http://www.thaiheart.org/images/column_1487762586/2016%20RCPT%20Dyslipidemia%20Clinical%20Practice%20Guideline.pdf

3. แนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ เพื่อปองกัน
โรคหัวใจและหลอดเลือด พ.ศ. 2559
2016RCPTClinicalPracticeGuidelineonPharmacologicTherapy
of Dyslipidemia for Atherosclerotic Cardiovascular Disease
Prevention
จัดพิมพและเผยแพรโดย
สมาคมโรคหลอดแดงแหงประเทศไทย
โดยไดรับอนุญาตจาก ราชวิทยาลัยอายุรแพทยแหงประเทศไทย
พิมพครั้งที่ 1 กุมภาพันธ 2560
จำนวน 10,000 เลม
ISBN 978-616-92069-1-0
พิมพที่ เอ-พลัส พริ้น
55/6 หมู 2 ต.บานกระแชง อ.เมือง จ.ปทุมธานี 12000
สงวนลิขสิทธิ์
หามคัดลอก ถายภาพ ถายเอกสาร ทำสำเนา จัดเก็บหรือพิมพขึ้นใหม ดวยวิธีการ
ตางๆไมวาเพียงบางสวนหรือทั้งหมดของหนังสือเลมนี้โดยไมไดรับอนุญาต

4. คำนำ
แนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ
เพื่อปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือด พ.ศ. ๒๕๕๙
ราชวิทยาลัยอายุรแพทยไดจัดทำแนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะ
ไขมันผิดปกติ เพื่อปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือด พ.ศ. ๒๕๕๙ (2016 RCPT
ClinicalPracticeGuidelineonPharmacologicTherapyofDyslipidemiafor
Atherosclerotic Cardiovascular Disease Prevention) ขึ้น เพราะภาวะไขมัน
สูงในเลือดกลายเปนโรคระบาดอยางรวดเร็วไปยังประชากรทุกกลุมและกลายเปน
ปญหาสำคัญของคนไทย เนื่องจากสงผลใหเกิดความผิดปกติ (หรือความเสื่อม)
ที่ผนังดานในของหลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงอวัยวะสำคัญ ไดแก สมอง หัวใจ
และไตทำใหเกิดโรคเรื้อรังหลายชนิดและความพิการในอวัยวะเหลานี้ หรือทำให
ผูปวยถึงแกกรรมกอนวัยอันควรซึ่งเปนการสูญเสียทรัพยากรมนุษยที่มีคุณคามาก
ที่สุดโดยเฉพาะผูปวยที่ถึงแกกรรมอยางฉับพลันจากโรคกลามเนื้อหัวใจขาดเลือด
โรคนี้กำลังทวีความสำคัญและตองการกระบวนการแกไขโดยดวน แมแตสาร
สำคัญ ๒ ชนิดที่เกี่ยวของกับภาวะไขมันผิดปกติ คือ Triglycerides และ
Cholesterol ราชบัณฑิตยสถานก็บัญญัติใหเขียนวา ไทรกลีเซอไรด และคอเลส
เตอรอล เมื่อไมกี่ปที่ผานมา ซึ่งแพทยบางทานอาจจะรูสึกไมชินตาอยูบาง
แนวทางเวชปฏิบัติฉบับนี้เปนมุมมองของแพทยผูเชี่ยวชาญและมุงเนนการ
ใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติใหเปนไปตามหลักฐานทางวิชาการ และใหเปน
คำแนะนำแกอายุรแพทยและแพทยทั่วไปไดนำไปพิจารณาใชใหเกิดประโยชนแก
ผูปวย แนวทางเวชปฏิบัติฉบับนี้อาจจะไมครอบคลุมสถานการณบางอยางที่เปน
ลักษณะเฉพาะของผูปวยแตละราย และไมครอบคลุมไปถึงมิติอื่นๆ โดยเฉพาะ
อยางยิ่งมิติจากมุมมองของผูปวยเชนความสะดวกในการกินยา ความสม่ำเสมอ
ในการกินยาอยางตอเนื่อง ความรวดเร็วของการควบคุมระดับไขมัน ความมั่น

5. ใจในประสิทธิภาพของยา ความมั่นใจในความปลอดภัยจากฤทธิ์ที่ไมพึงประสงค
ของยา ยกเวนความประหยัดในดานราคายาที่ทุกฝายตองการใหเกิดขึ้นอยูแลว
ถึงแมไดเกริ่นนำวิธีการอื่นๆ ในการแกไขภาวะไขมันผิดปกติไวดวยพอสังเขป แต
วิธีการตางๆดังกลาวมีความสำคัญอยางยิ่งในการรักษาภาวะนี้ดวยเชนการควบ
คุมอาหารที่กินใหสมดุล การออกกำลังกายอยางสม่ำเสมอ การรักษาสุขภาพจิต
ใหดี การงดบุหรี่และลดการดื่มสุรา หรือแกไขโรคบางชนิดกอน ซึ่งตองปฏิบัติให
ไดและใหดีกอนที่จะใชยาแกไขภาวะนี้
แนวทางเวชปฏิบัติฉบับนี้มิใชเกณฑมาตรฐานที่นำไปใชในการตัดสิน
“ความถูก-ผิด” ในการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ การตัดสินดังกลาว ตอง
นำมุมมองของแพทยผูรักษาและผูปวยแตละรายที่กินยา มาพิจารณาดวย นอก
จากนี้ยังหามใชแนวทางเวชปฏิบัติฉบับนี้อยางเดียวในการอางหรือตัดสิน“ความ
ถูก-ผิด”ในกรณีที่มีผูเสียหายทางการแพทยมาอางวาเกิดจากการกินยากลุมนี้ ใน
กรณีดังกลาว ตองใชความเห็นของแพทยผูเชี่ยวชาญมาตัดสินและใชแนวทางนี้
มารวมพิจารณาเทานั้น ดังนี้ แนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิด
ปกติ เพื่อปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือด พ.ศ. ๒๕๕๙ ฉบับนี้ จึงมีไวเพื่อให
แพทยพิจารณาใชเทานั้น
ราชวิทยาลัยอายุรแพทยแหงประเทศไทย ขอขอบคุณกรรมการทุกทานที่
รวมใหขอคิดเห็นและเสนอแนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ
ฉบับนี้ เพื่อใหอายุรแพทยและแพทยทั่วไปไดพิจารณาใชใหเหมาะสมในการดูแล
รักษาผูปวยแตละรายที่มีภาวะดังกลาว
ศาสตราจารยเกียรติคุณนายแพทยอมร ลีลารัศมี
ประธานราชวิทยาลัยอายุรแพทยแหงประเทศไทย

6. คำนำ
คณะกรรมการบริหารราชวิทยาลัยอายุรแพทยแหงประเทศไทยมีมติแตงตั้ง
คณะทำงานรางแนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติเพื่อปองกัน
การเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด เมื่อเดือน มกราคม พ.ศ. 2559 เนื่องจากมี
องคความรูเรื่องการรักษาไขมันในเลือดผิดปกติเพิ่มขึ้นมาก อีกทั้งแนวทางเวช
ปฏิบัติในดานนี้ที่มีอยูเดิมของราชวิทยาลัยฯ ถูกเรียบเรียงมานานกวา 10 ปแลว
คณะกรรมการชุดนี้ประกอบดวยผูทรงคุณวุฒิจากสมาคมวิชาชีพที่เกี่ยวของกับ
การรักษาไขมันในเลือดผิดปกติ ดังรายชื่อปรากฎอยูในแนวทางเวชปฏิบัติฯ
ฉบับนี้ อีกทั้งมีการประสานงานกับการเขียนกฎเกณฑการเบิกจายยารักษาไขมัน
ของกรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง รวมทั้งไดรับการสนับสนุนการจัดทำ
ประชาพิจารณจากกรมบัญชีกลางดวย
เนื้อหาสวนใหญในแนวทางเวชปฏิบัติฯ ฉบับนี้ยังคงอางอิงหลักฐานงาน
วิจัยระดับนานาชาติ ปรับหลักเกณฑของแนวทางเวชปฏิบัติที่ออกจากประเทศ
ตนแบบของงานวิจัยใหเขากับสภาพแวดลอมทางสังคม ทรัพยากร และฐานะทาง
เศรษฐกิจของประเทศไทย ในการใชสูตรคำนวณปจจัยเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจและ
หลอดเลือดในอนาคต 10 ป สนับสนุนใหใชสูตรที่ไดจากขอมูลของคนไทย คือ
Thai CV Risk Score หากจำเปนตองใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ ควรใชยา
ชื่อสามัญตามบัญชียาหลักแหงชาติกอน ถายังไมไดตามเปาหมาย จึงเลือกใชยา
อื่นๆ ที่อยูนอกบัญชียาหลักแหงชาติ
คณะกรรมการเขียนแนวทางเวชปฏิบัติของราชวิทยาลัยอายุรแพทยฯฉบับ
นี้หวังวาแพทยเวชปฏิบัติทั่วไปและเฉพาะทางจะไดนำแนวทางการรักษาไขมันนี้
ไปใชใหเกิดประโยชนตอผูปวยชวยปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือดไดจริง ลด
อัตราตายและอัตราการเขารักษาในโรงพยาบาล ลดคาใชจายในการบริการ

