹Ρωμανία›› τὸ Ἀνατολικὸ μέ-
ρος τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους.
Ἀνάμνηση αὐτῶν τῶν ἱστορικῶν ἀρχῶν εἶναι σήμερα οἱ ὅροι ‹‹Ρω-
μηός›› καὶ ‹‹Ρωμηοσύνη››. Σημαίνουν τὸ σύγχρονο Ἕλληνα, τὸ σύγχρονο
Ἑλληνισμό, τὴ συνέχεια τοῦ ρωμαϊκοῦ καὶ ἑλληνικοῦ κόσμου. Ἡ λαϊκὴ ποίη-
ση χρησιμοποιεῖ τὸν ὅρο ‹‹Ρωμηός››, γιὰ νὰ δηλώσει τὸ λαό, ποὺ ἐπέζησε μετὰ τὴν πτώση τῆς πόλεως.
Ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, ἡ Ρωμηοσύνη, γεννήθηκε ἀπὸ τὴ μεταμόρφωση τῆς Ρωμαϊκῆς αὐ-
τοκρατορίας ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τοῦ χριστιανισμοῦ. Ὁ Κωνσταντῖνος, χωρὶς νὰ εἶναι
ὁ τελευταῖος Ρωμαῖος αὐτοκράτορας, γιατί δὲν τελείωσε ἡ Ρώμη, εἶναι ὁ ἱδρυτὴς καὶ ὁ πρῶτος αὐτο-
κράτορας τοῦ Βυζαντίου καὶ τῆς Ρωμηοσύνης. Δὲν ἔκτισε τὴ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία στὰ ἐρείπια τῆς
ρωμαϊκῆς κληρονομιᾶς, ἀλλὰ τὴ συντήρησε μὲ δύο νέες δυνάμεις. Ἔτσι ἡ ρωμαϊκὴ κληρονομιὰ -δίκαιο,
ὀργάνωση, πειθαρχία- τροφοδοτήθηκε ἀπὸ τὴ δύναμη τῆς ἑλληνικῆς παιδείας -ἰδέες, ἀξίες, ἦθος- καὶ
ἀνακαινίστηκε ἀπὸ τὶς δυνάμεις τοῦ χριστιανισμοῦ -πίστη, ἀγάπη, ἐγκράτεια- ὥστε νὰ ἀποτελέσουν καὶ
τὰ τρία μαζὶ τὴ βυζαντινὴ πολιτικὴ ἰδεολογία, τὴ Ρωμηοσύνη. Ἑπομένως δὲν κατάργησε τὴ Ρώμη ὁ
Κωνσταντῖνος, ὅπως τὸν κατηγοροῦν, ἀλλὰ ἄλλαξε τὸν πολιτικὸ καὶ θρησκευτικὸ προσανατολισμό της.
9
Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ὁ Κωνσταντῖνος κατάφερε νὰ διασώσει ὅλα τὰ ὑγιῆ καὶ αἰώνια στοιχεῖα τῶν ἀρχαίων
πολιτισμῶν, κυρίως τοῦ ἑλληνικοῦ καὶ ρωμαϊκοῦ ἀπὸ τὰ βάρβαρα κύματα, ποὺ ἀπειλοῦσαν τὴ Δύση ἀ-
πὸ Βορρᾶ καὶ τὴν Ἀνατολὴ ἀπὸ τὰ Ἀνατολικά. Γερμανικὰ φύλα κατέβαιναν πρὸς τὴ Ρώμη ὁλοταχῶς καὶ
θὰ ἐξαφάνιζαν μὲ τὶς βαρβαρότητές τους τὴν αἰώνια πόλη καὶ τὸν πολιτισμό της. Ἐπίσης οἱ Πέρσες καὶ
ἄλλοι ἀπολίτιστοι λαοὶ ἀπειλοῦσαν τὴν κοιτίδα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ ἀπὸ τὰ Ἀνατολικά. Ὁ
Κωνσταντῖνος μὲ τὴν ἵδρυση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, διέσωσε καὶ τὰ δύο. Στὸ ‹‹ὄστρακο›› τοῦ Ρω-
μαϊκοῦ πολιτισμοῦ ἔκλεισε τὴν ὑψηλὴ ἑλληνικὴ σκέψη καὶ τὸ ἀφιέρωσε ὡς ἀνάθημα ἀθάνατο στὸν ἀλη-
θινὸ Θεό.
Συμπερασματικὰ ἀναφέρομε ὅτι ὁ Ρωμαϊκὸς πολιτισμὸς μετασχηματίστηκε ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖ-
νο σὲ Βυζαντινὸ πολιτισμό. Ἰσχυροὶ παράγοντες μετασχηματισμοῦ ἦταν δύο, ἡ κλασσικὴ σκέψη καὶ ἀ-
ρετὴ τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος καὶ ἡ χριστιανικὴ διδασκαλία, ποὺ πρόσφερε μοναδικὴ δύναμη στὸν πολιτι-
σμὸ καὶ τὸν συντήρησε στὸν αἰῶνα. Αὐτὲς οἱ δύο δυνάμεις ἔχοντας ὡς βάση τὸ μοναδικὸ ρωμαϊκὸ δί-
καιο πρόσφεραν μεγάλη ἱστορικὴ ὑπηρεσία στὸν πολιτισμό μας.
Τὰ δύο αὐτὰ μεγέθη, ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Ρώμη, ἑνώθηκαν ἄρρηκτα ἀπὸ τὴν ἑνοποιὸ δύναμη τοῦ
χριστιανισμοῦ καὶ οἰκοδόμησαν τὸ λαμπρὸ μνημεῖο τοῦ πολιτισμοῦ, ποὺ ἰσχύει μέχρι σήμερα. Ἡ Δύση
ἦταν σχεδὸν πεθαμένη, ὅταν τὸ Βυζάντιο ἐξακολουθοῦσε νὰ προσφέρει στὸν πολιτισμό. Θὰ ἀνακάμψει
ἡ Δύση μόνο, ὅταν ἡ Κωνσταντινούπολη, ἡ Ρωμηοσύνη θὰ ἐνταφιαστεῖ στὴν ὀθωμανικὴ τέφρα καὶ οἱ
φορεῖς τοῦ πολιτισμοῦ, οἱ Λόγιοι τοῦ Βυζαντίου θά μετακομίσουν στή Δύση.
Αὐτὸν τὸν κύκλο ἔκαναν τὰ πολιτισμικὰ ἀγαθά. Γεννήθηκαν στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Διαδόθηκαν
ἀπὸ τὸν Ἕλληνα στρατηλάτη Ἀλέξανδρο στὸν Ἀνατολικὸ κόσμο. Διασκορπίστηκαν στὴ Δύση μὲ τὴ ρω-
μαϊκὴ κυριαρχία. Σὲ μία κρίσιμη καμπή, ὅταν ἔτειναν νὰ χαθοῦν ἐξαιτίας τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καὶ τῆς
βαρβαρότητος, διαφυλάχτηκαν ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο στὸ χιλιετὲς Βυζάντιο. Ἔπεσε τὸ Βυζάντιο καὶ τὰ
ἀγαθὰ τοῦ πολιτισμοῦ μετακόμισαν πάλι στὴν Δύση μὲ τοὺς Λογίους, γιὰ νὰ ἀποτελέσουν σταθερὴ βά-
ση καὶ θεμέλιο τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ.
Σὲ αὐτὴ τὴ διαδρομὴ τοῦ πολιτισμοῦ δὲν πρέπει νὰ λησμονεῖ κανένας τὴν ἀφετηρία καὶ τὸ λί-
κνο του, τὴν Ἑλλάδα, καὶ τοὺς Μεγάλους, ποὺ ἔπαιξαν καθοριστικὸ ρόλο στὴ διάδοση καὶ διαφύλαξή
του. Αὐτοὶ ἦταν ὁ Μακεδὼν Μέγας Ἀλέξανδρος καὶ ὁ Ρωμαῖος Αὐτοκράτωρ Μέγας Κωνσταντῖνος, ποὺ
ἦταν ὁ πατέρας τῆς Ρωμηοσύνης καὶ ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους. Ἡ ἱστορία ἐκτιμώντας αὐτὴ τὴ
συμβολή τους στὴ διακίνηση καὶ διαφύλαξη αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ τοὺς ὀνόμασε Μεγάλους.
Ὅποιοι τοὺς ἀμφισβητοῦν ἢ τοὺς καταργοῦν, εἶναι ἀγνώμονες, ‹‹μικροί›› καὶ ἀπολίτιστοι.
*ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Δ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΟΚΤ.-ΔΕΚ. 2010
Το αλίευσα ΕΔΩ
5. «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ»
ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΦΡΑΓΚΟΥ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ
Το θέμα μας είναι το ΣΗΜΕΡΑ, το ΑΥΡΙΟ και το ΜΕΛΛΟΝ της ΕΛ-
ΛΑΔΟΣ ΜΑΣ, που είναι σε πλήρη συνάρτηση με την οικονομία
που επηρεάζει άμεσα την Παιδεία, την ισχυρή άμυνα και σαφέσ-
τατα την ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, για την προάσπιση της
εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής μας ακεραιότητος.
Δεν θα σταθώ στους χειρισμούς της Τουρκίας σε γενικότερο επί-
πεδο, όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις της με την Ελλάδα, καθώς
και στις επιβουλές που εκτοξεύει, ένα τρανταχτό παράδειγμα πέ-
ραν της ΑΟΖ το τελευταίο διάστημα είναι και η συνεχής αμφισβή-
τηση της ΖΟΥΡΑΦΑΣ (Λαδόξερας) στη Σαμοθράκη, του νησιωτι-
κού συμπλέγματος Καστελορίζου, με αποτέλεσμα να μην αναγ-
νωρίζει η Άγκυρα τα 6 ν.μ. των χωρικών μας υδάτων πέραν αυ-
τών, ενώ ισχυρίζεται ότι δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Ο κύριος λόγος που η χώρα βρίσκεται σε καθεστώς οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής και εθνικής κα-
τάρρευσης είναι η ανυπαρξία ενός εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα σε
αυτόν της Παιδείας, γεγονός το οποίο έχει επιτρέψει τις προσωπικές «αυθαίρετες», αποσπασματικές, χω-
ρίς συνοχή και συνέχεια παρεμβάσεις πολιτευτών και ιδιωτών στη χάραξη της εθνικής ή εξωτερικής πολι-
τικής.
Με την ευκαιρία της βράβευσης εκλεκτών διδασκαλισών νέων φερέλπιδων φοιτητών των πανεπιστημίου
και την Ένωση των Επιστημόνων Γυναικών Αθηνών θα αναφερθώ στους διδασκάλους του Μεγάλου Αλε-
10
ξάνδρου.
Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε τον Ιούλιο του 356 π.Χ., στις 6 του μηνός Εκατομβαίωνος για τους Αθηναίους
ή Λώου για τους Μακεδόνες.
Ο πατέρας του Φίλιππος είχε γνωρίσει τη μητέρα του Ολυμπιάδα κατά την μύησή τους στην Ορφική
θρησκεία, οπότε και την παντρεύτηκε.
Η γέννηση του Αλέξανδρου συνέπεσε με την καταστροφή του ναού της Αρτέμιδος στην Έφεσο, ναός που
ανήκε στα 7 θαύματα του Κόσμου. Εκείνη την περίοδο, ο Φίλιππος είχε συνεχόμενες επιτυχίες, αφού τότε
ήταν που κυρίευσε την Ποτίδαια, νίκησε ο Παρμενίων σε μάχη τους Ιλλυριούς, καθώς και ένα άλογό του
νίκησε στις ιπποδρομίες στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η εκπαίδευση του Αλεξάνδρου
Ο Φίλιππος διέβλεψε ότι ο Αλέξανδρος θα είναι ένας ικανότατος βασιλέας που θα ενώσει τους Έλληνες
και φρόντισε για την εκπαίδευσή του με τους πλέον φημισμένους δασκάλους της εποχής.
Ο νεαρός Αλέξανδρος, όπως ήταν φυσικό για τον υιό του βασιλέως της Μακεδονίας, είχε πολλούς παιδα-
γωγούς και δασκάλους. Την ευθύνη όλων αυτών είχε ο Λεωνίδας, συγγενής της Ολυμπιάδος, ο οποίος
ήταν άνθρωπος πολύ αυστηρός και πειθαρχημένος. Αυτός είχε εκπαιδεύσει τον Αλέξανδρο στην εγκράτε-
ια και του είχε μάθει ότι ο καλύτερος τρόπος για να ευχαριστηθεί το πρόγευμα ήταν να έχει πραγματοπο-
ιήσει νυκτερινή πορεία, ενώ για να ευχαριστηθεί το δείπνο, θα έπρεπε να έχει λάβει ελαφρύ πρόγευμα.
Και αυτός ο ίδιος ήταν, όπως έλεγε ο ίδιος ο Αλέξανδρος, αυτός ο οποίος είχε τον έλεγχο των προσωπι-
κών αντικειμένων του, για την περίπτωση κατά την οποία η Ολυμπιάς, η οποία συνήθιζε να κακομαθαίνει
τον υιό της, θα είχε καταφέρει να βάλει μέσα σε αυτά, τυχόν πολυτελή αντικείμενα ή φαγητά. Όταν κά-
ποτε ο Αλέξανδρος κατά τη διάρκεια μιας θυσίας, είχε ρίξει στη φωτιά θυμίαμα χρησιμοποιώντας και τα
δύο του χέρια, ο Λεωνίδας τον επέπληξε λέγοντάς του: «Όταν Αλέξανδρε, θα έχεις κατακτήσει χώρα
πλούσια σε σμύρνα και λιβάνι, θα μπορείς να ρίχνεις στη θυσία όση ποσότητα από αυτά θα επιθυμείς.
Τώρα, όμως, πρέπει να κάνεις οικονομία σε αυτά που έχεις». Ο Αλέξανδρος, ο οποίος ποτέ δεν το ξέχασε
αυτό, όπως δεν ξέχασε και όλα τα διδάγματα που είχε αποκομίσει από τους δασκάλους του, όταν έστειλε
δώρα στους οικείους του, στον Λεωνίδα έστειλε πεντακόσια τάλαντα λιβάνι (περίπου δεκατρείς τόνους)
και εκατό τάλαντα σμύρνα (περίπου δυόμισι τόνους), γράφοντάς του: «Σου στέλνω αυτά τα δώρα, για να
μην κάνεις οικονομία σε ότι αφορά τις θυσίες προς τους θεούς».
Ένας άλλος παιδαγωγός του Αλεξάνδρου, ήταν ο Λυσίμαχος ο Ακαρνάνας, ο οποίος και αργότερα έγινε
στρατηγός του, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του. Αυτός δεν είχε να προσφέρει κάτι ιδιαίτερο στον
Αλέξανδρο, αλλά επειδή αυτοαποκαλείτο Φοίνιξ και ονόμαζε τον Αλέξανδρο Αχιλλέα, όπως τον Φίλιππο
Πηλέα, είχε κερδίσει την εκτίμηση του νεαρού Αλεξάνδρου, ο οποίος είχε πάντα την Ιλιάδα κάτω από το
μαξιλάρι του δίπλα στο μαχαίρι του και είχε ταυτίσει τον εαυτό του με τον Αχιλλέα, τον ένδοξο πρόγονό
του και ήρωα του Ομηρικού Έπους.
Κανένας, όμως, από τους παιδαγωγούς δεν επετέλεσε τόσο μεγάλο έργο στην εκπαίδευση του Αλεξάν-
δρου του Μέγα, όσο ο Μέγας Πανεπιστήμων Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης. Ο Φίλιππος, επειδή ήθελε να δώ-
σει πολύ μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση του υιού του, έστειλε και φώναξε τον κορυφαίο φιλόσοφο της
εποχής, τον Αριστοτέλη από τα Στάγειρα, πόλη που είχε καταστρέψει και την οποία έκτισε ξανά προς τι-
μήν του Αριστοτέλους.
Ο Μαθητής του Πλάτωνα Αριστοτέλης αναλαμβάνει τη Φιλοσοφική διαμόρφωση του 13χρονου Αλέξαν-
δρου, στο Ιερό των Νυμφών, στην τοποθεσία Μίεζα, κοντά στα Στάγειρα, μαζί με μιά ομάδα νέων. Και
όπως μας γράφει ο Πλούταρχος και ο Αρριανός: “Φαίνεται ότι ο Αλέξανδρος δεν διδάχθηκε μόνο την Η-
θική και την Πολιτική επιστήμη, αλλά και τις απόρρητες και βαθύτερες διδασκαλίες που οι άνδρες τις α-
ποκαλούσαν ακροαματικές και εποπτικές και δεν τις διέδιδαν σε πολλούς”.
Σαν χώρο για την εκπαίδευση ορίστηκε το ιερό των νυμφών κοντά στην Μίεζα, όπου κατά την εποχή του
Πλουτάρχου, ο οποίος συνέγραψε την κορυφαία βιογραφία του Αλεξάνδρου, υπήρχαν ακόμα τα πέτρινα
καθίσματα και οι σκιεροί χώροι όπου ο Μέγας Αριστοτέλης επιτελούσε την μύηση του Αλεξάνδρου στα
Ορφικά ζητήματα, τη ρητορική, την ιατρική, την ηθική καθώς και τις απόκρυφες διδασκαλίες τις οποίες
μόνο λίγοι και εκλεκτοί άνδρες είχαν την τιμή και το προνόμιο να διδαχθούν και οι οποίες ήταν γνωστές
σαν «ακροαματικές». Και όταν μάλιστα, κατά την εκστρατεία του ο Αλέξανδρος έμαθε πως ο Αριστοτέλης
είχε εκδώσει αυτούς τους λόγους, με το όνομα «Μετά τα Φυσικά», του έγραψε ως εξής: «Ο Αλέξανδρος
χαιρετά τον Αριστοτέλη ελπίζοντας να είναι καλά. Δεν έπραξες ορθά με το να εκδώσεις τους ακροαματι-
κούς λόγους, αφού έτσι δεν θα διαφέρουμε εμείς από τους άλλους, αν οι λόγοι με τους οποίους μορφω-
θήκαμε γίνουν κοινοί σε όλους. Γιατί εγώ προτιμώ να διαφέρω από τους άλλους ως προς την μόρφωση,
παρά ως προς τη δύναμη. Να είσαι καλά».
Ο Αλέξανδρος, λοιπόν, είχε το προνόμιο να έχει μεγάλους δασκάλους και καθοδηγητές του πνεύματός
του, πνεύμα το οποίο από πολύ νεαρή ηλικία είχε αρχίσει να διαφαίνεται. Ο Αριστοτέλης είχε αναλάβει
τον Αλέξανδρο σε ηλικία 13 ετών και τα αποτελέσματα στον χαρακτήρα του νεαρού άρχισαν να φαίνον-
ται από νωρίς. Όταν ο Αλέξανδρος ήταν 16 ετών, ο βασιλικός οίκος της Μακεδονίας φιλοξενούσε τους
απεσταλμένους του Πέρση βασιλιά. Λόγω απουσίας του Φιλίππου, το ρόλο του οικοδεσπότη έπρεπε να
επωμισθεί ο Αλέξανδρος, ο οποίος εξέπληξε τους Πέρσες, για το λόγο ότι, αντί να τους ρωτάει διάφορα
11
ανόητα ζητήματα, πράγμα φυσιολογικό για την ηλικία του, τους έκανε ερωτήσεις σχετικά με το μήκος
των δρόμων της Περσίας, τους τρόπους ζωής, πώς θα μπορούσε να πάει κάποιος στο εσωτερικό της χώ-
ρας, αλλά πιο σημαντικό, τους ρωτούσε για τον τρόπο που πολεμούσε ο Πέρσης βασιλιάς, καθώς και
πληροφορίες για τον στρατό των Περσών. Οι Πέρσες, οι οποίοι δεν θα μπορούσαν ποτέ να φανταστούν
τους λόγους για τους οποίους ρωτούσε όλα αυτά τα πράγματα ο Αλέξανδρος, απαντούσαν πρόθυμα στις
ερωτήσεις του, βοηθώντας τον έτσι στην εκτέλεση του μεγαλόπνοου σχεδίου, το οποίο είχε συλλάβει ήδη
στο μυαλό του. Ακόμα και τότε οι Πέρσες θαύμασαν τον νεαρό Αλέξανδρο και είπαν: «Αυτός ο νεαρός
είναι μεγάλος βασιλιάς, ο δικός μας είναι πλούσιος».
Όταν μάθαινε ότι ο πατέρας του Φίλιππος είχε κερδίσει μία ακόμα μάχη και κατακτήσει έναν ακόμα τόπο,
έλεγε λυπημένος στους φίλους του: «Αλίμονο, θα τα προλάβει όλα ο πατέρας μου και δεν θα μείνει τίπο-
τα για εμένα για να το πετύχω με τη βοήθειά σας». Γιατί ο ίδιος δεν επιθυμούσε ούτε πλούτο, ούτε επίγε-
ια αγαθά αλλά αρετή και δόξα και πίστευε ότι όσο περισσότερη κληρονομούσε από τον πατέρα του, τόσο
λιγότερη θα κέρδιζε ο ίδιος. Ο Φίλιππος χαμογελούσε πάντα ευτυχισμένος όταν οι Μακεδόνες έλεγαν ότι,
ο Αλέξανδρος ήταν βασιλιάς τους και ο Φίλιππος αρχιστράτηγός του, μιλώντας για έναν Αλέξανδρο στην
ηλικία των δεκαπέντε περίπου ετών. Όταν κάποτε ο Φίλιππος τραυματίστηκε σε μία μάχη με τους Τριβαλ-
λούς και από τότε έμεινε ελαφρά κουτσός, ο Αλέξανδρος του είπε: «Πατέρα να μην είσαι λυπημένος, για-
τί για το υπόλοιπο της ζωής σου, σε κάθε βήμα θα θυμάσαι την γενναιότητα σου και την ανδρεία σου
στην μάχη». Και ο ίδιος ο Αλέξανδρος αργότερα δεν ξεχνούσε την δική του ανδρεία και γενναιότητα στην
μάχη, φρόντιζαν να του τις θυμίζουν τα δικά του τραύματα. Το κεφάλι του τραυματίστηκε από πέτρα και
από ρόπαλο στους Ιλλυριούς, άνοιξε από σπαθί βαρβάρων στον Γρανικό και τραυματίστηκε από ρόπαλο
στους Μαλλούς, μάχη κατά την οποία τον είχαν σώσει κυριολεκτικά τελευταία στιγμή οι σωματοφύλακές
του και στην οποία ένα βέλος καρφώθηκε στο στέρνο του τρυπώντας του το κόκαλο. Στην Ισσό ο μηρός
του άνοιξε από ξίφος, στην Γάζα ο αστράγαλός του τρυπήθηκε από βέλος και του έπεσε τεράστιος βράχος
στον ώμο, ώμο στον οποίο τραυματίστηκε και στους Ασπασίους από βέλος, ενώ στη Μαρακάνδη το κόκα-
λο της κνήμης του τρυπήθηκε και αυτό από βέλος, όπως στους Γανδρίδες βέλος του τρύπησε το πόδι.
Παρ’ όλα αυτά όμως, το πληγωμένο του σώμα ήταν για αυτόν η απόδειξη της ανδρείας του, ενώ προσπα-
θούσε να είναι όσο πιο δίκαιος ηγέτης μπορούσε, έτσι ώστε να επαληθεύσει τον στίχο του Ομήρου: «Εί-
ναι και βασιλιάς δίκαιος και ισχυρός πολεμιστής» (Ιλιάς, Γ΄179), στίχος που αναφέρεται στον Αγαμέμνο-
να, ηγέτη των Ελλήνων στον Τρωικό πόλεμο. Αυτός ο στίχος είχε αγγίξει τόσο πολύ τον Αλέξανδρο, ώσ-
τε έλεγε ότι ο Όμηρος είχε υμνήσει με αυτόν την ανδρεία του Αγαμέμνονος και είχε προφητεύσει την
δική του.
Ο Αριστοτέλης ήταν αυτός ο οποίος είχε εμφυτεύσει στον Αλέξανδρο τις γνώσεις γύρω από την Ιατρική,
μιας και ο τελευταίος συνήθιζε να γράφει συνταγές για τον εαυτό του και τους φίλους του όταν χρειαζό-
ταν. Ο Αλέξανδρος εκτιμούσε ιδιαιτέρως τις Καλές Τέχνες και για αυτό το λόγο είχε θεσπίσει πολλά βρα-
βεία για τραγωδούς, μουσικούς και ποιητές. Ο ίδιος, όμως, δεν είχε πάρει μέρος σε αυτά, γιατί ήξερε σε
ποια πράγματα έπρεπε να είναι θεατής και σε ποια να συμμετέχει. Έτσι, ο ίδιος εξασκούνταν συνέχεια στα
όπλα και τη χρήση τους, στην οποία είχε ταλέντο δοσμένο από τους προγόνους του, τους Αιακίδες και
τον Ηρακλή.
Επί 3 έτη δίδαξε στον Αλέξανδρο ηθική, φιλοσοφία, διαλεκτική, κ.ά. Όταν τελείωσαν τα μαθήματα, ο Α-
ριστοτέλης χάρισε στον Αλέξανδρο έναν χειρόγραφο πάπυρο με την Ιλιάδα, τον οποίον ο Αλέξανδρος δεν
αποχωρίστηκε όσο ζούσε. Έλεγε μάλιστα συχνά ότι “στον πατέρα μου οφείλω το ζείν, αλλά στον δάσκαλο
μου το ευ ζήν!”. Αξίζει επίσης να πούμε πως ο απέραντος θαυμασμός που έτρεφε ο Αλέξανδρος για τον
Κυνικό Φιλόσοφο Διογένη. Όταν ο Αλέξανδρος πήγε στην Αθήνα, επισκέφτηκε τον Διογένη, που ζούσε
σε ένα πυθάρι.
Η συνάντηση Αλέξανδρου και Διογένη Ο Μέγας Αλέξανδρος γνώριζε για τον Διογένη τον Κύνα, για τα
διδάγματά του, το ύφος και το πνεύμα του. Όταν ο Αλέξανδρος ήταν στη Κόρινθο, ήθελε να γνωρίσει
τον Διογένη και έστειλε ένα υπασπιστή του να βρει τον Διογένη και να τον φωνάξει να έρθει. Αφού ο
υπασπιστής τον εντόπισε, του είπε:
“Σε ζητεί ο Βασιλεύς Αλέξανδρος να σε δει”. Ο Διογένης απάντησε
“Εγώ δεν θέλω να τον δω. Εάν θέλει αυτός ας έρθει να με δει”. Και πράγματι, ο βασιλιάς Αλέξανδρος πή-
γε να δει τον Διογένη.
Πλησίασε ο Μέγας Αλέξανδρος τον Διογένη και του λέγει:
“Είμαι ο Βασιλεύς Αλέξανδρος”.
Ο Διογένης ατάραχος απαντά:
“Κι εγώ είμαι ο Διογένης ο Κύων”.
Ο Μέγας Αλέξανδρος απορεί και του λέγει:
“Δεν με φοβάσαι;”
Ο Διογένης απαντάει:
“Και τι είσαι; Καλό ή κακό;”.
Ο Αλέξανδρος μένει σκεπτικός. Δεν μπορεί ένας βασιλιάς να πει ότι είναι κακό, και άμα είναι καλό, γιατί
κάποιος να φοβάται το καλό; Αντί να απαντήσει ο Αλέξανδρος τον ερωτά εκ νέου:
12
“Τι χάρη θες να σου κάνω;”
Και ο Διογένης ξανά με λογοπαίγνιο απαντά:
“Αποσκότισόν με”.
Βγάλε με δηλαδή από το σκότος, την λήθη, και δείξε μου την αλήθεια. Με το έξυπνο λογοπαίγνιο του
Διογένη, η απάντηση του μπορεί και να εννοηθεί έως “Σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο”, καθώς οι κυνι-
κοί πίστευαν πώς η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη λιτότητα, στη ζεστασιά του ήλιου και δεν ζητεί
τίποτα από τα υλικά πλούτη. Μόλις το άκουσε αυτό ο Αλέξανδρος είπε το περίφημο:
”Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν Διογένης”.
Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Διογένης είχαν μια μακρά συζήτηση με μεγάλη σημασία που σώθηκε από τον
Δίονα τον Πλουσαραίο. Σε αυτή, ο Διογένης εξηγεί στον Αλέξανδρο πότε ένας Βασιλέας είναι ωφέλιμος.
