4. WHO Global Burden of Oral Diseases
• 2 belangrijkste mondpathologieën
– Cariës
– Parodontitis
5. Cariës
• Prevalentie van onbehandelde cariës 35%
• Meest prevalente aandoening wereldwijd
Beltran-Aguilar ED et al. Surveillance for dental caries, dental sealants, tooth retention, edentulism,
and enamel fluorosis--United States, 1988-1994 and 1999-2002. Morbidity and mortality weekly
report Surveillance summaries. 2005;54(3):1-43.
6. Parodontitis
Armitage GC. Development of a classification system for periodontal diseases and conditions.
Annals of periodontology / the American Academy of Periodontology. 1999;4(1):1-6.
9. • Rol van de huisarts?
– Gegevens uit INTEGO databank (huisartsbezoek)
• Jaarlijkse contactgroep 84% (alle leeftijden)
• Boven 40 jaar bijna 90%
– Onderzoek RIZIV (2009-2010)
• 56 % minstens 3 contacten bij tandarts op periode 5
jaar
• 96% had jaarlijks minstens 1 contact met de huisarts
10. • Daarom deze pilootstudie!
– Onderzoeksvraag
• “Bij hoeveel personen die bij de huisarts langskomen,
kan er een ernstige mondpathologie weerhouden
worden?”
– Ernstige Dentale pathologie
– Ernstig Parodontale pathologie
19. Bedankt voor Uw aandacht!
• Deze presentatie is achter de kiezen!
– Zijn er nog vragen?
20. Referenties• Agnès l. de kostprijs van tandzorg voor de verlichte verzekering en voor de patiënt. brussel: landsbond van de onafhankelijke ziekenfondsen, 2012.
• Bottenberg P. DD, Vanden Abbeele A et al. Eindrapport project dataregistratie- en evaluatiesysteem mondgezondheid van de Belgische bevolking 2008-2010. In:
Epidemiologie IC, editor. Brussel2011.
• D. C. parodontitis in relatie tot systemische aandoeningen. Leuven: Katholieke universiteit tandheelkunde; 2012.
• Weidlich P, Cimoes R, Pannuti CM, Oppermann RV. Association between periodontal diseases and systemic diseases. Brazilian oral research. 2008;22 Suppl 1:32-43.
• Petersen PE, Bourgeois D, Ogawa H, Estupinan-Day S, Ndiaye C. The global burden of oral diseases and risks to oral health. Bulletin of the World Health Organization.
2005;83(9):661-9.
• Campus G, Salem A, Uzzau S, Baldoni E, Tonolo G. Diabetes and periodontal disease: a case-control study. Journal of periodontology. 2005;76(3):418-25.
• Mealey BL. Diabetes and periodontal disease: two sides of a coin. Compendium of continuing education in dentistry. 2000;21(11):943-6, 8, 50, passim; quiz 56.
• Kiran M, Arpak N, Unsal E, Erdogan MF. The effect of improved periodontal health on metabolic control in type 2 diabetes mellitus. Journal of clinical periodontology.
2005;32(3):266-72.
• Marcenes W, Kassebaum NJ, Bernabe E, Flaxman A, Naghavi M, Lopez A, et al. Global burden of oral conditions in 1990-2010: a systematic analysis. Journal of dental research.
2013;92(7):592-7.
• Truyers C, Goderis G, Dewitte H, Vanden Akker M, Buntinx F. The Intego database: background, methods and basic results of a Flemish general practice-based continuous morbidity
registration project. BMC medical informatics and decision making. 2014;14(1):48.
• Beltran-Aguilar ED, Barker LK, Canto MT, Dye BA, Gooch BF, Griffin SO, et al. Surveillance for dental caries, dental sealants, tooth retention, edentulism, and enamel fluorosis--United
States, 1988-1994 and 1999-2002. Morbidity and mortality weekly report Surveillance summaries. 2005;54(3):1-43.
• Carranza F, MG; Takei, HH; Carrana FA, . . Clinical Diagnosis. 9th Edition ed. Philadelphia: W.B. Saunders Company; 2002.
• Armitage GC. Development of a classification system for periodontal diseases and conditions. Annals of periodontology / the American Academy of Periodontology. 1999;4(1):1-6.
• Ronald I M. CDC health disparities and inequalities report Gina Thornton-Evans PE, Liang Wei et al., editor. United States2013. 129-35 p.
• Bank WOHD. Periodontal country profiles: WHO Oral Health Data Bank; 2005. Available from: http://www.dent.niigata-u.ac.jp/prevent/perio/perio.html.
• Baat Cd. Mondzorg voor ouderen in 2020. Ned Tijdschr Tandheelkd 2004. 2004;111:52-4.
• AFeilzer AJ DmRHBA. Praktijkboek tandheelkunde, bSL losbladige: Bohn Stafleu van Loghum mei 2009.
• Sakki T, Knuuttila M. Controlled study of the association of smoking with lactobacilli, mutans streptococci and yeasts in saliva. European journal of oral sciences. 1996;104(5-6):619-22
• .