7. สาธารณสุขของประเทศไทย สุดทายนี้ขอขอบคุณคณะกรรมการรางแนวทางเวช
ปฏิบัติฯ ทุกทาน ที่สละเวลามาชวยกันใหเกิดผลงานชิ้นนี้ รวมทั้งตัวแทนและ
เจาหนาที่จากกรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง
ผูชวยศาสตราจารยนายแพทยสุรพันธ สิทธิสุข
ประธานคณะกรรมการจัดทำรางแนวทางเวชปฏิบัติฯ

8. คณะผูจัดทำ
คณะกรรมการดำเนินการจัดทำแนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะ
ไขมันผิดปกติเพื่อปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือด ของราชวิทยาลัยอายุรแพทย
แหงประเทศไทย แตงตั้งเมื่อวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2559
รายนามคณะกรรมการ
1. นายแพทยสุรพันธ สิทธิสุข ประธานคณะทำงานและผูแทน
สมาคมแพทยโรคหัวใจแหงประเทศไทย
ในพระบรมราชูปถัมภ
2. นายแพทยอภิชาต สุคนธสรรพ ผูแทนราชวิทยาลัยอายุรแพทย
แหงประเทศไทย
3. นายแพทยสุรจิต สุนทรธรรม ผูแทนราชวิทยาลัยอายุรแพทย
แหงประเทศไทย
4. นายแพทยชัยชาญ ดีโรจนวงศ ผูแทนสมาคมตอมไรทอแหงประเทศไทย
5. แพทยหญิงวรรณี นิธิยานันท ผูแทนสมาคมโรคเบาหวาน
แหงประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี
6. แพทยหญิงวันดี โภคะกุล ประธานคณะอนุกรรมการพัฒนา
มาตรฐานการรักษาพยาบาล
และการจายเงินกรมบัญชีกลาง
กระทรวงการคลัง
7. นายแพทยวุฒิเดช โอภาศเจริญสุข ผูแทนสมาคมโรคไตแหงประเทศไทย
8. แพทยหญิงนิจศรี ชาญณรงค ผูแทนสมาคมประสาทวิทยา
แหงประเทศไทย
9. นายแพทยระพีพล กุญชร ณ อยุธยา ผูแทนสมาคมโรคหลอดเลือดแดง
แหงประเทศไทย
เลขานุการคณะทำงาน

9. ผูใหความเห็นทางวิชาการเพิ่มเติม
นายแพทยปริญญวาทีสาธกกิจ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธิบดี
รายนามผูเขารวมประชาพิจารณ
1.นายแพทยจีรศักดิ์ อนุกูลอนันตชัย โรงพยาบาลขอนแกน
2.แพทยหญิงวนิดา สมบูรณศิลป โรงพยาบาลเจาพระยายมราช
3.นายแพทยวศิน พุทธารี โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ
4.นายแพทยไพโรจน ฉัตรานุกูลชัย โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ
5.นายแพทยปฏิณัฐ บูรณะทรัพยขจร โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ
6.นายแพทยอดิศัย บัวคำศรี โรงพยาบาลธรรมศาสตร
เฉลิมพระเกียรติ
7.แพทยหญิงอัมพา สุทธิจำรูญ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกลา
8.แพทยหญิงหัสยา ประสิทธิดำรง โรงพยาบาลพระมงกุฎเกลา
9.แพทยหญิงธัญรัตน อรามเสรีวงศ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกลา
10.นายแพทยวุฒิกร ศิริพลับพลา โรงพยาบาลแพร
11.นายแพทยสิทธิลักษณ วงษวันทนีย โรงพยาบาลระยอง
12.นายแพทยธนศักดิ์ พัทมุข โรงพยาบาลราชบุรี
13.นายแพทยประนาท เชี่ยววานิช โรงพยาบาลลำปาง
14.นายแพทยนราธิป ชุณหะมณีวัฒน โรงพยาบาลศิริราช
15.แพทยหญิง จิตปภา พงศมรกต โรงพยาบาลศิริราช
16.แพทยหญิงวิภาดา เชาวกุล โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค
17.นายแพทยอาคม อารยวิชานนท โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค
18.นายแพทยถนอม จิวสืบพงษ โรงพยาบาลสวรรคประชารักษ
19.นายแพทยฌอชนา วิเชียร โรงพยาบาลสุราษฎรธานี
20.แพทยหญิงศิรินทร จิวากานนท โรงพยาบาลหาดใหญ

10. 21.นายแพทยบุญจง แซจึง สถาบันโรคทรวงอก
22.นายแพทยวรัญู ปลายเนตร สถาบันโรคทรวงอก
23.นายแพทยสมชาย โตวณะบุตร สถาบันประสาทวิทยา
24.นางสาวสุภัทราวดี จันทรทอง สำนักงานประกันสังคม
25.นางธัญดา ลิ้วลัญชน สำนักงานประกันสังคม
26.นางสาวกัญญา งามเงินวรรณ สำนักงานประกันสังคม
27.นายกฤชชัย พัฒนจันทร สำนักงาน สปสช.
28.นางสุวภรณ มาสุข กรมบัญชีกลาง สำนักงาน สปสช.
29.นางกนิษฐา ศรีวงษา กรมบัญชีกลาง สำนักงาน สปสช.
30.นางวาสนา บรรลุผล กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 2
31.นางปนัดดา ทองศรี กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 2
32.นางสาวอรวรรณ กฤตธนเวท กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 2
33.นางสุชญา การงาน กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 6
34.นางสาวสายฝน ทองเกิด กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 6
35.นางสาวอารี กลิ่นทอง กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 7
36.นางสาวศิริกันยา ศรศิลป กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 7
37.นางปยา เสือคาบแกว กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 7
38.นางสาวอมรรัตน ฟองมูล กรมบัญชีกลาง สำนักงานคลังเขต 7

11. สารบัญ
คำจำกัดความ(Definition).............................................................................1
วัตถุประสงค(Objective)และกลุมเปาหมาย...................................................1
หลักการการจัดทำแนวทางเวชปฏิบัติ...............................................................2
คุณภาพของหลักฐานและระดับของคำแนะนำ.................................................3
พฤติกรรมและปจจัยเสี่ยงสัมพันธกับ...............................................................4
การเกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง (Atherosclerosis)
เกณฑในการประเมินปจจัยเสี่ยงของโอกาสที่จะเกิด..........................................5
โรคหัวใจและหลอดเลือดในอนาคต 10 ป
หลักการรักษาภาวะไขมันผิดปกติในคนไทย.....................................................6
แนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ.......................................9
เพื่อปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือด
แนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ.....................................14
กลุมที่ไมใช statin
การประเมินกอนใหยาและการติดตามหลังการรักษา......................................16
ภาคผนวก 1 การแบงชนิดของยากลุม statin ตามประสิทธิภาพ....................18
ในการลด LDL-C
ภาคผนวก 2 การใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติในผูปวยโรคไตเรื้อรัง............19
ระยะตางๆ
ภาคผนวก3แผนภูมิแนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ......23
เอกสารอางอิง................................................................................................26

12. 1
คำจำกัดความ
ภาวะไขมันผิดปกติ คือความผิดปกติของ lipoprotein metabolism เปน
ผลใหระดับไขมันในเลือดเปลี่ยนแปลงไปจนเปนปจจัยเสี่ยงตอโรคหลอดเลือด
แดงแข็ง (atherosclerosis)
การปองกันปฐมภูมิ(Primaryprevention)หมายถึงการใหยาในผูที่มีระดับ
ไขมันในเลือดผิดปกติ โดยมีวัตถุประสงคเพื่อปองกัน Clinical Atherosclerotic
Cardiovascular Disease (Clinical ASCVD) ในผูที่ยังไมมีโรค
การปองกันทุติยภูมิ (Secondary prevention) หมายถึงการใหยาในผูที่
มี Clinical ASCVD ขึ้นแลว โดยมีวัตถุประสงคเพื่อปองกัน recurrent events
Clinical Atherosclerotic CardioVascular Disease (Clinical ASCVD)
หมายถึงผูปวยที่กำลังมีหรือเคยมีacutecoronarysyndrome(ACS),myocardial
infarction,stablecoronaryarterydisease,stable/unstableangina,coronary
or other arterial revascularization, ischemic stroke, transient ischemic
attack (TIA), peripheral artery disease (PAD), atherosclerotic aortic
diseases
Subclinical ASCVDหมายถึงผูที่ยังไมมีอาการของACSVDแตมีหลักฐาน
จากการตรวจพบวามีภาวะatherosclerosisเชนการพบatheroscleroticplaque
ที่หลอดเลือดหัวใจหลอดเลือดแดงที่คอหรือหลอดเลือดแดงใหญที่อื่นหรือตรวจ
พบวามี coronary calcium score สูง เปนตน
วัตถุประสงคและกลุมเปาหมายของแนวทางเวชปฏิบัติฯ
1. เพื่อเปนแนวทางการใชยารักษาภาวะไขมันในเลือดผิดปกติที่แพทย
สามารถนำไปใชในเวชปฏิบัติทั่วไปและเฉพาะทาง เพื่อปองกันการเกิดโรคหลอด
เลือดแดงแข็ง (atherosclerosis)และภาวะแทรกซอนทั้งระดับปฐมภูมิและ
ทุติยภูมิ โดยใหสอดคลองกับกฎเกณฑสิทธิการเบิกจายยาในประเทศไทย