Ο Διογένης αποδίδει την ωφελιμότητα ενός βασιλιά στο “Εάν είναι ωφέλιμος στον λαό ”. Για να δώσει
ένταση σε αυτόν τον ισχυρισμό του λέει: “Εάν κατακτήσεις όλη την Ευρώπη και δεν ωφελήσεις τον λαό,
τότε δεν είσαι ωφέλιμος. Εάν κατακτήσεις όλη την Αφρική και την Ασία και δεν ωφελήσεις τον λαό, πάλιν
δεν είσαι ωφέλιμος. Ακόμα και εάν περάσεις τις στήλες του Ηρακλέους και διανύσεις όλο τον ωκεανό και
κατακτήσεις αυτή την ήπειρο που είναι μεγαλύτερη της Ασίας και δεν ωφελήσεις τον λαό, πάλι δεν είσαι
ωφέλιμος γιατί δεν ωφελείς το σύνολο”.
Ο Αλέξανδρος κατάφερε να ανακηρυχτεί σε ηλικία 20 χρονών Αρχηγός των Ελλήνων, πλην των Λακαι-
δεμονίων. Να ενώσει όλες τις Ελληνικές πόλεις κάτω από μία αρχή, μία εξουσία, έτσι ώστε το εκστρατευ-
τικό σώμα που θα περνούσε τον Ελλήσποντο να αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο, ένα αρμονικό σώμα το οπο-
ίο θα είχε ένα κεφάλι, ένα μυαλό, τον Αλέξανδρο. Στη συνέχεια κατάφερε να ενώσει όλους τους λαούς
τους οποίους κατέκτησε κάτω από μία αρχή. Και όπως γράφει ο Πλούταρχος: «Δίδαξε τους Υρκανούς να
κάνουν νόμιμους γάμους, τους Αραχωσίους να καλλιεργούν την γή των, τους Σογδιανούς έπεισε να τρέ-
φουν και όχι να φονεύουν τους γέροντες γονείς των, τους Πέρσες να σέβονται τις μητέρες των και να
μην τις νυμφεύονται. Επεισε τους Ινδούς να λατρεύουν τους Θεούς της Ελλάδας, τους Σκύθες να θάβουν
τους νεκρούς των αντί να τους τρώγουν».
Έτσι ο Μέγας Αλέξανδρος κατάφερε να εξημερώσει την Ασία και να διαδώσει τον Ελληνικό πολιτισμό από
τον Ελλήσποντο ώς την Ινδία. Κατάφερε να εφαρμόσει το πολιτειακό σύστημα του Ζήνωνος, του Ιδρυτή
της στωικής φιλοσοφίας. Δηλαδή, να μήν κατοικούν οι άνθρωποι κατά πόλεις χωρισμένες, με διαφορετι-
κούς νόμους, αλλά να θεωρούνται όλοι οι άνθρωποι συμπολίτες (αν και από διαφορετικά έθνη) και πολί-
τες του ίδιου κράτους και να υπάρχει μία τάξη και ένα δίκαιο για όλους. Αυτό ο Ζήνων το διατύπωσε σαν
ένα όνειρο για επίτευξη, σαν μια διδασκαλία προς εφαρμογή, την Φιλοσοφική Πολιτεία.
Ο Μέγας Αλέξανδρος το εφάρμοσε στην πράξη. Δεν ακολούθησε τη συμβουλή του Αριστοτέλη, να φέρε-
ται στους Έλληνες σαν Βασιλιάς και στους υπόλοιπους σαν τύραννος. Αλλά, θεωρώντας τον εαυτό του
ως απεσταλμένο του θεού και ρυθμιστή εθνών, ένωσε όλους τους λαούς, με την πειθώ ή με τη βία και
κατάφερε τη συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικά ήθη και έθιμα, θρησκεία και νοοτροπία, έτσι ώστε να
θεωρούν σαν συγγενείς τούς αγαθούς και τους κακούς σαν ξένους. Προωθούσε την αντίληψη ότι η διάκ-
ριση Έλληνας από βάρβαρο δεν στηρίζεται στα διαφορετικά ρούχα, στη διαφορετική καταγωγή και στα
διαφορετικά έθιμα. Αλλά υποστήριζε ότι Έλληνας είναι ο ενάρετος, ενώ βάρβαρος είναι ο κάκιστος.
Ο Μέγας Αλέξανδρος λοιπόν θέλησε να καταλάβουν οι άνθρωποι πως οι διαφορές μεταξύ των λαών είναι
τελείως επιφανειακές και πρέπει να υπάρχει σεβασμός και κατανόηση στα διαφορετικά ήθη και έθιμα, στα
διαφορετικά πιστεύω και όπως γράφει ο Πλούταρχος: “Ο Αλέξανδρος πίστευε ότι όλοι οι άνθρωποι βασι-
λεύονται από το θεό γιατί η υπάρχουσα στον καθένα δύναμη ” του άρχειν και εξουσιάζειν ” είναι θεία. Οτι
ο θεός είναι κοινός πατέρας όλων, αλλά κυρίως αναγνωρίζει σαν δικά του παδιά τους άριστους”. Ίδρυσε
και θεμελίωσε περίπου 70 πόλεις, οι οποίες αποτέλεσαν κέντρα ανάπτυξης και διάδοσης του Ελληνικού
πολιτισμού. Θαυμαστό παράδειγμα είναι η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μία πόλη που έμελλε να γίνει με
την αρχική ώθηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου πνευματική μήτρα της Ελληνιστικής περιόδου, αλλά και της
μετέπειτα χριστιανικής επικράτησης.
Ο Αλέξανδρος είχε μεγάλη εκτίμηση στους φιλοσόφους και τους συμπεριφερόταν ανάλογα. Ο Πλούταρ-
χος γράφει: “Είναι ίδιον ψυχής φιλοσόφου να αγαπά την σοφία και μάλιστα να θαυμάζει σοφούς άνδρας.
Κανείς άλλος από τους Βασιλείς δεν έμοιασε τον Αλέξανδρο ως προς αυτό. Είναι γνωστή η Αγάπη του για
τον Αριστοτέλη και η εκτίμηση που είχε για τον μουσικό Ανάξαρχο. Στον Πύρρωνα τον Ηλείο, όταν τον
είδε για πρώτη φορά, του έδωσε 10.000 χρυσά νομίσματα, στον Ξενοκράτη, μαθητή του Πλάτωνα, έστει-
λε 50 τάλαντα δώρο, τον Ονησίκριτο, μαθητή του Διογένη, διόρισε άρχοντα των κυβερνητών του στόλο-
υ”. Πλήθος άλλων προσφορών και δωρεών αποδεικνύουν όχι μόνο την γεναιόδωρη φύση του Μ. Αλέ-
ξανδρου γενικά, αλλά την γεναιοδωρία του ειδικά προς τους φιλόσοφους. Μιά γεναιοδωρία που πήγαζε
από μιά ψυχή που έδινε περισσότερη αξία στα πνευματικά αγαθά από ό,τι στα υλικά. Όταν ξεκίνησε την
εκστρατεία για την Ασία δώρισε όλα τα υπάρχοντά του και κράτησε για τον εαυτό του μόνο την “Ελπίδα”.
Αν και πολλές φορές οι φίλοι του τον παρότρυναν να γευτεί την ηδονή με διάφορες γυναίκες ή αγόρια.
Ήταν τόσο εγκρατής και μεγαλόψυχος που ανάγκασε τον Δαρείο, τον Βασιλιά που ουσιαστικά κατέστρε-
ψε, να δηλώσει: “Θεοί, προστάτες της γέννησης των ανθρώπων και της τύχης των Βασιλέων, δώστε να
μην εγκαταλείψω την τύχη των Περσών, αλλά αφού νικήσω να ανταμείψω τις ενέργειες του Αλέξανδρου,
13
τις οποίες νικημένος δέχθηκα από αυτόν στους πιό αγαπημένους μου. Αν όμως έφτασε κάποιος χρόνος
μοιραίος, από θεία εκδίκηση και μεταβολή να πάψει η βασιλεία των Περσών, κανείς άλλος άνθρωπος ας
μην καθίσει στον θρόνο του Κύρου πλήν του Αλέξανδρου “. Αυτή τη δήλωση την έκανε αφού έμαθε την
μεγαλόψυχη συμπεριφορά του Αλέξανδρου προς την οικογένειά του που είχε αιχμαλωτίσει. Ο Αρριανός
γράφει πως ο Αλέξανδρος εγκαθιστούσε τη Δημοκρατία ως πολίτευμα σε κάθε χώρα που κατακτούσε. Μιά
Δημοκρατία που βοηθούσε στη λειτουργία των τοπικών θεσμών κάθε πόλης, κάτω όμως από μιά κοινή
Αρχή. Καταργούσε τους υπερβολικούς φόρους και κατάφερνε να κατακτά εκπολιτίζοντας και όχι κατασ-
τρέφοντας.
Το μόνο που κατέστρεφε ήταν το παλιό, αυτό που είχε φθαρεί και δεν δεχόταν να αλλάξει προς το καλύ-
τερο. Έδινε περισσότερη σημασία στις ουσιαστικές δυνάμεις του ανθρώπου, όπως τη σοφία, τη δικαιοσύ-
νη, τη μεγαλοψυχία, την Ανδρεία, ανεξάρτητα αν αυτός ήταν εχθρός ή φίλος. Έτσι όταν καταλάβαινε
πως ο κυβερνήτης της πόλης που κατακτούσε ή ο βασιλιάς του έθνους το οποίο νικούσε είχε αυτές τις
αρετές, τον διόριζε πάλι άρχοντα, ανεξάρτητα αν είχε παραδοθεί ή νικηθεί μετά από μάχη.
Δίκαια λοιπόν ο Πλούταρχος γράφει: “Εάν δε μέγιστος έπαινος της φιλοσοφίας είναι ότι σκληρά και α-
μόρφωτα ήθη εξημερώνει και εξευγενίζει, ο Αλέξανδρος φαίνεται ότι εξεπολίτισε τόσους λαούς αγρίους
και ατίθασους που δικαίως δύναται να θεωρηθεί φιλόσοφος”.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ: «Στον πατέρα μου οφείλω το ζείν, αλλά στον δάσκαλο μου το ευ ζήν!»
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ: Ευγνωμονώ τοις θεοίς ότι εγεννήθην Έλλην.
Σήμερα βιώνουμε τα αποτελέσματα του ελλείμματος στα θέματα της ορθής διαπαιδαγώγησης των νέων
και κατ’ επέκταση των Ελλήνων που έχει ως απόρροια αυτήν την θολή και απόλυτα στρεβλή πολιτική
πρακτική, η οποία δεν ικανοποιεί στόχους και σκοπούς, δεν υπακούει σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο κανόνων
και ορίων ούτε υπόκειται σε οποιονδήποτε επαρκή και σοβαρό έλεγχο από κάποια Αρχή.
Το μεγαλύτερο «δυστύχημα» είναι πως όλοι, αρνούνται επίμονα να συμβουλευθούν ή να υπακούσουν σε
υποδείξεις των επαϊόντων, δηλαδή εξειδικευμένων κρατικών υπαλλήλων, ειδικών, εμπειρογνωμόνων και
διπλωματών, οι οποίοι έχουν πλούσια εμπειρία, γνώσεις και ικανότητες και αποτελούν «κόκκινο πανί»,
κάτι το οποίο εκμεταλλεύεται στο έπακρο η διεθνής κοινότητα, το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, ενώ η
Άγκυρα αργά αλλά σταθερά, μεθοδικά και με προσεκτικά μελετημένες κινήσεις, εκμεταλλευόμενη την
ελληνική αδιαφορία, βάζει ολοένα και περισσότερο πόδι στο Αιγαίο, στη Θράκη και στην Κύπρο.
Θα ήθελα να σας αναφέρω ότι επιδίωξη δεν είναι να ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΘΟΥΝ, αλλά εί δυνατόν να ΣΥΝΕΓΕΡ-
ΘΟΥΝ οι Έλληνες και ιδιαίτερα οι πολιτικοί μας, προκειμένου επιτέλους να τολμήσουν χωρίς φοβικό σύν-
δρομο να απαιτήσουν από τη γείτονα Τουρκία, εάν επιθυμεί να ενταχθεί στην ΕΕ, να σεβαστεί το διεθνές
δίκαιο και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Ορθώς προτείνει άμεσα να καταργήσει το casus belli, να πάψει
τις αμφισβητήσεις για τα θαλάσσια και χερσαία σύνορα, να υπογράψει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και
να αποδεχτεί τη δυνατότητα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και να προβεί στον καθορισ-
μό της ΑΟΖ. Αυτό επιβάλλεται, διότι η οικονομική κρίση λαμβάνει πλέον τη μορφή χιονοστιβάδας και α-
φού σαρώσει το νότο της ΕΕ είναι δυνατόν να πλήξει ακόμα και τους γενεσιουργούς υποκινητές – υπο-
δαυλιστές της Γερμανικής επέλασης.
Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήταν προοίμιο, τώρα με όπλο την οικονομία απαιτούν οι λαοί να γίνουν
φόρου υποτελείς όχι στους Γερμανούς αλλά στους τραπεζίτες.
Συμφωνώ απόλυτα ότι σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει η οικονομική κρίση να μας οδηγήσει σε διολίσ-
θηση γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά. Η γεωστρατηγική αξία της Ελλάδας αναβαθμίζεται όχι μόνο από
την Αραβική Άνοιξη και ούτε από την προβληματική συμπεριφορά του Ιράν, αλλά από την σχεδόν βέβαιη
ύπαρξη τεραστίων κοιτασμάτων αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, εντός της ελληνικής ΑΟΖ, που με
την κατάλληλη διαχείριση μπορούν να μας βάλουν και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης.
Εκτός των εθνικών θεμάτων, αναδεικνύονται και καταγράφονται θέματα της ευρωπαϊκής ενεργειακής
ασφάλειας αλλά και του ενεργειακού ανταγωνισμού των δρώντων δυνάμεων στον συγκεκριμένο χώρο.
Προτείνεται μια λύση ρεαλιστική στο ενεργειακό ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και μέσω αυτού την γεωστρατηγι-
κή αναβάθμιση της πατρίδας μας και την έξοδο της από το μνημόνιο.
Αλλά και για την χάραξη εθνικής στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής, με την οποία να πείσουμε ότι η Ελ-
λάδα δεν είναι μέρος του προβλήματος, αλλά αποτελεί λύση τόσο στο ενεργειακό ευρωπαϊκό πρόβλημα
αλλά και στην ευρωπαϊκή κρίση και ως εκ τούτου απαιτείται και της ανάλογης συμπεριφοράς και σεβασ-
μού του ελληνικού λαού και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι στην ΕΟΖ, εφόσον οι όροι υλοποίησής της δεν συνάδει με τα οικονο-
μικά συμφέροντα της χώρας μας, με αποτέλεσμα να γίνει πόλος έλξης κεφαλαίων ειδικά από την Τουρκί-
α.
Το μεγαλύτερο όμως όπλο για την Ελλάδα, είναι η γεωστρατηγική της θέση και τα τεράστια αποθέματα
υδρογονανθράκων, η ύπαρξη των οποίων ενδεχομένως να επιβεβαιωθούν λίαν προσεχώς. Αυτό που χρε-
ιάζεται είναι ένας γεωπολιτικός σχεδιασμός, βασιζόμενος στο Διεθνές Δίκαιο και στην δημιουργία ευρύτε-
ρων συμμαχιών. Η γνώση της γεωπολιτικής και της realpolitic, δίνει τεκμηριωμένη απάντηση και κατατί-
θεται πρόταση για την αξιοποίηση των παραπάνω συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Το μέγα ζητούμενο είναι
εάν οι Έλληνες πολιτικοί δύνανται να χειριστούν ζητήματα τοιούτου μεγέθους.
14
Τα γεωπολιτικά προβλήματα τεράστια και η διαχείριση τους απαιτεί πεφωτισμένη πολιτική και πνευματική
ηγεσία. Η έλλειψη ικανής και αποφασισμένης πολιτικής ηγεσίας, απαλλαγμένης από φοβικά σύνδρομα,
έχει σαν αποτέλεσμα την συμμετοχή της στα δρώμενα ως απλός θεατής και όχι ως παίκτης στο γεωπολι-
τικό γίγνεσθαι. Εξάλλου αυτό είναι εμφανές ότι άγεται και φέρεται σύμφωνα με τις επιθυμίες των δανεισ-
τών μας και όχι με βάσει το εθνικό συμφέρον.
Η «λανθασμένη συνταγή» εξακολουθεί να εφαρμόζεται παρόλο που το «λάθος», αναγνωρίστηκε και από
τους ίδιους τους δανειστές μας.
Αυτό που χρειάζεται στην παρούσα φάση, είναι η προβολή καταρχήν της γεωστρατηγικής ισχύος της χώ-
ρας μας και η αποτελεσματική διαχείριση των ενεργειακών υποθέσεων και τα οποία πρέπει να τολμήσουν
οι Έλληνες πολιτικοί απαλλαγμένοι από φοβικά σύνδρομα προκειμένου να συντελέσουν στην οικονομική
ανόρθωση της Πατρίδος. Όσο για τον τουρκικό μπαμπούλα με το «Casus Belli» κα την μόνιμη επωδός «τι
θέλετε, να μας κάνει πόλεμο η Τουρκία;», αυτά είναι πεπερασμένα. Το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων
δύναται να εγγυηθεί την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Όσον αφορά για το πώς βγάζουν τα πετρέλαια, τον δρόμο μας τον έδειξαν οι Κύπριοι χωρίς να έχουν την
ελληνική στρατιωτική ισχύ, αλλά και επιπλέον με ένα μεγάλο τμήμα της υπό την κατοχή ισχυρών τουρκι-
κών κατοχικών στρατευμάτων. Όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο συγγραφέας.
Πρωταρχικά απαιτείτε ο καθορισμός της ΑΟΖ βασιζόμενος στο Διεθνές Δίκαιο και αξιοποίηση του ως
χρηστικό εργαλείο προκειμένου να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα, δηλαδή τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Συνθήκη του ΟΗΕ περί Δικαίου της Θάλασσας (1982), η αποκλειστική οικονομική
ζώνη (ΑΟΖ) θεωρείται η θαλάσσια έκταση, εντός της οποίας ένα κράτος έχει δικαίωμα έρευνας ή άλλης
εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από το νερό και
τον άνεμο. Εκτείνεται πέραν των εθνικών υδάτων μιας χώρας (συνήθως 12 ναυτικά μίλια) στα 200 ναυ-
τικά μίλια από την ακτογραμμή. Η συνήθης χρήση του όρου η ΑΟΖ περιλαμβάνει τόσο τα εθνικά ύδατα,
όσο και την υφαλοκρηπίδα πέραν του ορίου των 200 μιλίων.
σο θα κρατήσει η δύσκολη συγκυρία, δεν επιτρέπεται γεωπολιτική και γεωστρατηγική διολίσθηση, διότι
ότι απολεσθεί σε θέματα οικονομίας, είναι δυνατό να επανακτηθεί, ότι όμως χαθεί σε θέματα εξωτερικής
πολιτικής και εθνικής κυριαρχίας, δυστυχώς είναι αδύνατο να ξανακερδηθεί.
Ως κόρη οφθαλμού λοιπόν να διατηρηθεί αξιοπρεπής η διαβίωση των Ελλήνων και των στρατευμένων
τους παιδιών, από κοινού να δώσουν τον κοινό αγώνα για την ανόρθωση της οικονομίας και μιας ισχυρής
εθνικής άμυνας. Ο Τούρκος, αυτό που καταλαβαίνει είναι την ισχύ και τίποτα άλλο. Στόχος όλων να κρα-
τηθεί πάση θυσία η αξιοπρέπεια, το υψηλό ηθικό των Ελλήνων και το υψηλό φρόνημα στις ΄Ενοπλες
Δυνάμεις΄.
Η Τουρκική προκλητικότητα δεν θα περάσει, γιατί προσκρούει στην αποφασιστικότητα του Ελληνικού
λαού και των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας μας, που οφείλουν οι κύριοι πολιτικοί μας που επαίρονται,
να φροντίσουν για τα αυτονόητα, δηλαδή πυρομαχικά, καύσιμα, ανταλλακτικά και μισθούς σε στρατευ-
μένους και σε όλους τους Έλληνες, ικανούς να ζήσουν τις οικογένειές τους αξιοπρεπώς και να βροντο-
φωνάξουν επιτέλους ΟΧΙ στα κελεύσματα των θρασύτατων γκαιμπελίσκων της Τρόικας που επιδιώκουν
την Βαλκανιοποίηση της Ελλάδας και την εξαθλίωση του λαού.
Αυτό που τρομάζει την Τουρκία είναι η ΑΟΖ του συμπλέγματος της νήσου Μεγίστης (Καστελλόριζο) και
μάλιστα αυτή της νήσου Στρογγύλης που είναι το δυτικότερο και νοτιότερο νησί του συμπλέγματος και
διαθέτει 23,5 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Η ΑΟΖ της Στρογγύλης μας συνδέει με την αντίστοιχη της Κύπρου και κατ’ επέκταση του Ισραήλ, οπότε
έχουμε τη συνέχεια τριών συμμάχων κρατών με τα ίδια κοινά ενδιαφέροντα και συμφέροντα, όσον αφο-
ρά την εξόρρυξη και τη μεταφορά των υδρογονανθράκων.
Είναι πολύ σημαντικό, αυτές τις κρίσιμες ώρες, να ρίξουμε μια ματιά στην Βίβλο των Ελλήνων, δηλαδή
στα ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ και να διδαχτούμε, έστω και την τελευταία στιγμή, από το πνεύμα του Οδυσσέα.
ΔΗΛΑΔΗ: Να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας, να ελέγξουμε την παρόρμηση, να έχουμε τις αισθήσεις μας
και τις κεραίες μας ΑΝΟΙΧΤΕΣ και να μην παρασυρθούμε από την οργή και το μένος που μας διακατέχει,
ώστε να γίνουμε βορρά, στους σύγχρονους “μνηστήρες”.
Όταν ο Οδυσσέας φτάνει στην Ιθάκη, η μεγίστη επιθυμία του είναι ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΠΙΣΩ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ,
τον κόσμο που του έκλεψαν. Παρά την μεγάλη του λαχτάρα, διατηρεί την ανωνυμία του και μεταμορφω-
μένος σε ζητιάνο από την ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ, πηγαίνει στο παλάτι ώστε να ελέγξει την κατάσταση και να πάρει
τις πληροφορίες που θέλει, υπομένοντας καρτερικά τις προσβολές και την χλεύη των μνηστήρων. ΓΙΑΤΙ
ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ, ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΣΤΕΙΡΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ.
Γι’ αυτό τον λόγο και είναι ο αγαπημένος της Θεάς ΑΘΗΝΑΣ, της Θεάς που αντιπροσωπεύει την ΝΟΗΣΗ
ΤΟΥ ΔΙΟΣ, την ΣΟΦΙΑ, την ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ. Της Θεάς που μελετά τον
εχθρό και τον πολεμά με τα ίδια του τα όπλα.
Όταν όμως έρχεται η ώρα, όταν τους έχει στριμώξει όλους άοπλους σε ένα δωμάτιο, όταν φανερώνεται
πάνοπλος, ΤΟΤΕ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΗΝ ΟΡΓΗ ΤΟΥ.
ΚΑΙ ΔΕΝ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΙΚΤΟ, ΓΙΑΤΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΒΙΟΣ ΤΟΥ, που δημιούργησε με τον δικό του
ιδρώτα, ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ που οι μνηστήρες καταχράστηκαν και καπηλεύτηκαν μαζί με την φιλοξε-
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 21ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 -  2ο έτος - 21ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 -  2ο έτος - 21ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 21ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος
 Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ - Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ
Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ - Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣΗ ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ - Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ
Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ - Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣΠΑΖΛ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
 
