Πρωτεΐνες και διατροφή
•
1 gefällt mir•1,059 views
Οι πρωτεΐνες είναι μεγάλες αλυσίδες αμινοξέων και παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία του ανθρώπου καθώς συμμετέχουν σε πολλαπλές φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού. Επιπλέον, είναι απαραίτητες ως δομικά συστατικά του σώματός μας και βοηθούν στη σωστή σωματική αύξηση των παιδιών. Υπάρχουν πρωτεΐνες τόσο ζωικής (πχ. ασπράδι αυγού, κρέας) όσο και φυτικής (πχ. όσπρια, δημητριακά) προέλευσης με διαφορετική βιολογική αξία. Το 1/10 περίπου των ημερήσιων αναγκών σε θερμίδες ιδανικά προέρχεται από πρωτεΐνες, κατά προτίμηση υψηλής βιολογικής αξίας. Οι αυστηρές φυτοφαγικές δίαιτες θα πρέπει να αποφεύγονται, ιδιαίτερα στα παιδιά ώστε να μη στερούνται τα οφέλη των ζωικών πρωτεϊνών.
Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Was ist angesagt? (20)
Andere mochten auch
Andere mochten auch (8)
Ähnlich wie Πρωτεΐνες και διατροφή
Ähnlich wie Πρωτεΐνες και διατροφή (20)
Mehr von Tasos Serbis MD, PhD
Mehr von Tasos Serbis MD, PhD (13)
Πρωτεΐνες και διατροφή
- 1. Πρωτεΐνες και διατροφή Αναστάσιος Σέρμπης, MD, PhD Παιδίατρος Εξειδικευθείς στην Παιδοενδοκρινολογία Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
- 2. Οι 5 βασικές ομάδες θρεπτικών συστατικών και το νερό Σάκχαρα Λίπη Πρωτεΐνες Βιταμίνες Ιχνοστοιχεία Νερό ΕνέργειαΜ α κ ρ ο θ ρ ε π τ ι κά σ υ σ τ α τ ι κά Μ ι κ ρ ο θ ρ ε π τ ι κά σ υ σ τ α τ ι κά
- 3. Τι είναι οι πρωτεΐνες; • Φυτικοί οργανισμοί: κυρίως υδατάνθρακες Ζωικοί οργανισμοί: κυρίως πρωτεΐνες • Οι πρωτεΐνες περιέχουν άνθρακα, υδρογόνο, οξυγόνο κι επιπλέον άζωτο (μπορεί και θείο) • Η δομική μονάδα της πρωτεΐνης είναι το αμινοξύ: Δομή αμινοξέος Γλυκίνη Λευκίνη Ασπαρτικό οξύ Αμινο -μάδα Καρβοξυλο -μάδα Πλευρική αλυσίδα Υδρογόνο Άνθρακας
- 4. Απαραίτητα και μη απαραίτητα αμινοξέα ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ (9) ΜΗ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ (11) Βαλίνη Αλανίνη Θρεονίνη Αργινίνη Ισολευκίνη Ασπαραγίνη Ιστιδίνη Ασπαρτικό οξύ Λευκίνη Γλουταμικό οξύ Λυσίνη Γλουταμίνη Μεθιονίνη Γλυκίνη Φαινυλαλανίνη Κυστεΐνη Τρυπτοφάνη Προλίνη Σερίνη Τυροσίνη • Απαραίτητα: ο οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει (ή τα συνθέτει σε ανεπαρκείς ποσότητες) και πρέπει να τα πάρει έτοιμα από τις τροφές • Μη απαραίτητα: αμινοξέα που μπορεί να συνθέσει ο ανθρώπινος οργανισμός από άλλα αμινοξέα, υδατάνθρακες ή λίπη μέσω της διαδικασίας της τρανσαμίνωσης
