Thực Tiễn Áp Dụng Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Hàng Hóa Tại Công Ty. Khái quát lý luận về Pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa . Phân tích thực tiễn áp dụng pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox. Đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả trong việc giao kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox
Thực Tiễn Áp Dụng Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua Bán Hàng Hóa Tại Công Ty.docx
1. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
KHOA LUẬT
BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
Thực Tiễn Áp Dụng Pháp Luật Về Hợp Đồng Mua
Bán Hàng Hóa Tại Công Ty
Giảng viên hướng dẫn: ................................
Sinh viên thực hiện : ................................
Mã sinh viên: …………. Lớp:....................
2. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
i
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
KHOA LUẬT
BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
< TÊN ĐỀ TÀI >
NGÀNH ĐÀO TẠO :
Giảng viên hướng dẫn: ................................
Sinh viên thực hiện : ................................
Mã sinh viên: …………. Lớp:....................
3. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
ii
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
TP. Hồ Chí Minh, <năm>
PHẦN I: NHẬT KÝ THỰC TẬP VÀ TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ THỰC
TẬP
1. Nhật ký thực tập
1.1. Lời cảm ơn
LỜI CẢM ƠN MẪU
Bạn SV sửa lại cho khác nhau nhé
Qua 4 năm học tập và rèn luyện tại trường Trường ĐH ……………………..,
được sự chỉ bảo và giảng dạy nhiệt tình của quý thầy cô, đặc biệt là quý thầy cô
khoa ……………….. đã truyền đạt cho em những kiến thức về lý thuyết và thực
hành trong suốt thời gian học ở trường. Và trong thời gian thực tập tại Công ty
TNHH TMDV Ban Mai Xanh em đã có cơ hội áp dụng những kiến thức học ở
trường vào thực tế ở công ty, đồng thời học hỏi được nhiều kinh nghiệm thực tế tại
công ty. Cùng với sự nổ lực của bản thân, em đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp của
mình.
Từ những kết quả đạt được này, em xin chân thành cám ơn:
Quý thầy cô trường Trường ĐH ………………., đã truyền đạt cho em những
kiến thức bổ ích trong thời gian qua. Đặc biệt, là thày ……………… đã tận tình
hướng dẫn em hoàn thành tốt báo cáo tốt nghiệp này.
Ban Giám đốc công ty Công ty TNHH TMDV Ban Mai Xanh đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi cho em trong thời gian thực tập.
Do kiến thức còn hạn hẹp nên không tránh khỏi những thiếu sót trong cách
hiểu, lỗi trình bày. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô và
Ban lãnh đao, các anh chị trong công ty để báo cáo tốt nghiệp đạt được kết quả tốt
hơn.
4. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
iii
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
5. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
iv
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
1.2. Lời cam đoan
Tôi tên....................................................., MSSV: ...................................
Tôi xin cam đoan các số liệu, thông tin sử dụng trong bài Báo cáo thực
tập tốt nghiệp này được thu thập từ nguồn thực tế tại Đơn vị thực tập, trên các
sách báo khoa học chuyên ngành (có trích dẫn đầy đủ và theo đúng qui định) ;
Nội dung trong báo cáo này do kinh nghiệm của bản thân được rút ra
từ quá trình nghiên cứu và thực tế tại................................................................
KHÔNG SAO CHÉP từ các nguồn tài liệu, báo cáo khác.
Nếu sai sót Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm theo qui định của Nhà
Trường và Pháp luật.
Sinh viên
(ký tên, ghi đầy đủ họ tên)
6. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
v
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
1.3. Nhật ký thực tập tốt nghiệp
KHOA LUẬT
NHẬT KÝ THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
1. Tên đề tài: ...............................................................................................................
.................................................................................................................................
2. Giảng viên hướng dẫn: ............................................................................................
3. Sinh viên thực hiện.................................................................................................
MSSV: ………………… Lớp: ...............................................................................
Tuần
lễ
Từ ngày
đến ngày
Nội dung Ghi chú
1
2
3
4
7. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
vi
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Tuần
lễ
Từ ngày
đến ngày
Nội dung Ghi chú
5
6
7
8
Cán bộ hướng dẫn
(Ký và ghi rõ họ tên)
TP. HCM, ngày … tháng … năm ……….
Sinh viên
(Ký và ghi rõ họ tên)
Xác nhận của đơn vị thực tập
(Ký và ghi rõ họ tên)
8. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
vii
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
1.4. Nhận xét của đơn vị thực tập
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
Họ và tên sinh viên : ......................................................... Năm sinh : / / 19.....
Thời gian thực tập : ............................................Từ / /20....... đến / /.......
1. Đơn vị thực tập - Bộ phận thực tập
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
2.Ý thức chấp hành nội quy, quy chế
Tốt khá bình thường chưa tốt
3.Tinh thần trách nhiệm với công việc và hiệu quả công việc được giao
Tốt khá bình thường chưa tốt
4. Kết quả thực tập :
......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
5. Nhận xét chung :
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Cán bộ hướng dẫn của cơ quan đến thực tập
(Ký và ghi rõ họ tên)
Ngày ....... tháng ........ năm .........
Thủ trưởng cơ quan
(Ký tên và đóng dấu)
9. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
viii
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
1.5. Nhận xét giảng viên hướng dẫn
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
---------
NHẬN XÉT GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
Họ và tên sinh viên : ..............................................................................................................
MSSV : ...........................................................................................................
Khoá : ...........................................................................................................
1. Thời gian thực tập
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
2. Bộ phận thực tập
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
3. Nhận xét chung
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
10. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
ix
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Giảng viên hướng dẫn
MỤC LỤC
PHẦN I: NHẬT KÝ THỰC TẬP VÀ TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ THỰC TẬP .....ii
1. Nhật ký thực tập ......................................................................................................ii
1.1. Lời cảm ơn ...........................................................................................................ii
1.2. Lời cam đoan.......................................................................................................iv
1.3. Nhật ký thực tập tốt nghiệp..................................................................................v
1.4. Nhận xét của đơn vị thực tập .............................................................................vii
1.5. Nhận xét giảng viên hướng dẫn ....................................................................... viii
2. Tổng quan về đơn vị thực tập................................Error! Bookmark not defined.
2.1. Giới thiệu chung về đơn vị thực tập...................Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty .Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ......................................Error! Bookmark not defined.
2.1.3 Sơ đồ tổ chức bộ máy của Công ty ..................Error! Bookmark not defined.
2.1.3.1. Sơ đồ tổ chức................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.3.2.Chức năng của các phòng ban.......................Error! Bookmark not defined.
2.1.4. Ngành nghề kinh doanh ..................................Error! Bookmark not defined.
2.2. Vị trí công việc thực tập.....................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Công việc được giao: ......................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Kết quả đạt được .............................................Error! Bookmark not defined.
MỤC LỤC..................................................................................................................ix
PHẦN II: ĐỀ TÀI THỰC TẬP TỐT NGHIỆP..........................................................1
LỜI MỞ ĐẦU.............................................................................................................1
1.1.Lý do chọn đề tài nghiên cứu................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................1
1.3. Phạm vi nghiên cứu..............................................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................2
11. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
x
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
1.5. Kết cấu chuyên đề ................................................................................................2
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG
HÓA ............................................................................................................................3
1.1. Khái niệm Hợp đồng mua bán hàng hóa..............................................................3
1.2. Đặc điểm của Hợp đồng mua bán hàng hóa ........................................................4
1.3. Một số nội dung cơ bản của pháp luật hợp đồng mua bán hàng hóa...................6
1.3.1.Giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa................................................................6
1.3.1.1. Nguyên tắc giao kết hợp đồng: ......................................................................6
1.3.1.2. Chủ thể giao kết hợp đồng .............................................................................7
1.3.1.3. Trình tự giao kết:..........................................................................................10
1.3.1.4. Thời điểm giao kết hợp đồng:......................................................................11
1.3.1.5. Hợp đồng vô hiệu và việc xử lý hợp đồng vô hiệu:.....................................12
1.3.2. Thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa ..........................................................14
1.3.2.1. Một số nguyên tắc thực hiện hợp đồng:.......................................................14
1.3.2.2. Thực hiện các nội dung của hợp đồng mua bán hàng hóa:..........................14
1.3.2.3. Một số biện pháp đảm bảo thực hiện hợp đồng:..........................................17
1.3.2.4. Hợp đồng mua bán hàng hóa vô hiệu...........................................................18
1.3.3. Giải quyết tranh chấp phát sinh.......................................................................19
1.3.3.1. Các phương thức giải quyết tranh chấp .......................................................19
1.3.3.2. Chế tài áp dụng giải quyết tranh chấp..........................................................20
CHƯƠNG 2: THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN
TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THƯƠNG MẠI SẢN XUẤT FOX 21
2.1. Thực tiễn giao kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa tại Công ty trách
nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox..................................................................21
2.1.1. Quá trình giao kết hợp đồng............................................................................21
2.1.1.1. Căn cứ giao kết.............................................................................................21
2.1.1.2. Chủ thể giao kết: ..........................................................................................21
2.1.1.3. Nội dung của hợp đồng:...............................................................................22
2.1.1.4. Hình thức của hợp đồng:..............................................................................22
2.1.2. Quá trình thực hiện hợp đồng: ........................................................................23
12. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
xi
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
2.1.2.1. Thực hiện điều khoản chất lượng, số lượng của hàng hóa: .........................23
2.1.2.2. Thực hiện điều khoản về địa điểm, phương thức giao nhận hàng hóa ........23
2.1.2.3. Thực hiện điều khoản về giá cả và thanh toán:............................................25
2.1.3. Trách nhiệm khi vi phạm hợp đồng và biện pháp giải quyết tranh chấp........25
2.2. Nhận xét về quá trình giao kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa tại
Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox ...........................................26
2.2.1. Những kết quả đã đạt được .............................................................................26
2.2.2. Những khó khăn, tồn tại trong quá trình soạn thảo, ký kết và thực hiện hợp
đồng mua bán hàng hóa tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox28
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG
VIỆC GIAO KẾT VÀ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA TẠI
CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THƯƠNG MẠI SẢN XUẤT FOX........30
3.1. Một số kiến nghị.................................................................................................30
3.1.1. Kiến nghị đối với công ty................................................................................30
3.1.2. Đối với yếu tố con người trong công ty:.........................................................30
3.1.3. Đối với quá trình giao kết hợp đồng ...............................................................31
3.2. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu.....................................................32
KẾT LUẬN...............................................................................................................33
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................35
13. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
1
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
PHẦN II: ĐỀ TÀI THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
LỜI MỞ ĐẦU
1.1.Lý do chọn đề tài nghiên cứu
Mua bán hàng hóa là hoạt động đặc trưng cơ bản của kinh doanh thương mại.