¨ΕΡΩ¨ - 24ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015)
¨ΕΡΩ¨ - 24ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015) ¨ΕΡΩ¨ - 24ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015)
¨ΕΡΩ¨ - 24ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015) ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Ε.ΡΩ.
 

Andere mochten auch (12)

Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-36ο Τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-33ο Τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013-3ο Έτος-30ο Τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-37ο Τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 23ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 21ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 -  2ο έτος - 21ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 -  2ο έτος - 21ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 21ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 26ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο έτος - 19ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος
 Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο Έτος - 29ο Τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2014-4ο Έτος-38ο Τεύχος
 
Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ - Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ
Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ - Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣΗ ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ - Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ
Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ - Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ
 
¨ΕΡΩ¨ - 24ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015)
¨ΕΡΩ¨ - 24ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015) ¨ΕΡΩ¨ - 24ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015)
¨ΕΡΩ¨ - 24ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015)
 

Ähnlich wie Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος

Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-16ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 -  2ο Έτος-16ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 -  2ο Έτος-16ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-16ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Κ.Χατζόπουλος, Το σπίτι του δασκάλου ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Κ.Χατζόπουλος, Το σπίτι του δασκάλου ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗΚ.Χατζόπουλος, Το σπίτι του δασκάλου ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Κ.Χατζόπουλος, Το σπίτι του δασκάλου ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣΟΦΙΑ ΦΕΛΛΑΧΙΔΟΥ
 
παράπονο σκύλου
παράπονο σκύλουπαράπονο σκύλου
παράπονο σκύλουtoxotis
 
Σχολικό Περιοδικό Λυκείου Περάματος Μυλοποτάμου "το πρώτο κουδούνι" -2013
Σχολικό Περιοδικό Λυκείου  Περάματος Μυλοποτάμου "το πρώτο κουδούνι" -2013 Σχολικό Περιοδικό Λυκείου  Περάματος Μυλοποτάμου "το πρώτο κουδούνι" -2013
Σχολικό Περιοδικό Λυκείου Περάματος Μυλοποτάμου "το πρώτο κουδούνι" -2013 Olga Vareli
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-15ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-15ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-15ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-15ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος -6ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος -6ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος -6ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος -6ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-17ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-17ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-17ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-17ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-7ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-7ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-7ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-7ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
γιαννησ βεττασ γραμμα προσ υπουργο
γιαννησ βεττασ γραμμα προσ υπουργογιαννησ βεττασ γραμμα προσ υπουργο
γιαννησ βεττασ γραμμα προσ υπουργοSamiakoVima
 
η ιδεολογία της κακίας και του φθόνου
η ιδεολογία της κακίας και του φθόνουη ιδεολογία της κακίας και του φθόνου
η ιδεολογία της κακίας και του φθόνουJenny Jenny
 
"Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια" . Τεύχος 133/2012
"Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια" . Τεύχος 133/2012"Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια" . Τεύχος 133/2012
"Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια" . Τεύχος 133/2012Σσστ!!! Επιλογές
 
¨ΕΡΩ¨ - 2ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010)
¨ΕΡΩ¨ - 2ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010)¨ΕΡΩ¨ - 2ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010)
¨ΕΡΩ¨ - 2ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010) ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Ε.ΡΩ.
 
