ด้วยแนวคิดที่ว่า “การจัดการศึกษาต้องนำไปสู่การเป็นคนดี มีอาชีพ สุจริตเพื่อให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข” ไม่เพียงแต่การจัดการศึกษาไปเพื่อมุ่งเน้นให้ผู้เรียนทุกคนมีความเป็นเลิศทางวิชาการแต่เพียงอย่างเดียว โดยธรรมชาติแล้วมนุษย์แต่ละคนมีศักยภาพแตกต่างกัน โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด ได้นำแนวคิดดังกล่าวมาจัดการเรียนรู้ให้แก่นักเรียน พัฒนาผู้เรียนด้วยการจัดกระบวนการเรียนรู้ผ่านฐานการเรียนรู้ที่หลากหลายทำให้นักเรียนได้พัฒนาทักษะการเรียนรู้ที่นำไปใช้จริงและเกิดการเปลี่ยนแปลงวิธีคิด การคิดวิเคราะห์ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอย่างเข้าใจชีวิตยิ่งขึ้น

1. สมัชชาเครือขาย
ปฏิรูปการศึกษา
°Ò¹¡ÒþѲ¹Ò·ŒÍ§¶Ôè¹ÍÂÙ‹·ÕèâçàÃÕ¹
: ¡Ã³Õ âçàÃÕ¹à·ÈºÒÅÇÑ´»†ÒàÃäà Í.àÁ×ͧ ¨.ÃŒÍÂàÍç´
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K

3. พิมพ์ครั้งแรก
กันยายน 2558
จำ�นวนพิมพ์
1,000 เล่ม
ผู้เขียน
สลิลทิพย์ เชียงทอง
ภาพประกอบ
อภิรัฐ วิทยสมบูรณ์
ออกแบบรูปเล่ม
อินทิรา วิทยสมบูรณ์
ผู้สนับสนุนการจัดพิมพ์
สำ�นักงานประสานการพัฒนาสังคมสุขภาวะ (สปพส.)
126/146 ชั้น 4 อาคาร 10 ชั้น สถาบันบำ�ราศนราดูร
ซอยติวานนท์ 14 ต.ตลาดขวัญ อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000
โทร 0-2965-9531-3 โทรสาร 0-2965-9534
ดำ�เนินการผลิต
Media for All, mediaforall.project@gmail.com
ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
กรณี โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด

4. คำ�นำ�คำ�นำ�
ด้วยแนวคิดที่ว่า“การจัดการศึกษาต้องน�ำไปสู่การเป็นคนดีมีอาชีพ
สุจริตเพื่อให้สามารถด�ำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข” ไม่เพียงแต่
การจัดการศึกษาไปเพื่อมุ่งเน้นให้ผู้เรียนทุกคนมีความเป็นเลิศทางวิชาการ
แต่เพียงอย่างเดียว โดยธรรมชาติแล้วมนุษย์แต่ละคนมีศักยภาพแตกต่างกัน
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด ได้น�ำแนวคิดดังกล่าวมา
จัดการเรียนรู้ให้แก่นักเรียน พัฒนาผู้เรียนด้วยการจัดกระบวนการเรียนรู้ผ่าน
ฐานการเรียนรู้ที่หลากหลายท�ำให้นักเรียนได้พัฒนาทักษะการเรียนรู้ที่น�ำ
ไปใช้จริงและเกิดการเปลี่ยนแปลงวิธีคิด การคิดวิเคราะห์ และปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมอย่างเข้าใจชีวิตยิ่งขึ้น
เนื้อหาที่เกิดจากกระบวนการถอดบทเรียนการจัดการเรียนรู้ของ
บุคลากรครูและนักเรียน ได้น�ำเสนอไว้แล้วในหนังสือ “ฐานการพัฒนาท้อง
ถิ่นอยู่ที่โรงเรียน : กรณี โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด”
ซึ่งเป็นเพียงส่วนหนึ่งของสถานการณ์ ณ วันที่ได้เข้าไปจัดกระบวนการเท่านั้น
ขณะที่โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร ด�ำเนินการเพื่อพัฒนาต่อเนื่องอย่างไม่หยุด
นิ่ง ในฐานะผู้ถอดบทเรียนและเรียบเรียงถ่ายทอดเรื่องราวที่เกิดขึ้น หวังเป็น
อย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้จะสร้างแรงบันดาลใจในการริเริ่มจัดการศึกษาเพื่อ
พัฒนาผู้เรียนอย่างแท้จริง
เชื่อมั่นและศรัทธา
สลิลทิพย์ เชียงทอง
กันยายน 2558

5. 6
10
15
19
27
59
20
63
64
การจัดการศึกษาโดยองค์กรท้องถิ่น
การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในการพัฒนาท้องถิ่น
การศึกษาเพื่อสัมมาชีพ
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร
การจัดระบบบริหารโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร
ฐานการเรียนรู้
บทสรุปท้ายเล่ม
รายชื่อผู้ให้ข้อมูล
อ้างอิง
สารบัญสารบัญ
6
10
15
19
27
60
20
64
63
60

8. การจัดการศึกษาโดยองค์กรท้องถิ่นการจัดการศึกษาโดยองค์กรท้องถิ่น

9. โรงเรียนในท้องถิ่น เป็นการจัดการศึกษาเพื่อแก้ความเหลื่อมล�้ำ
ลดช่องว่าง ท�ำให้ทุกคนเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพและมีความเสมอภาค
โดยมีองค์กรปกครองท้องถิ่นส่งเสริมให้เกิดการจัดการศึกษาที่สร้างการ
เรียนรู้และไม่แยกคนออกจากชุมชน โดยให้ความส�ำคัญกับการศึกษาของ
ชุมชน หรือชุมชนคือโรงเรียน เป็นฐานที่ใหญ่ที่สุด ไม่ใช่การศึกษาใน
โรงเรียน แต่เป็นการเรียนรู้ร่วมกันในชุมชน เพราะท้องถิ่นมีต้นทุนทาง
สังคมที่ดี อีกทั้งผู้บริหารท้องถิ่นอยู่ใกล้ชิดชุมชน และสามารถใช้พื้นที่
ชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้ เป็นการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ที่หลากหลาย
ขณะเดียวกันความเป็นท้องถิ่นสามารถท�ำให้โรงเรียนสร้าง
เอกภาพในการบริหารการศึกษาที่มีอัตลักษณ์ มีความเป็นท้องถิ่น ให้ท�ำ
เป็น คิดเป็น อยู่ร่วมกันเป็น ทุกคนเป็นทั้งครูและนักเรียน จึงมีครูและ
แหล่งเรียนรู้มากมาย ดังนั้น ท้องถิ่นจึงสามารถจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนา
เศรษฐกิจ คือ ประกอบสัมมาชีพได้ ดัดแปลงปรับปรุงต่อยอดได้ จิตใจ คือ
ความรักความเมตตาต่อกัน ลดละความเห็นแก่ตัว เพิ่มความเห็นแก่ส่วน
รวม สังคม คือ การอยู่ร่วมกันด้วยดี วัฒนธรรม คือ ภูมิปัญญาดั้งเดิมที่
ดีมีประโยชน์ถ่ายทอดต่อๆ ไป และสามารถพัฒนาให้เหมาะแก่กาลสมัย
สิ่งแวดล้อม คือ บ�ำรุงรักษาเพิ่มเติมสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ
ให้เกื้อกูลต่อชีวิตและการอยู่ร่วมกัน สุขภาพ สามารถดูแลรักษาสุขภาพ
ให้มีสุขภาวะที่สมบูรณ์ทั้งทางกาย ทางจิต ทางสังคม และทางปัญญา
ประชาธิปไตย ทุกคนมีความเสมอภาค มีภารดรภาพ มีการรวมตัวร่วมคิด
ร่วมท�ำ มีส่วนร่วมในการท�ำแผนชุมชน และขับเคลื่อนแผนชุมชนที่ร่วมกัน
ท�ำขึ้นมา (ประเวศ วะสี)
โรงเรียนในท้องถิ่น เป็นการจัดการศึกษาเพื่อแก้ความเหลื่อมล�้ำ
ลดช่องว่าง ท�ำให้ทุกคนเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพและมีความเสมอภาค
โดยมีองค์กรปกครองท้องถิ่นส่งเสริมให้เกิดการจัดการศึกษาที่สร้างการ
เรียนรู้และไม่แยกคนออกจากชุมชน โดยให้ความส�ำคัญกับการศึกษาของ
ชุมชน หรือชุมชนคือโรงเรียน เป็นฐานที่ใหญ่ที่สุด ไม่ใช่การศึกษาใน
โรงเรียน แต่เป็นการเรียนรู้ร่วมกันในชุมชน เพราะท้องถิ่นมีต้นทุนทาง
สังคมที่ดี อีกทั้งผู้บริหารท้องถิ่นอยู่ใกล้ชิดชุมชน และสามารถใช้พื้นที่
ชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้ เป็นการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ที่หลากหลาย
ขณะเดียวกันความเป็นท้องถิ่นสามารถท�ำให้โรงเรียนสร้าง
เอกภาพในการบริหารการศึกษาที่มีอัตลักษณ์ มีความเป็นท้องถิ่น ให้ท�ำ
เป็น คิดเป็น อยู่ร่วมกันเป็น ทุกคนเป็นทั้งครูและนักเรียน จึงมีครูและ
แหล่งเรียนรู้มากมาย ดังนั้น ท้องถิ่นจึงสามารถจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนา
เศรษฐกิจ คือ ประกอบสัมมาชีพได้ ดัดแปลงปรับปรุงต่อยอดได้ จิตใจ คือ
ความรักความเมตตาต่อกัน ลดละความเห็นแก่ตัว เพิ่มความเห็นแก่ส่วน
รวม สังคม คือ การอยู่ร่วมกันด้วยดี วัฒนธรรม คือ ภูมิปัญญาดั้งเดิมที่
ดีมีประโยชน์ถ่ายทอดต่อๆ ไป และสามารถพัฒนาให้เหมาะแก่กาลสมัย
สิ่งแวดล้อม คือ บ�ำรุงรักษาเพิ่มเติมสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ
ให้เกื้อกูลต่อชีวิตและการอยู่ร่วมกัน สุขภาพ สามารถดูแลรักษาสุขภาพ
ให้มีสุขภาวะที่สมบูรณ์ทั้งทางกาย ทางจิต ทางสังคม และทางปัญญา
ประชาธิปไตย ทุกคนมีความเสมอภาค มีภารดรภาพ มีการรวมตัวร่วมคิด
ร่วมท�ำ มีส่วนร่วมในการท�ำแผนชุมชน และขับเคลื่อนแผนชุมชนที่ร่วมกัน
ท�ำขึ้นมา (ประเวศ วะสี)