Hợp đồng mua bán hàng hóa chính là cách thức để hoạt động này được diễn ra, nó
thể hiện sự thống nhất ý chí của các bên chủ thể trong quan hệ mua bán. Hợp đồng
được đảm bảo thực hiện nhờ vào nhiều yếu tố như sự chấp hành của các bên đối với
các điều khoản đã thỏa thuận hay hợp đồng đó có vi phạm lợi ích chung của xã hội,
lợi ích của người khác hay không. Pháp luật với vai trò là khung định ra những
nguyên tắc cơ bản cho mọi hoạt động trong xã hội, cũng điều chỉnh những vấn đề
liên quan đến hoạt động thiết yếu này.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế nước ta trong những năm gần đây, nhất
là khi Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế
giới WTO, pháp luật thương mại nước ta nói chung và pháp luật về hợp đồng mua
bán hàng hóa nói riêng đã có sự thay đổi, hoàn thiện đáng kể. Sự ra đời của Bộ luật
dân sự 2015 và Luật thương mại 2005 là minh chứng cụ thể cho sự tiến bộ đó.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế thế giới ngày càng sâu rộng của Việt Nam, thì một
hành lang pháp lý vững chắc về các hoạt động kinh doanh thương mại, đặc biệt là
hợp đồng mua bán hàng hóa, sẽ tạo cho các doanh nghiệp nước ta một lợi thế vững
chắc ngay tại “sân nhà”, cũng như tiến ra thị trường quốc tế. Nhận thức được tầm
quan trọng của các chế định về hợp đồng mua bán hàng hóa, tác giả chọn đề tài:
“Pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa và thực tiễn áp dụng tại Công ty
trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox” để làm báo cáo thực tập.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
- Khái quát lý luận về Pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa
- Phân tích thực tiễn áp dụng pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa tại Công ty
trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox
14. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
2
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- Đưa ra một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả trong việc giao kết và thực hiện
hợp đồng mua bán hàng hóa tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất
Fox
1.3. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về giao kết và thực hiện hợp đồng
mua bán hàng hóa trong nước tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất
Fox từ năm 2016 đến năm 2017.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể, như: phương
pháp tổng hợp và phân tích, phương pháp so sánh luật học, phương pháp logic…hai
phương pháp chủ yếu được tác giả sử dụng trong quá trình nghiên cứu đề tài:
Phương pháp thu thập thông tin từ báo chí, sách vở, các điều luật quy định hiện
hành, từ thông tin công ty cung cấp.
Phương pháp phân tích – tổng hợp: đưa ra các kết quả so sánh, thống kê, tổng hợp
1.5. Kết cấu chuyên đề
Ngoài phần mở đầu, kết luận, nội dung khóa luận gồm có 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận và pháp lý về hợp đồng mua bán hàng hóa
Chương 2: Thực tiễn áp dụng pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hóa tại
Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox
Chương 3: Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả trong việc giao kết và
thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại
sản xuất Fox
15. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
3
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN
HÀNG HÓA
1.1. Khái niệm Hợp đồng mua bán hàng hóa
Hợp đồng nói chung là một hành vi pháp lý, là sự thể hiện ý chí của các bên để
làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ. Hợp đồng là loại hành vi pháp lý cơ bản và
thông dụng nhất. Ý chí của cá nhân đóng vai trò quan trọng trong hợp đồng, khi sự
thống nhất của các ý chí là thực chất và không trái pháp luật thì nó sẽ làm phát sinh
các nghĩa vụ ràng buộc các bên.
Theo quy định tại khoản 3 điều 2 Luật thương mại 20051
: “ Hàng hóa bao
gồm: tất cả các bất động sản, kể cả bất động sản hình thành trong tương lai, những
vật gắn liền với đất đai”. Cũng tại điều 3 luật này, tại khoản 8 có quy định: “Mua
bán hàng hóa là hoạt động thương mại, là sự thỏa thuận theo đó bên bán có nghĩa vụ
giao hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua và nhận thanh toán; bên
mua có nghĩa vụ thanh toán cho bên bán, nhận hàng và quyền sở hữu hàng hóa theo
thỏa thuận”. Việc mua bán hàng hóa được thực hiện dựa trên cơ sở hợp đồng. Hiện
nay hợp đồng mua bán hàng hóa là hợp đồng thông dụng của hợp đồng dân sự,
chiếm một số lượng lớn. Tại điều 388 Bộ luật dân sự 2015 có nêu khái niệm chung
của hợp đồng dân sự: “Hợp đồng dân sự là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác
lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”.2
Đối với hoạt động mua bán
hàng hóa hay hợp đồng mua bán hàng hóa cũng là sự xác lập.
Hợp đồng mua bán hàng hóa có bản chất chung của hợp đồng, nó là sự thỏa
thuận nhằm xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt các quyền và nghĩa vụ trong quan hệ
mua bán. Luật thương mại 2005 không đưa ra định nghĩa về hợp đồng mua bán
hàng hóa trong thương mại, nhưng có thể dựa vào khái niệm hợp đồng mua bán tài
sản trong luật dân sự để xác định bản chất của hợp đồng mua bán hàng hóa. Theo
Điều 428 Bộ luật dân sự 20153
: “Hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa
các bên, theo đó bên bán có nghĩa vụ giao tài sản cho bên mua và nhận tiền, còn bên
1
Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
2 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
3 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
16. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
4
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
mua có nghĩa vụ nhận tài sản và trả tiền cho bên bán”. Hàng hóa được hiểu là động
sản, kể cả động sản hình thành trong tương lai, và các vật
gắn liền với đất. Như vậy, hàng hóa thuộc tài sản và có phạm vi hẹp hơn tài
sản. Từ đó cho thấy, hợp đồng mua bán hàng hóa trong thương mại là một dạng cụ
thể của hợp đồng mua bán tài sản.
Trong phạm vi nghiên cứu đề tài, ta xem xét hợp đồng mua bán hàng hóa giữa
các tổ chức cá nhân có đăng ký kinh doanh mà quan hệ với nhau vì mục đích lợi
nhuận. Theo khoản 8 điều 3 Luật thương mại 2005 có quy định: “ Hoạt động
thương mại, theo đó bên bán có nghĩa vụ giao hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa
cho bên mua và nhận thanh toán, bên mua có nghĩa vụ thanh toán cho bên bán, nhận
hàng và quyền sở hữu hàng hóa theo thỏa thuận”. Như vậy về khái niệm chung
không khác gì so với hợp đồng dân sự hay hợp đồng mua bán hàng hóa thông
thường. Trong Luật thương mại 2005 không có nêu khái niệm về hợp đồng thương
mại mà chỉ có hoạt động thương mại, trong đó mua bán hàng hóa là một hoạt động
thương mại. Các hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi nhuận,
và đây là điểm khác biệt giữa hợp đồng dân sự và hợp đồng mua bán hàng hóa
trong hoạt động thương mại. Các hợp đồng được giao kết không nhằm mục đích lợi
nhuận là hợp đồng mua bán hàng hóa có tính chất dân sự.
Như vậy, hợp đồng mua bán hàng hóa là hợp đồng được giao kết bởi các
thương nhân, là sự thỏa thuận giữa các bên để xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt
quyền và nghĩa vụ của các bên, và giao kết nhằm mục đích sinh lợi.
1.2. Đặc điểm của Hợp đồng mua bán hàng hóa
Có thể xem xét các đặc điểm của hợp đồng mua bán hàng hóa trong mối liên
hệ với hợp đồng mua bán tài sản theo nguyên lý của mối quan hệ giữa luật riêng và
luật chung.
- Hợp đồng mua bán hàng hóa cũng có những đặc điểm chung của hợp đồng
mua bán tài sản trong dân sự như:
+ Là hợp đồng ưng thuận: tức là nó được coi là giao kết tại thời điểm các bên
thỏa thuận xong các điều khoản cơ bản, thời điểm có hiệu lực của hợp đồng không
17. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
5
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
phụ thuộc vào thời điểm bàn giao hàng hóa, việc bàn giao hàng hóa chỉ được coi là
hành động của bên bán nhằm thực hiện nghĩa vụ của hợp đồng mua bán đã có hiệu
lực.
+ Có tính đền bù: Bên bán khi thực hiện nghĩa vụ giao hàng hóa cho bên mua
thì sẽ nhận từ bên mua một lợi ích tương đương với giá trị hàng hóa theo thỏa thuận
dưới dạng khoản tiền thanh toán.
+ Là hợp đồng song vụ: Mỗi bên trong hợp đồng mua bán hàng hóa đều bị
ràng buộc bởi nghĩa vụ đối với bên kia, đồng thời lại cũng là bên có quyền đòi hỏi
bên kia thực hiện nghĩa vụ đối với mình. Trong hợp đồng mua bán hàng hóa tồn tại
hai nghĩa vụ chính mang tính chất qua lại và liên quan mật thiết với nhau: nghĩa vụ
của bên bán phải bàn giao hàng hóa cho bên mua và nghĩa vụ của bên mua phải
thanh toán cho bên bán.
- Với tư cách là hình thức pháp lý của quan hệ mua bán hàng hóa, hợp đồng
mua bán hàng hóa có những đặc điểm nhất định, xuất phát từ bản chất thương mại
của hành vi mua bán hàng hóa:
+ Về chủ thể: Hợp đồng được ký kết giữa pháp nhân với pháp nhân, giữa pháp
nhân với cá nhân có đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật. Về cơ bản,
hợp đồng mua bán hàng hóa được thiết lập giữa các chủ thể chủ yếu là thương nhân.