- 5. Τι είναι οι πρωτεΐνες; • Ένωση αμινοξέων με πεπτιδικούς δεσμούς • Διπεπτίδια, τριπεπτίδια, ολιγοπεπτίδια (4-9 αμινοξέα) και πολυπεπτίδια (≥10αμινοξέα) • Πρωτεΐνες (>50 αμινοξέα) Αμινοξύ 1 Αμινοξύ 2 Διπεπτίδιο
- 6. Τα επίπεδα δομής της πρωτεΐνης στο χώρο Δευτεροταγής δομή Τριτοταγής δομή Τεταρτοταγής δομή Πρωτοταγής δομή
- 8. Σημασία της δομής της πρωτεΐνης για τη λειτουργία της
- 9. Πέψη κι απορρόφηση πρωτεϊνών Στόμα ‘Ήπαρ Στομάχι Λεπτό έντερο Σιελογόνοι αδένες Οισοφάγος Πάγκρεας • Τα αμινοξέα μεταφέρονται στο ήπαρ και στέλνονται στα κύτταρα • Οι πρωτεΐνες στις τροφές διασπόνται με τη μάσηση και υγραίνονται με το σάλιο • Εκκρίνονται πρωτεάσες και διασπούν τα πολυπεπτίδια σε μικρότερες μονάδες •Τοιχωματικά κύτταρα στο λεπτό έντερο ολοκληρώνουν τη διάσπαση όλων των πολυπεπτιδίων σε αμινοξέα • Οι πρωτεΐνες αποδομούνται από το υδροχλωρικό οξύ •Η πεψίνη ενεργοποιείται και διασπά τις πρωτεΐνες σε μικρότερα πεπτίδια κι αμινοξέα
- 10. Σύνθεση γλυκόζης Σύνθεση λιπαρών οξέων Πρωτεΐνες τροφής Πρωτεΐνες σώματοςΔεξαμενή αμινοξέων Πρωτεϊνόλυση Πρωτεϊνοσύν- θεση Πέψη Παραγωγή ενέργειας Το περίσσευμα αζώτου που παράγεται με τη μορφή αμμωνίας (NH3) μετατρέπεται σε ουρία στο ήπαρ Η ουρία απεκκρίνεται στα ούρα από τα νεφρά Περίσσεια αμινοξέων
- 11. Ισοζύγιο αζώτου Θετικό ισοζύγιο αζώτου Ουδέτερο ισοζύγιο αζώτου Αρνητικό ισοζύγιο αζώτου Έγκυες, παιδιά κι έφηβοι βρίσκονται σε θετικό ισοζύγιο Οι υγιείς ενήλικες είναι σε ισορροπία Ποτέ φυσιολογικό! Υποδηλώνει ασθένεια, τραύμα, υποσιτισμό
- 12. Πρωτεϊνοσύνθεση Το γονίδιο μεταγράφεται σε ένα μόριο mRNA μέσα στον πυρήνα Τα αμινοξέα ενώνονται στο ριβόσωμα φτιάχνοντας την πρωτεΐνη που κωδικοποιεί το mRNA Μεταγραφή Μετάφραση ΡιβόσωμαΚυτταρόπλασμα Πυρηνικός φάκελος Πυρηνικός πόρος Πυρήνας
- 13. Πού είναι απαραίτητες οι πρωτεΐνες; • Στην αποκατάσταση φθοράς των ιστών – Κανένα άλλο διατροφικό στοιχείο δεν μπορεί να υποκαταστήσει τις πρωτεΐνες στη λειτουργία αυτή • Στη δόμηση νέου ιστού (αναβολική δράση) – Αυξημένες πρωτεϊνικές ανάγκες σε περιόδους αύξησης, πχ σε εγκύους, βρέφη κι εφήβους
- 14. Βασικές λειτουργίες των πρωτεϊνών • Δομικό συστατικό ενζύμων και ορμονών
- 15. Σχηματισμός νέου μορίου Δύο ξεχωριστά μόρια Δύο ουσίες ενώνονται Το ένζυμο μένει ανέπαφο Ένζυμο Τρόπος δράσης των ενζύμων
- 16. Βασικές λειτουργίες των πρωτεϊνών • Δομικό συστατικό ενζύμων και ορμονών • Αντισώματα ή ανοσοσφαιρίνες
- 17. Απελευθέρωση αντισωμάτων από το κύτταρο του ανοσοποιητικού
- 18. Βασικές λειτουργίες των πρωτεϊνών • Δομικό συστατικό ενζύμων και ορμονών • Αντισώματα ή ανοσοσφαιρίνες • Λευκωματίνες: κολλοειδοσμωτική πίεση • Πρωτεΐνες-μεταφορείς στο αίμα • Προσφορά αμινοξέων για διάφορες μεταβολικές λειτουργίες