γρεμιζοντασ την χρυση αυγη
γρεμιζοντασ την χρυση αυγηγρεμιζοντασ την χρυση αυγη
γρεμιζοντασ την χρυση αυγηparafos
 
Barbarism καφρίλα πρωτογονισμός
Barbarism καφρίλα πρωτογονισμόςBarbarism καφρίλα πρωτογονισμός
Barbarism καφρίλα πρωτογονισμόςDimitrios Kuloglu
 
Energeiaki krousi
Energeiaki krousiEnergeiaki krousi
Energeiaki krousikastor64
 
αδίδακτο αφροδίτη
αδίδακτο   αφροδίτηαδίδακτο   αφροδίτη
αδίδακτο αφροδίτηcgialopsos
 

Ähnlich wie Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος (16)

Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-16ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 -  2ο Έτος-16ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 -  2ο Έτος-16ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-16ο τεύχος
 
Κ.Χατζόπουλος, Το σπίτι του δασκάλου ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Κ.Χατζόπουλος, Το σπίτι του δασκάλου ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗΚ.Χατζόπουλος, Το σπίτι του δασκάλου ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Κ.Χατζόπουλος, Το σπίτι του δασκάλου ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
 
παράπονο σκύλου
παράπονο σκύλουπαράπονο σκύλου
παράπονο σκύλου
 
Σχολικό Περιοδικό Λυκείου Περάματος Μυλοποτάμου "το πρώτο κουδούνι" -2013
Σχολικό Περιοδικό Λυκείου  Περάματος Μυλοποτάμου "το πρώτο κουδούνι" -2013 Σχολικό Περιοδικό Λυκείου  Περάματος Μυλοποτάμου "το πρώτο κουδούνι" -2013
Σχολικό Περιοδικό Λυκείου Περάματος Μυλοποτάμου "το πρώτο κουδούνι" -2013
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-15ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-15ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-15ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-15ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος -6ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος -6ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος -6ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος -6ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-17ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-17ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-17ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012 - 2ο Έτος-17ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-7ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-7ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-7ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-7ο τεύχος
 
γιαννησ βεττασ γραμμα προσ υπουργο
γιαννησ βεττασ γραμμα προσ υπουργογιαννησ βεττασ γραμμα προσ υπουργο
γιαννησ βεττασ γραμμα προσ υπουργο
 
η ιδεολογία της κακίας και του φθόνου
η ιδεολογία της κακίας και του φθόνουη ιδεολογία της κακίας και του φθόνου
η ιδεολογία της κακίας και του φθόνου
 
"Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια" . Τεύχος 133/2012
"Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια" . Τεύχος 133/2012"Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια" . Τεύχος 133/2012
"Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια" . Τεύχος 133/2012
 
¨ΕΡΩ¨ - 2ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010)
¨ΕΡΩ¨ - 2ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010)¨ΕΡΩ¨ - 2ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010)
¨ΕΡΩ¨ - 2ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010)
 
γρεμιζοντασ την χρυση αυγη
γρεμιζοντασ την χρυση αυγηγρεμιζοντασ την χρυση αυγη
γρεμιζοντασ την χρυση αυγη
 
Barbarism καφρίλα πρωτογονισμός
Barbarism καφρίλα πρωτογονισμόςBarbarism καφρίλα πρωτογονισμός
Barbarism καφρίλα πρωτογονισμός
 
Energeiaki krousi
Energeiaki krousiEnergeiaki krousi
Energeiaki krousi
 
αδίδακτο αφροδίτη
αδίδακτο   αφροδίτηαδίδακτο   αφροδίτη
αδίδακτο αφροδίτη
 

Mehr von Σσστ!!! Επιλογές

Σσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-18ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012-  2ο έτος-18ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012-  2ο έτος-18ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-18ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
¨ΕΡΩ¨ - 1ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2010)
 ¨ΕΡΩ¨ - 1ο ΤΕΥΧΟΣ -  (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2010) ¨ΕΡΩ¨ - 1ο ΤΕΥΧΟΣ -  (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2010)
¨ΕΡΩ¨ - 1ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2010)Σσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-13ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-13ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-13ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-13ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-12ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-12ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-12ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-12ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-11ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-11ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-11ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-11ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές
 

Mehr von Σσστ!!! Επιλογές (8)

Οικονολική Κρίση
Οικονολική ΚρίσηΟικονολική Κρίση
Οικονολική Κρίση
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο ΤεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο Τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012-2ο Έτος-23ο Τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-18ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012-  2ο έτος-18ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012-  2ο έτος-18ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-18ο τεύχος
 
¨ΕΡΩ¨ - 1ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2010)
 ¨ΕΡΩ¨ - 1ο ΤΕΥΧΟΣ -  (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2010) ¨ΕΡΩ¨ - 1ο ΤΕΥΧΟΣ -  (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2010)
¨ΕΡΩ¨ - 1ο ΤΕΥΧΟΣ - (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2010)
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-14ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-13ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-13ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-13ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-13ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-12ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-12ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-12ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2012- 2ο έτος-12ο τεύχος
 
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-11ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-11ο τεύχοςΣσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-11ο τεύχος
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος-11ο τεύχος
 

Kürzlich hochgeladen

Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηΣουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηTheodora Chandrinou
 
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη              στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη              στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςDimitra Mylonaki
 
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxΗ Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxeucharis
 
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2οΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2οΧρύσα Παπακωνσταντίνου
 
Επίσκεψη στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη          στο 12ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη          στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 12ο Γυμνάσιο ΠάτραςDimitra Mylonaki
 
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdfssuser2f8893
 
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΓιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΟΛΓΑ ΤΣΕΧΕΛΙΔΟΥ
 
Επίσκεψη στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη          στο 10ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη          στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 10ο Γυμνάσιο ΠάτραςDimitra Mylonaki
 
Μαθητικές καταλήψεις
Μαθητικές                                  καταλήψειςΜαθητικές                                  καταλήψεις
Μαθητικές καταλήψειςDimitra Mylonaki
 
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑΜια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑDimitra Mylonaki
 
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYEKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYssuser369a35
 
Μαθητικά συμβούλια .
Μαθητικά συμβούλια                                  .Μαθητικά συμβούλια                                  .
Μαθητικά συμβούλια .Dimitra Mylonaki
 
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  2008Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008Θεόδωρος Μαραγκούλας
 
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της ΙταλίαςKonstantina Katirtzi
 

Kürzlich hochgeladen (20)

Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνηΣουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
Σουρεαλιστικά ταξίδια μέσα από την τέχνη
 
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη              στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη              στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
 
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxΗ Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
 
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2οΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ 2ο
 
Σεβασμός .
Σεβασμός                                   .Σεβασμός                                   .
Σεβασμός .
 
Επίσκεψη στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη          στο 12ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη          στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 12ο Γυμνάσιο Πάτρας
 
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
9.SPSS και δείκτες περιγραφικής στατιστικής.pdf
 
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΓιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
 
Επίσκεψη στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη          στο 10ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη          στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 10ο Γυμνάσιο Πάτρας
 
Μαθητικές καταλήψεις
Μαθητικές                                  καταλήψειςΜαθητικές                                  καταλήψεις
Μαθητικές καταλήψεις
 
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑΜια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
 
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYEKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
 
Μαθητικά συμβούλια .
Μαθητικά συμβούλια                                  .Μαθητικά συμβούλια                                  .
Μαθητικά συμβούλια .
 
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  2008Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ  2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
 