+ Về hình thức: Theo quy định tại Điều 401 Bộ luật dân sự 2015: Hợp đồng
mua bán hàng hóa có thể giao kết bằng lời nói, văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
Tại điều 24 Luật thương mại 2005 cũng có quy định về hình thức của hợp đồng mua
bán hàng hóa: Hợp đồng mua bán hàng hoá được thể hiện bằng lời nói, bằng văn
bản hoặc được xác lập bằng hành vi cụ thể.4
Đối với các loại hợp đồng mua bán
hàng hóa mà pháp luật quy định phải được lập thành văn bản thì phải tuân theo các
quy định đó. Chủ yếu các hợp đồng trong hoạt động thương mại, hợp đồng mua bán
hàng hóa được thành lập bằng văn bản, bởi việc giao kết hợp đồng bằng văn bản
mang tính đảm bảo cao hơn so với các hình thức khác. Và do hợp đồng mua bán
4 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
18. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
6
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
hàng hóa diễn ra là nhằm mục đích sinh lợi nên việc ký kết hợp đồng phải được
giao kết bằng văn bản.
+ Về đối tượng: Hợp đồng mua bán hàng hóa có đối tượng là hàng hóa được
phép giao dịch, không nằm trong đối tượng hàng hóa bị cấm. Cùng với sự phát triển
của xã hội, hàng hóa trở nên phong phú bao gồm nhiều loại, có thể là vật hữu hình
hay vô hình, động sản hay bất động sản… đều là những đối tượng của hợp đồng
mua bán hàng hóa. Mỗi đối tượng đều có hình thức trao đổi khác nhau, nhưng vẫn
phải tuân theo những nguyên tắc chung trong hợp đồng mua bán hàng hóa.
+ Về nội dung: Hợp đồng mua bán hàng hóa thể hiện quyền và nghĩa vụ giữa
các bên trong quan hệ mua bán, theo đó bên bán có nghĩa vụ giao hàng, chuyển
quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua và nhận tiền; còn bên mua có nghĩa vụ nhận
hàng hóa và trả tiền cho bên bán. Hành vi của các bên trong quan hệ mua bán hàng
hóa có tính chất hành vi thương mại. Mục đích thông thường của các bên là lợi
nhuận.
1.3. Một số nội dung cơ bản của pháp luật hợp đồng mua bán hàng hóa
1.3.1.Giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa
1.3.1.1. Nguyên tắc giao kết hợp đồng:
Việc quy định nguyên tắc giao kết hợp đồng nhằm bảo đảm sự an toàn pháp lý
cho các bên tham gia giao kết, hướng dẫn xử sự của các chủ thể trong quá trình giao
kết và thiết lập quan hệ hợp đồng hợp pháp.
- Tự do giao kết hợp đồng nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội:
- Theo nguyên tắc tự do giao kết hợp đồng, các bên chủ thể giao kết hợp đồng
được quyết định mọi vấn đề liên quan đến hợp đồng, không có bất kỳ cá nhân, tổ
chức nào kể cả Nhà nước được can thiệp, làm thay đổi ý chí của các bên chủ thể.
Tuy nhiên sự thỏa thuận của các bên trong hợp đồng không được trái với điều cấm
của pháp luật và những chuẩn mực đã được xã hội thừa nhận rộng rãi.
Nguyên tắc này được thể hiện tại Điều 4 Bộ luật dân sự 2015 (nguyên tắc tự
do, tự nguyện, cam kết, thỏa thuận); khoản 1 Điều 389 Bộ luật dân sự 2015 (Tự do
19. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
7
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
giao kết hợp đồng nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội); Khoản 1 điều
11 Luật thương mại 2005 (Các bên có quyền tự do thỏa thuận không trái với các qui
định của pháp luật mỹ tục và đạo đức xã hội để xác lập quyền, nghĩa vụ các bên
trong hoạt động thương mại và bảo hộ các quyền đó).5
- Tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác, trung thực và ngay thẳng:
Việc tham gia hợp đồng hay không là do các bên có toàn quyền định đoạt.
Không một cơ quan, tổ chức, cá nhân nào được áp đặt ý chí của mình cho đơn vị
kinh tế khi ký kết hợp đồng. Mọi sự ép buộc ký kết hợp đồng giữa bên này với bên
kia đều làm cho hợp đồng vô hiệu.
- Áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại đã được thiết lập giữa các
bên mà các bên đã được biết hoặc phải biết nhưng không được trái với quy định của
pháp luật.
- Áp dụng tập quán trong hoạt động thương mại:
Tại Điều 13 luật thương mại có quy định: “Trường hợp pháp luật không có
quy định, các bên không có thỏa thuận và không có thói quen đã được thiết lập giữa
các bên thì áp dụng tập quán thương mại nhưng không được trái với những nguyên
tắc quy định trong Luật thương mại 2005 và trong Bộ luật dân sự 2015.
1.3.1.2. Chủ thể giao kết hợp đồng
Chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa có thể là các cá nhân và tổ chức. Đối
với các cá nhân, để được thừa nhận là chủ thể của hợp đồng mua bán hàng hóa, cá
nhân phải đảm bảo có đầy đủ năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự.
Theo khoản 1 điều 122 Bộ Luật Dân sự năm 20056
thì đây cũng là một trong các
điều kiện có hiêu lực của hợp đồng.
Chủ thể giao kết hợp đồng có thể là thương nhân, có thể không phải thương
nhân
Chủ thể là thương nhân
Trong quan hệ hợp đồng mua bán hàng hóa, ít nhất một bên phải là thương
5 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
6
Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
20. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
8
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
nhân. Thương nhân bao gồm tổ chức kinh tế được thành lập hợp pháp, cá nhân hoạt
động thương mại một cách độc lập, thường xuyên và có đăng ký kinh doanh.
Thương nhân có quyền hoạt động thương mại trong các ngành nghề, tại các địa bàn,
dưới các hình thức và theo các phương thức mà pháp luật không cấm. Quyền hoạt
động thương mại hợp pháp của thương nhân được Nhà nước bảo hộ. Nhà nước thực
hiện độc quyền Nhà nước có thời hạn về hoạt động thương mại đối với một số hàng
hóa, dịch vụ hoặc tại một số địa bàn để bảo đảm lợi ích quốc gia. Chính phủ quy
định cụ thể danh mục hàng hóa, dịch vụ, địa bàn độc quyền Nhà nước. Chính vì
phải ‘đăng ký kinh doanh”, nên về nguyên tắc, thương nhân không thể kinh doanh
những ngành nghề mà pháp luật cấm. Chẳng hạn, một doanh nghiệp mua bán chất
ma túy chắc chắn là vi phạm pháp luật và cũng không có cơ quan nào cấp giấy
chứng nhận đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp đăng ký hoạt động trong lĩnh vực
mua bán chất ma túy. Pháp luật Việt Nam qui định mọi thương nhân đều có quyền
bình đẳng trước pháp luật trong hoạt động thương mại, không phân biệt thành phần
kinh tế.
Thương nhân sẽ không bao gồm hộ gia đình, tổ hợp tác vì tuy được thừa nhận
là chủ thể của luật dân sự, có quyền hoạt động kinh doanh dưới hình thức hộ kinh
doanh, cá thể song hộ gia đình, tổ hợp tác không phải tổ chức kinh tế, cũng chẳng
phải là cá nhân. Thương nhân gồm có thương nhân Việt Nam và thương nhân nước
ngoài có thể là cá nhân, pháp nhân hoặc chủ thể khác việc xác định tư cách thương
nhân nước ngoài phải căn cứ nước ngoài phải căn cứ theo pháp luật của nước mà
thương nhân đó mang quốc tịch. Việc xác định điều kiện để cá nhân, pháp nhân, hộ
gia đình, tổ chức trở thành tư nhân phải dựa trên quy đinh của pháp luật Việt Nam.
Vì vậy, thương nhân nước ngoài là thương nhân được thành lập hoặc đăng ký kinh
doanh theo quy định của pháp luật nước ngoài hoặc được pháp luật nước ngoài công
nhận (khoản 1, điều 16 Luật Thương mại). Thương nhân nước ngoài hoạt động tại
Việt Nam là thương nhân nước ngoài có Văn phòng đại diện, Chi nhánh tại Việt Nam.
Nếu thương nhân nước ngoài thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam thì doanh nghiệp
này vẫn được xem là thương nhân Việt Nam chứ không phải là thương nhân nước
ngoài.
21. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
9
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Thương nhân là cá nhân bao gồm cá nhân kinh doanh, doanh nghiệp tư nhân.
Một cá nhân được công nhân là một thương nhân thì phải có năng lực hành vi dân
sự đầy đủ theo quy định của pháp luật và hoạt động thương mại một cách độc lập,
thường xuyên như một nghề nghiệp.
Thương nhân là tổ chức bao gồm doanh nghiệp nhà nước, hợp tác xã, công ty
trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các
tổ chức kinh tế khác có đủ điều kiện theo quy định là thương nhân.
Một tổ chức được công nhận là một pháp nhân khi có đầy đủ các điều kiện
sau7
1. Được thành lập hợp pháp
2. Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ
3. Có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm về tài
sản đó.
4. Tổ chức và tự chịu trách nhiệm về tài sản đó
5. Nhân danh mình tham gia vào các quan hệ pháp luật một cách độc lập
Chủ thể không phải là thương nhân
Trong rất nhiều trường hợp, cá nhân không phải là thương nhân cũng được coi
là chủ thể của hợp đồng thương mại. Bên không phải là thương nhân có thể là mọi
chủ thể có đủ năng lực hành vi để tham gia giao kết và thực hiện hợp đồng mua bán
hàng hoá theo quy định của pháp luật. Đó có thể là cá nhân, cơ quan, tổ chức có tư
cách pháp nhân hoặc không có tư cách pháp nhân, cũng có thể là hộ gia đình, tổ hợp
và không hoạt động thương mại độc lập và thường xuyên như một nghề.
