1. CHÖÔNG XIII.
PHAÂN TÍCH BAÛN ÑOÀ BAÈNG LEÄNH
CREATE THEMATIC MAP
XIII.1. TOÅNG QUAÙT
Trong caùc chöông tröôùc ta ñaõ xem xeùt sô boä caùch söû duïng leänh Create Thematic
Map. Trong chöông naøy chuùng ta seõ xem xeùt chi tieát hôn leänh naøy. Nhö ñaõ trình baøy,
Create Thematic Map noùi moät caùch noâm na laø caùch “toâ maøu” cho baûn ñoà theo döõ lieäu
coù trong baûng cuûa lôùp baûn ñoà ñoù ñeå laøm noåi baät tính chaát cuûa döõ lieäu treân baûn ñoà vaø
hoã trôï vieäc phaân tích döõ lieäu. Noùi caùch khaùc, leänh naøy cho pheùp ta phaân tích caùc döõ
lieäu lieân quan ñeán baûn ñoà, hay noùi caùch khaùc, laø leänh taïo baûn ñoà theo chuû ñeà. Leänh
naøy cuõng coù theå laáy döõ lieäu töø moät baûng khaùc hoaëc döõ lieäu töø moät tính toaùn ñeå xaây
döïng baûn ñoà chuû ñeà. Leänh taïo baûn ñoà chuû ñeà cho pheùp ta thaáy ñöôïc söï thay ñoåi cuûa
löõ lieäu treân baûn ñoà.
XIII.1.1. Phöông phaùp
Tröôùc heát ta seõ tìm hieåu noäi dung cuûa leänh naøy. Leänh Create Thematic Map chæ
ñöôïc kích hoaït khi coù moät cöûa soå baûn ñoà ñang ñöôïc kích hoaït.
Moät caùch toång quaùt, leänh Create Thematic View bao goàm 3 böôùc:
- Böôùc 1: choïn Map > Create Thematic Map, hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step
1 of 3 môû ra (hình XIII.1). Trong hoäp thoaïi naøy ta choïn Kieåu chuû ñeà vaø maãu
ñöôïc söû duïng ñeå taïo baûn ñoà chuû ñeà. Hoäp thoaïi naøy coù caùc noäi dung sau:
Coät Type: choïn kieåu baûn ñoà chuû ñeà. Coù 6 kieåu:
1- Ranges: Laäp baûn ñoà chuû ñeà theo caùc khoaûng giôùi haïn cuûa döõ lieäu. Caùc khoaûng
giôùi haïn ñöôïc toâ maøu khaùc nhau hay kieåu toâ maøu khaùc nhau. Baûn ñoà chuû ñeà
theo khoaûng giôùi haïn cho pheùp ta minh hoaï caùc döõ lieäu theo ñieåm, ñöôøng vaø
vuøng. Chuùng ñöôïc söû duïng ñeå minh hoaï moái quan heä giöõa giaù trò döõ lieäu vaø
vuøng ñòa lyù (ví duï nhö doanh soá baùn ra cuûa töøng khu vöïc, thu nhaäp bình quaân
ñaàu ngöôøi cuûa töøng khu vöïc) hoaëc ñeå bieåu thò thoâng tin kieåu tyû leä ví duï nhö maät
ñoä daân soá. Thoâng tin theo kieåu tyû leä coù theå ñöôïc bieåu thò baèng nhöõng hình thöùc
khaùc khi ta choïn Expression trong böôùc 2 cuûa leänh Create Thematic Map. Caùch
phaân chia döõ lieäu theo khoaûng giôùi haïn naøy coù nhieàu phöông phaùp khaùc nhau.
Xem cuï theå caùc phöông phaùp phaân chia khoaûng giôùi haïn ôû phaàn /// cuûa chöông
naøy.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

2. 2- Bar Charts: Giuùp hieån thò moät bieåu ñoà coät theo caùc bieán cuûa töøng baûn ghi trong
baûng. Bieåu ñoà coät ñöôïc söû duïng ñeå minh hoaï nhieàu bieán cuûa moät baûn ghi trong
baûn ñoà. Ta coù theå so saùnh kích thöôùc caùc coät trong moãi bieåu ñoà ñeå coù ñöôïc
thoâng tin veà töøng baûn ghi trong döõ lieäu cuûa baûng, hoaëc coù theå so saùnh moät coät
vôùi taát caû caùc bieåu ñoà coät ñeå coù nhaän ñònh veà moät bieán theo taát caû caùc baûn ghi,
hoaëc so saùnh chieàu cao cuûa bieåu ñoà coät ñeå coù thoâng tin veà toaøn boä baûng. Ñeå
hieån thò giaù trò aâm trong moät bieåu ñoà coät, caùc coät coù giaù trò aâm ñöôïc veõ theo
chieàu ngöôïc laïi vôùi chieàu döông cuûa bieåu ñoà coät. Caùc giaù trò aâm khoâng ñöôïc
hieån thò trong caùc bieåu ñoà coät coäng doàn (stacked bar chart).
3- Pie Charts: Hieån thò bieåu ñoà daïng hình quaït. Bieåu ñoà hình quaït laø daïng bieåu ñoà
nhieàu bieán. Bieåu ñoà hình quaït ñöôïc söû duïng trong baûn ñoà ñeå phaân tích moät hay
nhieàu bieán cuøng moät luùc. Ta coù theå so saùnh kích thöôùc cuûa caùc hình reû quaït
trong moãi bieåu ñoà ñeå coù thoâng tin veà töøng baûn ghi trong baûng, hoaëc so saùnh moät
hình reû quaït vôùi taát caû caùc bieåu ñoà hình quaït ñeå coù nhaän ñònh veà moät bieán naøo
ñoù theo taát caû caùc baûn ghi, hoaëc so saùnh ñöôøng kính cuûa caùc bieåu ñoà quaït ñeå
coù thoâng tin veà toaøn boä döõ lieäu cuûa baûng.
4- Graduated: Hieån thò moät bieåu töôïng cho moãi baûn ghi trong baûng, kích thöôùc cuûa
bieåu töôïng tyû leä tröïc tieáp vôùi giaù trò döõ lieäu. Moät baûn ñoà coù caùc bieåu töôïng ñöôïc
phaân caáp hieån thò caùc ñieåm döõ lieäu theo caùc giaù trò soá cuûa chuùng. Kieåu phaân
caáp naøy höõu ích trong vieäc trình baøy caùc thoâng tin coù tính chaát ñònh löôïng, ví duï
Hình XIII.1. Hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 1 of 3.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

3. nhö phaân haïng töø cao ñeán thaáp. Kích thöôùc cuûa caùc bieåu töôïng tyû leä vôùi caùc giaù
trò cuûa caùc ñieåm. Caùc ñieåm coù giaù trò trong baûng döõ lieäu lôùn hôn seõ ñöôïc hieån
thò to hôn vaø ngöôïc laïi.
5- Dot Density: Hieån thò caùc giaù trò döõ lieäu thaønh caùc chaám treân baûn ñoà, moãi moät
chaám töông ñöông vôùi moät con soá vaø toång soá chaám trong moät vuøng tyû leä vôùi giaù
trò döõ lieäu cuûa vuøng ñoù. Moät baûn ñoà theo kieåu maät ñoä ñieåm cho pheùp ta ñeám
nhanh giaù trò döõ lieäu (ví duï nhö daân soá chaúng haïn). Moãi chaám töôïng tröng cho
moät con soá laø boäi soá cuûa ñôn vò tính giaù trò. Con soá ñoù nhaân vôùi toång soá chaám
ñöôïc hieån thò trong moät vuøng seõ baèng vôùi giaù trò döõ lieäu cuûa vuøng ñoù.
6- Individual: “Toâ maøu” caùc baûn ghi theo caùc giaù trò döõ lieäu rieâng leû. Caùc maãu giaù
trò taïm kieåu rieâng leû thuoäc loaïi nhieàu bieán. Ta coù theå choïn “toâ maøu” cho ñieåm,
ñöôøng hay vuøng. Moät baûn ñoà chuû ñeà veõ caùc vaät theå baûn ñoà theo töøng giaù trò
rieâng leû coù ích khi ta muoán nhaán maïnh söï khaùc bieät giöõa töøng vaät theå (ñònh tính)
chöù khoâng quan taâm ñeán thoâng tin coù tính chaát ñònh löôïng (ví duï caùc kieåu nhaø
haøng trong moät khu vöïc, caùc caáp phaân chia vuøng trong moät khu vöïc,...). Ñaây laø
kieåu baûn ñoà chuû ñeà duy nhaát coù theå ñöôïc xaây döïng töø tröôøng döõ lieäu khoâng phaûi
kieåu soá (not numeric field).
7- Grid: Baûn ñoà theo kieåu löôùi (grid) hieån thò caùc döõ lieäu thaønh söï thay ñoåi maøu töø
töø treân toaøn baûn ñoà. Kieåu baûn ñoà theo chuû ñeà naøy ñöôïc xaây döïng baèng caùch
noäi suy caùc döõ lieäu ñieåm töø baûng döõ lieäu goác. Moät taäp tin daïng löôùi (grid file)
ñöôïc taïo ra töø quaù trình noäi suy döõ lieäu vaø ñöôïc hieån thò thaønh moät aûnh queùt
treân cöûa soå baûn ñoà. Ñaây laø kieåu baûn ñoà chuû ñeà duy nhaát taïo ra moät taäp tin môùi
vaø sau khi thoaùt MapInfo, laàn sau ta chæ caàn môû taäp tin môùi naøy laø coù theå nhìn
thaáy baûn ñoà chuû ñeà ñöôïc taïo ra tröôùc ñoù, khoâng caàn phaûi thöïc hieän leänh File >
Save Workspace nhö caùc kieåu khaùc.
Beân phaûi phaàn Type laø phaàn Template. ÖÙng vôùi moãi kieåu trong phaàn ñoù thì phaàn
Template coøn coù moät soá caùch khaùc nhau ñeå hieån thò baûn ñoà theo chuû ñeà, ñoù laø caùc
maãu ñaõ coù saün cho töøng kieåu. Tuyø theo yù muoán cuûa ngöôøi duøng muoán phaân tích thoâng
tin nhö theá naøo maø choïn kieåu cho thích hôïp. Phaàn beân phaûi laø phaàn Preview, hieån thò
ví duï cho töøng kieåu ñöôïc choïn trong phaàn Type vaø Template.
ÔÛ treân cuøng ta coù hai tuyø choïn laø Sort by Name vaø Sort by Time, cho pheùp ta saép
thöù töï caùc maãu theo teân hay theo trình töï thôøi gian chuùng ñöôïc taïo thaønh.
Choïn xong hai muïc naøy ta choïn Next, hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 2 of
3 môû ra.
- Böôùc 2: Choïn baûng muoán taïo baûn ñoà chuû ñeà vaø tröôøng ñeå laáy döõ lieäu laøm baûn ñoà
chuû ñeà trong hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 2 of 3. Neáu ta ñaõ choïn
moät soá vaät theå treân baûn ñoà tröôùc ñoù, thì phaàn choïn (Selection) cuõng hieån
thò cho pheùp ta choïn taïo baûn ñoà chuû ñeà theo phaàn choïn ñoù. Ta cuõng coù
theå taïo baûn ñoà chuû ñeà töø moät baûn ñoà taïo ra baèng leänh Query tröôùc ñoù.
Trong phaàn choïn tröôøng ta coù theå duøng Expression ñeå taïo döõ lieäu môùi theo
caùc döõ lieäu coù saün trong baûng thoâng qua Bieåu thöùc. Ta cuõng coù theå laáy döõ
lieäu töø moät baûng khaùc baèng caùch söû duïng tuyø choïn Join. Leänh naøy taïo ra
moät coät taïm thôøi trong baûng caàn laøm baûn ñoà chuû ñeà vaø caäp nhaät döõ lieäu töø
baûng khaùc vaøo ñoù. Xem theâm trong Chöông XVII, Caäp nhaät coät.
Tuyø theo caùch ta choïn taïo baûn ñoà chuû ñeà maø coù theå coù moät hay nhieàu bieán.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