13. 2
2. เพื่อลดอัตราการเสียชีวิต อัตราการเขาโรงพยาบาลและภาวะทุพพลภาพ
ที่อาจเกิดขึ้นจากโรคหลอดเลือดแดงแข็ง (atherosclerosis)
3. เพื่อลดคาใชจายทั้งทางตรงและทางออมที่เกิดจากโรคหลอดเลือดแดง
แข็งและภาวะแทรกซอน
หลักการการจัดทำแนวทางเวชปฏิบัติ
แนวทางเวชปฏิบัตินี้จัดทำขึ้นโดยคณะกรรมการซึ่งไดรับการแตงตั้งโดยราช
วิทยาลัยอายุรแพทยฯประกอบดวยอายุรแพทยผูเชี่ยวชาญหลากหลายสาขาวิชา
ที่เกี่ยวของกับโรคหลอดเลือดแดงแข็ง และ ภาวะไขมันผิดปกติ การจัดทำแนว
ทางฯอาศัยหลักฐานทางคลินิกที่มีอยูในฐานขอมูลระดับนานาชาติ หากมีขอโต
แยงใหใชเสียงของคณะกรรมการสวนใหญเปนผูตัดสินพรอมกับบันทึกขอโตแยง
หรือขอสังเกตของกรรมการในประเด็นตางๆไวในบันทึกรายงานการประชุม
แนวทางเวชปฏิบัตินี้เปนเครื่องมือสงเสริมมาตรฐานการรักษาภาวะไขมันผิด
ปกติใหเหมาะสมกับทรัพยากรและเงื่อนไขของสังคมไทย โดยหวังผลใหการรักษา
ภาวะไขมันผิดปกติเปนไปในแนวทางที่เกิดประโยชนสูงสุดและคุมคาในการ
ปองกันการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ขอแนะนำตางๆในแนวทางเวชปฏิบัติ
ฉบับนี้มิใชขอบังคับของการปฏิบัติ ผูใชสามารถปฏิบัติแตกตางไปจากขอแนะนำนี้
ได ในกรณีที่สถานการณแตกตางออกไปหรือมีขอจำกัดของสถานบริการและ
ทรัพยากร หรือมีเหตุผลที่สมควรอื่นๆ โดยใชวิจารณญาณซึ่งเปนที่ยอมรับและ
อยูบนพื้นฐานหลักวิชาการและจรรยาบรรณ
คณะกรรมการดำเนินการจัดทำแนวทางเวชปฏิบัติฯมีความเปนอิสระในการ
เรียบเรียงคำแนะนำตางๆ โดยที่หนวยงานผูสนับสนุน คือ กรมบัญชีกลาง
กระทรวงการคลัง และ ราชวิทยาลัยอายุรแพทยฯ ไมมีอิทธิพลตอเนื้อหาของแนว
ทางเวชปฏิบัติฯนอกจากนั้นยังมีการบันทึกและแสดงการมีหรือไมมีผลประโยชน
ทับซอน ทั้งทางตรงหรือทางออมในธุรกิจนำเขา ผลิต หรือจำหนายยาที่เกี่ยวของ
ของคณะกรรมการดำเนินการจัดทำแนวทางเวชปฏิบัติฯ

14. 3
คุณภาพของหลักฐานและระดับของคำแนะนำ
น้ำหนักคำแนะนำ (Strength of Recommendation)
• น้ำหนัก ++ หมายถึง “ควรทำ” คือความมั่นใจของคำแนะนำใหทำอยู
ในระดับสูงเพราะมาตรการดังกลาวมีประโยชนอยางยิ่งตอผูปวยและคุมคา(cost
effective)
• น้ำหนัก + หมายถึง “นาทำ” (อาจไมทำก็ไดหากมีทรัพยากรจำกัด)
คือความมั่นใจของคำแนะนำใหทำอยูในระดับปานกลาง เนื่องจากมาตรการดัง
กลาวอาจมีประโยชนตอผูปวยและอาจคุมคาในภาวะจำเพาะ
• น้ำหนัก +/- หมายถึง “ทำหรือไมทำก็ได” คือความมั่นใจยังก้ำกึ่ง
ในการใหคำแนะนำ เนื่องจากมาตรการดังกลาวยังมีหลักฐานไมเพียงพอในการ
สนับสนุนหรือคัดคานวา อาจมีหรืออาจไมมีประโยชนตอผูปวย และอาจไมคุมคา
แตไมกอใหเกิดอันตรายตอผูปวยเพิ่มขึ้น ดังนั้นการตัดสินใจกระทำขึ้นอยูกับ
ปจจัยอื่นๆ
• น้ำหนัก - หมายถึง “ไมนาทำ” (อาจทำก็ไดกรณีมีความจำเปน) คือ
ความมั่นใจของคำแนะนำไมใหทำอยูในระดับปานกลาง เนื่องจากมาตรการดัง
กลาวไมมีประโยชนตอผูปวยและไมคุมคา หากไมจำเปน
• น้ำหนัก -- หมายถึง “ไมควรทำ” คือความมั่นใจของคำแนะนำไมให
ทำอยูในระดับสูง เพราะมาตรการดังกลาวอาจเกิดโทษหรือกอใหเกิดอันตราย
ตอผูปวย
คุณภาพของหลักฐาน (Quality of Evidence)
ระดับ1 หมายถึง หลักฐานที่ไดรับจากsystemicreviewของrandomized
controlled clinical trialsหรือ well-designed randomized controlled clinical
trials

15. 4
ระดับ 2 หมายถึง หลักฐานที่ไดจาก systemic review ของ controlled
clinicaltrialหรือหลักฐานที่ไดจากการวิจัยทางคลินิกที่ใชรูปแบบการวิจัยอื่นและ
ผลการวิจัยพบประโยชนหรือโทษจากการปฏิบัติรักษาที่เดนชัดมาก(เชนcohort
study, case-control study)
ระดับ 3 หมายถึง หลักฐานที่ไดจาก descriptive studies หรือ controlled
clinical trial ที่ดำเนินการยังไมเหมาะสม
ระดับ 4 หมายถึง หลักฐานที่ไดจากความเห็นหรือฉันทามติ (consensus)
ของคณะผูเชี่ยวชาญ และหลักฐานอื่นๆ
•การสูบบุหรี่
•การบริโภคอาหาร
•การขาดกิจกรรม
ทางกาย
•ความดันโลหิตสูง
•ไขมันในเลือดผิดปกติ
•น้ำตาลในเลือดสูง
•ภาวะน้ำหนักเกินและอวน
หรือมีไขมันในชองทองมากเกิน
•ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
•การแข็งตัวของเลือดเพิ่มขึ้น
หรือ ภาวะเลือดขน
•สารในเลือดที่บงถึงการอักเสบ
•โปรตีนในปสสาวะ
•หัวใจหองลางซายโต
•อายุ
•เพศ
•พันธุกรรม
•ประวัติครอบครัว
•สภาพสังคม
และเศรษฐกิจ
พฤติกรรม
Life Styles
คุณสมบัติทางคลินิกและชีวเคมี
Biochemical characteristics
คุณสมบัติสวนบุคคล
Personalcharacteristics
พฤติกรรมและปจจัยเสี่ยงที่สัมพันธกับการเกิดโรคหัวใจและ
หลอดเลือดจากหลอดเลือดแดงแข็ง

16. 5
ปจจัยเสี่ยงสำคัญตอการเกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง จำแนกตามความ
เปนไปไดในการปรับเปลี่ยน
• การสูบบุหรี่
• ระดับน้ำตาลในเลือดสูง
• น้ำหนักเกินและอวน
• การขาดกิจกรรมทางกาย
• ความดันโลหิตสูง
• ไขมันในเลือดผิดปกติ
• พฤติกรรมการบริโภคที่ไมเหมาะสม
• ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
• ภาวะเลือดขน
• โปรตีนในปสสาวะ*
• หัวใจหองลางซายโต*
• อายุ
• เพศ
• พันธุกรรม(ประวัติในครอบครัวเปน
โรคหลอดเลือดแดงกอนวัยอันควร)
* ปจจัยเสี่ยงเสริมซึ่งมีความสัมพันธกับการเกิดโรคหรือภาวะแทรกซอนของโรคหลอด
เลือดแดงที่ใชพิจารณารวมกับปจจัยเสี่ยงอื่นขางตน
ปจจัยเสี่ยงที่ปรับเปลี่ยนได ปจจัยเสี่ยงที่ปรับเปลี่ยนไมได
เกณฑการประเมินปจจัยเสี่ยงของโอกาสเกิดโรคหัวใจและ
หลอดเลือดในอนาคต 10 ป
แนวทางเวชปฏิบัติของตะวันตกมีการใช Framingham risk score,
SCORE, QRISK, ASCVD risk score ซึ่งเหมาะสมสำหรับประชากรในประเทศ
ที่ทำวิจัยนั้น แตหากนำมาใชในประชากรไทยพบวาจะประเมินไดความเสี่ยงสูง
เกินจริง งานวิจัยในประเทศไทยที่ติดตามเรื่องนี้มายาวนานคือโครงการวิจัย“การ
ศึกษาระยะยาวถึงอิทธิพลของปจจัยเสี่ยงตอการเกิดโรคหัวใจหลอดเลือดและเม