Quyền tự do giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa
Hợp đồng có ý nghĩa quan trọng đối với việc thực hiện quyền tự do kinh
doanh. Theo định nghĩa một cách đơn giản nhất thì hợp đồng là những thỏa thuận
có giá trị pháp lý ràng buộc các bên. Như vậy thỏa thuận chính là yếu tố bản chất
của hợp đồng và chính nhờ nó mà hợp đồng có vai trò lớn trong việc định đoạt lợi
7 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
22. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
10
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
ích của các bên, đưa các bên đến những thỏa hiệp có lợi nhất cho họ. Nền kinh tế thị
trường luôn được thúc đẩy bởi động lực lợi nhuận. Các chủ thể tham gia các quan
hệ kinh tế phải luôn tính toán để làm sao đạt được lợi nhuận tối đa. Việc đàm phán
và ký kết các hợp đồng không là ngoại lệ. Bởi lẽ đó, các chủ thể phải được hoàn
toàn tự do quyết định ký với ai, khi nào ký, trên những điều kiện nào họ cần ký hợp
đồng. Yếu tố bản chất của hợp đồng giúp các bên có được sự lựa chọn thích hợp.
Chỉ khi các chủ thể thấy lợi ích của họ có thể được đáp ứng, họ sẽ tham gia ký kết
hợp đồng.
Kể từ khi nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường bắt đầu là Pháp lệnh Hợp
đồng kinh tế, sau đó là Pháp lệnh Hợp đồng dân sự, Bộ luật Dân sự, Luật Thương
mại là những cố gắng của hệ thống pháp luật nước ta nhằm tạo ra những tiền đề
pháp lý quan trọng cho tự do kinh doanh. Pháp lệnh Hợp đồng kinh tế có thể được
coi là phản ứng đầu tiên của hệ thống pháp luật nước ta đối với đòi hỏi của tự do
kinh doanh. Bằng việc ban hành Pháp lệnh Hợp đồng kinh tế, lần đầu tiên, hệ thống
pháp luật nước ta đã khẳng định ký kết hợp đồng kinh tế là quyền của các tổ chức
kinh tế. Tiếp theo đó, với việc ban hành Bộ luật Dân sự và Luật Thương mại, chế
định hợp đồng được hoàn thiện thêm một bước.
Quyền tự do kinh doanh là quyền cơ bản của công dân, của các chủ thể kinh
doanh, được pháp luật tôn trọng và bảo vệ. Tự do giao kết hợp đồng cũng là nguyên
tắc cơ bản của giao kết hợp đồng nói chung. Theo đó, dù thiết lập quan hệ hợp đồng
trong lĩnh vực nào (dân sự, thương mại hay lao động), các chủ thể đều được tự do
về mặt ý chí, không có chủ thể nào có quyền áp đặt ý chí để bắt buộc hay ngăn cản
chủ thể khác giao kết hợp đồng. Quyền tự do giao kết hợp đồng xuất phát từ bản
chất của hợp đồng. Hợp đồng là sự thỏa thuận và thống nhất về mặt ý chí giữa các
chủ thể, nhưng không phải tất cả những thỏa thuận giữa các chủ thể đều là hợp
đồng. Sự thỏa thuận chỉ có thể trở thành hợp đồng khi ý chí của các chủ thể được
thể hiện (trong sự thỏa thuận) phù hợp với ý chí thực của họ. Với yêu cầu đó, tự do
trong giao kết hợp đồng phải được ghi nhận là một nguyên tắc cơ bản.
1.3.1.3. Trình tự giao kết:
23. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
11
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- Đề nghị giao kết hợp đồng: Đề nghị giao kết hợp đồng là việc một bên biểu
hiện ý chí, muốn bày tỏ cho bên kia ý muốn tham gia giao kết với họ một hợp đồng
dân sự. Một lời đề nghị được coi là đề nghị giao kết hợp đồng thì phải chứa đựng
một số yếu tố cơ bản sau:
+ Thể hiện rõ được nguyện vọng muốn đi đến giao kết hợp đồng của bên đề
nghị.
+ Phải có chứa toàn bộ mọi điều kiện cơ bản của hợp đồng.
+ Phải xác định rõ bên được đề nghị.
+ Yêu cầu về thời hạn trả lời là không bắt buộc: Theo Điều 390, Điều 397 Bộ
luật dân sự 2015 còn dự liệu cả trường hợp đề nghị có thời hạn trả lời và đề nghị
không có thời hạn trả lời.
Việc đề nghị giao kết hợp đồng có thể được thực hiện bằng nhiều cách khác
nhau: người đề nghị có thể trực tiếp (đối mặt) với người được đề nghị để trao đổi,
thỏa thuận hoặc có thể thông qua điện thoại…Ngoài ra, lời đề nghị còn được
chuyển giao bằng công văn, giấy tờ…
Hiệu lực của đề nghị được bắt đầu và chấm dứt theo quy định tại Điều 393,
Điều 394 Bộ luật dân sự 2015. Trình tự thay đổi, rút lại, sửa đổi hay hủy bỏ lời đề
nghị được thực hiện theo quy định của Điều 392, Điều 395, Điều 393 Bộ luật dân sự
20158
- Chấp nhận đề nghị giao kết hợp đồng: Chấp nhận đề nghị giao kết hợp đồng
là sự trả lời của bên được đề nghị chuyển cho bên đề nghị về việc chấp nhận toàn bộ
các nội dung đã nêu trong đề nghị giao kết hợp đồng.
1.3.1.4. Thời điểm giao kết hợp đồng:
Thời điểm giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa là thời điểm các bên đạt được
sự thỏa thuận. Theo quy định tại Điều 404 Bộ luật dân sự 2015, có thể xác định thời
điểm giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa như sau:
8 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
24. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
12
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Hợp đồng được giao kết trực tiếp bằng văn bản: Thời điểm giao kết hợp đồng
là thời điểm bên sau cùng ký vào văn bản.
Hợp đồng được giao kết gián tiếp bằng văn bản: Hợp đồng được giao kết khi
bên đề nghị nhận được trả lời chấp nhận giao kết hợp đồng.
Hợp đồng được giao kết bằng lời nói: Thời điểm giao kết hợp đồng là thời
điểm các bên đã thỏa thuận về nội dung của hợp đồng.
Theo quy định hiện hành, hợp đồng mua bán hàng hóa có hiệu lực từ thời
điểm giao kết, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy
định khác (Điều 405 Bộ luật dân sự 2015).
Trong giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa, sự im lặng của bên được đề nghị
cho đến khi hết thời hạn trả lời cũng có thể là căn cứ xác định hợp đồng đã được
giao kết nếu có thỏa thuận im lặng là sự trả lời chấp nhận giao kết hợp đồng.
1.3.1.5. Hợp đồng vô hiệu và việc xử lý hợp đồng vô hiệu:
Theo quy định của Điều 410 Bộ luật dân sự 2015 thì vấn đề hợp đồng vô hiệu
sẽ được áp dụng theo các quy định từ Điều 127 đến Điều 138 Bộ luật dân sự 2015,
bởi hợp đồng là một loại giao dịch dân sự.9
Giao dịch dân sự bị vô hiệu khi không có một trong các điều kiện được quy
định tại Điều 122 của Bộ luật dân sự 2015 bao gồm: Người tham gia giao dịch có
năng lực hành vi dân sự; mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm điều
cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội; người tham gia giao dịch hoàn toàn tự
nguyện. Ngoài ra, nếu pháp luật yêu cầu giao dịch phải được thể hiện bằng một hình
thức cụ thể nào đó thì hình thức của giao dịch cũng là điều kiện có hiệu lực của giao
dịch.10
Theo đó, hợp đồng vô hiệu trong các trường hợp sau:
- HĐ thương mại vô hiệu toàn bộ: Là HĐ thương mại được ký kết khi có các
dấu hiệu sau:
9 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
10 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
25. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
13
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
+ Nội dung của HĐ thương mại đó vi phạm các điều cấm của pháp luật. Điều
này có nghĩa rằng nếu giao dịch dân sự có mục đích và nội dung vi phạm điều cấm
của pháp luật, trái đạo đức xã hội thì bị vô hiệu. Vi phạm điều cấm của pháp luật
tức là vi phạm những quy định của pháp luật không cho phép chủ thể thực hiện
những hành vi nhất định. Đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung giữa
người với người trong đời sống xã hội được cộng đồng thừa nhận và tôn trọng.
+ Một trong các bên ký hợp đồng không có giấy phép kinh doanh theo quy
định của pháp luật để thực hiện công việc đã thoả thuận trong hợp đồng.
+ Người ký hợp đồng không đúng thẩm quyền hoặc có hành vi lừa đảo.
Người ký hợp đồng không đúng thẩm quyền tức là người đó không phải là đại diện
theo pháp luật, đại diện theo uỷ quyền hoặc là đại diện theo uỷ quyền nhưng ký kết
vượt quá phạm vi uỷ quyền mà nội dung ký hợp đồng nằm toàn bộ trong phạm vi
vượt quá uỷ quyền đó. Người ký kết có hành vi lừa đảo là người có hành vi như giả
danh, giả mạo giấy tờ, chữ ký, con dấu.
Xử lý HĐ thương mại vô hiệu toàn bộ: Về nguyên tắc các hợp đồng này dù
các bên chưa thực hiện, đã thực hiện hay đã thực hiện xong đều phải xử lý theo
pháp luật. Cụ thể:
+ Nếu nội dung công việc trong hợp đồng chưa thực hiện thì các bên không
được phép thực hiện.
+ Nếu nội dung công việc trong hợp đồng đã được thực hiện một phần thì các
bên phải chấm dứt việc thực hiện và bị xử lý về tài sản
+ Nếu nội dung công việc trong hợp đồng đã được thực hiện xong thì các bên
bị xử lý về tài sản.
Việc tiến hành xử lý tài sản phải theo các nguyên tắc sau:
Các bên có nghĩa vụ hoàn trả cho nhau tất cả tài sản đã nhận được từ việc thực
hiện hợp đồng. Trong trường hợp không thể hoàn trả bằng hiện vật thì phải bằng
tiền, nếu tài sản đó không bị tịch thu theo quy định của pháp luật; thu nhập bất hợp
pháp phải nộp vào ngân sách nhà nước; thiệt hại phát sinh do các bên gánh chịu.
26. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
14
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- HĐ thương mại vô hiệu từng phần: HĐ thương mại vô hiệu từng phần là HĐ
thương mại có một phần nội dung vi phạm điều cấm của pháp luật nhưng không ảnh
hưởng đến nội dung các phần còn lại của hợp đồng hoặc có phần nội dung do người
được uỷ quyền ký hợp đồng vượt quá phạm vi uỷ quyền có nghĩa là chỉ có phần
thoả thuận trái pháp luật và phần nội dung ký vượt phạm vi uỷ quyền bị vô hiệu các
phần còn lại vẫn có hiệu lực pháp luật và vẫn được thực hiện bình thường.
- Xử lý hợp đồng vô hiệu từng phần:
+ Các bên phải sửa đổi điều khoản trái pháp luật, khôi phục các quyền và lợi
ích chính đáng của mỗi bên đồng thời bị xử lý theo quy định của pháp luật đối với
phần vô hiệu đó.
+ Nguyên tắc xử lý hợp đồng vô hiệu từng phần giống như nguyên tắc xử lý
hợp đồng vô hiệu toàn bộ.
1.3.2. Thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa
1.3.2.1. Một số nguyên tắc thực hiện hợp đồng:
- Nguyên tắc thực hiện đúng: Chấp hành thực hiện đúng hợp đồng là không
được tự ý thay đối tượng này bằng một đối tượng khác hoặc không được thay thế
việc thực hiện nó bằng cách trả một số tiền nhất định hoặc không thực hiện nó.
Nguyên tắc này đòi hỏi thỏa thuận cái gì thì thực hiện đúng cái đó.
- Nguyên tắc thực hiện đầy đủ: Nguyên tắc này có nghĩa là thực hiện đầy đủ
tất cả các điều khoản đã cam kết trong hợp đồng, tức là tất cả các quyền và nghĩa vụ
phát sinh từ quan hệ hợp đồng đều phải được thực hiện đầy đủ. Cụ thể là thực hiện
đúng đối tượng, đúng chất lượng, đúng thời gian, đúng số lượng, đúng phương thức
thanh toán và các thoả thuận khác trong hợp đồng.
- Nguyên tắc giúp đỡ nhau trong quá trình thực hiện hợp đồng: Nguyên tắc
này đòi hỏi các bên phải hợp tác chặt chẽ với nhau, thường xuyên theo dõi và giúp
đỡ nhau để thực hiện đúng và nghiêm chỉnh mọi điều khoản của hợp đồng, giúp
nhau khắc phục những khó khăn trong quá trình thực hiện HĐ thương mại.
1.3.2.2. Thực hiện các nội dung của hợp đồng mua bán hàng hóa:
27. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
15
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
- Về giao hàng:
Bên bán phải giao hàng, chứng từ theo thỏa thuận trong hợp đồng về số lượng,
chất lượng, cách thức đóng gói, bảo quản và các quy định khác trong hợp đồng.
Trường hợp không có thỏa thuận cụ thể, bên bán có nghĩa vụ giao hàng và chứng từ
liên quan theo quy định của luật( Điều 34 Luật thương mại 2005). Nếu hợp đồng
mua bán hàng hóa mà phải qua người vận chuyển thì bên bán phải ký hợp đồng vận
chuyển, hợp đồng bảo hiểm rủi ro trên đường vận chuyển. Nếu hợp đồng quy định
bên bán không ký hợp đồng bảo hiểm mà bên mua ký thì bên bán phải cung cấp cho
bên bán những thông tin về hàng hóa để họ tiến hành ký hợp đồng bảo hiểm( khoản
3 Điều 36 Luật thương mại 2005).11
Mọi vấn đề liên quan đến giao hàng các bên có thể thỏa thuận ghi vào hợp
đồng. Nếu những vấn đề này không được ghi vào hợp đồng thì sẽ theo quy định
chung của pháp luật.
Khi thực hiện hợp đồng thì bên bán phải có nghĩa vụ đảm bảo tính hợp pháp
của hàng hóa, bảo đảm quyền sở hữu của bên mua đối với hàng hóa, bảo đảm tính
hợp pháp về sở hữu trí tuệ đối với hàng hóa đó( Điều 46 Luật thương mại 2005),
chịu trách nhiệm bảo hành hàng hóa( Điều 49 Luật thương mại 2005).
- Về địa điểm giao hàng tại Luật thương mại 2005 có quy định tại Điều 35:
Các bên có thể thỏa thuận về địa điểm, thời hạn và phương thức giao hàng tùy
theo tính chất của hàng hóa trong hợp đồng khi đã thỏa thuận về địa điểm giao hàng
thì các bên phải tôn trọng thỏa thuận và phải thực hiện đúng thỏa thuận đó. Bên bán
phải có nghĩa vụ giao hàng, bên mua phải có nghĩa vụ nhận hàng đúng địa điểm đã
thỏa thuận.
Trong trường hợp không thỏa thuận địa điểm giao hàng thì địa điểm giao hàng
được xác định theo khoản 2 điều 35 Luật thương mại.
- Về thời gian giao hàng tại Điều 37 Luật thương mại 2005 có quy định12
:
11
Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
12 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
28. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
16
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Các bên thường thỏa thuận về thời điểm giao hàng trong hợp đồng. Nếu các
bên không thỏa thuận vấn đề này trong hợp đồng thì áp dụng quy định của pháp luật
hoặc theo tập quán. Nếu các bên không thỏa thuận về thời điểm giao hàng cụ thể mà
chỉ nêu thời hạn giao hàng thì bên bán có thể giao hàng vào bất kỳ thời điểm nào
trong thời hạn đó và phải báo trước cho bên mua. Nếu trong hợp đồng không có
thỏa thuận về thời hạn giao hàng thì theo quy định tại Điều 37 Luật thương mại
2005, bên bán phải giao hàng trong một thời hạn hợp lý sau khi giao kết hợp đồng.
- Về trách nhiệm do giao hàng không phù hợp với hợp đồng tại Điều 39 Luật
thương mại 2005 có quy định13
:
Bên mua có quyền từ chối nhận hàng nếu hàng hóa không phù hợp với hợp
đồng. Bên bán phải chịu trách nhiệm trừ trường hợp những khiếm khuyết của hàng
hóa bên mua phải biết hoặc đã biết khi ký hợp đồng.
- Về Thanh toán tại Điều 50 đến Điều 55 Luật thương mại 2005 có quy định14
:
Thanh toán tiền hàng được coi là nghĩa vụ quan trọng mà người mua phải thực
hiện. Bên mua phải có nghĩa vụ thanh toán và nhận hàng theo đúng thỏa thuận và
các bên có thể thỏa thuận về phương thức, địa điểm, thời hạn thanh toán, và trình tự
thủ tục thanh toán, đồng tiền thanh toán…Khi đó bên mua phải tuân thủ đúng các
phương thức thanh toán và thực hiện thanh toán theo trình tự , thủ tục theo thỏa
thuận. Nếu các bên không có sự thỏa thuận này thì sẽ tuân theo quy định của pháp
luật, điều này được quy định tại Luật thương mại 2005: Xác định địa điểm thanh
toán theo quy định tại Điều 54, thời hạn thanh toán theo quy định tại Điều 55 và
khoản 3 Điều 50.
Trong trường hợp bên mua hàng vi phạm hợp đồng chậm thanh toán tiền hàng
thì phải trả lãi trên số tiền trả chậm đó theo lãi suất nợ quá hạn trung bình trên thị
trường tại thời điểm thanh toán tương ứng với thời gian trả chậm, khi bên vị phạm
yêu cầu, trừ trường hợp có thỏa thuận khác Điều 306 Luật thương mại 2005. Khi
người mua vị phạm nghĩa vụ thanh toán thì người bán cũng có thể căn cứ vào
13 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
14
Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
29. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
17
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Khoản 4 Điều 51, Điều 308 về tạm ngưng thực hiện hợp đồng, Điều 312 về hủy bỏ
hợp đồng, Điều 321về hình thức xử lý hành vi vi phạm pháp luật thương mại.
- Chuyển rủi ro tại Điều 57 đến Điều 61 Luật thương mại 2005 có quy định15
:
Vấn đề chuyển rủi ro trong việc mua bán hàng hóa và một vấn đề cơ bản mà
các bên cần nắm. Các bên cần thỏa thuận về thời điểm chuyển rủi ro để tránh phát
sinh tranh chấp. Trong hợp đồng không có thỏa thuận về thời điểm chuyển rủi ro,
nếu bên bán có nghĩa vụ giao hàng cho bên mua tại một địa điểm nhất định, thì rủi
ro về mất mát hoặc hư hỏng được chuyển cho bên mua khi hàng hóa đã được giao
cho bên mua. Nếu hợp đồng không có quy định về việc vận chuyển hàng hóa cũng
như địa điểm giao hàng nhất định thì rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa được
chuyển cho bên mua khi hàng hóa đã được chuyển giao cho người vận chuyển đầu
tiên. Trong các trường hợp cụ thể thời điểm chuyển rủi ro được pháp luật quy định
chi tiết hơn.
- Chuyển quyền sở hữu tại Điều 62 Luật thương mại 2005 có quy định16
:
Việc chuyển quyền sở hữu hàng hóa từ bên bán sang bên mua là do hai bên
thỏa thuận hoặc nếu không có thỏa thuận thì quyền sở hữu được chuyển sang người
mua là tại thời điểm giao hàng.
Ngoài ra, vấn đề này Bộ luật dân sự 2015 cũng có quy định tại Điều 248 về
việc chuyển giao quyền sở hữu của mình cho người khác.
1.3.2.3. Một số biện pháp đảm bảo thực hiện hợp đồng:
Các biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng được quy định từ Điều 318 đến
Điều 373 Bộ luật dân sự 2015 bao gồm: cầm cố tài sản, thế chấp tài sản (bao gồm
cả cầm cố, thế chấp bằng tài sản của người thứ ba), đặt cọc, ký cược, ký quỹ, bảo
lãnh và tín chấp.
Theo các quy định của pháp luật hiện hành thì các bên trong hợp đồng có
quyền tự chủ, tự do cam kết và tự do thoả thuận đồng thời các bên cũng phải tự chịu
trách nhiệm đối với các cam kết, thoả thuận của mình. Điều này được thể hiện rõ
15 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
16 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
30. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
18
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
nhất trong các quy định về giao kết, thực hiện hợp đồng cầm cố, thế chấp và bảo
lãnh.