• Wood B, Lieberman DE. Craniodental variation in Paranthropus boisei: a developmental and functional perspective. American journal of physical anthropology. 2001;116(1):13-25.
• Vellappally S, Fiala Z, Smejkalova J, Jacob V, Shriharsha P. Influence of tobacco use in dental caries development. Central European journal of public health. 2007;15(3):116-21.
• Warnakulasuriya S, Dietrich T, Bornstein MM, Casals Peidro E, Preshaw PM, Walter C, et al. Oral health risks of tobacco use and effects of cessation. International dental journal.
2010;60(1):7-30.
• Gomes BC, Renner RP. Periodontal considerations of the removable partial overdenture. Dental clinics of North America. 1990;34(4):653-68.
26. Leeftijd en mondpathologie
• Mondpathologie:gem hogere lftd dan zonder
– Literatuur:
• US onderzoek + WHO: mondpathologie met leeftijd
• hypothese:
– ouderen leven langer + meer gebitselementen
27. Roken en mondpathologie
• VG >= 20 PJ -> hogere kans op ernstige parodontale pathologie
• literatuur: rokers sneller parodontale pathologie dan niet-rokers
• lokale vasoconstrictie tandvlees
• later stadium bloedend tandvlees
• veranderingen in de microflora van de mond + afname
speekselflow
28. Meer dan 3 chronische aandoeningen
en dentale pathologie
• hypotheses
– multimorbiditeit verhoogt de kans op
polyfarmacie -> verhoogde kans op droge mond
– Multimorbiditeit= zware last -> verslappen van
aandacht voor preventieve mondzorg
29. Patiële gebitsprothese en parodontale
pathologie
• studie + literatuur: parodontale aandoeningen
bij gebitsprothese
• gebrek aan motivatie + minder frequente
tandartsbezoeken
• Patiënten met gebitsprothese = risicogroep
voor mondpathologie-> motiveren voor
mondgezondheid
30. DM en parodontitis
• Studie + literatuur: DM ~ parodontitis
– NHG: jaarlijks mondonderzoek
– Diabetes- patiënten: baat bij goede mondhygiëne
+ frequente preventieve controles
• Pilootstudie: slechts 1/4 jaarlijks naar de
tandarts
31. Geen jaarlijks tandartsbezoek
• pilootstudie: 39.6% vs Onafhankelijk Ziekenfonds:
70% niet jaarlijks naar de tandarts
– Verklaringen
• Pilootstudie= kleine omvang + methode van verzamelen van
gegevens
• eerlijkheid van patiënt?
• patiënten op vrijwillige basis
• de vraag: ‘Gaat u jaarlijks naar de tandarts?’
• alle personen in deze studie hebben een contact
bij de HA -> HA ideaal geplaatst om te
sensibiliseren
32. Gevoel van loszittende tanden + VAS < 60
• Stelling: goede zelfinschatting van
mondgezondheid
• Reden uitstellen tandartsbezoek?
– RIZIV: angst, geen klachten, geen tijd en financiële
problemen
• Vragenlijst= 1ste aanzet tot bewustwording
• bijkomend onderzoek
– ïncorporeren in “GMD plus” -> preventief beleid
rond gezondheid van de patiënt
Hinweis der Redaktion
Bewust presentatie kort houden (snel naar de voetbal) : voor meer informatie/tabellen of extra bespreking => slides achteraan de geuploade ppt of onze paper zelf.
Kan aanleiding geven tot tandpijn en abcedatie, lokaal en op afstand. (vb hersenabces)
Zws, diabetes 2ledig.. Ook andere systemische aandoeningen werden al in verband gebracht met de aanwezigheid van parodontitis
- Daarnaast hebben mondpathologie ook weerslag op het algemeen welzijn, het sociaal welbevinden en kan het oorzaak zijn van malnutritie.
Door een goede mondhygiene, gezonde dieetmaatregelen en een frequent preventief tandartsbezoek!
Onderzoeken leren ons dat een patiënt veel vaker in contact komt met huisarts dan met tandarts.
3 HA praktijken: Holsbeek, Mechelen, Sint-Pieters-Leeuw
134 patiënten werden geïncludeerd
Inclusie: ≥40 jaar
Exclusie: volledige (uitneembare) prothese
Achtergrondvariabelen (geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, rookstatus, chr aandoeningen, chr medicatie)
Vragenlijst
- Alle gegevens werden verzameld. Dmv statistische analyse: significante verbanden weerhouden
134 geïncludeerden: kleine 50 % vertoonde ERNSTIGE mondpathologie
Van deze 50%
> 80 % ernstige cariës
> 30 % ernstige parodontitis
6 % ernstige gingivitis
NU even gaan kijken naar de statistische analyse
Eerst: ANALYSE ACHTERGRONDVARIABELEN
Welke variabelen hebben een significante én onafhankelijke correlatie met mondpathologie
1, actief roken en > 20 pakjaren: 10x meer mondpathologie
2, het hebben van een onvolledige tandprothese: 5x meer mondpatho
3, het hebben van 3 of meer chronische aandoenignen: 3x meer mondpatho
Diabetes: odds ratio: geen 95% BI interval => maar dieter zal hier nog iets over zeggen
Deel 2: ANALYSE VRAGENLIJST
Significante en onafhankelijke relatie met mondpathologie: ZELFRAPORTAGE VAN
Loszittende tanden (OR 7,20)
Geen jaarlijks tandartsbezoek (OR 4,10)
VAS =< 60 (OR 2,98)
= BELANGRIJKSTE RESULTAAT mbt vragenlijst
Voorspellende waarde mondpathologie is het hoogst bij de vraag naar het jaarlijks tandartsbezoek (4/5 mensen die positief antwoorden => mondpathologie)
Dit is slechts ≈ 2/3 bij de vragen naar het jaarlijks tandartsbezoek en VAS ≤ 60 %
Diabetici: NHG!