- 19. Χρήση πρωτεϊνών ως πηγή ενέργειας • ‘Ακριβή’ πηγή ενέργειας (4 θερμίδες/g) • Μόνο σαν τελευταία λύση! Στον υποσιτισμό και σε δίαιτες πολύ χαμηλές σε υδατάνθρακες και σε λίπη
- 20. Πηγές πρωτεϊνών • Ζωικής προέλευσης: ασπράδι αυγού, γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρι, κοτόπουλο • Φυτική προέλευσης: ξηροί καρποί, όσπρια, δημητριακά, σόγια
- 21. Γραμμάριαπρωτεΐνης Λαχανικά Γαλακτοκομικά Κρέας και όσπριαΦρούταΔημητριακά Ποσότητα πρωτεϊνών
- 22. Ποιότητα των πρωτεϊνών της δίαιτας • Παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα μιας πρωτεΐνης: – Βιολογική αξία (είδος, ποσότητα αμινοξέων) – Βιοδιαθεσιμότητα (ευκολία απορρόφησης) • Ζωικές: πιο πλήρεις, πιο εύκολα απορροφήσιμες • Φυτικές: ατελείς, εκτός της σόγιας Μπορεί να συνδυαστούν μεταξύ τους ή με πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης για να γίνουν πιο πλήρεις
- 23. PDCAAS (Protein digestibility-corrected amino acid score) • Μέθοδος εκτίμησης της ποιότητας της πρωτεΐνης • Λαμβάνει υπόψη και την βιολογική αξία και τη βιοδιαθεσιμότητα της πρωτεΐνης • Μια τιμή 1 είναι η υψηλότερη στη κλίμακα PDCAAS, και το 0 η χαμηλότερη
- 24. Η ποιότητα των πρωτεϊνών της δίαιτας
- 25. Συνδυασμός τροφών για τη βελτίωση της ποιότητας της προσλαμβανόμενης πρωτεΐνης • Σκοπός μας είναι να συνδυάζουμε τις τροφές έτσι ώστε το συνολικό προφίλ αμινοξέων του γεύματος να πλησιάζουν το προφίλ του αυγού
- 26. Πόση πρωτεΐνη χρειαζόμαστε; • Υγιείς ενήλικες (όχι εγκυμονούσες γυναίκες): – Θα πρέπει να προσλαμβάνουν αρκετή πρωτεΐνη για να αντικαθιστούν όση καταναλώνεται – Το μυστικό είναι η ισοζύγιο αζώτου • Έγκυες γυναίκες, άτομα μετά από χειρουργείο ή τραυματισμό και παιδιά σε ανάπτυξη: – Θα πρέπει να προσλαμβάνουν αρκετή πρωτεΐνη ώστε να επαρκεί για τη δημιουργία νέων ιστών
- 27. Ισοζύγιο αζώτου Θετικό ισοζύγιο αζώτου Ουδέτερο ισοζύγιο αζώτου Αρνητικό ισοζύγιο αζώτου Έγκυες, παιδιά κι έφηβοι βρίσκονται σε θετικό ισοζύγιο Οι υγιείς ενήλικες είναι σε ισορροπία Ποτέ φυσιολογικό! Υποδηλώνει ασθένεια, τραύμα, υποσιτισμό
- 28. Ιδεώδης πρόσληψη πρωτεϊνών • ≥10% των θερμίδων θα πρέπει να προέρχονται από πρωτεΐνες • Οι περισσότεροι ενήλικες: 0,8 g/kg/ημέρα Αθλητές: 50-100% περισσότερη πρωτεΐνη (δηλ. 1,2-1,6 g/kg/ημέρα)
- 29. Κλινικά θέματα που σχετίζονται με την κατανάλωση πρωτεϊνών • Αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης – Προβλήματα • Μειωμένη πρόσληψη πρωτεΐνης – Προβλήματα • Φαινυλκετονουρία • Φυτοφαγία