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
 

Σσστ!!! Επιλογές 2013 - 3ο έτος - 28ο Τεύχος

  • 1. 1 Σσσσσστ!!!…Επιλογές… Επιλογές από τα ιστολόγιο http://namarizathema.blogspot.com/ και http://e-puzzle.blogspot.com/ ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ : Εὐάγγελος ὁ Σάμιος Έτος 3ο – Τεύχος 28ο – ΜΑΙΟΣ 2013
  • 2. 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σσσσσστ!!!…Επιλογές… .......................................................................................1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...................................................................................................2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ........................................................................................................3 ΟΙ 1118... ΤΟΥ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ!..............................................................................3 1. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ......................................................................................5 2. ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ… ...............................................................5 3. “Ἐσεῖς οἱ Ἕλληνες δὲν πιστεύετε στὸν θρύλο τοῦ Μαρμαρωμένου Βασιλιᾶ; Δὲν λέτε καὶ ξαναλέτε μεταξύ σας πὼς βόλι ἐχθροῦ δὲν τὸν ἄγγιξε; Δὲν εἶστε βέβαιοι πὼς ζεῖ ὁ Μαρμαρωμενος Βασιλιάς;” ............................................................................6 4. Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ* Ο ΠΑΤΗΡ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ.........................................8 5. «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ» .............................................9 6. Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΥΒΡΙΣ ................................................................................15 7. ΔΕΝ ΘΑ ΠΙΣΤΕΨΕΤΕ ΠΩΣ ΧΤΙΣΤΗΚΕ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ! .....................................................................................26 8. Σκότωσε τον ευρωλιγούρη που κρύβεις μέσα σου.........................................27 9. Στην Ουρουγουάη χτυπά η καρδιά της Ελλάδας! ..........................................28 10. Γ. ΚΑΜΙΝΗΣ: « Ἡ Δημιουργία Μουσουλμανικοῦ Τεμένους στήν Ἀθήνα εἶναι ἀπολύτως ἐπιβεβλημένη!» .................................................................................30 11. ΗΜΕΡΙΔΑ - Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς; (2/3)..........................33 1. Μεταμοσχεύσεις: ἕνα θετικό βῆμα ἤ ἕνας ἐπιστημονικός Kαιάδας; Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχ/του Ἰωάννου Κοκάκη, Ἰατροῦ Ὀγκολόγου ..........................34 2. Ἡ θετική ὄψη τῶν Μεταμοσχεύσεων, Παναγιώτου Κίκιλη, Ἰατροῦ Νεφρολόγου, Δ/ντοῦ Μονάδος αἱμοκάθαρσης Νοσοκομείου Καλύμνου.........................................38 3. Ἐμμανουήλ Παναγόπουλου: «Διασῴζεται σήμερα ὁ ἐγκεφαλικός θάνατος;» FACS, Ἄμ. Ἐπ. Καθ. Χειρ/κῆς, τ. Συν/τής Δ/ντής Χειρ/κῆς Κλινικῆς - Νοσοκομείου «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ».............................................................................................42 4. Μεταμοσχεύσεις καί «Εἰκαζόμενη συναίνεση. Ἀθανασίου Β. Ἀβραμίδη Καρδιολόγου, Ἄμ. Καθηγ. Παθολογίας Παν/μίου Ἀθηνῶν........................................50 5. «Ὁ ''ἐγκεφαλικός θάνατος'' καί οἱ μεταμοσχεύσεις ἀνθρωπίνων ὀργάνων». Κωνσταντῖνος Καρακατσάνης, καθηγητής Πυρηνικῆς Ἰατρικῆς τῆς Ἰατρικῆ Σχολῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.........................................................54 12. Αναρτήσεις μηνός Μαΐου 2013 ..................................................................58
  • 3. 3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αγαπητοί αναγνώστες Τα ιστολόγια ¨Σσσσσσσστ !!!!!! Ησυχία ................... κοιμάται.¨ και ¨Παζλ Ενημέρωσης¨ σας παρουσιάζουν το εικοστό όγδοο τεύχος με επιλογές αναρτήσεων. Θα αναρτηθεί στο ¨Παζλ Ενημέρωσης, απ΄ όπου θα μπορείτε να το κατεβάσετε στον υπολογιστή σας, για ευκολότερη ανάγνωση. Προτείνουμε ¨ΠΛΗΡΗ ΟΘΟΝΗ¨ για μία σελίδα. Επίσης με κλικ επί ενός θέματος στα περιεχόμενα, μεταβαίνετε στην σελίδα που αντιστοιχεί, η εν λόγω ανάρτηση. Αντί προλόγου σας παραθέτω την παρακάτω ανάρτηση: ΟΙ 1118... ΤΟΥ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ! του Δημήτρη Καμπουράκη Ομολογώ ότι έπεσα πάνω σ’ αυτό το ενδιαφέρον θέμα εξαιτίας ενός άγνωστου τηλεθεατή μου. Μόλις είχε βγει από τις φυλακές Κομοτηνής, επικοινώνησε μαζί μου για να μου καταγγείλει τις πανάθλιες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων. Ανάμεσα σε φοβερές περιγ- ραφές για κελιά όπου ''θα ντρεπόσουν να βάλεις ακόμα και τα ζώα σου'' και εκκλήσεις ''να κάνουμε κάτι γι’ αυτό το αίσχος'', μου είπε, παρεμπιπτόντως, ότι αυτός ''βγήκε γιατί του πλήρωσε το Βατοπέδι τα λεφτά''. Επειδή η λέξη Βατοπέδι ηχεί στα δημοσιογραφικά αυτιά μας ως καμπανάκι κρυμμένης (και, καταρχήν, ύποπτης) είδησης, τον ρώτησα λεπτομέρειες. Όπως μου είπε, είχε καταδικαστεί πέντε μήνες φυλακή για ένα μικροαδίκημα, ποινή εξαγοράσιμη. Πλην δεν είχε τα 2.300 ευρώ να πληρώσει, οπότε τον οδήγησαν κανονικά στο κελί. Ο δικηγόρος, που του είχε ορίσει το δικαστήριο, ήρθε σε επαφή με το μονασ- τήρι, το οποίο κατέθεσε τα χρήματα στο δημόσιο ταμείο και ο άνθρωπος απελευθερώθηκε α- φού είχε κάτσει μέσα δέκα μέρες. Το θέμα, μου έκανε εντύπωση και αποφάσισα να ερευνήσω λίγο παραπάνω. Πράγματι ο δικηγόρος (έχει το γραφείο του στη Θεσσαλονίκη) μου επιβεβαίωσε τηλεφωνικά την ιστορία, λέγοντάς μου με απόλυτη φυσικότητα ότι «πάρα πολλοί συνάδελφοι στη βόρεια Ελλάδα απευθύνονται στο Βατοπέδι, για τέτοιες περιπτώσεις». Μου εξήγησε ότι έχουν αυξηθεί δραματικά οι άνθρωποι που παραμένουν μέσα στις φυλακές διότι οι ίδιοι ή οι οικογένειές τους δεν διαθέτουν τα χίλια ή τα δυο χιλιάδες ευρώ που θα τους απελευθερώσουν. Πολλοί απ’ αυτούς είναι κατεστραμμένοι άνθρωποι που καταδικάζονται για χρέη στο Δημόσιο ή για οικονομικά αδικήματα που σχετίζονται με την επαγγελματική τους δραστηριό- τητα η οποία χτυπήθηκε απ’ την κρίση. Εξέφρασα την απορία μου, που αυτό δεν έχει γίνει ευρύτερα γνωστό, για να λάβω την απάντηση ότι «πολλοί καταφεύγουν στο Βατοπέδι για βοήθεια, όμως λόγω της ιστορίας της λίμνης Βιστωνίδας αποφεύγουν να το πουν δημοσίως.». Από τηλέφωνο σε τηλέφωνο κι από μαρτυρία σε μαρτυρία, έμαθα κάτι ακόμα πιο εκπληκτικό. Ότι στο μοναστήρι απευθύνονται κυρίως οι διευθυντές (!) των ίδιων των φυλακών προσπαθώντας να διώξουν κάποιους κρατούμενους, όχι μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά και για να απο- συμφορίσουν τα σωφρονιστικά τους καταστήματα, στα οποία έχουν στοιβάξει διπλάσιους απ’ όσους επιτρέπουν οι εγκαταστάσεις. Η φυματίωση και η ηπατίτιδα σαρώνουν εκεί μέσα. Το κάνουν, φυσικά, ατύπως αφού ο νόμος δεν προβλέπει τέτοιες αρμοδιότητες, πλην είναι μια πρακτική λύση που δεν βοηθά μόνο όσους βγαίνουν, αλλά κυρίως αυτούς που μένουν πίσω. Όπως ήταν φυσικό, επικοινώ- νησα και με το Βατοπέδι, σ’ ένα νούμερο που πήρα από μια εταιρεία τηλεφωνικών πληροφοριών. Υπέβα- λα επισήμως ερώτημα για το θέμα των αποφυλακίσεων (πόσες, σε ποια καταστήματα, για τι αδικήματα, ποιο ήταν το συνολικό ποσό), ώστε να έχω μια ολοκληρωμένη εικόνα. Επιφυλάχθηκαν να μου απαντή- σουν. Τρεις μέρες αργότερα, ένας μοναχός -ονόματι πατέρας Μάξιμος- μου ανακοίνωσε επισήμως, εκ μέρους της μονής, τα ακόλουθα: «Η μονή Βατοπεδίου σπανίως δημοσιοποιεί πράξεις υποβοήθησης όσων έχουν ανάγκη, είτε πρόκειται για δράσεις που απευθύνονται σε άτομα, είτε σε μητροπόλεις, ενορίες, συλλόγους, ιδρύματα, κ.λπ. Πολύ περισσότερο, δεν δημοσιοποιεί ονόματα ή άλλα στοιχεία ανθρώπων που βρέθηκαν στη φυλακή για διάφορους λόγους. Επειδή όμως οι οικονομικές υπηρεσίες του ελ- ληνικού κράτους είναι εδώ και τρία χρόνια εγκατεστημένες μέσα στο μοναστήρι και έχουν πλήρη και καθημερινή γνώση όλων των δαπανών και των λογαριασμών, όποιος θέλει μπορεί να ζητήσει και να λάβει απ’ αυτές το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί για αποφυλακίσεις. Πάντως, μέσα στο
  • 4. 4 συνολικό φιλανθρωπικό έργο της μονής, οι αποφυλακίσεις δεν αποτελούν παρά μια μικρή δράση. Το μό- νο στοιχείο που μπορούμε να γνωστοποιήσουμε, είναι ότι τους τελευταίους 30 μήνες έχουν αποφυλακισ- τεί, με χρήματα της μονής Βατοπεδίου, 1.118 κρατούμενοι.». Το νούμερο 1.118 με εξέπληξε. Έκανα αυτόματα τον πολλαπλασιασμό. Με χίλια ευρώ μέσο όρο, το Βατοπέδι έδωσε πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ για να αποφυλακιστούν άνθρωποι που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν μόνοι τους. Αν ο μέσος όρος εξαγοράς ποινής είναι διπλάσιος, το ποσό γίνεται δύο εκατομμύρια. Απίστευτο δεν είναι; Όταν ρώτησα πού βρίσκει τόσα χρήματα το μοναστήρι, η απάντηση ήταν η ακόλουθη: «Είμαστε μια από τις μεγαλύτερες μονές της Ορθοδοξίας στην υφήλιο (ούτε αυτό το ήξερα) με παγκόσμια αίγλη. Από τα έσοδά μας, αφαιρούμε όσα χρειάζονται για τη λειτουργία μας, για τη φιλοξενία των επισκεπτών μας και για τη συντήρηση των κει- μηλίων μας. Όλα τα υπόλοιπα διατίθενται για φιλανθρωπικούς σκοπούς.». Ζήτησα στοιχεία από τις διά- φορες κρατικές οικονομικές υπηρεσίες, αλλά δεν έβγαλα άκρη. Εμπλέκονται πολλοί φορείς, πρόκειται για φορολογικά δεδομένα αρκετών χρήσεων, ενώ οι οικονομικοί ελεγκτές δεν επιτρέπεται, εκ του νόμου, να δημοσιοποιούν στοιχεία. Μόνο δια της πλαγίας οδού μπορώ να τα βρω και θα τα καταφέρω. Με την ευκαιρία, ζήτησα επισήμως από τη διοίκηση του μοναστηριού και τις υπόλοιπες φιλαν- θρωπικές δράσεις. Περιμένω και θα ενημερώσω. Τότε θα σχολιάσω, επίσης… Το αλίευσα ΕΔΩ Με εκτίμηση ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ο ΣΑΜΙΟΣ Διαχειριστής
  • 5. 5 1. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος! 2. ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ… Της Σταυρούλας Ζαχαριά, ετών 38 Ήμουν στον 7ο μήνα κύησης όταν άρχισε να δακρύζει διαρκώς το δεξί μου μάτι. Ήταν πολύ ενοχλητικό και μου προκαλούσε ζάλη και εκνευρισμό η θολή όραση. Χειρούργος οφθαλμίατρος μου είπε πως είναι ήπιο σύμπτωμα μιας πάθησης επικίν- δυνης, με θεραπεία δύσκολη συνήθως χειρουργική. Απόφραξη δακρυϊκού σω- λήνα. Προσπάθησε να κάνει διάνοιξη με καθετηριασμό έτσι ώστε να αποφύγω το χειρουργείο. Το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό. Μου είπε να κάνω υπομονή να βάζω τοπική αντιβίωση και ότι πρέπει να χειρουργηθώ πριν πρηστεί και προχωρήσει η ζημιά. Οφθαλμίατρος δεύτερος με συμβούλεψε και αυτός ότι πρέπει να κάνω χειρουργείο οπωσδήποτε. Έτσι πηγα σε μεγάλη κλινική,να με δει ένας κορυφαίος χειρουργός που έχει κάνει εξειδίκευση σε θέματα δακρυϊκού σωλήνα. Μετά από ενδελεχή έλεγχο μου είπε πως πρέπει να χειρουργηθώ γιατί αν δεν το κάνω είναι θέμα χρόνου η μόλυνση, πράγμα επικίνδυνο μιας και είναι κοντά στον εγκέφαλο. Συγκεκριμένα μου είπε πως είναι τσιμεντωμένο και δεν ανοίγει. Στο χειρουργείο θα έκανε παράκαμψη με ένα σωληνάκι απ” το δακρυϊκό πόρο ως τη μύτη και αυτό φυσικά σε συνεργασία με χειρούργο Ω.Ρ.Λ. Είναι κάτι που δεν μπορείς να αποφύγεις μιας και δεν υπάρχει άλλη μόνιμη θεραπεία. Επίσης αν μου πρηστεί το μάτι έστω και λίγο θα πάρω αμέσως τηλέφωνο για να μου δώσει βαρειά αντι- βίωση γιατί όπως είπαμε είναι πολύ επικίνδυνο. Άρχισα να ψάχνω και μέσω γνωστού έρχομαι σε επαφή με μια κυρία που είχε περάσει το ίδιο το 2008 κάνοντας χειρουργείο στον Ευαγγελισμό και στα δυο μάτια. Μου είπε και κείνη ακριβώς ότι και οι προηγούμενοι γιατροί. Εκείνης μάλιστα κινδύνεψε η ζωή της και ταλαιπωρήθηκε με επαναλαμβανόμενα χειρουργεία για ένα χρόνο. Ήταν Παρασκευή βράδυ (19-4-2013) όταν μου είπε «σε παρακαλώ για να μην περάσεις όσα πέρασα και κινδυνέψεις, μόλις σου πρηστεί έστω και λίγο φύγε για εφημερεύων νοσοκομείο. Της απάντησα πως απόψε έχει ήδη ξεκινήσει να πρήζεται, πως φοβάμαι και δεν ξέρω τι να κάνω. Δεν ήθελα να πάρω ούτε βαρειά αντιβίωση ούτε χειρουργείο με γενική αναισθησία να κάνω, μιας και πια είχα γεννήσει και θήλαζα το μικρό μου αγοράκι. Το πρόβλημα όμως ήταν πολύ έντονο. Είχα ήδη 4 μήνες δακ- ρύρροια, μου προκαλούσε ζαλάδα, θολή όραση και δυσκολευόμουν να φροντίσω το παιδί μου. Επίσης όταν το θήλαζα σκουπιζόμουν με χαρτί συνέχεια για να μην πέφτει πάνω στο μικρό. Την άλλη μέρα Σάββατο (20-4-2013) ένιωθα πολύ χάλια. Το μάτι ήταν κόκκινο, γεμάτο τσίμπλες, είχε πρηστεί, είχε βαρύνει, δάκρυζε ασταμάτητα, έκαιγε και η όρασή μου ήταν ακόμη πιο θολή. Εκεί η υπομο- νή μου εξαντλήθηκε. Αρχισα να κλαίω και να λέω ότι ούτε το παιδί μου έχω καταφέρει να δω όπως είναι. Όλα τα βλέπω θολά και με ζαλίζουν τόσο καιρό. Τι θα κάνω…??? Ναι. Ξέρω ότι πρέπει να κάνω εγχείρηση, αλλά αυτό σημαίνει διακοπή θηλασμού, αφού θα κάνω ολική νάρκωση. Μου είπε τότε ο σύζυγός μου πως έχει κάνει τάμα στην Αγία Παρασκευή, να γίνω καλά χωρίς χειρουργείο και να προσευχηθώ κι εγώ. Μπήκα στο ίντερνετ και διάβασα το βίο Της. Την παρακάλεσα κι ακούμπησα το μάτι μου πάνω στην εικόνα που υπήρχε στο ίντερνετ (στο σπίτι δεν είχαμε εικόνα Της). Αμέσως ένιωσα δροσιά εκεί που έκαιγε το μάτι μου. Δεν ήθελα να πάρω το μάτι μου από την εικόνα της. Τέτοια ανακούφιση. Βέβαια σκέφτηκα πως είναι η ιδέα μου… Μετά από λίγη ώρα, παίρνω να θηλάσω το παιδί, κάτι που με στεναχωρούσε, καθώς όταν έσκυβα να το κοιτάξω, έτρεχε ποτάμι το δάκρυ μου πάνω του. Ο σύζυγός μου απέναντι μου συζητούσε για έναν τέταρτο χειρουργό οφθαλμίατρο, που θα πηγαίνα- με μες τη βδομάδα και πως μπορεί να μη χρειαστεί γιατί η Αγία Παρασκευή θα κάνει το θαύμα!