1.3.2.4. Hợp đồng mua bán hàng hóa vô hiệu
Vấn đề một hợp đồng vô hiệu được quy định rất cụ thể trong Bộ luật Dân sự
năm 2005 từ điều 127 đến điều 138. Một hợp đồng vô hiệu khác với hợp đồng mất
hiệu lực vì việc mất hiệu lực có thể xẩy ra ở bất kì thời điểm nào khi xuất hiện các
điều kiện cần thiết và không mang hiệu lực hồi tố. Hợp đồng bị vô hiệu trong các
trường hợp sau:
- Nội dung, mục đích của hợp đồng vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo
đức xã hội (điều 128)17
- Trong giao dịch hợp đồng có sự giả tạo (điều 129)18
- Hợp đồng do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự,
người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện(điều 130)19
- Trong quá trình giao dịch có sự nhầm lẫn (điều 131)20
- Giao dịch có dấu hiệu của sự đe dọa, lừa dối (điều 132)21
- Giao dịch do người xác lập không nhận thức và làm chủ hành vi của mình
(điều 133)22
- Giao dịch không tuân thủ quy định về hình thức trong một số trường hợp do
pháp luật quy định23
Hợp đồng vô hiệu có hai loại là hợp đồng vô hiệu từng phần và hợp đồng vô
hiệu toàn bộ. Hợp đồng vô hiệu từng phần khi một phần của hợp đồng đó vô hiệu
nhưng không làm ảnh hưởng đến hiệu lực của các phần còn lại. Hợp đồng vô hiệu
toàn bộ khi toàn bộ nội dung của nó vô hiệu.
Việc tuyên bố một hợp đồng vô hiệu toàn bộ hay vô hiệu một phần thuộc thẩm
17 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
18
Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
19
Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
20 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
21 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
22 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
23 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
31. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
19
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
quyền của tòa án. Để tòa án thực hiện thẩm quyền này thì bên có nhu cầu làm đơn
yêu cầu tòa án tuyên bố hợp đồng bị vô hiệu. bên có nhu cầu ở đây có thể là một
trong các bên tham gia hợp đồng cũng có thể là bên thứ ba có liên quan.
Hợp đồng không có hiệu lực kể từ thời điểm kí kết tuyên bố hợp đồng vô hiệu,
không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên. Nếu các bên chưa tiến hành thì
không được phép thực hiện hợp đồng. Nếu đã thực hiện hợp đồng thì các bên phải
khôi phục lại trạng thái ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận nếu không
hoàn trả lại bằng hiện vật thì các bên hoàn trả cho nhau bằng tiền. Nếu không bên
nào có lỗi trong việc làm cho hợp đồng vô hiệu, chi phí cho việc hoàn trả nghĩa vụ
cũng như các thiệt hại thực tế xảy ra do các bên tự chịu, mỗi bên chịu thiệt hại chi
phí của mình. Nếu hợp đồng vô hiệu do lỗi của một bên có lỗi gây ra thiệt hại có
trách nhiệm bồi thường
1.3.3. Giải quyết tranh chấp phát sinh
1.3.3.1. Các phương thức giải quyết tranh chấp
Theo quy định tại Điều 317 Luật thương mại 2005, các phương thức giải
quyết tranh chấp trong thương mại bao gồm:
- Thương lượng giữa các bên.
- Hòa giải giữa các bên.
- Giải quyết tại trung tâm trọng tài thương mại (theo thủ tục tố tụng trọng tài
được quy định tại luật trọng tài thương mại năm 2010).
- Giải quyết tranh chấp tại tòa án( theo thủ tục tố tụng dân sự được quy định
trong Bộ Luật Tố tụng dân sự 2014). Thời hiệu khởi kiện đối với các tranh chấp
thương mại (tại điều 319 Luật thương mại 2005) là 2 năm kể từ thời điểm quyền và
lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, trừ trường hợp quy định tại điểm e khoản 1 Điều 237
của Luật thương mại 2005.24
24 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
32. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
20
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
1.3.3.2. Chế tài áp dụng giải quyết tranh chấp
Tùy theo mức độ vi phạm sẽ áp dụng chế tài phù hợp để giải quyết tranh
chấp theo quy định tại Điều 292 Luật thương mại 2005. Sau đây là các chế tài
thường được áp dụng25
:
- Buộc thực hiện hợp đồng: Đây là chế tài có chức năng đảm bảo hợp đồng
được thực hiện như thoả thuận, đúng với mục đích ban đầu của các bên; được áp
dụng đối với bất kỳ hành vi vi phạm hợp đồng nào.
- Phạt vi phạm: Là chế tài có chức năng tăng cường ý thức tuân thủ hợp đồng
của các bên.Bên bị vi phạm có quyền yêu cầu bên vi phạm trả một khoản tiền phạt
do vi phạm hợp đồng.
Điều kiện để áp dụng chế tài này là phải có tồn tại thoả thuận về việc phạt vi
phạm giữa các bên, đồng thời đã xảy ra hành vi vi phạm mà các bên thoả thuận là
điều kiện để áp dụng chế tài phạt vi phạm.
- Bồi thường thiệt hại: Đây là chế tài có chức năng bù đắp tổn thất vật chất cho
bên bị vi phạm. Bên vi phạm có trách nhiệm bồi thường giá trị tổn thất thực tế và
khoản lợi trực tiếp đáng lẽ bên bị vi phạm được hưởng nếu không có hành vi vi
phạm.
25 Luật thương mại 2005 – Nhà xuất bản Lao động xã hội
33. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
21
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
CHƯƠNG 2: THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ HỢP ĐỒNG
MUA BÁN TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THƯƠNG MẠI
SẢN XUẤT FOX
2.1. Thực tiễn giao kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa tại Công ty
trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox
2.1.1. Quá trình giao kết hợp đồng
2.1.1.1. Căn cứ giao kết
Khi giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa với khách hàng thì công ty luôn chú
ý đến các căn cứ của hợp đồng để hợp đồng được ký đúng với quy định của pháp
luật. Các căn cứ để công ty giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa bao gồm căn cứ
pháp lý và căn cứ thực tiễn.
- Căn cứ pháp lý:
+ Đối với các hợp đồng được giao kết trước năm 2005 thì sẽ được áp dụng
các quy định trong Bộ luật dân sự 1995 và Luật thương mại 1997, Pháp lệnh Hợp
đồng Kinh tế 1989 và Nghị định 17/HĐBT về thi hành pháp lệnh hợp đồng…
+ Đối với các hợp đồng được giao kết sau khi Bộ luật dân sự 2005 và Luật
thương mại 2005 có hiệu lực (từ ngày 01/01/2006) thì sẽ căn cứ vào quy định trong
hai luật này khi giao kết hợp đồng.
- Căn cứ thực tiễn: Khi ký kết hợp đồng mua bán hàng hoá bên cạnh những
căn cứ về pháp lý, công ty còn dựa vào căn cứ thực tiễn. Đó là định hướng của Nhà
nước, nhu cầu thị trường, đơn chào hàng, đơn đặt hàng, đặc biệt là khả năng thực
hiện hợp đồng của công ty.
2.1.1.2. Chủ thể giao kết:
Về chủ thể giao kết hợp đồng, theo quy định của Luật doanh nghiệp 2005 và
Điều lệ công ty thì người giao kết hợp đồng trong công ty là giám đốc, người đại diện
theo pháp luật của công ty, hoặc cũng có thể là phó giám đốc công ty trong trường
34. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
22
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
hợp giám đốc ủy quyền cho phó giám đốc. Cụ thể tại công ty thì người ký kết các hợp
đồng là Giám đốc công ty, ông Nguyễn Hoàng Anh.
2.1.1.3. Nội dung của hợp đồng:
- Đối tượng của hợp đồng: Tùy từng mục đích và từng loại hợp đồng cụ thể
mà đối tượng của hợp đồng trong từng loại hợp đồng là khác nhau. Các sản phẩm
mà công ty tiến hành mua bán là các loại tủ nguồn UPS, các hệ thống tủ điện phục
vụ cho các công trình có nhu cầu sử dụng điện lớn.
- Chất lượng của hàng hóa: Quy cách, chất lượng của hàng hóa cũng được đưa
vào trong hợp đồng để hạn chế các tranh chấp có thể xảy ra. Theo các hợp đồng
mua bán của công ty, chất lượng của hàng hóa được quy định là các sản phẩm có
chất lượng phù hợp. có thông số kỹ thuật phù hợp với nhu cầu đặt hàng, nhu cầu sử
dụng của đối tác.
- Giá cả của hàng hóa: theo sự thỏa thuận của các bên tùy từng thời điểm giao
nhận hàng (thông qua báo giá hoặc xác nhận đơn hàng), thể hiện trên hóa đơn tài
chính mà công ty giao cho bên mua.
- Địa điểm, thời gian giao nhận và phương tiện vận chuyển hàng hóa: Tùy theo
từng hợp đồng mà địa điểm và thời gian giao nhận được ghi khác nhau, căn cứ vào
tính chất của hàng hóa và điều kiện của các bên tham gia ký kết hợp đồng. Thông
thường thì hàng hóa sẽ được giao tại kho bãi của bên mua tại thời điểm mà các bên
đã thỏa thuận trong hợp đồng.
- Phương thức thanh toán: Hình thức thanh toán thường thỏa thuận giữa Công
ty và bạn hàng là bằng chuyển khoản hoặc bằng tiền mặt.
2.1.1.4. Hình thức của hợp đồng:
Các loại hợp đồng chủ yếu mà công ty ký kết là hợp đồng mua bán hàng hóa,
theo đó công ty sẽ cung cấp các thiết bị điện, điện lạnh và hợp đồng dịch vụ, để bảo
trì các thiết bị điện, điện lạnh do công ty đã cung cấp hoặc thực hiện việc sửa chữa
theo yêu cầu. Theo quy định của pháp luật, hợp đồng có thể được thực hiện bằng lời
35. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
23
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
nói, bằng văn bản hoặc được xác lập bằng hành vi cụ thể. Tùy theo tính chất của
từng hợp đồng mà các chủ thể có thể lựa chọn các hình thức khác nhau. Đối với
công ty, để đảm bảo nâng cao độ xác thực của nội dung cam kết, đồng thời đảm bảo
sẽ là bằng chứng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia hợp
đồng khi có tranh chấp xảy ra, hợp đồng mua bán hàng hóa mà công ty và bạn hàng
ký kết chủ yếu sử dụng hình thức ký kết là ký kết bằng văn bản.