4. Caùc phöông phaùp Bar Charts (Bieåu ñoà coät) vaø Pie Charts (Bieåu ñoà hình
quaït) laø nhöõng phöông phaùp taïo baûn ñoà chuû ñeà theo nhieàu bieán. Caùc
phöông phaùp coøn laïi laø phöông phaùp caên cöù treân moät bieán.
Trong tröôøng hôïp söû duïng phöông phaùp taïo baûn ñoà chuû ñeà theo moät bieán,
ôû böôùc 2 ta coù theå ñaùnh daáu choïn vaøo oâ Ingnore Zeroes or Blanks ñeå boû
ñi nhöõng baûn ghi naøo coù giaù trò laø 0 (döõ lieäu kieåu soá) hay roãng (döõ lieäu kieåu
kyù töï) neáu muoán.
Trong tröôøng hôïp söû duïng phöông phaùp taïo baûn ñoà chuû ñeà theo nhieàu bieán
(bieåu ñoà coät vaø bieåu ñoà hình quaït), ôû böôùc 2 ta phaûi choïn caùc tröôøng hoaëc
caùc bieåu thöùc ta muoán söû duïng laøm bieán soá vaø lieät keâ chuùng theo thöù töï
naøo cho phuø hôïp nhaát vôùi phaân tích ta muoán laøm. Coù theå söû duïng toái ña 8
bieán soá ñeå taïo moät baûn ñoà chuû ñeà theo phöông phaùp Bieåu ñoà coät hay hình
quaït. Trong tröôøng hôïp naøy, chæ coù caùc tröôøng kieåu soá (Integer, Small
Integer, Decimal, Float) môùi hieån thò trong phaàn Fields from Table cho ta
choïn ôû böôùc 2. Caùc nuùt Add vaø Remove cho pheùp ta theâm hay bôùt tröôøng
trong phaàn Fields for Pie/Bar Charts. Thöù töï cuûa caùc bieán trong quaù trình
choïn tröôøng ôû böôùc 2 cuõng chính laø thöù töï chuùng seõ ñöôïc hieån thò trong
chuù giaûi. Khi taïo baûn ñoà chuû ñeà theo kieåu bieåu ñoà coät, thöù töï caùc bieán hieån
thò trong chuù giaûi cuõng chính laø thöù töï caùc coät hieån thò trong baûn ñoà töø traùi
sang phaûi. Ñoái vôùi baûn ñoà chuû ñeà theo kieåu bieåu ñoà hình quaït, bieán ñaàu
tieân trong chuù giaûi töông öùng vôùi hình reû quaït baét ñaàu taïi goùc ñöôïc chæ ñònh
trong hoäp thoaïi Customize Pie Style. Ñeå hieån thò hoäp thoaïi naøy, choïn Styles
trong böôùc 3.
Khi ñieàu chænh xong choïn Next. Hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3
of 3 môû ra.
- Böôùc 3: Ñieàu chænh baûn ñoà chuû ñeà. Trong hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3
of 3, ta choïn kieåu “toâ maøu”, kieåu chöõ cho chuù giaûi, khoaûng giôùi haïn, soá
böôùc phaân caáp, caùch saép thöù töï chuù giaûi,... (tuyø theo kieåu baûn ñoà chuû ñeà
choïn luùc ñaàu). Hai tuyø choïn Ascending (Saép thöù töï xuoâi) vaø Descending
(Saép thöù töï ngöôïc) trong phaàn Legend Label Order cho pheùp ta choïn caùch
xeáp thöù töï cho chuù giaûi. ÔÛ phaàn Template ta coù theå löu caùc thieát laäp thaønh
moät maãu ñeå söû duïng sau naøy. Tuyø theo kieåu baûn ñoà chuû ñeà ta caàn taïo maø
ôû böôùc 3 naøy coù theå coù caùc nuùt leänh khaùc nhau nhö Ranges, Styles,
Settings. Ranges cho pheùp ñieàu chænh caùc khoaûng giôùi haïn trong moät baûn
ñoà chuû ñeà coù chia caùc khoaûng giôùi haïn. Nuùt leänh naøy chæ coù khi ta choïn
kieåu baûn ñoà chuû ñeà trong böôùc 1 laø Ranges. Styles cho pheùp ta ñieàu chænh
caùc thuoäc tính veà kieåu nhö maøu saéc vaø kích thöôùc. Nuùt leänh naøy chæ coù ôû
caùc baûn ñoà chuû ñeà kieåu Ranges, Pie Charts, Bar Charts vaø Indvidual.
Settings cho pheùp ta ñieàu chænh caùc thieát laäp veà kích thöôùc vaø soá löôïng treân
moät baûn ñoà kieåu Dot Density, ñieàu chænh caùc thieát laäp veà bieåu töôïng vaø giaù
trò trong moät baûn ñoà kieåu Graduated. Ñoái vôùi baûn ñoà chuû ñeà kieåu grid (löôùi),
böôùc naøy coù nuùt Legend.
Sau khi hoaøn taát böôùc 3, baûn ñoà nguyeân thuyû luùc ñaàu seõ ñöôïc “toâ maøu” theo thieát
laäp cuûa ta trong 3 böôùc treân, ñoàng thôøi moät chuù giaûi cuõng ñöôïc taïo thaønh ñeå giaûi thích
cho caùch “toâ maøu” ñoù.
Leänh naøy khoâng thay ñoåi gì baûng MapInfo nguyeân thuyû (base table) luùc ñaàu, noù
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

5. chæ “phuû” leân lôùp baûn ñoà nguyeân thuyû
moät lôùp “voû” theo caùc thoâng soá trong
baûng döõ lieäu do ta thieát laäp. Neáu môû
hoäp thoaïi Layer Control ra ta seõ thaáy
treân lôùp ñöôïc taïo baûn ñoà chuû ñeà coù
theâm moät lôùp nöõa. Lôùp naøy hôi thuït
vaøo moät chuùt so vôùi caùc lôùp bình
thöôøng. Teân cuûa lôùp naøy laø teân phöông
phaùp taïo baûn ñoà chuû ñeà vaø döõ lieäu ñöôïc söû
duïng ñeå taïo baûn ñoà chuû ñeà. Ví duï neáu ta taïo
baûn ñoà chuû ñeà theo phöông phaùp Ranges vaø
theo maät ñoä daân soá (tính töø tröôøng daân soá vaø dieän
tích) thì teân cuûa lôùp chuû ñeà seõ laø Ranges by
dan_so*1000/dien_tich. Lôùp naøy luoân naèm treân lôùp goác,
neáu ta di chuyeån lôùp baûn ñoà ñoù thì lôùp baûn ñoà chuû ñeà cuõng di chuyeån
theo. Caùch thöùc hieån thò baûn ñoà theo chuû ñeà naøy ñöôïc löu laïi baèng leänh File > Save
Workspace; nhöõng thoâng tin veà lôùp “voû” ñöôïc löu laïi trong taäp tin workspace chöù khoâng
ñöôïc löu trong baûng nguyeân thuyû cuûa moät lôùp. Caùc lôùp baûn ñoà ñöôïc söû duïng trong
moät baûn ñoà chuû ñeà ñöôïc löu trong workspace vaãn coù theå ñöôïc söû duïng ñeå taïo nhöõng
baûn ñoà chuû ñeà khaùc neáu muoán. Trong moät cöûa soå baûn ñoà ta coù theå taïo nhieàu baûn ñoà
chuû ñeà töø moät baûng.
XIII.1.2. Chuù giaûi trong baûn ñoà
XIII.1.2.1. Chuù giaûi cuûa baûn ñoà chuû ñeà
Khi taïo xong moät baûn ñoà chuû ñeà thì moät chuù giaûi cho baûn ñoà chuû ñeà ñoàng thôøi
cuõng ñöôïc taïo thaønh. Tuyø theo loaïi baûn ñoà chuû ñeà ta xaây döïng maø chuù giaûi coù theå
khaùc nhau tuy nhieân chuù giaûi ñöôïc tao thaønh bao giôø cuõng goàm hai phaàn chính laø teân
cuûa chuù giaûi vaø noäi dung chuù giaûi.
Teân cuûa chuù giaûi coù daïng <teân baûng> by/with <teân tröôøng>. Ví duï neáu nhö ta laøm
baûn ñoà chuû ñeà cuûa baûng cac_tinh theo tröôøng dan_so (xem phaàn ví duï phía döôùi) chuù
giaûi seõ coù teân laø cac_tinh by dan_so. Phaàn noäi dung chuù giaûi phuï thuoäc vaøo phöông
phaùp laøm baûn ñoà chuû ñeà maø ta choïn.
Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp, ñoái vôùi vieäc laøm baûn ñoà chuû ñeà döïa treân tieáng Vieät
thì caùc chuù giaûi ñöôïc MapInfo laøm töï ñoäng ñeàu khoâng theå söû duïng ngay ñöôïc maø caàn
phaûi ñieàu chænh ít nhieàu. Ta coù theå ñieàu chænh chuù giaûi ngay trong böôùc 3 cuûa quaù trình
laøm baûn ñoà chuû ñeà hoaëc ta coù theå ñeå MapInfo laøm chuù giaûi töï ñoäng roài ñieàu chænh sau
cuõng ñöôïc.
Ñeå ñieàu chænh moät chuù giaûi ñöôïc taïo ra theo maëc ñònh, ta laøm nhö sau:
- Trong cöûa soå chuù giaûi, choïn coâng cuï choïn roài nhaép chuoät vaøo giöõa chuù giaûi caàn
ñieàu chænh ñeå choïn noù.
- Töø menu chính choïn Legend > Properties. Hoäp thoaïi Modify Thematic Map seõ môû
ra. Hoäp thoaïi naøy hoaøn toaøn gioáng vôùi hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of
3 (ñaõ trình baøy ôû phaàn treân).
- Tuyø theo loaïi baûn ñoà chuû ñeà maø seõ coù caùc nuùt leänh khaùc nhau cho pheùp ta ñieàu
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