  • 6. 6 Σκέφτηκα μακάρι. Ξαφνικά (εκείνη τη στιγμή) με πιάνει μια έντονη καταρροή απο τη μύτη. Νόμισα πως κόλλησα ίωση και είπα ωχ Χριστέ μου μόνο αυτό μου έλειπε τώρα. Ακολούθησε ένα έντονο φτέρνισμα και ξάφνικά νιώθω ότι πνίγομαι από κάτι πίσω στο λαιμό μου. Στην προσπάθειά μου να ελευθερωθώ κάνω ένα χαα και πετάγεται από το στόμα μου ένα κομμάτι συμ- παγές μήκους 5 εκατοστών, πλάτους 4 χιλιοστών (μέτρηση από ειδικό χάρακα χειρουργού που το είδε μετά) σαν σκουλήκι, που είχε το σχήμα του δακρυϊκού σωλήνα όπως είναι στις φωτογραφίες των βιβλίων που είχα διαβάσει σχετικά το τελευταίο διάστημα. Τρομάξαμε και οι δυο και καταλάβαμε πως κάτι παρά- ξενο έγινε. Εκείνη την ώρα ένιωσα έντονη δροσιά στο μάτι μου. Σταμάτησε να δακρύζει. Ξεπ- ρήστηκε, έφυγε το βάρος, η θολή όραση, η ζάλη και η κολλώδης ουσία που σχημάτιζε τσίμ- πλες. Ναι. Καταλάβαμε τι έγινε και γονατίσαμε στη χάρη της Αγίας Παρασκευής (κάτι που νιώσαμε και κάναμε και οι δύο πρώτη φορά). Έχουν περάσει τόσες μέρες και το μάτι μου είναι σαν να μην είχε ποτέ τίποτα. Κάθε πρωί που ξυπνάω σαστίζω συνειδητοποιώντας αυτό που έγινε. Οι γιατροί που επικοινώνησα μαζί τους ενθουσιάστηκαν. Με ρώτησαν τι έκανα πριν και πως αυτό δεν έχει ξαναγίνει στην καριέρα τους και ούτε υπάρχει στη βιβλιογ- ραφία. Μάλιστα μου ζήτησαν να το φωτογραφίσουν και να πάρουν δείγμα μιας και δεν ξέρουν τη σύστα- σή του, για να το παρουσιάσουν σε οφθαλμολογικά συνέδρια! Είναι κανονικό εκμαγείο δακρυϊκού σωλή- να όπως είπαν. Με ευχαρίστησαν κιόλας γιατί αυτό όπως είπαν έχει επιστημονικό ενδιαφέρον. Επίσης παραδέχτηκαν πως έχω ιαθεί πλήρως! Πως αυτό δεν έχει ξαναγίνει και όταν τους είπα για την Αγία Παρασκευή, είπαν τι να πούμε συμβαίνουν κι αυτά. Εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψη- λά και έκαναν το σταυρό τους. Ευχαριστώ την Αγία Παρασκευή που με βοήθησε είναι πραγμα- τικά δίπλα μας, μας ακούει τόσο τόσο εύκολα κι απλά. (Όλο αυτό που μου συνέβη ξέρω πως πρέπει να το μοιραστώ. Έγινε για κάποιο λόγο. Δεν είμαι η εκλεκτή του Θεού. Δεν γνωρίζω πολλά για πολλούς Αγίους όπως δεν ήξερα και για την Αγία Παρασκευή και λυ- πάμαι γι αυτό). Τώρα έμαθα. Μας ακούν και μας αγαπούν. Το αλίευσα ΕΔΩ 3. “Ἐσεῖς οἱ Ἕλληνες δὲν πιστεύετε στὸν θρύλο τοῦ Μαρμα- ρωμένου Βασιλιᾶ; Δὲν λέτε καὶ ξαναλέτε μεταξύ σας πὼς βόλι ἐχθροῦ δὲν τὸν ἄγγιξε; Δὲν εἶστε βέβαιοι πὼς ζεῖ ὁ Μαρμαρω- μενος Βασιλιάς;” τῆς Ἑλένης Κυπραίου Δὲν ἑάλω ἡ Πόλις! Δὲν ἑάλω ἡ Πόλις! Δὲν ἁλώνονται οὔτε τὰ ἰδανικά, οὔτε τὰ σύμβολα, ἀλλὰ οὔτε κι ὁ Ἑλληνισμός. Μόνο γιὰ λίγο καιρὸ ξαποσταίνουν καὶ ξανὰ πρὸς τὴν δόξα τραβοῦν! Ἡ Πόλις εἶναι μέσα μας. Ἡ ἀπαρχὴ τῆς νέας πορείας μας. Μὲ τὶς ἐξάρσεις καὶ τὶς παρακμές, τὶς περιπέτειες, τὰ πλήγματα καὶ τὶς ἀναλαμπές της. Δὲν πεθαίνει ἔτσι εὔκολα ὁ Ἑλληνισμός. Ὅσες συνωμοσίες κι ἂν ὑφανθοῦν ἐναντίον του. Ὅσοι μίσθαρνοι ἡγέτες κι ἂν τὸν καταταλαι- πωρήσουν. Εἶναι ἀπρόβλεπτος ὁ Ἑλληνισμός. Ἐκεῖ ποὺ σκύβει βαθειὰ τὸ κεφάλι, ἐξουθενωμένος ἀπ’ τὴν βία, ἀνατινάζει ὄρθιο τὸ κορμί του, ἀναγεννώμενος ἀπ’ τὶς στάχτες του. Οἱ διάσπαρτες ἄλλοτε, μοναχικὲς φωνὲς τῶν ἀνησυχούντων Ἑλλήνων πύκν ωσαν. Τώρα ποὺ οἱ κίνδυνοι εἶναι ὁρατοί, αὐτοὶ οἱ Ἕλληνες συσπειρώνονται, ὁμοφωνοῦν μπροστὰ στὸν γιγαντούμενο ἐχθρό. Ἀπομένει ἀκόμη νὰ τὸν ἐντοπίσουν γιὰ νὰ τὸν καταπολεμήσουν, ὥσπου νὰ τὸν ἐξουθενώσουν καὶ νὰ τὸν ἐκμηδενίσουν. Τὸ ζητούμενο λοιπὸν εἶναι νὰ βρεθῆ ἡ ταυτότης του. Ποιὸς μάχεται τὸν Ἑλληνισμό; Ποιὸς ἐξεπορθησε τὴν Πόλι; κι ἀπὸ ποῦ εἰσέβαλε στὶς μισογκρεμισμένες της γειτονιές; Λέγεται, πὼς προδότης ὑπέδειξε στὶς…. ὀρδὲς τοῦ σουλτάνου τὴν Κερκόπορτα. Ἦταν Ἕλληνας αὐτὸς ὁ προδότης; Βίωνε κι αὐτὸς τὴν ἀγωνία τῆς Βασιλεύουσας ποὺ ἔπνεε τὰ λοίσθια; Τί σημασία ἔχει; Ἡ Πόλις, ἤδη τὸ 1453, εἶχε μετατραπῆ σὲ ΣΥΜΒΟΛΟ! Βυζαντινὴ Αὐτοκρατορία δὲν ὑφίστατο πιά. Ὁ Ἑλληνισμὸς ἔπρεπε νὰ ἀναδιπλωθῆ γιὰ νὰ ἐπιζήση, ἔστω καὶ μέσα σὲ μακραίωνη δουλεία. Ὑπάρχει ἕνα στοιχεῖο, ποὺ παραβλέπουν ὅσοι τάσσονται ὑπὲρ τῆς ἐκδοχῆς
  • 7. 7 τῆς ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ἐναντίον τῆς Ἑλλάδος: Ἡ ΘΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑ. Κανένα ἔργο ἀνθρώπινο, σὲ ἀτομικὴ ἢ συλλογικὴ κλίμακα δὲν συντελεῖται χωρὶς τὴν ΘΕΛΗΣΙ τοῦ ΘΕΟΥ. Ἑπομένως καὶ καμμιὰ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ δὲν ὁλοκληρώνεται, ἂν δὲν ὑπάρχουν οἱ προϋποθέσεις τῆς ἀθεΐας γι’ αὐτό. Ἔτσι, ἀχρηστεύονται αὐτομάτως καὶ οἱ πράκτορες καὶ οἱ δοτοὶ κυβερνῶντες καὶ ὅλο τὸ συνονθύλευμα τῶν παρατρεχαμένων τῆς ἑκάστοτε ἐξουσίας. Κανένα ἔργο ἀνθρώπινο, ὅσο δολερὸ καὶ ὅσο σκοτεινὸ καὶ σατανικὸ κι ἂν εἶναι, δὲν ὑπερισχύει τῶν ΕΡ- ΓΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. Βεβαίως, ἡ ἀνθρώπινη ἀδυναμία δὲν εἶναι σὲ θέσι νὰ κατανοήση τὴν σημαντικότητα τῆς παραμέτρου τοῦ χρόνου. Διότι ἀκριβῶς, βραχύβιος ὤν ὁ ἄνθρωπος, ἀνυπομονεῖ νὰ δῆ ἁπτὰ σημεῖα τῶν καιρῶν κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἐφήμερης ζωῆς του. Ἡ Πόλις εἶναι ΣΥΜΒΟΛΟ. Καὶ σὰν ΣΥΜΒΟΛΟ ἔχει ἀποτυπωθῆ τόσο βαθειὰ στὴν μνήμη τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἔχει περάσει στὸν γενετικὸ κώδικα τῆς ἴδιας τῆς συνειδήσεώς του. Ἑπομένως δὲν μπορεῖ νὰ ἁλωθῆ οὔτε ἀπ’ τὰ μιλλιούνια τῆς Ἀνατολῆς, ποὺ τὴν κατακλύζουν σήμερα, οὔτε ἀπ’ τὶς τουρκικὲς προσπάθειες νὰ γίνη τζαμὶ ἡ Ἁγία Σοφία, οὔτε ἀπ’ τὶς ὠργανωμένες κατὰ καιροὺς ἐπιθέσεις ἐναντίον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ- χείου. ΔΕΝ ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ, οὔτε καὶ πρόκειται νὰ ἁλωθῆ! Καθὼς γράφουμε, ξεπηδᾷ ἀπ’ τὰ βάθη τῆς μνήμης μας μιὰ ἱστορία, ποὺ ἂν δὲν εἶναι ἀληθινή, τοὐλάχιστον θὰ μποροῦσε νὰ ἀπαθανατισθῆ σὰν θρύλος. Μᾶς τὴν ἀφηγήθηκε, πρὶν μερικὰ χρόνια, προσωπικότης ἀξιόλογη (τηροῦμε τὴν ἀνωνυμία της) καὶ πάν- τως οὔτε εὐφάνταστη, οὔτε παραμυθολόγος. Πρὶν μερικὰ χρόνια λοιπόν, λιγώτερο ἀπὸ δεκαετία, ὑπηρετοῦσαν ἀπ’ τὴν μιὰ κι ἀπ’ τὴν ἄλλη πλευρὰ τοῦ Ἕβρου, στὰ σύνορα, ποὺ διαιροῦν τὴν Θράκη μας στὰ δύο, Ἕλλην καὶ Τοῦρκος στρατηγός. Οἱ δύο ἄνδρες εἶχαν συνδεθῆ μὲ στενὴ φιλία. Ὅταν ἔφθασε ὁ καιρὸς νὰ μετατεθοῦν σὲ ἄλλη ὑπηρεσία, ὁ Τοῦρκος προσκάλεσε τὸν Ἕλληνα ὁμόβαθμό του. «Τόσο καιρό», τοῦ εἶπε, «περάσαμε ἀνέφελα μαζί. Οἱ διαφορὲς ποὺ ἔχουν οἱ δύο χῶρες μας μεταξύ τους δὲν ἐπηρέασαν τὴν φιλία μας. Ἀλλὰ κι ἐμεῖς οἱ Τοῦρκοι θεωροῦμε τὴν φιλία ἱερή. Θὰ ἤθελα αὔριο τὸ βράδυ νὰ σοῦ τὸ ἀποδείξω». Τὴν ἑπομένη, στὶς 10 ἀκριβῶς, ὁ Ἕλλην ἐπιβιβαζόταν στὸ ἰδιωτικὸ αὐτοκίνητο τοῦ Τούρκου. Νύχτα ἀφέγγαρη ἦταν. Ἐρημικοὶ οἱ δρόμοι. Ἀνοιχτὴ κι ἡ λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας πρὸς τὴν Πόλι. Κοντὰ μεσάνυχτα πρέπει νὰ πλησίασαν στὶς παρυφές της. Ὕπνος βαθὺς εἶχε καθηλώσει τοὺς κατοίκους της στὰ κρεββάτια. Ἡσυχία στοὺς δρόμους. Γρήγορος ὁ ὁδηγὸς Τοῦρκος, μπῆκε, βγῆκε ἀπὸ στενά, ἀπὸ περιπεπ- λεγμένα σὰν κουβάρι καλντερίμια. Νύχτα ἀφέγγαρη. Σταμάτησε μπροστὰ σὲ καγκελλόπορτα μὲ γραφὴ στὰ ἑλληνικά. Ἔσβησε τὴν μηχανή. Ὁ γοργὸς ρυθμός, ἡ ἀγωνία, ἡ περιέργεια, δὲν ἄφηναν στὸν Ἕλληνα περιθώρια νὰ ψάξη, οὔτε κἂν νὰ προβληματισθῆ. Ἀκολουθοῦσε τὸν Τοῦρκο πειθήνια, σὰν αὐτόματο, χωρὶς φόβο, μὲ περίσσεια ἐμπιστοσύνη. Οὔτε κἂν ποὺ τοῦ πέρασε ἀπ’ τὸ μυαλὸ πὼς μποροῦσαν νὰ εἶναι καὶ κακὲς οἱ προθέσεις του. Στάθηκαν μπροστὰ σὲ διπ- λομανταλωμένη, σιδερένια, στενὴ θύρα. Ἔβγαλε κλειδὶ ἀπ’ τὴν τσέπη του ὁ Τοῦρκος. Ξεκλείδωσε. Ἄνοιξε. Ὑπόγειο ἦταν. Μούχλα ἀνέδιδαν οἱ τοῖχοι. Μούχλα καὶ κλεισούρα. Λησμονιὰ καταχωνιασμένη στὰ ἔγκατα τῆς γῆς. Περπάτησαν κι οἱ δύο σὲ διαδρόμους χωρὶς νὰ σκοντάφτουν. Τοὺς βάραινε ἡ σιωπή, ἡ ἀναμονή. Ποῦ πήγαιναν, ἔτσι στὰ τυφλά; Ποῦ κατευθύνονταν; Ἀνάστροφα στὸν χρόνο. Σὲ ποιόν χρόνο, τὸν ἀνθρώπινο ἢ τὸν Θεϊκό; Ὁ Τοῦρκος ἤξερε. Ἀλλὰ δὲν ἤξερε ἀκόμη ὁ Ἕλλην. Δὲν μποροῦσε νὰ δικαιολογήση τὴν περιπλάνησι. Μὰ οὔτε καὶ πρόφταινε νὰ προβληματιστῆ. Ἀκολουθοῦσε. Μὲ τὴν βεβαιότητα πὼς ἡ στιγμὴ ἦταν μοναδική. Πὼς δὲν θά ‘χε τὴν εὐκαιρία, ποτὲ ξανά, νὰ τὴν ξαναζήση. Ἀκολουθοῦσε. Ὀνειρευόταν ἄραγε; Ὑπνοβατοῦσε; Φτερωμένη ἡ φαντασία του, ἀνάπλαθε μονοπάτια, ποὺ μόνο σὲ ἐλαφρὺ ὕπνο βαδίζει κανε- ίς; Ἕνα ἦταν σίγουρο: Δὲν θὰ ξανάβρισκε ποτὲ τὸν δρόμο. Δὲν θὰ τὸν ξανάβρισκε χωρὶς ὁδηγό. Εἶχαν φτά- σει στὸ τέρμα. Θύρα καὶ πάλι ἁρματωμένη μπροστά τους. Βαρειά σιωπή. Ἡ σιγὴ τῆς ὕστατης ὥρας. Ποὺ ἦρθε νὰ διακόψη μόνο τὸ τρίξιμο τῆς κλειδαριᾶς. Τὸ γκρίνιασμα τοῦ σκουριασμένου σίδερου. Μισάνοιξε ἡ βαρειὰ θύρα. Ἰσχνὸ φῶς στὸ ἐσωτερικό. Ὑπερκόσμιο. Μυστηριακό. Ὑπόγειο; Μπουντρούμι; Κενοτάφιο; Καὶ τότε, τότε μόνον μίλησε ὁ Τοῦρκος: «Ἐσεῖς οἱ Ἕλληνες δὲν πιστεύετε στὸν θρύλο τοῦ Μαρμαρωμέ- νου Βασιλιᾶ; Δὲν λέτε καὶ ξαναλέτε μεταξύ σας πὼς βόλι ἐχθροῦ δὲν τὸν ἄγγιξε; Πὼς δὲν τὸν κατάπιε τὸ μανιασμένο πλῆθος τῶν πορθητῶν τῆς Πόλεως; Ἀλλὰ πὼς τὸν τράβηξε ἡ Παναγιὰ στὴν ἀγκαλιά της γιὰ νὰ τὸν κάνη Ἀθάνατο; Δὲν εἶστε βέβαιοι πὼς ΖΗ Ο ΜΑΡΑΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ; Δὲν εἶναι θρύλος, ψεύτικη ἐλπίδα, ὀνειροφαντασία. Εἶναι ΑΛΗΘΕΙΑ. Δὲς καὶ μόνος σου».
  • 8. 8 Στὸ πάτωμα, μισοανασηκωμένο στὸν ἕνα ἀγκῶνα, ὁ Ἕλλην εἶδε, εἶδε μὲ τὰ μάτια του τὸν ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΙΑ ΑΝΑΣΗΚΩΜΕΝΟ. Ρῖγος μεταφυσικὸ τὸν διαπέρασε. Θόλωσαν ἀπ’ τὰ δάκρυα τὰ μάτια του. Θαμπώθηκε ἡ ὅρασίς του. Ἔκανε τὸν σταυρό του. Μπροστά του, εκεῖ, σὲ ἀπόστασι ἀνάσας, τὸ ΘΑΥΜΑ. Κι ἦταν αὐτὸς ὁ τυχερός, ποὺ εἶχε ἀξιωθῆ νὰ τὸ ζήση μὲ τὶς αἰσθήσεις του. Σὲ συγκεκριμένο χῶρο καὶ χρόνο. Πηχτὴ ἡ σιωπή σχεδὸν κοβόταν μὲ τὸ μαχαίρι. Μίλησε καὶ πάλι ὁ Τοῦρκος: «Πρὶν μερικὰ χρόνια κειτόταν στὸ ἔδαφος ὁ ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ. Τὸν τελευταῖο καιρὸ ἄρχισε σιγά-σιγὰ ν’ ἀνασηκώνεται. Πᾶμε». Ξανάκλεισαν τὴν θύρα. Τὴν ξανακλείδωσαν. Ἀντίστροφα βγῆκαν μέχρι τὴν αὐλὴ ἀπ’ τὰ ὑπόγεια. Ξαναπέ- ρασαν τὴν καγκελλένια πόρτα. Δὲν ἄφησαν πίσω ἴχνη ἀπ’ τὶς πατημασιές τους. Κανεὶς δὲν τοὺς εἶχε δῆ. Μπῆκαν στὸ αὐτοκίνητο καὶ πῆραν τὸν δρόμο τοῦ γυρισμοῦ. Σιωπηλοί. Χωρὶς ν’ ἀνταλλάξουν κουβέντα. Δὲν εἶχε ἀκόμη ξημερώσει σὰν ἔφτασαν στὸν Ἕβρο. Προτοῦ ἀποχωρισθοῦν, φιλήθηκαν σταυρωτά. Τὸ ποτάμι κυλοῦσε ὁρμητικὰ πρὸς τὸ Αἰγαῖο. «Γυρίζει πίσω τὸ ποτάμι», μονολόγησε ὁ Ἕλλην στρατηγός. «Γυρίζει ὅταν τὸ θελήση ὁ Θεός». Ὑπηρέτησε ἀργότερα στὸ Κέντρο. Προτοῦ ἀποστρατευθῆ θεώρησε ὑποχρέωσί του ν’ ἀποκαλύψη τὸ μεγάλο μυστικὸ στὴν προσωπικότητα ποὺ μᾶς τὸ ἐμπιστεύθηκε, κατονομάζοντας καὶ τὸν στρατηγὸ κάτω ἀπὸ τὸ βλέμμα τοῦ Θεοῦ καῖ τῆς Παναγιᾶς. Κάναμε κι ἐμεῖς τὸν σταυρό μας μουρμουρίζοντας: «ΔΕΝ ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ!» orthodoxia-ellhnismos 4. Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ* Ο ΠΑΤΗΡ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ Γερόντισσα Ὁλυμπιάς Ὁ Κωνσταντῖνος δὲν γκρέμισε τὴ Ρώμη, ἀλλά, ὅπως ἔχει εἰπωθεῖ, τὴ μετέ- φερε στὴν Κωνσταντινούπολη. Γι᾿ αὐτὸ συντηροῦσε στὴ νέα πόλη τὸ ρω- μαϊκὸ ὄνομα, τὸ κράτος τῶν Ρωμαίων, τὴ ρωμαϊκὴ πολιτεία. Τὸ ὄνομα Ρώ- μη σήμαινε τὸ ἔδαφος τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους, ποὺ συχνὰ οἱ Βυζαντινοὶ τὸ ἔλεγαν ‹‹Ρωμανία››. Ὁ ὅρος ‹‹Ρωμανία›› δήλωνε στὸ σύνολό της τὴν Αὐ- τοκρατορία. Οἱ Δυτικοὶ συγγραφεῖς ὀνόμαζαν ‹‹Ρωμανία›› τὸ Ἀνατολικὸ μέ- ρος τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους. Ἀνάμνηση αὐτῶν τῶν ἱστορικῶν ἀρχῶν εἶναι σήμερα οἱ ὅροι ‹‹Ρω- μηός›› καὶ ‹‹Ρωμηοσύνη››. Σημαίνουν τὸ σύγχρονο Ἕλληνα, τὸ σύγχρονο Ἑλληνισμό, τὴ συνέχεια τοῦ ρωμαϊκοῦ καὶ ἑλληνικοῦ κόσμου. Ἡ λαϊκὴ ποίη- ση χρησιμοποιεῖ τὸν ὅρο ‹‹Ρωμηός››, γιὰ νὰ δηλώσει τὸ λαό, ποὺ ἐπέζησε μετὰ τὴν πτώση τῆς πόλεως. Ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, ἡ Ρωμηοσύνη, γεννήθηκε ἀπὸ τὴ μεταμόρφωση τῆς Ρωμαϊκῆς αὐ- τοκρατορίας ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τοῦ χριστιανισμοῦ. Ὁ Κωνσταντῖνος, χωρὶς νὰ εἶναι ὁ τελευταῖος Ρωμαῖος αὐτοκράτορας, γιατί δὲν τελείωσε ἡ Ρώμη, εἶναι ὁ ἱδρυτὴς καὶ ὁ πρῶτος αὐτο- κράτορας τοῦ Βυζαντίου καὶ τῆς Ρωμηοσύνης. Δὲν ἔκτισε τὴ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία στὰ ἐρείπια τῆς ρωμαϊκῆς κληρονομιᾶς, ἀλλὰ τὴ συντήρησε μὲ δύο νέες δυνάμεις. Ἔτσι ἡ ρωμαϊκὴ κληρονομιὰ -δίκαιο, ὀργάνωση, πειθαρχία- τροφοδοτήθηκε ἀπὸ τὴ δύναμη τῆς ἑλληνικῆς παιδείας -ἰδέες, ἀξίες, ἦθος- καὶ ἀνακαινίστηκε ἀπὸ τὶς δυνάμεις τοῦ χριστιανισμοῦ -πίστη, ἀγάπη, ἐγκράτεια- ὥστε νὰ ἀποτελέσουν καὶ τὰ τρία μαζὶ τὴ βυζαντινὴ πολιτικὴ ἰδεολογία, τὴ Ρωμηοσύνη. Ἑπομένως δὲν κατάργησε τὴ Ρώμη ὁ Κωνσταντῖνος, ὅπως τὸν κατηγοροῦν, ἀλλὰ ἄλλαξε τὸν πολιτικὸ καὶ θρησκευτικὸ προσανατολισμό της.
  • 9. 9 Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ὁ Κωνσταντῖνος κατάφερε νὰ διασώσει ὅλα τὰ ὑγιῆ καὶ αἰώνια στοιχεῖα τῶν ἀρχαίων πολιτισμῶν, κυρίως τοῦ ἑλληνικοῦ καὶ ρωμαϊκοῦ ἀπὸ τὰ βάρβαρα κύματα, ποὺ ἀπειλοῦσαν τὴ Δύση ἀ- πὸ Βορρᾶ καὶ τὴν Ἀνατολὴ ἀπὸ τὰ Ἀνατολικά. Γερμανικὰ φύλα κατέβαιναν πρὸς τὴ Ρώμη ὁλοταχῶς καὶ θὰ ἐξαφάνιζαν μὲ τὶς βαρβαρότητές τους τὴν αἰώνια πόλη καὶ τὸν πολιτισμό της. Ἐπίσης οἱ Πέρσες καὶ ἄλλοι ἀπολίτιστοι λαοὶ ἀπειλοῦσαν τὴν κοιτίδα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ ἀπὸ τὰ Ἀνατολικά. Ὁ Κωνσταντῖνος μὲ τὴν ἵδρυση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, διέσωσε καὶ τὰ δύο. Στὸ ‹‹ὄστρακο›› τοῦ Ρω- μαϊκοῦ πολιτισμοῦ ἔκλεισε τὴν ὑψηλὴ ἑλληνικὴ σκέψη καὶ τὸ ἀφιέρωσε ὡς ἀνάθημα ἀθάνατο στὸν ἀλη- θινὸ Θεό. Συμπερασματικὰ ἀναφέρομε ὅτι ὁ Ρωμαϊκὸς πολιτισμὸς μετασχηματίστηκε ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖ- νο σὲ Βυζαντινὸ πολιτισμό. Ἰσχυροὶ παράγοντες μετασχηματισμοῦ ἦταν δύο, ἡ κλασσικὴ σκέψη καὶ ἀ- ρετὴ τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος καὶ ἡ χριστιανικὴ διδασκαλία, ποὺ πρόσφερε μοναδικὴ δύναμη στὸν πολιτι- σμὸ καὶ τὸν συντήρησε στὸν αἰῶνα. Αὐτὲς οἱ δύο δυνάμεις ἔχοντας ὡς βάση τὸ μοναδικὸ ρωμαϊκὸ δί- καιο πρόσφεραν μεγάλη ἱστορικὴ ὑπηρεσία στὸν πολιτισμό μας. Τὰ δύο αὐτὰ μεγέθη, ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Ρώμη, ἑνώθηκαν ἄρρηκτα ἀπὸ τὴν ἑνοποιὸ δύναμη τοῦ χριστιανισμοῦ καὶ οἰκοδόμησαν τὸ λαμπρὸ μνημεῖο τοῦ πολιτισμοῦ, ποὺ ἰσχύει μέχρι σήμερα. Ἡ Δύση ἦταν σχεδὸν πεθαμένη, ὅταν τὸ Βυζάντιο ἐξακολουθοῦσε νὰ προσφέρει στὸν πολιτισμό. Θὰ ἀνακάμψει ἡ Δύση μόνο, ὅταν ἡ Κωνσταντινούπολη, ἡ Ρωμηοσύνη θὰ ἐνταφιαστεῖ στὴν ὀθωμανικὴ τέφρα καὶ οἱ φορεῖς τοῦ πολιτισμοῦ, οἱ Λόγιοι τοῦ Βυζαντίου θά μετακομίσουν στή Δύση. Αὐτὸν τὸν κύκλο ἔκαναν τὰ πολιτισμικὰ ἀγαθά. Γεννήθηκαν στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Διαδόθηκαν ἀπὸ τὸν Ἕλληνα στρατηλάτη Ἀλέξανδρο στὸν Ἀνατολικὸ κόσμο. Διασκορπίστηκαν στὴ Δύση μὲ τὴ ρω- μαϊκὴ κυριαρχία. Σὲ μία κρίσιμη καμπή, ὅταν ἔτειναν νὰ χαθοῦν ἐξαιτίας τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καὶ τῆς βαρβαρότητος, διαφυλάχτηκαν ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο στὸ χιλιετὲς Βυζάντιο. Ἔπεσε τὸ Βυζάντιο καὶ τὰ ἀγαθὰ τοῦ πολιτισμοῦ μετακόμισαν πάλι στὴν Δύση μὲ τοὺς Λογίους, γιὰ νὰ ἀποτελέσουν σταθερὴ βά- ση καὶ θεμέλιο τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ. Σὲ αὐτὴ τὴ διαδρομὴ τοῦ πολιτισμοῦ δὲν πρέπει νὰ λησμονεῖ κανένας τὴν ἀφετηρία καὶ τὸ λί- κνο του, τὴν Ἑλλάδα, καὶ τοὺς Μεγάλους, ποὺ ἔπαιξαν καθοριστικὸ ρόλο στὴ διάδοση καὶ διαφύλαξή του. Αὐτοὶ ἦταν ὁ Μακεδὼν Μέγας Ἀλέξανδρος καὶ ὁ Ρωμαῖος Αὐτοκράτωρ Μέγας Κωνσταντῖνος, ποὺ ἦταν ὁ πατέρας τῆς Ρωμηοσύνης καὶ ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους. Ἡ ἱστορία ἐκτιμώντας αὐτὴ τὴ συμβολή τους στὴ διακίνηση καὶ διαφύλαξη αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ τοὺς ὀνόμασε Μεγάλους. Ὅποιοι τοὺς ἀμφισβητοῦν ἢ τοὺς καταργοῦν, εἶναι ἀγνώμονες, ‹‹μικροί›› καὶ ἀπολίτιστοι. *ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Δ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΟΚΤ.-ΔΕΚ. 2010 Το αλίευσα ΕΔΩ 5. «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ» ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΦΡΑΓΚΟΥ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ Το θέμα μας είναι το ΣΗΜΕΡΑ, το ΑΥΡΙΟ και το ΜΕΛΛΟΝ της ΕΛ- ΛΑΔΟΣ ΜΑΣ, που είναι σε πλήρη συνάρτηση με την οικονομία που επηρεάζει άμεσα την Παιδεία, την ισχυρή άμυνα και σαφέσ- τατα την ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική, για την προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής μας ακεραιότητος. Δεν θα σταθώ στους χειρισμούς της Τουρκίας σε γενικότερο επί- πεδο, όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις της με την Ελλάδα, καθώς και στις επιβουλές που εκτοξεύει, ένα τρανταχτό παράδειγμα πέ- ραν της ΑΟΖ το τελευταίο διάστημα είναι και η συνεχής αμφισβή- τηση της ΖΟΥΡΑΦΑΣ (Λαδόξερας) στη Σαμοθράκη, του νησιωτι- κού συμπλέγματος Καστελορίζου, με αποτέλεσμα να μην αναγ- νωρίζει η Άγκυρα τα 6 ν.μ. των χωρικών μας υδάτων πέραν αυ- τών, ενώ ισχυρίζεται ότι δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Ο κύριος λόγος που η χώρα βρίσκεται σε καθεστώς οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής και εθνικής κα- τάρρευσης είναι η ανυπαρξία ενός εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα σε αυτόν της Παιδείας, γεγονός το οποίο έχει επιτρέψει τις προσωπικές «αυθαίρετες», αποσπασματικές, χω- ρίς συνοχή και συνέχεια παρεμβάσεις πολιτευτών και ιδιωτών στη χάραξη της εθνικής ή εξωτερικής πολι- τικής. Με την ευκαιρία της βράβευσης εκλεκτών διδασκαλισών νέων φερέλπιδων φοιτητών των πανεπιστημίου και την Ένωση των Επιστημόνων Γυναικών Αθηνών θα αναφερθώ στους διδασκάλους του Μεγάλου Αλε-