17. 6
แทบอลิซึมในพนักงานการไฟฟาฝายผลิตแหงประเทศไทย” หรือ EGAT heart
study แมวาจะไมใชงานวิจัยที่สมบูรณที่สุดแตก็เหมาะสมสำหรับประชากรไทย
มากที่สุด ขอมูลจากงานวิจัยนี้ ถูกดัดแปลงมาเปนแบบประเมินความเสี่ยงใน
คนไทย เรียกวา Thai CV Risk Score ซึ่งใชขอมูลทางคลินิก รอบเอว อายุ เพศ
และสวนสูง รวมกับผลการตรวจเลือด มาคำนวณโดยใช application ผานทาง
โทรศัพทเคลื่อนที่หรืออุปกรณอื่นๆงายตอการใชและไดรับการทดสอบแลววาให
ผลใกลเคียงกับอุบัติการณของโรคจริง คณะกรรมการจัดทำแนวทางเวชปฏิบัติ
มีความเห็นวา 10-year Thai CV Risk Score คานอยกวารอยละ 10 ถือวาอยูใน
กลุมความเสี่ยงต่ำ ตั้งแตรอยละ 10 ขึ้นไปจัดเปนกลุมความเสี่ยงปานกลาง ถึง
สูง ในอนาคตหากมีขอมูลการศึกษามากขึ้นในประชากรไทย ทำใหการประเมิน
มีความแมนยำมากขึ้นก็ใหใชแบบประเมินที่ดีที่สุดเทาที่มีในขณะนั้น
หลักการรักษาภาวะไขมันผิดปกติในคนไทย
ความผิดปกติของlipoproteinmetabolismทำใหเกิดการเปลี่ยนแปลงของ
ระดับไขมันในเลือดที่นำไปสูหลอดเลือดแดงแข็งรวมถึง ภาวะแทรกซอนทั้งชนิด
เฉียบพลันและเรื้อรัง เกิดภาวะทุพพลภาพตองเขาโรงพยาบาลหรือเสียชีวิต หลัก
การรักษาเปนไปเพื่อการปองกันสิ่งเหลานี้ทั้งระดับปฐมภูมิและทุติยภูมิ โดยตอง
ทำการลดปจจัยเสี่ยงอื่นๆที่ผูปวยมีอยูรวมดวย ควบคูไปกับการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมเพื่อลดปจจัยเสี่ยงอันจะทำใหการใชยามีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น สิ่งที่ควร
พิจารณาในการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติมีดังนี้
1. การตรวจเลือดและตรวจทางหองปฏิบัติการเบื้องตนกอนเริ่มการรักษา
เพื่อประเมินวาผูปวยมีไขมันชนิดใดผิดปกติ ตรวจการทำงานของตับและไตตรวจ
น้ำตาลในเลือด หาสาเหตุที่ทำใหระดับไขมันในเลือดผิดปกติ เชน nephrotic
syndrome,hypothyroidismซึ่งระดับไขมันอาจกลับมาเปนปกติไดโดยการรักษา
โรคตนเหตุ ควรตรวจเอนไซมตับวาผิดปกติอยูกอนเริ่มยาหรือไม ซึ่งอาจนำมา
ใชเปรียบเทียบกับคาภายหลังการรักษาดวยยา

18. 7
2. ประเมินปจจัยเสี่ยงอื่นนอกจากไขมันผิดปกติ แลวนำมาคำนวณวาผู
ปวยอยูในกลุมเสี่ยงมากหรือนอยเพียงใดในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด โดย
ใชแบบประเมินที่เหมาะสมที่ใชอางอิงอยูในขณะนั้น และดำเนินการรักษาทุก
ปจจัยเสี่ยงไปพรอมๆกัน หากตองใชยา ควรเลือกชนิดและขนาดยาที่เหมาะสม
เพื่อใหไดประโยชนสูงสุด ปลอดภัย และคุมคา
3. ประเมินทางคลินิกใหทราบวาผูปวยเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดแลว
หรือไม บางกรณีการซักประวัติและตรวจรางกายอยางเดียวอาจไมเพียงพอ
จำเปนตองอาศัยการตรวจทางหองปฏิบัติการเพิ่มเติม เชน กลามเนื้อหัวใจตาย
ที่ไมมีอาการ หลอดเลือดแดงใหญในชองทองโปงพองในคนอวน เปนตน หากมี
หลักฐานวาเคยเปนโรคหัวใจและหลอดเลือดมากอนแลวจะจัดอยูในกลุมความ
เสี่ยงสูง ควรเลือกใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติที่มีประสิทธิภาพสูง แมในกรณี
ที่ระดับไขมันในเลือดไมสูงมากก็ตาม แพทยผูรักษาตองทราบประสิทธิภาพของ
ยารักษาภาวะไขมันผิดปกติแตละชนิดวาเหมาะสมกับความเสี่ยงของผูปวยที่
กำลังรักษาอยูหรือไม
4. ความรวมมือในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการดำเนินชีวิตของผูปวย
จะชวยใหการปองกันการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดประสบผลสำเร็จมากขึ้น
เพราะไมเพียงทำใหระดับไขมันดีขึ้น แตชวยลดปจจัยเสี่ยงอื่นๆลงดวย เชน ลด
ความดันโลหิต ควบคุมระดับน้ำตาลในผูปวยเบาหวาน ทำใหไมตองใชยาขนาด
สูงในการควบคุมปจจัยเสี่ยงเหลานั้น สงผลใหคาใชจายลดลง และหลีกเลี่ยง
อาการไมพึงประสงคจากยา
5. เริ่มยาตามเกณฑของบัญชียาหลักแหงชาติ คณะกรรมการจัดทำแนว
ทางเวชปฏิบัติฯ มีความเห็นวาควรนำความรูทางเศรษฐศาสตรสาธารณสุขมา
ปรับใชใหสอดคลองกับการดูแลสุขภาพและระบบสาธารณสุขของประเทศ ไมวา
สิทธิในการเบิกจายยาของผูปวยจะเปนกลุมใด แพทยควรเลือกใชยารักษาภาวะ
ไขมันผิดปกติที่มีอยูในบัญชียาหลักแหงชาติเปนอันดับแรก โดยเลือกใชยาชื่อ
สามัญกอนถายังไมไดผลตามเปาหมาย ใหทำการปรับขนาดยา แตหากเกิด

19. 8
ผลขางเคียงของยาหรือ ภายหลังจากไดยาไประยะหนึ่งแลว ระดับไขมันยังไมได
ตามเปาหมาย จึงคอยเปลี่ยน หรือ เพิ่มยานอกบัญชียาหลักแหงชาติ การใชยา
รักษาภาวะไขมันผิดปกติหลายตัวรวมกันควรคำนึงถึงความจำเปน ประโยชนที่
จะไดรับ และความปลอดภัย ตามหลักฐานเชิงประจักษของการใชยารวมกัน
ขณะนี้บัญชียาหลักแหงชาติของประเทศไทย มียารักษาภาวะไขมันผิดปกติที่
จำเปนใหใชและมีหลักเกณฑกำกับอยู แพทยผูสั่งยาควรศึกษาสิ่งเหลานี้
6. การใชยานอกบัญชียาหลักแหงชาติ มีหลักเกณฑกำหนดไวเปนการ
เฉพาะจึงควรศึกษารายละเอียดเพิ่มเติม ขณะนี้ยารักษาภาวะไขมันผิดปกติสวน
ใหญมีจำหนายในรูปยาชื่อสามัญซึ่งมีราคาถูกลงมาก
7. ติดตามผลการรักษาภาวะแทรกซอนของยา และการเกิดโรคหัวใจและ
หลอดเลือด โดยตองทำความเขาใจกับผูปวยที่ใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติวา
ยังมีความจำเปนที่จะตองมาตรวจ ติดตามผล เพราะยาที่ไดรับอาจมีภาวะแทรก
ซอน ถึงแมจะไดยาอยูก็ยังอาจเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดขึ้นไดอีก ซึ่งอาจตอง
เปลี่ยนการรักษาใหเหมาะสมขึ้น รวมทั้งตองดูแลรักษาโรคที่เกิดขึ้นใหมอยาง
รวดเร็วและถูกตอง
8. การใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติบางครั้งจำเปนตองลดขนาดยาหรือ
หยุดยาชั่วคราวหรือถาวรจะพิจารณาปรับลดขนาดหรือหยุดยาเมื่อ
8.1 เกิดอาการไมพึงประสงคจากยา เชน myopathy, rhabdomyolysis
จากการใชยา statin [คำแนะนำระดับ ++ คุณภาพของหลักฐานระดับ3]
8.2 ปฏิกิริยาระหวางกันกับยาตัวอื่นที่ไดรับอยู โดยไมสามารถหลีก
เลี่ยงได [คำแนะนำระดับ ++ คุณภาพหลักฐานระดับ3]
8.3 มีการทำงานของตับหรือไตลดลง[คำแนะนำระดับ+คุณภาพของ
หลักฐานระดับ 4] (ดูภาคผนวก)
8.4 ในกรณีที่ใช statin ถาพบวา LDL-Cในเลือด ≤ 40 มก./ดล. สอง
ครั้งติดตอกัน อาจพิจารณาลดขนาดยาstatin ลง[คำแนะนำระดับ+/-คุณภาพ
ของหลักฐานระดับ 4]