6. chænh töøng loaïi baûn ñoà chuû ñeà. Thöïc hieän caùc ñieàu chænh caàn thieát roài choïn OK ñeå
keát thuùc. Caùc nuùt leänh naøy seõ ñöôïc xem xeùt cuï theå trong töøng loaïi baûn ñoà chuû ñeà
ôû caùc ví duï trong phaàn sau cuûa chöông naøy.
XIII.1.2.2. Laøm chuù giaûi baèng leänh Create Legend
Coù nhieàu tröôøng hôïp ta khoâng caàn laøm baûn ñoà chuû ñeà maø nhieàu khi chæ muoán laøm
chuù giaûi cho baûn ñoà. Maëc duø caùc vaät theå treân baûn ñoà khi ñöôïc naïp döõ lieäu vaøo caùc
tröôøng thì ta coù theå söû duïng chöùc naêng laøm chuù giaûi cuûa leänh Create Thematic Map
ñeå laøm chuù giaûi nhöng thöïc ra chöùc naêng cuûa leänh naøy laø phaântích döõ lieäu. Khi ta ñaõ
ñieàu chænh caùc kieåu vaät theå treân baûn ñoà sao cho phuø hôïp vôùi thuoäc tính cuûa chuùng thì
ta coù theå laøm chuù giaûi tröïc tieáp treân caùc kieåu vaät theå (xem Chöông VI). Chöùc naêng
naøy coù theå thöïc hieän ñöôïc baèng leänh Create Legend. Ta ñaõ xem xeùt caùch söû duïng
leänh naøy moät caùch sô löôïc ôû moät soá ví duï trong caùc chöông tröôùc. Phaàn naøy seõ thaûo
luaän veà leänh naøy moät caùch chi tieát vaø heä thoáng hôn. Laøm chuù giaûi baèng leänh naøy bao
goàm 3 böôùc nhö sau:
Böôùc 1: Choïn baûng caàn laøm chuù giaûi
- Môû baûng caàn laøm chuù giaûi ra, kích hoaït cöûa soå baûn ñoà coù chöùa baûng ñoù.
- Töø menu chính choïn Map > Create Legend. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 1 of 3
môû ra (hình XIII.2). OÂ Legend Frame lieät keâ taát caû caùc baûng ñang môû trong cöûa soå
ñöôïc kích hoaït coù theå laøm chuù giaûi.
- Laàn löôït choïn nhöõng baûng khoâng caàn laøm chuù giaûi roài nhaán nuùt Remove ñeå loaïi
chuùng sang oâ Layers beân traùi, chæ giöõ laïi nhöõng baûng caàn laøm chuù giaûi.
- Coù theå thay ñoåi thöù töï cuûa chuù giaûi baèng caùch choïn teân moät baûng trong oâ Legend
Frame roài nhaán nuùt Up hay Down ñeå di chuyeån noù leân hay xuoáng. Laøm xong choïn
Hình XIII.2. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 1 of 3.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

7. Next. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 2 of 3 môû ra (hình XIII.3.).
Böôùc 2: Ñieàu chænh tieâu ñeà vaø kieåu chöõ cho chuù giaûi
Trong phaàn Legend Properties (thuoäc tính cuûa chuù giaûi) ta coù caùc phaàn sau:
+ Ñaët teân cho cöûa soå chuù giaûi (neáu muoán) trong oâ Window Title.
+ Tuyø choïn Scroll cho pheùp hieån thò thanh cuoän ngang vaø ñöùng treân cöûa soå chuù
giaûi. Maëc ñònh tuyø choïn naøy ñöôïc baät leân.
+ Ñònh daïng trang chuù giaûi laø Portrait (ñöùng) hay Landscape (ngang).
Phaàn Legend Frame Defaults (thuoäc tính cuûa khung chuù giaûi) goàm coù caùc noäi
dung sau:
+ OÂ Title Pattern: cho pheùp goõ tieâu ñeà chuù giaûi trong oâ naøy vaø chænh kieåu chöõ baèng
nuùt chænh kieåu chöõ beân phaûi.
+ OÂ Subtitle Pattern: goõ tieâu ñeà phuï neáu muoán, chænh kieåu chöõ töông töï.
+ OÂ Style Name Pattern: giaù trò maëc ñònh laø daáu phaàn traêm (%). Daáu phaàn traêm
töôïng tröng cho kieåu vaät theå ñöôïc laøm chuù giaûi. Ví duï neáu vaät theå ñöôïc laøm chuù
giaûi laø kieåu ñieåm thì chuù giaûi maëc ñònh laø “point”, kieåu ñöôøng laø “line”, kieåu vuøng
laø “region”. Vaät theå kieåu kyù töï seõ khoâng ñöôïc laøm chuù giaûi.
+ OÂ Border Style cho pheùp veõ khung cho chuù giaûi. Maëc ñònh oâ naøy ñöôïc taét ñi.
Neáu ñaùnh daáu choïn ta coù theå chænh ñöôøng vieàn cho khung chuù giaûi baèng nuùt
chænh kieåu ñöôøng noåi leân khi oâ naøy ñöôïc ñaùnh daáu.
Hình XIII.3. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 2 of 3.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

8. Ñieàu chænh caùc thieát laäp caàn thieát xong choïn Next. Hoäp thoaïi Create Legend -
Step 3 of 3 môû ra (hình XIII.4).
Böôùc 3: Taïo noäi dung cho chuù giaûi
- Neáu ta choïn taïo chuù giaûi cho nhieàu lôùp trong böôùc 1 thì trong oâ Legend Frames seõ
hieån thò teân caùc lôùp ñöôïc choïn. Nhaép chuoät choïn teân lôùp naøo thì caùc thieát laäp cuûa
lôùp ñoù hieän ra trong caùc oâ beân phaûi. Ta coù theå ñieàu chænh caùc phaàn sau:
+ OÂ Title: laø nôi goõ tieâu ñeà cho chuù giaûi cuûa lôùp ñöôïc choïn beân traùi. Teân maëc ñònh
cuûa tieâu ñeà chuù giaûi coù daïng <teân lôùp> Legend.
+ OÂ Subtitle: goõ tieâu ñeà phuï neáu muoán. Maëc ñònh oâ naøy boû troáng.
+ Styles from: ñeå choïn kieåu (Styles) cho chuù giaûi. Tuyø choïn unique map styles
(maëc ñònh) laøm chuù giaûi theo kieåu cuûa vaät theå treân baûn ñoà, coù nghóa laø neáu treân
baûn ñoà coù hai kieåu ñöôøng laø maøu ñen vaø maøu ñoû thì chuù giaûi seõ coù hai noäi dung
laø ñöôøng maøu ñen vaø maøu ñoû. Tuyø choïn unique values in column laøm chuù giaûi
theo giaù trò trong moät tröôøng naøo ñoù cuûa lôùp ñang choïn. Neáu choïn unique val-
ues in column thì oâ phía döôùi hieän roõ leân ñeå choïn tröôøng laøm chuù giaûi.
OÂ Label Styles with duøng ñeå choïn noäi dung daùn nhaõn cho chuù giaûi. Trong menu
thaû xuoáng ôû oâ phía döôùi ta coù theå choïn daùn nhaõn theo moät tröôøng naøo ñoù cuûa lôùp
baûn ñoà. Ta cuõng coù theå daùn nhaõn töø moät tröôøng cuûa moät lôùp khaùc baèng chöùc naêng
Join (Lieân keát) hoaëc choïn Expression (Bieåu thöùc) ñeå taïo moät nhaõn caàn thieát baèng
Hình XIII.4. Hoäp thoaïi Create Legend - Step 3 of 3.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