10. 9กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
ดังนั้น การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในการพัฒนาท้องถิ่น จึง
เกิดขึ้นด้วยแนวคิดที่ว่า “การจัดการศึกษาต้องน�ำไปสู่การเป็นคนดี มีอาชีพ
สุจริตเพื่อให้สามารถด�ำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข”ทั้งสังคมไทย
และสังคมโลกไม่ใช่เป็นการจัดการศึกษาไปเพื่อมุ่งเน้นให้ผู้เรียนทุกคนมีความ
เป็นเลิศทางวิชาการแต่เพียงอย่างเดียว เพราะโดยธรรมชาติแล้วมนุษย์แต่ละ
คนจะมีศักยภาพหรืออัจฉริยภาพที่แตกต่างกัน
การจัดการศึกษาที่มุ่งเน้นสู่ความเป็นเลิศทางด้านวิชาการแต่เพียง
อย่างเดียวยังเป็นการจัดการศึกษาที่ตอบสนองตอบความต้องการเฉพาะกลุ่ม
ผู้เรียนที่มีศักยภาพหรืออัจฉริยภาพด้านวิชาการแต่เพียงกลุ่มเดียวเท่านั้น
โดยไม่ให้ความส�ำคัญต่อการจัดการศึกษาเพื่อตอบสนองความต้องการของ
กลุ่มผู้เรียนที่มีศักยภาพหรืออัจฉริยภาพด้านอื่นๆ ท�ำให้ผู้เรียนกลุ่มนี้ไม่ได้รับ
การพัฒนาเต็มตามศักยภาพและถูกบังคับให้เรียนรู้เพื่อมุ่งสู่ความเป็นเลิศด้าน
วิชาการ ซึ่งเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ยาก หรืออาจเป็นไปไม่ได้เลย เท่ากับเป็นการ
ท�ำร้ายกลุ่มผู้เรียนที่มีศักยภาพหรืออัจฉริยภาพด้านอื่นๆ ที่ไม่ใช่ด้านวิชาการ
เพราะกลุ่มผู้เรียนเหล่านี้จะไม่มีความเป็นเลิศในด้านใดทั้งสิ้นเลย เมื่อจบการ
ศึกษาขั้นพื้นฐานไปแล้ว เมื่อไม่มีโอกาสได้เรียนต่อก็จะไม่มีความรู้ที่จะน�ำไปใช้
ในการประกอบอาชีพได้ กลายเป็นแรงงานไร้ฝีมือ ประกอบกับผู้เรียนของ
โรงเรียนในสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นส่วนใหญ่มีฐานะยากจน มักไม่มี
โอกาสได้เรียนต่อ ดังนั้น การจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานของโรงเรียนในสังกัด
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องสามารถตอบสนองต่อความต้องการของผู้
เรียนทุกคนเพื่อให้ผู้เรียนได้ค้นพบศักยภาพหรืออัจฉริยภาพของตนเองอันจะ
ส่งผลให้ประชาชนในท้องถิ่นเป็นคนดี มีอาชีพสุจริตสามารถด�ำรงชีวิตอยู่ใน
ท้องถิ่นได้อย่างมีความสุข โดยไม่ต้องอพยพย้ายถิ่นฐานไปท�ำงานในเมืองใหญ่
หรือเมืองอุตสาหกรรม ทิ้งให้เด็กและคนชราอยู่ในท้องถิ่นตามล�ำพัง ท�ำให้
ครอบครัวขาดความอบอุ่น และชุมชนท้องถิ่นขาดความเข้มแข็ง ขาดพลังใน
การขับเคลื่อนการพัฒนาท้องถิ่นให้เจริญก้าวหน้าได้ (สุวรรณ พิณตานนท์)

11. การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็น
ฐานในการพัฒนาท้องถิ่น
การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็น
ฐานในการพัฒนาท้องถิ่น

12. 11กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในการพัฒนาท้องถิ่น (School
Based ManagementforLocalDevelopment: SBMLD) หมายถึงการ
บริหารจัดการศึกษาที่ใช้โรงเรียนเป็นศูนย์การจัดการศึกษาตลอดชีวิตสู่
ความเป็นเลิศตามศักยภาพหรืออัจฉริยภาพของของผู้เรียน (นักเรียน /เด็ก
เยาวชนและประชาชนในท้องถิ่น) ทั้งการศึกษาในระบบ นอกระบบ และ
ตามอัธยาศัย โดยเน้นการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน อันจะส่งผลให้
ประชาชนในท้องถิ่นเป็นคนดี มีอาชีพสุจริตสามารถด�ำรงชีวิตอยู่ในท้องถิ่น
ได้อย่างมีความสุข การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในการพัฒนาท้องถิ่น
เป็นการบริหารจัดการศึกษาที่สนองตอบนโยบายการจัดการศึกษา
ของชาติ ซึ่งปรากฏตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542
(สุวรรณ พิณตานนท์)
ผู้บริหารโรงเรียนสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยเฉพาะ
โรงเรียนที่มีการถ่ายโอนจากกระทรวงศึกษาธิการมาสังกัดองค์การบริหาร
ส่วนจังหวัดได้มีการจัดตั้งสมาคมผู้บริหารโรงเรียนสังกัดองค์การบริหาร
ส่วนจังหวัดแห่งประเทศไทย (ส.บ.อ.ท.) มีแนวคิดในการที่จะพัฒนา
คุณภาพการศึกษาของท้องถิ่นได้มีการด�ำเนินการขับเคลื่อนปฏิรูปการ
ศึกษาของท้องถิ่น และได้เข้าร่วมเป็นสมัชชาเครือข่ายปฏิรูปการศึกษา 9
เครือข่าย พร้อมกับจัดประชุมสัมมนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้หลายครั้งและน�ำ
เสนอต่อผู้เกี่ยวข้องเป็นล�ำดับ ดังนี้