mensen met mondpathologie gem hogere leeftijd dan degene zonder mondpathologie(OR: 1.04; 95% BI 1,01 - 1,07).
US onderzoek: parodontitis bij volwassenen ouder dan 30 jaar.
parodontitis in 47,20%
prevalentie matige parodontitis steeg met de leeftijd en piekte op 65-jarige leeftijd
WHO: een stijging van prevalentie van mondpathologie met de leeftijd
hypothese:
ouderen leven langer dan de vorige generatie ouderen
gem meer gebitselementen verhoogde toegankelijkheid mondzorg
deze generatie ouderen: minder aandacht voor preventieve mondgezondheid
dentale en parodontale pathologieën verergeren naargelang ze langer onbehandeld aanwezig zijn
RIZIV: 33,48% vd Belgen= actief roker
pilootstudie: 13.4% actief roker..
pilootstudie: significante relatie (OR: 11,65; 95% BI 2,79 - 48,59) tussen actief roken en ernstige mondpathologie.
VG >= 20 PJ -> hogere kans op een ernstige parodontale pathologie (OR: 9,63; 95% BI 1,96 - 47,38)
literatuur: rokers sneller parodontale pathologie dan niet-rokers
nicotinegebruik -> lokale vasoconstrictie tandvlees.
Bloedend tandvlees = 1ste indicatie voor parodontale afwijkingen
Rokers: later stadium + in mindere mate -> diagnose van parodontale ziekten later wordt gesteld
veranderingen in de microflora van de mond + afname speekselflow -> een verhoogd risico op cariës
Onderoek: significant verband tussen ernstige cariës en meer dan drie chronische aandoeningen (OR 3,74)
hypotheses
multimorbiditeit verhoogt de kans op polyfarmacie
het gebruik van > 3 medicaties -> kans op droge mond vergroot tgv bijwerkingen
droge mond -> als gevolg van een auto-immuunziekte of na bestraling in het hoofd- en halsgebied.
ouderen vaak een verminderde dorstprikkel
Speeksel is minder aanwezig -> schimmelinfectie, tandbederf, moeite met spreken en slikken en een slechtere hechting van de gebitsprothese.
Multimorbiditeit= een zware last -> aandacht voor preventieve mondzorg dreigt te verslappen.
Onderzoek: het dragen van een gebitsprothese onafhankelijk significant te zijn voor het ontwikkelen van een ernstige parodontale pathologie.
Literatuur: incidentie van parodontale aandoeningen groter bij personen die een gebitsprothese dragen.
te wijten aan het gebrek aan motivatie + aan de minder frequente tandartsbezoeken.
De patiënten met een gebitsprotheses= een risicogroep voor mondpathologie->moeten gemotiveerd aandacht te besteden aan mondgezondheid
bivariate statistische analyse:DM significante correlatie met de aanwezigheid van ernstige parodontale pathologie.
niet weerhouden na multivariate analyse,
literatuur: DM geassocieerd kan zijn met de ernst en de omvang van parodontitis
NHG: richtlijnen rond ‘Diabetes Mellitus type 2: jaarlijks mondonderzoek
Diabetes- patiënten: baat bij een goede mondhygiëne + frequente preventieve tandheelkundige controles.
Pilootstudie: slechts 1 op 4 jaarlijks naar de tandarts
steekproef: 39.6% van de personen geen jaarlijks contact met de tandarts vs Onafhankelijk Ziekenfonds, 7 op de 10 personen niet jaarlijks naar de tandarts
Verklaringen
Pilootstudie= kleine omvang + methode van verzamelen van gegevens.
afnemen van de vragenlijst enkel beroep gedaan op de eerlijkt heid van patiënt (geneigd frequentie van tandartsbezoeken te overschatten)
patiënten op vrijwillige basis : patiënten die wel jaarlijks naar de tandarts gaan eerder geneigd zijn om aan het onderzoek mee te werken
de vraag zelf: ‘de patiënt jaarlijks naar de tandarts ging’
een consultatie of een preventieve controle of een curatieve ?
alle personen in deze pilootstudie een contact bij de huisarts hebben -> huisarts is ideaal geplaatst om patiënten te sensibiliseren rond jaarlijks preventief tandartsbezoek