9. caùch laäp bieåu thöùc.
Nuùt Save Frame settings to Metadata cho pheùp ta löu laïi caùc thieát laäp cuûa khung
chuù giaûi vaøo taäp tin Metadata cuûa lôùp baûn ñoà ñoù.
Laàn löôït choïn caùc lôùp ñöôïc laøm chuù giaûi beân traùi (neáu laøm nhieàu lôùp) vaø ñieàu chænh
caùc noäi dung ôû caùc muïc beân phaûi. Laøm xong nhaán Finish ñeå keát thuùc quaù trình laøm
chuù giaûi.
Chuù giaûi seõ ñöôïc taïo ra trong moät cöûa soå. Cöûa soå chuù giaûi naøy coù teân maëc ñònh
laø Legend of <teân cuûa cöûa soå baûn ñoà coù caùc lôùp ñöôïc laøm chuù giaûi> tröø khi ta ñaët teân
cho cöûa soå naøy trong oâ Window Title ôû böôùc 1.
Neáu sau khi taïo xong chuù giaûi maø ta muoán taïo theâm chuù giaûi cho cöûa soå baûn ñoà
ñoù thì khi choïn leänh Map > Create Legend trôû laïi, trong oâ Legend Frames cuûa hoäp
thoaïi Create Legend - Step 1 of 3 chæ hieän ra danh saùch nhöõng lôùp baûn ñoà naøo chöa
ñöôïc laøm chuù giaûi maø thoâi, töùc laø ta khoâng theå laøm chuù giaûi hai laàn cho moät lôùp.
Sau khi chuù giaûi ñöôïc taïo xong, neáu ta muoán chænh söûa chuù giaûi naøo thì söû duïng
coâng cuï choïn treân thanh coâng cuï Main ñeå nhaép chuoät choïn chuù giaûi ñoù roài töø menu
chính choïn Legend > Properties. Hoäp thoaïi Legend Frame Properties (Thuoäc tính cuûa
Khung Chuù giaûi) cuûa chuù giaûi ñoù seõ ñöôïc môû ra. Trong hoäp thoaïi naøy ta chæ coù theå
chænh söûa ñöôïc tieâu ñeà cuûa chuù giaûi (oâ Title), tieâu ñeà phuï (oâ Subtitle), khung chuù giaûi
(tuyø choïn Border Style) vaø noäi dung chuù giaûi trong phaàn Styles, ñoàng thôøi chænh kieåu
chöõ cuûa töøng thaønh phaàn ñoù. Ta khoâng theå chænh laïi caùc kieåu vaät theå ñöôïc chuù giaûi.
Neáu muoán xoaù ñi moät chuù giaûi naøo ñoù trong cöûa soå chuù giaûi ta duøng coâng cuï ñeå
nhaép chuoät choïn chuù giaûi ñoù roài nhaán phím <Delete>. Neáu treân cöûa soå chuù giaûi chæ coù
chuù giaûi cuûa moät lôùp thì neáu choïn noù roài nhaán phím <Delete> thì cöûa soå chuù giaûi cuõng
ñoùng laïi luoân.
Khi chuù giaûi ñaõ ñöôïc taïo xong vaø hieån thò trong cöûa soå chuù giaûi, neáu ta nhaép chuoät
vaøo nuùt ñoùng cöûa soå naøy laïi thì chuù giaûi seõ bò maát. Chuù giaûi taïo baèng leänh Create
Legend ñöôïc löu baèng leänh Save Workspace.
XIII.2. MOÄT SOÁ VÍ DUÏ
Trong phaàn naøy chuùng ta seõ xem xeùt moät soá ví duï minh hoïa cho caùc kieåu baûn ñoà
chuû ñeà treân. Caùc ví duï naøy söû duïng caùc kieåu baûn ñoà chuû ñeà cuûa töøng loaïi theo maãu
Default.
XIII.2.1. Kieåu Ranges
Môû lôùp baûn ñoà cac_tinh. Giaû söû ta muoán laøm baûn ñoà chuû ñeà theo daân soá. Ta seõ toâ
maøu cho caùc tænh, tænh naøo ñoâng daân seõ coù maøu ñaäm hôn, tænh naøo ít daân seõ coù maøu
nhaït hôn. Lôùp cac_tinh chöùa caùc vaät theå kieåu vuøng neân ta seõ taïo baûn ñoà chuû ñeà theo
kieåu vuøng. Caùch laøm:
- Choïn Map > Create Thematic View; hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 1 of 3
môû ra.
- Trong coät Type choïn Ranges, vì lôùp tænh laø moät lôùp kieåu vuøng neân trong coät
Template ta choïn Region Ranges Defaults.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

10. - Xong choïn Next; hoäp thoaïi
Create Thematic Map - Step 2
of 3 môû ra
- Trong oâ Table choïn cac_tinh
(neáu ñang môû nhieàu lôùp);
trong oâ Fied choïn tröôøng
dan_so; xong choïn Next; hoäp
thoaïi Create Thematic Map -
Step 3 of 3 môû ra.
- Nhaán chuoät choïn nuùt Ranges,
hoäp thoaïi Customize Ranges
môû ra (hình XIII.5). Hoäp thoaïi
naøy cho pheùp ta choïn soá
nhoùm muoán chia trong baûn ñoà
chuû ñeà. Trong oâ Method ta
choïn phöông phaùp chia nhoùm,
ví duï trong tröôøng hôïp naøy ta
choïn laø Natural Break. Giaû söû
ta muoán phaân chia daân soá caùc
tænh ra laøm 5 caáp thì trong oâ #
of Ranges ta choïn laø 5. Giaù trò maëc
ñònh laø 4. Trong oâ Round by, ta choïn
giaù trò laøm troøn, giaû söû ta choïn laø 100.
Khi choïn xong thì oâ giaù trò ôû döôùi hieän
ra doøng chöõ Press <Calc> Button to
Recalculate Ranges. Ta nhaán vaøo nuùt
Recalc ôû goùc döôùi beân traùi thì caùc giaù
trò seõ ñöôïc tính laïi vaø chia thaønh 5
nhoùm. Xong choïn OK ñeå quay trôû laïi
hoäp thoaïi tröôùc. Moãi laàn thay ñoåi thay
ñoåi thoâng soá trong caùc oâ Method, # of
Ranges vaø Round by ta phaûi nhaán nuùt
Recalc (Vieát taét cuûa Recalculate - tính
laïi) ñeå MapInfo tính laïi caùc giaù trò, ta
coù theå thöû cho ñeán khi naøo öng yù vôùi
caùc khoaûng giaù trò thì thoâi. (xem theâm
phaàn ñònh nghóa phöông phaùp chia
nhoùm trong phaàn ///).
- Nhaán chuoät choïn nuùt Style. Hoäp thoaïi
Customize Range Styles môû ra (Hình
XIII.6). Hoäp thoaïi naøy cho pheùp ta
chænh kieåu chia thang maøu theo caáp
ñoä, maøu nhaït laø giaù trò thaáp, maøu ñaäm
laø giaù trò cao, choïn kieåu maøu ta muoán
roài choïn OK. Nhaép chuoät vaøo oâ ñaäm
nhaát ñeå choïn thang maøu.
- Nhaán chuoät choïn nuùt Legend ñeå vaøo
Hình XIII.6. Hoäp thoaïi Customize
Ranges Styles - ñieàu chænh kieåu
cuûa töøng khoaûng giôùi haïn.
Hình XIII.5. Hoäp thoaïi Customize Ranges -
ñieàu chænh khoaûng giôùi haïn trong phöông
phaùp Ranges.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

11. hoäp thoaïi Customize Legend (Hình XIII.7). Trong phaàn Legend ôû oâ Title, ta goõ tieâu
ñeà chuù giaûi, ví duï “Phaân loaïi daân soá” (chöõ thöïc söï hieän ra laø Phaoõn loauøi Daoõn
sooû), choïn kieåu chöõ baèng nuùt choïn chöõ phía döôùi. ÔÛ goùc döôùi beân phaûi ta coù hai
tuyø choïn Show this Range vaø Show Record Count. Hai tuyø choïn naøy maëc ñònh baät
leân. Ta coù theå choïn moät nhoùm giaù trò naøo trong oâ Range labels phía treân roài taét choïn
trong Show this Range ñeå khoâng hieån thò nhoùm giaù trò ñoù trong chuù giaûi neáu muoán.
OÂ Show Record Count hieån thò soá vaät theå trong baûn ñoà thuoäc giaù trò trong nhoùm ñoù.
Ta seõ giaûi thích theâm ngay phaàn döôùi. Laøm xong choïn OK, quay trôû laïi hoäp thoaïi
Create Thematic Map - Step 3 of 3.
- Trong phaàn Preview (xem tröôùc) ta thaáy keát quaû hieån thò cuûa chuù giaûi. ÔÛ phaàn
Legend Label Order, coù hai tuyø choïn laø Ascending (saép thöù töï giaù trò töø nhoû ñeán lôùn)
laø Descending (saép thöù töï töø lôùn ñeán nhoû). Choïn thöù töï ta muoán roài choïn OK.
Keát quaû cuoái cuøng laø baûn ñoà ñöôïc toâ maøu theo soá daân cuûa töøng tænh (hình XIII.8).
Ta seõ xem xeùt chuù giaûi. Ta thaáy giaù trò cao nhaát (maøu ñaäm nhaát) laø 2,6000 to 5,100
(4). Ñieàu naøy coù nghóa laø nhöõng tænh coù daân soá töø 2,600 ñeán 5,100 (töùc hai trieäu saùu
ñeán naêm trieäu moát, vì ñôn vò tính daân soá naïp trong tröôøng naøy tính baèng nghìn ngöôøi)
ñöôïc toâ maøu ñaäm nhaát vaø coù taát caû 4 tænh coù soá daân trong khoaûng ñoù. Töông töï nhö
vaäy cho caùc giaù trò sau.
Nhö vaäy ta thaáy raèng ta ñaõ toâ maøu ñöôïc cho lôùp cac_tinh theo soá daân, chia laøm 5
caáp, ñöôïc toâ maøu töø nhaït ñeán ñaäm theo soá daân töø thaáp ñeán cao.
Ta coù theå nhaép ñuùp chuoät vaøo chuù giaûi vaøo hoäp thoaïi Modify Thematic Map (hoaëc
Hình XIII.7. Hoäp thoaïi Cutomize Legend ñeå ñieàu chænh chuù giaûi.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

12. kích hoaït cöûa soå baûn ñoà, choïn Map > Modify
Thematic Map). Hoäp thoaïi naøy töông töï nhö
hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of 3,
cho pheùp ta chænh laïi taát caû caùc yeáu toá cuûa
chuù giaûi cuõng nhö caùch toâ maøu. Haõy thöû caùc
giaù trò khaùc nhau trong caùc nuùt Ranges,
Style, Legend ñeå thaáy söï thay ñoåi.
Ví duï ta thaáy chuù giaûi maëc ñònh laø
2,600 to 5,100 (4). Ta muoán söûa chuù giaûi
thaønh tieáng Vieät thì coù theå laøm nhö sau:
- Nhaép ñuùp chuoät vaøo chuù giaûi môû hoäp thoaïi
Modify Thematic Map ra.
- Choïn nuùt Legend ñeå vaøo hoäp thoaïi
Customize Legend.
- Trong phaàn Range Labels ta choïn khoaûng
giaù trò 2,600 to 5,100, thì doøng giaù trò naøy
cuõng hieän leân trong oâ Edited selected range
here. Ta söûa laïi thaønh 2,6 trieäu ñeán 5,1 trieäu
(doøng hieän ra thöïc söï laø 2,6 trieoïu uûeoûn 5,1
trieoïu), nhôù laø ñôn vò tính daân soá ôû ñaây laø
1000 ngöôøi. Chænh kieåu chöõ thaønh tieáng Vieät
baèng nuùt chænh kieåu chöõ cuûa phaàn Range
Labels. Laøm töông töï vôùi caùc khoaûng giaù trò
khaùc, ta seõ ñöôïc chuù giaûi baèng tieáng Vieät
(hình XIII.9).
Duøng leänh File > Save workspace ñeå
löu laïi keát quaû “toâ maøu” treân neáu muoán.
XII.2.2. Kieåu Bar Chart
Ñeå minh hoïa cho kieåu baûn ñoà chuû ñeà
naøy, ta caàn moät baûn ñoà khaùc. Ta seõ söû duïng
baûn ñoà daân soá cuûa Vieät Nam, soá lieäu naêm
1996, baûng POP_DIST. Baûn ñoà naøy coù caùc
tröôøng veà daân soá ôû caùc ñoä tuoåi khaùc nhau.
Xin löu yù raèng soá lieäu naøy chæ laø soá lieäu tham
khaûo. Neáu môû baûng döõ lieäu cuûa baûn ñoà naøy
ra, ta seõ thaáy baûng naøy coù caùc coät nhö sau:
Name (teân tænh, baèng tieáng Anh), M_0_to_4
(soá beù trai töø 0 ñeán 4 tuoåi), F_0_to_4 (soá beù
gaùi töø 0 ñeán 4 tuoåi),... Giaû söû ta muoán bieåu
thò moät baûn ñoà hieån thò soá beù trai vaø soá beù gaùi
töø 0 ñeán 4 tuoåi cuûa caùc tænh baèng bieåu ñoà coät
treân baûn ñoà. Caùch laøm nhö sau:
- Môû lôùp baûn ñoà POP_DIST.
- Choïn Map > Create Thematic Map.
Hình XIII.9. Chænh chuù giaûi maëc
ñònh thaønh tieáng Vieät.
Hình XIII.8. Keát quaû taïo baûn ñoà chuû
ñeà kieåu Ranges cho daân soá caùc
tænh.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