13. 12 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
1.ให้มีกฎหมายการศึกษาท้องถิ่นหรือแก้ไขเพิ่มเติมให้ปรากฏการ
ศึกษาท้องถิ่นใน พ.ร.บ.การศึกษาแห่งชาติอย่างชัดเจน
2.การกระจายอ�ำนาจให้สถานศึกษาเพื่อความสะดวกคล่องตัวใน
การบริหารจัดการ โดยเฉพาะกฎระเบียบ ด้านการเงิน พัสดุที่ใช้เช่นเดียว
กับหน่วยงานกอง/ส�ำนักในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ท�ำให้เกิดความยุ่ง
ยาก ใช้เวลามาก หาบุคลากรที่จะท�ำหน้าที่ยาก เป็นต้น ดังนั้น หากมีกฎ
ระเบียบที่ยืดหยุ่น หรืออ�ำนวยความสะดวกให้สถานศึกษามากขึ้น จะช่วย
ให้สนับสนุนให้เกิดความส�ำเร็จ
3.รัฐบาลต้องก�ำหนดให้การปฏิรูปการศึกษาท้องถิ่นเป็นวาระ
แห่งชาติ
4.ให้มีการแก้ไข พ.ร.บ.ข้าราชการท้องถิ่น ให้ข้าราชการและ
พนักงานท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาของท้องถิ่น เป็นบุคลากร
ทางการศึกษา ตาม พ.ร.บ.ครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. 2542 เป็น
การสร้างขวัญก�ำลังใจให้ฝ่ายสนับสนุนการศึกษามากขึ้น
5.ก�ำหนดการสนับสนุนการศึกษาท้องถิ่น โดยให้ท้องถิ่นจัดสรร
งบประมาณเพิ่มเติมให้ด้านการศึกษาเป็นร้อยละ 20 ของเงินงบประมาณ
ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้นๆ โดยก�ำหนดเป็นกฎหมาย หรือ
ระเบียบ เพื่อให้การพัฒนามีความต่อเนื่อง และไม่ต้องกังวลกับผู้บริหาร
การเมืองท้องถิ่นที่เข้ามาด�ำรงต�ำแหน่งในแต่ละสมัย
ข้อเสนอในลักษณะยุทธศาสตร์เพื่อ
การจัดการศึกษาท้องถิ่นที่มีคุณภาพ

14. 13กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
ดังนั้น องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีสถานศึกษาในสังกัดต้องให้
ความมั่นใจว่าเด็ก เยาวชนที่ได้รับการศึกษาแล้ว จะมีความรู้ความสามารถ
มีมาตรฐานเกิดคุณภาพ สามารถประกอบอาชีพที่สุจริต เป็นที่ต้องการ
ของสังคม ชุมชน และต้องได้รับการพัฒนาเต็มศักยภาพทุกคน อย่างหลาก
หลาย จึงได้ก�ำหนดนวัตกรรมการจัดการศึกษาที่เรียกว่า การบริหารโดยใช้
โรงเรียนเป็นฐานในการพัฒนาท้องถิ่น (School Based Management
for Local Development: SBMLD) ดังปรากฏแนวทางต่อไปนี้

15. 14 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
1.เสริมสร้างความเข้มแข็งของคณะกรรมการสถานศึกษาขั้น
พื้นฐาน ให้สามารถเข้ามามีบทบาทในการจัดการศึกษาของโรงเรียนได้
อย่างแท้จริง ทั้งนี้ เพื่อให้การจัดการศึกษาของโรงเรียนสามารถแก้ไขปัญหา
และสนองตอบความต้องการของประชาชนในท้องถิ่น
2. จัดการศึกษาในระบบ โดยการส่งเสริม สนับสนุนให้โรงเรียน
จัดการเรียนการสอนที่ท�ำให้ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่ดีและได้รับ
การพัฒนาหรือส่งเสริมให้มีความเป็นเลิศตามอัจฉริยภาพของผู้เรียนแต่ละ
คน จนสามารถน�ำไปประกอบอาชีพในท้องถิ่นได้
3. จัดการศึกษานอกระบบ โดยการส่งเสริม สนับสนุนให้โรงเรียน
จัดการฝึกอบรมให้ความรู้ตามความต้องการของเด็ก เยาวชน และ
ประชาชนในท้องถิ่นเพื่อให้มีทักษะชีวิตและมีอาชีพที่สามารถด�ำรงชีวิตอยู่
ในท้องถิ่นอย่างมีความสุข
4.จัดการศึกษาตามอัธยาศัยโดยการส่งเสริมสนับสนุนให้โรงเรียน
จัดหาแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลายตามความต้องการของเด็ก เยาวชน และ
ประชาชนในท้องถิ่น เพื่อเปิดโอกาสให้เด็ก เยาวชน และประชาชนได้เรียน
รู้ตามความต้องการและตามศักยภาพของแต่ละบุคคล จนสามารถน�ำไป
ประกอบอาชีพและสามารถด�ำรงชีวิตอยู่ในท้องถิ่นได้อย่างมีความสุข
แนวทางการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็น
ฐานในการพัฒนาท้องถิ่น

16. การศึกษาเพื่อสัมมาชีพการศึกษาเพื่อสัมมาชีพ

18. 17กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
สัมมาชีพหมายถึงการประกอบอาชีพ ภายใต้กรอบอริยมรรคที่มี
สัมมาทิฐิเป็นตัวน�ำหากกล่าวให้เห็นภาพที่ชัดเจนขึ้นจะหมายความถึงการ
ท�ำมาหากินโดยไม่ได้เอาก�ำไรสูงสุดเป็นตัวตั้ง หรือเป็นเป้าหมายสุดท้าย
และต้องค�ำนึงถึงความเป็นธรรมทางสังคม กล่าวคือความสุขของตน และ
คนท�ำงาน รวมถึงประโยชน์ของผู้บริโภค และผู้รับบริการเป็นหลัก โดยไม่
กระทบต่อสิ่งแวดล้อมและไม่มุ่งไปกระตุ้นตัณหาอันเป็นเหตุแห่งทุกข์
(มูลนิธิสัมมาชีพ)
สัมมาชีพจึงเป็นทั้งเศรษฐกิจจิตใจสังคม สิ่งแวดล้อมและศีลธรรม
พร้อมกันไปอย่างบูรณาการ ฉะนั้น ยิ่งมีสัมมาชีพกันมากเท่าใด เศรษฐกิจ
จิตใจสังคมสิ่งแวดล้อมจะยิ่งดีขึ้น ต่างจากจีดีพีเมื่อจีดีพีดีขึ้นอย่างอื่นอาจ
จะไม่ดีขึ้นเป็นเงาตามตัวเพราะจีดีพีเป็นการวัดแบบแยกส่วนฉะนั้นการมี
สัมมาชีพเต็มพื้นที่จึงเป็นการวัดพัฒนาที่ดีกว่าจีดีพี สัมมาชีพเต็มพื้นที่จึง
เป็นรากฐานของความร่มเย็นเป็นสุข
การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะ การเตรียมความพร้อมสู่อาชีพ
การใช้ชีวิตเมื่อจบการศึกษาจึงมีความจ�ำเป็น การจัดการศึกษาจึงต้องมี
หลายภาคส่วนเข้ามาร่วมด้วย ครู ผู้บริหารสถานศึกษา ผู้ปกครอง ชุมชน
ท้องถิ่น ประชาคมท้องถิ่น หน่วยงานรัฐในท้องถิ่น ภาคเอกชน ฯลฯ
สร้างการเรียนรู้ใหม่ๆ ใช้ความรู้และผู้รู้ที่มีอยู่ในชุมชนท้องถิ่น เรียกได้ว่า
เป็นการใช้ทรัพยากรอย่างกว้างขวาง ไม่เพียงแต่ความรู้ในต�ำราและการ
ถ่ายทอดจากครูผู้สอนทางเดียวเท่านั้น และเน้นการปฏิบัติจริง สรุปการ
ปฏิบัติเพื่อการพัฒนาปรับปรุงให้ดีขึ้น มีรายได้พอสมควร เมื่อโรงเรียน
จัดหลักสูตรสัมมาชีพและเปิดโอกาสให้นักเรียนได้พัฒนาทักษะชีวิตและ
ทักษะการท�ำงาน โดยค�ำนึงถึงหลักการดังต่อไปนี้

19. 18 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
1) ต้องสร้างคุณค่าของการท�ำงาน เห็นการท�ำงานทุกชนิดเป็น
ของดีของมีค่า
2) การเรียนรู้ต้องเรียนรู้จากการท�ำงาน ใช้การท�ำงานเป็น
เครื่องมือเรียนรู้ ให้ท�ำงานเป็น สู้งานหนัก และรับผิดชอบ
3) เรียนรู้ให้คิดเป็น อยู่ร่วมกันเป็น จัดการเป็น สร้างความรู้และ
จัดการความรู้เป็น
การศึกษาไทยจ�ำกัดความรู้เฉพาะในต�ำราเรียน อยู่ในโลกแคบๆ
ห้องสี่เหลี่ยมมานาน เรียนด้วยการท่องจ�ำเพื่อสอบแข่งขันมานานมาก ไม่
สามารถบูรณาการความรู้กับการใช้ชีวิตประจ�ำวัน จนเกิดวิกฤติการศึกษา
ซึ่งส่งผลกระทบต่อการพัฒนาสังคมโดยรวม ฉะนั้น ข้อเสนอต่อแนวทาง
การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในการพัฒนาท้องถิ่น จึงเป็นแนวทางที่
ส่งเสริมให้เกิดการศึกษาเพื่อสัมมาชีพ เรียนรู้จากการปฏิบัติจริง เกิดการ
พัฒนาสติปัญญา ทักษะการคิดวิเคราะห์ การวางแผน การแก้ปัญหา การ
ท�ำงานร่วมกัน เป็นการเปิดโอกาสให้เด็กทุกคนได้ศึกษาเรียนรู้และพัฒนา
ศักยภาพตนเองอย่างเท่าเทียม
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร สังกัดเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด จังหวัด
ร้อยเอ็ด เป็นกรณีศึกษาของการจัดการศึกษาเพื่อสัมมาชีพและน�ำแนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงมาจัดฐานการเรียนรู้ที่พัฒนาผู้เรียน ซึ่งขอน�ำเสนอ ดัง
ต่อไปนี้