Có hai loại hình ký kết hợp đồng được công ty sử dụng chủ yếu: ký trực tiếp
và ký gián tiếp. Ký trực tiếp là việc ký kết hợp đồng được thực hiện bởi sự có mặt
và ký trực tiếp của hai bên vào hợp đồng, còn ký gián tiếp là hợp đồng được coi như
đã giao kết kể từ thời điểm lời chào hàng hoặc đơn đặt hàng đã được chấp nhận.
Công ty thường thực hiện ký trực tiếp đối với đối tác mới, còn đối với những đối tác
công ty đã có mối quan hệ làm ăn, hợp tác lâu dài thì loại hình ký gián tiếp được
công ty sử dụng chủ yếu.
Về hợp đồng dịch vụ, do đặc thù của mặt hàng công ty cung cấp là các hệ
thống điện, tủ nguồn có giá thành cao và cần thường xuyên sửa chữa, bảo dưỡng, và
công ty cũng sẵn có đội ngũ chuyên nghiệp lành nghề trong lĩnh vực sửa chữa, bảo
dưỡng các thiết bị điện, điện lạnh nên công ty thường xuyên ký kết các hợp đồng
dịch vụ sửa chữa các thiết bị mà công ty đã cung cấp cũng như theo yêu cầu của
khách hàng. Hợp đồng dịch vụ của công ty thường được ký kết bằng miệng, nhất là
với các hợp đồng sửa chữa các thiết bị mà công ty cung cấp, còn đối với các hợp
đồng dịch vụ còn lại, thường được lập thành văn bản.
2.1.2. Quá trình thực hiện hợp đồng:
2.1.2.1. Thực hiện điều khoản chất lượng, số lượng của hàng hóa:
Khi thực hiện hợp đồng thì nguyên tắc mà công ty đưa ra là thực hiện đúng
đối tượng, chất lượng, số lượng, chủng loại hàng hóa đã thỏa thuận trong hợp đồng,
nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cả hai bên và giữ uy tín của công ty.
2.1.2.2. Thực hiện điều khoản về địa điểm, phương thức giao nhận hàng hóa
Với đặc thù sản phẩm của công ty, địa điểm giao hàng thường là trụ sở của
bên mua hoặc nơi bên mua đang thực hiện công trình. Công ty sẽ tiến hành lắp đặt,
36. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
24
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
vận hành để kiểm tra chất lượng trực tiếp, địa điểm chuyển giao rủi ro là nơi công ty
đã lắp đặt hệ thống tủ nguồn, tủ điện.
37. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
25
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
2.1.2.3. Thực hiện điều khoản về giá cả và thanh toán:
Hình thức thanh toán thường thỏa thuận giữa công ty và bạn hàng là bằng
chuyển khoản hoặc bằng tiền mặt, theo các cách sau:
+ Thanh toán toàn bộ giá trị hợp đồng sau khi nhận được lô hàng đầu tiên.
+ Tạm ứng trước cho bên bán trước một khoản tiến bằng 70% tổng giá trị của
hợp đồng. Sau khi bên bán giao đủ số lượng hàng và xuất đầy đủ hóa đơn giá trị gia
tăng theo số lượng thực tế giao hàng, bên mua sẽ thanh toán toàn bộ số tiền còn lại
trong thời gian 10 ngày.
2.1.3. Trách nhiệm khi vi phạm hợp đồng và biện pháp giải quyết tranh chấp
Trong thực tế, việc vi phạm hợp đồng là điều khó tránh khỏi, cho dù đó là do
nguyên nhân chủ quan hay khách quan. Từ đó dẫn đến tranh chấp hợp đồng xảy ra.
Theo quy định của pháp luật, khi có tranh chấp kinh doanh thương mại xảy ra, các
bên có quyền lựa chọn một trong các hình thức sau để giải quyết tranh chấp: thương
lượng, hòa giải, trọng tài, tòa án. Với mong muốn giữ quan hệ làm ăn, giữ bí mật
kinh doanh, tiết kiệm thời gian và tiền bạc..., công ty và bạn hàng thường lựa chọn
giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng, tự hòa giải, và nếu thương lượng,
hòa giải không đạt kết quả thì khi thỏa thuận được với đối tác, công ty thường lựa
chọn giải quyết tranh chấp bằng trọng tài. Cụ thể hợp đồng quy định như sau:
“Mọi tranh chấp phát sinh giữa hai bên liên quan đến hợp đồng trước hết phải
được giải quyết thông qua thương lượng giữa các bên trên cơ sở tôn trọng, bình
đẳng và cùng có lợi.
Trong trường hợp thương lượng không đạt kết quả, mọi tranh chấp phát sinh
từ hoặc liên quan đến hợp đồng đang ký kết sẽ được giải quyết tại Trung tâm trọng
tài Quốc tế Việt Nam bên cạnh Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam theo
quy tắc tố tụng của Trung tâm này. Quyết định của Trung tâm Trọng tài Quốc tế
Việt Nam là quyết định cuối cùng buộc các bên phải thực hiện. Mọi chi phí do bên
thua chịu”.26
26
Hợp đồng số 11/2017/HĐKT-NP
38. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
26
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Công ty và đối tác quy định rõ như vậy trong hợp đồng là để đảm bảo khi có
tranh chấp phát sinh, điều khoản giải quyết tranh chấp bằng trọng tài không bị vô
hiệu. Sở dĩ hai bên lựa chọn phương thức này là bởi giải quyết tranh chấp bằng
trọng tài có một số ưu điểm nhất định so với hình thức giải quyết tranh chấp truyền
thống là tòa án, các ưu điểm có thể kể ra đó là:
- Trọng tài có tính linh hoạt cao trong việc xác lập thủ tục tố tụng trọng tài, xét
xử, thời hạn, địa điểm xét xử, địa điểm nghị án của trọng tài viên khi soạn thảo phán
quyết.
- Tốc độ giải quyết tranh chấp nhanh. Do trình tự tố tụng trọng tài được thực
hiện nhanh hơn tòa án và có thể được giải quyết rất nhanh (trong vài tuần hay vài
tháng nếu các bên đề nghị).
- Tính bảo mật cao hơn vì trọng tài tiến hành xét xử không công khai, chỉ có
các bên tranh chấp mới nhận được bản sao chép phán quyết trọng tài. Đây là một
thuận lợi lớn để bảo vệ uy tín và bí mật kinh doanh cho công ty.
- Chi phí giải quyết tranh chấp ít hơn tòa án: Tuy nhiên, đối với một số trường
hợp nhất định, công ty vẫn sử dụng cách giải quyết tranh chấp truyền thống, đó là
thông qua con đường tòa án. Đó là bởi phương thức này có tính cưỡng chế thi hành
cao nhất, và khi thỏa thuận trọng tài giữa hai bên bị vô hiệu Xem lại cách trình bày
đoạn này, dễ gây hiểu nhầm.
2.2. Nhận xét về quá trình giao kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa
tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox
2.2.1. Những kết quả đã đạt được
Sự kiện Việt Nam trở thành thành viên của WTO đã có tác động mạnh mẽ đến
nền kinh tế nước ta. Với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật kinh tế theo cơ chế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và thực hiện công khai minh bạch các thiết chế
quản lý theo quy định của WTO, đặc biệt là việc Bộ luật dân sự 2015 và Luật
thương mại 2005 ra đời và có hiệu lực, môi trường kinh doanh của nước ta ngày
càng được cải thiện. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong
việc xúc tiến, ký kết các hợp đồng mua bán hàng hóa trong nước cũng như nước
39. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
27
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
ngoài, và Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản xuất Fox cũng không nằm
ngoài xu thế đó. Được thành lập từ khi thị trường Việt Nam còn chưa hội nhập sâu
rộng như ngày nay, công ty chủ yếu cung cấp thiết bị cho các công trình do Nhà
nước đầu tư, cho đến nay công ty đã chủ động hoàn thiện nội lực, có được những
thành tựu đáng kể, thể hiện ở những khía cạnh sau:
- Công ty có một đội ngũ nhân viên nhanh nhẹn, nhiệt tình, giỏi chuyên môn:
Công ty đã có sự kết hợp giữa đội ngũ công nhân viên trẻ năng động nhiệt tình với
những nhân viên giàu kinh nghiệm. Việc này chính là do công ty có một ban lãnh
đạo có năng lực, khả năng tổ chức tốt đã sắp xếp phân công bố trí những các nhân
viên vào những công việc phù hợp, để từ đó họ có thể phối hợp với nhau một cách
dễ dàng và nhất quán từ việc soạn thảo các điều khoản khi giao kết đến khi thực
hiện hợp đồng mua bán hàng hóa trong công ty. Công ty có chế độ khen thưởng,
mức lương cũng như chế độ kỷ luật rất công bằng, giúp cho công ty có được đội
ngũ lãnh đạo và nhân viên làm việc nghiêm túc, tôn trọng và tuân thủ đúng quy chế
làm việc.
- Công ty có một cơ cấu tổ chức hợp lý, đơn giản nhưng khoa học và hoạt
động có hiệu quả đã tạo điều kiện thúc đẩy quá trình ký kết hợp đồng cũng như việc
đảm bảo thực hiện đúng các hợp đồng mua bán hàng hoá mà công ty đã ký kết.
- Công ty luôn có những sản phẩm đạt chất lượng cao, đa dạng, cập nhật các
công nghệ mới trên thế giới nhằm đáp ứng mọi yêu cầu dù là của khách hàng khó
tính. Điều này tạo nên uy tín cho công ty giúp cho công ty có lượng bạn hàng lớn,
do đó mà số hợp đồng được giao kết và thực hiện ngày càng tăng lên. Hơn nữa, việc
đảm bảo chất lượng hàng hóa tại công ty cũng luôn được chú trọng, điều này tăng
lên uy tín của công ty với bên khách hàng. Công ty thường tiến hành công việc
kiểm tra hàng hóa trước khi xuất ra khỏi kho để giao cho khách hàng. Chính nhờ
việc luôn chú trọng đến vấn đề kiểm tra chất lượng hàng hóa trong quá trình thực
hiện hợp đồng mà công ty đã tiến hành giao kết được những hợp đồng có giá trị lớn.
40. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
28
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
2.2.2. Những khó khăn, tồn tại trong quá trình soạn thảo, ký kết và thực hiện
hợp đồng mua bán hàng hóa tại Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại sản
xuất Fox
Dù công ty có một đội ngũ nhân viên nhanh nhẹn, chuyên nghiệp nhưng chủ
yếu tập trung vào chuyên môn kỹ thuật hoặc nghiệp vụ kinh doanh, marketing, còn
vấn đề soạn thảo hợp đồng nân viên chưa thực sự nắm bắt được những thay đổi của
pháp luật. Hợp đồng mua bán của công ty chủ yếu là dựa theo mẫu có sẵn, đã được
soạn thảo từ trước khi Bộ luật dân sự 2015 và Luật thương mại 2005 có hiệu lực,
trong đó chỉ bao gồm những yếu tố cơ bản về đối tượng hàng hóa, giá cả, thỏa thuận
giải quyết tranh chấp khi có tranh chấp xảy ra, chứ chưa quy định chặt chẽ về các
điều khoản giao hàng, lắp đặt...
Bên cạnh đó, phần quy định về hợp đồng mua bán hàng hóa trong Bộ luật dân
sự 2015 và Luật thương mại 2005 dù đã thực sự tiến bộ so với các quy chế trước
đây, nhưng trong quá trình áp dụng không tránh khỏi những quy định chồng chéo,
hoặc có sự khác biệt giữa hai văn bản trên về cùng một vấn đề:
- Về xử lý thanh toán chậm: Theo Điều 306 Luật thương mại quy định
“Trường hợp bên vi phạm hợp đồng chậm thanh toán tiền hàng hay chậm thanh
toán tiền thù lao dịch vụ và các chi phí hợp lý khác thì bên vi phạm hợp đồng có
quyền yêu cầu trả tiền lãi trên số tiền chậm trả đó theo lãi suất nợ quá hạn trung
bình trên thị trường tại thời điểm thanh toán tương ứng với thời gian chậm trả, trừ
trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác”. Còn tại Điều 305
Bộ luật dân sự 2015 thì lại quy định: “Trong thời gian bên có nghĩa vụ chậm trả tiền
thì bên đó phải trả lãi đối với số tiền chậm trả theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng
Nhà nước công bố tương ứng với thời gian chậm trả tại thời điểm thanh toán, trừ
trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác”. Như vậy theo
giữa Luật thương mại và Bộ luật dân sự có sự khác biệt giữa lãi suất nợ quá hạn và
lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước cung cấp.
- Về mức phạt: Khoản 2 Điều 422 Bộ luật dân sự quy định: “mức phạt vi
phạm do các bên thỏa thuận” và không giới hạn mức phạt tối đa; nhưng Điều 301
41. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
29
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
Luật thương mại 2005 quy định: “mức phạt tối đa đối với vi phạm nghĩa vụ hợp
đồng hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thỏa thuận nhưng không
quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm”27
.
- Về trách nhiệm của bên bán về khiếm khuyết của hàng hóa: Luật thương
mại quy định trách nhiệm của bên bán về khiếm khuyết của hàng hóa (Điều 44):
“bên bán phải chịu trách nhiệm về những khiếm khuyết của hàng hóa mà bên mua
hoặc đại diện của bên mua đã kiểm tra nếu các khiếm khuyết của hàng hóa không
thể phát hiện được trong quá trình kiểm tra bằng biện pháp thông thường và bên bán
đã biết hoặc phải biết về các khiếm khuyết đó nhưng không thông báo cho bên
mua”. Tuy nhiên theo Điểm (a) Khoản 3 Điều 444 Bộ luật dân sự lại quy định bên
bán không phải chịu trách nhiệm về khuyết tật của vật trong trường hợp Khuyết tật
mà bên mua đã biết hoặc phải biết khi mua. Như vậy, nếu bên mua buộc phải biết
khiếm khuyết đó nhưng do không thể biết được trong quá trình kiểm tra thì bên bán
được miễn trách nhiệm.28
Điều này dễ gây cho doanh nghiệp sự lúng túng khi lựa chọn luật áp dụng, dù
theo quy tắc chung, thì đối với cùng một vấn đề mà luật chung và luật chuyên ngành
có quy định khác nhau thì áp dụng luật chuyên ngành, tức là đối với hợp đồng mua
bán hàng hóa thì luật được áp dụng là Luật thương mại
27 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
28 Luật Dân sự năm 2005 – Nhà xuất bản Hồng Đức
42. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
30
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ
TRONG VIỆC GIAO KẾT VÀ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG MUA BÁN
HÀNG HÓA TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THƯƠNG
MẠI SẢN XUẤT FOX
3.1. Một số kiến nghị
3.1.1. Kiến nghị đối với công ty
Kể từ khi thành lập cho đến nay, tình hình kinh doanh của công ty đang trên
đà phát triển và mở rộng, số lượng các hợp đồng được giao kết tăng khá nhiều.
Công ty đã soạn thảo các mẫu hợp đồng cụ thể để phục vụ cho quá trình đàm phán,
giao kết hợp đồng nhằm đem lại những lợi ích tốt nhất cho công ty. Tuy nhiên công
ty còn chưa nhạy bén, linh hoạt trong việc tiếp nhận, sửa đổi hợp đồng theo những
quy định mới pháp luật.
Trong các hợp đồng giao kết của công ty, một số nội dung các điều khoản
trong hợp đồng còn sơ sài, chưa rõ ràng. Do vậy, cần phải có giải pháp nhằm phát
huy vai trò của hợp đồng mua bán hàng hóa và nâng cao hiệu quả trong kinh doanh
của công ty. Người viết xin đưa ra một số đề xuất như sau:
3.1.2. Đối với yếu tố con người trong công ty:
Trong sự phức tạp và những thách thức của nền kinh tế thị trường ở nước ta
hiện nay thì việc nâng cao trình độ hiểu biết pháp luật nói chung và pháp luật về
hợp đồng mua bán hàng hóa nói riêng cho nhân viên kinh doanh trong công ty là
thực sự cần thiết.
Để đảm bảo cho vấn đề pháp lý liên quan đến hợp đồng được thuận lợi, công
ty nên trang bị nhân viên pháp lý hoặc sử dụng dịch vụ tư vấn từ các văn phòng
luật. Như vậy việc nắm bắt được các văn bản quy phạm pháp luật mới và có thể linh
hoạt trong việc áp dụng và tránh được những rủi ro khi giao kết và thực hiện hợp
đồng.
43. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
31
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
3.1.3. Đối với quá trình giao kết hợp đồng
Khi giao kết hợp đồng công ty cần chú ý đến các điều khoản mình giao kết:
+ Về chủ thể giao kết: Mặc dù công ty có quan tâm và tìm hiểu đến vấn đề
này, nhưng trước khi thực hiện việc giao kết hợp đồng công ty cần thận trọng chú ý
đến tính chất chủ thể của khách hàng. Trong việc giao kết hợp đồng mua bán hàng
hóa công ty phải xem xét tư cách chủ thể của khách hàng phải đáp ứng đủ điều kiện
sau:
+ Đối với chủ thể là cá nhân, để được thừa nhận là chủ thể của hợp đồng mua
bán hàng hóa, cá nhân phải đảm bảo đủ năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi
dân sự và phải có đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật
+ Đối với tổ chức, đây là một vấn đề phức tạp nên công ty phải xác minh kỹ
càng. Bởi việc giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa của tổ chức được thực hiện
thông qua người đại diện. Người đại diện của tổ chức, của pháp nhân có thể là Giám
đốc hoặc người Giám đốc ủy quyền. Đại diện của tổ chức cụ thể đó là ai thường
được xác định trong điều lệ hoạt động hoặc do pháp luật quy định. Người đại diện
này cũng có thể ủy quyền cho người khác ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa trong
phạm vi từng lĩnh vực công việc nhất định hoặc trong một khoảng thời gian nhất
định.
Đồng thời cũng phải chú ý đến chủ thể giao kết của công ty, trường hợp khi
người đại diện theo pháp luật của công ty ủy quyền cho người khác thực hiện việc
ký kết thì phải có giấy ủy quyền rõ ràng để tránh trường hợp hợp đồng bị vô hiệu.
+ Về hình thức và nội dung của hợp đồng: Hình thức đối với những giao dịch
mua bán thông thường thì pháp luật không giới hạn phải thể hiện hợp đồng bằng
văn bản, lời nói hay hành vi cụ thể. Tuy nhiên, việc không kí kết hợp đồng bằng văn
bản dẫn đến tình trạng không xác định rõ quyền và nghĩa vụ của các bên khiến cho
việc giải quyết tranh chấp trở nên rất khó khăn. Vì vậy nội dung trong hợp đồng của
công ty cần quy định chi tiết, chặt chẽ về vấn đề thanh toán, chuyển rủi ro, chuyển
quyền sở hữu và giải quyết tranh chấp, thời gian hiệu lực, điều khoản lựa chọn luật
điều chỉnh…Không dùng những từ ngữ khó hiểu hoặc có nhiều cách giải thích trong
44. Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
32
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
hợp đồng. Không cam kết những nội dung mà mình không biết hoặc không có thẩm
quyền giải quyết.
3.2. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu.
Mặc dù đề tài đề cập đến một số khía cạnh pháp lý của hợp đồng mua bán
hàng hóa. Nhưng do hạn chế về thời gian, về kiến thức giới hạn trong khóa luận,
người viết chỉ nghiên cứu về vấn đề giao kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng
hóa. Song thực tế còn nhiều vấn đề liên quan đến hợp đồng trong tương lai cần tiếp
tục nghiên cứu sâu hơn mà đề tài chưa thực hiện được như:
- Thời điểm có hiệu lực và thời hạn của hợp đồng.
- Trách nhiệm vi phạm hợp đồng và phạt vi phạm hợp đồng.
- Chế tài thương mại và giải quyết tranh chấp thương mại.