13. - Trong coät Type choïn Bar Chart; trong Template Name choïn Bar Chart Default, xong
choïn Next.
- Trong oâ Fields from Table ta choïn
M_0_to_4 roài nhaán nuùt Add, choïn tieáp
F_0_to_4 roài choïn nuùt Add. Hai tröôøng
naøy seõ hieän leân trong oâ Fields From
Pie/Bar Chart. Xong choïn Next (hình
XIII.10).
- Hoäp thoaïi Create Thematic map - Step
3 of 3 môû ra. Ta thaáy trong oâ Preview
hieän ra chuù giaûi Bar Chart of
POP_DIST. Tröôøng M_0_to_4 ñöôïc
bieåu thò baèng maøu ñoû, tröôøng
F_0_to_4 ñöôïc bieåu thò baèng maøu
xanh.
- Ta coù theå ñoåi maøu baèng nuùt Style ñeå
vaøo hoäp thoaïi Customize Style (hình
XIII.11).
+ OÂ Fields hieån thò danh saùch caùc
tröôøng caàn taïo bieåu ñoà. Choïn
tröôøng muoán ñoåi maøu, maøu maëc
ñònh cuûa tröôøng ñoù seõ hieän leân beân
phaûi. Nhaán vaøo nuùt Brush ñeå ñoåi
maøu neáu muoán.
+ Trong phaàn Chart Type ôû döôùi, ta
coù hai kieåu veõ bieåu ñoà coät. Kieåu thöù
nhaát laø Multiple Bars, töùc caùc coät
Hình XIII.10. Choïn nhieàu tröôøng ñeå taïo baûn ñoà
chuû ñeà kieåu bieåu ñoà coät (Bar Chart).
Hình XIII.11. Hoäp thoaïi Customize Bar
Styles ñeå ñieàu chænh kieåu cuûa baûn
ñoà chuû ñeà Bar Chart.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

14. ñöôïc veõ rôøi nhau. Neáu choïn kieåu naøy ta coù theå ñaùnh daáu choïn vaøo oâ
Independent Scales hay khoâng. Neáu khoâng choïn thì caùc bieåu ñoà coät ñöôïc veõ coù
tyû leä vôùi nhau theo giaù trò cuûa chuùng, neáu ñaùnh daáu choïn thì caùc coät seõ coù giaù
trò khoâng tyû leä vôùi nhau. Kieåu thöù hai laø kieåu Stacked (doàn coät), töùc laø giaù trò trong
caùc tröôøng ñöôïc choïn ñöôïc xeáp choàng leân nhau. Ta coù tuyø choïn laø Graduated
Stack, neáu ñaùnh daáu choïn thì chieàu daøy caùc bieåu ñoà coät seõ tyû leä vôùi nhau töông
öùng vôùi giaù trò trong tröôøng, neáu khoâng choïn thì bieåu ñoà coät ñöôïc hieån thò khoâng
theo tyû leä. Tuyø choïn maëc ñònh laø Multiple Bars vaø khoâng choïn Independent
Scales, ta seõ duøng tuyø choïn naøy. Neáu choïn Stacked thì oâ Independent Scales
maëc ñònh laø khoâng choïn (caùc coät tyû leä vôùi nhau).
+ Phaàn cuoái cuøng laø Chart Dimensions, cho pheùp ta ñieàu chænh kích thöôùc coät bieåu
ñoà. Phaàn Height vaø Width töông öùng laø chieàu cao vaø chieàu roäng cuûa coät, phaàn
At value laø giaù trò ví duï töông öùng vôùi kích thöôùc coät ñöôïc chænh. Beân phaûi hoäp
thoaïi naøy laø nuùt Options >> cho pheùp ta tuyø chænh theâm bieåu ñoà coät.Neáu nhaán
chuoät choïn nuùt naøy thì moät Menu phuï nöõa seõ môû ra vaø coù theâm nhieàu tuyø choïn
chi tieát hôn nöõa. Löu yù laø trong phaàn chænh kích thöôùc bieåu ñoà, caàn chuù yù ñeán
tyû leä baûn ñoà ñeå choïn kích thöôùc bieåu ñoà sao cho caân ñoái, phuø hôïp vôùi tyû leä baûn
ñoà. Khi ñaõ chænh xong kích thöôùc bieåu ñoà, sau naøy neáu ta phoùng to-thu nhoû baûn
ñoà thì kích thöôùc bieåu ñoà seõ phoùng to thu nhoû theo ñoàng thôøi chuù giaûi cuõng thay
ñoåi theo moät caùch töông öùng vôùi söï thay ñoåi treân baûn ñoà.
+ Phaàn Orientation cho pheùp ta choïn kieåu ñònh höôùng cuûa bieåu ñoà coät.
+ Phaàn Bar Attributes cho pheùp ta chænh ñònh daïng cuûa bieåu ñoà; Border Pen ñeå
chænh ñöôøng vieàn cuûa bieåu ñoà coät, Frame Brush ñeå toâ maøu cho neàn cuûa bieåu ñoà
coät.
Hình XIII.12. Ñieàu chænh chuù giaûi trong hoäp thoaïi Customize Legend.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

15. + Phaàn Graduated Size By coù caùc tuyø choïn Square Root, Constant vaø Log. Phaàn
naøy cho pheùp ta quy ñònh phöông phaùp veõ bieåu ñoà theo tyû leä caùc soá lieäu. Square
Root laø veõ tyû leä theo caên baäc hai; Constant laø veõ tyû leä theo haèng soá, töùc theo giaù
trò thöïc cuûa soá lieäu; Log laø veõ tyû leä theo logarit thaäp phaân. Thoâng thöôøng ta neân
söû duïng tuyø choïn Constant. Chæ neân söû duïng hai tuyø choïn kia khi naøo giaù trò döõ
lieäu raát lôùn vaø khoaûng caùch giöõa chuùng xa nhau.
+ Chænh caùc tuyø choïn caàn thieát xong roài choïn OK.
- Choïn nuùt Legend ñeå chænh chuù giaûi. Trong phaàn Legend, ôû oâ Title giaû söû ta goõ: “Soá
beù trai vaø gaùi töø 0 ñeán 4 tuoåi”, chænh kieåu chöõ caàn thieát neáu muoán. Ta chænh noäi
dung chuù giaûi trong phaàn Range Labels. Ví duï ta choïn M_0_to_4, vaø söûa laïi trong
oâ Edit Selected Range here thaønh “Beù trai töø 0 ñeán 4 tuoåi”. Töông töï vaäy ta söûa
chuù giaûi F_0_to_4 thaønh “Beù gaùi töø 0 ñeán 4 tuoåi”. Nhôù chænh kieåu chöõ thaønh tieáng
Vieät baèng Nuùt Font cuûa phaàn Range Labels. Laøm xong choïn OK (hình XIII.12).
- Kieåm tra trong phaàn Preview xem ñaõ öng yù chöa. Neáu ñöôïc choïn OK ñeå hoaøn taát.
Ta thaáy raèng moãi tænh seõ hieän ra hai coät bieåu ñoà töông öùng cho soá beù trai vaø gaùi
töø 0 ñeán 4 tuoåi töông öùng cuûa töøng tænh (hình XIII.13). Bieåu ñoà coät ñöôïc veõ ngay taïi
troïng taâm cuûa vuøng (vì tænh laø moät lôùp kieåu vuøng). Neáu bieåu ñoà ñöôïc ñaët taïi vò trí khoâng
phuø hôïp thì ta caàn phaûi chænh laïi troïng taâm cuûa vuøng ñoù. Xem chænh troïng taâm cuûa vaät
theå kieåu vuøng trong Chöông V, muïc V.1.2.2. Ta coù theå nhaép ñuùp vaøo giöõa chuù giaûi
ñeå vaøo hoäp thoaïi Modify Thematic Map ñeå ñieàu chænh laïi bieåu ñoà neáu chöa öng yù.
Trong cöûa soå chuù giaûi ta thaáy coät chuù giaûi coù giaù trò maãu (trong ví duï naøy laø 280,000),
ñoä cao töông öùng cuûa bieåu ñoà trong chuù giaûi töông öùng vôùi giaù trò ñoù. Caùc bieåu ñoà
Hình XIII.13. Keát quaû baûn ñoà chuû ñeà kieåu Bar Chart.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