20. 19กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร ตั้งอยู่เลขที่ 11 ซ.7 ถนนเทวาภิบาล
ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด สังกัดเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด อ�ำเภอเมือง
จังหวัดร้อยเอ็ด เมื่อปี พ.ศ. 2499 หลวงปู่บุญญสิทธิโสภณ เจ้าอาวาสวัด
ป่าเรไร เป็นผู้ริเริ่มสร้างโรงเรียนในที่ดินของวัดโดยแบ่งพื้นที่วัดประมาณ
2 ไร่กว่าๆ โดยหวังจะให้ชุมชนช่วยกันดูแล เมื่อโรงเรียนวัดป่าเรไร เปิด
มาได้ปีที่ 10 ประสบกับปัญหาด้านครูผู้สอน จึงได้โอนความรับผิดชอบ
ให้กับเทศบาลร้อยเอ็ด ดังนั้นแล้ว เทศบาลร้อยเอ็ดจึงได้เข้ามาบริหาร
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร ตั้งแต่ปี วันที่ 1 เมษายน พ.ศ.2511 เป็นต้นมา
และเทศบาลได้เข้ามาบริหารจัดการทั้งงบประมาณในด้านการสร้างอาคาร
อุปกรณ์การเรียนการสอน การจ้างครูผู้สอน ซึ่งเทศบาลจะเปิดสอบเองและ
มีบางส่วนได้ย้ายจากสังกัด สพฐ. มาอยู่สังกัดเทศบาล เนื่องจากอาจารย์
บางท่านต้องการที่จะย้ายกลับมาสอนที่บ้านเดิม
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร

22. การจัดระบบบริหาร
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร
การจัดระบบบริหาร
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร

23. 22 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ระดับชั้น
อนุบาล ถึง ระดับมัธยมศึกษาตอนต้นปัจจุบันมีผู้อ�ำนวยการสถานศึกษาคือ
นางธนิตา กุลสุวรรณ รองผู้อ�ำนวยการสถานศึกษา 2 คน คือ นางบุญศรี
บรรเลงการ และนายจักรกฤษณ์ ถินค�ำเชิด พนักงานครูและบุคลากรทาง
การศึกษา จ�ำนวน35 คน นักการภารโรง จ�ำนวน 2 คนจ�ำนวนผู้เรียน700
คน โรงเรียนได้จัดการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน
พุทธศักราช 2551 โดยมีจุดเน้นในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้เป็นคนดี
คนเก่ง อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข ได้น้อมน�ำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียงบูรณาการในการจัดการเรียนรู้ทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ รวมทั้ง
กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนมีทักษะชีวิต ทักษะการคิด
อย่างสร้างสรรค์ตามช่วงวัย และส่งเสริมให้ผู้เรียนมีทักษะการใช้ภาษา
อังกฤษในการสื่อสารเพื่อเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน หลักการ
บริหารจัดการ เพื่อให้คุณครูได้รู้จักเด็กและดูแลเด็กได้ทั่วถึงจึงได้จัดระบบ
บริหารโรงเรียนแบบกระจายอ�ำนาจในรูปแบบโรงเรียนเล็กในโรงเรียน
ใหญ่ ซึ่งผู้อ�ำนวยการธนิตา กุลสุวรรณ เป็นผู้ริเริ่มด�ำเนินการ โดยได้แนวคิด
มาจากการปลูกป่า ที่ไม่สามารถปลูกต้นไม้ทีเดียวให้เต็มป่าได้ ต้องหาวิธี
การ ปลูกต้นไม้ใหญ่ก่อน และกระจายเมล็ด เมื่อไม้ใหญ่ออกผล เมล็ดก็จะ
ตกลงดินแล้วเกิดเป็นไม้ใหญ่ต่อไปเรื่อยๆซึ่งจะสร้างร่มเงาแผ่กิ่งก้านสาขา
เป็นที่พักอาศัย ให้ความร่มเย็น กับสิ่งมีชีวิตทุกชนิดที่เข้ามาอาศัยอย่างทั่ว
ถึงและยั่งยืนตลอดไป ซึ่งมีการแบ่งกลุ่มเป็น 4 โรงเรียนเล็ก ดังนี้

24. 23กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
• โรงเรียนผกากรอง กลุ่มอนุบาล
• โรงเรียนอินทนิล กลุ่มช่วงชั้นที่ 1 คือ ประถมศึกษาปีที่ 1 – 3
• โรงเรียนพวงชมพู กลุ่มช่วงชั้นที่ 2 คือ ประถมศึกษาปีที่ 4 – 6
• โรงเรียนชัยพฤกษ์ กลุ่มช่วงชั้นที่ 3 คือ มัธยมศึกษาปีที่ 1 – 3
แต่ละโรงเรียนจะเลือกครูใหญ่1คนและจะมีการจัดประชุมภายใน
กลุ่มโรงเรียนเพื่อดูแลเด็กรับรู้สถานการณ์ของเด็กทุกคนเด็กๆก็จะจดจ�ำ
ครูของพวกเขาได้ และจะเรียกครูโรงเรียนผกากรอง ครูโรงเรียนอินทนิล
ครูโรงเรียนพวงชมพู และครูโรงเรียนชัยพฤกษ์ การจัดกลุ่มบริหารเช่นนี้
เป็นการหนุนช่วยในการจัดการเรียนการสอนเมื่อมีครูติดภารกิจ
ไม่สามารถสอนในชั่วโมง/วิชานั้นได้ และครูใหญ่ของโรงเรียนเล็กจะเป็น

25. 24 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
ตัวแทนไปประชุมร่วมกับผู้อ�ำนวยการ ซึ่งเป็นตัวแทนไปรายงานสถานการณ์ที่
เกิดขึ้นในโรงเรียนเล็ก ทั้งงานวิชาการ งานกิจกรรม และพัฒนาการพฤติกรรม
ของเด็กที่อยู่ในความรับผิดชอบของครูโรงเรียนเล็กเพื่อโรงเรียนจะได้ช่วย
เหลือและพัฒนาเด็กได้ตรงตามศักยภาพ ทั้งการส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาจุด
เด่นในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นจุดความสามารถศักยภาพที่เด็กเป็นหรือพัฒนา
การล่าช้าด้านวิชาการของเด็ก เมื่อพบแล้วต้องหนุนเสริมด้านใด หรือค้นหา
ศักยภาพด้านอื่นๆ ที่เด็กมีเพื่อพัฒนาเด็กทั้งหมดของโรงเรียนเทศบาลวัดป่า
เรไร ให้เติบโตเป็นพลเมืองของสังคมที่มีคุณภาพ
โครงการโรงเรียนเล็กในโรงเรียนใหญ่ แก้ปัญหาและจัดระบบความ
เป็นระเบียบเรียบร้อยได้ เช่น การจัดกลุ่มรับประทานอาหารกลางวัน การเข้า
แถว การแปรงฟัน การจัดกิจกรรมก่อนบ่ายคลายเครียด การพัฒนาเด็กให้
เป็นไปตามวัยและศักยภาพที่ค้นพบ และโดยปกติการเข้าแถวก่อนเข้าเรียน
ผู้อ�ำนวยการหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายการพูดอบรมส่วนรวม ก็จะปรับเป็นการ
อบรมย่อยโดยจะมอบหมายให้ครูนักพัฒนาประจ�ำวันเป็นผู้รับผิดชอบใน
การอบรมเด็กโรงเรียนเล็ก ขณะที่นักเรียนก็จัดเป็นกลุ่มนักพัฒนาประจ�ำวัน
เช่นกัน จากการเปลี่ยนค�ำเรียกจากครูเวรเป็นครูนักพัฒนา แม้ว่ายังคงปฏิบัติ
ภารกิจเดิม แต่ได้ผลงานที่ต่างกัน เกิดการบริหารจัดการดีขึ้น เพราะค�ำว่า
“พัฒนา” คือ ต้องดีขึ้นกว่าเดิม