20. 9
8.5 ไมควรเริ่มยารักษาภาวะไขมันผิดปกติเพื่อการปองกันแบบปฐมภูมิ
ในผูปวยที่การใหยาดังกลาวมีประโยชนนอยกวาผลเสียจากยาเชนในผูปวยระยะ
สุดทาย เปนตน [คำแนะนำระดับ - คุณภาพของหลักฐานระดับ 4]
แนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติเพื่อปองกัน
โรคหัวใจและหลอดเลือด
การปองกันปฐมภูมิ
ในการปองกันแบบปฐมภูมิ ผูที่มีระดับไขมันในเลือดสูงควรไดรับคำแนะ
นำใหปรับเปลี่ยนพฤติกรรมชีวิต เชน การรับประทานอาหารและออกกำลังกาย
ประมาณ 3-6 เดือนกอนพิจารณาเริ่มยา ยกเวนในกรณีที่เปนfamilial
hypercholesterolemia
1. การปองกันปฐมภูมิในผูที่มีความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและ
หลอดเลือด ที่ไมเปนเบาหวานและโรคไตเรื้อรัง
1.1 ในผูที่อายุมากกวา 21 ป ขึ้นไปไมเปนเบาหวาน และมี LDL-C
≥ 190มก./ดล.ควรกำหนดเปาหมายที่LDL-C<130มก/ดล.หรือLDL-Cลดลง
จากคาเริ่มแรกกอนไดรับยา อยางนอย รอยละ 50 ควรเริ่มดวย moderate
intensity statin ในกรณีที่ใหยา moderate intensity statinในขนาดสูงสุด
(simvastatin 40 มก./วัน atorvastatin 20 มก./วัน)ตอเนื่องเปนเวลา 6 เดือนแลว
ระดับ LDL-C ยังไมถึงเปาหมาย ใหเปลี่ยนเปน high intensity statin [คำแนะนำ
ระดับ ++คุณภาพของหลักฐานระดับ 1]
1.2 ในผูปวยที่มีระดับไขมันLDL-Cสูงมากจากพันธุกรรมเชนfamilial
hypercholesterolemiaควรกำหนดเปาหมายที่LDL-C<100มก/ดล.หรือLDL-
C ลดลงจากคาเริ่มแรกกอนไดรับยา อยางนอย รอยละ 50 ควรเริ่มดวย high
intensity statin [คำแนะนำระดับ ++ คุณภาพของหลักฐานระดับ 1] หากระดับ
LDL-Cยังไมถึงเปาหมายในระยะเวลา6เดือนตอมาควรเพิ่มยากลุมnon-statin

21. 10
ไดแก ezetimibe หรือ cholestyramine [คำแนะนำระดับ ++คุณภาพของ
หลักฐานระดับ 1]
1.3 ในผูที่มีอายุ ตั้งแต 35 ปขึ้นไป มีระดับ LDL-C <190 มก./ดล. ที่ไม
เปนเบาหวาน และมีความเสี่ยงตอโรคหัวใจและหลอดเลือดสูงจากการประเมิน
ดวยแบบประเมินความเสี่ยงตอการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดในคนไทย
(Thai CV Risk Score) โดยมีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคใน 10 ป ≥ รอยละ 10 นา
จะไดรับ low หรือ moderate intensity statin โดยกำหนดเปาหมายที่ LDL-C
< 130 มก/ดล. หรือ LDL-C ลดลงจากคาเริ่มแรกกอนไดรับยา อยางนอยรอยละ
30 [คำแนะนำระดับ + คุณภาพของหลักฐานระดับ 4]
1.4 ผูที่มี Thai CV Risk Score นอยกวารอยละ 10 แตมีหลักฐานวามี
subclinicalatherosclerosis,coronarycalciumscore>300Agatstonunits,
ankle-brachial index < 0.9, มีประวัติโรคหลอดเลือดหัวใจในครอบครัวกอนวัย
อันควรหรือมีการอักเสบเรื้อรัง (เชน psoriasis, rheumatoid arthritis, HIV
infection)ปจจัยเสี่ยงเหลานี้อาจนำมาชวยตัดสินใจในการใหlowหรือmoderate
intensity statin ในผูที่มีระดับ LDL-C < 190 มก./ดล. ที่ไมเปนเบาหวาน โดย
กำหนดเปาหมายที่ LDL-C < 130 มก./ดล. หรือลดลงจากคาเริ่มแรกกอนไดรับ
ยาอยางนอยรอยละ 30 [คำแนะนำระดับ + คุณภาพของหลักฐานระดับ 4]
2. การปองกันปฐมภูมิในผูปวยเบาหวาน
2.1 ผูปวยเบาหวานอายุตั้งแต 40 ปขึ้นไป ควรเริ่มยา moderate
intensity statin รวมกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมชีวิตโดยมีเปาหมายคือ
ระดับLDL-C<100มก/ดล.หรือLDL-Cลดลงจากคาเริ่มแรกกอนไดรับยาอยาง
นอย รอยละ 30 ยกเวนผูที่มีระดับ LDL-C ตั้งแต 190มก./ดล.ขึ้นไปใหเริ่มstatinที่
ทำใหระดับLDL-C ลดลงจากคาเริ่มแรกกอนไดรับยา อยางนอย รอยละ
50หากระดับLDL-Cยังไมถึงเปาหมายใหเพิ่มขนาดยาstatinถาไมสามารถเพิ่ม
ขนาด statin ไดอาจพิจารณาเพิ่มยากลุม non-statin ไดแก ezetimibe หรือ
cholestyramine [คำแนะนำระดับ ++ คุณภาพของหลักฐานระดับ 1]

22. 11
2.2 ผูปวยเบาหวานอายุนอยกวา 40 ปที่มีปจจัยเสี่ยงอื่น ตั้งแต 2 ขอ
ขึ้นไป ไดแก สูบบุหรี่ ความดันโลหิตสูง ประวัติครอบครัวมีโรคหลอดเลือดหัวใจ
กอนวัยอันควร ไมโครอัลบูมินนูเรีย ควรไดรับคำแนะนำการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมชีวิต โดยมีระยะเวลาในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมชีวิต3 – 6 เดือน
และถาหลังการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมชีวิตแลว ระดับ LDL-C ยัง ≥ 100 มก./ดล.
นาจะพิจารณาใหยากลุม statinโดยมีเปาหมายคือระดับ LDL-C < 100 มก./ดล.
[คำแนะนำระดับ + คุณภาพของหลักฐานระดับ 4]
2.3 ผูปวยเบาหวานอายุนอยกวา40ปที่มีปจจัยเสี่ยงเพียงขอเดียวหรือ
ไมมี อาจไมจำเปนตองเริ่มยาลดระดับ LDL-Cแตตองเนนการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมชีวิต โดยมีระยะเวลาในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม 3–6เดือนและ
ถาหลังการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมชีวิตแลว ระดับ LDL-C ≥ 100 มก./ดล. อาจ
พิจารณาใหยากลุม statinโดยมีเปาหมายคือระดับ LDL-C < 100 มก./ดล.
[คำแนะนำระดับ +/- คุณภาพของหลักฐานระดับ 4]
2.4 ผูปวยเบาหวานที่ไดรับ statin แลวแตระดับ non-HDL-C ยังเกิน
เปาหมาย(<130มก./ดล.ในการปองกันแบบปฐมภูมิ,<100มก./ดล.ในการปองกัน
แบบทุติยภูมิ) นาพิจารณาเพิ่ม intensity ของ statin กอน หาก non-HDL-C ยังไมได
ตามเปาหมาย จึงพิจารณาเพิ่มยากลุม fibrates [คำแนะนำระดับ + คุณภาพของ
หลักฐานระดับ 3]
3. การปองกันปฐมภูมิในผูปวยโรคไตเรื้อรัง
3.1 ผูปวยโรคไตเรื้อรังที่มีอายุตั้งแต 50 ปขึ้นไป และมี estimated
glomerular filtration rate (eGFR) <60 มล./นาที/1.73 ตร.ม. (โรคไตเรื้อรังระยะ
ที่ 3-5) ที่ยังไมไดรับการบำบัดทดแทนไต ที่มีระดับ LDL-C ≥ 100 มก./ดล. นาจะ
กำหนดเปาหมายที่ LDL-C < 100 มก./ดล. หรือ LDL-C ลดลงจากคาเริ่มแรก
กอนไดรับยาอยางนอยรอยละ30นาจะใหยารักษาภาวะไขมันผิดปกติกลุมlow
หรือ moderate intensity statin หรือ statin/ezetimibe combination [คำแนะนำ
ระดับ + คุณภาพของหลักฐานระดับ 1]