16. ñöôïc hieån thò trong baûn ñoà seõ töông öùng vôùi giaù trò ñoù. Khi ta phoùng to hay thu nhoû
baûn ñoà, caùc coät treân baûn ñoà vaø chuù giaûi cuõng thay ñoåi theo moät caùch töông öùng.
Kieåu Pie Chart hoaøn toaøn töông töï kieåu Bar Chart. Ñoäc giaû haõy töï tìm hieåu.
XII.2.3. Kieåu Graduated
Ta seõ söû duïng laïi lôùp baûn ñoà cac_tinh ñeå thöïc hieän ví duï naøy.
- Môû lôùp baûn ñoà cac_tinh. Choïn Map > Create Thematic Map.
- Trong phaàn Type choïn nuùt Graduated, beân phaàn Template Name choïn Population
(daân soá); choïn Next.
- Trong böôùc 2, ôû oâ Table choïn baûng cac_tinh, ôû oâ Field choïn dan_so, xong choïn
Next.
- Trong hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of 3 môû ra, ta thaáy ôû phaàn Preview
moãi hình ngöôøi vaø ñoä lôùn cuûa noù töôïng tröng cho moät soá daân naøo ñoù. Ta coù theå
nhaán chuoät vaøo nuùt Settings ñeå söûa laïi giaù trò naøy. Nhaán chuoät vaøo nuùt Legend ñeå
Hình XIII.14. Baûn ñoà chuû ñeà theo daân soá tænh kieåu Graduated.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

17. chænh laïi teân chuù giaûi vaø noäi dung
chuù giaûi thaønh tieáng Vieät. Xong choïn
OK.
Keát quaû laø moãi tænh ñöôïc veõ
moät hình ngöôøi, ñoä lôùn cuûa hình
ngöôøi ñoù töông öùng vôùi soá daân cuûa
tænh ñoù trong tröôøng dan_so (hình
XIII.14). Töông töï nhö baûn ñoà chuû ñeà
kieåu Bar Chart, caùc hình ngöôøi ñöôïc
ñaët ngay troïng taâm cuûa caùc vuøng
(tænh). Vì vaäy neáu chuùng naèm leäch
khoûi moät tænh naøo ñoù, ta neân chænh laïi
troïng taâm caùc tænh ñoù.
Tuyø noäi dung baûn ñoà chuû ñeà
maø trong böôùc 1, ta coù theå choïn caùc
bieåu töôïng khaùc nhau nhö
Population (daân soá), Restaurants
(nhaø haøng), CRIME (toäi phaïm),
INCOME (thu nhaäp),...
10.2.4. Kieåu Dot Density
Ta cuõng söû duïng baûn ñoà cac_tinh
trong ví duï naøy.
- Môû baûn ñoà cac_tinh.
- Choïn Map > Create Thematic Map.
- Trong phaàn Type, choïn Dot
Density; beân oâ troáng beân Template
Name, choïn maëc ñònh laø Dot
Density, Red dots; xong choïn Next.
- Trong böôùc 2, ôû oâ Table choïn
cac_tinh, oâ Field choïn dan_so; xong
choïn Next.
- ÔÛ phaàn Preview ta thaáy chuù giaûi coù
noäi dung 1 Dot = 110 coù nghóa laø 1
chaám baèng 110 ñôn vò (ñôn vò tính
trong coät dan_so laø nghìn ngöôøi, nhö
vaäy 1 chaám baèng 110 nghìn ngöôøi).
Coù theå chænh laïi giaù trò naøy neáu muoán
baèng nuùt Settings. Nuùt naøy cuõng cho
pheùp ta chænh laïi kích côõ vaø maøu cuûa
chaám treân baûn ñoà. Söû duïng nuùt
Legend ñeå chænh tieâu ñeà chuù giaûi
(phaàn Legend/Title) vaø noäi dung chuù
giaûi (phaàn Range Labels/Edit select-
ed range here). Chænh xong choïn
Hình XIII.15. Baûn ñoà chuû ñeà kieåu Dot
Density (maät ñoä ñieåm).
Hình XIII.16. Baûn ñoà chuû ñeà kieåu Individual.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

18. OK.
Keát quaû taïo thaønh laø moät baûn ñoà vôùi caùc chaám phaân boá trong caùc tænh (hình
XIII.15), moãi chaám töông öùng vôùi moät soá daân do ta quy ñònh trong böôùc 3. Kieåu baûn
ñoà naøy cho ta moät khaùi nieäm töông ñoái veà maät ñoä cuûa chuû ñeà, trong tröôøng hôïp naøy
laø maät ñoä cuûa daân soá.
XIII.2.5. Kieåu Individual
Ñaây laø kieåu toâ maøu maø caùc vaät theå cuøng moät thuoäc tính naøo ñoù trong moät tröôøng
seõ coù chung moät maøu. Kieåu naøy ñaõ ñöôïc ví duï trong Chöông VIII, Trình baøy Baûn ñoà,
moät soá ví duï khaùc ôû trong Chöông XI, Cöûa soå Trình baøy. Ta seõ xem xeùt theâm moät ví
duï nöõa. Giaû söû ta taïo theâm moät tröôøng nöõa trong lôùp cac_tinh goïi laø tröôøng Mien
(mieàn) kieåu Small Integer vaø naïp vaøo ñoù quy öôùc cho caùc mieàn nhö sau: soá 1 laø mieàn
Baéc, soá 2 laø mieàn Trung vaø soá 3 laø mieàn Nam. Ta seõ duøng tröôøng naøy ñeå toâ maøu cho
3 mieàn Baéc-Trung-Nam.
- Môû lôùp cac_tinh (neáu chöa môû).
- Choïn Map > Create Thematic Map.
- Trong coät Type choïn Individual, trong oâ Template Name choïn Region IndValue
Default; xong choïn Next.
- ÔÛ böôùc 2, trong oâ Table choïn cac_tinh, trong oâ Field choïn Mien; xong choïn Next.
- Nhaán nuùt Style ñeå chænh kieåu maøu cho öng yù; nhaán Legend ñeå söûa laïi chuù giaûi trong
phaàn Range Labels, 1 söûa thaønh Mieàn Baéc, 2 söûa thaønh Mieàn Trung vaø 3 söûa thaønh
Mieàn Nam. Hoaøn taát thì choïn OK.
Keát quaû seõ taïo thaønh moät baûn ñoà 3 mieàn (hình XIII.16). Caùc tænh naøo cuøng moät
mieàn thì seõ coù chung moät maøu.
XIII.2.6. Kieåu Grid
XIII.2.6.1. Taïo taäp tin grid
Ñaây laø kieåu baûn ñoà chuû ñeà
töông ñoái ñaëc bieät. Khi taïo baûn
ñoà chuû ñeà kieåu naøy, moät baûn
môùi ñöôïc taïo ra goïi laø aûnh grid
(grid image). Baûng naøy bao
goàm hai taäp tin, moät taäp tin .tab
vaø moät taäp tin .mig. Khi taïo
xong baûn ñoà kieåu naøy, ta khoâng
caàn phaûi löu thaønh taäp tin work-
space cuõng ñöôïc maø coù theå môû
baûng grid sau naøy moät caùch
ñoäc laäp. Kieåu baûn ñoà chuû ñeà
naøy cho pheùp ta coù nhöõng
thoâng tin do MapInfo noäi suy soá
lieäu taïi nhöõng vuøng khoâng coù
soá lieäu. Kieåu grid laø moät kieåu Hình XIII.17. Baûn ñoà ñöôøng bình ñoä.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

19. baûn ñoà chuû ñeà töông ñoái phöùc taïp
maëc duø noù taïo ra keát quaû raát aán
töôïng. Kieåu baûn ñoà chuû ñeà naøy seõ
ñöôïc thaûo luaän chi tieát hôn ôû phaàn
sau. ÔÛ ñaây ta chæ xem qua ví duï ñeå
minh hoaï.
Ta seõ xem xeùt moät ví duï khaù
kinh ñieån cuûa kieåu baûn ñoà chuû ñeà
naøy laø baûn ñoà ñòa hình. ÔÛ ñaây ta coù
moät baûng bao goàm nhöõng ñöôøng
bình ñoä (ñoä cao) cuûa moät khu vöïc
(hình XIII.17). Baûng naøy chæ coù moät
tröôøng duy nhaát laø tröôøng ñoä cao
tính baèng meùt. Caùch laøm:
- Khôûi ñoäng MapInfo vaø môû baûng
coù teân laø do_cao (ñoä cao) ra.
- Töø menu chính choïn Map >
Create Thematic Map. Hoäp
Thoaïi Create Thematic Map -
Step 1 of 3 môû ra.
- Trong coät Type ta nhaép chuoät
choïn nuùt Grid, beân phaàn
Template Name ta choïn Grid
Default.
- Choïn Next. Hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 2 of 3 môû ra (hình XIII.18).
- Trong oâ Table choïn baûng do_cao, trong oâ Field choïn do_cao_m.
- Tuyø tröôøng hôïp ta coù theå ñaùnh daáu vaøo oâ Ignore Zeroes or Blanks. Neáu ñaùnh daáu
tuyø choïn naøy thì nhöõng baûn ghi naøo coù giaù trò baèng 0 hay tröôøng roãng (khoâng coù
giaù trò) seõ bò boû qua, khoâng ñöôïc ñöa vaøo phaân tích.
- Trong phaàn Grid Options, ôû oâ Table ta coù theå choïn moät baûng kieåu vuøng naøo ñoù ñeå
caét taäp tin grid seõ ñöôïc taïo thaønh sau naøy. Neáu ta khai baùo teân moät baûng kieåu vuøng
trong naøy thì khi taïo taäp tin grid, nhöõng oâ giaù trò naèm ngoaøi (caùc) vuøng cuûa taäp tin
ñöôïc khai baùo seõ bò xoaù boû.
- Trong oâ Grid File Name, ta phaûi khai baùo ñöôøng daãn ñeå löu taäp tin grid seõ ñöôïc taïo
thaønh trong phöông phaùp naøy. Taäp tin grid coù ñuoâi môû roäng laø .mig. Theo maëc ñònh
teân taäp tin grid seõ coù daïng <teân baûng>_<teân tröôøng>.mig. Tuy nhieân ta coù theå thay
ñoåi teân taäp tin neáu muoán. Giaû söû ta muoán löu taäp tin naøy trong oå ñóa D:, thö muïc
ban_do, teân taäp tin grid laø do_cao_grid thì trong oâ naøy ta seõ goõ nhö sau:
D:ban_dodo_cao_grid.mig. Ta cuõng coù theå nhaép chuoät vaøo nuùt Browse
ñeå môû hoäp thoaïi Choose Directory vaø choïn thö muïc löu taäp tin grid.
- Chænh xong caùc thieát laäp choïn Next. Hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of 3
môû ra (hình XIII.19).
OÂ Preview hieån thò maãu chuù giaûi tyû leä cuûa töøng nhoùm giaù trò, trong ñoù maøu maëc
ñònh laø xanh döông coù giaù trò thaáp nhaát vaø chuyeån sang maøu ñoû laø maøu coù giaù trò cao
Hình XIII.18. Choïn baûng, tröôøng vaø ñaët teân
cho taäp tin grid trong böôùc 2.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