- 30. Προβλήματα από την αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών • Κίνδυνος καρδιοπαθειών • Κίνδυνος νεφρολιθίασης • Κίνδυνος απώλειας ασβεστίου από τα οστά • Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου παχέος εντέρου • Ανεπαρκής πρόσληψη άλλων απαραίτητων συστατικών με τη διατροφή
- 31. Προβλήματα από την μειωμένη πρόσληψη πρωτεϊνών • 17.000 παιδιά την ημέρα πεθαίνουν λόγω ↓ πρόσληψης πρωτεΐνης • Μπορεί σε συνδυασμό με ↓ πρόσληψη θερμίδων • Τότε, οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται κυρίως ως πηγή ενέργειας και όχι για τις υπόλοιπες λειτουργίες τους • Ως αποτέλεσμα δυσλειτουργούν τα οστά, το γαστρεντερικό, το ανοσοποιητικό, η ισορροπία υγρών κι ηλεκτρολυτών κλπ
- 32. Προβλήματα από την μειωμένη πρόσληψη πρωτεϊνών Kwashiorkor (έλλειψη πρωτεΐνης) Μαρασμός (έλλειψη θερμίδων) Συνδυασμός (έλλειψη πρωτεϊνών και θερμίδων)
- 33. Φαινυλκετονουρία • Κληρονομική νόσος • Οφείλεται σε αδυναμία μεταβολισμού της φαινυλαλανίνης λόγω ανεπαρκούς δράσης της υδροξυλάσης της φαινυλαλανίνης • Νοητική υστέρηση, σπασμοί, υπερκινητικότητα • Μια από τις πιο συχνές αιτίες πνευματικής καθυστέρησης (1/1000 γεννήσεις) για την οποία υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία Phe στις τροφές που τρώμε Προβληματικό ένζυμο δε μεταβολίζει σωστά τη Phe Αυξάνονται τα επίπεδα Phe στο αίμα Προβλήματα στη σκέψη και στη συμπεριφορά
- 34. Φυτοφαγικές δίαιτες • Αυστηρά φυτοφάγοι (vegans): κανένα είδος ζωικής προέλευσης (συμπεριλαμβανομένου του μελιού) • Γαλακτο-φυτοφάγοι: καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα • Ωο-φυτοφάγοι: καταναλώνουν αυγά • Γαλακτο-ωο-φυτοφάγοι: καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα κι αυγά • Ιχθυο-φυτοφάγοι: επιπλέον από τους γαλακτο-ωο-φυτοφάγους, και όλα τα θαλασσινά • Μερικώς φυτοφάγοι
- 35. Πιθανά οφέλη και προβλήματα από τις φυτοφαγικές δίαιτες • Οφέλη: μειωμένος κίνδυνος για • Στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικό • Σακχαρώδης διαβήτης • Παχυσαρκία • Καρκίνος • Προβλήματα: έλλειψη θρεπτικών ουσιών • Πρωτεΐνες • Βιταμίνες (Β12, D, A κλπ) • Σίδηρος, ασβέστιο, ψευδάργυρος • Ω3 - λιπαρά οξέα
Hinweis der Redaktion
- Πρωτοταγής δομή αφορά τον αριθμό, το είδος και τη σειρά των αμινοξέων στην πολυπεπτιδική άλυσο Δευτεροταγής δομή αφορά τον ελικοειδή σχηματισμό της πολυπεπτιδικής αλύσου Τριτοταγής δομή αφορά τη διάταξη της στο χώρο (αναδίπλωση της δευτεροταγούς) Τεταρτοταγής δομή αφορά τη συνένωση των πεπτιδικών αλύσων μεταξύ τους για το σχηματισμό της ενεργούς μορφής της πρωτεΐνης