23. 12
3.2 ผูปวยโรคไตเรื้อรังที่มีอัลบูมินนูเรีย ≥ 30 มก./วัน หรือ 30 มก./กรัม
ของครีแอตินีน และมี eGFR ≥ 60 มล./นาที/1.73 ตร.ม.ขึ้นไป (โรคไตเรื้อรังระยะ
ที่ 1-2) เมื่อมีปจจัยเสี่ยงอื่นๆ ตอภาวะโรคหลอดเลือดหัวใจ พิจารณาใหยารักษา
ภาวะไขมันผิดปกติตามแนวทางการรักษาเชนเดียวกันกับประชากรทั่วไป
3.3 ผูปวยโรคไตเรื้อรังที่ไดรับการปลูกถายไตนาจะใหยาstatinในขนาด
ที่เหมาะสม โดยไมคำนึงถึงระดับ LDL-C เปาหมาย [คำแนะนำระดับ + คุณภาพ
ของหลักฐานระดับ 2] (ดูภาคผนวก)
3.4 ควรระมัดระวังการใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติhigh intensity
statin เมื่อการทำงานของไตลดลง (โรคไตเรื้อรังระยะที่ 3b-5) (ดูภาคผนวก) ทั้ง
นี้การเลือกใชชนิดยากลุม statinนั้น ใหแพทยพิจารณาจากขอมูลเกี่ยวกับความ
ปลอดภัยของยากลุม statin ในผูปวยโรคไตเรื้อรัง
3.5 ผูปวยโรคไตเรื้อรังระยะสุดทายที่ไดรับการบำบัดทดแทนไตดวยวิธี
การฟอกเลือดหรือลางไตทางชองทอง หากไมเคยไดรับยารักษาภาวะไขมันผิด
ปกติมากอน และไมมีขอบงชี้อื่น ไมแนะนำใหใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติชนิด
statin หรือ statin/ezetimibe เพื่อลดระดับไขมันในเลือด [คำแนะนำระดับ -
คุณภาพของหลักฐานระดับ 2]
3.6 ผูปวยโรคไตเรื้อรังที่รับยารักษาภาวะไขมันผิดปกติกลุม statin
อยูเดิม และมีการดำเนินโรคจนไดรับการบำบัดทดแทนไต นาจะใชยารักษา
ภาวะไขมันผิดปกติกลุม statinตอไป แตตองมีการปรับขนาดยาใหเหมาะสม
[คำแนะนำระดับ + คุณภาพของหลักฐานระดับ 4]
4. การปองกันทุติยภูมิ
4.1 ผูปวยที่กำลังเกิด acute vascular events เชน acute coronary
syndromeหรือผูปวยclinicalASCVDที่มีacutevasculareventsภายในระยะ
เวลา 12 เดือน ควรให high intensity statin โดยกำหนดเปาหมายใหระดับ
LDL-C < 70 มก./ดล. หรือ LDL-C ลดลงจากคาเริ่มแรกกอนไดรับยา อยางนอย
รอยละ 50 ในกรณีที่ไมสามารถทนตอยาได หรืออายุมากกวา 75 ป หรือ เคยมี

24. 13
เลือดออกในสมอง หรือ เสี่ยงตอปญหาปฏิกิริยาระหวางยาหรือ ผูปวยไตเสื่อม
ระยะ 3b-5 ควรให moderate intensity statin หากยังไมสามารถบรรลุเปาหมาย
ที่ระดับ LDL-C < 70 มก./ดล. หรือ LDL-C ลดลงจากคาเริ่มแรก อยางนอยรอยละ
50ภายในระยะเวลา3เดือนจึงพิจารณาเพิ่มยากลุมnon-statinไดแกezetimibe
หรือ cholestyramine [คำแนะนำระดับ ++ คุณภาพของหลักฐานระดับ 1]
4.2 ผูปวยclinical ASCVD ที่มี vascular events ครั้งลาสุดนานกวา
ระยะเวลา 12 เดือน เชน ผูปวย stable coronary artery disease ควรให
moderate หรือ high intensity statin โดยกำหนดเปาหมายใหระดับ LDL-C <
70 มก./ดล. หรือ LDL-C ลดลงจากคาเริ่มแรก อยางนอย รอยละ 50 ในผูปวยที่
ปจจัยเสี่ยงรวมดวยไดแกเบาหวาน,เกิดASCVDeventsระหวางไดรับยาstatin,
LDL-C กอนรักษา ≥ 190 มก./ดล., ไมสามารถคุมปจจัยเสี่ยงของ ASCVD ไดดี
และมีโรคไตเรื้อรัง แตในผูปวยที่ไมมีปจจัยเสี่ยงดังกลาว อาจพิจารณากำหนด
เปาหมายใหระดับ LDL-C < 100 มก./ดล. หรือ LDL-C ลดลงจากคาเริ่มแรก
อยางนอย รอยละ 50 [คำแนะนำระดับ ++ คุณภาพของหลักฐานระดับ 2]
4.3 ผูปวยโรคสมองขาดเลือดหรือสมองขาดเลือดชั่วคราวที่ไมไดเกิด
จากลิ่มเลือดจากหัวใจและมีระดับLDL-C≥ 100มก/ดล.ควรไดรับการรักษาดวย
highintensitystatin[คำแนะนำระดับ++คุณภาพของหลักฐานระดับ2] สำหรับ
ผูปวยกลุมดังกลาวที่มีระดับ LDL-C <100 มก./ดล. นาจะใหการรักษาดวย
moderate หรือ high intensity statin [คำแนะนำระดับ + คุณภาพของหลักฐาน
ระดับ 3]
4.4 ผูปวยโรคหลอดเลือดสมองจากลิ่มเลือดจากหัวใจ ยังไมมีขอมูลชนิด
สุมเปรียบเทียบอยางชัดเจนเกี่ยวกับการพิจารณาใหยาstatinแตมีขอมูลจากการ
ศึกษาชนิดพรรณนาวาการใหstatinมีประโยชนจึงอาจจะพิจารณาใหstatinเมื่อ
มีปจจัยเสี่ยงอื่นๆ รวมดวย [คำแนะนำระดับ + คุณภาพของหลักฐานระดับ 3]
4.5 ไมนาใหstatinในผูปวยที่เคยมีภาวะเลือดออกในสมองยกเวนมีขอ
บงชี้อื่นๆ [คำแนะนำระดับ - คุณภาพของหลักฐานระดับ 3]

25. 14
แนวทางเวชปฏิบัติการใช ยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ
กลุมที่ไมใช statin
Fibrate
1 นาจะพิจารณาเริ่มยากลุม fibrate เพื่อปองกันการเกิดตับออนอักเสบ
ในกรณีที่มีระดับtriglycerides ≥ 500 มก./ดล. ยกเวนในผูปวยไตเสื่อม eGFR <
60 มล./นาที/1.73 ตร.ม. อาจพิจารณาเริ่มยาเมื่อระดับ triglycerides ≥ 1,000
มก./ดล. [คำแนะนำระดับ + คุณภาพของหลักฐานระดับ 2]
2 ผูที่เปนโรคหัวใจและหลอดเลือด หรือ มีความเสี่ยงตอโรคหัวใจและ
หลอดเลือดสูงเชนเบาหวานที่มีระดับไขมัน triglycerides ≥ 200 มก./ดล.รวม
กับไขมัน HDL-C ≤ 35 มก.ตอดล. นาจะพิจารณาใหยากลุม fibrate รวมกับยา
statin เพื่อลดความเสี่ยงตอโรคหัวใจและหลอดเลือด [คำแนะนำระดับ +
คุณภาพของหลักฐานระดับ 3]
3 ไมควรใช gemfibrozil รวมกับ statin
4 การใช fibrate ตองคำนึงถึงการทำงานของไต (eGFR) (ดูภาคผนวก)
Ezetimibe
1 ไมใช ezetimibe ขนานเดียวเพื่อลดระดับ LDL-C ควรจะตองใชรวมกับ
ยากลุมstatinเสมอยกเวนในกรณีที่เกิดผลไมพึงประสงคจากstatinหลายชนิด
2 ใช ezetimibe รวมกับ statin ในกรณี ดังนี้
2.1 ในกรณีที่ไดรับhighintensitystatinแลวเปนระยะเวลานานอยาง
นอย 6 เดือน แตระดับ LDL-C ยังไมไดตามเปาหมาย ในกลุมผูปวยที่มีความ
เสี่ยงสูง ทั้งในการปองกันแบบทุติยภูมิและปฐมภูมิ
2.2 ในผูปวยที่ไดรับ statin แลวมีผลไมพึงประสงคจากยา ทำใหตอง
ลดขนาดยา statin ลงและเปนเหตุใหระดับ LDL-C ยังไมไดตามเปาหมาย ทั้งใน
การปองกันแบบปฐมภูมิและทุติยภูมิ