20. Hình XIII.19. Ñieàu chænh chuù giaûi grid trong böôùc 3.
Hình XIII.20. Keát quaû taïo baûn ñoà grid
töø baûng do_cao.
Hình XIII.21. Cöûa soå chuù giaûi
cuûa baûn ñoà grid sau khi
ñöôïc ñieàu chænh.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

21. nhaát. Nuùt Settings duøng ñeå ñieàu chænh kích thöôùc oâ giaù trò cuûa taäp tin grid. Nuùt Styles
cho pheùp thieát laäp cheá ñoä hieån thò maøu cuõng nhö phaân nhoùm cuûa taäp tin grid. Nuùt
Legend cho pheùp thieát laäp chuù giaûi. OÂ Interpolator cho bieát trình noäi suy naøo ñöôïc söû
duïng ñeå xaây döïng taäp tin grid. Phaàn Template cho pheùp löu caùc thieát laäp cuûa ta thaønh
moät taäp tin maãu. Hai nuùt Ascending vaø Descending cho pheùp chænh thöù töï saép xeáp cuûa
chuù giaûi.
- Nhaép chuoät choïn nuùt Style, hoäp thoaïi Grid Appearance môû ra.
- Trong oâ Method ta choïn phöông phaùp Equal Value Ranges roài choïn OK ñeå quay laïi
hoäp thoaïi tröôùc.
- Choïn nuùt Legend ñeå môû hoäp thoaïi Customize Legend ra. Chænh kieåu chöõ veà tieáng
Vieät taïi nhöõng oâ caàn thieát. Trong oâ Title ta goõ “Chuù giaûi ñoä cao”. Trong phaàn
Range Labels, caùc giaù trò maëc ñònh chæ laø nhöõng con soá (laø ñoä cao tính baèng meùt
trong tröôøng do_cao_m) ta nhaép chuoät vaøo töøng giaù trò vaø goõ theâm chöõ “m” ñeå cho
bieát ñôn vò ño ñoä cao laø meùt. Laøm xong choïn OK ñeå quay laïi hoäp thoaïi tröôùc ñoù.
- Choïn OK ñeå ñoùng hoäp thoaïi Create Thematic Map - Step 3 of 3 vaø keát thuùc leänh
taïo taäp tin grid.
MapInfo seõ tính toaùn moät chuùt vaø taïo ra moät taäp tin grid ñöôïc toâ maøu theo giaù trò
cuûa caùc ñöôøng ñoä cao vaø chuù giaûi cuõng ñöôïc taïo ra (hình XIiI.20 vaø XIII.21). Neáu nhaép
chuoät vaøo nuùt choïn treân thanh coâng cuï Main vaø di chuyeån chuoät laïi cöûa soå baûn ñoà
grid, ta seõ thaáy raèng moãi khi döøng chuoät treân moät vò trí naøo noù, giaù trò ñoä cao cuûa vò trí
ñoù seõ hieän leân taïi con troû chuoät.
Nhö ñaõ trình baøy trong phaàn treân, phöông phaùp grid xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà theo
caùc döõ lieäu daïng ñieåm. Tuy nhieân ôû ví duï naøy ta xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà töø caùc döõ
lieäu kieåu ñöôøng. Trong tröôøng hôïp naøy MapInfo seõ xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà töø caùc
ñieåm noát cuûa töøng ñöôøng vaø giaù trò cuûa ñöôøng ñoù seõ ñöôïc gaùn cho taát caû caùc noát thuoäc
Hình XIII.22. Quaù trình taïo taäp tin grid töø moät lôùp baûn ñoà laø ñöôøng bình ñoä (A)
thöïc chaát caên cöù treân caùc ñieåm noát cuûa caùc ñöôøng bình ñoä ñoù (B).
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

22. ñöôøng ñoù ñeå xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà. Ví duï neáu ta coù moät ñöôøng bình ñoä coù giaù trò
laø 500 (meùt) thì taát caû caùc ñieåm noát thuoäc ñöôøng ñoù ñeàu ñöôïc gaùn giaù trò laø 500 trong
quaù trình xaây döïng baûn ñoà chuû ñeà (hình hình XIII.22).
Löu yù raèng trong chuù giaûi ta chæ coù 5 caáp ñoä maøu, nhöng thöïc teá treân baûn ñoà coù
nhieàu hôn. Nhöõng oâ treân baûn ñoà grid coù giaù trò trung gian giöõa caùc khoaûng giaù trò trong
chuù giaûi seõ ñöôïc toâ maøu trung gian. Naêm giaù trò treân chuù giaûi ñöôïc goïi laø caùc ñieåm
uoán (Inflection Value).
XIII.2.6.2. Taïo baûn ñoà 3 chieàu 3D töø taäp tin grid
Sau khi ñaõ taïo ñöôïc taäp tin grid vaø môû noù ra, leänh Create 3D Map treân menu Map
seõ hieän roõ, cho pheùp taïo baûn ñoà 3 chieàu. Baûn ñoà 3 chieàu thöôøng ñöôïc xaây döïng töø
lôùp baûn ñoà ñoä cao ñeå cho ra moâ hình 3 chieàu cuûa ñòa hình. Tuy nhieân ta coù theå söû
duïng leänh naøy ñeå minh hoaï cho nhöõng soá lieäu khaùc, ví duï ta coù theå laøm moâ hình 3
chieàu cho löôïng möa trung bình ño ñöôïc taïi caùc traïm khí töôïng, hoaëc söû duïng moâ
hình 3 chieàu ñeå minh hoaï cho soá lieäu veà toác ñoä taêng daân cuûa caùc thaønh phoá chaúng
haïn,...
Ñeå taïo moâ hình 3D, ta laøm nhö sau:
- Môû taäp tin grid ñaõ taïo ra baèng leänh File > Open Table.
- Töø menu chính choïn Map > Create 3D Map. Hoäp thoaïi Create 3D Map môû ra (hình
23). Hoäp thoaïi naøy goàm coù caùc phaàn:
+ Trong phaàn Camera, ta chæ ñònh vò trí cuûa quan saùt (töùc goùc nhìn) trong hai oâ
Horizontal Angle (goùc nhìn ngang) vaø Vertical Angle (goùc nhìn ñöùng).
+ Trong phaàn Light, khai baùo vò trí vaø ñoä cao cuûa nguoàn saùng trong caùc oâ X, Y,
Z. ÔÛ döôùi coù nuùt Color cho pheùp choïn maøu cuûa nguoàn saùng.
+ Trong phaàn Appearance, xaùc ñònh ñôn vò ño khoaûng caùch trong oâ Units. Neáu
baûn ñoà ñöôøng bình ñoä cuûa ta coù giaù trò ñoä cao laø meùt thì ta choïn trong oâ naøy laø
Hình XIII.23. Hoäp thoaïi Create 3D Map - taïo aûnh 3 chieàu.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

23. meters. Neáu ta laäp baûn ñoà 3 chieàu töø soá lieäu khoâng
lieân quan gì ñeán ñòa hình thì choïn tuyø choïn none.
Phaàn Resolution duøng ñeå khai baùo ñoä phaân giaûi cuûa
aûnh 3D theo chieàu ngang vaø chieàu roäng. Löu yù raèng
giaù trò naïp vaøo caøng lôùn thì aûnh 3D caøng mòn nhöng
seõ laøm maùy tính chaïy chaäm hôn. OÂ Scale cho pheùp
xaùc ñònh ñoä phoùng ñaïi chieàu cao, giaù trò maëc ñònh laø
moät. Döôùi cuøng laø oâ Color cho pheùp choïn maøu neàn.
- Khai baùo xong caùc thoâng soá treân, choïn OK. Baûn ñoà 3D
seõ ñöôïc veõ trong moät cöûa soå coù teân daïng <teân taäp tin
grid> 3D Map.
Khi cöûa soå 3D Map môû ra vaø ñöôïc kích hoaït, treân menu
chính xuaát hieän moät menu khaùc coù teân laø 3D Map (hình
XIII.24). Menu naøy duøng ñeå ñieàu chænh caùc tính chaát cuûa
aûnh 3D. Noù goàm coù caùc noäi dung sau:
- Refresh Grid Texture: caäp nhaät laïi aûnh 3D. Neáu taäp tin grid ñöôïc söû duïng ñeå taûo
aûnh 3D naøy coù thay ñoåi thì ta duøng leänh naøy ñeå caäp nhaät laïi nhöõng thay ñoåi ñoù.
- Clone View: töông töï leänh Clone View trong menu Map, leänh naøy taïo ra moät cöûa soå
baûn ñoà 3D thöù hai.
- Previous View: Quay laïi cheá ñoä tröôùc ñoù.
- View Entire Grid: thay ñoåi tyû leä cuûa aûnh 3D ñeå coù theå nhìn thaáy toaøn ñoä aûnh.
Hình XIII.25. Hoäp thoaïi ViewPoint Control - Ñieàu chænh taàm nhìn cuûa aûnh 3D.
Hình XIII.24.
Menu 3D Map
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

