Arend van de Beek, programmamanager Circulariteit bij Lagemaat geeft in deze presentatie uitleg over hergebruik van bouwmaterialen, stromen en digitalisering in de circulaire bouweconomie Zijn stelling: Een gebouw is een depot van materialen. Om optimaal te kunnen hergebruiken in de circulaire bouweconomie is samenwerking nodig. Tussen slopers, architecten, vastgoed eigenaren, financiers, constructeurs, bouwers en woningcorporaties. Digitalisering is de basis voor optimaal hergebruik.

1. Circulariteit 2022: demolition wordt ’remolition’
Arend van de Beek
Programmamanager circulariteit
AvandeBeek@Lagemaat-Heerde.nl

2. Bedrijfsinformatie
• Opgericht in 1977
• Gevestigd in Heerde
• Familiebedrijf
• Ca. 275 medewerkers

3. Activiteiten
• Sloopwerkzaamheden (calamiteiten)
• (Circulaire) sloopwerkzaamheden
• Asbestsanering / chroom-6 sanering
• Calamiteitenservice
• Bouwkundig herstel
• Bodemsanering
• Infra- / grondwerkzaamheden
• Containerverhuur
• Afvalinzameling / verwerking / recycling
• Grondbank (tevens depothouder)
www.lagemaat-heerde.nl 0578-692064

4. Nieuwe rol van de sloper
• Een gebouw is een depot van materialen (dus zowel donorgebouw als nieuwbouw)
• Momenteel veranderproces: van sloper naar materialenmakelaar naar expert-center
materialendepots
• Nauwe samenwerking met architect (samenwerking VERAS-BNA)
• Nauwe samenwerking met vastgoed eigenaar
• Nauwe samenwerking met financier
• Nauwe samenwerking met ingenieur-constructeur-installateur
• Nauwe samenwerking met bouwer-aannemer
• Aandacht voor specifieke aspecten voor woonstichtingen/woningcorporaties

5. Kip & ei, vraag & aanbod; Remolition

6. Praktijk: “Zwolse donor, doellocatie Hengelo”
• Circulaire ontmanteling ‘Frosty Food’ in Zwolle
• Realisatie ‘Howden’ bedrijfspand Hengelo

7. Circulariteit: Digitaliseren is de basis -I-
• Inventariseren circulaire kansen in materiaalpaspoort
• Stabu / NL-sfb gerubriceerde opslag in databank
• Middels tablet/app en cloudplatform snelle inventarisatie
• Doel: complete sloopvoorraad komende 2 jaar in virtueel depot
• Koppelingen met BNA en Madaster

8. Circulariteit: Digitaliseren is de basis -II-
• 3D BIM modellen van bestaande constructies
• Zorgen voor de ‘digital twin’
• Basismateriaal voor constructeur en modelleur/architect
• Demontage tekeningen en –handleidingen
• Basis voor montage tekeningen en detailleringen

9. LM circulair - Lucrato
1-op-1
(R3)
Aanvulling
Compleet

10. Circulaire maatvoering
Geëvalueerd op (gedateerde) ladder van
Lansink

11. Kenniscentrum circulariteit

12. Circulaire delving Prinsenhof A

13. Circulaire delving Prinsenhof A
12x
348x
327x
315x

14. Circulaire delving Prinsenhof A

15. We zijn allemaal aan zet!
• Rijksbrede programma circulaire economie:
• Vanaf 2023 zijn alle overheids-uitvragen circulair
• In 2030 is Nederland 50% circulair
• RWS en RVB in 2030 volledig circulair
• In 2050 100% circulair
• Wat betekent dat voor:
• Architect
• Woonstichting
• Overheden
• Bouwsector
• Producent

16. Tijdreis 30 à 40 jaar vooruit: Tijdelijke Rechtbank A’dam
• Designed for re-assembly
• Digitale Twin voorhanden
• Relevante restwaarde
• Leertraject daadwerkelijke remontage