26. 15
2.3 ในผูปวยที่มีระดับLDL-Cยังไมไดตามเปาหมายแตมีขอจำกัดในการ
ใหยา statin ขนาดสูง เชน ผูปวยไตเสื่อมระยะ 4-5 ที่ไมไดรับการบำบัดทดแทนไต
3 ไมแนะนำใหเปลี่ยนการใชยา statin เปนการใช ezetimibe ขนานเดียว
เพราะคาเอนไซมตับ (AST, ALT) สูงขึ้น แตไมเกิน 3 เทาของคาปกติ และยังไมได
หาสาเหตุอื่นๆ
Cholestyramine
Cholestyramine ยับยั้งการดูดซึมของไขมัน LDL-C เขาสูรางกาย เปนยา
ที่รับประทานยาก และมีผลแทรกซอนทางระบบทางเดินอาหาร เชน ทองอืด
ทองผูกจึงไมแนะนำใหใชเปนยาตัวแรกยกเวนไมสามารถทนตอยากลุมstatinได
ทุกตัว หรือไดรับ statin แลวแตระดับ LDL-C ยังสูงมาก ไมไดตามเปาหมาย
นอกจากนั้น ยานี้ยังรบกวนการดูดซึมของยาอื่นๆ ที่รับประทานรวมกัน จึงตอง
เวนระยะมื้อยาหางกันอยางนอย4ชม.หรือรับประทานยาอื่นอยางนอย1ชม.กอน
cholestyramine
Niacin (Nicotinic acid)
Extended-release niacin สามารถลดไขมัน triglycerides ไดประมาณ
รอยละ 10-30 ลดไขมัน LDL-C ไดประมาณรอยละ 15-18 ถึงแมวา niacin เพิ่ม
HDL-C ไดประมาณรอยละ 25 แตจากขอมูลการศึกษาพบวา niacin ไมสามารถ
ลดcardiovasculareventsไดเพิ่มขึ้นในผูที่ไดรับstatinอยูแลวดังนั้นในปจจุบัน
จึงใชยานี้เพื่อลด triglycerides ในผูปวยที่มีระดับไขมัน triglycerides สูงมาก
จนเสี่ยงตอตับออนอักเสบเทานั้น
น้ำมันปลา (Fish oil , Omega-3 Fatty acid)
1. Omega-3fattyacid[eicosapentaenoicacid(EPA)/docosahexaenoic
acid (DHA)] ไมลดระดับ LDL-Cและอาจจะเพิ่ม LDL-C

27. 16
2. Omega-3 fatty acid (EPA/DHA) สามารถลด triglycerides ลงได
ประมาณรอยละ 20-50
3. ขอมูลในการให omega-3 fatty acid (EPA/DHA) รวมกับ statin เพื่อ
ปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือดมีนอย อาจไดประโยชนบางหากใชในขนาดสูง
1 กรัม/วัน ในผูปวยที่มีภาวะหัวใจลมเหลวภายหลังกลามเนื้อหัวใจตาย [คำแนะนำ
ระดับ +/- คุณภาพของหลักฐานระดับ 2]
4. นาจะพิจารณาใหomega-3fattyacid(EPA/DHA)ในขนาดสูงมากกวา
2 กรัมตอวัน เพื่อลดระดับ triglycerides เมื่อ triglycerides > 500 มก./ดล. ใน
ผูที่ไมสามารถให fibrate ได [คำแนะนำระดับ + คุณภาพของหลักฐานระดับ 2]
การประเมินกอนใหยาและการติดตามหลังการรักษา
1. กอนเริ่มยารักษาไขมันในเลือด ผูปวยควรไดรับการตรวจระดับไขมันใน
เลือดโดยงดอาหารและเครื่องดื่ม (fasting lipid panel) อยางนอย 1 ครั้ง และ
ควรไดรับการตรวจเลือดซ้ำภายในระยะเวลา 4-12 สัปดาหหลังจากเริ่มยา เพื่อ
ประเมินประสิทธิภาพของยาและ adherence ของผูปวย ประสิทธิภาพในการ
ลด LDL-C ของ statin ขึ้นกับชนิดและขนาดของยา อยางไรก็ตามการตอบสนอง
ตอยาขึ้นกับผูปวยแตละรายดวยจึงยังมีความจำเปนจะตองติดตามผลการรักษา
เปนครั้งคราวเชน ทุก 3-12 เดือน
2. ควรไดรับการตรวจคาเอนไซมตับ (AST, ALT) กอนเริ่ม statin และ
4-12 สัปดาหหลังจากเริ่มยา เพื่อเฝาระวังผลแทรกซอนจากนั้นไมมีความจำเปน
ตองตรวจซ้ำบอยๆ แนะนำใหตรวจเมื่อมีขอบงชี้ เชน มีอาการผิดปกติเทานั้น
3. หากผลการลดระดับไขมัน LDL-C ไมเปนไปตามเปาหมาย ควรตรวจ
สอบเรื่องการรับประทานยาวาสม่ำเสมอหรือไม และแนะนำใหปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมการใชชีวิต กอนที่จะเปลี่ยนแปลงการรักษา [คำแนะนำระดับ ++
คุณภาพของหลักฐานระดับ 4]

28. 17
4. ในกรณีที่ตรวจพบวา คาเอนไซมตับ (AST, ALT) สูงกวาปกติมากกวา 3
เทาของคาสูงสุดของเกณฑปกติอาจพิจารณาหยุดยา statin ชั่วคราวเพื่อหาสาเหตุ
5. ในกรณีที่มีอาการปวดกลามเนื้อ ปวดเมื่อย ตะคริวบอยๆ ควรไดรับการ
ตรวจเอนไซมกลามเนื้อ แตพึงระลึกเสมอวา อาการเหลานี้ รวมถึงผลเลือด (CK)
ผิดปกติอาจไมไดเกิดจากstatinเสมอไปอาจพิจารณาหยุดstatinชั่วคราวสังเกต
อาการและตรวจเลือดซ้ำภายหลังจากหยุดยา2-4สัปดาหหลังจากนั้นแนะนำให
ทดลองกลับไปใชยาstatinชนิดเดิมในขนาดเดิมหรือลดลงหากกลับมามีอาการ
หรือผลเลือดผิดปกติอีก แสดงวาอาการดังกลาวอาจเกิดจาก statin
6. ในกรณีที่อาการปวดกลามเนื้อ กลามเนื้อออนแรง รวมกับระดับ CK ≥ 10
เทา อาจเขาขายการวินิจฉัย rhabdomyolysis ตองหยุด statin ทันที ซักประวัติ
การใชยา statin และยาอื่นๆ รวม อาจพิจารณากลับไปให statin หากมีขอบงชี้
เมื่อไมมีอาการและผลการตรวจ CK ปกติแลว โดยลดขนาดยาลง ตามความ
เหมาะสมในแตละราย
คำแนะนำในการตรวจระดับไขมันในเลือด
การตรวจระดับไขมันในเลือดที่ ไมจำเปนตองงดอาหารและเครื่องดื่มกอน
ตรวจ มีดังนี้
1. การตรวจเพื่อประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดเบื้องตน
2. การตรวจเพื่อติดตามผลการรักษา
3. การตรวจ non-HDL-C
การตรวจระดับไขมันในเลือดที่ตองงดอาหารและเครื่องดื่ม(ยกเวนน้ำเปลา
50 มล.) อยางนอย 10-12 ชม. มีดังนี้
1. กอนเริ่มยารักษาภาวะไขมันผิดปกติ ในกรณีการปองกันแบบปฐมภูมิ
2. ผูที่สงสัยวาไขมันในเลือดสูงเกิดจากพันธุกรรม หรือมีประวัติโรคหลอด
เลือดหัวใจในครอบครัวกอนวัยอันควร
3. เมื่อระดับ triglycerides ขณะที่ไมอดอาหาร > 400 มก./ดล.

29. 18
ตารางที่ 1 ชนิดของยากลุม statin ตามประสิทธิภาพในการลด LDL-C
High intensity statin
ลดระดับ LDL-C กอนเริ่ม
รักษาลงไดมากกวา
รอยละ 50
Atorvastatin 40-80 มก.
Rosuvastatin 20 มก.
Moderateintensitystatin
ลดระดับ LDL-C กอนเริ่ม
รักษาลงไดประมาณ
รอยละ30-50
Simvastatin 20-40 มก.
Atorvastatin 10-20 มก.
Rosuvastatin 5-10 มก.
Pravastatin 40 มก.
Fluvastatin 80 มก.
Pitavastatin 2-4 มก.
Low intensity statin
ลดระดับ LDL-C กอนเริ่ม
รักษาลงไดนอยกวา
รอยละ 30
Simvastatin 10 มก.
Pravastatin 10-20 มก.
Fluvastatin 20-40 มก.
Pitavastatin 1 มก.
หมายเหตุ
1. ผูปวยแตละรายอาจตอบสนองตอกลุมยา statin แตกตางกันไป บางราย
ตอบสนองดีแมใชยาขนาดต่ำกวาที่แนะนำ
2. ไมควรใช simvastatin 80 มก.
3. ไมควรใช simvastatin รวมกับยาตานเชื้อรากลุม conazole, erythromycin,
clarithromycin,proteaseinhibitor,gemfibrozil,cyclosporine,danazol
4. ไมควรใช simvastatin >10 มก.ตอวัน เมื่อใชรวมกับ verapamil, diltiazem
5. ไมควรใช simvastatin > 20 มก.ตอวัน เมื่อใชรวมกับ amiodarone,
amlodipine, ranolazine
6. ควรระมัดระวังการใชhighintensitystatinในกรณีผูปวยอายุ>75ปผูปวย
ที่เสี่ยงตอปญหาปฏิกิริยาระหวางยา ผูปวยที่มีประวัติเลือดออกในสมอง (ที่ไมใชจาก
อุบัติเหตุ) และ ผูปวยโรคไตเรื้อรังระยะ 3b-5
ภาคผนวก 1 การแบงชนิดของยากลุม statin ตามประสิทธิภาพ
ในการลด LDL-C