24. - Wire Frame: baät/taét cheá ñoä veõ löôùi treân beà maët aûnh 3D.
- Viewpoint Control: choïn leänh naøy seõ môû ra hoäp thoaïi ViewPoint Control (hình
XIII.25) ñeå ñieàu chænh taàm nhìn cuûa aûnh 3D. Hoäp thoaïi naøy bao goàm caùc phaàn sau:
+ Where am I?: laø phaàn khung beân phaûi hieån thò aûnh 3D cho pheùp ta quan saùt söï
thay ñoåi khi ñieàu chænh caùc thoâng soá.
+ Rotate ViewPoint: nhaép chuoät vaøo caùc muõi teân trong phaàn naøy seõ laøm cho aûnh
3D xoay ñeå thay ñoåi goùc nhìn.
+ Pan ViewPoint: nhaép chuoät vaøo caùc muõi teân ñeå di chuyeån aûnh 3D leân-xuoáng,
qua traùi - qua phaûi vaø di chuyeån xieân 45 ñoä theo caùc höôùng.
+ Zoom Level: hai nuùt In vaø Out duøng ñeå phoùng to vaø thu nhoû aûnh 3D trong khung
Where am I?.
+ Mapper View: nhaép chuoät vaøo nuùt naøy seõ di chuyeån aûnh 3D veà cheá ñoä nhìn
gioáng nhö taäp tin grid (nhìn 2 chieàu, töùc laø nhìn thaúng töø treân xuoáng).
Ñieàu chænh caùc thieát laäp xong nhaán nuùt Apply ñeå xem söï thay ñoåi cuûa aûnh 3D. Neáu
caûm thaáy öng yù, nhaép chuoät choïn OK ñeå ñoùng hoäp thoaïi naøy laïi. AÛnh 3D trong cöûa
soå 3D Map seõ ñöôïc veõ laïi theo caùc ñieàu chænh trong hoäp thoaïi naøy.
- Properties: phaàn naøy cho pheùp vaøo hoäp thoaïi 3DMap Properties ñeå ñieàu chænh caùc
thuoäc tính cuûa aûnh 3D. Hoäp thoaïi naøy hoaøn toaøn gioáng vôùi hoäp thoaïi Create 3D
Map luùc ñaàu, ngoaïi tröø noù khoâng coù hai muïc laø Camera vaø Units.
Treân cöûa soå aûnh 3D, neáu söû duïng nuùt choïn treân thanh coâng cuï Main, giöõ chuoät
traùi treân aûnh 3D vaø reâ chuoät thì ta cuõng coù theå quay aûnh 3D ñöôïc. Nuùt coâng cuï
Grabber cuõng coù theå ñöôïc söû duïng ñeå di chuyeån aûnh 3D leân xuoáng. Ta cuõng coù theå
söû duïng caùc nuùt phoùng to thu nhoû.
Töông töï nhö treân taäp tin grid, khi di chuyeån ñeán vò trí naøo thì giaù trò cuûa vò trí ñoù
seõ hieän leân.
AÛnh 3D coù theå ñöôïc löu laïi baèng leänh File > Save Workspace.
XIII.3. CAÙCH CHIA NHOÙM CUÛA PHÖÔNG PHAÙP
RANGES TRONG LAÄP BAÛN ÑOÀ CHUÛ ÑEÀ
Trong phöông phaùp theo kieåu Ranges, ôû hoäp thoaïi Customize Ranges, taïi oâ
Method coù nhieàu phöông phaùp phaân nhoùm giaù trò Ranges. Caùc phöông phaùp ñoù laø:
XIII.3.1. Equal Count (Soá löôïng baèng nhau)
Trong phöông phaùp chia nhoùm naøy, soá baûn ghi trong töøng khoaûng giôùi haïn baèng
nhau. Ví duï trong baûng cuûa ta coù 200 baûn ghi thì khi chia laøm boán nhoùm trong phöông
phaùp Equal Count, MapInfo tính toaùn caùc khoaûng giôùi haïn sao cho chuùng coù khoaûng
50 baûn ghi cho moãi nhoùm (goïi khoaûng laø bôûi vì soá löôïng baûn ghi coøn phuï thuoäc vaøo
heä soá laøm troøn do ta quy ñònh trong oâ Round By treân hoäp thoaïi Customize Ranges).
Khi söû duïng phöông phaùp naøy (cuõng nhö baát kyø phöông phaùp chia nhoùm naøo khaùc)
chuùng ta phaûi ñeå yù xem coù nhöõng giaù trò thaùi quaù naøo coù theå aûnh höôûng ñeán baûn ñoà
chuû ñeà cuûa ta hay khoâng (trong thoáng keâ nhöõng giaù trò thaùi quaù ñoù ñöôïc goïi laø giaù trò
ngoaïi leä - outlier).
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

25. Ví duï neáu ta xem xeùt baûng 1 vaø thöïc hieän chia nhoùm theo phöông phaùp Equal
Count vaø phaân laøm 4 nhoùm theo löông thì ta seõ ñöôïc 4 nhoùm bao goàm (1-2), (3-4),
(5-6) vaø (7-8). Tuy nhieân ôû nhoùm (1-2) thì löông cuûa ngöôøi thöù nhaát laïi quaù thaáp so
vôùi löông cuûa ngöôøi thöù hai, töông töï nhö vaäy ôû nhoùm (5-6) löông cuûa ngöôøi thöù naêm
quaù thaáp so vôùi ngöôøi thöù saùu. Trong tröôøng hôïp naøy söï phaân nhoùm nhö treân seõ trôû
neân khoâng coù yù nghóa maáy hoaëc coù theå taïo ra keát quaû maø ta khoâng mong muoán.
XIII.3.2. Equal Ranges (Khoaûng giôùi haïn baèng nhau)
Phöông phaùp naøy phaân
chia baûn ghi theo caùc khoaûng
giaù trò caùch ñeàu nhau. Ví duï
neàu ta trong döõ lieäu ta coù giaù trò
laø töø 1 ñeán 100 thì neáu chia
theo phöông phaùp naøy laøm 4
nhoùm ta seõ coù : nhoùm 1: töø 1
ñeán 25, nhoùm 2: 26 ñeán 50,
nhoùm 3: 51 ñeán 75 vaø nhoùm 4:
76 ñeán 100.
Cuõng trong ví duï treân neáu
ta baûo MapInfo chia soá lieäu
thaønh 4 nhoùm ñeàu nhau baèng
phöông phaùp Equal Ranges
theo löông thì MapInfo seõ chia
caùc nhoùm caùch nhau moät
khoaûng giaù trò laø 2.375.000 (töùc
laáy khoaûng cheânh leäch giaù trò
nhoû nhaát vaø lôùn nhaát laø 10 trieäu
tröø ñi 500 nghìn vaø chia cho 4)
vaø seõ coù 4 nhoùm löông laø:
1 - 500.000 ñeán 2.875.000 (soá 1 ñeán 4)
2 - treân 2.875.000 ñeán 5.250.000 (soá 5)
3 - treân 5.250.000 ñeán 7.625.000 (soá 6)
4 - treân 7.625.000 ñeán 10.000.000 (7 ñeán 8)
Neáu ta ñeå yù trong pheùp chia giaù trò ñeàu nhö theá naøy thì söï phaân chia chöa chaéc
ñaõ hôïp lyù vì trong nhoùm 1 löông cuûa ngöôøi thöù nhaát raát thaáp nhöng laïi ñöôïc xeáp vaøo
cuøng moät nhoùm vôùi 3 ngöôøi kia.
Löu yù raèng trong phöông phaùp naøy, tuyø theo söï phaân boá soá lieäu cuûa ta maø coù theå
coù nhoùm khoâng coù baûn ghi naøo caû. Giaû söû nhö trong ví duï treân neáu ta thay löông cuûa
ngöôøi thöù nhaát thaønh 2.000.000 ñoàng/thaùng thì baèng caùch tính toaùn töông töï vaø söû
duïng chia nhoùm theo kieåu Equal Ranges, ta seõ thaáy raèng nhoùm hai khoâng coù ngöôøi
naøo (ñoäc giaû haõy töï tính ví duï naøy).
XIII.3.3. Natural Break
Phöông phaùp naøy chia caùc khoaûng giaù trò theo moät thuaät toaùn söû duïng giaù trò trung
bình cuûa moãi khoaûng giôùi haïn ñeå phaân boá döõ lieäu moät caùch ñeàu ñaën hôn giöõa caùc
Baûng 1. Ví duï phaân nhoùm cuûa
phöông phaùp Ranges.
STT Teân
Thu nhaäp
haøng thaùng (ñoàng)
1 Ñoã Vaên I 500.000
2 Nguyeãn Thò G 2.000.000
3 Voõ Vaên D 2.500.000
4 Leâ Vaên H 2.800.000
5 Traàn Vaên E 3.500.000
6 Nguyeãn Vaên A 7.500.000
7 Buøi Vaên C 8.500.000
8 Traàn Thò B 10.000.000
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

26. khoaûng giaù trò. Noù phaân boá caùc giaù trò sao cho trò trung bình cuûa moãi khoaûng giôùi haïn
caøng saùt vôùi caùc giaù trò trong khoaûng giôùi haïn ñoù caøng toát. Phöông phaùp naøy ñaûm baûo
raèng caùc khoaûng giôùi haïn ñöôïc bieåu thò baèng trò trung bình cuûa khoaûng ñoù toát nhaát vaø
caùc giaù trò döõ lieäu trong töøng khoaûng giôùi haïn khaù gaàn nhau. Ñaây coù leõ laø phöông phaùp
chia khoaûng giaù trò höõu ích nhaát neáu ta muoán thöïc hieän phaân nhoùm giaù trò döõ lieäu theo
kieåu “thaáp - trung bình - cao” (3 nhoùm) hay “raát thaáp - thaáp - trung bình - cao - raát cao”
(5 nhoùm).
XIII.3.4. Standard Deviation (Ñoä leäch chuaån)
Trong phöông phaùp naøy khoaûng giôùi haïn ôû giöõa chöùa giaù trò trung bình cuûa caùc
giaù trò caù theå vaø caùc khoaûng giôùi haïn lôùn hôn vaø nhoû hôn khoaûng giôùi haïn giöõa laø ñoä
leäch chuaån lôùn hôn hay nhoû hôn trò trung bình.
XIII.3.5. Quantile (phaân vò)
Phöông phaùp naøy cho pheùp ta xaây döïng caùc khoaûng giôùi haïn sao cho chuùng xaùc
ñònh ñöôïc söï phaân boá cuûa bieán soá duøng ñeå taïo baûn ñoà chuû ñeà theo moät khoaûng giaù
trò naøo ñoù trong döõ lieäu cuûa ta. Ví duï ta coù theå phaân vò daân soá cuûa moät tænh theo daân
soá soáng ôû vuøng noâng thoân ñeå minh hoaï daân soá ôû noâng thoân phaân boá nhö theá naøo trong
nöôùc ta. Chuù giaûi taïo thaønh trong tröôøng hôïp naøy khoâng ghi roõ raèng ta ñaõ söû duïng
phöông phaùp phaân vò ñeå chia khoaûng giôùi haïn. Ta coù theå ñieàu chænh chuù giaûi sao cho
noù chæ ra tröôøng naøo ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå phaân vò baûng döõ lieäu.
XIII.3.6. Custom (Tuyø choïn)
Phöông phaùp naøy cho ta quyeàn kieåm soaùt hoaøn toaøn vieäc phaân chia khoaûng giaù
trò trong döõ lieäu. Ta phaûi töï thieát laäp caùc khoaûng giaù trò baèng caùch xaùc ñònh soá löôïng
nhoùm vaø goõ giaù trò khoaûng giôùi haïn cuûa töøng nhoùm.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com