26. 25กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
ผลที่ได้จากการจัดระบบโรงเรียนเล็กในโรงเรียนใหญ่
•เกิดระบบการติดตามเด็กตั้งแต่ผกากรอง1ผกากรอง2(อนุบาล
1 อนุบาล 2) คุณครูรู้จักเด็กทุกคนเป็นอย่างดี และเมื่อเด็กเปลี่ยนช่วงชั้น
เรียนไปอยู่ระดับอินทนิล ก็จะเกิดการส่งต่อเด็กให้คุณครูในชั้นที่สูงขึ้นเกิด
การแลกเปลี่ยนข้อมูลกันเพื่อจะหนุนช่วยเด็กได้เต็มศักยภาพ
• เกิดวงคุยตามธรรมชาติ ทุกสถานที่ ทุกเวลา คุณครูคุยปรึกษา
หารือสถานการณ์ที่เกิดขึ้นกับโรงเรียนเล็กได้ทั้งหมด โดยไม่จ�ำเป็นต้องรอ
ให้น�ำเสนอในห้องประชุม ขณะเดียวกันก็ท�ำให้เกิดการลดการประชุมซ�้ำ
ซ้อน
• การสร้างระบบโรงเรียนเล็กในโรงเรียนใหญ่ ไม่ได้เป็นการสร้าง
ฐานอ�ำนาจของโรงเรียนเล็ก แต่เป็นการอุดช่องโหว่ของระบบการบริหาร
จัดการโรงเรียน คุณครูทุกคนมีโอกาสขึ้นเป็นครูใหญ่ในโรงเรียนเล็กโดย
เวียนกันปีละหนึ่งคน
• เป็นการพัฒนาศักยภาพของการบริหารจัดการของครูทุกคน อีก
ทั้งครูในกลุ่มโรงเรียนเล็กจะได้หนุนช่วยกันได้ทั้งการช่วยสอนเมื่อครูคนใด
คนหนึ่งติดธุระ หรือออกไปประชุมข้างนอก ซึ่งสามารถทดแทนกันได้ การ
บริหารจัดโดยใช้ฐานการบริหารโรงเรียนเล็กเป็นการเรียนรู้และพัฒนา
ตนเองของคุณครูได้อย่างเต็มศักยภาพ

27. 26 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
การจัดระบบครูพ่อแม่คนที่สอง
นอกจากการจัดระบบการบริหารโรงเรียนเล็กในโรงเรียนใหญ่
ซึ่งเป็นระบบการดูแลตามช่วงชั้นแล้ว ผู้อ�ำนวยการยังได้ริเริ่มโครงการพ่อ
แม่คนที่สอง เมื่อปี 2549 คือ จะมีการแบ่งลูกดูแลตั้งแต่ชั้นอนุบาล ครูทุก
คนจะมีลูกคนที่สองเริ่มจากชั้นเรียนของตนเองก่อน เมื่อเด็กเลื่อนชั้นเรียน
ก็จะกลายเป็นลูกคนรอง ส่วนเด็กที่เลื่อนขึ้นมาก็จะรับเป็นลูกคนใหม่แทน
และจะดูแลเด็กจนจบมัธยม 3 เด็กจะเรียกคุณพ่อ คุณแม่ สร้างความ
อบอุ่นและความรู้สึกปลอดภัยเมื่ออยู่ในโรงเรียน การสร้างระบบครูพ่อแม่
เป็นการดูแลเด็กในโรงเรียนอย่างใกล้ชิด รู้จักเด็กอย่างแท้จริง เด็กจะเข้า
มาหาใกล้ชิดพูดคุยกันหรือเมื่อพบปัญหาเช่นเด็กขาดเรียนหรือลืมน�ำเงิน
มาก็จะมายืมครูพ่อแม่ แล้วคืนภายหลัง ครูพ่อแม่คนที่สองจะติดตามเยี่ยม
บ้านพบปะผู้ปกครองเพื่อรับทราบปัญหา และหาทางแก้ไขร่วมกัน เช่น มี
เพื่อนร่วมชั้นได้มาฟ้องครูว่ามีเพื่อนร่วมห้องไม่ได้เพื่อนท�ำความสะอาด
ห้องเรียนในช่วงเช้า เมื่อครูและเพื่อนได้ไปเยี่ยมบ้าน จึงรู้ว่าบ้านไกลมาก
จึงมาคุยกันและให้เพื่อนช่วยตอนเย็นแทน เมื่อเราเข้าใจกันก็จะเกิดความ
เห็นใจครูเข้าใจเด็กเพื่อนเข้าใจเพื่อนเด็กได้เรียนรู้ตนเองและความมีน�้ำใจ
ของเพื่อน ขณะที่ครูก็ได้สร้างความสัมพันธ์กับผู้ปกครอง วิธีการจัดระบบ
ครูพ่อแม่คนที่สองท�ำให้เด็กกล้าที่จะเข้าหาครู เพราะครูได้ท�ำหน้าที่พ่อแม่
ที่ปรึกษา สามารถแก้ปัญหาของการรับรู้เด็กทุกคนอย่างเท่าทัน การจัด
ระบบครูพ่อแม่จะสร้างความใกล้ชิดเด็กยิ่งขึ้น

28. ฐานเรียนรู้ฐานเรียนรู้

30. 29กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
การจัดการเรียนการสอน
แนวคิดการจัดการศึกษาของโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร เชื่อว่า
การศึกษาไม่ใช่การเรียนในห้องเรียนอย่างเดียวการศึกษาจะต้องพัฒนาให้
เด็กออกไปสู่โลกภายนอกได้ เด็กต้องมีทั้งความรู้วิชาการและทักษะชีวิต
และเด็กจ�ำเป็นต้องเรียนรู้ทักษะชีวิตผ่านชีวิตประจ�ำวันเพราะทักษะชีวิต
จะกลายเป็นวิถีชีวิตที่เด็กๆ จะด�ำเนินชีวิตต่อไป ดังนั้น โรงเรียนจึงได้จัด
กิจกรรมฐานการเรียนรู้ต่างๆเป็นการเรียนรู้จากการปฏิบัติจริงการจัดการ
ฐานการเรียนรู้ของโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร จะยึดแนวคิดของเศรษฐกิจ
พอเพียง และเป็นไปตามบริบทของโรงเรียนและชุมชน
เทศบาลให้ความส�ำคัญกับการจัดการศึกษาเพื่อท้องถิ่น โดยนายก
เทศมนตรีเมืองร้อยเอ็ด ได้ให้นโยบายไว้ว่า “การพัฒนาโรงเรียนไม่จ�ำเป็น
ต้องเหมือนกันทุกโรงเรียน โรงเรียนแต่ละแห่งมีจุดเด่นแตกต่างกัน เช่น
โรงเรียนบางแห่งเด่นวิชาการบางแห่งเด่นด้านกีฬา”และโรงเรียนเทศบาล
วัดป่าเรไร ได้วิเคราะห์ตนเอง มีความเด่นกลางๆ จึงได้เลือกการพัฒนา
ศูนย์เรียนรู้ดังนั้นในการพัฒนาการเรียนการสอนของครูผู้อ�ำนวยการจึงได้
จัดให้มีการศึกษาดูงาน แลกเปลี่ยนเรียนรู้ จัดอบรมหลากหลายสาขาวิชา
เช่น การประเมินผล การจัดการเรียนรู้ การจัดท�ำแผนการเรียนการสอน
การพัฒนาหลักสูตร การจัดท�ำหลักสูตรท้องถิ่น ซึ่งผู้อ�ำนวยการส่งเสริมครู
ทุกคนเต็มที่ ทั้งการอนุมัติงบประมาณค่าใช้จ่าย การอนุญาตให้ครูลาไป
อบรมเพื่อพัฒนาครูทุกๆ ด้าน
ดังนั้นการจัดฐานการเรียนรู้ จึงเกิดจากการวิเคราะห์ความรู้ของ
ชุมชน การเพิ่มฐานการเรียนรู้ก็จะเป็นการต่อยอดขยายผลจากฐานที่มีอยู่
เดิมแล้ว และใช้ฐานการเรียนรู้พัฒนาทักษะความรู้ ความเชี่ยวชาญผ่าน
การปฏิบัติการจริง ด้วยวัฎจักรของการทดลอง สังเกต บันทึก สรุป ทดลอง
.... จนได้ผลที่ดีที่สุด