  • 10. 10 ξάνδρου. Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε τον Ιούλιο του 356 π.Χ., στις 6 του μηνός Εκατομβαίωνος για τους Αθηναίους ή Λώου για τους Μακεδόνες. Ο πατέρας του Φίλιππος είχε γνωρίσει τη μητέρα του Ολυμπιάδα κατά την μύησή τους στην Ορφική θρησκεία, οπότε και την παντρεύτηκε. Η γέννηση του Αλέξανδρου συνέπεσε με την καταστροφή του ναού της Αρτέμιδος στην Έφεσο, ναός που ανήκε στα 7 θαύματα του Κόσμου. Εκείνη την περίοδο, ο Φίλιππος είχε συνεχόμενες επιτυχίες, αφού τότε ήταν που κυρίευσε την Ποτίδαια, νίκησε ο Παρμενίων σε μάχη τους Ιλλυριούς, καθώς και ένα άλογό του νίκησε στις ιπποδρομίες στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η εκπαίδευση του Αλεξάνδρου Ο Φίλιππος διέβλεψε ότι ο Αλέξανδρος θα είναι ένας ικανότατος βασιλέας που θα ενώσει τους Έλληνες και φρόντισε για την εκπαίδευσή του με τους πλέον φημισμένους δασκάλους της εποχής. Ο νεαρός Αλέξανδρος, όπως ήταν φυσικό για τον υιό του βασιλέως της Μακεδονίας, είχε πολλούς παιδα- γωγούς και δασκάλους. Την ευθύνη όλων αυτών είχε ο Λεωνίδας, συγγενής της Ολυμπιάδος, ο οποίος ήταν άνθρωπος πολύ αυστηρός και πειθαρχημένος. Αυτός είχε εκπαιδεύσει τον Αλέξανδρο στην εγκράτε- ια και του είχε μάθει ότι ο καλύτερος τρόπος για να ευχαριστηθεί το πρόγευμα ήταν να έχει πραγματοπο- ιήσει νυκτερινή πορεία, ενώ για να ευχαριστηθεί το δείπνο, θα έπρεπε να έχει λάβει ελαφρύ πρόγευμα. Και αυτός ο ίδιος ήταν, όπως έλεγε ο ίδιος ο Αλέξανδρος, αυτός ο οποίος είχε τον έλεγχο των προσωπι- κών αντικειμένων του, για την περίπτωση κατά την οποία η Ολυμπιάς, η οποία συνήθιζε να κακομαθαίνει τον υιό της, θα είχε καταφέρει να βάλει μέσα σε αυτά, τυχόν πολυτελή αντικείμενα ή φαγητά. Όταν κά- ποτε ο Αλέξανδρος κατά τη διάρκεια μιας θυσίας, είχε ρίξει στη φωτιά θυμίαμα χρησιμοποιώντας και τα δύο του χέρια, ο Λεωνίδας τον επέπληξε λέγοντάς του: «Όταν Αλέξανδρε, θα έχεις κατακτήσει χώρα πλούσια σε σμύρνα και λιβάνι, θα μπορείς να ρίχνεις στη θυσία όση ποσότητα από αυτά θα επιθυμείς. Τώρα, όμως, πρέπει να κάνεις οικονομία σε αυτά που έχεις». Ο Αλέξανδρος, ο οποίος ποτέ δεν το ξέχασε αυτό, όπως δεν ξέχασε και όλα τα διδάγματα που είχε αποκομίσει από τους δασκάλους του, όταν έστειλε δώρα στους οικείους του, στον Λεωνίδα έστειλε πεντακόσια τάλαντα λιβάνι (περίπου δεκατρείς τόνους) και εκατό τάλαντα σμύρνα (περίπου δυόμισι τόνους), γράφοντάς του: «Σου στέλνω αυτά τα δώρα, για να μην κάνεις οικονομία σε ότι αφορά τις θυσίες προς τους θεούς». Ένας άλλος παιδαγωγός του Αλεξάνδρου, ήταν ο Λυσίμαχος ο Ακαρνάνας, ο οποίος και αργότερα έγινε στρατηγός του, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του. Αυτός δεν είχε να προσφέρει κάτι ιδιαίτερο στον Αλέξανδρο, αλλά επειδή αυτοαποκαλείτο Φοίνιξ και ονόμαζε τον Αλέξανδρο Αχιλλέα, όπως τον Φίλιππο Πηλέα, είχε κερδίσει την εκτίμηση του νεαρού Αλεξάνδρου, ο οποίος είχε πάντα την Ιλιάδα κάτω από το μαξιλάρι του δίπλα στο μαχαίρι του και είχε ταυτίσει τον εαυτό του με τον Αχιλλέα, τον ένδοξο πρόγονό του και ήρωα του Ομηρικού Έπους. Κανένας, όμως, από τους παιδαγωγούς δεν επετέλεσε τόσο μεγάλο έργο στην εκπαίδευση του Αλεξάν- δρου του Μέγα, όσο ο Μέγας Πανεπιστήμων Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης. Ο Φίλιππος, επειδή ήθελε να δώ- σει πολύ μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση του υιού του, έστειλε και φώναξε τον κορυφαίο φιλόσοφο της εποχής, τον Αριστοτέλη από τα Στάγειρα, πόλη που είχε καταστρέψει και την οποία έκτισε ξανά προς τι- μήν του Αριστοτέλους. Ο Μαθητής του Πλάτωνα Αριστοτέλης αναλαμβάνει τη Φιλοσοφική διαμόρφωση του 13χρονου Αλέξαν- δρου, στο Ιερό των Νυμφών, στην τοποθεσία Μίεζα, κοντά στα Στάγειρα, μαζί με μιά ομάδα νέων. Και όπως μας γράφει ο Πλούταρχος και ο Αρριανός: “Φαίνεται ότι ο Αλέξανδρος δεν διδάχθηκε μόνο την Η- θική και την Πολιτική επιστήμη, αλλά και τις απόρρητες και βαθύτερες διδασκαλίες που οι άνδρες τις α- ποκαλούσαν ακροαματικές και εποπτικές και δεν τις διέδιδαν σε πολλούς”. Σαν χώρο για την εκπαίδευση ορίστηκε το ιερό των νυμφών κοντά στην Μίεζα, όπου κατά την εποχή του Πλουτάρχου, ο οποίος συνέγραψε την κορυφαία βιογραφία του Αλεξάνδρου, υπήρχαν ακόμα τα πέτρινα καθίσματα και οι σκιεροί χώροι όπου ο Μέγας Αριστοτέλης επιτελούσε την μύηση του Αλεξάνδρου στα Ορφικά ζητήματα, τη ρητορική, την ιατρική, την ηθική καθώς και τις απόκρυφες διδασκαλίες τις οποίες μόνο λίγοι και εκλεκτοί άνδρες είχαν την τιμή και το προνόμιο να διδαχθούν και οι οποίες ήταν γνωστές σαν «ακροαματικές». Και όταν μάλιστα, κατά την εκστρατεία του ο Αλέξανδρος έμαθε πως ο Αριστοτέλης είχε εκδώσει αυτούς τους λόγους, με το όνομα «Μετά τα Φυσικά», του έγραψε ως εξής: «Ο Αλέξανδρος χαιρετά τον Αριστοτέλη ελπίζοντας να είναι καλά. Δεν έπραξες ορθά με το να εκδώσεις τους ακροαματι- κούς λόγους, αφού έτσι δεν θα διαφέρουμε εμείς από τους άλλους, αν οι λόγοι με τους οποίους μορφω- θήκαμε γίνουν κοινοί σε όλους. Γιατί εγώ προτιμώ να διαφέρω από τους άλλους ως προς την μόρφωση, παρά ως προς τη δύναμη. Να είσαι καλά». Ο Αλέξανδρος, λοιπόν, είχε το προνόμιο να έχει μεγάλους δασκάλους και καθοδηγητές του πνεύματός του, πνεύμα το οποίο από πολύ νεαρή ηλικία είχε αρχίσει να διαφαίνεται. Ο Αριστοτέλης είχε αναλάβει τον Αλέξανδρο σε ηλικία 13 ετών και τα αποτελέσματα στον χαρακτήρα του νεαρού άρχισαν να φαίνον- ται από νωρίς. Όταν ο Αλέξανδρος ήταν 16 ετών, ο βασιλικός οίκος της Μακεδονίας φιλοξενούσε τους απεσταλμένους του Πέρση βασιλιά. Λόγω απουσίας του Φιλίππου, το ρόλο του οικοδεσπότη έπρεπε να επωμισθεί ο Αλέξανδρος, ο οποίος εξέπληξε τους Πέρσες, για το λόγο ότι, αντί να τους ρωτάει διάφορα
  • 11. 11 ανόητα ζητήματα, πράγμα φυσιολογικό για την ηλικία του, τους έκανε ερωτήσεις σχετικά με το μήκος των δρόμων της Περσίας, τους τρόπους ζωής, πώς θα μπορούσε να πάει κάποιος στο εσωτερικό της χώ- ρας, αλλά πιο σημαντικό, τους ρωτούσε για τον τρόπο που πολεμούσε ο Πέρσης βασιλιάς, καθώς και πληροφορίες για τον στρατό των Περσών. Οι Πέρσες, οι οποίοι δεν θα μπορούσαν ποτέ να φανταστούν τους λόγους για τους οποίους ρωτούσε όλα αυτά τα πράγματα ο Αλέξανδρος, απαντούσαν πρόθυμα στις ερωτήσεις του, βοηθώντας τον έτσι στην εκτέλεση του μεγαλόπνοου σχεδίου, το οποίο είχε συλλάβει ήδη στο μυαλό του. Ακόμα και τότε οι Πέρσες θαύμασαν τον νεαρό Αλέξανδρο και είπαν: «Αυτός ο νεαρός είναι μεγάλος βασιλιάς, ο δικός μας είναι πλούσιος». Όταν μάθαινε ότι ο πατέρας του Φίλιππος είχε κερδίσει μία ακόμα μάχη και κατακτήσει έναν ακόμα τόπο, έλεγε λυπημένος στους φίλους του: «Αλίμονο, θα τα προλάβει όλα ο πατέρας μου και δεν θα μείνει τίπο- τα για εμένα για να το πετύχω με τη βοήθειά σας». Γιατί ο ίδιος δεν επιθυμούσε ούτε πλούτο, ούτε επίγε- ια αγαθά αλλά αρετή και δόξα και πίστευε ότι όσο περισσότερη κληρονομούσε από τον πατέρα του, τόσο λιγότερη θα κέρδιζε ο ίδιος. Ο Φίλιππος χαμογελούσε πάντα ευτυχισμένος όταν οι Μακεδόνες έλεγαν ότι, ο Αλέξανδρος ήταν βασιλιάς τους και ο Φίλιππος αρχιστράτηγός του, μιλώντας για έναν Αλέξανδρο στην ηλικία των δεκαπέντε περίπου ετών. Όταν κάποτε ο Φίλιππος τραυματίστηκε σε μία μάχη με τους Τριβαλ- λούς και από τότε έμεινε ελαφρά κουτσός, ο Αλέξανδρος του είπε: «Πατέρα να μην είσαι λυπημένος, για- τί για το υπόλοιπο της ζωής σου, σε κάθε βήμα θα θυμάσαι την γενναιότητα σου και την ανδρεία σου στην μάχη». Και ο ίδιος ο Αλέξανδρος αργότερα δεν ξεχνούσε την δική του ανδρεία και γενναιότητα στην μάχη, φρόντιζαν να του τις θυμίζουν τα δικά του τραύματα. Το κεφάλι του τραυματίστηκε από πέτρα και από ρόπαλο στους Ιλλυριούς, άνοιξε από σπαθί βαρβάρων στον Γρανικό και τραυματίστηκε από ρόπαλο στους Μαλλούς, μάχη κατά την οποία τον είχαν σώσει κυριολεκτικά τελευταία στιγμή οι σωματοφύλακές του και στην οποία ένα βέλος καρφώθηκε στο στέρνο του τρυπώντας του το κόκαλο. Στην Ισσό ο μηρός του άνοιξε από ξίφος, στην Γάζα ο αστράγαλός του τρυπήθηκε από βέλος και του έπεσε τεράστιος βράχος στον ώμο, ώμο στον οποίο τραυματίστηκε και στους Ασπασίους από βέλος, ενώ στη Μαρακάνδη το κόκα- λο της κνήμης του τρυπήθηκε και αυτό από βέλος, όπως στους Γανδρίδες βέλος του τρύπησε το πόδι. Παρ’ όλα αυτά όμως, το πληγωμένο του σώμα ήταν για αυτόν η απόδειξη της ανδρείας του, ενώ προσπα- θούσε να είναι όσο πιο δίκαιος ηγέτης μπορούσε, έτσι ώστε να επαληθεύσει τον στίχο του Ομήρου: «Εί- ναι και βασιλιάς δίκαιος και ισχυρός πολεμιστής» (Ιλιάς, Γ΄179), στίχος που αναφέρεται στον Αγαμέμνο- να, ηγέτη των Ελλήνων στον Τρωικό πόλεμο. Αυτός ο στίχος είχε αγγίξει τόσο πολύ τον Αλέξανδρο, ώσ- τε έλεγε ότι ο Όμηρος είχε υμνήσει με αυτόν την ανδρεία του Αγαμέμνονος και είχε προφητεύσει την δική του. Ο Αριστοτέλης ήταν αυτός ο οποίος είχε εμφυτεύσει στον Αλέξανδρο τις γνώσεις γύρω από την Ιατρική, μιας και ο τελευταίος συνήθιζε να γράφει συνταγές για τον εαυτό του και τους φίλους του όταν χρειαζό- ταν. Ο Αλέξανδρος εκτιμούσε ιδιαιτέρως τις Καλές Τέχνες και για αυτό το λόγο είχε θεσπίσει πολλά βρα- βεία για τραγωδούς, μουσικούς και ποιητές. Ο ίδιος, όμως, δεν είχε πάρει μέρος σε αυτά, γιατί ήξερε σε ποια πράγματα έπρεπε να είναι θεατής και σε ποια να συμμετέχει. Έτσι, ο ίδιος εξασκούνταν συνέχεια στα όπλα και τη χρήση τους, στην οποία είχε ταλέντο δοσμένο από τους προγόνους του, τους Αιακίδες και τον Ηρακλή. Επί 3 έτη δίδαξε στον Αλέξανδρο ηθική, φιλοσοφία, διαλεκτική, κ.ά. Όταν τελείωσαν τα μαθήματα, ο Α- ριστοτέλης χάρισε στον Αλέξανδρο έναν χειρόγραφο πάπυρο με την Ιλιάδα, τον οποίον ο Αλέξανδρος δεν αποχωρίστηκε όσο ζούσε. Έλεγε μάλιστα συχνά ότι “στον πατέρα μου οφείλω το ζείν, αλλά στον δάσκαλο μου το ευ ζήν!”. Αξίζει επίσης να πούμε πως ο απέραντος θαυμασμός που έτρεφε ο Αλέξανδρος για τον Κυνικό Φιλόσοφο Διογένη. Όταν ο Αλέξανδρος πήγε στην Αθήνα, επισκέφτηκε τον Διογένη, που ζούσε σε ένα πυθάρι. Η συνάντηση Αλέξανδρου και Διογένη Ο Μέγας Αλέξανδρος γνώριζε για τον Διογένη τον Κύνα, για τα διδάγματά του, το ύφος και το πνεύμα του. Όταν ο Αλέξανδρος ήταν στη Κόρινθο, ήθελε να γνωρίσει τον Διογένη και έστειλε ένα υπασπιστή του να βρει τον Διογένη και να τον φωνάξει να έρθει. Αφού ο υπασπιστής τον εντόπισε, του είπε: “Σε ζητεί ο Βασιλεύς Αλέξανδρος να σε δει”. Ο Διογένης απάντησε “Εγώ δεν θέλω να τον δω. Εάν θέλει αυτός ας έρθει να με δει”. Και πράγματι, ο βασιλιάς Αλέξανδρος πή- γε να δει τον Διογένη. Πλησίασε ο Μέγας Αλέξανδρος τον Διογένη και του λέγει: “Είμαι ο Βασιλεύς Αλέξανδρος”. Ο Διογένης ατάραχος απαντά: “Κι εγώ είμαι ο Διογένης ο Κύων”. Ο Μέγας Αλέξανδρος απορεί και του λέγει: “Δεν με φοβάσαι;” Ο Διογένης απαντάει: “Και τι είσαι; Καλό ή κακό;”. Ο Αλέξανδρος μένει σκεπτικός. Δεν μπορεί ένας βασιλιάς να πει ότι είναι κακό, και άμα είναι καλό, γιατί κάποιος να φοβάται το καλό; Αντί να απαντήσει ο Αλέξανδρος τον ερωτά εκ νέου:
  • 12. 12 “Τι χάρη θες να σου κάνω;” Και ο Διογένης ξανά με λογοπαίγνιο απαντά: “Αποσκότισόν με”. Βγάλε με δηλαδή από το σκότος, την λήθη, και δείξε μου την αλήθεια. Με το έξυπνο λογοπαίγνιο του Διογένη, η απάντηση του μπορεί και να εννοηθεί έως “Σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο”, καθώς οι κυνι- κοί πίστευαν πώς η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη λιτότητα, στη ζεστασιά του ήλιου και δεν ζητεί τίποτα από τα υλικά πλούτη. Μόλις το άκουσε αυτό ο Αλέξανδρος είπε το περίφημο: ”Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν Διογένης”. Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Διογένης είχαν μια μακρά συζήτηση με μεγάλη σημασία που σώθηκε από τον Δίονα τον Πλουσαραίο. Σε αυτή, ο Διογένης εξηγεί στον Αλέξανδρο πότε ένας Βασιλέας είναι ωφέλιμος. Ο Διογένης αποδίδει την ωφελιμότητα ενός βασιλιά στο “Εάν είναι ωφέλιμος στον λαό ”. Για να δώσει ένταση σε αυτόν τον ισχυρισμό του λέει: “Εάν κατακτήσεις όλη την Ευρώπη και δεν ωφελήσεις τον λαό, τότε δεν είσαι ωφέλιμος. Εάν κατακτήσεις όλη την Αφρική και την Ασία και δεν ωφελήσεις τον λαό, πάλιν δεν είσαι ωφέλιμος. Ακόμα και εάν περάσεις τις στήλες του Ηρακλέους και διανύσεις όλο τον ωκεανό και κατακτήσεις αυτή την ήπειρο που είναι μεγαλύτερη της Ασίας και δεν ωφελήσεις τον λαό, πάλι δεν είσαι ωφέλιμος γιατί δεν ωφελείς το σύνολο”. Ο Αλέξανδρος κατάφερε να ανακηρυχτεί σε ηλικία 20 χρονών Αρχηγός των Ελλήνων, πλην των Λακαι- δεμονίων. Να ενώσει όλες τις Ελληνικές πόλεις κάτω από μία αρχή, μία εξουσία, έτσι ώστε το εκστρατευ- τικό σώμα που θα περνούσε τον Ελλήσποντο να αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο, ένα αρμονικό σώμα το οπο- ίο θα είχε ένα κεφάλι, ένα μυαλό, τον Αλέξανδρο. Στη συνέχεια κατάφερε να ενώσει όλους τους λαούς τους οποίους κατέκτησε κάτω από μία αρχή. Και όπως γράφει ο Πλούταρχος: «Δίδαξε τους Υρκανούς να κάνουν νόμιμους γάμους, τους Αραχωσίους να καλλιεργούν την γή των, τους Σογδιανούς έπεισε να τρέ- φουν και όχι να φονεύουν τους γέροντες γονείς των, τους Πέρσες να σέβονται τις μητέρες των και να μην τις νυμφεύονται. Επεισε τους Ινδούς να λατρεύουν τους Θεούς της Ελλάδας, τους Σκύθες να θάβουν τους νεκρούς των αντί να τους τρώγουν». Έτσι ο Μέγας Αλέξανδρος κατάφερε να εξημερώσει την Ασία και να διαδώσει τον Ελληνικό πολιτισμό από τον Ελλήσποντο ώς την Ινδία. Κατάφερε να εφαρμόσει το πολιτειακό σύστημα του Ζήνωνος, του Ιδρυτή της στωικής φιλοσοφίας. Δηλαδή, να μήν κατοικούν οι άνθρωποι κατά πόλεις χωρισμένες, με διαφορετι- κούς νόμους, αλλά να θεωρούνται όλοι οι άνθρωποι συμπολίτες (αν και από διαφορετικά έθνη) και πολί- τες του ίδιου κράτους και να υπάρχει μία τάξη και ένα δίκαιο για όλους. Αυτό ο Ζήνων το διατύπωσε σαν ένα όνειρο για επίτευξη, σαν μια διδασκαλία προς εφαρμογή, την Φιλοσοφική Πολιτεία. Ο Μέγας Αλέξανδρος το εφάρμοσε στην πράξη. Δεν ακολούθησε τη συμβουλή του Αριστοτέλη, να φέρε- ται στους Έλληνες σαν Βασιλιάς και στους υπόλοιπους σαν τύραννος. Αλλά, θεωρώντας τον εαυτό του ως