- Ένζυμα από το στομάχι, το λεπτό έντερο και το πάγκρεας δρουν για να διασπάσουν τις πρωτεΐνες σε μικρότερα πεπτίδια
- Υπάρχει δυναμική ισορροπία: τα κύτταρα του σώματος ανανεώνονται συνέχεια και υπάρχει ανακύκλωση των αμινοξέων στη δεξαμενή Τα αμινοξέα που απελευθερώνονται σε ποσότητες μεγαλύτερες από αυτές που απαιτούνται για τη σύνθεση των πρωτεϊνών και άλλων σημαντικών βιομορίων του οργανισμού, επειδή δεν είναι δυνατό να αποθηκευτούν, χρησιμοποιούνται ως μεταβολικό καύσιμο
- Ισοζύγιο αζώτου: Διαφορά διατροφικής πρόσληψης ουσιών με άζωτο (κυρίως πρωτεΐνη) και της απέκκρισης των μεταβολιτών με άζωτο Ισορροπία: καμία αλλαγή στα ποσοστά πρωτεΐνης του σώματος Αύξηση στα ποσοστά της πρωτεΐνης σώματος Μείωση στα ποσοστά πρωτεΐνης σώματος
- Το σώμα μας φτιάχνει 10.000-50.000 πρωτεΐνες
- Αν δεν καταναλώνουμε επαρκείς ποσότητες λιπών κι υδατανθράκων, τότε ο οργανισμός χρησιμοποιεί πρωτεΐνες για ενέργεια και οι υπόλοιπες λειτουργίες τους περνούν σε δεύτερη μοίρα
- Πιο ακριβή και στην αγορά της (μεγαλύτερη θερμογενετική επίδραση) και στο μεταβολισμό (οδηγεί στην παραγωγή N, το οποίο για να αποβληθεί από τον οργανισμό, απαιτείται ενέργεια)
- Φυστικοβούτυρο
- Μία μπανάνα περιέχει 1 γραμμάριο πρωτεΐνης (το μέτριο μέγεθος)
- Στις φυτικές πρωτεΐνες λείπει ένα ή περισσότερα απαραίτητα αμινοξέα
- Ισοζύγιο αζώτου: Διαφορά διατροφικής πρόσληψης ουσιών με άζωτο (κυρίως πρωτεΐνη) και της απέκκρισης των μεταβολιτών με άζωτο Ισορροπία: καμία αλλαγή στα ποσοστά πρωτεΐνης του σώματος Αύξηση στα ποσοστά της πρωτεΐνης σώματος Μείωση στα ποσοστά πρωτεΐνης σώματος
- Αθλητές αντοχής ή αθλητές δύναμης Ένα ελάχιστο ποσοστό ασφαλείας είναι το 7,5% των ημερήσιων θερμίδων
- Στο Δυτικό κόσμο, οι περισσότεροι τρώμε περισσότερη πρωτεΐνη από τη συνιστώμενη δόση Πολλή πρωτεΐνη ζωικής προέλευσης αυξάνει και την πρόσληψη ζωικών λιπαρών με όλα τα επακόλουθα
- Kwashiorkor: Edema in legs, feet, and stomach, Muscle tone and strength diminish, Hair is brittle and easy to pull out Appear pale, sad, and apathetic, Prone to infection, rapid heart rate, excess fluid in lungs, pneumonia, septicemia, and water and electrolyte imbalances Chronic deficiency in kilocalories and protein, Have edema in legs and arms, Have a “skin and bones” appearance With treatment the edema subsides and appearance becomes more like someone with marasmus Μαρασμός: Frail, emaciated appearance, Weakened and appear apathetic, Many cannot stand without support Look old, Hair is thin, dry, and lacks sheen, Body temperature and blood pressure are low, Prone to dehydration, infections, and unnecessary blood clotting