31. 30 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร เป็นโรงเรียนที่มีความตื่นตัวพัฒนา
ตนเองตลอดเวลาครูทุกคนต้องปรับตัวและเปลี่ยนตัวเองต้องพัฒนาทักษะ
ตนเองอยู่เสมอ เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ เพื่อจะน�ำมาพัฒนากระบวนการเรียนการ
สอนส�ำหรับเด็กยุคใหม่ รวมถึงการใช้เครื่องมือการสื่อสารที่เป็นปัจจุบัน
เท่าทันเด็กด้วย เช่น เด็กเล่นไลน์ ครูก็ต้องเล่นไลน์ด้วย ใช้ไลน์คุยกับเด็ก
หรือแม้แต่การสอบถามการบ้านก็ตาม
การพัฒนาการเรียนการสอนของโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรนั้น
เทศบาลเมืองร้อยเอ็ดให้การสนับสนุนงบประมาณในด้านสื่อการเรียนการ
สอนวัสดุอุปกรณ์วิทยากรที่ให้ความรู้ด้านต่างๆงบประมาณด้านบุคลากร
ครู กองทุนสนับสนุนผู้เรียน ขณะเดียวกันโรงเรียนยังประสานความร่วมมือ
กับสถาบันการศึกษาในลักษณะของการท�ำ MOU ได้แก่ ระดับอนุบาล
MOU ร่วมกับคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระดับประถม
ศึกษา MOU ร่วมกับโรงเรียนสาธิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ การศึกษา
พิเศษMOUร่วมกับมหาวิทยาลัยราชภัฎมหาสารคาม ด้านเทคโนโลยีและ
สารสนเทศ MOU ร่วมกับมหาวิทยาลัยมหาสารคาม และมหาวิทยาลัย
ราชภัฎร้อยเอ็ด
อีกทั้งโรงเรียนเป็นศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอ
เพียง ได้รับการสนับสนุนส่งเสริมในการพัฒนาผู้บริหาร ครูและเด็ก จาก
ศูนย์สถานศึกษาพอเพียง มูลนิธิยุวเกษตร ส�ำนักงานทรัพย์สินส่วนพระ
มหากษัตริย์ การที่โรงเรียนท�ำ MOU จากหลายสถาบัน เนื่องจากเทศบาล
เมืองร้อยเอ็ดจัดประชุมใหญ่ประจ�ำปี และมีการพิจารณาโครงการความ
ร่วมมือระดับจังหวัด และเทศบาลได้เสนอให้สถาบันเหล่านั้นท�ำความร่วม
มือกับโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรซึ่งมีความเชื่อมั่นว่าโครงการจะบรรลุ
เป้าหมายอย่างแน่นอน

32. 31กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
นอกจากนั้นโรงเรียนยังได้รับการสนับสนุนจากสาธารณสุข
จังหวัด ให้ความรู้เรื่องสุขภาพ การจัดตั้งกลุ่ม อย.น้อย และยังได้รับการ
สนับสนุนทุนการศึกษาจากภาคเอกชนในจังหวัดด้วย อีกทั้งผู้ปกครองยัง
ประสานทุนการศึกษาจากบริษัทห้างร้านมาให้เด็กในโรงเรียน การจัดทุน
การศึกษาให้แก่เด็กนักเรียนนั้น จะให้ทุนแก่เด็กยากจนแต่มีเงื่อนไขว่าเด็ก
ต้องมีความตั้งใจที่จะพึ่งตนเอง เช่น การมีจิตอาสาช่วยกิจกรรมฐานการ
เรียนรู้ในโรงเรียน หรือร้านค้าสวัสดิการซึ่งเป็นแหล่งรายได้ของโรงเรียน ที่
จะมีงบประมาณมาพัฒนาโรงเรียน การจัดซื้ออุปกรณ์เครื่องฉายโปรเจ็ค
เตอร์ เครื่องเสียง อุปกรณ์หลายชิ้น ล้วนเป็นเงินที่ซื้อจากรายได้ของ
โรงเรียนซึ่งแสดงให้เห็นถึงการพึ่งตนเองก่อน
ด้วยโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร มีพื้นที่เพียง 2 ไร่เศษ มีอาคาร
เรียน 2 อาคาร มีสนามบาส มีโรงอาหาร จึงใช้พื้นที่อันจ�ำกัดจัดสัดส่วน
ของพื้นที่ส�ำหรับฐานการเรียนรู้ โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร ขอน�ำเสนอ
ฐานการเรียนรู้ที่ส�ำคัญ ดังต่อไปนี้

33. ธนาคารขยะ
จุดเริ่มของธนาคารขยะคือเมื่อก่อนโรงเรียนมีขยะเยอะมาก
เกิดจากร้านสวัสดิการที่โรงเรียนให้บุคคลภายนอกมาประมูลขายของ
ในโรงเรียน ขายอาหาร ขนม น�้ำดื่ม พบว่ามีขวดน�้ำดื่มอัดลมเยอะมาก
และนักเรียนก็ชอบซื้อขนมถุง น�้ำดื่มมากินในโรงเรียน จนเมื่อปี 2548 มี
เจ้าหน้าที่ส�ำนักงานส่งเสริมสิ่งแวดล้อมภาค12จังหวัดอุบลราชธานี ได้จัด
อบรมให้ความรู้เรื่องการรักษาสิ่งแวดล้อมแก่โรงเรียนระดับประถมศึกษา
โดยมีตัวแทนครู 1 คน และนักเรียน 3 คน เข้าร่วมอบรม
ดังนั้น ธนาคารขยะจึงเกิดขึ้นที่โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร โดย
ส�ำนักงานส่งเสริมสิ่งแวดล้อมภาค 12 เป็นผู้สนับสนุนองค์ความรู้และ
งบประมาณจ�ำนวน 10,000 บาท น�ำไปซื้อถังขยะ จัดท�ำคอกไว้รองรับขยะ
และส่วนหนึ่งใช้เป็นเงินทุนหมุนเวียน
เด็กได้รับความรู้เรื่องการคัดแยกขยะซึ่งแบ่งเป็น 4 ประเภทใหญ่ๆ
คือ ขยะย่อยสลายได้(ขยะอินทรีย์) ขยะทั่วไป และขยะรีไซเคิล และขยะ
อันตราย
32 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :

34. • ขยะย่อยสลายได้ (ขยะอินทรีย์) คือ ขยะที่ย่อยสลายได้ง่าย
เช่น เศษผัก เศษผลไม้ เศษอาหาร ใบไม้ เศษเนื้อสัตว์ เป็นต้น
• ขยะทั่วไป คือ ขยะที่ย่อยสลายยากไม่สามารถน�ำกลับมาใช้ได้
อีก เช่น ถุงพลาสติกที่เปื้อนเศษอาหาร กระดาษห่อขนมลูกอม ซองบะหมี่
ส�ำเร็จรูป โฟม เป็นต้น
• ขยะรีไซเคิล คือ ขยะที่สามารถน�ำกลับมาใช้ได้อีก หรือดัดแปลง
ประดิษฐ์เป็นของเล่นของใช้หรือน�ำไปแยกประเภทเพื่อจ�ำหน่ายให้กับ
ร้านค้าต่อไปได้ เช่น กล่องนม ลังกระดาษ ขวดพลาสติก ขวดแก้ว อลูมิ
เนียม กระป๋องน�้ำอัดลม และโลหะอื่นๆ
•ขยะอันตรายคือขยะที่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม
เช่น หลอดฟลูออเรสเซนต์ ขวดยา ถ่านไฟฉาย แบตเตอร์รี่ กระป๋องสี
สเปรย์ กระป๋องยาฆ่าแมลง ภาชนะบรรจุสารอันตรายต่างๆ
ในช่วงแรกของการจัดการขยะนั้น โรงเรียนยังไม่มีสถานที่จัดเก็บ
ที่ดี เนื่องจากโรงเรียนยังมีอาคารเดียว จึงได้สร้างคอกสี่เหลี่ยมไว้เป็นที่จัด
เก็บขยะ เมื่อขยะเต็มคอกที่จัดเก็บก็จะจ�ำหน่าย ใช้เวลาประมาณ 3 วันก็
เต็มคอก ต้องขายออกไป การที่ขยะเต็มคอกเร็วแสดงให้เห็นว่าขยะใน
โรงเรียนยังมีจ�ำนวนมากจะต้องวางแผนลดขยะ ต่อมาเมื่ออาจารย์ธนิตา
กุลสุวรรณ ได้ย้ายมาเป็นผู้อ�ำนวยการ ได้ปรับปรุงสถานที่เก็บขยะให้ดีขึ้น
เป็นสัดส่วนแยกจากฐานการเรียนรู้อื่นๆ จัดแบ่งเป็นคอก และยังมีถังหรือ
ตะกร้าเพื่อแยกประเภทขยะ ได้แก่ กระดาษแข็ง กระดาษขาว กระดาษสี/
หนังสือพิมพ์ เหล็ก พลาสติก ขวด อลูมิเนียม ฯลฯ
การคัดแยกขยะจะจัดการตั้งแต่ในห้องเรียนหรือห้องพักครูมีการ
แยกกล่องขยะ เช่น ขยะจากการเหลาดินสอ กล่องส�ำหรับใส่กระดาษใช้
แล้วทั้งสองหน้า ซึ่งเด็กๆ ต้องจัดเรียงให้เรียบร้อย ไม่ฉีกหรือขย�ำกระดาษ
ขยะที่ขายได้ก็จะน�ำไปขายให้ธนาคารขยะ ขยะบางประเภทก็จะน�ำมาใช้
33กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด

35. งานต่อ เช่น กระดาษแข็งก็จะน�ำไปท�ำอักษรเบลล์ ท�ำตัวอักษรจีน กล่อง
กระดาษแข็ง ก็จะน�ำไปเป็นกล่องใส่ของเล่น เป็นสื่อการเรียนการสอน
ท�ำให้ลดขยะได้อีก
ธนาคารขยะจะท�ำป้ายราคารับซื้อขยะแต่ละประเภท เมื่อเด็กน�ำ
ขยะมาขาย ธนาคารก็จ่ายเงินสดทันที แล้วธนาคารขยะก็จะรวบรวมขยะ
ทั้งหมดน�ำขายแก่ผู้รับซื้อภายนอก ซึ่งจะได้ราคาสูงกว่าป้ายราคาที่รับซื้อ
ในโรงเรียน เนื่องจากธนาคารขยะได้ก�ำไร จึงน�ำมาปรับปรุงศูนย์ เป็นทุน
การศึกษาให้แก่สมาชิกที่ท�ำหน้าที่ดูแลธนาคารขยะ และเป็นเงินรางวัล
หรือจัดหาของรางวัลส�ำหรับผู้ที่เก็บขยะมาขายเป็นประจ�ำ เพื่อสร้างแรง
จูงใจ เงินที่ได้จะน�ำฝากธนาคารส่วนหนึ่ง และอีกส่วนหนึ่งเป็นเงินสดหมุน
เวียนส�ำหรับใช้รับซื้อขยะ ปัจจุบัน มีเงินทุนหมุนเวียนประมาณ 50,000
กว่าบาท
เมื่อมีพื้นที่ในการจัดเก็บขยะแยกประเภทแล้ว โรงเรียนก็สังเกตว่า
ประมาณ 2 เดือน ขยะเต็มต้องขายออกไป จึงคิดแผนประชาสัมพันธ์ และ
หาวิธีการลดและก�ำจัดขยะไม่ให้เกิดเพิ่มขึ้น จึงต้องขยายความร่วมมือไป
ยังฐานอื่นๆ หรือเกิดฐานใหม่เพื่อรองรับการจัดการขยะในโรงเรียน
เช่น ร้านค้าสวัสดิการ ฐานน�้ำหมักชีวภาพ จนพัฒนาเป็นโรงเรียน
ฐานการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา การ
จัดกระบวนการเรียนรู้เป็นการบูรณาการหน่วยการเรียนการสอน ซึ่งจะมี
การประชุมคณะครูเพื่อหาจุดร่วมของการบูรณาการ
เมื่อมีการจัดประกวดแข่งขันการจัดการระบบขยะในโรงเรียน
โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร ก็ชนะเลิศในระดับจังหวัดเมื่อปี 2549 และปี
2550ก็ชนะเลิศในระดับภาคและปี2551ได้รางวัลชนะเลิศระดับประเทศ
เงินรางวัลที่ได้น�ำมาจัดเป็นทุนการศึกษาให้แก่เด็กโรงเรียนเทศบาลวัดป่า
เรไรและทุนการศึกษาให้แก่โรงเรียนเครือข่ายเทศบาลร้อยเอ็ดและยังเชื้อ
34 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :34 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :

36. เชิญให้โรงเรียนจัดตั้งธนาคารขยะในโรงเรียนด้วย นอกจากนั้น โรงเรียน
โดยสมาชิกธนาคารขยะและครูที่ปรึกษาได้ออกประชาสัมพันธ์ให้ชุมชนได้
มีความรู้เรื่องการคัดแยกขยะ จัดเป็นธนาคารขยะเคลื่อนที่ โดยจะใช้เวลา
หลังเลิกเรียน
กลยุทธ์ของโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรในการรณรงค์และ
ประชาสัมพันธ์ การคัดแยกขยะ การลดขยะ คือ การรับขยะแลกไข่ ขยะ
แลกอุปกรณ์การเรียน จัดผ้าป่าขยะรีไซเคิล จัดกิจกรรมขายสินค้ามือสอง
ซึ่งเป็นการท�ำงานร่วมกับชุมชน การปลูกฝังให้เด็กรักสิ่งแวดล้อม โรงเรียน
สะอาดก็น่าอยู่ บ้านน่าอยู่ การท�ำกิจกรรม เกิดการเรียนรู้และมีโอกาสได้
ไปแลกเปลี่ยน ศึกษาดูงานการจัดการขยะ เป็นการปรับทัศนคติว่าขยะท�ำ
เงินได้ ขยะไม่ได้เป็นสิ่งน่ารังเกียจ บางคนเก็บขยะ รับซื้อขยะจนกลาย
เป็นเศรษฐีก็มีให้เห็นตามสื่อต่างๆ
นอกจากนั้นยังได้สอนให้เด็กได้เพิ่มมูลค่าขยะด้วยการแปรรูป
เป็นดอกไม้ประดิษฐ์ สิ่งประดิษฐ์ต่างๆ เมื่อส�ำนักงานสิ่งแวดล้อมจังหวัด
จัดประกวดงานประดิษฐ์จากวัสดุรีไซเคิล โรงเรียนก็ส่งงานประดิษฐ์เข้า
ประกวดด้วย การให้เด็กฝึกการแปรรูป เป็นการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์
เด็กๆ ยังน�ำความรู้ที่ได้รับกลับไปท�ำการคัดแยกขยะที่บ้านเปลี่ยน
พฤติกรรมของพ่อแม่ให้คัดแยกขยะด้วยท�ำให้เป็นปกตินิสัย เด็กสามารถน�ำ
ขยะจากที่บ้านมาขายให้กับธนาคารขยะได้ รายได้จากการขายก็จะเป็น
ของเด็กเลย ซึ่งก็จะน�ำไปฝากกับธนาคารโรงเรียน เมื่อเวลาผ่านไป ขยะใน
โรงเรียนลดลงมาก จนตอนนี้เก็บมา 6 เดือนกว่าแล้วก็ยังไม่ได้ขายออก
ไป จากการด�ำเนินการธนาคารขยะ ที่ปลูกฝังตั้งแต่เด็กอนุบาล โรงเรียน
สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเด็กได้ทั้งหมด เด็กมีจิตส�ำนึก รักษา
สิ่งแวดล้อม รักษาความสะอาด ทั้งที่โรงเรียน ที่บ้าน และชุมชน
35กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด 35กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด

37. ขณะที่ในชุมชนก็มีโครงการหน้าบ้านหน้ามอง ซึ่งเป็นโครงการที่
เน้นให้ชุมชนรักษาสิ่งแวดล้อม รักษาความสะอาดหน้าบ้านและชุมชน การ
ปลูกต้นไม้ ซึ่งเป็นโครงการที่ท�ำร่วมกับชุมชนได้ เพราะอยู่กันอย่างพึ่งพา
อาศัยกัน โรงเรียนอยู่ติดกับวัด เป็นทางผ่านของชุมชน เมื่อจังหวัดร้อยเอ็ด
จัดงานที่บึงพลาญชัย เด็กๆ ก็จะช่วยกันเก็บขยะ รวมถึงการช่วยไปให้ค�ำ
แนะน�ำการคัดแยกขยะ
เป้าหมายของโรงเรียน คือ ขยะฐานศูนย์ ต้องเป็นโรงเรียนปลอด
ขยะ คือต้องไม่มีขยะในโรงเรียนเลย
สิ่งที่ได้เรียนรู้
• มีความรู้เรื่องประเภทของขยะ และวิธีการคัดแยกขยะ
• เปลี่ยนความคิดว่าเราสามารถสร้างมูลค่าจากขยะได้
ถ้ารู้วิธีการคัดแยกและจัดเก็บขยะอย่างเป็นระบบ
• เปลี่ยนพฤติกรรม ไม่ทิ้งขยะเกลื่อนกลาด มีจิตส�ำนึก
รักษาสิ่งแวดล้อม รักษาความสะอาด
ทั้งในบริเวณโรงเรียน ในบ้านและชุมชน
36 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :

39. 38 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
โรงเรียนธนาคารสานฝันนักออมเงินวัยเยาว์
โรงเรียนธนาคารสานฝันนักออมเงินวัยเยาว์เป็นธนาคารที่เปิดขึ้น
ในโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร เพื่อให้เด็กๆ ได้เก็บเงินที่ผู้ปกครองให้มาใช้
จ่ายและมีเหลือในแต่ละวัน หรือเป็นการวางแผนของเด็กเองที่จะฝากเงิน
เป็นการสร้างนิสัยให้เด็กมีความซื่อสัตย์ ขยัน อดออม เด็กสามารถฝากเงิน
ได้ทุกวัน วันละเท่าไรก็ได้ บางคนฝากวันละบาทก็ยังมี ธนาคารจะเปิดให้
บริการตั้งแต่07.00–07.45น.การจัดระบบจะแบ่งเป็น 4 สาขาการบริการ
ซึ่งจะไปสอดคล้องกับการแบ่งกลุ่มการบริหารโรงเรียน เป็น 4 โรงเรียน
เล็กในโรงเรียนใหญ่คือ ผกากรองเป็นเด็กชั้นอนุบาล อินทนิลจะเป็นเด็ก
ป.1-ป.3พวงชมพูเป็นเด็กป.4-ป.6ชัยพฤกษ์จะเป็นเด็กมัธยมม.1–ม.3