απεσταλμένο του θεού και ρυθμιστή εθνών, ένωσε όλους τους λαούς, με την πειθώ ή με τη βία και κατάφερε τη συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετικά ήθη και έθιμα, θρησκεία και νοοτροπία, έτσι ώστε να θεωρούν σαν συγγενείς τούς αγαθούς και τους κακούς σαν ξένους. Προωθούσε την αντίληψη ότι η διάκ- ριση Έλληνας από βάρβαρο δεν στηρίζεται στα διαφορετικά ρούχα, στη διαφορετική καταγωγή και στα διαφορετικά έθιμα. Αλλά υποστήριζε ότι Έλληνας είναι ο ενάρετος, ενώ βάρβαρος είναι ο κάκιστος. Ο Μέγας Αλέξανδρος λοιπόν θέλησε να καταλάβουν οι άνθρωποι πως οι διαφορές μεταξύ των λαών είναι τελείως επιφανειακές και πρέπει να υπάρχει σεβασμός και κατανόηση στα διαφορετικά ήθη και έθιμα, στα διαφορετικά πιστεύω και όπως γράφει ο Πλούταρχος: “Ο Αλέξανδρος πίστευε ότι όλοι οι άνθρωποι βασι- λεύονται από το θεό γιατί η υπάρχουσα στον καθένα δύναμη ” του άρχειν και εξουσιάζειν ” είναι θεία. Οτι ο θεός είναι κοινός πατέρας όλων, αλλά κυρίως αναγνωρίζει σαν δικά του παδιά τους άριστους”. Ίδρυσε και θεμελίωσε περίπου 70 πόλεις, οι οποίες αποτέλεσαν κέντρα ανάπτυξης και διάδοσης του Ελληνικού πολιτισμού. Θαυμαστό παράδειγμα είναι η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μία πόλη που έμελλε να γίνει με την αρχική ώθηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου πνευματική μήτρα της Ελληνιστικής περιόδου, αλλά και της μετέπειτα χριστιανικής επικράτησης. Ο Αλέξανδρος είχε μεγάλη εκτίμηση στους φιλοσόφους και τους συμπεριφερόταν ανάλογα. Ο Πλούταρ- χος γράφει: “Είναι ίδιον ψυχής φιλοσόφου να αγαπά την σοφία και μάλιστα να θαυμάζει σοφούς άνδρας. Κανείς άλλος από τους Βασιλείς δεν έμοιασε τον Αλέξανδρο ως προς αυτό. Είναι γνωστή η Αγάπη του για τον Αριστοτέλη και η εκτίμηση που είχε για τον μουσικό Ανάξαρχο. Στον Πύρρωνα τον Ηλείο, όταν τον είδε για πρώτη φορά, του έδωσε 10.000 χρυσά νομίσματα, στον Ξενοκράτη, μαθητή του Πλάτωνα, έστει- λε 50 τάλαντα δώρο, τον Ονησίκριτο, μαθητή του Διογένη, διόρισε άρχοντα των κυβερνητών του στόλο- υ”. Πλήθος άλλων προσφορών και δωρεών αποδεικνύουν όχι μόνο την γεναιόδωρη φύση του Μ. Αλέ- ξανδρου γενικά, αλλά την γεναιοδωρία του ειδικά προς τους φιλόσοφους. Μιά γεναιοδωρία που πήγαζε από μιά ψυχή που έδινε περισσότερη αξία στα πνευματικά αγαθά από ό,τι στα υλικά. Όταν ξεκίνησε την εκστρατεία για την Ασία δώρισε όλα τα υπάρχοντά του και κράτησε για τον εαυτό του μόνο την “Ελπίδα”. Αν και πολλές φορές οι φίλοι του τον παρότρυναν να γευτεί την ηδονή με διάφορες γυναίκες ή αγόρια. Ήταν τόσο εγκρατής και μεγαλόψυχος που ανάγκασε τον Δαρείο, τον Βασιλιά που ουσιαστικά κατέστρε- ψε, να δηλώσει: “Θεοί, προστάτες της γέννησης των ανθρώπων και της τύχης των Βασιλέων, δώστε να μην εγκαταλείψω την τύχη των Περσών, αλλά αφού νικήσω να ανταμείψω τις ενέργειες του Αλέξανδρου,
  • 13. 13 τις οποίες νικημένος δέχθηκα από αυτόν στους πιό αγαπημένους μου. Αν όμως έφτασε κάποιος χρόνος μοιραίος, από θεία εκδίκηση και μεταβολή να πάψει η βασιλεία των Περσών, κανείς άλλος άνθρωπος ας μην καθίσει στον θρόνο του Κύρου πλήν του Αλέξανδρου “. Αυτή τη δήλωση την έκανε αφού έμαθε την μεγαλόψυχη συμπεριφορά του Αλέξανδρου προς την οικογένειά του που είχε αιχμαλωτίσει. Ο Αρριανός γράφει πως ο Αλέξανδρος εγκαθιστούσε τη Δημοκρατία ως πολίτευμα σε κάθε χώρα που κατακτούσε. Μιά Δημοκρατία που βοηθούσε στη λειτουργία των τοπικών θεσμών κάθε πόλης, κάτω όμως από μιά κοινή Αρχή. Καταργούσε τους υπερβολικούς φόρους και κατάφερνε να κατακτά εκπολιτίζοντας και όχι κατασ- τρέφοντας. Το μόνο που κατέστρεφε ήταν το παλιό, αυτό που είχε φθαρεί και δεν δεχόταν να αλλάξει προς το καλύ- τερο. Έδινε περισσότερη σημασία στις ουσιαστικές δυνάμεις του ανθρώπου, όπως τη σοφία, τη δικαιοσύ- νη, τη μεγαλοψυχία, την Ανδρεία, ανεξάρτητα αν αυτός ήταν εχθρός ή φίλος. Έτσι όταν καταλάβαινε πως ο κυβερνήτης της πόλης που κατακτούσε ή ο βασιλιάς του έθνους το οποίο νικούσε είχε αυτές τις αρετές, τον διόριζε πάλι άρχοντα, ανεξάρτητα αν είχε παραδοθεί ή νικηθεί μετά από μάχη. Δίκαια λοιπόν ο Πλούταρχος γράφει: “Εάν δε μέγιστος έπαινος της φιλοσοφίας είναι ότι σκληρά και α- μόρφωτα ήθη εξημερώνει και εξευγενίζει, ο Αλέξανδρος φαίνεται ότι εξεπολίτισε τόσους λαούς αγρίους και ατίθασους που δικαίως δύναται να θεωρηθεί φιλόσοφος”. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ: «Στον πατέρα μου οφείλω το ζείν, αλλά στον δάσκαλο μου το ευ ζήν!» ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ: Ευγνωμονώ τοις θεοίς ότι εγεννήθην Έλλην. Σήμερα βιώνουμε τα αποτελέσματα του ελλείμματος στα θέματα της ορθής διαπαιδαγώγησης των νέων και κατ’ επέκταση των Ελλήνων που έχει ως απόρροια αυτήν την θολή και απόλυτα στρεβλή πολιτική πρακτική, η οποία δεν ικανοποιεί στόχους και σκοπούς, δεν υπακούει σ’ ένα γενικότερο πλαίσιο κανόνων και ορίων ούτε υπόκειται σε οποιονδήποτε επαρκή και σοβαρό έλεγχο από κάποια Αρχή. Το μεγαλύτερο «δυστύχημα» είναι πως όλοι, αρνούνται επίμονα να συμβουλευθούν ή να υπακούσουν σε υποδείξεις των επαϊόντων, δηλαδή εξειδικευμένων κρατικών υπαλλήλων, ειδικών, εμπειρογνωμόνων και διπλωματών, οι οποίοι έχουν πλούσια εμπειρία, γνώσεις και ικανότητες και αποτελούν «κόκκινο πανί», κάτι το οποίο εκμεταλλεύεται στο έπακρο η διεθνής κοινότητα, το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, ενώ η Άγκυρα αργά αλλά σταθερά, μεθοδικά και με προσεκτικά μελετημένες κινήσεις, εκμεταλλευόμενη την ελληνική αδιαφορία, βάζει ολοένα και περισσότερο πόδι στο Αιγαίο, στη Θράκη και στην Κύπρο. Θα ήθελα να σας αναφέρω ότι επιδίωξη δεν είναι να ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΘΟΥΝ, αλλά εί δυνατόν να ΣΥΝΕΓΕΡ- ΘΟΥΝ οι Έλληνες και ιδιαίτερα οι πολιτικοί μας, προκειμένου επιτέλους να τολμήσουν χωρίς φοβικό σύν- δρομο να απαιτήσουν από τη γείτονα Τουρκία, εάν επιθυμεί να ενταχθεί στην ΕΕ, να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Ορθώς προτείνει άμεσα να καταργήσει το casus belli, να πάψει τις αμφισβητήσεις για τα θαλάσσια και χερσαία σύνορα, να υπογράψει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και να αποδεχτεί τη δυνατότητα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και να προβεί στον καθορισ- μό της ΑΟΖ. Αυτό επιβάλλεται, διότι η οικονομική κρίση λαμβάνει πλέον τη μορφή χιονοστιβάδας και α- φού σαρώσει το νότο της ΕΕ είναι δυνατόν να πλήξει ακόμα και τους γενεσιουργούς υποκινητές – υπο- δαυλιστές της Γερμανικής επέλασης. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήταν προοίμιο, τώρα με όπλο την οικονομία απαιτούν οι λαοί να γίνουν φόρου υποτελείς όχι στους Γερμανούς αλλά στους τραπεζίτες. Συμφωνώ απόλυτα ότι σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει η οικονομική κρίση να μας οδηγήσει σε διολίσ- θηση γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά. Η γεωστρατηγική αξία της Ελλάδας αναβαθμίζεται όχι μόνο από την Αραβική Άνοιξη και ούτε από την προβληματική συμπεριφορά του Ιράν, αλλά από την σχεδόν βέβαιη ύπαρξη τεραστίων κοιτασμάτων αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, εντός της ελληνικής ΑΟΖ, που με την κατάλληλη διαχείριση μπορούν να μας βάλουν και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης. Εκτός των εθνικών θεμάτων, αναδεικνύονται και καταγράφονται θέματα της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας αλλά και του ενεργειακού ανταγωνισμού των δρώντων δυνάμεων στον συγκεκριμένο χώρο. Προτείνεται μια λύση ρεαλιστική στο ενεργειακό ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και μέσω αυτού την γεωστρατηγι- κή αναβάθμιση της πατρίδας μας και την έξοδο της από το μνημόνιο. Αλλά και για την χάραξη εθνικής στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής, με την οποία να πείσουμε ότι η Ελ- λάδα δεν είναι μέρος του προβλήματος, αλλά αποτελεί λύση τόσο στο ενεργειακό ευρωπαϊκό πρόβλημα αλλά και στην ευρωπαϊκή κρίση και ως εκ τούτου απαιτείται και της ανάλογης συμπεριφοράς και σεβασ- μού του ελληνικού λαού και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι στην ΕΟΖ, εφόσον οι όροι υλοποίησής της δεν συνάδει με τα οικονο- μικά συμφέροντα της χώρας μας, με αποτέλεσμα να γίνει πόλος έλξης κεφαλαίων ειδικά από την Τουρκί- α. Το μεγαλύτερο όμως όπλο για την Ελλάδα, είναι η γεωστρατηγική της θέση και τα τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων, η ύπαρξη των οποίων ενδεχομένως να επιβεβαιωθούν λίαν προσεχώς. Αυτό που χρε- ιάζεται είναι ένας γεωπολιτικός σχεδιασμός, βασιζόμενος στο Διεθνές Δίκαιο και στην δημιουργία ευρύτε- ρων συμμαχιών. Η γνώση της γεωπολιτικής και της realpolitic, δίνει τεκμηριωμένη απάντηση και κατατί- θεται πρόταση για την αξιοποίηση των παραπάνω συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Το μέγα ζητούμενο είναι εάν οι Έλληνες πολιτικοί δύνανται να χειριστούν ζητήματα τοιούτου μεγέθους.
  • 14. 14 Τα γεωπολιτικά προβλήματα τεράστια και η διαχείριση τους απαιτεί πεφωτισμένη πολιτική και πνευματική ηγεσία. Η έλλειψη ικανής και αποφασισμένης πολιτικής ηγεσίας, απαλλαγμένης από φοβικά σύνδρομα, έχει σαν αποτέλεσμα την συμμετοχή της στα δρώμενα ως απλός θεατής και όχι ως παίκτης στο γεωπολι- τικό γίγνεσθαι. Εξάλλου αυτό είναι εμφανές ότι άγεται και φέρεται σύμφωνα με τις επιθυμίες των δανεισ- τών μας και όχι με βάσει το εθνικό συμφέρον. Η «λανθασμένη συνταγή» εξακολουθεί να εφαρμόζεται παρόλο που το «λάθος», αναγνωρίστηκε και από τους ίδιους τους δανειστές μας. Αυτό που χρειάζεται στην παρούσα φάση, είναι η προβολή καταρχήν της γεωστρατηγικής ισχύος της χώ- ρας μας και η αποτελεσματική διαχείριση των ενεργειακών υποθέσεων και τα οποία πρέπει να τολμήσουν οι Έλληνες πολιτικοί απαλλαγμένοι από φοβικά σύνδρομα προκειμένου να συντελέσουν στην οικονομική ανόρθωση της Πατρίδος. Όσο για τον τουρκικό μπαμπούλα με το «Casus Belli» κα την μόνιμη επωδός «τι θέλετε, να μας κάνει πόλεμο η Τουρκία;», αυτά είναι πεπερασμένα. Το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων δύναται να εγγυηθεί την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Όσον αφορά για το πώς βγάζουν τα πετρέλαια, τον δρόμο μας τον έδειξαν οι Κύπριοι χωρίς να έχουν την ελληνική στρατιωτική ισχύ, αλλά και επιπλέον με ένα μεγάλο τμήμα της υπό την κατοχή ισχυρών τουρκι- κών κατοχικών στρατευμάτων. Όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο συγγραφέας. Πρωταρχικά απαιτείτε ο καθορισμός της ΑΟΖ βασιζόμενος στο Διεθνές Δίκαιο και αξιοποίηση του ως χρηστικό εργαλείο προκειμένου να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα, δηλαδή τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Σύμφωνα με τη Διεθνή Συνθήκη του ΟΗΕ περί Δικαίου της Θάλασσας (1982), η αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) θεωρείται η θαλάσσια έκταση, εντός της οποίας ένα κράτος έχει δικαίωμα έρευνας ή άλλης εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από το νερό και τον άνεμο. Εκτείνεται πέραν των εθνικών υδάτων μιας χώρας (συνήθως 12 ναυτικά μίλια) στα 200 ναυ- τικά μίλια από την ακτογραμμή. Η συνήθης χρήση του όρου η ΑΟΖ περιλαμβάνει τόσο τα εθνικά ύδατα, όσο και την υφαλοκρηπίδα πέραν του ορίου των 200 μιλίων. σο θα κρατήσει η δύσκολη συγκυρία, δεν επιτρέπεται γεωπολιτική και γεωστρατηγική διολίσθηση, διότι ότι απολεσθεί σε θέματα οικονομίας, είναι δυνατό να επανακτηθεί, ότι όμως χαθεί σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και εθνικής κυριαρχίας, δυστυχώς είναι αδύνατο να ξανακερδηθεί. Ως κόρη οφθαλμού λοιπόν να διατηρηθεί αξιοπρεπής η διαβίωση των Ελλήνων και των στρατευμένων τους παιδιών, από κοινού να δώσουν τον κοινό αγώνα για την ανόρθωση της οικονομίας και μιας ισχυρής εθνικής άμυνας. Ο Τούρκος, αυτό που καταλαβαίνει είναι την ισχύ και τίποτα άλλο. Στόχος όλων να κρα- τηθεί πάση θυσία η αξιοπρέπεια, το υψηλό ηθικό των Ελλήνων και το υψηλό φρόνημα στις ΄Ενοπλες Δυνάμεις΄. Η Τουρκική προκλητικότητα δεν θα περάσει, γιατί προσκρούει στην αποφασιστικότητα του Ελληνικού λαού και των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας μας, που οφείλουν οι κύριοι πολιτικοί μας που επαίρονται, να φροντίσουν για τα αυτονόητα, δηλαδή πυρομαχικά, καύσιμα, ανταλλακτικά και μισθούς σε στρατευ- μένους και σε όλους τους Έλληνες, ικανούς να ζήσουν τις οικογένειές τους αξιοπρεπώς και να βροντο- φωνάξουν επιτέλους ΟΧΙ στα κελεύσματα των θρασύτατων γκαιμπελίσκων της Τρόικας που επιδιώκουν την Βαλκανιοποίηση της Ελλάδας και την εξαθλίωση του λαού. Αυτό που τρομάζει την Τουρκία είναι η ΑΟΖ του συμπλέγματος της νήσου Μεγίστης (Καστελλόριζο) και μάλιστα αυτή της νήσου Στρογγύλης που είναι το δυτικότερο και νοτιότερο νησί του συμπλέγματος και διαθέτει 23,5 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η ΑΟΖ της Στρογγύλης μας συνδέει με την αντίστοιχη της Κύπρου και κατ’ επέκταση του Ισραήλ, οπότε έχουμε τη συνέχεια τριών συμμάχων κρατών με τα ίδια κοινά ενδιαφέροντα και συμφέροντα, όσον αφο- ρά την εξόρρυξη και τη μεταφορά των υδρογονανθράκων. Είναι πολύ σημαντικό, αυτές τις κρίσιμες ώρες, να ρίξουμε μια ματιά στην Βίβλο των Ελλήνων, δηλαδή στα ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ και να διδαχτούμε, έστω και την τελευταία στιγμή, από το πνεύμα του Οδυσσέα. ΔΗΛΑΔΗ: Να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας, να ελέγξουμε την παρόρμηση, να έχουμε τις αισθήσεις μας και τις κεραίες μας ΑΝΟΙΧΤΕΣ και να μην παρασυρθούμε από την οργή και το μένος που μας διακατέχει, ώστε να γίνουμε βορρά, στους σύγχρονους “μνηστήρες”. Όταν ο Οδυσσέας φτάνει στην Ιθάκη, η μεγίστη επιθυμία του είναι ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΠΙΣΩ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ, τον κόσμο που του έκλεψαν. Παρά την μεγάλη του λαχτάρα, διατηρεί την ανωνυμία του και μεταμορφω- μένος σε ζητιάνο από την ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ, πηγαίνει στο παλάτι ώστε να ελέγξει την κατάσταση και να πάρει τις πληροφορίες που θέλει, υπομένοντας καρτερικά τις προσβολές και την χλεύη των μνηστήρων. ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ, ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΣΤΕΙΡΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ. Γι’ αυτό τον λόγο και είναι ο αγαπημένος της Θεάς ΑΘΗΝΑΣ, της Θεάς που αντιπροσωπεύει την ΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΣ, την ΣΟΦΙΑ, την ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ. Της Θεάς που μελετά τον εχθρό και τον πολεμά με τα ίδια του τα όπλα. Όταν όμως έρχεται η ώρα, όταν τους έχει στριμώξει όλους άοπλους σε ένα δωμάτιο, όταν φανερώνεται πάνοπλος, ΤΟΤΕ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΗΝ ΟΡΓΗ ΤΟΥ. ΚΑΙ ΔΕΝ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΙΚΤΟ, ΓΙΑΤΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΒΙΟΣ ΤΟΥ, που δημιούργησε με τον δικό του ιδρώτα, ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥ που οι μνηστήρες καταχράστηκαν και καπηλεύτηκαν μαζί με την φιλοξε-