17. Zuiderstrandtheater

18. Aanjagen circulaire ketens
• Systeemplafond platen
• Insert coöperatief
• Inname – logistieke hubs – SROI refurbishing – Retailverpakking – Groothandel
• Opcirkelen A- en B-hout keten
• Zachthout stroom uit sloop is daghandel in afvalstof
• Via stichting / coöperatie Insert hier grip op krijgen
• Primaire insteek:
• Groot balkhout: balkhout 1-op-1 hergebruik
• B-hout: primaire route via circulaire pallet/spaanplaat van 100% eol stromen
• Voorkomen van energetische route via biomassa voor warmtenetten en elektra-centrale
• Totstandbrengen hardhout-keten
• Aansporen tot ontwikkeling duurzame kozijnen-deuren-ramen ontwerpen
• Herwinnen hardhout (merantie – merbau – mahonie)
• Via Insert circulaire huibs met SROI komen tot halffabrikaat
• Aansluiting op bestaande keten voor gelamineerd FSC-r/Komo timmerhout

19. Sluiten van de betonketen
• Nauw betrokken bij betonakkoord
• Commissies ‘Circulair Ontwerp’ en ‘Betonreststromen’
• Nationale standaard: ‘Circulair Beton’
• Betongranulaat (BRL2506-1) als toeslagmateriaal
• Dit granulaat is ±60% van het geoogste beton
• Klassificeert lager in kwaliteit (granulaat vs. grind)
• Eén kuub ‘circulair’ beton bestaat uiteindelijk uit 15% reststroom
• Hoogwaardige betonverwerking: Circulair Mineraal
• Herwinning componenten grind, zand en cementsteenpoeder
• Herwonnen volume is 100% van het ingaande beton
• Klassificeert hoger in kwaliteit (gehoekt en geëtst grind)
• Eén kuub ‘CM’ beton bestaat uiteindelijk uit >95% reststroom

20. Vertaling utiliteit -> woningen; organisatie en aanpak
Vroegtijdige afstemming stakeholders middels keukentafelgesprekken e.d. (indien gewenst)

21. Circulariteit
BIM model o.b.v. R-ladder
SVMS standaard
Lagemaat Circulair

22. Toepassing Circulariteit
Kwantiteit
Modelleren (kwantiteit)
R-Ladder implementatie
Levenscyclus materialenlijst

23. Circulariteit
Dakpannen
1:1 hergebruik
Toepassing in schanskorven
Hergebruik in reïnfiltratie
Keramische grondstof voor keramische industrie
Balkhout en planken
1:1 herinzet via SROI(bergschuren, gevels)
Fabricage spaanplaat/meubelpanelen
Gipsplaten
1:1 recycling tot nieuwe gipsplaat
Hardhout (deuren, kozijnen)
Middels SROI verwerkt tot halffabrikaat; uiteindelijk tot nieuw
timmerhout (vingerlas/laminering)
Beton
Door fundaties en vloeren middels smartcrushing te ontleden in grind,
zand en cementpoeder wordt circulair beton geproduceerd. Bijv. met
geopolymeer als binder waardoor 80%+ aan CO2 reductie
Kalkzandsteen (fundaties, binnenwanden)
Wordt hoogwaardig ingezet bij fabricage nieuwe
kalkzandsteenproducten.
Baksteen
Metselwerk wordt m.b.v. smart crushing verwerkt tot
baksteenpoeder, waarmee de baksteenindustrie als
aanvulling voor natuurlijke klei wordt toegepast bij het
vervaardigen van nieuwe bakstenen. Tevens:
hergebruik in reïnfiltratie A- en B-hout (grenen en vuren)
Planken en balkhout worden mbv SROI ontspijkerd en hernieuwd
ingezet
Lage kwaliteit wordt verwerkt tot spaanplaat of dient als thermische
restwarmte / biomassa.
Glas
Middels vlakglasregeling wordt glas ingezet
voor het vervaardigen van nieuw glas met een
verlaagde CO2 footprint.
Metalen
Staal, ijzer, RVS, koper, zink etc. wordt door de metaalindustrie
als schone grondstofstroom ingezet voor nieuwe producten.
Keramiek
Toiletpotten en wasbakken worden (voorzover courant)
1:1 ingezet via groothandels). Overige materialen (m.n.
tegelwerk en de incourante elementen) worden middels
smart crushing verwerkt tot keramiekpoeder dat weer
toegepast wordt in de keramiek-industrie.
Kunststoffen
PVC, PIR/PUR, EPS en minerale wol wordt verzameld en
via recyclers hernieuwd als secundaire grondstof ingezet
voor vervaardiging van dezelfde materialen.
Hang- en sluitwerk
Buitendeursloten, deurdrangers en anti-inbraakvoorzieningen worden vooraf
geoogst en middels SROI weer geschikt gemaakt / opnieuw verpakt voor
hernieuwde inzet.