40. 39กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
การฝากเงินนั้น จะไม่เน้นการฝากเงินจ�ำนวนมาก แต่เน้นฝากทุก
วัน วันละน้อยๆ ตามเงินที่ได้มาและเหลือจากการใช้จ่ายเนื่องจากโรงเรียน
เทศบาลวัดป่าเรไรมีเด็กยากจนจ�ำนวนมากจึงต้องเน้นให้ฝึกการออม
นักเรียนที่ให้บริการก็จะเปิดรับสมัครเป็นสมาชิก ปัจจุบันมีจ�ำนวน 27 คน
จัดตั้งเป็นคณะท�ำงาน ยกเว้นนักเรียนชั้นมัธยมที่ 3 จะไม่ได้เข้ามาช่วย
เนื่องจากต้องไปท�ำหน้าที่สภานักเรียน และต้องเตรียมการสอบเรียนต่อ
ระดับมัธยมปลาย สมาชิกจะแบ่งความรับผิดชอบในการให้บริการรับฝาก
เงินทั้งหมด 24 ช่องบริการ โดยแบ่งช่วงชั้นตามโรงเรียนเล็กคือ ผกากรอง
อินทนิล พวงชมพู ชัยพฤกษ์ และอยู่ในจุดแลกเหรียญ2คนและให้บริการ
ชุมชนอีก 2 คน ซึ่งเป็นชุมชนที่อยู่บริเวณรอบนอกโรงเรียน ซึ่งการจัดท�ำ
บัญชีจะแยกออกจาก4 โรงเรียนเล็ก เด็กทุกคนในโรงเรียนจะมีสมุดเงินฝาก
กับธนาคารเยาวชนสานฝันละอ่อนวัยเยาว์ เมื่อปิดการให้บริการแต่ละวัน
ผู้รับผิดชอบจะรวบรวมเงินฝากให้คุณครูที่ปรึกษาเพื่อน�ำไปฝากที่ธนาคาร
เพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) ในการฝากเงินนั้น เด็กจะ
ไม่ได้รับดอกเบี้ยเงินฝากแต่ดอกเบี้ยเงินฝากที่ได้รับจากธนาคารโรงเรียน
จะน�ำมาจัดสรรเป็นทุนการศึกษาให้แก่นักเรียนที่มาช่วยงาน
เมื่อการให้บริการแบ่งช่องบริการตามช่วงชั้น สมุดเงินฝากก็จะ
แยกเป็นสีให้ชัดเจนขนาดสมุดของสมุดจะต่างจากธนาคารโรงเรียนอื่นคือ
จะใช้เท่ากับสมุดเล่มใหญ่ เมื่อเด็กเปลี่ยนช่วงชั้นที่สูงขึ้น ก็จะเปลี่ยนสมุด
เงินฝากไปด้วย เด็กบางคนฝากเงินตั้งแต่เริ่มเข้าโครงการ เมื่อจบมัธยม
3 มีเงิน 30,000 กว่าบาท และในภาพรวมเงินฝากของธนาคารสานฝันละ
อ่อนวัยเยาว์ มีเงินฝากรวมทั้งสิ้นประมาณ 800,000 บาท
เมื่อธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) มี
นโยบายส่งเสริมให้เกิดการออมในโรงเรียน โรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไร
ได้รับการสนับสนุนจาก ธกส. ในด้านอุปกรณ์ เครื่องคอมพิวเตอร์ และ

41. 40 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
ระบบการจัดการเงินฝาก-ถอน เครื่องคิดเลข ตู้เก็บเอกสาร งบประมาณ
สนับสนุน 5,000 บาท
สิ่งที่ได้เรียนรู้
• การมีวินัยในการอดออม
• การได้เรียนรู้การท�ำงานอย่างมีระบบ
ความรับผิดชอบต่อหน้าที่
• การฝึกความซื่อสัตย์ต่อหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับเงิน
• การฝึกสติ เพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาดในการลงบันทึก
บัญชีผิด การนับเงินให้ตรงกับบันทึกบัญชี ที่จะต้องน�ำ
ส่งคุณครูที่ปรึกษา เพื่อน�ำไปฝากยังธนาคารต่อไป

42. 41กรณีโรงเรียนเทศบาลวัดป่าเรไรอ.เมืองจ.ร้อยเอ็ด
ร้านตัดผมชาย - ลมโชยเรไร เกศา
เก้าอี้หนึ่งตัว กับกระจกบานเล็กๆ อยู่ตรงข้ามกับร้านเสริมสวย
พอเพียงเรไรบิวตี้ นักเรียนเล่าว่าร้านตัดผมชายมีพื้นที่จ�ำกัด ถ้ามีลูกค้า
มากกว่าหนึ่งคน ก็ต้องออกไปตัดใต้ต้นไม้ ใต้เต้นท์บ้าง อัตราค่าบริการ
ตัดผมหัวละ 5 บาท
ในการฝึกตัดผมชายนั้น คุณครูจะพาไปเรียนกับร้านตัดผมชายที่มี
ชื่อเสียงประจ�ำจังหวัดร้อยเอ็ด เจ้าของร้านจะเป็นผู้สอนให้ หลังจากนั้น
ก็จะกลับมาฝึกปฏิบัติจนเกิดความช�ำนาญรับตัดผมนักเรียนชายวันละ3-4
คน ช่วงเวลาการเปิดบริการจันทร์ถึงศุกร์ ตั้งแต่เวลา11.30–12.30น.
โดยตัดผมอย่างเดียว รายได้จากการตัดผม จะแบ่งให้นักเรียน 3 บาท และ
เข้าโรงเรียน 2 บาท ส่วนใหญ่เด็กก็จะน�ำไปฝากธนาคารโรงเรียน

43. 42 ฐานการพัฒนาท้องถิ่นอยู่ที่โรงเรียน :
นอกจากจะเรียนรู้วิธีตัดผมแล้ว เด็กยังรู้วิธีรักษาอุปกรณ์ เช่น
แบตเตอร์เลี่ยน กรรไกรตัดผม หวี การดูแลรักษาความสะอาดร้าน การเก็บ
กวาด ช่วยกันท�ำ นักเรียนคนหนึ่งได้เล่า แรงบันดาลใจที่ท�ำให้เขาได้เข้า
มาอยู่ร้านลมโชยเรไร เกศา เป็นเพราะมีรุ่นพี่ไปประกวดการตัดผมได้รางวัล
ชนะเลิศระดับจังหวัด รู้สึกภาคภูมิใจ และอยากร่วมเป็นสมาชิกร้านตัดผม
ลมโชยเรไร เกศา อีกทั้งยังคิดว่าได้ประโยชน์ เป็นทักษะความสามารถ
ติดตัวไปตัดให้น้อง คนในครอบครัว หรือจะพัฒนาเป็นอาชีพต่อไปก็ยังได้
ร้านตัดผมชาย เปิดมาหลายปีแล้ว มีช่างตัดผม ตั้งแต่ประถมจน
ถึงมัธยมจ�ำนวน10 คน การเปิดรับช่างตัดผมจะเปิดกว้างรับสมาชิกตั้งเด็ก
ประถม 1 ขึ้นมาเลย การฝึกช่างมือใหม่ จะให้ตัดผมเด็กอนุบาลก่อน แล้ว
คุณครูจะมาช่วยแต่งเพิ่มให้สวยงามให้ จนหลายคนพัฒนาความสามารถ
และถ่ายทอดให้รุ่นน้องๆ ต่อไป
จากการสังเกตของครูในโรงเรียนพบว่าเด็กนักเรียนชายมักจะมา
ตัดผมที่ร้าน เพราะราคาถูก ท�ำให้ลดปัญหานักเรียนผมยาวผิดระเบียบไป
ได้มาก
สิ่งที่ได้เรียนรู้
• เป็นการฝึกทักษะอาชีพ ที่จะน�ำไปใช้ต่อไป
• เป็นการให้บริการด้วยใจรัก
• ได้ช่วยให้เพื่อนๆ ลดค่าใช้จ่ายในการตัดผมได้
• ได้สร้างสัมพันธภาพที่ดีกับเพื่อนๆ ในโรงเรียน
และคุณครูทุกคน
• การได้น�ำหลักของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ใน
การวิเคราะห์