30. 19
คำจำกัดความของโรคไตเรื้อรัง
ผูปวยโรคไตเรื้อรัง (chronic kidney disease, CKD) หมายถึง ผูปวยที่มี
ลักษณะ อยางใดอยางหนึ่งในสองขอตอไปนี้
1. ผูปวยที่มีภาวะไตผิดปกตินานติดตอกันเกิน 3 เดือน ทั้งนี้ผูปวยอาจจะมี
อัตรากรองของไต (estimated glomerular filtration rate, eGFR) ผิดปกติหรือ
ไมก็ได
ภาวะไตผิดปกติ หมายถึง มีลักษณะตามขอใดขอหนึ่งดังตอไปนี้
1.1 ตรวจพบความผิดปกติดังตอไปนี้อยางนอย 2 ครั้ง ในระยะเวลา
3 เดือน ไดแก
1.1.1 ตรวจพบอัลบูมินในปสสาวะ (albuminuria)
โดยใชคาalbuminexcretionrate(AER)มากกวา30มก./
24 ชม. หรือ albumin-to-creatinine ratio (ACR) มากกวา
30 มก./กรัม
1.1.2 ตรวจพบเม็ดเลือดแดงในปสสาวะ (hematuria)
1.1.3 มีความผิดปกติของเกลือแร (electrolyte) ที่เกิดจากทอไต
ผิดปกติ
1.2 ตรวจพบความผิดปกติทางรังสีวิทยา
1.3 ตรวจพบความผิดปกติทางโครงสรางหรือพยาธิสภาพ
1.4 มีประวัติการไดรับผาตัดปลูกถายไต
2. ผูปวยที่มีeGFRนอยกวา60มล./นาที/1.73ตร.ม.ติดตอกันเกิน3เดือน
โดยอาจจะตรวจพบหรือไมพบวามีภาวะไตผิดปกติก็ได
ภาคผนวก 2 การใชยารักษาภาวะไขมันผิดปกติในผูปวยโรคไต
เรื้อรังระยะตางๆ

31. 20
การแบงระยะของโรคไตเรื้อรัง
1. ควรแบงระยะของโรคไตตามสาเหตุระดับeGFRและปริมาณอัลบูมินใน
ปสสาวะ
2. ควรแบงสาเหตุ และชนิดของโรคไตตามโรครวม (systemic diseases)
โรคทางพันธุกรรม โรคที่เกิดจากปจจัยสิ่งแวดลอม และโครงสรางทางกายวิภาค
ของไต หรือพยาธิสภาพ
3. แบงระยะตามระดับของ eGFR ดังนี้ (ตารางที่ 2)
ตารางที่ 2 ระยะของโรคไตเรื้อรัง
ระยะของโรคไตเรื้อรัง eGFR
คำนิยาม
(CKD stages) (ml/min/1.73m2
)
ระยะที่ 1 ≥ 90 ปกติ หรือ สูง
ระยะที่ 2 60-89 ลดลงเล็กนอย
ระยะที่ 3a 45-59 ลดลงเล็กนอยถึงปานกลาง
ระยะที่ 3b 30-44 ลดลงปานกลางถึงมาก
ระยะที่ 4 15-29 ลดลงมาก
ระยะที่ 5 < 15 ไตวายระยะสุดทาย
หมายเหตุ (1)ถาไมมีหลักฐานของภาวะไตผิดปกติระยะที่1และ2จะไมเขาเกณฑ
การวินิจฉัยโรคไตเรื้อรัง
(2)การรายงานผลการคำนวณคาeGFR หากมีทศนิยมใหปดตัวเลขเปน
จำนวนเต็มกอนแลวจึงบอกระยะของโรคไตเรื้อรัง ตัวอยางเชน บุคคลผูหนึ่งไดรับการ
ตรวจวัดeGFR=59.64มล./นาที/1.73ตร.ม.จะเทากับ60มล./นาที/1.73ตร.ม.ซึ่งถา
บุคคลผูนี้มีความผิดปกติของไตอยางอื่นรวมดวยจะเปนโรคไตเรื้อรังระยะที่2แตถาไม
มีความผิดปกติของไตอยางอื่นรวมดวยบุคคลนี้จะไมไดเปนโรคไตเรื้อรัง

32. 21
4. เกณฑการวินิจฉัยอัลบูมินในปสสาวะใชเกณฑดังตอไปนี้(ตารางที่3)
ระยะ
albumin excretion
rate (AER)
Albumin-to-creatinine ratio
(ACR) คำนิยาม
ตารางที่ 3 เกณฑการวินิจฉัยอัลบูมินในปสสาวะ
หมายเหตุ (1)ระยะA3หมายรวมถึงผูปวยnephroticsyndrome(AERมากกวา2,200
มก./24 ชม. [หรือ ACR มากกวา 2,200 มก./กรัมหรือมากกวา 220 มก./มิลลิโมล])
(2) ถาวัดอัลบูมินในปสสาวะไมได ใหใชแถบสีจุม (urine albumin strip)
ทดแทนได
ตารางที่ 4 ขนาดยาสูงสุดของยารักษาภาวะไขมันผิดปกติกลุมตางๆ ที่
แนะนำในผูปวยโรคไตเรื้อรัง
Statin (มก./วัน)
Atorvastatin
Fluvastatin
Pitavastatin
Pravastatin
Rosuvastatin
Simvastatin
Simvastatin/Ezetimibe
กลุมของยา และชื่อยา ระยะ 3a
(GFR 45-59)
40-80
80
4
40
20
40
40/10
40-80
80
4
40
20
40
40/10
ระยะ 3b-5
(GFR < 45)
20-40
ไมมีขอมูล
2
20
10
20-40
20/10
ระยะที่ 1-2
(GFR ≥≥≥≥≥ 60)
ผูปวยปลูก
ถายไต
20
80
ไมมีขอมูล
20
5
20
20/10
(mg/mmol)
< 3
3-30
>30
(mg/g)
< 30
30-300
> 300
(mg/24h)
< 30
30-300
> 300
A1
A2
A3
ปกติหรือเพิ่มขึ้นเล็กนอย
เพิ่มขึ้นปานกลาง
เพิ่มขึ้นมาก

33. 22
Bile acid sequestrants (กรัม/วัน)
Cholestyramine
Fibric acid derivatives (มก./วัน)
Fenofibrate
Fenofibrate(micronized
form)
Fenofibrate(micronized
andmicrocoatedform)
Fenofibrate(nano-
technologyform)
Gemfibrozil
Others (มก./วัน)
Ezetimibe
Niacin
Omega-3 fatty acids
(EPA/DHA)
กลุมของยา และชื่อยา
16
150
100
80
72.5
1,200
10
2,000
4,000
16
150
100
80
72.5
1,200
10
2,000
4,000
16
ไมควรใช
ไมควรใช
ไมควรใช
ไมควรใช
600
10
1000
4,000
ระยะที่ 1-2
(GFR ≥≥≥≥≥ 60)
16
ไมควรใช
ไมควรใช
ไมควรใช
ไมควรใช
600
10
ไมมีขอมูล
4,000
ระยะ 3a
(GFR 45-59)
ระยะ 3b-5
(GFR < 45)
ผูปวยปลูก
ถายไต
ดัดแปลงมาจาก KDOQI Clinical Practice Guideline for Diabetes and CKD:
2012 update. Am J Kidney Dis. 2012; 60: 850-886. และ KDIGO Lipid Work
Group. KDIGO Clinical Practice Guideline for Lipid Management in Chronic
Kidney Disease.KidneyIntSuppl.2013;3:259–305

34. 23
ภาคผนวก 3 แผนภูมิแนวทางเวชปฏิบัติการใชยารักษาภาวะ
ไขมันผิดปกติ
แผนภูมิที่ 1 การใชยาเพื่อปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือดแบบปฐมภูมิ
(DM = Diabetes Mellitus, CKD = Chronic Kidney Disease,
ASCVD = Atherosclerotic Cardiovascular Diseases)
Primary Prevention : No DM / No CKD

35. 24
แผนภูมิที่ 2 การใชยาเพื่อปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือดแบบปฐมภูมิ
ในผูปวยเบาหวานและผูปวยโรคไตเรื้อรัง
(DM = Diabetes Mellitus, CKD = Chronic Kidney Disease,
ASCVD = Atherosclerotic Cardiovascular Diseases,
TLC = Therapeutic Lifestyle Changes)
Primary Prevention : DM, CKD (3-5)